Abhidhan Rajendra kosha Part 1

Author(s): Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha

Page 987

(525) प्रव्याबाह भनिधानराजेन्धः।
असंक पवाह वा बाबाहं वा उप्पाएइ, विच्छेदं वा करेइ, ए सुहुमं दे; ० ३३० । (अत्र रटान्तः ' उम्गह' शब्दे द्वितीयचणं उबदसेज्जा से तेणटेणं० जाव अव्वाबाहा ॥१॥
भागे ७०० पृष्ठे कष्टव्यः ) अविसंसृते, दशा० ३१०। (अछिपत्तमित्ति) अतिपत्रे प्रक्षिपदमणि ( प्राबाई व | अ
HD | अन्नोचिन्न-अव्यवच्छिन्न-त्रिकास्ववंशस्य परम्परया समा. त्ति) ईषद्वाधां (पवाहं वत्ति ) प्रकृष्टवाधां (वाबाहं ति)। गते, ग्य०७०। क्वचित, तत्र तु व्याबाधां विशिष्टामाबाधां (छविच्छेय ति) श्रन्नोचित्ति-अव्यवच्छित्ति-त्रिका "श्रमानोनाः प्रतिषधे"न शरीरच्छेदं ( ए सुदुमं च णं ति) । सूक्ष्ममेवं सूक्ष्मं यथा
न्युतित्तिरब्युच्चित्तिः।प्रतिपत्ती,यः स्वयं कृतार्थोऽप्युत्तममवाप्य भवत्येवमुपदर्शयत, नाट्यविधिमिति प्रकृतम् । ज० १४
धर्म परेभ्य उपदिशात । पं० चू० । अव्यवच्छित्या श्रुतं वाचयेत, श०८ उ०।
भुतस्य शिष्यप्रशिष्यपरम्परागततयाऽव्यवभित्तियादितिपअव्यावह-अध्यापत-त्रिका व्यापारवर्जिते,“सडियपडियंन की
चममव्यवच्छित्तिः कारणम् । आ० म०प्र०॥ रक, जहिय अब्बागम तयं वत्थु"। यत् शटितपतितेयत्र व्यापारः | अव्योच्चित्तिणयह-अव्यवच्छित्तिनयार्थ-पुं० । अव्यबच्चिकोऽपि न क्रियते तद्वास्तु अव्यापृतमुच्यते । इति सक्ति- तिप्रधानो नयोऽव्यवच्छित्तिनयः, तस्यार्थः । ज्ये, भ० ७ स्वरूपे वास्तुभेदे, बृ० ३ उ०।
श०३ ०। भव्यावन-अध्यापन-त्रि०। अविभिन्ने,न्य०१ उ०। अविनष्टे,भ०
अधोयमा-अव्याकृता-स्त्री० । गम्भीरशब्दार्थायां मन्मना१ श० ७ उ०।
क्षरप्रयुक्तायां वा प्रभावितार्थायां वा नापायाम,भ०१०।०४उ०। अव्वाचारपोसह-अव्यापारपौषध-पुं० । व्यापारप्रत्याख्यान
असइ-अमृति-स्त्री० । अश्नुते तत्प्रभवेन समस्तधान्यमानानि पूर्वकं क्रियमाणे पोषधोपवासवते, "अम्वापारपोसहो दुविहो.
व्यानोति इत्यतिः । प्रवामुखहस्ततलरूपे, तत्परिचिन्ने देसे,सव्ये या देसे अमुगवावारं करेमि, सम्बे ववहारे से बल
धान्ये च । अनु० । प्रसृतेर, ज्ञा० ७० ।"दो मसईओ सगडघरपरिकम्मादयो न कीर" | प्राव० ६ ०।
पसई"Iोघ० । अब्बावारमुहिय-प्रव्यापारसुखित-त्रि०ा तथाविधव्यापारर
अस्मृति-स्त्री० । अस्मरणे, ध.१ अधिः। हिततया सुखिनि, वृ. ३३०। अन्वाहय-अव्याहत-त्रि० । अनुपहते, वो० १४ विवास्वपरा-असई-असकृत-अव्य० । प्रमेकश श्त्यथे, पञ्चा०१०विवः । विरोधिनि, व्य०१३० । अन्याधिते, नं० ।
आचा। भ०1"असरंतु मणुस्सोहि, मिच्गदमो पजुज" - अव्वाहयपुवावरत्त-अव्याहतपूर्वापरत्व-न० । पूर्वापरवा
सकृद् वारंवारम् । उत्त०९ अ०पं० ब०। जी। योग "असई क्याऽविरोधरूपे सत्यवचनातिशये, रा०। स०॥
घोसट्टचसदहे"। न सदसकृत, सर्वदेत्यर्थः । दश०१० अ०। अवाहिय-अव्याह(कृत-त्रि० । अनाहूते, जी० ३प्रति० । अ
असई-असती-स्त्री० । दुःशीलायाम, ०२ अधि० । दास्याम, कथिते, "मवाहिते कसाश्या" प्राचा० १ श्रु० ए ०२ उ० ।
भ०० श0 उछ । प्रव०।। अव्वुकंत-अव्युत्क्रान्त-त्रिका अपारणतविध्वस्तप्रासुके, ग.।। असईजणपोसण या-(स्त्री०)असतीजनपोषण-ना असतीज२ अधिक।
नस्य दासीजनस्य पोषणं तद्भारिकोपजीवनार्थ यत तत्तथा। भन्यो-प्रव्यो-अव्य०/ संबोधनादौ, व्य०७ ३० । एवमन्यदपि करकर्मकारिणः प्राणिनः पोपणमसतीजनपोषणअन्वो सूचना-दुःख-संभाष गापराध-विस्मयानन्दादर
मेवेति । दासीजनस्य क्रूरकर्मकारिणो वा पोषणे, उपा०१ म०। जय-खेद-विषाद-पश्चात्तापे ।।२०४॥
असईपोस-असतीपोप-पुं० । असत्यो दुःशीलास्तासां दासी'अम्बो' इति सूचनादिषु प्रयोक्तव्यम् । सूचनायाम-"अञ्चो
सारिकादीनां पोषणं पोषोऽसतीपोषः। तत्र लिलमतन्त्रम, तेन दुक्करयार"।दुःखे-"अब्बो दलंति हिअ ग्रं" संभाषणे-"अम्वो
शुकवादीनामपि पुंसां पोषणमसतीपोषः । यदवाचि-"मजाकिमिणं किमिणं ?" | अपराधविस्मययोः
रमोरमक्कड-कुक्कमसारीयकुक्कुराईणं । दिन्थिनपुंसाई-ण "अमोहरति हिमश्र, तह विन बेसा हवंति जुईण ।
पोसणं असपोसणयं " ॥१॥ प्रव० ६ द्वार । दुःशीअवो कि पि रहस्सं, मुणंति धुसा जणब्भहिमा" ॥१॥
लानां शुकसारिकामयूरमार्जारमर्कटकुक्कुटकुक्कुरशूकरादितिश्रानन्दादरजयेषु
रश्चां पोषणे, भाटीग्रहणार्थ दास्याश्च पोष, गोल्लदेशे प्रसिको"अब्बो सुपहायमिणं, अन्वो अज्जम्ह सप्फलं जी।
ऽयं व्यवहारः । एषां च दुःशीनानां पोषणं पापहेतुरेवेति अम्वो अइअम्मि तुमे, नवरं जर सान जूरिदिर" ॥
दोषः पश्चदशं कर्मादानमेतत् । ध०२ अधिः। श्रा०ाभ। खेदे-"अब्बो न जामि छेतं"। विषादे
ध०र० । (असतीपोषणं तु तुानेन साधुना रूमकेन्यो न
देयमिति 'जोयण' शब्दे वत्यते) "अब्बो नासेंति दिहि. पुनयं बति देति रणरणयं । परिह तस्सव गुणा, ते चित्र अब्बो कह ए एग्रं?" असण-अशकुन-पु.न.त० । आक्रन्दध्वनिप्रतिषेधषचपश्चात्तापे-"अवोतह तेण का,अहवं जह कस्स साहेमि?" मप्रनृती शकुनविपरीते अनिष्टार्थसंसूचके, पञ्चा७विव०। प्रा०२ पाद ।
पं० व०। ध। अवोगड-अव्याकृत-त्रि० । अविशेषिते, बृ०२२० । अब्वो. असंक-अशडु-नन विद्यते शङ्का यस्य मनसस्तदशकम् । गडमविनत्तं"। अव्याकृतं नाम यहायादैरविनक्तमिति। वास्तुने- निशङ्के, आचा० १ ० २ ० ३ उ०।