Book Title: Upmiti Saroddhar Part 03
Author(s): Kshamasagar
Publisher: Vardhaman Jain Tattvagyan Pracharak Vidyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023193/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GPL SSASSIN Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Upamiti Bhavaprapancha Kathasaroddhar [Vol. 3 Parts 6-7-8 ] by Acharya Shree Devendrasuriji Translated in Gujarati by Muni Kshamasagarji * The disciple of Revered Acharya Shree Kailassagarsuriji Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMI ka upamiti bhavaprapaMcA kathAnuM sthAna sa MskRta sAhityamAM ucca ane AgavuM che. zrI siddhaSinI kalame AlekhAelI e kathAne rasAsvAda levA e eka saubhAgya che ema rasikeAne lAgyA vagara rahetuM nathI. e kathAnA anukaraNA viziSTa thayA che. bhASAntarAnI saphaLatA ane sAkatA aMge vidvAnemAM dvaidhIbhAva rahe che--rahevAnA ja. chatAM paNa jema mULa vyaktinu pratibiMba su Mdara Avyu' hAya teA eLakhANa thayA vagara rahetI nathI. tema bhASAntara paNa suMdara thayu hAya te| bhAva jagavyA vagara rahetuM nathI. bhava nivedane janmAvatuM sAhitya jayavaMta vartA e ja abhilASA. zrI zatru Mjaya vihAra, pAlItANA (saurASTra) tA. 3-2-1968. viyara dharasUri GU Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke no vIyara che zrI upamiti bhavapraya A kathA sArAra gujarAtI avataraNa [ bhAga 3 ja mAla-7-8] zrI sAvarakuMDalA vizALa zrIvA rajUrtapUjaka jena saMghanA jJAna khAtA taraphathI haste zeTha zAntidAsa dharmadAsanI peDhI mu. sAvarakuMDalA (saurASTra) : preraka : parama pUjya zAMtamUti AcAryadeva zrI vijayaharSasUrIzvarajI Te mahArAjanA ziSyaratna tyAgamUrti paMnyAsapravara zrI maMgaLavijayajI gaNIndra Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka :zrI vardhamAna jaina tatvajJAna pracAraka vidyAlaya vatI adhyApakaHjezIMgabhAI cunIlAla zAha mu. po. zivagaMja (rAjasthAna) avataraNakAra:paramapUjya pravacanakAra AcAryadeva zrI kailAsasAgarasUrIzvarajInA ziSya muni kSamAsAgarajI prAptisthAne - 1 zrI zAMtilAla jagajIvana The. mANekacoka, sAMkaDI zerInA nAke, yunAITeDa beMka nIce, mu. amadAvAda 2 sarasvatI pustaka bhaMDAra The. hAthIkhAnA, ratanapoLa mu. amadAvAda prathamavRtti : 1150 vIra saM. 2493 vikrama saM. 2023 3 ratilAla bAdaracaMda zAha The. dezIvADAnI poLa mu. amadAvAda mUlya : rUpIA cAra 4 semacaMda DI. zAha mu. pAlItANA (saurASTra) 5 zrI vardhamAna je. ta. pra. vidyAlaya mu.po.zivagaMja(rAjasthAna) mudraka :mahetA amaracaMda bahecaradAsa zrI bahAdurasiMhajI prInTIMga presa mu. po. pAlItANA (saurASTra) che Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya vijaya nItisUrIzvarajInA paTTAlaMkAra AcArya vijaya harSasUrIzvarajInA ziSyaratna paMnyAsa maMgalavijaya gaNIvara Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..40 820deg0899*9188 naivedya caMdrasamI je mahAtmAnI zAMta. AMtarajyAtie mane pratrajyAnA pathai ANyo e pUjyapAda madhura pravacanakAra AcArya bhagavaMta gurudevazrI kailAsasAgarasUrijInAM karakamalAmAM bhAvabhInI snehAMjalirUpe . A naivedya dharUM chuM. bhavadIya samAsAgara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIyama jaDavAdanA jaDabAmAM jakaDAelI janatAne jagADavA amArI saMsthA prabhuzrI mahAvIra bhagavaMte prakAzita karelA tattvAnA sAhityane leAkabhASAmAM raju kare che. A saMsthA pAchaLa kAi maLa kAma karatu hAya tA e che tyAgamUrti panyAsa pravara zrI maMgaLavijayajI mahArAjanA pavitra AzIrvAda. e vinA A sa MsthA jyeAti viThUNA dIpaka jevI hAta. e svanAmadhanya purUSe amane rAha ciMdhyeA. ame e svIkAryAM, eTale ATaluM kArya thaI zakayuM che. zrI upadeza prAsAda bhAga 5 hindI, zrI zAntasudhArasa bhAga 2 gujarAtI ane uccaprakAzanA paMthe prakAzita karyA bAda e guNazIla gurudeve munivarazrI kSamAsAgarajI dvArA avataraNa karAvI Apela zrI upamiti bhavaprapaMcA kathA sAroddhArane traNa bhAgamAM A saMsthA raju kare che. pU. avataraNakAra muninI ame anumeAdanA karIe chIe. A prakAzanamAM kyAMya kSati jaNAya tA enI jANa karavA Apane vinati karIe chIe, jethI dvitIyAvRttimAM enu parimArjana thaI zake. jaina tattvajJAnanuM sAhitya prakAzita karavAnu amane nItipUrNAMkanu baLa maLeA e ja munibhagavaMtAnA AzIvacanane ame IcchIe chIe. vi. saM. 2023 bhAdaravA vada 12 lI. adhyApaka jezIMgalAla cunIlAla zAha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrutajJAna bhaktinA lAbha lenArA mahAnubhAvonI * zubha nAmAvalI : amadAvAda 1000) zusA pArekhanI pALanA jJAnakhAtAnA 1000) pAdaralI jaina saMgha jJAnakhAtAnA pAdaralI (rAjasthAna) 250) zrI sAvarakuMDalA vizAzrImALI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMghanA jJAnakhAtA taraphathI haste zeTha zAMtidAsa dhadAsanI peDhI. sAvarakuMDalA (saurASTra) zeTha mUlaca Mda harilAla mubaI, saMdhavI verIdAsa pratApajI vAMkalI, zAha saradAramala juhAramala pAdaralI, zAhu trIkamacaMda hIrAcaMda belagAma, zAhu phuTaramala hIrAcaMda cAMdAI, zAha naMdalAla meAhanalAla pheAjadAra vi. mahAnubhAvAe upamiti kathA sArAddhAra"nAM traNe bhAgeAmAM Arthika dAna dvArA bhakti karI che e badala saune dhanyavAda ghaTe che. -prakAzaka Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana prastAvanA kathAsAra hUkANika ::: :: 14 prastAva chaThThA prastAvanA pAtrA prakaraNa pahelu. dhanazekhara prakaraNa bIju harikumAra prakaraNa trIjI zrI uttamasUrijI prakaraNa cAthu cha rAjyAnI vyavasthAneA hevAla prakaraNa pAMcamuM harikumAra ane dhanazekhara sakrama prastAva sAtamA prastAvanA pAtrA prakaraNa paheluM dhanavAhana prakaraNa bIjuM cAra mitrA prakaraNa trIjuM saMsAra bajAra prakaraNa ceAthuM mahAmeAha ane mahAparigraha prakaraNa pAMcamuM bhavabhramaNa ane vikAsa ... : : : ... ... : : : : : : * 11 15 rara ra 12 45 pa ra 100 13 129 143 165 182 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 prastAva AThame AThamA prastAvanA pAtra ... prakaraNa paheluM guNadhAraNa ane madanamaMjarI ... prakaraNa bIjuM rAjya ane dharma prakaraNa trIjuM uti ane avanati prakaraNa cothuM cakravatI cera . prarakaNa pAMcamuM anusuMdaranuM utthAna prakaraNa cha mokSagamana prazasti Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ni ve i na che. zrI savajI jinezvara prabhunA zAsanamAM prabhAvaka mahApurUSa siddhAMtanA tane vizvanA uddhAra mATe ucca koTinA graMthamAM gUthI parama tAraka banyA che. zrI umAsvAtijI racita "tavAthadhigama sUtra" ane ciraMtanAcArya racita "paMcasUtra" graMtha che. A graMthamAM tattva ghaNuM samAeluM che. e rIte zrI siddharSi gaNa dvArA viracita zrI "upamiti bhavaprapaMcA kathA" graMtha paNa agAdha che. e duSamakALamAM paNa suSama kALanA samayanA svAdane cakhAve che. . - A graMtha kathAnuyogane hevA chatAM, emAM dravyAnuyeganuM suMdara varNana, zabadonI vyAkhyA, kathAnI rasadhArA che. A graMtha jaina ane jetaromAM paNa suprasiddhine vareluM che. A graMtha soLa hajAra kanA pramANane che. AcArya devendrasUrIzvarajIe emAM saMkSepa karI upamiti bhavaprapaMco kathA sAroddhAra" graMtha racyo. enuM pramANa cha hajAra leka jeTaluM che. e dvArA "TuMkuM ne Taca" jANavAnI icchAvALA bhavya upara suMdara upakAra karyo gaNAya. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja kRta "vairAgya kalpalatA" graMtha paNa prastuta graMthanuM rUpAMtara che. zrI "bhuvanabhAnu kevalI" caritramAM paNa AnI ghaNI chAyA dekhAya che. zrIyuta metIlAla gIradharacaMda kApaDIyAe upamiti graMtha upara suMdara ane sarala varNana karyuM che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainetaramAM zrI harmana jekobI ane pITarasana jevA pAzcAtyAe A graMthanI mukta kaMThe prazaMsA karI che, e vidvAne paNa A racanA mATe mastaka namAve che. AjanA yugamAM jIvana jIvI rahela ane bharapUra upAdhimAM aTavAI gayele mAnava e mahAgraMthane svataH vAMce e zakya nathI. kadAca vAMcavA jAya to ene rasa na Ave, kAM samajAya nahi eTalA khAtara " upamiti bhavaprapacA kathA sAroddhAra" upara gujarAtI avataraNu lakhavAnI bhAvanA thaI. e avataraNa karavuM jora mATe azakyaprAya hatuM. e kArya ne soMpavuM? AmAM ghaNe samaya ga. saMvata 2020 nuM cAturmAsa amAruM siddhakSetranI chatrachAyAmAM thayuM. tyAM e varSe zAsanarAgI zAMtamUrti upAdhyAya zrI kailAsasAgarajI mahArAja paNa cAturmAsa hatA emanA ziSya munizrI kSamAsAgarajI mahArAjane meM A kArya karavA jaNAvyuM. emaNe jIvanamAM viziSTa lekhanakArya karela nahi eTale kAya svIkAra mATe saMkoca anubhavatA hatA. chatAM, mArI lAgaNI emaNe svIkArI ane avataraNu lakhavAnuM kArya cAlu karyuM. " avataraNa zAstra rahasyag upAdhyAyajI zrI kailAsasAgarajI mahArAje vAMcyuM ane yogya paNa lAgyuM eTale chapAvavAno nirNaya karyo. joke dhAryA karatAM avataraNanuM kada moTuM thayuM paNa sarasa hovAthI temaja saMkSepa karavAmAM pAche ghaNe samaya Apavo paDe ane ema karavA jatAM rasadhArA tUTavAnI AchI AchI saMbhAvanA jaNAtI hatI,.. eTale e avataraNu mudrita karavAnuM nakkI karyuM, . che mULa graMthakAre kathApAtro ane kathAone bhAva eTale sarasa Alekhyo che ke jene vAMcatA ApaNuM haiyuM helI uThe. prathama prastA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vamAM nipuNyaka kramanI vAta vAMcIe tyAre ApaNane ApaNA AtmA kevA dramaya che aneA pyAla AvI jAya che. bIjA prastAvamAM AtmA niAdathI nIkaLI jyA krame unnati pAme che enI vigata ramUjI bhASAmAM lakhI che. ane trIjA prastAvathI hiMsA-vaizvAnara- sparzanAdine lagatI vAtA cAlu thAya che. ceAthA prastAvanuM tatvajJAna eTale kama sAhityane bhaDAra. mahAdi ATha rAjvIo e meAhanIyAdi karmAMnA pratIkeA batAvI graMthakAre peAtAnI zaktinA apUrva paricaya batAvyeA che. pAMcamAchaThThI-sAtamA prastAva sudhI sasArabhramaNanuM bhAna karAvI AmAM prastAvamAM AtmAnI siddha dAnA khyAla ane prApti e khUba majedAra che. A rIte A prastAveAmAM va nigAdathI nIkaLI meAkSe jAya tyAM sudhI svaccha (yathAya) itihAsa rajI thAya che. A graMtha kharI rIte Atmadarzanane nima La ArIsA che. emAM ApaNA jIvananI avanati ane unnatinA itihAsa pratibiMbita thaele jabuAya che AtmAnI vibhAvadazAmAM thatAM manevikArA, kAyA, tRSNAe ane enA kAraNe thatI yAtanAo vigere dukhad jaNAvyA che. A graMthanA avataraNanuM kAya. viDalAnA AzIrvAdanA kAraNe muni kSamAsAgarajIe pUrNa karyuM che, e anumeAdanApAtra che, sAthe eene aneka AvA zAsananI sevAnA ane surakSAnA kAryo karavAnuM khaLa maLe evI bhAvanA rAkhuM" chuM. A graMthanI upayAgitA ane lokapriyatA daivI bane che, ene khola amuka samayanA vahI gayA pachI Avaze. kathAnuyAganI upaye|gitA, Aya sAhityakAra ane Aya sAhityanI uccatA mULa mUthanI upAdeyatA vigere bAbatA upar Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 avataraNakAre prastAvanAmAM dhoA prakAza pADelA che. eTale Atra vadhu lakhatA nathI. gacchamAM vyavasthA ane sarakSaNanI ghaNI javAbadArIe hAvAthI vizeSa lakhavA mATene maheALA samaya paNa nathI. aMtamAM marudharanI bhUmi upara zAsanaratna zrI gAmarAjajI tecaMdajI saMdhavI Adi puNyavAnA dvArA zivagaMjamAM sthApita " zrI vadhamAna jaina tattvajJAna pracAraka vidyAlaya ' dvArA aneka abhyAsIo taiyAra karAya che temaja dhamazraddhAnAM hetubhUta-vairAgyamaya tattvajJAnanA prathA paNa prakAzita thAya che. upadezaprasAda graMthanA hindI anuvAda karAvI pAMca bhAgA bahAra pADayA. zrI me|. gI. kApaDIyAnA vivecanavALA zAnta sudhAravAnu tRtIya mudraNa karAvyuM, pacatranuM (ucca prakAzanA paMthe) pustaka dvitIya AvRttimAM chapAvyuM. ane A zrI upamiti bhavaprapa cA kathA sArAhAra" avatarane traNa bhAgamAM prakAzita kare che. eTale bhavyAtmAone mumukSu karavA ane jainazAsanamAM jJAnaprabhAvanAnI lAgaNI mATe A sasthAnA kAryavAhakone dhanyavAda ghaTe che. A sasthA uttarAttara sArA tattvajJAnanA sArA pustAne prakAzita kare, e ja zAsanadeva prati abhyarthanA. vikrama sa. 2023 zrAvaNa vada 12 suhAranI pALa, jaina upAzraya amadAvAda thI 50 magaLavijayajI mahI, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra stA va nA ' aneka AtmAonA athavA dareka AtmAonA jIvanamAM kadine kadi anubhavamAM AvI cUkela ghaTanAone zabdo dvArA AvarI lenArI " upamiti bhavaprapaMcA kathA" che. I ! siha thaelA AtmAoe A anubhavI cUkelI vAta che. alpakALa pachI siddha thanArA AtmAomAM anusuMdara cakravartInA bhavanI antima vakhatano bhAva bhajavAto hoya che ane sAmAnyajana mATe naMdivardhananA bhavathI anusuMdaranA pUrvabhava sudhInI vAte anubhamAM AvI rahelI mAnI zakAya che. | dodha, hiMsA ane sparzana, mAna, mRSA ane rasanA mAyA, teya ane prANa. lebha mithuna ane cakSu. meha, parigraha ane kRti ema traNa traNa AMtara zatruonuM judA judA bhAmAM AtmA upara dabANa che, evuM A kathAmAM batAvavAmAM AvyuM che, chatAM A kramamAM anukama, bukama ke padmAnukrama paNa heI zake che. sau mATe A niyata kama nathI. kathAnI susajanA ane saraLa samajutI khAtara, tema ja rasadhAra jamAvI rAkhavA A krama lIdho heya, chatAM jyAM hiMsA, krodha, spazananuM jora hoya tyAM gauNatAe apAze ke mahadaze mRSA, cauya, maithuna, parigraha, mAyA, mAna, lebha, rasanA, zrota, cakSu mahAmeha, rAga, dveSa, ajJAna vigerenuM paNa varcasva hoya che. jyAM mahAmaharAjane sAmAnya kakSAne eka sainIka hoya tyAM bIjA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sainIkA paNa hAjarImAM hAya che ja. meAharAjA paNa tyAM heAya che ja. mAtra pAtapeAtAnA varcasvane jamAvavAnA avasaranI pratIkSA karatA hAya che. ApaNe sau ApaNA jIvanamAM AvI savedanAe, urmilatA, bhAvAvezA, AkAMkSAo, tanmayatAo, vigere .mananI vRttiomAMthI kAine kASTha vRttine anubhavatA hAie chIe. evA phrAidivasa nahi hAva, ke prahara nahi hAya, kAi ghaDI nahi hAya ke kAi kSaNa nahi hAya ke jemAM ApaNe ApaNAM manamAM mehamahipatinA ke dhama rAjanA bhAvAnI anubhUti karatA na heAie. bahulatAe mADhamahipatinAM bhAvAnI hAramALAe ja ramatI heAya che. AtmA enI saMtAkukaDImAMthI uMcA nathI AvatA. jo e tyAMthI chaTake teA pachI mekSa dUra na dekhAya. paNa chaTakavA mATe bhagIratha purUSArthanI parama AvazyakatA rahe che. upamitimAM AvatAM pAtrAnI sAthe ApaNe AdhunIka keTalIka ghaTanAonA meLa meLavIe ke jethI e racanAnI vizadaMtAnA khyAla Ave. 1 jama nInA saramukhatyAra hiTalaranA vadhAdAra "" .. gaNAtA Aikamena nAmanA vaDAe yahudI kAma uparanI duzmanAvaTanA kAraNe pacAsa lAkha jeTalI mahAsakhyAmAM yahudIone judI judI rItie meAtanA dhATe utAryAM che. " gesaceMbara " mAM 25-25 hajAra yahudIone bhegA karI, bAraNA badha karAvI jherI gesa dvArA keTalIya vAra mAryo che. 50-50 hajAra mAnavIone bhegA karI karAsIna Tru peTrAla vigere chAMTI jIvatAne jIvatA heALI karI nAkhI che. Akhare keTalIya rAjakIya krAMti pachI " ijharAila " mAM pakaDAyA ane aMte dehAntadaDanI sajA thaI. 86 A Aikamenane upamitimAM AvatA na divadhana sAthe sarakhAvI juvAtA? zuM nadivananuM pAtra Aimene kharAkhara nathI bhajavyuM ? Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ricita, vaDA Aikamene natA khAdhAM kAMdha ane hiMsAdevIe pitAnuM varcasva ke pitAne prabhAva barAbara nathI pAtharyo, evuM lAge che ? - 2 amerIkAnA "ilinoisa" zaheranI "svAnkA TAvarDa raka leja" mAM ucca khAnadAna ane nabIrA kuTuMbanI "misIsa mibreDa, misIsa lIlIyana ane phrAnsIsa maphI" nAmanI rUpavatI ane yauvanavatI nArIo ArAma mATe AvelA. bhejanathI nivRta thaI karavA mATe bagIcAmAM gayA. je lojamAM utarelAM tyAMne rAIe "cesTara vejara " e nArIonI pAchaLa pAchaLa gayo. rU5 ane yauvanathI AkarSAI vejare e nArIo upara balAtkArane prayatna karyo. anukULa na thavAnA kAraNe traNe nArIonI niI rIte hatyA karI nAkhI. "verana" nAmanA vakIle ene pakaDyo. nyAyAlayamAM janma kedanI sajA thaI A ghaTanA I. sa. 1960 nA mArca mahinAnI paMdaramI tArIkhanI banelI che. upamitimAM spazanane AdhIna banelA bAlanI sAthe sarakhAvI zakAya evI A ghaTanA che. madanakaMdalIne joI bAlane je bhAvo thayA e AmAM joI zakAya che. sparzananI AdhInatA, makarAvajanA bANono mAra, rUpanI ghelachA vigere aneka aMtaraMga pAtrane meLe jAmelo joI zakAya che. - 3 vikramacaritramAM ratnamaMjarInI vAta Ave che. e nArI brahmacaryanA pAlana mATe svecchAe vRddha ane pitAtula vyakti sAthe kAma kare che. vyavahAramAM pati-panI gaNAya paNa AcAramAM pitAputrI jevuM vartana hatuM. ekaveLA kaI judo cora gharamAM corI karavA Avyo. rUpadarzana thatAM ranamaMjarI pAgala banI gai. saMganI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ f prAthanA karI. cAre kahyuM ke tArA pati jIve tyAM sudhI e na bane. vAsanAbhUkhI e nArIe patidevanI krUra hatyA karI. ceArane kahyuMH have zAMti? cAre kahyuM huM AvatI kAle AvIza. ema kahI dhara bahAra nikaLavA jatAM daravAjo paDyo ane mama sthaLe lAgatA yamadhAma pahoMcI gayA. ma'jarI muMjhANI. A ghaTanA bhIkhArInA vezamAM rAtrIcaryAM jevA nIkaLelA vikramAditya joI jAya che. prAtaH kALe majarIe jAhera karyu ke cAre mArA patine mArI nAkhyA. huM satI thaIza. dhAmadhUmathI patinI zabavAhinI pAchaLa cAle che. saune mAM mAgyA AzIrvAda Ape che. smazAnabhUmimAM vikrame maMjarInA kAnamAM kahyuM: tuM kayAM satI che? patinI hatyA ane ceAra sAthenI vAta bhUlI gai ? maMjarIe janasamUhane kahyuMH A vikrama mane peAtAnI sAthe paraNavAnuM kahe che. che kAMi naTAinI dazA ? huM te satI thaza Akhara e baLI marI. A majarImAM mRSAvAda, sparzana, mAyA, maithuna, hiMsA, mahAmeAha, makaradhvaja, vigere antarga vyaktione kA zatrumeLA jAmyA che ? 4 meADAsA gAmanA eka yuvaka vAsanAne parAdhIna hatA. gAmanI dhaNI yuvatIonI ane khALIkAenI zIyaLamaryAdA lUMTatA. mAthAbhAre hovAthI krAi ane kAMi kahI zakatu na hatuM. hALAnA divaseAmAM A yuvake kAi khALAnI cheDatI karI, gAmanA yuvake| uzkerAyA ane bhaDabhaDa baLatI heALAmAM e vyabhicArI yuvakane hAmI dIdhA. makaradhvajanA paDakhe caDanAranI avadazAneA citAra A ghaTanAmAM nathI dekhAtA ? Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 5 uttarapradezanA eka kRSikAraNI patnIe be tAlA seAnA khAtara cha mAsanA jhUle jhUlatA bhANIyAnI kharAthI krUra hatyA karI. nAnA nAnA kakaDA karI leATamAM bheLavI uMDhane khavarAvI dIdhA. sAgara, lAbha, hiMsA, mAyA, parigraha, jJAnasaMvaraNu mithyAttva, vigere badhAnuM milana AmAM jaNAya che. AvI AvI aneka ghaTanAene, khIjA zabdomAM kahIe tA dareka ghaTanAone A mahAkathAmAM AvatA pAtrA dvArA sarakhAvI zakIe chIe. A che A mahAkathAnI viziSTatA. A mahAthAnI svataMtra pratibhAne kASTa AMkhI zake ema che? A kathAkAranI muddhipratibhAne kASTha AMtarI zake ema che? e mULa kathAkArane jeTalA dhanyavAda ApIe eTalA ochA che. enA guNNAnA jeTalA gANA gAie eTalA ochA che. A mahAkathAnA mULa rasAsvAdanA AsvAdanI AkAMkSA hAya tA e mahAnubhAve saMskRta mULa mahAkathA vAMcavI joie. saMskRtanA abhyAsIone e vAMcavA mATe ame khAsa Agraha karIe chIe. upamiti mahAkathA hovA chatAM enI bhASA kevI ramujI che, zabdasamAnI guMthaNI kevI manehara che, e badhI vArtAne khyAla mULa saMskRta mahAkathA vAMcatA ja Avaze. A sthaLe e mahAsthAnA rasAsvAdane batAvatA namunA rajI karIe chIe. bho bhavyAH ! idaM saMsArijIvacaritamanubhavAgamasiddhamavabudhyadhvam; avabodhAnurUpaM cAcarata, virahayata kaSAyAn, sthagayatAzravadvArANi, nirAkurutendriyagaNaM, dalayata sakalaM manomalanAlaM, poSayata sadbhUtaguNagaNaM, muJjata bhavaprapaJcaM, yAta tUrNaM yivAlayaM, yena yUyamapi sumatayo bhavyapuruSA bhavatha / he bhavya puruSa ! Agamasiddha ane svAnusiddha A sauMsArI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanuM caritra tame barAbara samaje. jevuM samaje evuM amalamAM mUke. kaSAyane dUra kare. kama AvavAnA sthAne baMdha karI de. IndriyagaNane kAbumAM lAva. mananI malIna jALIne daLI nAkhe. sAttvika guNonuM poSaNa kare. bhavaprapaMcane mukI do. jaladI mekSamAM jatA rahe. jethI tame paNa bhavyapuruSa sumati thAo. __ atha nAsti bhavatAM tAdRzI laghukarmatA tato yathA sulalitA bhUyo bhUyaH pracoditA sapraNayaM muhurmuhunirbhasitA bahuvidhamupAlabdhA punaH punaH smAritA satI gurukarmikA'pi pratibuddhA tathA budhyadhvaM, kevalaM tathA pratibodhyamAnA agRhItasaMketA bhaviSyatha yUyaM gatatAluzoSakA gurUNAM tathApi gurubhiH pratibodhanIyA eva yuSmAbhirapi parivodravyameva ! je tamArAmAM puMDarIka (bhavyapurUSa sumati) jeTalI laghukamatA na hoya je rIte sulalitAne vAraMvAra preraNuM karavAmAM AvI, vAraMvAra premapUrvaka Thapake ApavAmAM AvyuM, vAraMvAra upAlaMbha ApavAmAM AvyA. ghaNI rIte pUrvabhavanI smRtio karAvavAmAM AvI, bhAre karmI hovA chatAM Akhare e pratibodha pAmI. tame paNa e rIte have jAge. pratibaMdha pAmo. jo ke A rIte tame pratibodha pAmazo te tame ahItasaMketAnI gaNanAmAM gaNaze. tame gurumahArAjanA gaLAne zrama ApanArA gaNAze. chatAM paNa gurumahArAjAo tamane pratibaMdha te Apaze ja ane tamAre paNa pratibodha pAmavo ja joIze. __ yathA svaduzcaritapazcAttApena sadbhUtaguNapakSapAtasAro nikhilakarmamalavilayakArI sadAgamabahumAnastasyA sulalitAyAH sadbodhakAraNaM saMpannaH tathA bhavadbhirapi tathaiva sa vidheyo yena saMpadyate bhavatApi viziSTatatvAvabodhaH / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulalitAne je rIte peAtAnA duritAnA pazcAtApa dvArA guNu upara pakSapAta jAgyA, ane saMpUrNa ka`maLanA nAza karanAra evuM sadAgama uparanuM bahumAna te sulalitAne sAdhanuM kAraNa banyuM e rIte tamAre paNa pApanA pazcAtApa karavA ane sadAgama upara bahumAna dharavuM. A dvArA tamane paNa viziSTa tattvanuM jJAna thAya. kevI che A bhavya ane madhura racanA ? zabda sumanase| devA gUMthyA che ? anupameya kahIe te| ya atizayAti nathI. tyAgapravara panyAsajI mahArAja zrI maMgaLavijayajI gaNivarazrInA varada AzIrvAda ane anya sahakArathI mAtra bhAvAnuvAdanu kAya meM karyuM che. " cAlanArane Thekara lAgavAnI saMbhAvanA rahe che. " e ukti pramANe A kAya karavAmAM mArI aneka kSati thavAnI saMbhAvanAo che paNu suttupurUSAne namrabhAve vijJapti che ke Apa udAra AzayathI kSationI mane jANa karaze! ke jathI punarmudraNanA prasaMge kSatipUrimAnanI prakriyA thai zake. A graMtharatnamA je kAMi suMdara tatvA che te badhu pUjyapravara zrI siharSi gaNIndrane AbhArI che ane je kAMI kSati che te badhI mArI che, enI khAsa noMdha lezeA. lagabhaga cha hajAra zloka pramANu zrI upamiti bhavaprapaMcA thAsArAhAra graMthanA bhAvAnuvAdamAM anaMta upakArI zrI vItarAga paramAtmAnI AjJA virUddha lakhAyuM hAya tA enI trividha trividha kSamA icchu chuM" vi. saM. 2024 cai. zu. trayAdathI ama! lA 7 lI. muni kSamAsAgara Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA // zrI paMcAmaMgalamahAbhu G + pacanAlA kdh:|| namaskAra -mahAmAtra namaskAra - mahAsAgara // Namo arihNtaannN|| // Namo siddhANaM // // Namo aayriyaannN|| // Namo uvjjhaayaannN|| // Namo loe svvsaahnnN|| // eso paMcaNakAroM, svvpaavppnnaasnnaa| maMgalANaMcasavesi paTama havai mNglN|| tapadA apana) (sarvAkSara savAkSara Page #25 -------------------------------------------------------------------------- Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munizrI kSamAsAgarajI vivecana kartA muni kSamAsAgarajI Page #27 -------------------------------------------------------------------------- Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAsAra prastAva chA " tr "" AnaMdanagaramAM " kezarIrAjA" ane jayasuMdarI " rANI hatA. e nagaramAM " rizekhara " dhanapati rAjAne mAnanIya vyakti hatA. badhumati " enI patnI hatI. sasArIjIva " vAmadeva ' tarIke tyAM utpanna thayeA. " sAthe vAmadevanI mitratA thai. ahIM saMsArIva vAmadevanuM nAma sarvasva mAnavA lAgyA ane dhananI 99 sAgara 66 dhanazekhara " sthApyuM. e dhanane zeAdhamAM cAlI nikaLyeA. 66 krUratA karatA " jayapura "nA udyAnamAM AvI paheAMcyA. tyAM kezuDAnA vRkSane joyuM. dhAtuvAda sa MbhArI gayeA. vidhipUrvaka kheAdatA hajAra suvaNu mudrAe prApta thaI, jayapuramAM bakulazeThanA meLApa thayA. e dhera lai gayA. bhAginIzeThANI rAjI thayA. dIkarI kamalinI paraNAvI. dhanazekhara judA thayA, judA vepAra karyAM. aneka parizrame veThI karIya suvaNaeN maheArA bhegI karI. have karADa ratna meLavavAnA koDa jAgyA eTale sasarAnI nA chatAM ratnadvIpa gayA. khIjA sAthIyA pAchA vaLyA pazu dhanazekhara teA vadhu ratnA meLavavA ratnaddIpe ja rahI gayA. r ratnadIpamAM dhanazekhara pAse eka vRddhA nArI AvI ane e kahevA lAgI ke AnaMdapuramAM kezarIrAjAne jayasudarI ane maLasurI ema e rANIo hatI. rAjA rAjyaleAbha khAtara putra janme tA tene tarata mArI nAkhatA. kamaLasu MdarIne garbha rahetAM dAsI vasumatIne Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe laI tyAMthI nAThI jaMgalamAM eNe putrane janma Ape ane prasUtinI vedanAmAM e tyAM ja mRtyu pAmI. vasumatI dAsIe putrane lIdhe. sathavAre maLatAM te ratnadIpe AvI. ahIMnA nIlakaMTha rAjA kamaLasuMdarInA bhAI thatAM hatA. emanA tyAM bALakane uchera thavA lAge. enuM nAma harikumAra rAkhavAmAM AvyuM. e harikumAra ahIM che. huM pote vasumatI chuM. ane harikumAra tamane maLavA Icche che te tame cAlo. dhanazekhara harikumArane maLe. banne vacce mitrI thaI." eka divasa kaI tApasIe AvI harikumArane eka citra dekhADayuM. kumAra e joI mehita thaI gayo. vikAranA bhAve tApasI jANI gaI ane cAlatI thaI, mitro paNa harikumAranA bhAva jANuM gayA. tApasIne zodhavA dhanazekharane ravAnA karyo. dhanazekhara e kAryo joDAI gayo. dhanazekharane rastAmAM ja baMdhulA tApasI maLI. hakIkata pUchatAM samajAyuM ke e ja savAre nagaranA rAjA nIlakaMThanI rANI zikhariNI pAse bhikSA levA gaI tyAre badhe rAjaparivAra udAsa jo. kAraNa pUchatAM samajAyuM ke koI kAraNasara mayUramaMjarI savArathI udAsIna banI gaI che. nimittazAstra dvArA tApasIe kahyuM ke maMjarI harikumAranI vicAraNAmAM che. enuM mana emAM che. rANIne A vAta barobara lAgI e baMnenA milananuM kArya tApasIne ja pAra pADavA kahyuM. tApasIe kumArInI pratikRti laI harine batAvI ane harine maMjarI upara prema che eTaluM jANuM tApasI pAchI vaLI. dhanazekhara tApasIne laI harikumAra pAse Avyo. kumAra rAjamaMdire gaye. nIlakaMTha rAjAe utsava pUrvaka maMjarInA lagna hari sAthe karyA, sAgaranI salAhanA kAraNe dhanazekharane lAgatuM hatuM ke harikamAranI mitratA dhanaprAptimAM vinabhUta che. vaLI e vakhate dhanane yauvana ane mithuna sAthe mitratA thaI. yauvanane zarIramAM ane mathunane Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 hRdayamAM sthAna ApyuM. adhama ane paranArIye| sAthe vilAsamAM paDavAthI du:kha pAmyA, chatAM e lata cheADatA na hatA. yauvana ane maithuna upara sneha vadhatA gayA. guNuzIla harinI khyAti ghaNI prasarI eTale enA mAmA-sasarAne iSA~ thai. hari kadAca rAjya pacAvI pADaze evA bhramathI sumuddhi maMtrIne hirane mArI nAkhavAnI yeAjanA batAvI. matrIe vizvAsu vyakti dvArA harine dezAMtare cAlyA javAnI susalAha ApI. rie dhanane sAthe AvavA kahyuM, cchA na hatI, chatAM hA kahevI paDI. gupta taiyArI dvArA vahANA bharI maMjarIte sAthe laI cAlI nIkaLyA. dhana risAye vahANamAM beThA. sAgara ane maithunanI preraNAthI ratnabhayu". vahANu ane majarI meLavavAnI bhAvanAthI harine madhyarie dhakko mArI dhane gabaDAvI dIdheA. samudradeve hirane bacAvI vahANumAM sthApana karyAM. dhanane AkAzamAM uchALyA. harie bacAvavA vina Mti karI. pazu samudradeve ene dariyAmAM pheMkI dIdheA. riAna nagare pahoMcyA. mRtapitAnI rAjyagAdIe beThe. dhananA vahANA enA pitAne sAMpyAM. ve dhanane dariyAmAM phekayA chatAM na maryAM. sAta rAta divase kAMThe AvyA. puNyAdayaneA sahakAra na heAvAthI dareka vAteAmAM narI niSphaLatA maLatI. nAkarI, vepAra, kRSI, vigeremAM phAgyeA nahi. lajjAnA kAraNe nidhana paNe bApanA tyAM na gayA. du:khI du:khI mehAla banI gayA. r rikumAra AnaMdanagaranA rAjavI banyA. mayUramajarI rANI sAthe AnaMda karatA hatA. tyAM uttamasUrijI " jJAnI gurU padhAryAM. rAjA-rANI va dane gayA. dezanA sAMbhaLI. harie pUchyuM. dhane mane dariyAmAM kema phUMkayA ane enuM zuM thayuM ? pU. zrIe jaNAvyuM ke sAgara ane maithuna mitrAnA pratApe A kArya e dIna khanI rakhaDe che. e khate kumitrAne karyu che ane hAlamAM tyAga kevI rIte thaze Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enA uttaramAM jaNAvyuM ke zubhUcitanA rAjA " sadAzaya" nI vareNyatA rANunI putrI brahmarati ane muktatA sAthe lagna thaze tyAre e sukhI banaze. zuM anya paribaLothI sAro vyakti naThAre ane naThAre sAro banI zake? AnA uttaramAM pU0 zrIe purUSa kathAnaka kahevuM cAluM karyuM. kamapariNAma ane kALapariNati pAse "siddhAnta" nAmane mahApurUSa che. emane aprabuddha ziSya hate. gurUe ziSyane kahyuM: sukhaduHkhanuM kAraNa aMtaraMga rAjya che. aMtaraMga rAjyane svAmI saMsArI jIva che. pratinAyaka cAritra dharma che. cittavRtti bhUmikA che. samyagadarzana senApati, sabodha maMtrI, yatidharma ane hidharmaputra saMteSa taMtrapAla, zubhAzaya vigere sainiko che. e rAjyamAM cAra paNa che. ghAtika dhADapADuo che. indriya cero che. kaSAyo phAMsIkare che. emane nAyaka mahAmela che. A nATaka karma pariNAma kALa pariNati devI sAthe prati samaya joyA kare che. saMsArIjIvane mahAmaha sAthe ghaNIvAra yuddha thAya che. mahAmaha ene potAnuM zaktinuM bhAna thavA detA nathI. eTale e hAra khAya che pitAnI zakti, saMpati, zaurya e jANatuM nathI. evA putro karma pariNAmane anaMtA che. rAjyamAM paNa aneka jAtanuM che. judA judA pAe kaI kaI rIte rAjya bhogavyuM e varNana karyuM. jethI enI mAhItIne tane khyAla Avaze. 1, niSTa zakya-prathama ekavarSa nikRSTane rAjya ApavAmAM AvyuM. mahAmahanI rAjasabhAmAM viSayAbhilASA maMtrIe kahyuM, jarAya ApaNe ciMtA karavA jevuM nathI. e rAjA ApaNe AdhIna che. mahApApI che. pitAnA AtmabaLanuM ene bhAna nathI. A hakIktathI mahAmehatA tyAM AnaMda chavAye. paNa cAritradharmarAjanA tyAM dilagIrI phelAyuM. eo zanyamanaska banI gayA. varSane ane cha putrane Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 karma pariNAme pApipaMjaramAM dhakelI dIdhA. vitarkanAmanI vyaktie A nivedana raju karyuM. 2. adhama rAjya bIjA varSe adhamane rAjya maLyuM. e lagabhaga nikRSTa jevo nikaLyo. bhogomAM Asakta ane dharma mokSane virodhI nikaLe. enA rAjyamAM praveza karavA na devA mATe viSayabhilASanI putrI daSTine kArya soMpavAmAM AvyuM. cAritrarAjane ghaNo kheda thayA. adhama strI darzanamAM AnaMda mAnavA lAgyo. aMtaraMga rAjaya ja paNa nA zakyo. caMDAlaNImAM Asakta banyo. ghaNe tiraskAra thayo. pitAe varSanA ane ene paNa pApapaMjara makalI che 3. vimadhyama rAjya-trIje varSe vimadhyamane rAjya mayuM. e cAritrarAja tarapha sAmAnya sabhAva rAkhato paNa mahArAjAne pakSakAra nivaDe. ene A bhava mITho lAgato hato. parabhava sAthe levAdevA na hatI. lakSmIno lAlacu hatuM. sAmAnya rIte dharma paNa gamane, enA rAjya vakhate viSayAbhilASane sAvadhAna rahevA jevuM jaNAyuM. 5 " dakidevI dArA e pitAnA rAjyathI dUra ja rakhAye. kamaM pariNAma e putra upara thoDA prasanna banyA. madhyama rAjya-cothA varSe madhyamane rAjaya vahIvaTa maLyo. e vasturavarUpane barAbara oLakhate. theye cAritrarAjanA sainyane jANI gaye. AnA rAjyakALamAM cAritrarAje mahArAje pacAvelI ardhI bhUmi pAchI meLavI. pelA cAre AdhIna banyA. mayamarAje dezaviratidharapaNuM svIkAryuM. sArA anuSThAna karyA. pitA kama pariNAma enA upara prasanna banyA ane vibudhAlaye mekalI AvyA. 5 uttama rAjya--pAMcame varSe uttamakumArane rAjya maLyuM. sAdhamaMtrIe e rAjAnA ghaNA guNo gaNAvyA. e pitAnA saMpUrNa Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sainyane sumAhitagAra hate. uttamanA rAjyathI maharAjanI sabhAmAM bhAre gabharATa ane khaLabhaLATa thayo. gurUdeve batAvelA mArge potAnA rAjyamAM praveza karyo. daSTidevI upara vijaya meLavyo. suupAya che ga mArge AgaLa vadhI nivRtti nagarIe pahoMcI gaye. 6. variSTha rAjya-Se varSe variSTane rAjya maLyuM. meharAjAne bhAre aphasesa thaye. variSTha svayaM jJAnI hatI. eNe gaNadhadvArA siddhAntanI sthApanA karI. enI bAhya saMpatti paNa advitIya hatI. samavasaraNanI racanA enA upadeza vakhate thatI. aSTaprAtihAryanI addhi te sadA sAthe ja rahetI. AzcaryakArI atizane e svAmI hato. enuM rAjaya sauthI viziSTa gaNanApAtra thayuM. A rIte cha prakAranA rAjya vigerenI paryAlacanA thaI. uttamasUrijI pAMcamA prakAranA rAjavInI gaNanAmAM hatA. harirAjA trIjA naMbaranA rAjavInI gaNanAmAM AvatAM hatA. harikamArane dIkSA levAnI bhAvanA thaI. pitAnA putra zArdulane rAjagAdI ApI pote dIkSA grahaNa karI vasudhA upara viharavA lAgyA. dhanazekhara upara sAgara ane maithunanI asara vadhu vadhatI gaI. e rakhaDate rakhaDato bIlInA jhADa nIce AvyuM. tyAM bhUmi pedatAM ratnano carU nikaLe. e ughADatA moTe rAkSasa nikaLyA. eNe dhanazekharane tyAMja pUruM karI nAkhyo. marIne e pApi nivAsanA sAtamAM pADAmAM gaye. Akhare bhavitavyatAe sAhalAdapura meka. prastAva sAtame saMsArIjIva sAllAda nagaranA " jImUtarAjA"nI " lIlAdevI" nA putra "ghanavAhana" tarIke upanna thayo. rAjAnA bhAI nIradane akalaMka"putra thayo. e ghaNe guNayala hato. jenadhamAM hato. ghanavAhana sAthe ene gADha maitrI hatI. eka divasa "budhanaMdana" ulA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namAM pharavA gayAM. tyAM mahAtmAone joyA. emane vairAgya thavAnuM kAraNe pUchayuM. - 1, prathama muninuM vairAgya kAraNa e lekedaramAM rahetA hatA. tyAM bhayaMkara Age nagarane gherI lIdhuM. nagaramAM bhayaMkara cIcIyArIo ane AkraMdananA avAje thavA lAgyA. nagara nirAdhAra banI gayuM. eka maMtravAdI Avyo. eNe maMDala AlekhI lone rakSaNa ApavA bolAvyAM. je AvyA te bacyA. jeNe e vAta na mAnI te rakhaDI paDyA. huM maMDalamAM Avyo tethI bacI gaye. A vAtanuM spaSTIkaraNa akalake kahI saMbhaLAvyuM. 2. bIjA munine vairAgya prasaMga-dArUDIyAonuM eka ToLuM dArU pIvA beThuM hatuM. huM paNa emAM hato. eka brAhmaNe AvI mane upadeza Apyo. . dArUthI durdazA pAmelI vyaktionuM varNana batAvI ane dArUnI latathI cheDA. huM emanI sAthe emanI maMDaLImAM bhaLI gaye. akalaMke ghana vAhanane bhAvArtha samajAvyo. 3. trIjA munine vairAgya prasaMga-trIjA munie jaNAvyuM ke mane raMTa jovAthI vairAgya thayo. enuM "bhava" nAma hatuM. rAga deSAdi enA cAra sAthI hatA. mahAmaha ene uparI hato. seLa kaSAyo baLada hatA. hAsyAdi kAma karanArA hatA. duSTayoga ane ane pramAda enA taMbA hatA. vilAsa, ulAsa vigere ArAo hatA. asayata chava kuvo hato. aviratijalathI e bharela hate. chavaloka nAmanI ghaTamALa hatI. maraNa nAmane nekara e calAvata hatA. ajJAnamalIna emA ene paranALa hato. miyAbhimAna nAme kuMDI hatI. saMkilaSTracita khALa hatI. begalupatA nIka hatI. janma vistAra khetara hatuM. aparA5ra janma kyArA hatA. kama prakRti bIja hatuM. jIvapariNati vAvanAre hato. AvA raMTane joi mane vairAgya tha. akala ke dhanavAhanane ene bhAvArtha samajAvyA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. cothA munane vairAgya prasaMga-eka maThamAM pite cada bAvA hatA. tyAM bhakta kuTuMba AvI caDayuM. enuM taMtra calAvanAro pAMca manuSyo hatA. e kuTuMba suMdara lAgyuM. emanA bhojanane ame svIkAra karyo. amane ethI sannipAta thaI gaye. amArI jIbha bagaDI gaI. gaLu raMdhAI gayuM. amArI bhAre avadazA thaI. eka vaidya AvyA emaNe bhajananA deSa batAvyA. e deja TALavA meM A dIkSA lIdhI. A vAtane upanaya akalaMka ghanavAhanane samajAvyo. 5 pAMcamA munine vairAgya prasaMga A munie vairAgyanA kAraNamAM jaNAvyuM ke gurUdevanI kathA sAMbhaLatA ane vairAgya thayA. e kathA A pramANe. vasaMtapura ba dare ghaNe vepArI hatA. emAM sArthavAhanA cArU, , hitasu ane mUDha nAmanA putra ratna dvIpe rana kamAvavA gayI. cArUe sArI rIte ratna bhegA karyA. yogya ratane bhegA karyA paNa ochA. e ezaArAmamAM rahyo. cAranA kahevAthI mejamajA tajI ane ratna meLavavA lAgyuM. hitAne mojamajA pasaMda hatI. ratna parIkSA jANato na hato. eNe keDA, zaMkhalA, kAcanA TukaDA bhegA karyo. dhUtArAoe chetaryo. paNa jyAre cArUne meLApa thayuM ane ene Thapako sAMbhaLyuM eTale zaramAI gayo. pachI e ratna parIkSA zIkhyo. mejamajA tacha rano kamAyo. mUDha to dareka rIte mUrkha hatA. rana parIkSA AvaDatI na hatI. tema viSayamAM pUrNa Asakta hatA. cArUe ene zIkhAmaNa ApI tyAre mUDhe cArUne Thapako Ape. mUDhane ayogya samajI cArUe ene kAMI na kahetA pAcho vaLI gaye. mUDha kaI gunAmAM phasAye rAjAe ene samudramAM kAvI dIdho. cArU, gya, hitaza svadeze AvyA ane sukhI thayA. akalaMke ghanavAhanane A vArtAne paramArtha samajAvyA. 6 chaThThA munine vairAgya prasaMga-emaNe jaNAvyuM ke saMsAra bajAramAM joine mane vairAgya thayo. e bajAramAM levaDadevaDa Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 dhaNI cAlatI hatI. e sukha mahAmeAha hatA. krama leNadArA hatA, gurUe jJAnAMna AMtyu tyAre leAkeAnI duHkhI dazAnA pyAla AvyeA. dukAnAnA IMDe zivAlaya jaNAyA. temAMnA jIvA ja sukhI hatA. tyAM javAnI bhAvanA thatA gue dIkSA ApI. e make paheAMcavAnA mAga batAvyeA. 2GevA mATe kAyA nAmanA eraDA hatA. paMcAkSa nAmanA pAMca gAkhalA hatA. kSaye|pazama khArI hatI. kAmaNu zarIra nAmane eka upa- vibhAga hatA. emAM citta nAmanuM vAnara baccu hatuM. gurUdeve enI khUba sabhALa rAkhavA jaNAveluM. enuM kAraNa pUchyA uttara madhyeA ke vAnara baccAne upadrava karanArA ghaNuA che. kaSAya uMdarA, nAkaSAya viMchI, saMjJA bIlADIe, rAgadveSa uMdarA, mahAme|ha khIlADA, parISaha ane upasaga DAMse; duSTAlisadhI mAMkaDa, ciMtA garALI, pramAda kAMkriDA, avirati kacarA, miyAda na madhakAra, A badhA upadrava karanArA che. tethI te raudradhyAnarUpa agArabharyAM khADAmAM gabaDI paDe che. dAi vAra Ata - dhyAnarUpa guphAmAM pesI jai du:khI thAya che. baccAne bacAvavAnA upAyamAM tAre ene geAkhanI bahAra na javA devuM. tyAM viSayanAmanA vRkSe che. je khAvAmAM mIThA ane pariNAme jherI che. jo e tyAM jai caDe te ene kama paramANu parAga coMTe che. bhAga-sneha varasAdathI e bhIMjAi jAya che. ane zaradI thAya che. e jherI dhULathI zarIra kALuM paDI jAya che. strIya nAmanA hAthamAM apramAda nAmanA daDA lai vAnara baccAne bahAra jatAM aTakAvavuM. e rIte bahAra jatuM aTakaze. eTale sarva upadraveA enA maTI jaze. A vAta gurUdeve kahI. ema prathamacakramAMthI cittane bacAvavAnA me' nizcaya karyo. mIA cakramAM manaHparyApti e dravyamana ane AtmA tenI sAthe joDAya te bhAvamana. bhAvamana, kAmaNu zarIramAM rahe ane tene ja Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3e jIva kahevAya che. rAgadveSathI viparyAsa thAya che. eTale khoTA karmo bAMdhe. A rIte rakhaDapaTTI cAlu thAya che. A bIjuM cI. gurUdeve kahyuM: vipayasa tacha vivekI banavuM.. vAnarane zivAlayamAM kema laI javAya ? e akalaMkanA praznanA uttaramAM munie jaNAvyuM ke garbhagRhamAM kRSNA, nIlA, kApatA, tejasI, paDyA ane zukalA e cha strIo rahe che. pahelI traNa chIe kharAba che ane pachInI traNa ghaNI sArI che. emaNe pariNAma rU5 dAdara banAvyuM che. " adhyavasAya" rU5 pagathIyAM che. prathama traNa strIo dvArA banAvelA dAdara upara vAnara banyuM jAya to duHkhI thAya ane chellI traNa strIoe banAvelA dAdara upara jAya to sukhI thAya. tyAM ene dharmadhyAnane pavana lAge ane ethI zAMti thAya che. AgaLa vadhatA anukULa vAnarayUtha maLe che. zukalA zukaladhyAnanuM vilepana karaze. ethI apUrva AnaMda thaze. tAre pachI eka jhapATe upara caDI javuM. pachI tene apUrva AnaMda maLaze. e kadI nAza nahi pAme. A vAtamAM akalaMkane khUba AnaMda thaye. A vAta akalaMke ghanavAhanane barAbara samajAvI. A vakhate cAritrarAjanA sabadha maMtrIe jaNAvyuM ke hAlamAM saMsArIjIvanI cittavRti ghaNa ujajvaLa jaNAya che. tyAM keine mokalavo joIe. vicAraNA karI sadArAmane vanavAhana pAse mokalyo. eTale jJAnasaMvaraNa rAjA dUra cAlyA gayA. akalaMka ane ghanavAhana gurUdeva pAse gayA. tyAM ghanavAhane sadAgamane oLakhyA. akalaMkane prasana rAkhavA sadArAma sAthe mitratA karI ane anyatra vihAra karyo. jJAnasaMvaraNa rAjAnI pIchehaThathI maharAjAnI chAvaNImAM gabharATa thaye. zatrunA sarvanAza mATe mahArAjAe pote yuddhamAM utaravAne vicAra karyo. bIjAone avasare AvavA bhalAmaNa karI. parigrahane sAthe laI mahAmaha ghanavAhana pAse AvyA. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 31 te vakhate dhanavAhananA pitA jImUtarAjA maraNa pAmyA. ghanavAhana gAdIe AvyA. sadArAme koI paNa vaiyika padArtho upara mUrchA na rAkhavA salAha ApI. mahAmahe ezaArAmanI ane dhana bheguM karavAnI salAha ApI. jJAnasaMvaraNa rAjA pAse AvI pahecavAthI mahAmahanI salAha mAnya karI deva-gurUpUjA ghanavAhane baMdha karI. sadAgamanI avagaNanA karI. dhanasaMgraha cAlu karyA. kevidAcArya ane muni akalaMka tyAM AvI caDayA. dAkSiNatAthI vaMdana karavA gayA. akaleke gurUdevane sadAgamanuM mahAtma ane kusaMgatinA pari- zume jaNAvavA vinaMti karatAM gurUdeve jaNAvyuM ke - "kSamALa" nAmanuM nagara che. tyAM "vimaLa nicaya" rAja ane "tadanubhUti" rANuM che. emane "kevida" ane bAliza" be putro che. kevidane sadAgamane paricaya thayo ane hitavI mAnyo. bAlIzane sadAgama na gamyA. kamapariNAme "zrati" kanyAne mokalyA. enI sAthe saMga nAmano nekara hatuM. suti kevida ane bAlIza bannene varI. e bhAionI sattAmAM "nijadeha" nAmane parvata hato enA upara "mUrdhA" nAmanuM zikhara hatuM. enI be bAju zravaNa nAmanI guphAo hatI. tyAM zrutie nivAsa karyo. bAliza lubdha banI gayo. saMganA kahe cAlavA lAgyA. sadagame kavi ne zrutine paricaya Apyo ane e dhUtArIthI cetIne cAlavA jevuM che ema jaNAvyuM. eTale e cetIne cAlavA lAgyo. saMganI bata ja na karI. - eka vakhate "tuMga zikhara" parvata upara banne bhAIe caDayA. enI guphAmAM gaMdharva yugala ane kinnara yugala saMgItanI spardhA karavAM beThA. bAlIza emanuM saMgIta sAMbhaLavAmAM masta banyo ane paDe. gaMdharvoe ene pakaDyo ane khUba mAryo. kevida Asakta na banyo tethI sukhI thayA. "dharmaSa" muni pAse saMyama lIdhuM. e AcArya banyuM. te kevIda huM pote ja chuM. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArtA kahI AcArya bhagavaMte sadAgamanuM varNana vizeSa karyuM. tenI sAthe saMbaMdha rAkhavA jaNAvyuM. ghanavAhane upara uparathI e vAta svIkArI paNa aMdarathI rasa na jAgyo. akalaMke AcAryazrI sAthe anyatra vihAra karyo. akalaMka gayA eTale mahAmaha ane parigrahanuM jora vadhyuM. strI ane dhana khAtara sarva pApa karavA lAgyo. puya risAvA lAgyA. madana suMdarI zaLanA rogathI maraNa pAmI. zoke ghana vAhana upara kabaje lIdhe. akalaMka pAchA AvyA ane samajAvyuM. dhanavAnane jarA zAna AvI. zoka gayo. ghanavAhana mAgamAM AvyA. te dravyadharmo karavA lAgyo. mahAmohanA pakSanI nabaLI sthiti joI sAgara madade Avyo. sAthe bakulikA ane kRpaNutA paNa gayA. mahAmoha. rAjI thaye. ghanavAhananA haiyAne palaTI nAkhyuM. bakulikAnI salAhathI banAvaTI vAto kahI akalaMkane vihAra karAvI dIdho. sAgaranI sahAyathI parigrahamAM jera AvyuM. dravyakriyAo paNa baMdha thaI. AvI sthiti jANuM akalaMka samajAvavA AvavA taiyAra thayA. gurUdeve nA pADI. tAro prayAsa niSphaLa jaze. eTale na gayA. e anarthothI kayAre Taze? uttaramAM gurUdeve jaNAvyuM ke jyAre samyagadarzana vidyA kanyA Apaze ane nirIhatA kanyA Apaze tyAre chUTaze, eno AdhAra kamapariNAmanI marajI upara rahe che. akalaMkamuni abhyAsamAM lAgI gayA. ' have mahAmahe ghanavAhana upara jabare dhasAro karyo. mahAmUDhatA, mithyAdarzana, kudaSTi, rAgakezarI, TheSagajendra, avivekatA, viSayAbhilASa, bhogatRSNa, hAsa, rati, arati, bhaya, zoka, jugupsA, badhA kaSAya, jJAnasaMvaraNAdi sAte rAjAe vigeree pitApitAnI zaktine navAhana upara upayoga karyo. makaradhvaje jabaro dhasAro karyo. dhanavAna enA pariNAme nIcalI pAyarIe AvI gayo. halakA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 vaSNunI oene antaHpuramAM dAkhala karI. lekAe ene chevaTe padabhraSTa ryAM. tIradavAhanane rAjye mesADayA. dhanavAhanane kedamAM pUryo. mahAyAtanAe bhAgavI sAtamI narake gayA. tyAMthI matsya banyA, vAdha thayeA, khIlADe banyA, aneka ThekANe rakhaDI sAketapuramAM amRtAdara thayA. suda na gurUnA yAgathI sadAgamanI prApti thai. dravya zrAvaka banyA. tyAMthI bhuvanapatimAM deva banyA. tyAMthI khatta vaNikanA dhare " bandhu '' thayeA. suMdara muninA samAgamamAM AvatA dravya sAdhu thayA. vyaMtara banyA. ghagu. rakhaDayA. Akhare sadAgamanA sahavAsathI enI cittavRtti svaccha banI. ethI samyagdarzana senApati AvyeA. mAnavAvAsanA janamadira nagare AnaMdanA tyAM dhanavAhana virAcana tarIke janmyA. dhama dheASasUrinI dezanA sAMbhaLatAM sadAgamane yeAga thayA. bhavaprapa`canI sAdhAraNa mAhitI maLI. Antara mitrA ane zatruonI oLakhANu thai. samyagdarzananu milana thayuM. tattva zrahA thai, paNuM e Adha zraddhA hatI. gRhidhama sAthe mitratA thai pariNAme marI saudharmAM devalAke gayA. tyAMthI AbhIra banyA. 'kalada' nAma hatuM. tyAMthI jyAtiSkamAM gayA. vaLI deDakA thayeA. kAMpipure "vAsava" rAjakumAra banyA. zAtisUrinA paricayanA kAraNe dharmapAmyA. bIjA devalAke gayA. kAMcanapuramAM sadAgamanuM punanima lana thayuM. samyagdarzana ane gRhidhama nA yAgamAM unnati thatI. e vakhate puNyAyane sAtha maLatA. e badhA dUra thatAM tyAre jJAnasaMvaraNu vigerenuM jora cAlatuM. tyAMthI seApAraka pure vibhUSaNa nAmanA vaNika putra thayA. tyAM samyagdarzana ane sadAgama maLyA sAdhuveza lIdhA. tyAM meATAi maLatAM khIjAnI niMdA kuthalI karavA lAgyA. tIthakara vigere pUjya purUSAnI paNa niMdA karavI cheDatA na hatA. tethI enu patana thayuM. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNe kALa rakhaDe. bhaddhivapure phaTika rAjanA tyAM "vizada". nAmane putra che. suprabuddha munine sAga maLatAM gRhidharma mitra maLe. tyAMthI trIje devaloka gayA. ema bAre devaleke ane manukhyAdi gatimAM jaI jaI cakkara lagAvI Avyo. pratAva AThame ? saprada" nagaramAM "madhuvAraNa" rAjA ane "sumAlinI" rANInA tyAM saMsArIjIva " guNadhAraNa" putra thayo. rAjAnA bhAyata "vizAlAkSane "kulaMdhara" nAmane guNavAna putra hatA. guNadhAraNa ane kulaMdharane maitrI thaI. eka divase baMne "AhAdamaMdira " udyAnamAM pharavA gayA. tyAM be strIo joI. emAM eka strI rU5jharatI yuvatI hatI. guNadhAraNa ene jotAM ja mehita banI gayo. ghare gayo, paNa AkhI rAta e mohinInA vicAramAM jAgRta rahyo. pramadAnA darzana mATe vahelI savAre mitra sAthe udyAnamA AvyA. zodha karI paNa bIjI be strIo maLI. eka gaI kAlAvALI ane bIjI prauDha vayanI nArI hatI. e ajJAta bAIe bane mitrone besADI vAta kahevI cAlu karI. navI AvelI nArIe vAta cAlu karI ke vaitADhya parvata upara "gaMdhasamRddha". nagarane rAjA "kanakedara" cakravartI che. enI " kAmalatA" rANuM che. "madanamaMjarI" putrI che. eNue yuvAnImAM praveza karyo tyAre rAjAe svayaMvara race. paNa kaI pati tarIke game nahi. mAta-pitA dilagIra banyA. keTalAka vidyAre roSa rAkhavA lAgyA. maMjarI purUSaASiNI banI. rAjAne atyaMta kheda thAya che. eka rAtre svapnAmAM cAra vyaktio AvyA. emaNe kahyuM ke ame maMjarIne vara zodhI rAkhe che. Apa enI ciMtA na karo. vidyAdharone ameja lIdhA banAvyA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 che. maMjarIne deza dezamAM paryaTana karI vara zodhavAnI icchA thaI. sakhI lavalikA ane maMjarI pitAjInI saMmati laI nikaLI paDayA. e baMne pharatA pharatA AhvAdamaMdira udyAnamAM AvyA. tyAM koI eka rAjakumArane jotAM ja enA upara atyaMta mohita banI gaI. lavalIkAne vAta karI, lava lIkAe pitAne jaI vAta karI pitAe rANIne kahyuM tuM jaladI AaAdamaMdira jA. rANI tyAM AvI. eka rAtrI mahAmuzIbate pUrNa karI. savAre lavalIkAe e baMne kumArane zodhI kADhayA. huM kAmalatA rANuM chuM. guNadhAraNa! tame mArI kanyAno svIkAra kare. kuladhara dvArA e prastAva mUkAvyo. kAmalatAnI vAtane svIkAravAmAM AvI. save madanamaMjarI pAse AvyA. guNadhAraNane jotAM maMjarInA haiyAmAM AnaMda samAto na hato. e vakhate kanakadara rAjA tyAM AvI gayA. emane paNa AnaMda thayo. eTalAmAM "caTula" dUta AvI rAjAnA kAnamAM kAMIka kahI cAlyo ga. saMkSipta vidhie tarata lagna karI devAmAM AvyA. evAmAM gusse thaelA vidyAdhara yuddha mATe AvyA. kanakodare vIragarjanA karI. baMne pakSa laDavA taiyAra thayA. guNadhAraNane potAnA nimitte yuddha thatuM joI dIlagIrI thaI. keIe banne sainyane thaMbhAvI dIdhA. virodhI sainike guNadhAraNanuM rUpa ane satva jaI potAnI bhUla samajyA. kSamAyAcanAne bhAva thayo. banne senyanI mukti thaI. guNadhAraNanA pitA tyAM AvI pahoMcyA. badhAne AnaMda thayo. "jayakuMja2gajarAja upara madhuvAraNa ane guNadhAraNa beThA. sanmAna pUrvaka nagara praveza karyo. guNadhAraNa ane madanamaMjarI apUrva sukha bhegavavA lAgyA. bIje divase guNadhAraNe kulaMdharane jaNAvyuM ke meM rAtre svapnamAM pAMca vyaktio joyA hatA. e mane madada kare che ema svapnamAM kahI gayA. guNadhAraNa ene bhAva samajI nA zakaye. potAne pAMca Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktio ane sasarAne cAra Avela A badhA kaNa? jJAnI milana thaye pUchIzuM e nirNaya karyo. patnI ane mitra sAthe gugudhAraNa AhvAdamaMdira pharavA jatAM kaMdamunino paricaya thayo. dezanA sAMbhaLI sadAgama ane samyagadarzana sAthe maitrI thaI. cittavRttimAM mahArAjAnA tyAM khaLabhaLATa thayo cAritradharmarAja gRhidharmane meka. sadgaNusAratA patnI sAthe gaI. dezanA pachI guNadhAraNe gRhidhamane svIkAra karyo. svapnaphaLa kaMdamunine pUchayuM. munie nimarijI ne e vAta pUchavA jaNAvyuM. kaMdamunie vihAra karyo. kALakrame madhurAjA svargavAsI banyA. guNadhAraNa rAjavI banyo. nirAsaktabhAve rAjya karyuM. gRhidhamanI suMdara ArAdhanA karI. eka divase "kalyANa" sevake AlhAdamaMdira uvAnamAM nirmaLasUri kevaLI padhAryAnI vadhAI ApI, tethI guNadhAraNa parivAra sAthe vaMdanA karavA gayA. dezanA sAMbhaLI. kaMdamunie guNadhAraNanA svapnane khulAso pUcho. pU. nirmaLasurijI e kahyuM ke kanakadara rAjAne svapnamAM kamapariNAma, kALapariNati, svabhAva ane bhavitavyatA hatA ane guNadhAraNane e cAra uparAMta puNyodaya svapnamAM Avela. guNadhAraNane sukhadenArA A pAMca aMtararaMga manuSyo che. gurUdeve A prasaMge pUrva bhavamAM puNyodayanA pratApe je saMsArIjIve sukha anubhavelA te varNavI batAvyA. maharAja ane cAritrarAjanuM savarUpe jaNAvyuM. - guNadhAraNa! tuM je sukha bhogavI rahyo che. te turacha che. paNa tuM jyAre zAMti, dayA, mRdutA, satyatA, RjutA, acaratA, brahmarati, mukatatA, mAnasI vidyA ane nirIhatA kanyAo sAthe lagna karIza tyAre tane apUrva sukha maLaze. cha mAsa nirmaLa aMtarathI sattvaguNane keLava jethI kama pariNAma prasanna banI e kanyAo tane Apaze. utAvaLa na kara. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 guNasAdhanAmAM keTalA divaso gayA. eka rAtre apUrva bhAvanAmAM guNadhAraNane nidrA AvI tyAM sadhAmaMtrI "vivA"ne laI hAjara thayA. lagna vidhi paNa thaI gaI. prAtaHkALe zrI nirmaLAcAryane vAta jaNAvI. bIjI tarapha meharAjAnI sabhAmAM bhAre khaLabhaLATa thaI gayo. viSayAbhilASanI salAhathI jJAnasaMvaraNa rAjAne pAne caDyo ane laDavA nikaLI paDyA. puNyadayanA pratApe guNadhAraNa bhAvanAmAM AgaLa vadhyo. pApodayanuM sainya narama paDyuM. nimaLAcArye sAvadha rahevA jaNAvyuM ane pote anyatra vihAra karyo. nirmaLAcAryanA vihAra pachI guNavikAza vadhato gaye. dharma ane zukala temaja pItA, padmA, zukalA strIo sAthe susaMbaMdha thayo. kamapariNAme prasanna banI nava kanyAo ApavAnuM nakkI karyuM. jenapuramAM AvavAnuM AmaMtraNa ApyuM. lamadina nakkI thayA. A vAtathI mahArAjAnA sainyamAM khaLabhaLATa thaye. viSayAbhilASe saMtAI rahevAnI salAha ApI. bhavitavyatAe paNa eja kahyuM. guNadhAraNa cita samAdhAna maMDapamAM gayo. pitAnuM sainya joyuM. meharAjAnA sthaLo bhAMgI bhAMgIne sApha karyA. bIje divase nava kanyAo sAthe lagna thayA. dhRti, zraddhA, medhA, mitrI, muditA vigere bIjI kanyAo sAthe paNa lagna thayA. guNadhAraNane AnaMda thayo. tyAM nimaLasarijInuM Agamana thayuM. guNadhAraNe dIkSA lIdhI. suMdara cAstri pALyuM. kALa karI prathama grevayeke gayA. tyAMthI siMhapure gaMgAdhara banyA. dIkSA laI bIje grevake gayA. anukrame manuSya thaI pAMce grevayeke jaI AvyA. saMsArIjIva dhAtakIkhaMDanA bharatanA zaMkhanagaramAM "siMha" nAme manuSya thayo. bALavayamAM dIkSA lai caudapUvI bane. pAdiya - vigeree halle bolAvyo. jJAnasaMvaraNa, miyAdarzana, zivarAja ane - gaurave paNa AvI caDayA. pAdiye vyuharacanA jabarI karI. siMha Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 cAya ne jJAnanu abhimAna thayuM. ezaArAma tarapha DhaLyA. pramAdI banyA. adhaHpatana thayuM. kRSNAdi lesyAe vaLagI. bhavitavyatAe ekAkSanivAsa nagaramAM dhakelI dIdhA. sa`sAranI tamAma avasthAmAM bhaTakavu cAlu thayu. anaMtakALa rakhaDayA. ,, dhIre dhIre unnati cAlu thai. navamA traiveyakathI sa*sArIjIva manujagatinA mahAvideDunA sukaccha vijayanA kSemapurI nagarInA yuga dhara rAjA ane nalinI rANIne putra banyA. " anusuMdara ' enuM nAma rAkhyu. yauvanavayamAM e cakravartI banyA. cA*zI lAkha pUrva rAjya bhogavyu. deza jevA nikaLelA te za`khapura nagaramAM AvI caDayA. peAtAnA sainyane pAchaLa rAkhI cittarama udyAnamAM AvyA. " .. sa'sArIjhave AgaLa cAlavatA jaNAvyuM ke kaMdamuni te mahA "6 samata "" bhA che. e bhImaratha rAjA ane subhadrAnI putrI che. bha enA bhAi che. samatabhadre sudhASa" AcArya pAse dIkSA lIdhI. e kALakrame AcA banyA. mahAbhadrAne divAkara sAthe parAtrI paNa turatamAM e vidhavA khatI. pachI mahAbhadrAe samantasadra pAse dIkSA lIdhI.anukrame pravartinI banyA. mahAbhadrA vicaratA vicaratA ratnapure AvyA. magadhasena rAjA ane suma'galA rANI hatA. guNadhAraNanI patnI madanamaMjarI sasAramAM bhamatI bhamatI AmanI putrI banI. sulalitA nAma paDayuM. yuvAnImAM purUSadreSiNI thai. ene mahAbhadrA taraph anurAga thayA. mAta-pitAnI anumati lai mahAbhadrAnI sevAmAM rahI. e mahAbhA sAthe vicaratA zakhapure AvI. zaMkhapuramA zrIgarbha r jA ane kamalinI rANI hatA. kramalinI mahAbhadrAnA mAsI thatAM hatA, emane dhaNA kALe putra thayA. puDarIka -enu: nAma rAkhyuM. bheLA sulalitA pharatI pharatI . samaMta Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 bhadra. devaLI pAse AvI. sAMbhaLyuM ke puMDarIka ka pariNAma ane kALa paridyutinA putra thAya che. AthI zasaya thayeA. pachI mahAbhadrAe samantabhadrane paricaya karAvyA, puDarIkanI ceAgya dekharekha rAkhava'nuM jaNAvI samaMtabhadre vihAra karyo. puMDarIkane mahAbhadrA upara prema thaye!. pharI samatabhadra cittarama udyAnamAM AvyA. purIke emanA darzana karyAM. emanI pAse rahevAnu mana thatAM bhaNavA seApyA. sadAgama enuM nAma hatuM. puMDarIke AgamanA abhyAsa karyAM. eka vakhate samatabhadra upadeza ApatA hatA ane mahAbhadrA, sulalitA ane puMDarIka sAMbhaLatA hatA. eTalAmAM bahAra kAlAhala sabhaLAyeA, samaMtabhadrajI e vakhate mAlyA ke saMsArIjIva muddAmAla sAthe pakaDANA che. duSTAzaya vigere ene phAMsI ApavA la japta rahyA che. pApipajaramAM laI javAze. mahAbhadrA cakrartI pAse gai e ceAranA rUpamAM hatA. e samantabhadrajI pAse mahAbhadrAnA kahevAthI AvyA. rAjapurUSA gabharAine bahAra rahI gayA. samatabhadrajInA kahevAthI cakravartIe sahasArIva tarIkenuM peAtAnuM vItaka bharyuM kathAnaka kahI saMbhaLAvyuM. sulalitA vArtAnA rahasyane samajI zakI nahi paNa ene vArtA sAMbhaLavAmAM rasa khUba paDayA. puMDarIke cAritradhama ne vijaya ane mAharAjAnI hAra kevI rIte thAya che e samajAyuM, cakrI cAr rUpa tajI mULa svarUpe AvI gayA. eNe peAtAnA putrane rAjagAdIe khelAyA. tyAM zrIgabharAjA parivAra sAthe AvI heAMcyA. cakrIne dIkSA letA joi sulalitAne Azcaya thatuM hatuM. anusuMdare bhavaprapa`ca TukamAM krUrI kahyo. ane jaNAvyuM ke ATaluM samajAvavA chatAM tuM prema samajatI nathI ? mehamAM na paDavA Agraha karyo. puMDarIkane vAta sAMbhaLatAM mUrchA AvI. jAtismaraNa jJAna thayuM. peAte ja kuladhara hatA. ema jANyuM. ane dIkSA mATe mA-bApa pAse rajA mAgI. mAta pitA paNa dIkSA levA taiyAra thai gayA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 - puMDarIkane vairAgya tha ane pitAne haju na thaye jANI sulalitAne du:kha thayuM. Akhare ene paNa jJAna thayuM, ane enA mAta pitA tyAM AvI gayA. eNe rajA mAgI. mAtA raDI paDI paNa pitAe samajAvatA rajA ApI. mAta-pitA ane sulalitA dIkSA levA taiyAra thayA. sAte jaNAe dIkSA svIkArI eja rAtre anusuMdara dhyAnastha banyA. kALa karI sarvArtha siddha gayA. ' anusuMdaranA dehavilayathI salalitAne ghaNuM duHkha thayuM. samantabhadrajIe upadezathI zoka dUra karyo. e mahAtmA devAyu pUrNa karI " amRtasAra" thaze. dIkSA laI karmo khapAvI muktie jaze. bhavitavyatAne saMbaMdha pUrNa thaze. anaMta AnaMdane bhokatA thaze. sulalitAe tapa japa karI ArAdhanA dvArA karmo bhasma karI nAkhyA. puMDarIka gItArtha banyA. gurUdevane Agamane sAra pUchatAM dhyAnayoga jaNavyo. emAM aneka praznottara thayAM. emAM eka divyajJAnI suvaranI vArtA jaNAvI. jaina darzananI vizALatA jANyA pachI puMDarIka samartha zAnI banyA. samantabhadrAcArye vidhipUrvaka pitAnI pATe sthApyA. tyAra pachI samantabhadrajIno mokSa thayo. chevaTe puMDarIka AcAye pitAnI pATe dhanezvaramunine besADayA. pite aNasaNa karI mekSe padhAryA. mahAbhadrA ane sulalitA paNa mese gayA. zrIgarbha vagere sugati pAmyA. A kathAnaka saunA jIvanamAM ochA vattA aMze ghaTe che. sumati jevA laghuka AtmAo jaldI samaje che. agRhItasaMketA jevAne baMdha thatAM vAra lAge che. ApaNe karmothI cetavA jevuM che ane Atmazreya sAdhavuM ghaTe. ane granthakAra ane avataraNakAranI saMkSipta gurU paraMparA che. A graMtha dvArA bhavyAtmAone bhavabhIrUtA pragaTe eja aMtaranI abhIsA. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upamiti bhavaprapaMca kathAsArAddhAra gujarAtI * prastAva 54 avataraNa Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... chaThThA prastAvanA pAtro. Anadapura-mahira`ga nagara. kezarI-AnaMdapuranA rAjA. jayasurI-kezarI rAjAnI rANI. kalasundarI-kezarI rAjAnI rANI, putrane bacAvavA bhAgI gayelI te. harizakhara-Ana'dapuranA zeTha. madhumatI=rizekharanI patnI. ratnadvIpa- eka dvIpa. hariqamAra-AnaMdapuranA kezarI rAjAnA kalasuMdarIthI thaelA putra. nIlakaMTha-ratnadvIpanA rAjA, hirakumAranA mAmA. zikhANI-nIlakaMThe rAjAnI rANI. mayUramaMjarI-nIlaka' rAjAnI putrI. vasumatI-kalasu darInI vizvAsu dAsI. dhanazekhara-rizekharanA putra, sa'sArI jIva. puchyAya-dhanazekharanA mitra, a'tara'ga. sAgara-dhanazekharanA mitra aMtaraMga jayapura-bahiraMga nagara. makula-jayapuranA zera Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheginI-bakulanI patnI. kamalinI-bakulanI putrI ane dhanazekharanI patnI. dharaNu-sArthavAha, vasumatIne ranadIpe lAvanAra. baMdulA-harikumAra ane mayUramaMjarIne premasaMbaMdha bAMdhI ApatI subuddhi-nIlakaMTha rAjAne maMtrI. yauvana-dhanazekharane mitra. mathuna-dhanazekharane mitra. zubhacitta-nagara (aMtaraMga), sadAzaya-zubhUcittane rAjA. vareNyatA-sadAzayanA patnI. brahmarati-sadAzayanI putrI. muktatA-sadAzayanI putrI. manujagatinagarI aMtaraMga. kamapariNAma-manu jagatinA rAjA. kalapariNati-karmapariNAmanI patnI. siddhAMta-mahAtmA purUSa. aprabuddha-siddhAMtano ziSya. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 4H audAsinya-nivRttinA rAjamA, adhyavasAya-cittavRttinuM sarAvara. dhAraNA-mahAnadI. dharma dhyAna-pagada'DI. sabIjayAga-moTA mAga, zukaladhyAna pagadaMDI. nImI jayAgamahAmAga, nikRSTa ama vimadhyama madhyama uttama variSTha kama pariNAmanA putra, eka eka varSa rAjya bhAgavanArA. kevalIsamudlAta-mahAprayatna, zailezI-atima mahAmA. nivRtti atima mahAnagarI. samatA-yAganAlikA. abhyAsa-uttamakumArane anucara. vairAgya-cAritrarAjane anucara. maitrI muditA karuNA mAdhyasthatA zA laharikumAranA mitra. cAra mahA devI. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa paheluM dhanazekhara AnaMdapura ane enA adhipati: A manuSyalokamAM AnaMdanA dhAma jevuM AnaMdapura nAmanuM vizALa nagara hatuM. devalokanI amarAvatI karatAM caDIyAtuM hatuM. je manuSyanI AMkhe palakArA na mAratI hoya te A nagarIne ja amarAvatI mAnavA lalacAmaNa thaI jAta. AnaMda, ullAsa, vilAsa, lAvaNya, teja ane madabharI saurabhathI kharekhara saune A nagara AnaMda ApatuM hatuM tethI sArthaka nAma AnaMdapura hatuM. AnaMdapuranA AvAmAM jaLahaLatA maNi-mANeka matI jaDavAmAM AvelA ane e maNi-mANeka matInA caLakatA prakAzamAM rAtre paNa aMdhakAra pharakI zakatA na hatA. maNi- mANekanI dIpamALAnI jyoti sadAya jhagamagatI rahetI. AnaMdapuranA adhipati zrI "kezarI" mahArAjA hatA. danta zatrurUpI hAthIonA gaMDasthala bhedI nAkhavAmAM siMha Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAradvAra samAna ane sthira parAkramI hatA. merU parvatanI jema prakaTa udayavALo hate. dee merU dvArA samudramaMthana karIne lakSamI prApti karI hatI ema A mahArAjAe sAgara jevA vizALa zatrunyane mathI rAjyalakSamI prApta karI hatI. rUpa ane sauMdaryathI amara suMdarIone nisteja banAvatI, guNathI satIonI haroLamAM AvatI. patidevanA manamaMdiramAM vinayathI sthAna meLavatI zrI "jayasuMdarI" nAme emanA mahArANI hatA. harizekharanA tyAM dhanazekhara: A nagaramAM harizekhara nAmanA eka zreNI hatA. musApharI karatA musApharone vRkSa pitAnI zItaLa chAyA Ape, tema A harizekhara dukhI manuSyane dAna-sahAya ApI manane zAMti ApatA hatA. udAratA dAkSiNatA Adi viziSTa guNane kAraNe e rAjamAnya banI gayA hatA. harizekharane baMdhumatI nAmanI patnI hatI. ene AtmA zIyala, vinaya, karuNA, anukaMpAnA ratnajaDita AbhUSaNethI suzobhita hate. e pati mATe sanehamUrti samI Adarza hatI. agRhItasaMketA! mArI strI bhavitavyatAe mane navIna gUTikA ApI. te guTikAnA prabhAve huM badhumatInI kukSImAM dAkhala thayo. megha varSothI dharatImAM aMkurA khIlI uThe tema pUrNa samaya Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanazekhara thayA tyAre madhumatIthI mArA janma thayA ane mArA janma sAthe ja be mitronA paNa janma thayeA. mArA janmathI mAtAnA maneArathA phthA, pitAjIne ghaNI prasannatA thaI, e mATenA utsava paNa karavAmAM AvyA, vadhAmaNAM ane gaLyA meDhAM karAvavAmAM AvyA. mAtApitA ane jJAtie maLI 8 dhanazekhara " mArU nAma rAkhyuM. mArA mitranA " sAgara" ane " puNyAdaya ' nAma hatAM. yauvananA taragA amArA pAlana-pASaNunI sucAru vyavasthA hatI. amA khIjanI zazIkaLAnI jema vRddhi pAmavA lAgyA. pitAjIe zALAe adhyayana mATe besADyA. dhamakaLA vinAnI purUSAnI mahAMtara kaLA me" hastagata karI lIdhI. yauvananA AgaNAMmAM mArA praveza thayeA. samatha mitra sAgara dvArA mArA aMtara gaganamAM kSaNe kSaNe vicAra taragA hiDAle caDavA lAgyA. mana udadhimAM vicArAnI taragAvalI aphaLAvA lAgI. mane thayuM ke vizvamAM sarva rIte suMdara ane prApta karavA caiAgya hAya tA te mAtra dhana che. dhruvA ane mAnavA e mATe talapApaDa thatAM hAya che. dhana sa` ApattiomAMthI ane rAgAmAMthI macAvanArI uttama vastu che. vizvanA sukhA dhana dvArA zIghra meLavI zakAya che. badhI vastu karatAM dhana uttamAtama padmA che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra * sarva sukhanuM sAdhana mAtra dhana che. vizvamAM e eke padArtha nathI ke manuSya dhana dvArA meLavI nA zake. eTale sarva prayatna karIne dhane pArjana karavuM joIe. dhananA bhaMDAra bharapUra bharavA joIe. je ke bApadAdAnA vArasAthI AveluM dhana mArI pAse sArA pramANamAM che, chatAM e lakSamI karatAM vadhu lakSamI meLavavI joIe. emAMja saMtoSa mAnI purUSArthahIna thavuM sAruM na gaNAya. jananInA ratananuM dUdhapAna karavuM e te dhAvaNa bALakane ja zebhe, ema bApa dAdAI lakSamI bALavayamAM ja bhegavavI gya gaNAya paNa ejasvI yuvAnIthI thanaganatA yuvakane e bhegavavI cogya nathI. bApadAdAnI milakata kamAya nahi ane upalega kare rAkhe te keTale kALa cAle? samudramAM nadIonA pANI AvatAM baMdha thAya ane bIjI tarapha enuM pANI ulecavAnI kriyA zarU thAya te samudra paNa sukAIne khADe dekhAya. ema vaNakamAtA dravya mATe samajavuM joIe sAta peDhI jeTaluM dravya heya teya kSINa thAya. vadhu dhapAkanI AkAMkSA rAkhanAra jyAM pate rahete hoya tyAM pUrNa na karI zake, dhanavAna banavAnI IcchAvALAe paradezanI musApharI ane sAhasa kheDavA paDe. huM paNa dezAvare jAuM. vaLI karIyANu, sahAya, lavamI, sagavaDatA ane lAgavagathI strIo paNa dhanapArjana karI zake che, te e sAdhanathI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanazekhara purUSA purUSA kare emAM zuM Azcaya ? purUSA vadhu pramANamAM dhanApAna karI zake. mAre e paripATImAM navInatA sthApavI joIe. vagara karIANe, vagara sahAye ane vagara mUDIe dezAMtarAmAM jaI ana`la saMpatti prApta karavI joie. teA ja huM viziSTa sAhasavIra ane parAkramI tarIke khyAtanAma manuM. mAre mAtra vicArA karIne sASa nathI mAnavA. jyAM sudhI ratnAnA DhagalAethI mArUM ghara chalakatuM na thAya tyAM sudhI mAre ArAma harAma che. sukhe besI khAvuM pIvuM harAma che. ratnAthI ghara bhar pachI ja ArAma mane maLe|. dhanApAna mATe gamana : dhana upArjana karavAnA nirNaya karI... huM pUjya pitAjI pAse anumati meLavavA gayA. pitAjIne meM mArI icchA jaNAvI. pitAjIe mane kahyuM vatsa ! ApaNAM tyAM dhananI kamInA nathI, tArA viraha mane pAlave tema nathI. ema jaNAvI emanAM AMkhamAMthI AMsue TapakavA lAgyA. me' pitAjIne namratAthI vAta karI ane mArA jevA sAhasavIre AvI khApakamAInI mUDI upara tAgaDadhInnA karavA zele nahi. mane tA have ApanI mUDI vAparatAM zarama Ave che, Apa AzIrvAda Ape. mahAmuzkelIthI pitAjIe anumati ApI. e pachI huM mAtAjI pAse gayA. mAtAjI te| . mArI vAta sAMbhaLatAM ja Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra daDa daDa AMsuo pADavA lAgyA. beTA ! tArA vagara huM jIvI zakuM nahi. ahIM kyAM beTa che? e chatAM tAre dhana meLavavuM hoya te A nagaramAM dhaMdhA-vaNija kara. | mAtAjIne paNa mahAmahenate samajavI anumati meLavI. paherelA be vacce laI huM dhananI zodhamAM nikaLI gaye. sAthe pAtheya ke paisA kAMI na lIdhA. dhana meLavavAne upAya? meM prayANa AdaryuM tyAre mArI sAthe mArA aMtaraMga be mitro hatA. sAgara ane puNyodaya. mAruM prayANa dakSiNa dizA tarapha hatuM. samudra kinAre AvelA jayapura" nagaranA bahAranA vanamAM eka vRkSanI nIce ArAma mATe beThA. mAre dhana meLavavA kayA upAyo levA joIe enI vicAraNA karavA lAgyo. A vicAraNAmAM sAga. rane ja mukhya bhAga hatuM. huM enA Azrita je hate. - dhana prApti mATe mAre vizALa pAye vepAra karavA? ke rAjyAzraya laI emanI sevA karavI? samudramAMthI teno jhaverAta zodhavA ke rehaNAcala parvatanuM khedakAma karAvavuM? lakSamI devatA ke anya devatAnI ArAdhanA karuM ke pachI dhAtuvAdane prayoga karuM? kaI rIte, kyA kAryathI mane dhana maLaze ? A jAtanA vicAramAM huM magna hate. vicAra karI rahyo hate tyAM sAme rahelA kezuDAnA vRkSa upara najara gaI. e kesuDAnA vRkSamAMthI eka aMkura nikaLI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanazekhara jamInane sparza karatuM hatuM. A dazya jotAM mane navA zIkhelA "khanyavAda" zAstranI smRtio tAjI thaI. banyavAda zAstrAnI smRti thatAM huM AnaMdamAM AvI gayo. jarUra A sthaLe nidhAna daTAeluM hovuM ja joIe. e vinA kezuDAnA jhADane aMkuro jamInane sparzI na zake ane A khanyavAda zAstrane niyama che. mATe A sthaLe khedakAma karIne dhana meLavuM. mitra sAgaranI AjJAthI tarata ja khedakAma cAlu karyuM. kAryanI zarUAtamAM meM "rano paLAva, namo vAlAya, namaka kSotrapAhAra" vigere pAThene jApa ane AhvAna karela. vidhipUrvaka khedatAM tyAM hajAra suvarNa mudrikAthI bhareluM tAprapAtra malI AvyuM. mArI khuzIne sumAra rahyo nahi. jayapuramAM praveza ane lagna: puNyanA prabhAvathI prApta thaela hajAra suvarNa mahAra laIne huM jayapura nagaramAM dAkhala thaye. meTA bajAramAM praveza karyo tyAre yudayanI preraNAthI bakula dhanapatie mane mAnabhera bolAvyo ane pitAnA AvAse laI gayA. eo mArA upara ghaNe ja neha batAvavA lAgyA. emanA patnI zrI ginIe mane jAte snAna karAvyuM. suMdara cinAMzu va paherAvyA ane vahAla pUrvaka vividha paphavAnno sahita bhejana karAvyuM. bhejanathI nivRtta thayA pachI ame ArAma karavA virAmAsana upara beThA. vArtAlApa cAle emAM dhanapati bakule Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAradvAra mane namratA ane prema pUrvaka pUchayuM ke ApanuM nAma, nAma, vigere kaheze? dhanapatinI nikhAlasa rItabhAtathI meM sAcA uttara ApyA. mAruM kuLa, netra, sthiti vigere sAMbhaLI dhanapatie vicAra karyo ke A dhanazekhara mArA putrIratna mATe suyogya che. surogya jAmAtA prApta thavAnI AkAMkSAthI ee AnaMdita banI gayA. tarata ja pitAnI putrI kamalinI sAthe mArA lagna karAvI dIdhAM. kamalinInuM rUpa kAmadevanA patnI zrI ratidevInA rUpane tirarakAra kare evuM hatuM. ratidevInuM rUpa corAIne kamalinInA zarIramAM AvI vasI gayuM jaNAtuM hatuM. lagna pachI dhanapati zrI bakule mane kahyuM, vatsa! A mAruM bhuvana tAruM ja che, saMpatti paNa tArI ja che. mArI putrI kamalinIne sAthe AnaMdapUrvaka svaicchika sukhe ahIM ja vilase. kaI prakAranI ciMtA karavAnI nathI. dhanalAbhane uchALe: ' kahyuM sasarAjI! ApanI vAta ghaNuM sArI che, paraMtu jyAM sudhI huM bhujAbaLathI ratnanA DhagalAo upArjana na karuM, tyAM sudhI bhegavilAsane huM viDaMbanA mAnuM chuM. e eka mahA vipatti che. kRpA karIne Ape mane vilAsavRttione uttejita karanArI AjJA na ApavI. Apa mane keI sAre sathavAre gatI Ape enI sAthe huM ratnadvIpa jAuM ane ratnanA DhagalAo ekaThA karI pAchA ahIM AvuM. mane purUSArtha karavA de. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanazekhara 14 bakula dhanapatie kahyuM, vatsa ! tAre mAtra dhana meLavavuM hoya te mArI vAta dhyAnamAM le, agaNita ApattionA bhaMDAra samA sAgaranI musApharInI vAta javAde. huM tane joItA pramANamAM dhana ApuM, te laI A jayapura nagaramAM ja vepAra kara ane dhana meLava. tArI manokAmanA pUrI kara. ' kahyuM, pUjyazrI ! ApanI samudra kheDavA mATe nA che ane ahIMja vepAra karavAno Agraha che te huM ema karIza. parantu huM ApanAthI jude rahIza. dukAna ane vepAra judA karIza. mAre tamArI mUDI joItI nathI. mArI eAchI mUDImAM paNa mAre saphaLa baMdha karavAnuM che. mRganayane! mane bakula dhanapatie anumati ApI eTale meM jude dhaMdhe cAlu karyo. eka dhaMdhAmAM phAvaTa AvI eTale bIjAmAM paNa meM mAthuM mAgyuM. ema darekamAM puryodayanA pratApe phAvaTa AvatI gaI ane seMkaDe dhaMdhAmAM huM joDAI gaye. lAbhe lebha vadhe ghaNuM : aneka vepAra karatAM mArI pAse hajAra suvarNa mudrA hatI te be hajAra suvarNa mudrA banI gaI. be hajAra suvarNa mudrA joI dasa hajAranI AkAMkSA jAgI ane e IcchA pUrNa thaI | mAro lAbha AgaLa vadhe, lakSapati thavAnA keDa jAgyAM ane lakSa suvarNa mudrAone svAmI banI gayo. have keTapati thavAnA keDa jAgyA. mArA priya mitra sAgaranI sahAya huM lete hate. keTI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 upamiti kathA sArAddhAra pati thavAnA upAyamAM sAgare jaNAvyuM ke tuM dareka vepArAne kara. tuM kATIpati thaiza. me... anAja, tela, ghI, kapAsa, rU, tala, sarasava, telakhIAraNu, DhAra, dhAvaDA, gaLI, lAkha, vALa, nakha, hADakAM, jamIna vigerenI sastAmAM kharIdI karI ane naphA lai vecANu karavAnuM cAluM karyuM. vanakarma, aMgArakama, kRSika, zakaTaka, khaLada, pADA, uMTa, gheADA, gadheDA, vAhana, hADI, vahANu, dAsI, vecANu, leAhInA dhaMdhA paNa vikasAvavA cAlu karyAM. khATu mApa ane khATA tAla e te vadhu naphAvALA barakatIyA dhaMdhA gaNAtA. jIruM khelavuM, kheAlI pharI javuM, leALAone ThagavA e mArI vepAra nIti hatI. vizvamAM evA eke dhaMdhA bAkI na rAkhyuM ke jemAM pApa na thatAM hoya. mamattvanA kAraNe mahApApI dhadhAone paNa hAthamAM lIdhAM. dhaMdhA karavAmAM meM pApanI bhIti na rAkhI, kalezeAthI jarAya pAchI pAnI na karI, sukhanI darakAra na karI, satASane tA pharakavAnI jagyA na ApI. mAre ghaNu' zuM varNana karavuM ? are ! tRSA lAgI hoya ane mAthe kAma hoya te huM pANI paNa na pItA, bhUkhe peTa pAtALe paheAMcyuM. hAya tAya khAvAnI paravA na rAkhatA. rAtre huM sarakhI rIte zayanamAM ArAmathI sUtA na hatA. dhana, dhana ane dhana. Aja mArIza Adarza, Aja mArU dhyeya. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanokhara 15 A rIte mahApApe karIne ghaNA kALe puNyAyanA pratApe lakSAdhipatimAMthI kATI suvarNa mudrAenA adhipati banI gayA. mArI karoDapati thavAnI bhAvanA pUrNa manI. huM kATI suvaNu mudrAonA adhipati banyA, eTale mitra sAgare preraNA karI ke tuM eka karADamAM kAM sateSa mAne che ? aneka karADa suvaNu mudrAnA saMcaya kara. kATI ratnAnA saMgraha kara. mane e vAta gamI gaI ane ratnadvIpa bhaNI javAnA vicAraza AvyA. meM mArI icchA sasarAjI zrI khaphulane jaNAvI. zrI bakulanA hitApadeza : zrI bakula dhanapatie mane jaNAvyuM, vatsa ! tAre vepAra mATe kyAMya javuM AvavuM e sArUM nathI. manuSyane jema sapatti maLatI jAya che tema enA mananA maneAthe vadhatA jAya che. jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDUDhai. lAbha thatA jAya tema leAbha vadhatA jAya. lAbhathI lAbha vadhe che. ,, kadAca jalathI samudra satASAya, lAkaDAthI agni tRpti pAme te dhanathI manuSyane satASa thAya. paNa e zakaya ja nathI. bhAi ! teM A nagaramAM ja svAzrayathI ghaNu dhana meLavyuM che. vAparatAM chUTe ema nathI, tuM sataSa karI ahIM ja rahe. manane AnaMdakArI sukhA svecchAe A nagaramAM ja bhAgava. lAbha karavAnI jarUra nathI. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 saNasaNatA uttara : me' uttara ApyuM, zikSA na ApavI ghaTe. prApta thaI zake che? upamiti kathA sArAddhAra tAtapAda! Ape mane nirmAlya hitaanudyogI asAhasI purUSane sapatti kadAca bApadAdAnI milkata maLI hoya tA paNa vezyA nidhana mAnavIne tiraskAra pUrvaka tyAga kare che, ema sAhasahIna namAlA mAnavInA lakSmI paNa apamAna pUrvaka tyAga kare che. vaLI alpa dhana meLavI sa teASI manI janArA kSudra prakR tinA mAnavI upara mahAzayA zrI lakSmIdevIjI suSTi karatAM nathI. ALasunAM tyAM vAsA rahetA nathI. A mATe ja mArUM kahevuM che ke kAi paNa vidvAn vyaktie dhanArjana karavAmAM ALasa na karavI ane dhanalAbhamAM sASa na mAnavA. pitAzrI ! Apa kRpA karI mane anumati Ape. huM ratnadvIpa javA bhAvanA rAkhuM chuM. mArI vAta sAMbhaLI Apane satya jJAna thayuM haze. zrI khakule kahyuM, bhAI ! mAnavI ghare rahe ke ratnadvIpe jAya, alpa udyama kare ke mahAsAhasa kare, parantu lakSmI tA vidhinA vidhAna mujaba ja prApta thAya che. e chatAM tane ratnadvIpa javAnA kADa jAgyA che, tArA e viSayamAM Agraha paNa ghaNA che, teA huM tane saMmati ApuM chuM. jema iSTa jaNAya tema karIza. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanazekhara : pramANe ApI pAse zubha muhUra nehIonI meM kahyuM, ApanI meTI maherabAnI. ratnadvIpa gamana : vaDilazrInI AjJA prApta thatAM sAmudrika sapharanI suAgya taiyArIo karAvavI cAlu karI. meTA vahANe taiyAra karAvyAM. khalAsIo vigerenI suvyavasthA karI. paradezamAM sAro lAbha karAve evA karIyANuM lIdhAM. mArgamAM khAna-pAna mATe pUratA pramANamAM vastuone saMgraha karyo. suzrI jyotiSI pAse zubha muhUrta kaDhAvyuM. prayANa saMbaMdhI vidhimaMgala karAvavAmAM AvyA. svajane ane sanehIonI rajA laI vahANa upara huM ArUDha thayA. anya mAnave paNa pitapatAnA vahANe upara ArUDha thayA. saune pitapatAnA svajane ane sanehIe vaLAvavA AvyA hatA. vahANavaTIAoe samudrasapharanI yogya kriyAo karI. samudranA adhiSThAyaka devanI stuti karI. zrIphaLa ane lAlavastra dvArA lavaNakaranI pUjA karI. maMgaLa zaMkhanAda kuMkAyA. vahANanA saDha caDAvavAmAM AvyA. laMgara pAchA kheMcI levAmAM AvyA. sukAnIoe sukAna saMbhALyuM ane jayajaya bolatA vahANa haMkAryA. pavana sAnukuLa hatA. mArA mitra sAgara ane puNyodaya paNa sAthe ja hatA. | muni mahAtmAo saMsAra sAgarane pAra karI lokanA agra bhAge rahela siddhazilAmAM birAjamAna thAya tema puNyodayanA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 upamiti kathA sAradvAra pratApe sAgarane oLaMgI ratnadvIpe vinA upadrave pahoMcI gayA. ame sau AnaMdamAM AvI gayA. saphara salAmata nIkaLI. mArA sAthIdAra vepArIo ratnadvIpe utaryA ane lAvela mAla vece ane bIjA joItA mAlanI kharIdI karI. sau pitAnA vahANe taiyAra karI pAchA javA vicAra karyo ane sAgarataTe AvI pahoMcyA. parantu mitra sAgare mane salAha ApI ke bhAI dhanazekhara ! tuM ratnadvIpathI pAcho kAM phare che? are! ahIM te lIMbaDAnA pAMdaDAnA badale ratna prApta thAya che. tane evI te zuM utAvaLa che? dhIre thA ane ahIM ja hAla rekAI jA. mitranI salAhathI meM tyAM dukAna cAlu karI. ratnene vepAra cAlu karyo. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa bIjuM harikumAra pUrva vRttAnta : mArA sAthIdAra vaNake sau pAchA pharyA. meM dukAna karI ane huM tyAM ja sthira thaI gayo. ratna meLavavAnA vicAromAM sadA masta raheto. eka vakhate kaI ajANuM vRddhA nArI mArI pAse AvI ane eNue kahyuMH vatsa ! tuM mArI vAta sAMbhaLa. meM kahyuM . teNue vAta cAlu karI. AnaMdanagaramAM mahArAjA zrI " kezarI " rAjya kare che. emane "jayasuMdarI " ane " kalasuMdarI" nAmanI be rANa hatI. bhAI vadhu paDatuM meha e ghaNuM kharAba vastu che. kezarI rAjAne rAjyane atilobha hatuM. rAjyalAbhanA kAraNe pitAnA eka paNa putrane jIvavA dete nahi. putra thAya eTale tarata ja enI hatyA karavAmAM AvatI. mahArANI kalasuMdarI garbhavatI banyA. emane pitAnA garbha upara atisaha jA. emaNe mane gupta vAta karI ane sakhI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 upamiti kathA sAradvAra tarIke mane sAthe laI garbhanI rakSA kAje tyAMthI gUpacUpa ravAnA thaI gayA. kALa rAtrine samaya hate. bhayaMkara bheMkAra jaMgalane viSama mArga hate. jatAM jatAM lagabhaga rAtrI pUrNa thavA AvI hatI. sonerI uSA pitAnA kiraNe veravA taiyAra thatI hatI eTalAmAM acAnaka mArA mahArANanA zarIranA aMgeaMgamAM asahya vedanA thavA lAgI. mahArANue mane kahyuMH sakhI vasumatI ! huM have AgaLa eka Daga bharI zakuM ema nathI. mAre jIva jAya evI asahya vedanA maromamAM thAya che. jarAya sahana thatuM nathI. mane thayuM acAnaka A vedanA kayAMthI? rANuM sAhibA ke divase cAlyA nathI eTale zarIra zramathI zramita banyuM haze. mane acAnaka khyAla AvI gaye, are ! jarUra prasUtine samaya najIka AvI gayA jaNAya che. e vinA AvI vedanA saMbhave kayAMthI? meM vicAra karI rANIbAne dhIraja ApI. Apane prasUna tine samaya najIka che ema jaNAvI e mATenI huM taiyArI karatI hatI tyAM nALa kapAI javAthI kamalinI paTakAI jAya, ema vedanAthI AkULa vyAkULa banelA mahArANI dhaDa daIne jamIna upara pachADa khAI gayA. hAyanI kIkIyArI karatAM jAya ane Amatema paDakhAM pheravatAM jAya. mahAdanA bhegavatAM putrane janma Ape ane Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ herikumAra 21 mahArANImAe pAtAnA prANA cheADyA. sukAmaLa suMdarIe svarganA mArge prayANa karyuM.. hRdayavidAraka dRzyane nihALatAM vajrane AghAta lAgyAnI jema huM paNa sUcchita thaI DhaLI paDI. mArUM saOsva vinAza thayA jevuM mane lAgyuM. mahAmuzkelIe mUn utarI tyAre huM karNa svare vilApa karavA lAgI. " e mArA priya mahArANI kAM tame khelatA nathI ? devI ! tamArA sulakSaNA putrane jIvA tA kharA ? zuM enuM nirmaLa mukhaDuM che? putra khAtara rAjyanA tyAga karI have kAM rIsANA che ? meleA mArA svAminI mele. tamArA vinA mArI zI gati thaze ? e niSThura vidhAtA! tuM AvA kura kayAMthI banI gayA ? putra khAtara rAjyanA tyAga karanAra mahArANIne te AvuM duHkha kema ApyuM ?" Ama vilApa karatI hatI emAM AkAzamAM sUrya AvI paheAMcyA ane nasIbajoge kAi sAtha pati paNa tyAM AvI pahoMcyA. enuM nAma " dharaNu " hatuM. mane dhIraja ane AzvAsana ApatAM jaNuAvyuM, tuM zA mATe raDe che ? meM mArI ApavItI kahI sabhaLAvI. aMte sA vAhane pUchyuM: bhAi ! tame kyAM jAe che| sAthe patie kahyuM: huM ahIMthI sAgarataTe jaIza ane tyAMthI vahANA laI ratnadvIpe jaIza. sAtha patinA uttara sAMbhaLI mane vicAra ALye, ke A ratnadvIpamAM nIlakaMThe rAjA rAjya kare che ane te sAMbhaLavA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 upamiti kathA sArAddhAra pramANe kalasuMdarIne sage| bhAi thAya che. mATe huM paNa dharaNa sAtha pati sAthe ratnadvIpa jAuM ane enA mAmA nIlaka kane A bhANIe sAMpI dauM. A pramANenA vicAra karI, sApatinI sa mati lai huM ratnaDhIpe AvI. mane bALaka upara ghaNuM vAtsalya hatuM eTale mArA stanAmAM dUdha ApyuM. khALaka mArA stananuM dUdha pIne ucharavA lAgyuM. ratnadvIpamAM pahoMcI maiM. mahArAjA nIlakaThane bahenanA mRtyunA samAcAra jaNAvyA ane A putraratnanA zubha samAcAra ApyA. nIlakaMTha rAjAne mahenanA mRtyuthI apAra viSAda thayA ane bhANejanA mIlanathI atyaMta Anada thayA. mahArAjA nIlaka enI suMdara dekhabhALa rAkhavA lAgyA. harikumAra nAma rAkhavAmAM AvyuM. bIjanA nizAkaranI jema vRddhi pAmatA kezarIrAjAnA putra hari yauvana vaya pAmyA che. dareka kaLAomAM e niSNAta banI cUkyeA che. me' hazkuimArane enA pitAnA rAjyalAbhanI ane enI mAtAnA karUNa mRtyu vigerenI vAtA jaNAvI dIdhI hatI. eNe hAlamAM AnaMdapurathI tamArA AvyAnA samAcAra jANyA che. tethI peAtAnA dezama" tarIke tamane maLavAnI ghaNI IcchA dharAve che. mATe vatsa ! tuM harikumAranI pAse cAla. * ahIM kalasuMdarI pADe che, paNa mULa UmitimAM kamala suMdarI nAma che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra 23 dezabaMdhunuM milana : vasumatInA vacane sAMbhaLI meM hA kahI ane enA sAthe ja harikumArane maLavA cAle. harikumAranI pAse pahoMce tyAre e potAnA mitronI vacce vAte karate beTho hato. meM ene sabhyatAnI khAtara praNAma karyA. vasumatIe dezabaMdhu tarIkenI mArI oLakhANa karAvI ane paricaya Apyo. vasumatInI vAta sAMbhaLI tarata ja mane premathI bheTI paDyo. pitAnA AsananA aDadhA bhAga upara joDe ja besADyo. nehanA kAraNe enI AMkhamAM harSanA AMsu AvI gayA. ekI najare mane joI rahyo. are dhana ! mArA pAlaka mAtA vasumatIe mane kahyuM hatuM ke harizekhara mArA pitAnA mitra che ane tuM emane lADakavAyo putra che. vaLI mane lokavArtAthI A vAtanI jANa thaI ke tuM ahIM AvyA che. dhana ! tuM mAro bhAI che. priyamitra che. mAruM zarIra tuM ja che. jIvanasakhA paNa tuM ja che. tuM mAre mana sarvasva che. bhAgyadevatAnI madhurI prasanna najaranA lIdhe tAruM Agamana ahIM thayuM che. A vAta ghaNuM suMdara thaI. lAbha mATe ja thayuM che. meM kahyuM harikumAra ! mane vasumatI mAtAe badhe vRttAMta jaNAvyuM che. Apa jevA moTA purUSe mArA jevA sAmAnya mAnavIne AvuM sanmAna ApavuM na zobhe. mArA pitAjI ApanA pUjya pitAjI kezarIrAjAnA anu. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 upamiti kathA sAroddhAra jIvI bhUtya che, ema Ape paNa mane Apane sevaka mAna. Apa mArA zirachatra che ane huM Apane kikara chuM. harikumAra mArI vinayayukta madhura vacane sAMbhaLI vadhu prasanna banyA. mArA milananA harSamAM "mitramilana" mahatsava ujavavAmAM AvyuM. mitra Agamana nimitte prItibhejana snehIone ApavAmAM AvyuM. tyArapachI enuM vartana mitranA jevuM ja mArA prati rahyA karatuM hatuM. ame sau AnaMda pramoda karatA ane kumAradevenI jema divase vyatIta karatAM. A rIte ghaNe kALa pasAra thaI gaye. citrapaTa darzana : kAmadevanI jAgRti karanArI vasaMtaRtue bhUmaMDala upara pitAnuM varcasva sthApyuM. harikumAra, huM ane bIjA mitro vigere sau mejamajA khAtara udyAnamAM pharavA gayA. udyAnanuM vAtAvaraNa madabharyuM ane rimata veratuM hatuM. udyAnamAM ArAma mATe ame sau eka AmravRkSa nIce beThAM. tyAM eka parivrAjikA AvI ane eNIe amene eka suMdara citrapaTa ApyuM. citrapaTamAM AlekheluM rUpavatI kanyAnuM rUpa joI kumAra zrI harinA hadayamAM kAmane aMkure ugI nIkaLe. enA mukha upara kAmanA bhAva taravaravA lAgyA ane paTa lAvanArI pari. trAjikA cAlI gaI. paghakezara mitre mane kahyuM. are dhana ! tuM jA, A citrapaTa kaI sukanyAne che ane parivAjikA keNu che enI zodha karI lAva, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra zeAdha : huM parivrAjikAne vanamAMthI nagaramAM praveza karatAM joI gaye ane tarata utAvaLe utAvaLe enI pAse jaI pahoMcyo. vika khAtara meM namaskAra karyo. are bhagavati ! Apa je citrapaTa ApI gayA te kaI puNyavatI sukanyAne che, e mane jaNAvavA kRpA karaze ? paritrAjikAe jaNAvyuM: Arya! Aje huM nIlakaMTha mahArAjAnA mahArANI zrI zikhariNudevInA mahele bhikSA mATe gaI hatI. paraMtu zikhariNuM rANuM udAsa ane ciMtAtura hatA. meM emane ciMtAnuM kAraNa pUchyuM. zikhariNuM rANue kahyuM he bhagavati ! he devI ! he badhulA! A mayUramaMjarI mArI putrI che. e mane mArA prANe karatAM vadhu vahAlI che. eNe mArA hRdaya upara kabaje meLavyo che. hAlamAM keTalA vakhatathI enuM mana zUnya banI gayuM che. magaja asthira jevuM jaNAya che. svabhAva sAdhAraNa cIDIye banI gayuM che. ardha gAMDapaNa jevuM jaNAya che. te ArthikA ! AvI avasthA mArI kuMvarInI zAthI thaI? kRpA karI Apa jaNAvo. ' zikhariNudevInI vAta jANuM mayUramaMjarInA asthiratAnuM kAraNa jANavA mATe vajAdi Aya% aSTakane upayoga vaja, 2 dhUmra, 3 siMha, 4 zvAna, 5 vRSabha, 6 khara, 7 hasti, 8 vAyasa. A AThane nimittazAstramAM Aya kahevAmAM Ave che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAhAra 26 w karyAM. e nimittazAstranA vicAra karyAM. mane enA dvArA jANuvAmAM AvyuM ke kumArI hirakumAra upara rAgavatI banI gaI che. enuM hRdaya harikumAra harI gayA che. meM mahArANIne jaNAvyuM: mahArANI ! ApanI A vahAlI putrI prANusakhA rAjaputra zrI harikumAranuM ekAgra citte dhyAna dharI rahI che. kuMvarInuM mana kumAramAM sthira banyuM che. mahArANIe kahyuM: devI ! ApanI vAta maLatI Ave che. ApanuM vacana satya jaNAya che. kAraNa ke mayUramaMjarIe harikumArane lIlAsuMdara " udyAna tarapha jatAM joyA che ane tyArathI ja kuvarInI A paristhiti thaI che. Apa A paristhitinA ukela lAvA. ApanA pratApe ja ame naciMta manIzuM. Apa pramANabhUta che. meM mayUramaMjarInuM citrapaTa taiyAra karyuM.. humaDuM enA jevA aMgapratyagA citaryo. e pratikRti lai huM kumAra hari pAse AvI. e pratikRti emanA hAthamAM mukI. pratikRtine joI harikumArane mayUramaMjarI upara anurAga thayA. e manebhAva mukhAkRti uparathI huM samajI gaI. mahArANI pAse AvI me' jaNAvyuM. devI ! harikumAra kuMvarInuM citrapaTa jotAM ja snehAdhIna banI gayA che. mahArANIe nIlakaMTha mahArAjAne e vAta jaNAvI. bannee hRdayamAM vicAra karyo, harikumAra mayUramaMjarI mATe ghaNA suyeAgya che. rUpa, vaya, jJAna vigere anenA ghaNA meLavALA che. A bannenuM jIvana suMdara jaze. AvA niNa ya karyAM. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra 27 mane jaNAvyuM, badhulA parivrAjikA! A kAryanI pUrNatA tamArA zubha haste thavI joIe. Apa svayaM harikumArane AmaMtraNa Ape ane lagna mATe vinaMti karo. bhAI dhana ! A tArA citrapaTanA praznano uttara che. A pramANe samAdhAna thayA pachI e paritrAjikA mArI sAthe harikumAra pAse AvI ane zrI nIlakaMTha mahArAjAnI kalezanAzinI zubha AjJA saMbhaLAvI dIdhI. lagna ane mArI vyathA : managamatI AjJA sAMbhaLatA harikumAra potAnA mitrane sAthe laI parivrAjikAnI sAthe sAthe nIlakaMTha mahArAjAnA mahele pahoMce. gaurAMgI mayUramaMjarI mahArAjA nIlakaMThane ati vahAlI hatI. emaNe zAhI dhAmadhUmathI harikumAra ane mayUramaMjarInA lagna karAvyA. sarvAga suMdara mayUramaMjarI priyatamA prApta karIne harikumAra ratnadvIpamAM svagIya sukhanI meja mANato hate. sAthe enuM hRdaya nirmaLa hatuM, bIjA udAratA sadAcAra vigere sAtvika guNe enI yazaprabhAne tejasvI banAvatAM hatAM. AnaMda pramoda karavA chatAM enA yazanI jyoti javalaMta jhabakatI hatI. e yazasvI mitranA pratApe mAruM prabhutva vadhyuM. lokamAnyapaNuM, yaza, lakSamI ane sanmAna ghaNuM vadhyuM. saMtamitranI prApti thatAM kaI uttama vastuo prApta na thAya? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 upamiti kathA sAradvAra zrI harikumAranI mitratAnA kAraNe mane ghaNuM anukULatAe ane savalate maLatI hatI, chatAM sAgaramitre navA bIja repyA. sAgaranI preraNAthI mArA hadayasAgaramAM navA navA manastaraMga uThavA lAgyA. agRhItasaMkete ! mane manamAM thayuM, are ! huM ratnadvIpe ratna prApta karavA Avyo chuM ane ahIMyA harikumAranI mitratAmAM phasAI, mAre mukhya vyApAra bhUlI gaye. huM AvyuM hate zA mATe ane karI rahyo chuM zuM? ' are ! harikumAre mane vagara pagAre dAsa banAvI dIdhe. huM paNa enI majurI ane khoTI "hAjI hA" karI ratna prAptimAM vina ubhuM karuM chuM. A vidana sAruM na gaNAya. kaI upAya karI ane saMsarga cheDo ja joIe. gadheDAne mahAmukelIe svargalokanuM sukha malyuM te kharuM paNa tyAMya deraDA sAthe dhobI maLI gayo. ema huM ratnadIpe Avyo paNa harinuM vina AvI ubhuM rahyuM. vaLI harikumAra mArA upara ghaNe prema dekhADe che. ene neha nirmaLa saneha che. nigraha ane anugraha karavAmAM samartha che. sahasA A mitrane tyAga kara yogya nahi gaNAya. acAnaka tyAga karavAthI mane hAni thavAne saMbhava rahe che. AvI paristhitimAM mAre madhyamamArga le joIe. dhane pArjana-ratnasaMcayamAM lakSa vadhu Apu ane kadI kadI harikumArane maLavA jaI enuM mana paNa prasanna rAkhyA karuM, Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra ratnasaMcaya : meM mArI mAnyatAne mUrta svarUpamAM mUkI. ratnasaMcayane meM mukhyatA ApI. rAta-divasa emAM ra pa rahevA lAgyo. A rIte meM ratnanA DhagalA bhegA karyA. mane e ratnarAzi upara atyaMta mUccha thavA lAgI. mArI vadhu paDatI mUcchane joI leke hasatA hatA. huM ratnone Dhagale bhegA karI AnaMdathI jete ane manamAM rAjI thatuM. hAthamAM laI paMpALa, chAtI sAthe cAMpate, rakSaNa mATe jamInamAM khADo khedI dATate ane pharI jevA kADhate hate. A rIte mUcchathI huM ratnanI mAyAmAM muMjhAI gaye. mane e arasAmAM vicAra Avyo ke A ratnadvIpamAM jeTalA rane che te badhAne bhegA karI huM mArA nagare jate rahuM. vacalA gALAmAM kadI kadI huM IcchA vinA ziSTAcAra khAtara harikumAra pAse paNa jAte hato ane kapaTapaTu madhurAM vacanethI ene prasanna rakhate hate. A pramANe ratnadvIpamAM rahetA vacce eka navIna banAva banI gaye hatuM, e tame jANI le. yauvana ane mithuna mitrane saMparka : zrI karma pariNAma mahArAjAnA paTTarANu zrI kALapariNati mahArANanA yauvana ane maithuna be paricAraka hatA. e bane vArtAlApa kare che. yauvana-are mitra maithuna ! saMsArIjIvane sakaMjAmAM levAne samaya hAtha lAgyuM che. e hAlamAM dhanazekharanuM rUpa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 upamiti kathA sAroddhAra ane nAma dhAraNa karI ratnAdvIpamAM rahyo che. tAre paNa enI pAse javA jevuM che. tene lAbha thaze. mArI sAthe ja cAla. mitra yauvana! te ghaNI managamatI vAta karI. cAla, tArI sAthe huM paNa AvavA taiyAra chuM. ' are mInAkSI! e bane mitro vArtAlApa karI mArI pAse AvyA. ati prema batalAvate yauvana mArI pAse AvI kahe che. mitra dhanazekhara ! Aje huM mArA eka mitranI sAthe tArI pAse Avyo chuM. huM chuM ema mAnIne prItipUrvaka enI sAthe tAre vartavuM. enuM nAma "maithuna " che. mAre jIvana sAthIdAra che. ame baMne nehanI graMthIthI ekameka banelA chIe, emAM tAre zaMkA rAkhavI nahi. duSTabuddhivALA mane enA paTuvacanamAM kapaTane khyAla na Akhyo. meM maithunane paNa mitra tarIke svIkAryo. mArA pitAnA "svAntaH" ataHkaraNanA AvAsamAM sthAna ApyuM. suMdara AvAsa maLavAthI maithuna rAjI rAjI thaI gayo. "gAtra" zarIra nAmane AvAsa yauvanane rahevA Ave. e paNa khUza thaI gaye. yauvana ane maithunanI asara : yauvana ane maithunanA prabhAvanI asara mane thavA lAgI. yauvane mArAmAM hAsya, vineda, vilAsa, sauMdarya, ThaThThI mazkarI, unmattatA vigere guNe vikasAvyA. maithunamitre mArA zarIramAM viSayecchA jagAvI dIdhI. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ herikumAra 31 dAvAnaLa lAkaDAthI na dharAya ema huM seMkaDA strIo sAthe kelikrIDA karavA chatAM tRpti pAmatA na hatA. vilAsa e mArA jIvanamatra banI gayA. maithunanI preraNAthI huM gaNIkA sAthe vilAsamAM paDI gayA, paNa sAgaramitra kahevA lAgyAH are dhana ! tAre A na zAle. tuM ratnasa caya karavA AvyeA che, nahi ke vilAse leAgavavA. sAgaramitra dhanalopaTa hatA ane maithunamitra strIla paTa hatA. huM vicAramAM paDyo. mAre kayA mitranA vacane mAnavA ? ekane srI game tyAre bIjAne lakSmI. lakSmI vinA gaNIkAnI prIti prApta thatI nathI. " eka khAjI vAgha ane bIjI khAnu nadI " jevI mArI avasthA thaI. huM mahAsakaTamAM AvI paheoMcyA. ane mitrAmAMthI huM ekane paNa nArAja karavA IcchatA na hatA. me' vicAra karyAM ke anne mitrAnA vacanA mAnya karAya evA kAI upAya haze ? tarata nirNaya karyoM ke vinA paise je strIe prApta thAya emanI sAthe kAmakrIDAe karavI. paisA kharcavA nahi. A upAya uttama che. pApAtmA me evA adhama niNya karI kAI bALavidhavA khAI maLI jAya te tenI sAthe vilAsa karatA, kAinA pati paradeza gayA hAya, bhALI bhagatANI hoya, vadhu viSaya abhilASA dharAvatI hAya evI nArIe sAthe huM svecchAe kAmakrIDA karavA lAgyA. vadhAre zuM jaNAvuM? maithunamitranI asara taLe AvIne huM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 upamiti kathA sArAdvAra sarvathA nijja banI gayA. halakaTa kuLanI DheDhaDI caDaDAlaNI, aspRzyA strIe . sAthe viSaya sevana karavA lAgyA. vinA dhanathI mArI sAthe je icche enI sAthe huM viSaya bhAgavatA. parastrImAM mane koIvAra leAkeA pakaDI pADatA tyAre enA sagAsa``dhIe ghaNA mAra mAratA. ghaNIvAra majabuta badha nAthI bAMdhI detA. mArI kIrti upara pANI phrI vaLyAM. tiraskAra ane phiTakAra mArA upara varasavA lAgyA. pagamAM ghasaDAtI dhULa jeTalI mArI kiMmata nA rahI. pUrANA mitra puNyAyanA pratApe ane harikumAranI dAkSi zyatAnA lIdhe mane leAkeA mArI nAkhatA na hatA. temaja AkarI mAra pazu mAratA na hatA. mUDha mAra paDatA hatA. puNyavatI agRhItA ! ranadvIpamAM mitra sAgara ane mitra maithunanA pratApe meM atyata kaSTo bheganyA che. dunIyAnI dareka yAtanAe mArA upara AvI gai hatI. AvA avaguNuthI kayA du:khekhA na bhAgavavA paDe ? chatAM sAgara ane maithunamAM Anandva mAnI tyAM ja paDyo rahyo. harikumAranI unnati ane nIlakaMThanA vicAro : guNazIla zrI harikumAranA keza bha'DAranI vRddhi thavA lAgI. sainyamaLa paNa sArA pramANamAM vadhyuM. kahevAya che ke " leAka cAhanA meLavavAthI ja lakSmI prApta thAya che " ane harikumAre ghaNI ja lekacAhanA meLavI hatI. leAkapriyatA enA viziSTa guNu hatA. mahArAjA nIlakaOM joyuM ke A harikumAre ghaNI suMdara Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra lokapriyatA meLavI che. emAM bhaMgANa thAya evI kaI vAta jaNAtI nathI. akSaya lokaprIti saMpAdana karI che. bhAgyazirAmaNuM harikumAra upara A mAruM nagara, mAruM saMpUrNa rAjya anurAgI banI gayuM che. sau enA pakSamAM bhaLatAM thayAM che. A harikumAra sainya ane saMpattinA sahakArathI putra vihUNa ane vRddha evA mane padabhraSTa karI rAjyasattA paDAvI laI pite rAjA banI jaze. e vakhate mArI buddhi ke mAruM bala kAmayAma nahi thAya. unnatinA zikhara bhaNuM kUca karatA harikumAranI mAre upekSA na karavI joIe. keI paNa yuktiprayukti dvArA ene mArI nAkhavuM joIe. "rAjyanA ardhA bhAgIdAra vyaktine ke rAjya paDAvI le tevA manuSyane je nathI mArate te pote mRtyune pAme che." A nIti vacana mAre smRtimAM rAkhavuM joIe. e nItivacana mithyA na hoya. mahAbhayaMkara kALamukhe vicAra karIne zrI "subuddhi" nAmanA pitAnA mahAamAtyane bolAvyA, nIlakaMTha rAjAe pitAnI AMtarIka gupta mane vyathA ekAMtamAM jaNAvI. managamatI salAha ane ekAMtamAM vicAra: - rAjAnA agya vacane sAMbhaLatAM maMtrIne hRdayamAM AghAta thaye chatAM mukha upara hadayanA bhAve pragaTa thavA na dIdhAM. rAjAne sudaDha nizcayAtmaka nirNaya jANune rAjAnI hAmAM hA meLavI dIdhI. rAjAne anukULa vatavAmAM ene lAbha dekhANe. Apane je yogya lAge te kare, mahApurUSanI buddhi agya Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra mArge jatI ja nathI." rAjAe harikumArane vadhane nirNaya karI mahAamAtyane vidAya karyo. - mahArAjA zrI nIlakaMTha pAsethI chUTA thaI mahAmaMtrI pitAnA AvAse AvyA. mahAmaMtrInuM mana ghaNuM nirmaLa hatuM, emAM apavitratAne biMdu paNa na hatuM. pitAnA AvAsamAM AvI virAma Asana upara besI vicAra karavA lAgyA. bheganI abhilASA dhikkArane pAtra che. arere ! sukhanI IcchA mAnavIne kevA viparIta mArge dore che? are! ajJAnanuM nATaka te juve ? aneka kuvikalpa karAvanAra ane manane malIna banAvanAra rAjyalaMpaTatAne dhikkAra thAo. zuM A rAjya te rAjya kahevAya? A harikumAra ApaNu mahArAjAne pahelAM te prANathI paNa adhika hAle lAgatuM hatuM. aMtaranI nehavarSothI ene bhIMjavI detA hatA. rAjAzrIne bhANeja thAya che, vaLI jJAna, rUpa, vinaya, udAratA vigere guNothI mayUramaMjarI enA upara nehavatI banI ane guNazIla jANu mahArAjAe svayaM lagna karAvyA. bhANeja ane jamAI ema be rIte harikumAra rAjAne svajana thAya che. guNIyala che emAM te zaMkA nathI, chatAM vartamAna kALe mahArAjAne pitAne mATe zatru dekhAya che. mahArAjA ene mahAripa gaNe che, e premapAtramAMthI daiSapAtra banI gayeA. mahArAjAnI AjJAnI AdhInatA vinA AmAM bIjuM zuM kAraNa hoI zake? meha eja mahApApanuM kAraNa che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra 35 vinayI, nirlobhI, udAra, pApabhIrU ane sajjana evA harikumAra mahArAjAzrI mATe svapramAM paNa AvA kAlakUTa vicAra kare e sa'bhavatu ja nathI. rikumAranA pavitra aMtaHkaraNamAM pApa vicArane sthAna ja na maLe. game tevA prayatne mAre harikumAranuM rakSaNa karavuM joie. AvA purUSaratnanI prApti ati durlabha che. enA jevA pavitra nararatnathI A dharatI pavitra ane che. evA mAnavaratnanuM rakSaNa karavuM e mahApuNyanuM kAya che. harakumArane cetavaNI ane vahANamAM palAyana : mahAamAtye gabhIra vicAra karI ekAMtamAM harikumArane khelAvI peAtAnA vizvAsu vyakti dvArA nIlakaMTha mahArAjAnI kaluSita bhAvanA ane mAravA mATenI taiyArInI vAta jaNAvI. kumAra ! tamAre have sAvadha rahevAnI jarUra che. jarAya gaphalata thaI tA prANe jaze. amArI namra vinaMti che ke Apa jaldIthI A dezanA tyAga karI dezAMtare padhAre. dezAMtarAmAM paNa lakSmI mahApurUSAnI sahacAriNI ane che. Apa jyAM jaze tyAM ApanA guNAthI AkarSAelI nirmaLa lakSmI ApanA caraNanI sevA nahi taje. subuddhi mahAmatrInA vizvAsu purUSa dvArA emanI abhyanA thavAnA kAraNe kumAra dariyAI mArge paradeza gamananI IcchA kare che. jo ke harikumAra nirbhIka vyakita hatA, enA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAmati kathA sAroddhAra hRdayamAM jarA paNa bhaya na hatuM paNa mahAmaMtrInI IcchAne mAna ApavA khAtara palAyana thavAne vicAra karyo. mane harikumAre ekAMtamAM belA, mArA upara sneha ane vizvAsa hato ethI mahAmaMtrInA AHpurUSe karelI guma vAte mane akSarazaH jaNAvI dIdhI. mane kahyuM, mitra dhanazekhara! meM samudra mArge thaI anya dezamAM javAne aphara nirNaya karyo che, paraMtu tArA vinA mane gamaze nahi mATe tuM paNa mArI sAthe cAla. dhana! tAre viraha mane ghaNe asahya lAge che. mane vicAra AvyuM, are A harikumAranI mitratAthI zuM lAbha? huM ratnanA DhagalA prApta karavA Avyo chuM, paNa AnI mitratA jyAre tyAre vidhana ja ubhA kare che. vadhu paDatuM saMbaMdha vadhAryo te sAruM na karyuM. mArAmAM dakSiNatAne sAdhAraNa guNa hatuM eTale meM sAthe AvavA hA bhaNI. mAre uttara sAMbhaLI harikumAra harSita bane ane mane kahyuM, dhana ! tuM kaI majabuta vahANe nakkI karI lAva, emAM ApaNA rane paNa sAthe laI javAya. ApaNe keza khajAne ahIM rahe na joIe. harikumAranA vacane svIkArI huM sAgara taTe gayA ane be sArA vahANe nakkI karyo. ekamAM mArA ane bharavAmAM AvyA ane bIjA vahANamAM harikumAranA rane bharavAmAM AvyA. vahANanI surakSAne paNa yogya baMdobasta karavAmAM Avyo. sUrya dvIpAntare gaye eTale aMdhakAra vyApaka banavA lAge, ene lAbha laI harikumAra pitAnI priyatamA mayUra Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra nA vALa harimAM be maMjarI ane pAlakamAtA vasumatIne laI sAgara taTe AvI pahe . rasIka ramaNInA bhAla je caMdra udaya pAmyo ane samudramAM bharatI AvavA lAgI. priyatamA ane pAlaka mAtA sAthe harikumAra vahANa upara caDyo. huM mArA vahANumAM besavAnI IcchA rAkhate hato chatAM premALa harikumAra Agraha pUrvaka mAro hAtha jhAlI potAnA vahANa upara laI gaye. uDupati caMdra madhyAkAzamAM Avya, bharatIthI pANI vadhavA lAgyuM tyAre sAyaMtrikee samudra pUjA karI, maMgala bherI vagADI vahANe haMkArI mUkyA. pavana anukULa hato tethI vahANanI gati suMdara hatI. huM vizvAsaghAtakI banya: amArA vahANe pavanavege patha kApI rahyAM hatA. sAgarane ghaNe bhAga ullaMghana karI gayA. sarvatra pANI pANI ja najare caDatuM. e samayane lAbha laI sAgaramitre preraNuM karI. are dhana! harikumAranuM vahANa te je! emAM mAtra ratna bharyAM che. e ratnanI zveta dhavalimA vAtAvaraNamAM nirmaLa ane tejasvI prakAza pAthare che. tuM e vahANa jatuM na kara. pitAne svAdhIna banAvavA upAya kara. maithuna mitra A eNe vaLI bIjI salAha ApI, mitra dhana! tane suvarNa avasara malyA che. tuM e puNyapaLane lAbha jate nA karIza. je ! A harikumAranI priyatamA mayUra Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 upamiti kathA sAridvAra maMjarI kevI suMdara mana DelAvatI madabharI cAlavAnI che. enA mukhanuM rimata je, enuM khumAzabharyuM lAvaNya je. enI sAthe keliphIDAne svAda laI, tane e sukhane khyAla Ave. baMne mitronI preraNAthI ratnabharyuM vahANa ane naveDhA mayUramaMjarIne svAdhIna karavAnA kALA keDa jAgyA. harikumAranA mRtyu vinA A banne vastu prApta thavI azakaya che. eTale mitranA mRtyune vicAra karavA lAge. mitranI hatyAne nirNaya karI lIdhe, harikumAra eka rAtre vaDinIti karavA mATe vahANa uparanA ekAMta bhAgamAM gaelA. meM e avasarane lAbha laI jerathI dhakko mArI sAgaramAM pADI dIdhA. samudranA adhiSThAyakanI sahAya ane mArI avadazA: sAgaranA agAdha jalamAM harikumAra paDyo eTale moTe dhaDAma avAja thayo. avAja thatA ghaNAM loka jAgI gayA. zene avAja thaye? zuM thayuM, zuM thayuM ? ema lAke pUchavA lAgyA. mayUramaMjarI bheLI hariNalInI jema bhayabhIta banI gaI. enA nayane cakaLavakaLa thavA lAgyA. huM zUnyamanaska thaI mUkhanI jema tyAM ja ubho rahyo. bhadre agrahItasaMketA! mAre jUne mitra puSyadaya mArA upara nArAja thayA. caMDAlane chAMye dUrathI tajavAmAM Ave tema puNyadaya mane kalaMkabhUta kulAMgAra mAnI dUra cAlyo gaye. mArAthI e jude paDI gaye, Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harakumAra harikumAranA nirmaLa guNethI samudrane adhiSThAyaka deva AkarSAye, eNe tarataja harikumArane jhAlI lIdhe ane vahANamAM ene sthAne besADI dIdhA. samudrAdhipati yamarAja jevuM mahAbhayaMkara rUpa dhAraNa karI mArI sAme hAjara thayo. huM te ene jotAM ja bA banI gayo. huM kAMI vicAra karuM e agAu eNe mAthAnA vALa jorathI pakaDyA ane AkAzamAM addhara karI dIdhe. agni jevA lAla netre karI brahmAMDane DarAve evI bhayAnaka gajenA pUrvaka mArA pratye belyo. re re maryAdA lepaka ! A zuM karyuM? mahApApa ! A vizvAsaghAta? narAdhama ! AvA nica kArya karIne haju jIve che? nirlajaja ! marI kema jatuM nathI ? o napuMsaka! AvuM nica vartana satyarUSa sAthe kare che? have tuM jIvananI AzA tajI de. enA zabda sAMbhaLatA huM tharathara dhrujavA lAgyuM. mukha uparanI kAMti cAlI gaI. mRtyune sAme joyuM. e vakhate premALa hRdayavALA harikumAre samudrAdhipatine mane mukta karavA vinavaNI karI. mArA upara hajI ene vAtsalya hatuM. mahApurUSenI mahAnatA e alaukika hoya che. samudra adhiSThAyaka deve kahyuM, he puNyavAna ! A due vyaktinuM tAre zuM kAma che ? AvA nirlajaja mahAdaMDane pAtra hoya che. bhAgyavAn ! tame tamArA nagare padhAre. Ama jaNAvI mane AkAzamAM gaLagaLa ghUmAvyo ane saunA jotAM ja samudramAM pheMkI dIdhe. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 upamiti kathA sAddhiAra harikamArane rAjya : adhiSThAyaka deva antardhAna thayA pachI harikumAra baMne vahANe laI sAgara taTe AvI pahoMcyA. tyAM sAgara taTe ja samAcAra sAMpaDyA ke AnaMdanagaranA mahArAjA kezarI mRtyu pAmyA che, lokavArtathI e samAcAra maLelA. harikumAra tarata AnaMdanagaramAM gaye ane vinA yuddha vinA kaleze pitAnA pitAnA rAjyasiMhAsane besI gaye. rAjya mATe saheja zrama na kare paDyo. pAlaka mAtA vasumatIe "ahIMthI kalasuMdarI kevI rIte putranA rakSaNa mATe bhAgI gaelI, pite kaI rIte sAthe gaelI, putra prasava, mAtAnuM mRtyu, sArtha pati sAthe ratnadvIpe gamana, bhAInA tyAM uchera, mayUramaMjarI sAthe lagna" vigere badhI bAte vistArapUrvaka kahI saMbhaLAvI. leka samudAya A vAta sAMbhaLI ghaNe khuzI thaze ane harikumAranA guNathI raMjita thaI AjJA mAnavA lAgyA. vAstavika hakkadAra ane potAnA rAjAne putra che, vaLI e guNa zIla paNa che tethI vadhu AnaMdita thayA. yazasvI nItimAna harikumAre ratna bhareluM mAruM vahANa mArA pitAzrIne bolAvI soMpI dIdhuM. mArA pitA harizekhara rAjanI guNayalatAthI ghaNA prasanna thayA. mArA vahANane hakka kone e te kaI jANatuM na hatuM. chatAM prAmANIkatA guNathI emaNe seMpI dIdhuM ane pote potAnA puNya prabhAvathI vizALa rAjyane bhegavavA lAgyA, Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra 41 niSphaLatA upara niSphaLatA: mane devatAe dariyAmAM pheMkI dIdhe eTale huM pANImAM gothA khAvA lAgyuM. bhAgyamAM haju ghaNuM dukha jogavavAnA lakhyA hatA eTale bhAgelA keI vahANanuM eka pATIyuM mArA hAthe lAgyuM. huM barAbara ene vaLagI paDyo. sAta rAta ane sAta divasanA dariyAI mejAonI ane jalajatuonI Takkara jhIlate sAgara taTe AvI pahoMce. zuddha havAthI kAMIka cetana mArAmAM AvyuM. sunayane ! bhUkhyo ane tarasya sAgara taTe pharavA lAgyuM. mahAmuzkelIthI mane ceDAM phaLe malyA ane pIvA pANuM maLyuM. enAthI udara pUrti ane tRSA zAMti karI. tuccha phaLothI ane vanya pANIthI jIvana gujArate hate. rakhaDate rakhaDate muzIbate bhagavate vasaMta dezamAM pahoMcI gaye. dhana prApta karavA meM ghaNuM upAya ajamAvyA paNa mane ekemAM saphaLatA na maLI. puNyadaya mArI pAse hatuM nahi eTale saphaLatAnI AzA ThagArI banatI. vepAra cAlu karyo te emAM senA sATha thayA ane nukazAnImAM utaravuM paDayuM. khetImAM joDAya ane jamInamAM vAvaNIo karAvI paraMtu varasAda na thaye. bIja paNa nakAmA gayA. rAjanI sevAmAM lAgI gaye, vinaya ane namratA khUba jALavate chatAM rAjA vinA kAraNe mArA upara dhei bharAtA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra hatA. rAjAne prasanna karavA lazkarI vibhAgamAM joDAya ane yuddhamAM jhaMpalAvyuM. zarIre ghaNA ghA vAgyA. maraNatela dazA pAme chatAM rAjA na rIjhayA ane nekarI cheDavI paDI. baLadane dhaMdhe karyo ane bhADe ApavA lAgyo paNa ghaNu baLadane rega phATI nIkaLyo ane marI gayA. gadheDA upara mAla bharI bIjA dezamAM laI javAne vaNajhArAne dhadha karavA lAgyo. paraMtu eka vakhate mAla ceree jaMgalamAM luMTI lIdhe. rehaNAcala parvate ratna mATe gaye paNa nasIbe yArI na ApI eTale hAthamAM mAtra dhULa ja AvatI. dhAtuvAdane praga cAlu karyo, pArA ane tAMbAmAMthI tenuM banAvavA gayo tyAre e badhA dravya kSArarUpa banI gayA. parizrama vyartha thayo. dhana mATe jugAra ramavA lAgyuM paNa tyAMya sakhata hAra thaI. jugArIoe mArI mArI mArA hADakA khakhaDAvI nAkhyA. thAkIne huM kaI dhanapatine tyAM nekarIe rahI gayuM. meM enI ghaNI sarasa sevA bajAvI. vaphAdArI pUrvaka kAma karyuM, paNa mane badalAmAM kAMI nA maLyuM. nokarI jatI karI. he saMketA ! tane mArI ApavItInI vAta zuM kahuM? bhUkhanA kAraNe peTamAM khADe paDI gaye, zarIra levAI gayuM. bhIkha mAgavI cAlu karI, paraMtu puNyadaya vinA bhIkhamAM khAvA jeTaluM paNa huM meLavI zakatuM na hatuM. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra 43 dareka kAmamAM nAsIpAsa thavAthI huM hatAza thaI hAtha paga jeDI besI gayo. hatAza ane udAza thaelA mane joI sAgara mitra mArI pAse Avyo ane zikhAmaNa ApI eNe mane kamAvavA mATe pharI utsAhita karyo. sAgaranI preraNA : are dhanazekhara ! nirAza thaIne besI rahevAthI lakSamI prApta thatI nathI. utsAha ane sAhasa dvArA lakSmI prApta thAya che. lamaNe hAtha daI zuM besI rahyo che? ubhe thA, kAMIka purUSArtha kara. Ama nirAza thaye lakSamI maLavAnI nathI. mATe nirAzAne khaMkherI nAkha. vidhAtA pratikULa hoya te paNa sAhasika purUSa nene lakSamI AvI maLe che. kaMTALe mUkI kAryamAM lAgI jA. | lakSamI meLavavAmAM meTuM bolavuM paDe, vizvAsaghAta kare paDe, cerI karavI paDe, beTA mApatola rAkhavA paDe, bheLaseLa karavI paDe te paNa karaje ane lakSamI meLavaje. mitradroha ke kuTuMbane tilAMjali ApavI paDe toya muMjhAIza mA. mAtAne paNa lakSamI khAtara mArI nAkhatAM acakAvuM na joIe. aneka mahApApa karyA hoya chatAM lakSamIpati haya te e pApI gaNAtuM nathI. sarva leke prazaMsAnA pupe vere che ane mAna sanmAna meLave che. dhanathI viSaya sukhe te AMgaNe nAcatAM ja hAya. - tuM dhIrajavAna banI , lakSamI meLavavA pharI sAhasa kara. bhalA mANasa! ApadAothI strIo DaratI phare. tuM purUSa thaIne namAle kAM banI gayuM che? tuM purUSa che ke strI? Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAradvAra N pharI prayatna ane niSphaLatA: sAgaramitre mane ghaNe utsAhita karyo eTale mane pAne caDyo. dhIraja, sAhasa ane khaMtathI pharI dhananI AkAMkSAthI pApa karavA lAgyuM. paraMtu puNyadaya mArI sahAye na hatuM tethI dhana te na maLyuM paNa lakSamInA darzana thayAM nahi. he rarU! puNyadayane sAtha na hatuM chatAM mArAmAM mithyAbhimAna ghaNuM ja hatuM. mithyAbhimAnanA kAraNe huM zvasuranA tyAM na gaye, temaja pitAjInI pAse paNa na gaye. AvI kathaLelI paristhitimAM paNa mAre mitra maithuna mane strI-saMsarga karavA preraNA karyA ja karate. mArI hAlata sarvathA nirdhana hatI ane zarIra durbala zyAma banI gaeluM eTale kAMNI strI paNa mArA mukhaDA sAme jevA taiyAra na hatI, tyAM rUpavatI ane managamatI strInI AzA ja kema rakhAya? mane kAmakrIDA mATe strI prApta na thatAM hRdayamAM huM khUba duHkhI thatuM. kubbA, kuTilA, kANA, karkazA, kRSNa strI paNa maLI jAta teya saMtoSa mAnata. puNyadayanI vimukhatAnA kAraNe mArA dhananA keDa pUrANA nahi ane strIo sAthenI vilAsanI vRttio pAra paDI nahi. aneka anartho karyA paNa abhilASAo adhurI ja rahI. ahIM bhaTaye, tahIM bhaTakya paNa dukhe ja nazIbe lakhyAM hatA. baMne pApa mitroe AzAomAM phasAvI vadhu duHkhI karyo, AzA ThagArI banI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa trIjuM zrI uttamasurijI AcAryadevanI padharAmaNI : harikumAra ane mayUramaMjarI AnaMdanagaramAM AnaMda kare che, rAjyanuM pAlana ane rakSaNa sArI rIte kare che. eka vakhate AnaMdanagaranA udyAnamAM AcArya bhagavaMta zrI uttamasUrIzvarajI padhAre che. AcArya zrI guNaratnanI khANa samA ane pavitratama purUSazreSTha hatA. vanapAlake AcArya bhagavaMtanA zubhAgamananA samAcAra ApyA. harikumAra ghaNA khUzI thayA. pitAnA parivAra ane rajananI sAthe vaMdanA karavA vanamAM padhAryA. sarva leke vaMdanA karI karIne svayegya sthaLa upara beThA. AcArya bhagavaMte ajJAna aMdhakAranA AvaraNane bheda karanArI amegha dezanA ApI. dezanA sAMbhaLatA harikumArane vicAra AvyuM ke AcArya bhagavaMta vizvada%A che. lokAlekane jenArA che, te huM emane prazna pUchuM. bhagavad ! mitra dhanazekhare mane zA mATe samudramAM pheMkI dIdho hate? adhiSThAyaka deva enA upara zA mATe ke pAyamAna thaye? te hAlamAM jIve che ke mRtyu pAmyA ? mAgavata a sAMbhaLatA kalAkane Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra harikumAra manamAM prazna pUchavAnA vicAra karI rahyA che, eTalAmAM mananA bhAvAne jANI janArA cAra jJAnanA svAmI zrI AcArya bhagavaMta ma'jula svare melyA. he rAjana ! tame vicAra kare che ke mane mArA mitre samudramAM kema pheMkI dIdheA ? te enuM kAraNa tamane jaNAvuM chuM te sAMbhaLe. 42 sAgara ane maithuna e harizekharanA priya mitro che. A e mitronI preraNAthI eNe tamane samudramAM nAkhyA hatA. bicArA harizekharanA doSa nathI, e te rAMka che. mitrAne parAdhIna che. sAgare tamArUM ratna bhareluM vahANu paDAvI levA preraNA karI ane maithune mayUramaMjarI sAthe vilAsa karavA uzkeryAM. ane mitrAnA vacanAthI parAdhIna anelA dhanazekhare tamane samudramAM phe'kayA eTale samudranA adhipati deva enA upara krodhe bharANA. tamArA niLa guNAthI AkarSAI tamane macAvyA ane dhanazekharane samudramAM pheMkI dIdheA. deve mAnyuM DubI gayeA haze, parantu e macI gayA. tUTelA vahANanuM klaka hAtha lAgavAthI taratA taratA sAta divase kinAre AvI pahoMcyA. te hajI sudhI jIvI rahyo che. sAgaranI preraNAthI dhana kamAvA ghaNA parizramA kare che paNa kazuM maLatuM nathI. deze| deza ane gAme gAma rajhaLe che ane divaseA duHkhamAM pasAra kare che. huM narezvara ! badhA du:khAmAM dhanazekhara A be mitrAnA lIdhe pIDAya che, dhanazekhara mULasvarUpe zuddha ane sAttvika purUSa che. ene dveSa na gaNAya. doSa sAgara ane maithunanA che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamasUrIjI pApa minA viyegane upAya : harikumAra rAjA ghaNA dayALu aMta:karaNavALe hate. mArI avasthA sAMbhaLI enuM hRdaya karUNAbharyuM banI gayuM. pharIthI AcArya bhagavaMtane prazna karyo. pUjya gurUdeva ! dhanazekhara A be pApa mitronI mitratA kyAre tajaze? bane pApa mitro dhanane palle choDaze ke nahi? AcArya bhagavaMte jaNAvyuM, rAjana ! sAMbhaLe. zubhracitta" nAmanuM eka nagara che. tyAM traNa lekanA prANuone AnaMda ApanAra zrI "sadAzaya" nAmanA rAjavI che. emane vizva prasiddha "vareNyatA" nAmanA mahArANuM che. e mahArANune guNaratnabhUSitA, nirmaLa hRdayA evI be sula kSaNa kanyAo che. ekanuM nAma che "muktatA" ane bIjI sukanyAnuM nAma che "brahmarati". jyAre muktatA ane brAti sAthe dhanazekharanA lagna thaze tyAre sAgara ane mithuna baMne pApa mitro cAlyA jaze. muktatA ane brahmaratinI vidyamAnatAmAM A pApa mitro rahI zake ema nathI, jarUra viga thaI jaze. narapati ! Ape A viSayamAM ciMtA karavA jevI nathI, kAraNa ke Apane e viSaya nathI. A kAryanI ciMtA zrI karma pariNAma kare che. Apa ciMtA mukta bane ane AtmahitamAM udyamavaMta bane. AcAryabhagavaMtanA kahevAthI harikumAre mArI ciMtA choDI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 upamiti kathA sArA dvAra dIdhI. eo game teTalI hitabuddhi rAkhe te paNa huM mArgamAM AvI zakuM ema na hate. - narapatine manamAM eka prazna jAge ane pUchyuM: gurudeva ! ApazrIe maMjulasvare jaNAvyuM ke pApamitronI mitratAnA kAraNe dhanazekhara pApa karate AvyuM che, paNa dhanazekhara mULa svarUpe zuddha, nirmaLa ane bhadra vyakti che, te mane zaMkA thAya che ke koI nirmaLa vastu anya vastunA saMsargathI samaLa banI zake che? nirmaLatA cAlI jAya ane malInatA AvI jAya evuM bane ? narapAla! hA, e nirmaLatA ane malInatA para padArthanA saMsage saMbhavita che. kAraNa ke lokasamuha be prakAra che. eka che bAhya ane bIje che AMtara. emAM bAhyalokanA saMsargathI deze AvI zake che ane keI viziSTa jIva hoya te doSa na paNa lAge. parantu AMtaralokenA saMsargathI avazya doSa lAgI jAya che. nirmaLane samaLa banI jAya che. A viSaya tatvajJAnane che e spaSTa khyAla nahi Avate hAya, huM tamane eka kathAnaka jaNAvuM chuM tame e sAMbhaLaze, eTale AMtara lekenA saMbaMdhathI kema de lAgI zake che ane pAvana AtmA apAvana kema banI jAya che e spaSTa khyAla AvI jaze. Sa purUSa kathAnaka : saMsArIjIva mULakathA zrI sadAgamanI adhyakSatAmAM jaNAvI rahyo che. agRhItasaMketA, prajJAvizAla ane bhavyapurUSa sumati Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamasUrijI . kathA sAMbhaLI rahyAM che. emAM pitAnA dhanazekharanA bhavanI ApavItI kathA kahI rahyo che. kathAmAM zrI uttamasUrIzvarajI mahArAja harikumAra rAjavIne purUSa kathAnaka saMbhaLAve che. A vizvamAM " manujagati " mahAnagarI AvelI che. enuM rAjya zrI " karma pariNAma " mahArAjA pote ja saMbhALe che. zrI " kALapariNuti " emanA mahArANuM che. A rAjArANuM saMsAranATaka jotAM AnaMdathI rahe che. A rAjA-rANane anaMtA chokarAo che, chatAM kaI kharAba mAnavInI najara na lAgI jAya e bahAne aviveka vigere maMtrIoe e badhAne jAhera nathI karyA. gupta ja rAkhavAmAM AvatA hatA. mahArAjA ane mahArANu pAse eka "siddhAMta" nAmane nararatna che. te zuddha ane satya vacana bolanAra che. sarva svabhAne sAre abhyAsI che. yathArtha vaktA ane rAjarANanA gupta temaja mArmika padArthonA svarUpane sAre khyAla dharAve che. siddhAMta mahApurUSane "aprabuddha"x nAmane ziSya hate. eNe pitAnA gurUne suMdara prazna karyA. e jANavA jevA che. 1 * siddhAMta e jaina AgamanuM rUpaka che. * aprabuddha : aMdara jJAna che paNa upara AvaraNe AvI gayA che. te gurUnA samajAvavAthI Agama dvArA AvaraNa dUra thAya che. enuM A rUpaka che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 upamiti kathA sAradvAra siddhAMta ane aprabuddhane vArtAlApa : aprabuddha-bhagavad ! A virATa vizvamAM prANuone kaI vastu atipriya che ane kaI vastu apriya che? siddhAMta-bhadra! prANuone "sukha" ghaNuM game che. duHkha keIne kadApi gamatuM nathI. mATe ja sukha mATe sau prayatna karatA hoya che ane dukhathI nAsatA phare che. aprabuddha-bhadanta ! sukhanuM kAraNa zuM haze ane duHkhanuM kAraNa zuM haze ? siddhAMta rAjya sArI rIte pAlana karavAmAM Ave te sukhanI prApti thAya ane sArI rIte pAlana karavAmAM na Ave te dukhanI prApti thAya che. aprabuddha-bhanta ! ApanI vAtamAM mane pratyakSa deSa dekhAya che. Ape AvI ughADA dejavALI vAta kema karI haze? jagatamAM rAjya ghaNuM ja ochA vyaktio dharAvatAM hoya che. tyAre sukha ane duHkha vizvanA badhA ja prANuo bhegavatAM hoya che. e pratyakSa dekhAya che. ahIM ApanI vAta kaI rIte gaLe utare? siddhAMta-bAhA rAjyanI meM tane vAta nathI karI. e bAhyarAjya sukha duHkhanuM kAraNa banatuM nathI, paNa Attara rAjya sukha duHkhamAM nimitta bane che. saMsAravartI sarva ane AMtara rAjyanuM Adhipatya heya che. tethI je AtmAo AntararAjya sArI rIte pAlana karI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamasUrijI 51 jANe che teo sukhI bane che ane jeo rAjya barAbara calAvI zakatA nathI teo duHkhI thAya che. mUDha buddhivALA sArI rIte rAjya na kare eTale dukha meLave. AmAM kAMI pratyakSa virodha jaNAtuM nathI. tAre vivekapUrvaka vicAra kare jarUrI che. aprabuddha--pUjyavara ! AMtararAjya eka prakAranuM che ke aneka prakAranuM ? siddhAnta-bhadra! sAmAnyathI AMtara rAjya eka prakAranuM che, ane vizeSathI vicArIe te aneka prakAranuM e rAjya che. aprabuddha-bhagavad ! sAmAnya rAjyanuM kevuM svarUpa che? e rAjyanA rAjA, keza, sinya vigere kevAM che ? sAmAnya rAjya varNana : siddhAMta-bhadra sAMbhaLa. rAjA-A sAmAnya rAjyane rAjavI saMsArIjIva che. saMsArIjIva vizvavikhyAta vyakti che. sarva ezcaryane adhipati che. sukha ane duHkha enI rAjapaddhati upara che. koza -samatA, namratA, saralatA, nirlobhatA, dhyAna, nirmaLa mAnasa, zuddha jJAna, vIrya vigere bhAvara jyotiyukta ratnasamuha enA kezAgAramAM agaNita bharelAM che. e rAjyane bhaMDAra ghaNuM vizALa che. sainya-A rAjavI pAse caturaMga sinya che. gaMbhIratA, udAratA, zUravIratA vigere rathadaLa che. yaza-prabhA, vizvasanIyatA, Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra saujanyatA vigere vizALa gajadaLa che. vAgnItva (spaSTavakatRtva) buddhiva, dhairyatva vigere azvadaLa che. dakSiNatA, mana prasannatA, nirmaLacittatA vigere aneka pAyadaLa che. kSIrasAgara jevuM mahA vizALa ane traNa bhuvanane AnaMda ApanAruM caturaMga sinya e sAmAnya rAjyamAM AveluM che. vaLI saMsArIjIva rAjAne parama hitasvI caturmukhadhArI zrI cAritradharmarAjA paNa pratinAyaka A rAjyamAM rahe che. dAna, zIyaLa, tapa ane bhAva e enA cAra mukhe che. bhUmi-cittavRtti aTavI A rAjyanI bhUmi che. ane rAjyanI Avakane AdhAra e aTavI bhUmi upara avalaMbe che. nagara-jenapura, sAtvikapura, nirmaLamAnasa, zubhracitta vigere nAnA meTA aneka nagara che. A sAmAnya mahArAjayanI aMdara kaSAya, nokaSAya, pramAda vigere nAmevALA hajAro core vase che ane rAjyamAM ghaNI vAra upadro ubhA kare che. A ceranA be adhinAyake che. e banne nAyake sagA bhAI che. ekanuM nAma che karma pariNAma ane bIjAnuM nAma che mahAmaha. A banne mahAbalavAna che. zrI karma pariNAma ane mahAmaha rAjAe potAnA parAkramathI vizvanA ghaNA pradezane pitAne AdhIna karyA che. * sAmAnya rAjyanA varNanamAM rAjA, kAza, sanya, nagara, bhUmi zatrusainya vigerenuM varNana cothA prastAvamAM vizeSatApUrvaka karI gayA chIe. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamasUrijI 53 caturaMga sainya enuM mahAvizALa che eTale vadhu paDate mada e rAkhe che. manamAM vicAra kare che ke A sAmAnya rAjya upara saMsArIjIva rAjA kayAMthI AvyA ? cAritradharmarAja e kayA bAganuM bagatarUM che ? A rAjya amArUM che. bIjA keInI dena nathI ke rAjya saMbhALI zake. ame ja enA kharA svAmIe chIe. A jAtane nirNaya karIne badhA cAra dhADapADuoe bhegA maLI karma pariNAmane mahArAjA tarIke sthApana karyo. vaLI cittavRtti aTavImAM rAjasapura ane tAmasapura nagara banAvIne emAM mahAmahane rAjyAbhiSeka karavAmAM AvyuM. mahAmahane paNa caturaMga sanya soMpavAmAM AvyuM. rAjyane Dhare enI pitAnI nIti pramANe jAhera karyo. kAyadAzAstra pitAnI nItine anurUpa racavAmAM AvyuM. saMpUrNa rAjyane kArabhAra mahAmahe sarva rIte saMbhALI lIdhe. karma pariNAme pitAne va vaTa enA hAthamAM ApI dIdhe. zrI karma pariNAma mahArAjA kAlapariNati mahArANInA sAthe nizcita banIne manujAti nagarImAM saMsAranATaka joI rahyo che ane mojamajA mANI rahyo che. zrI karma pariNAma saMsArIjIvanI zakti keTalI che e enA jANamAM che. cAritrarAjA, sAdhamaMtrI, samyagadarzana senApati, rAteSa taMtrapALa vigerenA baLanA mApanI jANakArI ene che. tethI saMsArIjIvanA rAjyane sarvathA dveSa karatuM nathI. ghaNIvAra karma pariNAmarAjA cAritradharmarAja prati premathI juve Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAre ddhAra che. ghaNIvAra emanA sArA sArA kAryo karI ApI madada paNa kare che. ghaNIvAra sahayoga ApI prema meLave che. AvA guNane kAraNe cAritradharmarAjAe pitAnA parivArane bhegA karIne nirNaya karyo ke A rAjA madhyastha guNavALe che eTale ApaNe ene svAmI tarIke sthApIe. saue e vAta svIkArI ane pitAne svAmI banAvyuM. sau enI sAthe sanmAnapUrvaka vate che. cenA saMradAra mahAmaha pitAne pracaMDa parAkramanA abhimAnathI cAritradharmarAjane ke enA sainyane taNakhalA karatAM vadhu hInasattva gaNe che. sarvathA nirmAlya ane bala vagaranuM mAne che. pile saMsArIjI mahArAjA potAnA rAjavIpaNAne ke pitAnA rAjyane jANatuM na hoya, pitAnA kozanI samRddhi ane sainyanA baLanuM bhAna na hoya, potAnA nagara, bhUmi ane jAyadAdanuM jJAna na hoya, pitAnA varcasva ane sattAnI zaktine samajatuM na hoya evA avasarane lAbha laI pitAnA cerasainyane laI dha belAvI de che. saMsArIjIvanA rAjyane gherI le che ane saMsArIjIvane keda karI pitAne dAsa banAvI de che. jyAre saMsArIjIvane pitAnA rAjyane khyAla Ave ane pitAnI sattA, baLa, ezcaryane vicAra karI mahAmahane sAmano kare tyAre e mahAmahane hataprata karI nAkhe che ane pote vijaya prApta kare che. vaLI mahAmaha sAmane kare Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamasUrijI 55 ane saMsArIjIvane dAsa banAvI de che. A rIte mahAmahanI ane saMsArIjIvanI hAra ane jita cAlyA kare. - je vakhate saMsArIjIva vijaya meLave te vakhate sukhI gaNAya ane parAjaya pAme tyAre duHkhI gaNAya. paraMtu jyAre punaH punaH abhyAsa dvArA saMsArIjIva yuddhe caDe ane pitAmAM anerI tAkAta baLa che ane amegha vIryazakti pitAmAM che evuM AtmabhAna thAya tyAre mahAmaha vigere yuddhanA merace sAme AvelA zatruone eka ekane viNI viNa khalAsa karI nAkhe che ane sarva upara pitAne vijaya meLave che. mahAmahAdi zatruonA mULa ukheDI nAkhI vijayamALA vare tyAre enuM rAjya niSkaTaka bane che. ene duHkha jevAne vakhata AvatuM nathI. sarva kaleza rahita mAtra sAcuM sukha ane apUrva AnaMdamAM e magna rahe che. ( A pramANe te sAmAnya rAjya saMsArIjIvanA sukha ane duHkhanuM kAraNa che ema meM tane jaNAvyuM hatuM. zubhAzaya ! sucArU rIte rAjyavyavasthA saMsArIjIva kare te e sukhane bhagavaTe kare ane vyavasthA taMtra nabaLuM rAkhe ane hAra khAya te duHkha bhegave. aprabuddha-svAmin ! hAlamAM saMsArIjIvanuM rAjya kaI rIte cAlI rahyuM che? surAjya cAle che ke kurAjya? siddhAnta-bhAI! hAlamAM kurAjya cAlI rahyuM che. e bicArAne pitAnA rAjyane khyAla nathI. potAnI sattA ane sAmrAjyanuM bhAna nathI. bahiraMga pradezomAM hamaNuM dukha upara Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAddhiAra dukha bhogavI rahyo che. sukhanuM svama paNa joI zakatA nathI. sAgara ane maithune ene avaLe pATe caDAvI dIdhuM che. ane enA ko cAle che mATe yAtanA ane besumAra sItama sahana karI rahyo che. vaLI mahAmaha vigere rAjAe enA cAritradharma ane enA sinyane cAre bAjuthI gherIne phasAvI dIdhA che. enuM baLa paNa pAMgaLuM banI gayuM che. zaktio haNAI gaI che. AvI kathaLelI paristhitimAM sinya potAnA baLane batAvavA asamartha banI gayuM che. aprabuddha pUjyavara! sAmAnyataH eka prakAranuM rAjya che ane e prANIone sukha tathA duHkha ApavAmAM kAraNabhUta che e viSaya meM ApanA pavitra mukhethI sAMbhaLe. huM barAbara vyavasthita samajI paNa gaye chuM. Apa pUjyazrIe bIjI vAta e jaNAvelI hatI ke vizeSataH e rAjya aneka prakAranuM che, mArI jIjJAsA e mATenI mAhItI meLavavA talasI rahI che. Apa kRpA karI e mAhItI ApavA kRpA karaze ? siddhAnta-vatsa! tane AgaLa jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke saMsArIjIve pitAnA dareka kAryamAM karma pariNAma mahArAjAne pramANabhUta mAnyA che. enI AjJA pramANe sarva kAryo thatAM hoya che. potAnI buddhino upayoga ocho karAto hoya che. sava sattA karma pariNAma rAjAne seMpavAnA kAraNe e pitAnI IcchA mujaba pitAnA anaMtA putrone judA judA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamasUrijI 57 pUNa rAjyA Ape che, enI sattA paNa soMpavAmAM Ave che. putrA anatA che eTale rAjya paNa anatA banI jAya che. e rAjyeA kAI jIvane sukhanA kAraNa bane che te kAryane duHkhanA kAraNu khane che. jIvAnI caiAnyatA ane ayeAgyatA upara enA AdhAra che. sukha ane duHkhanA rAjyanA anaMta prakAra viSeza kahevAya che. A tArA khyAlamAM AvI gayuM haze. paNu anatA prakAra thAya che eTale thAya che. anaMta eTale e rAjya rAjya anaMta kai rIte kahevAya e aprabuddha--svAmin! ka pariNAma rAjAnA putrA rAjya karatAM hatAM te emane rAjya karavAthI ze! lAla thayA? siddhAnta--AyuSman! me' tane pahelAMthI ja jaNAvI dIdhuM hatuM ke kapariNAma rAjAne anaMtA putrA che. tArI pAse huM kevI rIte varcuna karUM ? anaMta putrAnuM varNana karatA kadI pAra Ave ja nahi. chatAM tane sAMbhaLavAnI jijJAsA ghaNI che, teA badhA putrAne khyAla Ave evuM sarva vyApaka kathAnaka jaNAvuM. e upAyathI tane sa* putrAnI vigata khyAlamAM AvI jaze. "" aprabuddha--" bhante ! ApanI mahA kRpA. siddhAMta--saumya ! zrI kapariNAma mahArAjAne mukhya cha putrA vizvavikhyAta che. 1 nikRSTa, 2 adhama, 3 vimadhyama, 4 madhyama, 5 uttama, 6 variSTha. mArI eka ceAjanA che ke mahArAjA zrI kama pariNAmane Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 upamiti kathA sAroddhAra vinaMti karI koI paNa hisAbe A cha putrone eka eka varSa mATe rAjya apAvavuM. A mArI yojanA zrI karma pariNAma svIkAraze ane putrane eka varSa mATe rAjya Apaze. | tAre e putranA rAjyapAlananI vyavasthAne jANavA mATe tuM tArA vizvAsa vyakti "vitarka ene mokalaje. e badhA hevAla tane saMbhaLAvaze tyAre tane karma pariNAmanuM vizeSa rAjya kevuM che ene saMpUrNa khyAla AvI jaze. tane enI khAtrI thaI jaze. aprabuddha-"pUjyatama! jevI pUjyavarazrInI AjJA." siddhAntAcArye pejanA pramANe karma pariNAma mahArAjA pAsethI eka eka varSa mATe chae putrane rAjya apAvyuM. ane aprabuddha ziSya potAnA vizvAsu vyakti vitarkane e cha putronI rAjyavyavasthAnuM nirIkSaNa karavA mokalI Ape. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa cothuM cha rAjyonI vyavasthAne hevAla 1. nikRSTa rAjya siddhAMte sarva vyavasthA karI eTale aprabuddha pitAnA vizvAsu vitakane e chae rAjyanI vyavasthA jevA mokalyo. teNe "manuSyajanmamAM" cha varSo gALyA. arthAt cha varSa manujagatimAM rahyo. cha varSa daramyAna eNe je nirIkSaNa karyuM enI mAhitI bhegI karI. aprabuddha svAmI pAse AvI namaskAra karyA ane nirIkSaNa karelI hakikatenuM vistArapUrvaka nivedana raju karyuM. nivedana : deva ! ApanI AjJA zirodhArya karIne huM antaraMga rAjyamAM gaye. tyAM sthaLe sthaLe "manuSya bhAva Avedana " nAmane mahA paTaha-Dhola vagADavAmAM AvatuM hatuM. pachI udyaSaNa jAhera karavAmAM AvatI hatI. gAmegAma ane nagare nagaramAM A gheSaNa thatI hatI. "he leke ! pUrva pravAhathI hAla nikRSTa rAjA rAjya Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 upamiti kathA sArAddhAra siMhAsane birAjamAna thayA che. tame sau kAma kare ane khAo, "" pIe. "" A jAtanA 9 rAjaDha DherA sAMbhaLI sarve nAgarIke vicAramAM paDI gayA. kANu jANe A rAjA kevA haze? AvI cintAthI nAgarIkAnA haiyAmAM khaLabhaLATa macI gayA. TALe TALA maLIne gusapusa karavA lAgyA ke A rAjA kevA nivaDaze ? kevI sattA calAvaze ? mahAmeAhu ane enA hAtha nIce rahelA ceArA bhegA maLyA. saue eka mahAsabhA bharI. navA rAjavI sabadhI vicArI karavA lAgyA. nivedananI mahAmeAha upara asara : viSayAbhilASa ma`trIe mahAmeAhane anulakSI kahyuMH svAmin ! hAla nikRSTa rAjA thayA che. ApaNe vinA kAraNe ciMtAtura banI gayA. gabharAvAnuM kAMI kAraNa nathI. zrI krama pariNAma mahArAjAe nikRSTa rAjAne evA banAvyA che ke te ApaNane kanaDagata karaze nahi. e tA ApaNA sAmAnya saDhDhAnI jema sadA vazava raheze. zrI kapariNAme ene bhale rAjA manAvyeA. A rAjya bhale enuM gaNAya paNu kharekharA te ApaNe ja rAjA rahizuM. ApaNI ja sattA cAlaze. ApaNA rAjyanI nikRSTanA kAraNe salAmatI jarAya ghaTavAnI nathI. devapAda ! hamaNAM tA ApaNane niSkaMTaka rAjya prApta thayuM. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjyAnI vyavasthAnA hevAla 61 salAmatI vadhu sakhaLa banI. Apane te vadhu AnaMda thavA joie enA badale Apa zekamAM kAM DubI gayA. haSa sthAne viSAda zAnA? mahAmeAha--ma`trIza ! kama pariNAme nikRSTane kevA svabhAvane anAvyA che? viSayAbhilASa--deva ! rUpamAM te| zyAma kAjaLa jevA che. bhAgyathI hIna che. dayA ane karUNAnI kaNI paNa enAmAM disatI nathI, paraleAkanI mAnyatAthI virUddha che. dhama, atha, kAma ane meAkSa purUSArthAne nava gajathI namaskAra kare che. dharmAdimAM nahi paNa adharmAdi karavAmAM pAvaradhA che. suva ane sugurUne dveSa enI rageragamAM bharyAM che. vizvanA dareka DhASAe nikRSTane pAtAnuM suMdara raheThANu mAnyuM che. gabhIratA, udAratA, sadAcAra, IcchAnirAya, saddabhAvanA vigere guNAnA nAma sAthe paNa ene vaira che. pachI guNNA jIvanamAM apanAvavAnI vAta karyAM? e raka rAjAne peAtAnA rAjyanI khabara nathI. sainyanI paDI nathI. peAtAnI pAse samRddhi keTalI che, enuM paNa ene bhAna nathI. peAtAnuM svarUpa, sattA, saMpatti, sainya, sImA, sAttvikatA vigerenA maLane jANatA nathI. kharI rIte mahA mUrakha che. ApaNe enA rAjyane dumAvI beThA chIe, e vAtane paNa e jANatA nathI, cAra ane lUTerA chIe enA khyAla Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 upamiti kathA sArAddhAra nathI, ApaNane e peAtAnA bandhu mAne che ane peAtAnA zirAdhA svAmI tulya mAne che. AvA adhamAdhama vyaktinA hAthamAM rAjyanuM sukAna hAtha AvyuM hAya, peAtAnI sarva sAttvika nItinI zaktiothI sarvathA zUnya hAya, e ApaNuM zuM khagADI levAnA hatA ? are ! e te ApaNane paNa sahAyatA karaze. AvA zubha prasaMge ApanA hRdayamAM AnandvanI urmi joie. rAjyamAM maMgaLa prasaMganA vadhAmaNAM Ape ane khuzAlImAM utsava ujavavAnA Adeza ApeA. sa leAkeAmAM AnaMda AnaMdaeN thaI jAya. viSayAbhilASa maMtrIzvaranA madhurAM vacana sAMbhaLI mahAmAha khUba harSita banI gayA. peAtAnA rAjyanA dareka ceAraTAone Anada Ape evI vadhAmaNIe karAvI. vadhAmaNI sAMbhaLI mAhunA rAjyamAM harSoMnA nAca gAna thavA lAgyA ane ramata gamatA dvArA harSoMnA utsava manAce. cAritradhama rAjAnI muzkelI : nikRSTa rAjA thayA che ane enI gheASaNA cAritradharma rAjanA rAjyamAM thai tyAre ghASA sAMbhaLI sau vicAramAM garakAva thai gayA. A rAjA kevI jAtanA haze ? kai rIte rAjyatatra sa'bhALaze ? ema vitarkI thavA lAgyA. cAritradhama rAja ane enA sau sadasyAe eka mahAsabhA elAvI vicAra karavA lAgyA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAnI vyavasthAne hevAla sAdhamaMtrIe jaNAvyuMH kRpALu deva ! nikRSTa e sarva rIte durjana vyakti che. ekAnta enAmAM avaguNe bharyA pAtharyA che. e duSTAtmA pitAnA nirmaLa rAjyane jANate nathI ane ApaNane saune oLakhate nathI. mahAmaha vigere enA parama zatru che chatAM e mUkha ene pitAnA priya mitro mAne che. dayALu deva! bhAgyanA deSathI A rAjya upara AvyuM che. ApaNA mATe pralayakALa AvyuM che ema samajavAnuM rahyuM. ApaNI pUrepUrI kamabakhtI AvI ubhI che. eka te mahAmaha ghaNA vakhatathI ApaNe parAjaya karate AvyuM che. ApaNuM vakhate vakhata pIchehaTha thaI rahI che, emAM A rAjA ApaNuM nasIbe lakhANe e mahAmahAdine anukULatA karI Apaze ane ApaNI virUddhamAM sUkAdA Apaze daiva paNa durbaLane haMphAve che. paDatAne sI pATu mAre che. | nAtha ! ApaNe mAthe bhAre kaTekaTI sajaNa che. zuM raste le e khyAlamAM AvatuM nathI. sAdha mahAmaMtrInA vacane sAMbhaLI cAritradharma rAjA ane emanI hAtha nIcenA nAnA rAjAonA vadana kamaLa mUrNAI gayA ane nisteja banI gayA. hRdayamAM atyaMta zeke sthAna lIdhuM. cAritradharma rAjAnI AdhInatAmAM je nAgarIke hatA, e badhAM mahAmaMtrInA vacana sAMbhaLI udAsa banI gayA. AnaM. danI eka nAnIzI lahera mukha upara pharakatI jaNAtI na hatI. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 upamiti kathA sAroddhAra sAttivakapura jinapura vigere sthaLoe bhAre gamagInI chavAI gaI. zokanuM sAmrAjya vyApaka banI gayuM. saMpUrNa pradeza upara udAsInatAnA vAdaLa gherI vaLyAM. aMtaraga rAjya upara mahAmaha : mahAmehanA sainyamAM AnaMdanA raMgataraMga cAlI rahyAM che ane cAritradharmarAjanA sanyamAM gamagInatA phelAI cUkI che. A sarvanuM mULa kAraNa nikRSTa rAjavI hato. mane thayuM ke AvA guNavAna rAjavIne nihALave te joIe. mane jevAnI IcchA thatAM e nirNaya upara AvI gaye. hamaNA nikRSTa pitAnuM rAjaya levA ahIM Avaze ane mane enA darzana thaze ema vicArI tyAM mArgamAM ja huM rAha jevA lAgyo. paratu nikRSTa rAjya levA Avyo eTale mahAmaha vigeree ene praveza paNa na karavA dIdho. tyAM ja aTakAvyuM. eTaluM ja nahi mahAmahAdi cerIe cAritradharmarAja upara hale belA. emanI sAthe yuddha kAryuM. cAritradharmarAjanA ekeeka cUnaMdA sainIkene pakaDI pakaDI parAjaya Ape. cAritradharmarAjanI hAra thaI. nikRSTarAjAne paNa garadana pakaDI bahAra dhakelI devAmAM AvyuM ane saue maLI enuM saMpUrNa AMtara rAjya pitAne AdhIna karyuM. mahAmahe pitAnI sarvasattA ThekI besADI. cAritradharmarAja ke nikRSTarAjanuM kAMI emAM cAlyuM nahi. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjenI vyavasthAne hevAla nikRSTanuM adhama vatanaH nikRSTanI AMtarika dazAmAM cAritra dharmarAjane nAza, mahAmahAdinI mAlIkI ane nikRSTanI avagaNanA jeI huM bAhya pradezamAM gayA. mane thayuM ke nikRSTanI rAjyasattA bAhA pradezamAM kevI cAle che, e paNa joI lauM. bAhya pradezamAM AvIne joyuM te nikRSTa rAjA rAjyabhraSTa banyuM hatuM. rUpa haNAI gayuM hatuM. vizvamAM sau enA pApAcArenI niMdA karatA hatA. jyAM tyAM ene tiraskAra thatuM jevAte hate. zarIra upara aMga DhAMkavAnA vaccenuM ThekANuM na hatuM. zarIre melanA thara bAjhI gayA hatA. kUratA enAmAM samAtI na hatI. purUSArthathI rahita banI gayo hate. mAna sanmAna maLatA na hatAM, paNa apamAna Thera Thera thatAM. pitAnA peTa bharavA mATe aneka yAtanAo sahevI paDatI. aneka jIvane ghAta kare tyAre mAMDa mAMDa peTa bharAtuM. caMDAla, DheDa, bhIlanA rUpe karI enA jevI jIdagI pasAra karavI paDatI hatI. sava duHkhanuM e nidhAna banI gaye ane sAkSAta pApamUti thaI gayo. duHkha sivAya vAta nahi chatAM mahAmaha uparane anurAga ene na ghaTyo. AvI paristhitimAM jyAM tyAM bhamI bhamIne divase vItAvate nikRSTa mArA jevAmAM Avyo. AvI rAjakIya paristhiti joI karmapariNAma rAjAne duHkha thayuM. "tane rAjya pAlana karatAM AvaDayuM nathI" ema jaNAvI ghaNe gusse ThAlavyo ane baLajabarIe duHkhadAyI pApIpaMjaramAM arthAt narakamAM dhakelI dIdhe. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAradvAra un tyAM ene aneka dukha ApavAmAM Ave che. ghaNe mAra ane trAsa sahana kare paDe che. aneka pIDAo vacce e sapaDAI cukyA che. herAnagatIne kaI pAra nathI. ema mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM che. mArI vicAraNa: svAmina! mane nikRSTa mATe thayuM ke are! pApAtmA nikRSTanI A kevI bhayaMkara paristhiti che? ajJAnanuM baLa kevuM vicitra nikRSTanI kevI adhama dazA? mahAmahane e mitra mAnI beThe paraMtu e lokee ene pitAnA rAjyamAM praveza karavA na dIdhA. ajJAnathI AMdhaLe bhIMta banI gaye. pitAnA rAjyane khoI beThe. pitAnA madadanaze cAritradharmarAja vigerene oLakhyA nahi ane emanI paDakhe na gayo eTale e paNa marAI gayA. A bhavamAM duHkha pAmyo ane karmapariNAme nArAja thaI pApIpaMjaramAM baLajabarIe dhakelI mokalyA. mAre te ApanI AjJA pramANe kArya karavAnuM hatuM eTale mane thayuM ke mAre A badhI ciMtA karavAnI jarUra nathI. mAre mArA svAmInI AjJAnuM pUrNa vaphAdArI pUrvaka pAlana karavuM joIe. A vicAra karI "adhama" kevI rIte rAjya kare che, e jovA mATe huM tyAM gaye. tyAMnI paristhitinuM nivedana karUM chuM Apa sAMbhaLe. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAnI vyavasthAne hevAla 2. adhamanuM rAjya AcArya bhagavaMta zrI uttamasUrIzvarajI harirAjAnI sanmukha cha rAnI vyavasthAnuM varNana karI rahyA che. parantu e badhI hakikatenuM varNana saMsArIjIva agrahItasaMketAne zrI sadAgamanI adhyakSatAmAM jaNAvI rahyo che. e AgaLa jaNAve che. aprabuddhane vitarka kahe che ke bIjA varSamAM paNa paDaha vagaDAvI jAhera gheSaNa karavAmAM AvI. "A varSe "adhama" rAja gAdIe AvyA che. mATe sau prajAjane khAo pIo ane majA karo." gayA varSanA DhaMDherAthI banne rAjyamAM je khaLabhaLATa thayo hate e ja A vakhate paNa khaLabhaLATa thaye. mahAmaha rAjAe pitAnI mahAsabhA belAvI ane maMtraNAo cAlu karI. sArI saMkhyAmAM sadasya AvI gayA hatA. mahAmaMtrInuM nivedana: viSayAbhilASa mahAmaMtrIe jaNAvyuM, deva! A adhama rAjAthI ApaNe jarAya bhIti rAkhavAnI jarUra nathI. nikRSTa rAjAnA jevA ja guNa ane svabhAvavALe che. adhama rAjA A lokanA sukhane jevA vALe che. paraloka sAthe ene saMbaMdha nathI. nikRSTa dharma, artha, kAma ane mekSane virodhI hatA, paNa adhama dharma, mokSane virodhI che. ane artha kAmane Adara ane bahumAna karanAra che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra ApanA upara ane ApanA sevake upara khUba heta rAkha nAre vyakti che. cAritra dharmarAjane mahAvidhI che. ane ethI ApaNane lAbha che. vaLI A adhamane pitAnA aMtaraMga rAjyanI mAhitI nathI. enuM nAma haju enA khyAlamAM ja nathI. A adhamanuM rAjya e vAstavika rIte ApaNuM ja rAjya raheze. ApaNe sattAne khalela nathI pahoMcavAnI. paratu Ane ApaNu rAjyamAM praveza ja na karavA de. je e praveza kare te ApaNuM gupta bAtamIne ene khyAla AvI zake ane ApaNI virUddha paNa thaI zake kAraNa ke AnAmAM kAMIka sAmane karavAnI zakti che. paranta rAjyamAM praveza na karavA daIe te vAMdho nahi Ave. A adhamane rAjya bahAra rAkhavAmAM ja lAbha che ane e artha kAmamAM ghaNe Asakta che. eTale ene artha kAmamAM joDI devAmAM AvatAM ApaNe anukULa vartaze. ApanI AjJA heAya te ame ene dhana ane kAmanI lalacAmaNuM lAlaca ApIne bahiraMga pradezamAM ja jakaDI rAkhIe emAM ja mazagula rAkhIe. e emAM Asakta rahevAthI aMtaraMga pradezamAM AvavAne vicAra paNa nahi karI zake. mahAmaha rAjAe kahyuM, "bhale! je rIte e adhama praveza na kare evI yojanAne amala kare." rAjAnI AjJA sAMbhaLI sainya sAbaduM thavA lAgyuM. kaI paNa hisAbe adhamane bAhya pradezamAM ja rekI rAkho. ane e mATe sau jhaDapabhera taiyArI karavA lAgyA, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAnI vyavasthAne hevAla daSTie kAryane dara saMbhALyo : sinyane sAbadA thatAM jai pitAnI zakitathI umara banelI ane ghaNuM cabarAka viSayAbhilASanI putrI "daSTi" upasthita thaI. ubhI thaI e namratA pUrvaka belI. deva ! Ape A badhuM zuM AdaryuM che? je adhamanA mATe sainyane sAbadA thavAne Adeza Ape che paNa e taddana alahIna vyakti che. Apa ane ApanI AjJAmAM rahelA sau rAjarAjezvare taiyArImAM paDayA e kAMI yegya gaNAya? "maccharane mAravA magarane javuM" enA jevuM gaNAya. pUjya! Apa A sevikAne AjJA Apa. huM ekAkI adhama rAjAne vazarvatI banAvI laIza. e kArya karatAM mane ghaNe samaya paNa nahi lAge. amArA jevI tuccha sevikAethI kArya sadhAtuM hoya, tyAM Apa vaDilee javuM ThIka na gaNAya. vaLI jyAM huM kArya mATe jauM chuM tyAre A sparzana vigere mArA pAMce badhue bhAvathI mArI sAthe ja hoya che. jarAya vegaLA nathI detA. daSTinI vAta sAMbhaLI mahAmahane e upAya vadhu anukULa ane saraLa lAge, daSTine AjJA ApI ke tuM adhama rAjA pAse jA ane arthakAmamAM tallIna banAvI de. jevI ApanI AjJA" ema daSTie jaNAvyuM ane bahiraMga pradezamAM adhama pAse pahoMcI gaI. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .70 upamiti kathA sArAhAra cAritra dharmonA tyAM gamagInI: adhama rAjAne DhaMDherA sAMbhaLI cAritra dharmarAjAnA sainyamAM, nagazamAM, nAgarIkAmAM phaDATa pesI gayA ane jevu nikRSTanA rAjyamAM banyu tevu' ja A adhamanA rAjyamAM bheAgavavuM paDayu.. sAdhu samudAyamAM zeka ane gamagInI vyApaka manI gaI. saunA mana atyata AkuLa vyAkuLa khanI gayA. dRSTinA adhama upara prabhAva: dRSTi eka cAginI hatI. eNIe samAdhi lagAvI antardhyAna thai adhamanI AMkhAmAM praveza karyAM. dRSTiceAginInA praveza thavAthI adhamanI AMkhAmAM pheraphAra thavA lAgyA. ane rUpa saudarya nihALavAmAM Asakta banatA cAlyA. sudara rUpe jovAmAM ene sukhanI kalpanA thavA lAgI. kaTAkSa karatI suMdara strI jevI, aMga marADa karatI strI jovI, hAva bhAvA vyakta karatI strI jovI, zrIenA aMge. pratyagA jovA, evI jAtanI pratikRtie nihALavI. A badhuM ene mana gamatuM lAgyuM. kAmazAstranA samaigajanya AsanAnA citrapaTA khIjA nagna, ardhanagna ane bibhatsa citro jovAmAM evA Asakta banI gayA ke ene peAtAnA hita ane kalyANanA khyAla nA rahyo; rAMkaDAne peAtAnA Atmahitanu bhAna na rahyuM. adhamarAja strIenA mukhanI caMdranI kalpanA karavA lAgyA, nArInI AMkhAmAM kamaLadaLa dekhAtA. stanAne suvaNu kaLaza Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjyanI vyavasthAne hevAla sAthe sarakhAvate. jAMghamAM hastisUMDha jete. hADanA dAMta ene kuMda kaLI jevA jaNAtA. sauMdarya darzanamAM sarvathA sukhanI kalpanA karI daSTie ane sparzanAdie pitAnuM parAkrama batAvyuM. mahAmaha vigeree paNa AvIne adhamarAja upara pitAne prabhAva pAtharyo. saue pitAnI zaktine upayeAga karavAmAM pAchI pAnI na rAkhI. adhamarAjane sAmAnya jJAna hatuM te paNa sauMdarya darzananI AsakitamAM avarAI gayuM. mahAmaha vigeree maLIne balAtyAre amane AMtara rAjyathI dUra karyo ane potAnI ekachatrI potAnI sattA ThekI besADI. adhama dUra phekAI gaye. cAritradharmarAja vigere bhAre parAbhava pAmyA. nirakza mahAmetAdi adhipati thaI beThA, adhamanI avadazA: adhamarAja rAjyathI bhraSTa thayo. sahAyake marI paravAryA, duzmane rAjyanA svAmI thaI beThA, chatAM e pitAne sukhI mAne che. daSTiginI ane rUpasauMdaryanA dazamAM sukhanI kalpanAmAM AnaMda gaNe che. duHkhanA kAraNe ja sukhanA kAraNa lekhe che. rAjAnA badale sevaka banI gaye. jugArInI gaNanAmAM enuM nAma ApyuM. bhavAI karanAra tarIke prasiddha thayo. bhATa cAraNa je tuccha gaNAya. vyabhicArIomAM khapI gayo. bhavAIveDA karI dhArmika mahApurUSonI niMdA karate. sAdhu Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAridvAra saMtenA avaguNa gAte. sajajanenA de jete ane vyabhicArIonA guNa gAte, jugArIonI sAhasa kathA karate, eraTAnA zauryanI prazaMsA karata. AvuM hIna jIvana jIvavAmAM AnaMda mAnavA lAge. A rIte bahiraMga pradezamAM rUpasauMdaryanA darzanamAM Asakta ane arthakAmamAM atilaMpaTa banI jyAM tyAM bhaTakI bhaTakI pitAne janmAre veDaphAvA lAgyo. AstikatAne aMza na rahyo. nAstikatA parAkASTAe pahoMcI. eka vakhate rUpathI ratine jhAMkhI karatI, yauvanathI madamasta DelatI caMDAlaNa adhamanA jevAmAM AvI. basa khalAsa, adhamanA aMge aMgamAM kAma vyApI gaye. caMDAlaNanA rUpamAM aMjAI gayo. kuLAkuLane ane gamyAgamyane vicAra karyA vinA enA tarapha animeSa nayane ghaNIvAra nihALo ja rahyo ane ragaragamAM vAsanA vyApI gaI hovAthI ene bheTI paDyo. lekaniMdya ane atisuccha karma karatAM joI lokoe ene ghaNe tiraskAra karyo durAcArImAM prathama kahevAze. Akhare anAcAranI pArAzIzI oLaMgI jatAM bahiraMga pradezanA nAgarIkee paNa ene dezapAra karyo. dezanikAla karyo. bAhya pradezomAM atyaMta duHkhe bhagavate ane pApAcaraNa karate joI chelle karma pariNAma mahArAjAe atyaMta dukhanA sthAnabhUta pApIpaMjaramAM dhakelI maka, adhama ! te rAjya barAbara calAvyuM nathI. mATe tane A sajA phaTakAravAmAM Ave che, Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che rAjyAnI vyavasthAnA hevAla 3 mane jANavA maLyuM. ke uddAma svabhAvavALA adhame rAjya kharAkhara na jALavyu' eTale nikRSTanI jema pApIpa'jaramAM ghaNA duHkhA bhAgavI rahyo che. nikaLavA mATe kAI chaTakabArI jaNAtI nathI. svAmin! mane thayu ke jema A adhama pazu duHkhanuM pAtra banyA emAM mukhya enI ajJAnatA ja kAraNabhUta che. ajJAna eja mahAduHkha che ane duHkhanuM mULa che. jo adhamane peAtAnA rAjyanuM, sainyanuM, maLanuM jJAna hAta te| AvI ava dazA na thAta. 3 vimadhyama rAjya aprabuddha AgaLa vitaka nivedana karatA AgaLa jaNAve che. pUjyapAda ! trIjA varSe " vimadhyamane " rAjya sAMpavAmAM AvyuM, agAunA rAjya Dha MDherAnI jema vimadhyama ja rAjAe DhADharA jAhera karAvyA. mahAmeAhanI mahAsabhAmAM matraNA : mahAmeAha rAjAe viSayAbhilASa maMtrIne pUchyuM, maMtrI ! A navA rAjA kevA che ? deva ! A vimadhyama rAjA adhamarAjanI jema ApaNA upara prema rAkhavAnA che. parantu cAritra dharmarAjAnI paNu apekSA rAkhavAnA svabhAva che. ApaNA upara Adara che tema cAritradhama rAjanA sainya prati maH maDha rAga rAkhe che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 upamiti kathA sAroddhAra vimadhyama rAjAnuM mana dhanalAlasA ane viSaya vAsanAmAM cUMTeluM raheze te paNa alpAMze dharmanI paNa AcaraNa karaze. vimadhyamanuM mAnasa mAdhyastha bhAvavALuM che. ene sArA khoTAne pUrNa viveka nathI, tethI dareka dene, dareka sAdhuone ane dareka dharmone mAne che. darekanI stuti ane kaMIka ArAdhanA kare che. ApaNane saune pitAnA hitasvI badhu tarIke mAne che ane eja rIte cAritra dharmarAja Adine paNa potAnA badhu tarIke mAne che. adhamanI jema vimadhyamane pitAnA rAjyamAM praveza ja na karavA de. je e praveza karaze te ApaNuM virUddhamAM ja pitAnA sainyane upayoga karaze. rAjya bahAra rahIne pitAnA sainyanuM pAlana karaze te emAM ApaNane muzkelImAM utaravAnuM nahi rahe. ApaNuM nukazAna nahi karI zake. A kArya paNa ApazrI daSTi ginIne suprata karo. e adhamanI jema vimadhyamane rAjya bahAra ja rokI rAkhaze. ane ApaNe muzkelImAMthI ugarI jaIzuM. samaya bagADavA je nathI. mahAmaha rAjAe maMtrInA vacana mAnI vimadhyamane rAjyamAM praveza na karavAnA upAyo javA daSTi vigerene AjJA ApI. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - --- --- - -- - -- -- -- - -- cha rAnI vyavasthA hevAla vimadhyamanuM rAjya saMcAlana ane siddhi mahAmahanI AjJA meLavI rAjasevakee daSTiginIne AgaLa karI vimadhyamanuM rAjya paDAvI lIdhuM paNa cAritra dharmarAjanA sainya prati upekSA dAkhavI. e sainyane kanaDagata na karI. vimadhyama aMtaraMga rAjyathI dUra raho paNa cAritra dharmarAjanA sainyanI paNa saMbhALa levA lAgyA. samayanA vibhAge karI dharma artha ane kAma ema traNenI pravRtti karavA lAge. uttama koTinA kSatrIya ane nirmaLa caritravALA brAhmaNanA jIvana jevuM jIvana jIvavAthI eNe cAritra dharmarAja ane enA sainyane paNa madhyama saMtoSa Ape. dharma, artha ane kAmanI pravRttinI egya phALavaNuM karavA dvArA bAhya jagatamAM enI yazaprabhA khUba vadhI gaI ane prasanna banyA ane mAnavAvAsa vigere uttama sthAnakamAM ene mokalI Apyo. tyAM ene bhautika sukhe ghaNuM maLatA thayAM, evuM mArA sAMbhaLavAmAM AveluM. 4 madhyama rAjya svAmin ! aprabuddhajI! cothA varSe madhyamanAmanA putrane rAjya soMpavAmAM AvyuM. agAunA rAjAonI jema emaNe paNa jAhera DhaMDhero pITAvyo. pUrvanI jema ghoSaNAo karavAmAM AvI. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaMda upamiti kathA sArAdvAra m mahAmAha rAjAe viSayAbhilASa maMtrIne pUchyuM, A rAjA ApaNA mATe kevA che ? maMtrIzvare kahyuM, devapAda! A madhyama rAjA ApaNA mATe sArA nathI. kAraNa ke ApaNA kaTTara virAdhI evA "siddhAnta" sAthe enI gADha maitrI che. siddhAntanI sAthe gADha paricaya hAvAthI siddhAnta madhyamarAjAne peAtAnA zatru kANu, mitra kANu, antaraMga rAjya kevuM, enI prAptinA upAya vigere bAtamI jaNAvI dIdhI che. siddhAnta gurU maLavAthI e rAjA ApaNane peAtAnA AMtara duzmana tarike mAne che. peAtAnA rAjyane paDAvI lenAra tarIke ApaNane mAne che. cAritradharmarAjanA sainikAnA pakSamAM peAte rahe che. ethI e sau gelamAM AvI gayAM che. siddhAntanA sa`sagathI e rAjA sa`pUrNa kaleza kaMkAsanA vAtAvaraNathI rahita mAkSane prApta karavA caiAgya mAne che. meAkSa prApti mATe dharma enuM sAdhana che. ema hRdayathI svIkAra kare che. atha ane kAma tyAga karavA jevA che evI madhyamarAjanI mAnyatA che paNa udArasattvatAnA enA jIvanamAM abhAva hAvAthI atha kAmane sarvathA tajI zakatA nathI. atha kAmanA avaguNA jANavA chatAM enI upAsanA sarvathA taraNeADI zakatA nathI. he deva! ApaNe A madhyamarAjanI takedArI rAkhavI paDaze. sadA sAbadA rahevuM paDaze. nahi teA ApaNane sAne mArI peAtAnA rAjyanA svAmI banI jaze. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAnI vyavasthAne hevAla 77 - * * * * viSayAbhilASa maMtrI dvArA madhyamarAjA mATe abhiprAya sAMbhaLI mahAmaha vigere Azcaryacakita banI gayA. ane sau sAvadhAna banyA. sUryodaya thavAthI ghuvaDa jema zekathI mUravA lAge tema mahAme hAdi mATe banyuM. paraMtu e vakhate cAritra dharmarAja ane enA sainikomAM khuzInuM vAtAvaraNa phelAyuM. madhyamarAjAe rAjya vahivaTa keTaleka pitAne hAthatALe lIdhe, mahAmaha vigerene tethI pIDA thavA lAgI. cAritradharmarAjane prasannatA thaI ke bIjA rAjavIo karatAM A rAjavI sAre nI . eNe zrAvakanA bAra vate aMgIkAra karyA ane jinazAsana upara paramaprIti rAkhavA lAgyuM. AvA nirmaLa guNone kAraNe baDuiMraMga pradezanA lokemAM mahA AnaMda phelA ane enI yaza prabhA citarapha caMdraprabhAnI jema vyApaka banavA lAgI. AvA nirmaLa guNothI madhyamanA pitA zrI karmapariNAma khUba prasarI banyA. emanuM antaHkaraNa pulakita banyuM. tyAra bAda mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM ke prasanna banelA karma pariNAma rAjAe madhyamane "vibudhAlaya"mAM mokalI Apela che. jyAM e parama bhautika sukhe bhegavI rahyo che. 5. uttamarAjya : vitaka pitAnA svAmI aprabuddhane AgaLa jaNAve che ke svAmin ! pAMcamA varSe "uttamakumAra ane rAjya seMpavAmAM AvyuM. huM bArIkAithI ene vahivaTa jevA utsuka bane. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 upamiti kathA sAradvAra agAunA rAjAonI jema ANe paNa svataMtra gheSaNa karAvI ane pite rAjA banyuM che enI nagare nagara ane gAmaDe gAmaDe gheSaNuM karAvI dIdhI. ghASaNa sAMbhaLI sau kSobha pAmyA. A navA rAjavI kevA haze e tarka vitarka karavA lAgyA. cAritra dharmarAjanI maMtraNuM ane AnaMda: cAritra dharmarAjanA sainyamAM zAMti prApta thAya evA zubha uddezathI mahAmAtya zrI sAthe jAherasabhAmAM potAnA rAjA zrI cAritra dharmarAjane kahyuM. pUjyapAda! ghaNAM lAMbA samaye ApaNuM manebhAvanA pUrNa thaI che. bhAgyadeva vidhAtA ApaNuM upara tukyA che. kAraNa ke sarva guNaratnathI suzobhita zrI uttamarAja jevA mahAnAyaka ApaNane prApta thayA che. uttamarAjA potAnA atyaMtara rAjyane sArI rIte oLakhe che. pitAnI zaktinuM ene bhAna che. mahAmeha rAjA ane enuM saMpUrNa sainya pitAnuM vidhI che. e enA jANa bahAra nathI. Apane ane ApanA sainyane pitAnA priya ane vizvasa nIya vyakita tarIke mAne che. virodhIonA ane ApaNA saunA nAmanI yAdI enA magajamAM che. bhUlabhUlAmaNImAM phasAI paDe evuM nathI. vaLI saMsArane kArAvAsa mAnate hevAthI saMsAra vadhAranArI kriyAothI dUra rahe che. artha ane kAma prati khUbaja Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjyonI vyavasthAne hevAla 79 upekSAbhAva rAkhe che; jIvanamAM dharmatatva ja svIkAra karavA yogya gaNe che. mekSa pratye enuM lakSa sadA hoya che. dharma paNa mokSa khAtara ja karavuM joIe e ucca Adarza enA jIvanamAM prakAza verI rahyo che. A uttamarAjA ApaNane saune suMdara rIte pAlana karIne sateSa Apaze ane mahAmaha vigere ceraDake tene mArI pAchA haThAvI mahAmanA e pitAnA rAjyane suMdara taMtravALu banAvI deze. devapAda ! uttamarAjanuM rAjya vAstavikatAe ApaNuM ja rAjya che ema mAnavAnuM che. Apa AnaMdane utsava karAve. sarvatra maMgaladUra vagaDA. mahAmaMtrInI vAta sAMbhaLI rAjA ane sinike ullAsamAM AvI gayA ane AnaMdetsava ujavavAnI cAritra dharmarAje AjJA ApI. mahAmahanI sabhAmAM khaLabhaLATa : mahAmehanA rAjyamAM "uttama" rAjA thayAnA samAcAra vyApaka banyA ane viSayAbhilASa maMtrIe enA DhaDherAnuM ane enA parAkramanuM varNana karyuM eTale mahAmeha ane enA sinike hatAza banI gayA. "have ApaNe marAI gayA"nI jema e kaDI sthitimAM gUMcavAI paDyA. uttamarAjanA praznane: pitAnA pitAjI zrI kamapariNAma pAsethI rAjya prApta Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAN upamiti kathA sAroddhAra ammmmmmmmmmin karIne uttame sau prathama gurUdeva zrI siddhAnta pAse AzIrvAda levA AvyuM ane pUchayuM. gurUdeva! rAjyanI AMtarika paristhiti kevI che? rAjyamAM mAre kayAMthI praveza kare? duzmane upara dhasAre kayAMthI ane kaI rIte karI mArI haThAvavA ? A duzmanane potAnI sattA taLe kema lAvavA? mAre mAruM baLa kyAM ane keTaluM batAvavuM? kRpA karI A viSayamAM Apa mArgadarzana ApI sahAya kare. siddhAnta dvArA samAdhAna : siddhAne jaNAvyuM, bhadra uttama ! sau prathama svarAjyamAM praveza karatAM tAre gurUdevanI AjJA bhaktipUrvaka pAlana karavI joIe. pachI sarva saMsarganA tyAgarUpa yatiza-suniveza grahaNa karI aniyata vAsa kare joIe. rAganA hetubhUta sthiravAsa ane niyatavAsa na kara joIe. managamatA ane aNamAnItA zabda rUpa, rasa, gabdha ane sparza janya sukha upara rAga ane dveSane abhAva keLava joIe viSayajanya padArthothI alipta rahevuM joIe. paramAtmAnA dhyAnamAM lInatA keLavavI joIe. pAMca samiti ane traNa guptionuM suMdara pAlana karavuM joIe. parISaheramAM ane upasargomAM aDola vRtti rAkhavI joIe. zAstrAbhyAsamAM sadA udyamazIla rahevuM joIe ane vairAgyamAM ramatAM jIvana jIvavuM joIe. AvI jAtanI jIvanacarcA dvArA Atmika baLa keLavI mahAmaha vigere sarva zatruone tuM samULage nAza karI zakIza. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjyAnI vyavasthAnA hevAla antarga rAjamArga : 1. sau prathama mahAme hArdi zatrunA nAza mATe abhyAsa" ,, ane vairAgya " e be mahAsahAyakone sAthe levA, ** 2. cAritradharma rAjAnA sainyane samarthana ApavuM ane pUnA mahAdvArathI e nagaramAM praveza karavA. 81 ,, 3. praveza karIza eTale DAkhI khAjumAM " mahAmahanuM mahAsainya " haze ane jamaNI mAjumAM " cAritra dharmarAjanuM sAgara samu sainya" haze. "" 4. A banne sainyane AdhAra cittavRtti aTavI " che ane enA pazcima bhAgamAM " nivRti " nAmanI nagarI AvI che. tuM nivRti nagarIe tuM pahAMcIza eTale tane aMtaraMga rAjyanA paripAlananuM pUrNa phaLa prApta thaze. tArI mahecchA tyAM sAkAra banI tane hete vadhAvI leze. tArU uSmAbharyuM svAgata karaze. vatsa ! nivRti nagarImAM javA mATe nIce mujabane krama che. 6. 1. cittavRtti aTavInI madhyamAMthI audAsInya " nAmanA mahArAjamAga nIkaLe che. samatAyeAgarUpa nAlikAnA upara dhyAna rAkhI e mArge tAre prayANa karavuM. 2. A mArge prayANa karatAM tane mahAmeAha vigere spa karI zakavA paNa asamartha thaze. AgaLa jatAM sau prathama Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 umiti kathA sArAdvAra "" www adhyavasAya nAmanuM sarezavara Avaze. e mahAsarAvara malIna ane DALAeluM hoya tA mahAmeAha vigerene AnaMda ane pASaNa Ape che. jo nirmaLa hAya te| cAritradharmarAjanA sainyanI tAkAta vadhAre che. mahAsarAvaranA A saheja sva. bhAva che. 3. tAre e mahAsarAvarane nirmaLa karavA je vyaktie samartha jaNAya ane A kAryamAM joDI devA. bhAgyavAn! tuM buddhidhana che. maitrI, pramAda, karUNA, madhyasthatA A cAre mahAdevIone e kAya tuM ApI deje. e tArA" adhyavAsAya" sAvarane nirmaLa karI sphaTika samu ujvala banAvI deze. 4. adhyAvasAya sAvaramAMthI dhAraNA " nAmanI nadI nikaLe che, tAre e vakhate sthira Asana lagAvI dhyAnamAM sthira banI javuM. zvAseAzvAsa thaMbhAvI samAdhi avasthAmAM praveza karavA. sava anya vikSepAne tajI nadIe paheAMcI javuM, 5. e dhAraNA " nadImAM mahAmeAhu vigere " sakalpa vikalpa " rUpa tara'gA ubhA karaze. parantu tAre sAvadhAnI pUrvaka e mAjAone bhAMgI nAkhavA. "" 6. nadI eLagI AgaLa jaIza tyAM " dharma dhyAnaIMDAlaka " Avaze. e nAnA TUMkA sAMkaDA mArga che, tyAM tu sAvadhAnI pUrvaka cAlaje. "" 7. dharma dhyAna TruDAlakathI cAlatAM " sakhIjayAga ' nAmanA mahAmArga AvI jaze.tAre enA upara zIvratA pUrvaka Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAnI vyavasthAne hevAla 83 gamana karavuM. e raste cAlavAthI mahAmahAdi zatruone svataH nAza thate jaze. e lokenA nagaro, gAmo, sthAne jarjarita banI jaze. ane cAritradharmarAjanA sainyamAM baLa, ojasa ane prabhAva vadhI jaze. tArI rAjya bhUmiomAMthI jasapaNuM ane tAmasapaNuM naSTa thaI jaze ane zveta svaccha banI jaze. mAtra sattvaguNa raheze. 8. AgaLa jatAM "zukaladhyAna " nAmane daMDelaka Avaze. e daDelaka-laghumAgathI AgaLa kUca karatAM vizuddha kevaLAlaka " tane prApta thaze. e dvArA tane badhA padArtho ane enI bhUta bhAvI ane vartamAna avasthAe jANavA ane vAnI zakti AvI jaze. 9. zukaladhyAna daMDelakathI AgaLa vadhatAM "nibIjayoga" nAmane mahApatha tane maLI jaze. e mahApatha nirmaLa che. emAM kaI bhIti ke muzkelI nathI. paraMtu A mArge cAlatA mahAzatruonA sarvanAza mATe "kevalisamuddaghAta" nAmane mahAprayatna karavAnuM raheze. 10. kevalisa muddaghAtanA mahAprayatna dvArA tAre "mane yoga vacanaga ane kAyayoga" nAmanA traNa duSTa vetAlane nAza karavAnuM raheze. 11. ahIM AgaLa maMjala kApatAM "zailezI" nAmane rAjamArga maLaze. e rAjamArgo tAre cAlyAM ja karavuM. e raste jatAM tane ISTa evI nivRti nagarI prApta thaze. tAre parizrama ane tArI IcchA pUrNa thaze. tene vijayanI varamALA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra maLaze. e vakhate ja tuM tArA aMtaraMga rAjyanA vAstavika phaLane bheMkatA banIza. tArUM abhISTa e ja che. aMtima dhyeya siddhi paNa eja che. bhadra! tArA AdhAre jIvana jIvanArA cAritradharmarAja ane emanuM sainya che, te te nivRti nagarIe pahoMcIza tyAre tArAmAM abheda rUpe samAI jaze. te ane tuM eka rUpe banI jaze. vatsa! have tuM jA ane siddhi vara. tArA manahara rAjyane adhipati tuM thA. tane rAjya maLyuM eTale mAre parizrama paNa saphaLa thaye mAnIza. uttama-"jevI ApanI AjJA." uttamarAjanuM AcArapAlana: mahAtmA zrI siddhAnta gurUdeve je mArga batAvyo ane je je AjJA karI, e sarvane uttamarAjAe amalamAM mUkI. sau prathama aMtaraMga rAjyamAM eNe praveza karyo. "dAsInya" rAjamArga dvArA "aSyavasAya" sarovara vaTAvI dhAraNA" nadInA "tara " bhedI AgaLa vadhe. dharmadhyAna daMDelaka" dvArA "sabIjaga" mahAmArgamAM AvI "zukaladhyAna Delaka" dvArA " nibajaga" mahAmAge AvI "kevali samughAta " prayatna Adaryo, "zailezI" nAmanA pathe prayANa karI nivRti nagarImAM jaI pahoMcyo. mahAmahAdi sarvathA naSTa banyA. janma, jarA ane kalezathI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjgyAnI vyavasthAnA hevAla varjita nivRti nagarI hatI. tyAM uttamarAjA paheAMcI gayA. ane sava tatra svataMtra banI gaye. 85 zrI ka pariNAma uttamarAjAnA pitA hatA ane rAjya paNa uttamarAjane emaNe ja Apela' chatAM emanI sattAne haDolI pAte emanA karatAM mahAn banI gayA. peAte sava thA kRtakRtya banI gayA. siddha, buddha ane nirjana thai gayA. krama pariNAma rAjAne khaDaNI bheTachu. vigere pazu kadApi ApatA nathI. 6. variSTha rAjya : chaThThuM varSa ka pariNAma mahArAjAe potAnA chaThThA putra zrI variSThane rAjya ApyuM. pahelA rAjAonI jema eNe paNa ghASaNA karAvI. ghASaNA sAMbhaLI mAmeAha rAjA ane enuM sainya TharI gayuM. peAtAnuM mRtyuM emane dekhAvA lAgyuM. parantu cAritra dharmarAjanA sainyamAM AnaMda AnaMda phelAi gayA. saune navajIvana maLyA jevA haSa thayA. uttama rAjAnI jevA ja A zrI variSTha rAjA banyA. parantu emAM vadhu vizeSatAo hatI. uttama rAjAne peAtAnA kabyAnuM jJAna ane yuddhanuM vijJAna siddhAnta dvArA prApta thayuM hatuM. parantu zrI variSThane e jJAna vijJAna mATe siddhAntanI sahAya Avazyaka na hatI. svayameva e dareka viSayanA jJAtA hatA. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 upamiti kathA sAroddhAra mmmmmmmm zrI variSTanuM kArya: zrI variSTha gAdInazIna banatAM pitAnI meLe ja sattAne dora hAthamAM lIdhe. mahAme hAdi zatruone bhagADI mUkyA. cAritra dharmarAjanA sanyane saMbhALavA lAgyA. A loko ghaNA khuzI thaI gayA. bahiraMga pradezamAM jeTalA mahAtmA purUSe hatA te badhA zrI variSThanA padAti sainya banI sevA karavA lAgyA. A mahAtmAo bAhya pradezanA nAnA mahAtmAonA samuhagaNane pitAnI nizrAmAM rAkhatA hatA eTale "gaNadhara" tarIkenI e mahAtmAonI khyAti hatI. zrI variSTha mahArAjAe gaNadhara mahAtmAone "tripadI" ApI ane "siddhAMta jagata upara upakAra karavA samartha che mATe tame enI racanA kare, evI AjJAkarI. zrI variSTha mahArAjAnI AjJA prApta karIne zuddha buddhi nidhAna gaNadhara mahAtmAoe aMga upAMga sahita siddhAMtanI racanA karI. enA vibhAgonI paNa tyAM sugya racanAo thaI. "siddhAMta" paramArthathI nitya che. chatAM zrI variSTha "siddhAMto banAvyA, ema jAherAta thaI. lokamAM svataH e prasiddhi thaI. - 1 Agama mahAvidehamAM sadA heAya che, e rIte nitya che. bharata eravatamAM sadA nathI hotA mATe A kSetranI apekSAe Agama anitya gaNuya. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 cha rAjyonI vyavasthAne hevAla atizayonI saudaryatA: mahAtmAonA ziromaNi zrI variSThane suMdara rIte rAjya pAlana karatAM mahA adbhuta trIza atizaye prApta thayA. atizaya eTale adabhuta zaktio. camatkArIka siddhie. te A pramANe. 1. zrI variSTha rAjAnuM zarIra nIrogI ane nirmaLa hatuM. keI paNa jAtane rega ke prasveda paNa na thatuM. 2. mAMsa ane rudhira veta dUdha jevA hatA. 3. AhAra ane nihAra carmacakSuthI joI zakAya ema na hatA. 4. zvAse zvAsamAM kamaLa jevI sugaMdhi hatI. A cAra atizaye zrI variSThane janmathI ja prApta thayA hatA. 5. zrI variSThane kevaLajJAna thayuM tyAre dee upadeza mATe jana pramANa lAMbu ane pahoLuM samavasaraNa banAvyuM hatuM. emAM karoDo deva dAnava mAnava AvatA te paNa bhIDa thatI na hatI. 6. zrI variSThanI vANImAM jAdU hatuM. sau koI e vANune pita pitAnI bhASAmAM mAnI letA hatA. 7. emanA uttamAMga-mastakanA pAchaLa bhAmaMDala mUkavAmAM AvatuM, je dvArA anya prANIo prabhunA mukhane joI zakatA. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 upamiti kathA sArAddhAra wwwww caiAtaram pacIgna nahi ane A 8. zrI variSTha vicaratA tyAM enI pacIsa ceAjana tAva vigere rAJA thatA maryAdA cha mAsa rahetI. cha mAsa pUrve thaelA rAge! hAya tA e paNa zamI jatA hatA. 9. zrI variSTha jyAM viharatA tyAM vara yuddho thatAM nahi. agAuthI cAlatAM hoya tA AvI jatA. virAdha ane enA anta 10. zrI variSTha vicaratA hAya enI pacIza pacIza ceAjana cAre taraphnI vastImAM mahAmArI, kelerA ke ghaNAnA mRtyu thAya evA mahA rAgA utpanna na thatA. 11. emanI AjubAjumAM upadrA, tIDa, zalabha, uMdara vigerenI vinAzakArI ghaTanA na anI zakatI. 12. zrI variSTha viharatA haiAya tyAM seA seA ceAjanamAM kayAMya duSkALanuM vAtAvaraNa na hoya. thayuM hAya tA te maTI jAya. 13. tyAM avRSTi-varasAdanI kheMca na hAya. 14. tyAM ativRSTi, pUra ke lIlA dukALa na thAya. 15. tyAM svarAjyanA bhaya ke pararAjyanA bhaya pedA na thAya. pAMcamA atizayathI padaramAM atizaya sudhInA agyAra atizayA mahAmahAdghi zatruone nAza karavAthI zrI viSNune prApta thayAM che, evuM mArA sAMbhaLavAmAM tyAM AveluM. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAjyeAnI vyavasthAnA hevAla 16. zrI variSTha viharatA hoya tyAre AgaLa dharmacakra cAlatuM hoya che. emanI sAthe traNa trA AkAza mArge cAlatAM 17. hAya che. 89 18. emanI AgaLa IMdradhvaja cAlatuM hoya che. 19. emanI be bAju suuMdara cAmara viMjhAtA hoya che. 20. sphaTikanuM siMhAsana AkAzamAM sAthe cAlatu hAya che. devatAe nava suvaNu kamaLanI racanA kare e upara prabhu zrI variSTha pada dharatAM hoya che. jyAM AgaLa jAya tema pAchaLanA kamaLA AgaLa AvatAM jAya che. 21. 22. rajata, suvarNa ane ratnanA traNa gaDha yukta zreSTha samavasaraNanI geThavaNI thAya che. 23. zrI variSTha pUrva prati mukha rAkhI samavasaraNamAM birAje ane bIjI traNa dizAmAM devatAo prabhu jevuM rUpa banAvI mUke che. jethI saune ema lAge ke prabhu amArI sanmukha beThA che. 24. samavasaraNanA madhyabhAgamAM zrIvariSThanA zarIranI uMcAI karatA bhAragaNuM mATu. azokavRkSa devA banAve che. 25. zrI variSThe vicare tyAM kAMTA dhA thaI jAya che. 26. keza, rAma, dADha, nakha vigere emanA vadhatA nathI. 27. zrI variSThanI samIpanA varNAdi ane Rtue adhI sAnukUla banI jAya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra 28. vihArabhUmi upara sugadhijaLanA chaMTakAva thAya che. 29. DhIMcaNa sudhI dezanAbhUmi phulAthI vyApta bane che. pakSIo anukuLa pradakSiNA ApatAM hAya che. pavana anukULa ane zuddha vAtA hAya che. 30. 31. 32. asarala vRkSo namra banI zrIvariSThane nIcA thaI namaskAra kare che. 90 33. AchAmAM ochA eka karADa devatAe sevAmAM sadA hAjara rahetA hAya che. 34. divyadu'dubhinA avAja AkAzamAM thayA karatA hAya che. seALamA atizayathI cAtrIzamA atizaya sudhInA egaNIza atizayo zrIvariSThanA puNyathI AkarSAine AvelA devatAo race che. svAmina! e zrIvariSTha rAjAne khIjI paNa ghaNI viziSTa sapattie hatI, paNa mArAthI enuM varNana karavuM mahAmuzkela che. vANIthI e zakaya nathI. vacana ageAcara e mahApurUSanI lakSmI hatI. emanI prabhutAnA pAra nathI. e azvazAlI mahAtmA zrIvariSTha vizvapriya anyA che. peAte je mAge nivRti nagarIe javAnA mAga bIjAone paNa AnathI batAve che ane jaNAve che. vyakti e cAlavA che, ' Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha rAnI vyavasthAne hevAla cAritra dharmarAjanA sainyane AtmIya banAvI lIdhuM. emanuM atyaMtara bala ghaNuM hatuM. e zreSTha rAjavIe lAMbA samaya sudhI eka chatrI rAjya suMdara rIte pAlana karyuM. mahAmahAdi zatruone je rIte uttamarAjAe nAza karyo hate e rIte zrI variSTha rAjAe mahAverI mahAme hAdine nAza karyo. ane je mArgo uttamarAjA nivRti nagare gayA e ja mAge zrI variSTha rAjA paNa niti nagarIe gayA. hAlamAM zrIvariSTha nivRti nagarImAM atyaMta sukhamAM mahAlI rahyA che. virtaka aprabuddhane kahe che ke ApanI AjJAthI huM e rAjAonI sattA ane sthiti jovA gaye hate. emAM meM je joyuM, jANyuM e Apane yathAsthita jaNAvyuM che. emane rAjaya vahivaTa ane antima phaLa paNa huM Apane kahAM gaye chuM. aprabuddhanI vicAraNa; vitarkanuM vivecana sAMbhaLI aprabuddha vicAra karavA lAgyo, are! mahAtmA zrI siddhAMte je vAta jaNAvI hatI te barobara sAbIta thaI zrI siddhAnta gurUdeve mane jaNAvyuM hatuM ke bhAI! ekanuM eka rAjya pAlana karavAnI supaddhatithI sukhanuM kAraNa bane che ane pAlana karavAnI kupaddhatithI dukhanuM kAraNa bane che. kAraNa ke nikRSTa adhama vigere chae eka eka varSa 1 A mATe pharIthI prakaraNa trIjuM vAMcI javuM ThIka raheze. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 upamiti kathA sAroddhAra rAjya karyuM paNa saune phaLa juduM juduM maLyuM. emAM e lokenI kAryapaddhati ja kAraNabhUta hatI. emAM nikRSTa adhama vigere dukhI banyAM ane uttama variSTha atyaMta sukhI thayA. dareka rAjAonA eka eka varSanI rAjyapAlananI paddhatinA jJAnathI mane badhuM jANavA malI gayuM. cha varSanI mAhitIe mane sAro bedha ApI dIdhuM. vizeSajJo dvArA kahevAya "je mAnavIoe bArIkAIthI eka varSanI kArya paddhati joI ane ekavAra e kAryane amala karyo hoya te eNe vizvanuM avalekana karyuM che ema kahI zakAya." kAraNa ke vizvanA dareka padArthonuM e rIte ja punarAvartana thayAM kare che. rUpAntara thAya che paNa nava sarjana hetuM nathI. mahAmanA zrI siddhAntanI parama karuNAthI sukha ane darakhanA kAraNenuM vijJAna mane prApta thaI gayuM che. mArI aprabuddhatA arthAt ajJAnatA dUra thaI gaI ane huM prabuddha jJAtA banI gayo chuM. A rIte aprabuddha cha rAjyanI paristhitine punaH punaH vicAra karyo ane enI dazAone nirNaya karyo ane e viSayaka jJAna prApta thaI gayuM. mahAmanA e have AkuLatA rahita banyo. ane AnaMdamAM AvI gaye. aprabuddha prabuddha banya. zAMta banya. sthitiprajJa bane. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa pAMcamu harikumAra ane dhanazekhara kathAnaka rahasyaH zrI uttamasUrIzvarajI harikumArane upadeza ApI rahyAM hatAM, emAM A svajIvana prasaMga nIkaLyeA. AgaLa calAvatAM AcArya zrI jaNAve che ke harikumAra ! prasa'gAnurUpa me tamane vAta jaNAvI parantu tame enA rahasyane dhyAnamAM laI le. huM pharIvAra jaNAvI 4 . pelA adhama ane nikRSTarAjane mahAmahAdi zatrue ane dRSTiyAginI mahAdoSAnA kAraNe anyA hatA ane duHkha temaja durgatinA hetubhuta khanyA. tema duSTa svabhAve AMtarazatrue bIjA paNa che. e leAka paNa ajJAnatAnA lAbha laI prANIone duHkha ane durgati ApanArA mane che. ajJAnathI anya anelA prANIone e viveka rahetA nathI. vivekanA abhAva eja duHkhanuM mULa kAraNe banazekhara eja rIte pApI be AMtamitranA duHkheA pAme che emAM jarAya Azcaya pAmavA jevu nathI. e Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra bIcAre vastusthiti samajI zakate nathI, tyAM thAya zuM? AMtara be zaenuM A pariNAma che. harine prazna ane sarijInA uttara : harikumAra- gurUdeva ! karma pariNAma mahArAjAnA cha putra hatA ane e lokee eka eka varSa rAjya pALyuM ane che varSamAM chae cAlyA gayA, e chanA cAlyA gayA pachI zuM banyuM? zuM e cha rAjya ja thayAM? bIjA rAjya na thayA? athavA zuM bIjA paNa rAjya che kharA? zuM evA rAjyanuM pharI pharI navasarjana thAya che? sUrIzvara-rAjan ! A saMsAramAM je carAcara AkArane dhAraNa karanArA prANIo che, te sarva prANIo e cha prakAranA putromAM AvI jAya che. ane paramArthathI badhA ja saMsArI trasa ke sthAvara prANIo karma pariNAma mahArAjAnA ja putro che. cha vibhAgamAM sarvane samAveza thaI jAya che. prathamanA cha jAya eTale e sthAne bIjA AvI jAya. je je AtmA je yegyatA dharAvatA hoya ene e jAtanuM rAjya karma pariNAma Ape che ane prANIo pitAnI yogyatA mujaba bhagave che. A rIte rAjyanuM ane bhegavanArA rAjAonuM sarjana ane visarjana thayA kare che. rAjavI! e badhAnI vAta bAjue rAkho. huM karmapari. Na mane pAMcame putra "uttama" chuM ane tame paNa enA " vimadhyama " nAmanA putra che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hirakumAra ane dhanazekhara 95 meM cha rAjyAnuM varNana karyuM enI tame sarakhAmaNI karI jIe. uttamanuM varNana mArAmAM jovA maLaze ane vidhyamanuM vana tamArAM jIvana sAthe Abehuba ghaTaze. uttama banavAnA kADa jAgyA ane dIkSA samajI gayA. gurUbhagavaMta ! ApanI vAta huM kharAkhara gurUdeva ! huM vimadhyamanuM rAjyapada tajI uttamarAjya prApta karavA Icchu chuM. kRpAsindhu e rAjya mane Ape. AcAya zrI- rAjana ! dhanyavAda che tamane. 5ramArthInI prApti thayA bAda ApanA jevAo mATe uttamane mArga ja grahaNa karavA caiAgya che. eja parama AdaraNIya vAta che. mahAnubhAva ! sAdhutAnA svIkAra vinA uttama banI zakAtuM nathI, jo tamAre uttama banavuM ja hAya te| parama pathanA mArga samI A dIkSA grahaNa karA. eja uttama banavAnA uttama rAjamAga che. harikumAra gurUdeva ! dIkSA grahaNa karavA mAtrathI uttamanuM mahAsAmrAjya prApta thatuM hAya teA karyA sujJa dIkSA levAmAM vilaMba kare ? huM ApanA caraNomAM sadA taiyAra chu. mATe rahevA harikumAra A pramANe jaNAvI nagaramAM gayA ane nagaranA nAgarIkA ane pradhAna ma`DaLane susammata evA peAtAnA putra zAnlRlanA rAjyAbhiSeka karyo. rAjyanA saMpUrNa kArya bhAra zAdulane bhaLAvI pete gurUdeva pAse AvyA. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 upamiti kathA sAddhAra gurUdevane dIkSA ApavA vinaMti karatAM gurUdeve harSathI dIkSA ApI. mahArANI zrI mayUra maMjarIe potAnA patidevanA pavitra paMthe prayANa karI patitapAvanI dIkSA lIdhI. pradhAna maMDaLanA ghaNA pradhAnae paNa pitAnA rAjavInI sAthe dIkSA grahaNa karI. dIkSA svIkAra karyA pachI harirAjarSi pitAnA gurUdevanI sAthe vicaratA hatA. "uttama"nA viziSTa rAjyanuM uttama rIte pAlana karatA hatA. anukrame mahAme hAdi zatruone saMpUrNa nAza karI nivRti nagarImAM harirAjarSi pahoMcI gayA. dhanazekharanI dazA : saMsArIjIva pitAnA dhanazekharanA bhavanI kahANI AgaLa calAvatAM agRhItasaMketAne kahe che. he subhra ! sAgara ane maithuna mitranI preraNAthI dhana ane strImAM Azakta banelA evA mane ghaNA dezamAM ane ghaNA gAmamAM e bannee pheravyo. e mitroe mane cheDo nahi ane meM emane saMsarga taja nahi. huM dhana ane strInI dhamAM jyAM tyAM rakhaDate ja rahyo. | hariNInayane ! eka vakhata rakhaDatAM 2khaDatAM mahAvanamAM pahoMcI gayo, eka jhADa nIce ArAma karavA beThe hatuM, tyAM bIlIpatranA jhADa upara mArI najara gaI. enI zAkhAmAMthI eka aMkuro nIkaLI bhUmine aDI rahyo hate. mane vicAro AvyA ke jarUra ahIM nidhAna daTAeluM hovuM joIe. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikumAra ane dhanazekhara mArA priyamitra sAgare mane preraNA ApI ke dhanazekhara! A bhUmibhAga khAdavA jevA che. 60re meM enI AjJA mAnI e bhUmibhAga khAdI kADhyo. khare khara ema thI eka mahAkuMbha nikaLyeA. emAM mahA mUlyavAna caLakatA ratnA bharelAM hatA. e ratnakuMbhane levA huM taiyAra thayA eTalAmAM yamarAjanA jevA duSTa vaitAla kayAMkathI pragaTa thayA. enuM rUpa ghaNu zyAma ane bIhAmaNuM hatuM. enI mahAkrUra AkRti jotAM ja huM thIjI gayA. huM rADa nAkhI gayA. e vaitAle mane pakaDayA ane peAtAnA mahA vikarALa mukhamAM lai lIdhA ane karavata jevA dAMta vacce kacaDa kacaDa tyAMja phADI khAdhA. mArI dA : agRhItasa ketA ! ahIM mArI zUTikA jINuM thaI gaI. bhavitavyatAe bIjA nagare javA mATe navI cUMTikA ApI. A zUTikAnA pratApe huM pApiinivAsanA sAtamA pADAmAM gayA. tyAM pArAvAra mahAdu:khAne bhAgavyA. enuM varNana karI zakavA huM samatha nathI. tyAMthI bhavitavyatA mane bIjA bIjA sthaLe laI gaI. vizvanA sarva sthaLe mane pheravyA ane koI evuM duHkha na hatuM ke je meM na bhAgavyuM hAya. 19 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra wenn - duHkha bhogavatAM jogavatAM mArAthI thAvu zubha kArya banyuM. e zubhakAryanA badalAmAM mArI patnI bhavitavyatAe kahyuM. nAtha ! Aryaputra ! bahiraMga pradezamAM sAhalAda nagara AveluM che. tame zubhakarmo karyA eTale tamAre tyAM javAnuM che. tamane tyAM AnaMda Avaze. Apa tyAM jAo. sAthe A puNyodaya paNa sahacara tarIke sAthe Avaze. A puNyodaya ghaNI madada karaze. mane navI guTikA ApavAmAM AvI. huM e guTikAnA pratApe puNyadayanI sAthe sAlaMda nagare javA upaDaye. upasaMhAra he puNyAtmAo! tamAre sukhI thavuM che? hA. te hari. zekharanA putra dhanazekharanI dazAne vicAra karaje. adhamanA adhama vartanane vimarza karaje ane lebha-maithunanI lAlasA temaja vAsanAthI thatI durdazAone vicAra karI enAthI alipta raheje. e rIte vartaze eTale mokSa sukhane varaze. iti zrI devendrasUriviracite upamiti-bhavaprapaJcakathAsAroddhAre lobhamaithuna-cakSurindriyavipAkavarNaneA nAma SaSThaH prastAvaH samAptaH / / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upamiti bhavaprapaMca kathA-- sArAddhAra gujarAtI prastAva sama avataraNa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. sAtamA prastAvanA pAtro. sAlApura-bahiraMga rAjadhAnI, amRta-sAhAdapuranA rAjA. lIlAdevI-jImUtarAjAnI rANI. ghanavAhana-rAjaputra sa sArIjI. nIrada-jImUtarAjAnA nAnAbhAI, padmA-nIradanI patnI. akla' nIradane putra. ghanavAhanane mitra. .... budhana dena--udyAnanuM nAma. prathama muni-leAkeAdaramAM Aga joi vairAgya pAmanAra, dvitIya muni-manazALA joi vairAgya pAmanAra. tRtIya munineMTa joi vairAgya pAmanAra. atu muni-unmAda joi vairAgya pAmanAra. pacama muni-cAra vyApArI thAnaka sAMbhaLI vairAgya pAmanAra. SaSTa suni-sa'sUtinagaranA majAra joi vairAgya pAmanAra. kevi-muninA vaDA AcAya. paribraha-rAga kezarIne pAMcamA putra. sAgarane mitra sajJA-parimahanI patnI. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 101 : sadAgama-suupadezaka, mahAmeAha-cittavRttinA mahArAjA. jJAnasaMvaraNa-A rAjavImAMthI eka rAjA. cAritrarAja-cittavRttimAM dherAelA rAjA, samAdha-cAritrarAjAnA ma`trI. samyaga dvarA na cAritrarAjanA senApati, gRhidhama -cAritrarAjane nAneputra. samAtala-AMtaranagaranI eka rAjadhAnI, svamalanicaya-kSamAtalanA rAjA. keAvidya-svamala nizcaya rAjAnA putra. bAlIza-svamala nicayarAjAnA putra. zruti-krama pariNAmarAjAnI kanyA. saMga-dAsIputra. zrutinA sevaka, zAka-sAgara-mahalikA, makaradhvaja, hAsa, rati, ati, bhaya, jugupsA, mithyAdarzana, kudRSTi, rAgakezarI, dveSagaje, mahAmUhatA, viSayAbhilASa, bhAgatRSNA, kaSAyA, vidyA-cAritra rAjanI kanyA, nirIhatA,-cAritrarAjanI khIjI kanyA, meharAjAnA parivAra Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 102 : sAketapura-eka nagara. amRtAdara-na dazeTha ane dhanasuMdarInA putra. sa'sArIjIva. sudarzana-amRtAdaranA upadezaka mAnavAvAsa eka nagara, mandhu-baMdhudatta ane priyadarzanAnA putra, sudara-bandhune upadeza ApanAra gurU. janamadirapura-eka nagara. virAcana-AnaMda ane nadinIne putra. saMsArIjava dhadhASa-virAcananA upadeza gurU. kala-madana ane reNAnA putra. sasArIjIva. kAMpiyapura-eka nagara. vAsava-vasubaMdhu ane dharAnA putra. saMsArIjIna. zAMtisurI-vAsavane medha ApanAra gurU sApAraka-eka nagara. vibhUSaNa-zALIbhadra-kanakaprabhAnA putra, sasArIjIva, sudhAbhUta-vibhUSaNunA dharma gurU. lipura-eka nagara vizaH sphaTikarAja-vimaLAnA putra. suprabuddha vizAnA dharma gurU. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa paheluM dhanavAna sAlhAdapura ane rAjyarivAra : A vizvamAM manujagati nAmane mahApradeza Avela che. emAM "sAlhAdapura" nAmanuM nagara AveluM hatuM. e nagara bhUmaMDalanI zobhA vadhAranAra AbhUSaNa jevuM ane mAnavIonA manane AeAda karanAruM hatuM. sAlhAdapuramAM udAratA sadAcAra vigere ghaNuM sAtvika guNe hatA. chatAM tyAMnI DaSI madabharI yuvatIo yauvananA AMgaNamAM pada dharatA yuvakenA mananI AturyabharI corI karatI hatI. e vinA anya vastune hastasparza kare e pApa lekhAtuM hatuM. nItimaya jIvanathI A nagara Adarza gaNAtuM hatuM. A sAlhAdapuranI rAjyadhurAne zrI "jIbhUta" nAmanA rAjavI vahana karatA hatA. pitAnA vizvavijayI parAkramathI zUravIra rAjAonA rAjatejane emaNe dinapati zrI sUryanI hAjarImAM dekhAtA satva ane teja hIna caMdra jevuM banAvI dIdhuM hatuM. paraMtu yAcake rUpI cAtakonI AzAone pUrNa karavAmAM mahAmegha jevA udAra hRdayI hatA. A rAjavIe vivekarUpI nirmaLanIrathI nItilatAnuM ghaNuM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 upamiti kathA sAroddhAra rUDuM sicana karyuM hatuM. jenA pratApe nItilatAmAM yaza rUpa zveta puSpa khIlI uThyA ane enI sugaMdhita parAgoe rAjAzrInI sukIrtine daze dizAmAM khUba phelAvI hatI. mAnasarovaramAM vasanArA rAjahaMsane rAjahaMsI heya tema zrI jImUta rAjAne "lIlAdevI" nAmanA mahArANa hatA. mahArANu lIlAdevI mAtRpakSa ane pitRpakSa ema ubhaya pakSathI kulIna hatA. emanI cAla gajagAminI kAminI jevI suramya hatI. saMsArIjIva pitAnI jIvana kathA jaNAvI rahyo che. teNe agrahItasaMketAne uddezIne jaNAvyuM. mRganayane! mArI patnI bhavitavyatAe navI guTikAne prAga mArA upara ajamAvyo. guTikAnA prabhAvathI huM tarata ja mahArANI "lIlAdevInA" udaramAM AvI pahoMcyA. malayAcalanI pAvatIya ramaNIya bhUmi malaya jAtIya caMdanane utpanna kare. tema garbhasthitine samaya pUrNa thayo, tyAre lIlAdevIe putra tarIke mane janma Ape. puNyodaya mitra paNa adazya rIte mArI sAthe ja jajo. mArA janmathI mAtA lIlAdevI ghaNA prasanna thayAM. priyaM. karA dAsIe pitAjIne vadhAmaNAM ApatAM e ghaNuM Anadita thayA. mAro janmotsava ujavavAmAM Avyo. nAmakaraNanA divase zubhamuhUrta "ghanavAhana"mAruM nAma rAkhavAmAM AvyuM.' 1 A sthaLe zrI. me. gI. kApaDIyAe emanA avataraNamAM tiSanA upara TukuM chatA sarasa varNana karyuM che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghana vAhana 105 akalaMkane janma ane maitrI : mahArAjA zrI jImUtane "nIrada" nAmanA nAnA bhAI hatA. emane padyanayanA "padmAdevI" patnI hatA ane "akalaMka" nAmane jyotipuMja same divya putra hate. huM ane akalaMka ghaNuMja AnaMda ane lADakeDamAM meTA thayAM. kalAcArya pAse kaLAone suMdara abhyAsa karyo. anu. kame ame sAkSAt mUrtimaMta yauvanavayamAM AvI pahoMcyA. akalaMka bALakALamAMthI ja nirmaLa hadayavALe hate. zazava ane yauvanamAM paNa enA zubhra guNa TakI rahyA hatA. susAdhubhagavaMtanI tattvajJAnanI dezanAo sAMbhaLI e jinazAsanane parama upAsaka banyuM hatuM. paramatAraka jinazAsana upara zraddhA ane prIti baMne hatA. eka divase huM ane akalaMka AnaMda khAtara "budhanandana" nAmanA udyAnamAM kIDA karavA gayA. tyAM suMdara, zItaLa ane zAMta jinamaMdira jovAmAM AvyuM. ame jinamaMdiramAM gayA ane paramatAraka devAdhidevane namaskAra-stuti vidhi karI bahAra AvyA, tyAM suMdara ane saumya AkRti dharanArA sAdhu bhagavaMte amArA jevAmAM AvyA. emaNe paNa darzanAdi vidhi karI. aSTamIne divasa hatuM tethI prabhune vaMdana karI upavAsanuM pratyAkhyAna karyuM. bahAra AvI udyAnamAM svAdhyAya karavA judA judA zuddha sthaLoe teo birAjamAna thayA. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAhAra sAdhu mahAtmAone joi akalaka ghaNA khUzI thayA. mane sAthe lai eka sAdhu pAse gayA. tyAM jai sAdhu mahAtmAne namaskAra karI ame beThA, akala ke vinaya ane vivekapUrvaka pUchyuM, munIzvara! Apane zA kAraNe sa`sAra uparathI vairAgya bhAva thaye ? 106 leAkeAdaramAM agnitAMDava : [ prathama munineA vairAgya prasaMga ] munie akalaMkanA uttaramAM jaNAvyuM, bhAi sAMbhaLeA. " leAkeAdara" nAmanuM nagara hatuM. tyAne huM gRhastha hatA. eka kALarAtrie leAkeAdaramAM bhayaMkara Aga lAgI. Age nagaramAM cAtaram bharaDo laI lIdhe|. dhumADAnA goTe goTA nIkaLavA lAgyA. vAMseA maLavA ane tUTavAnA kaDAkA ane dhaDAkA kAne athaDAvA lAgyA, leAkeAnI cIsAcIsathI kAnA phATI jAya evuM karUNlR vAtAvaraNu banI gayuM. pavana deve agnine madada karI ane enuM jora vadhAryu. thavA nAnA bALakA raDavA lAgyA. strIo nAzabhAga karavA lAgI. aMdha ane pazu mAnavIe rADA pADI raDavA lAgyA. mazkarAe kilakilATa karavA lAgyA. gUDA ane cAra leAkAe cArI lUTaphATa cAlu karI. dareka vastuo maLIne khAkha lAgI. A joine kRpaNa muDIpatio zeka ane vilApa karavA lAgyA. mamatA mUrti mAta viThUNA bALaka jevI A nagaranI nirAdhAra sthiti thaI. agnitAMDave badhA vyavahArA vikherI nAkhyA. bhISaNa Aga joi eka sujJa ma`travAdI nagaranA madhyabhAganA cAre AvyA. Atmakavaca maMtrakriyA karI eka Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanavAna rekhAthI vizALa gALa maMDalanI sthApanA karI. ane udAra hRdayI maMtrIvAdIe nagaranA leAkeAne kahyuM, are leke! A maDalamAM Ave, ahIM AvavAthI tamArUM saMrakSaNa thaze. 107 Ama traNa chatAM ghaNAM ja echA mAnavA emaDalamAM gayA. gaya eTalA bacI gayA ane sukhI thayA. Aga dvArA emanu nukazAna na thayuM. bIjA keTalAke bhUtanA vaLagALanI jema athavA dADI yAnI jema gAMDAtura banI Agane elavavA mATe emAM ghAsa lAkaDA ane ghI nAkhe che. Aga kASTramAM AvavAnA badale bephAma vadhe che. moMDalamAM rahelA A mahAtmAe nagara janAne avaLI kriyA karavA nA kahe che, ema na karavA samajAve che chatAM e pratikriyArtha aTakatA nathI. eTalu ja nahi paNa hitaciMta kenI sArI kare che. ThekaDI kare che. vAta keTalA puNyavAna AtmAe ne e hi zakSakAnI ruci jAya che ane ene amala karI sukhI thAya che. mane paNa bhavitavyatAnA rUDA pratApe e vAta gamI gaI ane AgamAMthI uchaLI mAMDalamAM cAlyeA gayA. maDalamAM jaine joyuM ke nagaranA leAkeA vratI che eTale huM paNa vratI sAdhu) banyA. tethI agnitAMDavanA vinAzathI ugarI gayA. A mArA vairAgyanuM kAraNa che. sAdhuna vairAgyanI vAta sAMbhaLI akalaMka ghaNA khuzI thayuM. bIja muni pAse javA upaDaye.. ne rastAmAM akalakane Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 upamiti kathA sAroddhAra pUchyuM bhAI! A sAdhu mahArAje zuM pitAnA vairAgyanuM kAraNa jaNAvyuM ane je sAMbhaLI tuM ATalo kema prasanna banI gaye ? mane kAMI AmAM samaja paDI nathI. akalaMke javAbamAM mane (ghanavAhanane) jaNAvyuM, sAMbhaLe - zabdArtha pejanA : munie "lokedara" gAma jaNAvela te A saMsAra samaja. emAM A muni vasatA hatA. e lekedara-saMsAramAM "maha" svarUpI rAtrie hatI. emAM "rAga dveSa rUpI" mahA Aga samajavI. "tame guNane " zyAma dhumADo nikaLatuM hatuM ane vAlAonA bhaDakA "rajoguNa" jANavA. saMsAranA "kaleza kaMkAzanA je atikrUra avAje thAya che te vAMsa baLavAnA ane tuTavAnA avAje samajavA. AgathI nagaramAM kalAhala thaye tema saMsAramAM " rAga dveSanA " kelAhalo samajavA. "azuddha adhyavasAya" e agni vadhAnAra pavana samaja. cAra kaSAyo bALaka ane azubha lezyAone strIo samajavI. jJAna rahita purUSane AMdhaLa ane kriyArahita purUSane pAMgaLA samajavA. mazkarA tarIke nAstika lake ane iMdriya cAra tarIke batAvela che. iMdriya cere dharmadhananI corI kare che ane rAga agni AtmAnA guNadhanane bALI bhasma kare che. je loke hinasattva-purUSAtana vinAnA che emane kRpaNa samajavA. A agni tAMDavamAM keI keIne bacAvavA zaktimAna nathI eTale "mAtAputrava" vizva jaNAvyuM. svArtha vakhate Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAhana 109 mAtA putrane khacavavA na dhAya ane putra mAtAnI vahAre paNa AgamAM macAvavA na jAya. AvI mahAbhISaNu saMsAramAM Aga che. svayaMmuddha zrI jinezvarane maMtravAdI samajavA e jinezvara dhruve saMsAranA madhyabhAgamAM geAcadraka samAna tIrtha maDalanI sthApanA karI. sUtrarUpa maMtranI rekhA dvArA peAtAnA AtmAne rakSaNAtmaka kavaca paherAvIne dhama dezanA dvArA sakala jIvAne bacAvavA AhvAna karyuM. zrI jinezvara paramAtmAnI dezanA sAMbhaLI keTalAka puNyavAna purUSo ma`DalamAM gayA paNa emanI saMkhyA ghaNI ochI hatI. sa'sAramAM jeTalA jIvA che enA karatAM anaMtamAM bhAganA ja mAtra maDalamAM gaelA jIvA hatA. je leAkA matravAdInA maDalamAM gayA te tApanA duHkhathI mukta thayA. meharAtrimAM rAgadveSathI lAgelI Agane kAbumAM levA mAhaghelA mAnavA emAM kaSAyarUpI ghI ane zAMti karavA mATe viSayA rUpI tRNu ane kASTha nAkhatA hatA. krAdhathI saMsAranI Aga ghaTe nahi paNa vadhe, Agane elavavA ' prathama jaLa " joie. evuM kAi kahe tA ghaNA mAnavA taiyAra na hatA. are! viSayeAnA bhAge| bhAgavavAthI kAmecchA tRpta thatI nathI. paNu vadhe che, evuM sAMbhaLavA paNa ghaNA IcchatA na 1 geAcaMdraka-jyAM Aga na lAge evI bhUmi. samavaraNu atha mAM A zabda che. samavasaraNumAM rAgadveSanI Aga pravezI zaktI nathI. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 upamiti kathA sAroddhAra hatA. parantu viSayo ane kaSAone ja saMsAranI Aga ThAravA upayoga karatA hatA. tIrthamaMDalamAM rahelA loko emane samajAvavA prayatna karatA, to ghaNA e vAtane mazkarImAM hasI kADhatA, ke vAtane ja uDADI detA. keI A muni jevA mahattama vyakti heya te e vacanane amala karatA ane AgathI rakSaNa meLavatA. A munie maMtravAdInA maMDalamAM paga mUke eTale meM meharAtrimAM rAgadveSanA bhISaNa agni kAMDamAM baLatA aneka saMsArIjIvane najaronajara joyA. tIrthamaMDaLamAM vaselA prANuo paNa cAra vibhAgamAM vahecAelA heya che. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA e cAramAMthI dIkSA grahaNa karI A gRhasthe prathama vibhAgamAM praveza karyo che. | lokadara nagaramAM Aga" e muninA vairAgyanuM kAraNa banyuM. ema ApaNane e muni pAse jANavA maLyuM che. mane enA paramArthane khyAla AvavAthI khUba khuzI thaI che. are bhAI! ApaNe paNa lokadaranI AgamAM baLI rahyA chIe. e sarva sAdhAraNa vAta che. ApaNe AgamAM baLI maravuM ThIka nathI. maMtravAdInA maMDalamAM praveza karIe. ApaNe paNa e munine mAga laIe, eja bhayaMkara AgathI bacavAne zreSTha upAya che. akalaMkanI vAta sAMbhaLI huM mauna rahyo. mArA antaHkara. mAM haju pApavAsanAo bharI paDI hatI, nirmaLatAne aMza Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vanavAhana 111 haju na hato. ethI huM mauna rahyo. tyAMthI ame bIjA munimahAtmA pAse pahoMcyA. maghazALA: (bIjA munine vairAgya prasaMga) ame bIjA muni pAse jaI vaMdana karyuM. akalaMke pUchayuM. mahAtmana ! Apane nAnI vayamAM vairAgya zA kAraNe thayo ? kRpA karI amane jaNAvaze ? bhadra! sAMbhaLe ? maghazALAmAM dArUDIyAnI dazA joI mane vairAgya thaye che. huM paNa eka dAraDIye ja hato. mahAtmA brAhmaNee mane bodha ApI bacAve che. A mArA vairAgyanuM kAraNa che. akalaMka- Apa savistRta saMbhALavaze te ame samajI zakazuM. TUMkamAM khyAla nahi Ave. muni- bhAIe ! sAMbhaLe. lokAkAza bhUmi upara e madyazALA "AvI che. aneka unmatta bALake tyAM AvI madyapAna karI gAMDAtUra banI jAya che. drAkSAsa, tADI surAo, mahuDAnA madyo, geLanA sarakAo, ghaNAM moTA pAtromAM bharelAM hatA. nIlavaNuM ane nIraja madya pIvAnA pyAlAothI e pAnazAlA * bharapura hatI. mRdaMga, kaMsApAtra, vAMsaLI viNuM vigere vAjiMtronI matta surAvalI vAgI rahI hatI. vilAsa, hAvabhAva, keli ane nRtya ghaNuM jAtanA cAlI rahyA hatA. A maghazALAmAM mANase dArUpAna karIne madenmatta banI jAya che ane sacetana hovA chatAM mahAdayanIya avasthAne Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 upamiti kathA sAroddhAra pAmatA hoya che. emanA upara guNavAnene dayA upaje ane emanI dazA joI dilamAM darda thAya che. 1. A maghazAlAmAM keTalAka sarva vyavahAra kriyAothI zUnya hoya che ane mRtaka jevuM emanuM jIvana hoya che. "avyavahArI vanaspatinA" jevI A lekenI paristhiti che. ane AvA madyapanI saMkhyA anaMtanI che.' 2. keTalAka madyape tyAM vyavahAra kiyAethI sarvathA zUnya nathI hotA paNa avasthA mRtaka jevI ja hoya che. " vyavahAra rAzinA vanaspati" jevI emanI avasthA hoya che ane evA madyape paNa anaMtA che. vaLI AvI ja jAtanA dArU pInArA madanA kepha vALA pRthvI, pANI, agni, vAyu" nAmanA asaMkhyAtA magha pInArA che. 4. keTalAka dArU pIne raDe ja pADatA hoya che A leke dArU pIne evA matta banyA hoya che ke keI cIja suMghatA nathI, jetA nathI ane kaI vAta sAMbhaLatA paNa nathI. mAtra dArU ja pIdhe rAkhe che. A "dviSika" jevA asaM. khAtA hoya che. 1 A avyavahAra rAzinA jenuM varNana che. 2 A vyavahAra rAzinI vanaspati kAyanA jIvonuM varNana che. 3 A sUkSama ane bAdara pRthvI, apa, teja ane vAyunuM varNana che. 4 A beIndriyanuM varNana che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghanavAhana 5. vaLI tyAM keTalAka madyapAnanA deSathI kazuM sAMbhaLI zakatA nathI ane joI zakatA nathI paNa kAMIka sudhI te zake che. "trikaraNanI" jevA hoya che ane evA dArUDIyA paNa asaMkhyAtA che.' 6. keTalAka dArU pInArA sAMbhaLI zakatA nathI paNa suMghavuM ane jovuM emanAthI kAMIka banatuM hoya che. AvA madya pine "caturakSa" kahevAya che ane enI saMkhyA paNa asaMkhyAtanI che. 7. vaLI ghaNuM dArUDIyAone jevA sAMbhaLavAnI cetanA enAmAM hoya che paNa e asaMkhyAtA che ane asaMzI "paMce. ndriya" jevA e mana vinAnA hoya che. 8. vaLI keTalAka dArUDIyAo dArUpIne bhAna bhUlI sAmasAmA mArAmArI kare che. kApApI kare che. cetanA zakti spaSTa hoya che chatAM vairavidha ghaNe heya che. A madyapa " nArakInI" haroLanA hoya che. 9. keTalAka madha pIne viveka zakti I besatA hoya che. mAtA-putra pitA-putrI vigerenI maryAdAone khyAla karyA vinA eka bIjA sAthe aghaTita kAmakrIDA karatA thaI jAya che. "paMcAkSapazu" jevA asaMkhyAta hoya che. A 1 A varNana Indriya jIvonuM che. 2 A varNana caturindriya jIvonuM che. 3 A varNana asaMjJI paMcendriyanuM che. 4 A varNana nAraka jIvonuM che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 upamiti kathA sAroddhAra madyape AkAzamAM uDatA hoya che. jamIna upara ALoTatA hoya che ane pANImAM paNa DubakIo mAratA hoya che. aneka jAtanI yAtanAo sahana karatA hoya che." 10. ghaNAM dArUDIyAo evA che ke dArU pIne "saMmU chima mAnanI" jema ulaTI, pitta, viSThA, mUtra vigeremAM ALoTe che ane enuM ja bhajana kare che. AvA asaMkhya madyape che. tyAre keTalAka hiMsA, asatya, caurI ane maithu nAdimAM masta banI pralApAdi kare che. maraNa vigerenA aneka dukhe bhegavavAnA hoya che. 11. A maghazALAmAM keTalAka evA paNa dArU pInArA che ke je bhuvanapati, vyaMtara, tiSka, ane vaimAnika ema cAra vibhAgamAM vaheMcAI gayA che. AvA ja paNa asaMkhya che. A leko dArUDIyA chatAM paMcaIndriyone anukULa evA sukhane bhegavatAM hoya che, chatAM IrSA, zoka ane parAbhavanI vedanA ghaNuM hoya che. e rIte A loke paNa duHkhI gaNAya. 12. vaLI A maghazALAmAM alpasaMkhyaka evA vyaktie paNa che ke je mazALAmAM rahevA chatAM dArU pItA nathI. jANe sAdhu na hoya, evuM madhyastha jIvana jIvatAM hoya che. vAreghaDIe dArU DhIMcIne pInArA loko AvA vyakti- pa A varNana tirya-jalacara-thalaca-becaranuM che. 6 A varNana garbhaja-sanmaIima manuSyanuM che. A bhuvanapati, vyaMtara, tiSka ane vaimAnika devenuM varNana che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghanavAhana ~~ enI IrSo asUyA kare che are mazkarI karatAM emane "" brAhmaNa kahIne melAve che. 1 66 115 13. vaLI keTalATa evA bhavAnubhAvA che ke madyazALAnI ane emAM rahenArA jIvAnI dazA i, alipta khanI A bhuvanane! tyAga karI dUra cAlyA gayA che. anaMta sapatti nA adhipati" anyAM che. manuM dhena aMzamAtra nathI. AvA jIvAnI sakhyA anatanI che.2 maghazALAmAM mArI zALA : huM A madyazALAnA prathama vibhAgamAM mUrcchita avasthAmAM Ama tema ALeATatA ghaNuM rahyo. athaDAtA pachaDAtA khIjA vibhAgamAM AvyeA. tyAMnI dazA paNa pahelAnA jevI ja hatI. dhamAla karatA trIjAmAM pahoMcI gayeA. bhadra akalaka! me' tane madyazALAnA tera vibhAganA lAkabheda jaNAvyA che. A saMkSepamAM tane jaNAvyuM che. tera vibhAgamAMthI prathamanA vibhAga ane chellA be vibhAga sivAyanA dasa vibhAgamAM huM dArUDIyeA manIne anaMta vAra ane anaMtakALa bhaTakayA chuM. ALeATI ALeTIne zramita banI cUkayA che. madirAzALAnI meTA bhAganI bhUmi apavitra mala, mUtra, parU, leAhI vigere padArthothI bharelI hatI. pavitratA jevuM na hatuM. emAM ALeATI ragadoLAI ghaNA samaya pasAra karyAM. 1 A muni bhagavaMtAnuM vana che. 2 A siddha paramAtmAnuM vana che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 upamiti kathA sAhAra mm brAhmaNanI karUNA : huM madirAzALAnI gaMdakImAM aneka yAtanAo bhagavate hato. bAramA vibhAgamAM AvelA brAhmaNanI najara mArA tarapha gaI. emane mArA upara karUNAne bhAva thaye. are ! A bicAro dArUnA kuvyasanathI ghaNe duHkhI duHkhI thAya che. ApaNe ane madirApAnanA de jaNAvIne samajAvIe. samajAvaTathI madirApAna karavAnuM baMdha kare te e duHkhamAMthI ugarI jaze. ApaNI jema e paNa sukhanuM pAtra banI jaze. sukhI thavAnI yogyatA ene prApta thaze. A pavitra vicAra karI emaNe surAnanA de mane jaNAvyA. huM kAMI tarata mAnI jAuM e na hatuM. paNa A brAhmaNe bhAre hoMzIyAra, kaLApUrvaka dhIre dhIre madirApAnanI latamAMthI mane choDAvyo. huM paNa e brAhmaNanI sAthe brAhmaNa banI gayo. badhA brAhmaNoe bhAgavatI dIkSA lIdhI. huM paNa sAdhu banI gaye. dArU pIvAnA kAraNe mane ajIrNa thayuM hatuM, te ajIrNa haju sudhI sarvathA naSTa thaela nathI. chatAM mane pUrNa zraddhA che. ke dIkSAnA baLe ajIrNane naSTa karI nAkhIza. A che mArA verAnuM kAraNa. muninA vairAgyanuM kAraNa sAMbhaLI akalaMka ene bhAva zedhavA prayatna kare che. e uMDI vicAraNAmAM caDaye, tyAM akalaMkane jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrva bhavamAM jeTaluM zrutajJAna eNe meLaveluM e badhu samRtipaTala upara AbehUba AvI gayuM. dAru pIvAnA karI dIkSA lIdhI jANa banI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghanavaona 117 ane e jJAnathI munirAjanA kahevAnA tAtparyA khyAlamAM AvI gaye... manamAM ghaNuMja AnaMda thayA. te vaMdana karI trIjA muni bhaNI ravAnA thayA. munine me' (dhanavAhane) akalakane pUchyuM, bhAI ! A munie peAtAnA vairAgyuM kAraNa zuM khzAvyuM ? sasAra mazAlA : akalake jaNAvyuM, bhAI! madyazALAnA bahAnAthI munie saMsAranuM svarUpa ja ApaNane jaNAvyuM che. saMsAra ane madyazALA jIddI cIne che ema na samajavuM. anaMtAjIvA che te dArUDIyAne veza bhajave che. jIvAne ja matta dArUDIyA kahyA che. ATha prakAranA karmAM madya che, kAyA Asava che. ghAtI karmo surA che. nAkaSAyA sarake che. A rUpakAthI kama dArU, Asava, surA ane sarakAnA pATha bhajve che. cAragatinA AyuSya e madirAne rAkhavAnA moTA pAtra kupAe che. prANIenA zarIrA kamarUpI madirAnuM pAna kare che. tethI zarIra e madyapIvAnA pyAlAe che. vadhu AsazaktinA kAraNe e pyAlA kALA kamaLa jevI kAMtivALA dekhAya che. dArU pIvAthI thatA jhagaDA e mRga che. dvInatA pUrvaka raDavuM e kAMsI joDAne pATha jaNAve che. duSTonA parasparAnA berorathI thatA agaDA e kAMsIneDAnA tAla che. du:khIyArA jIvA dhIme ane kahyusvare AlApa-vilApa kare te vINAnA karUNa admane jaNAve che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra zAka bharapUra leAkA je karUNa avAja kare che, te vAMsanA avAjonA pATha bhajave che. eja rIte vilAsa, hAsya, nRtya, gIta vigere kriyAone dAMDIyArAza vigerenA pAThA bhajavatA jANI levA. A madyazALAmAM e kriyA cAlatI rahe che. vivekI AtmAe mATe A vAta vairAgya utpAdaka ane vairAgya pASaka ane che. 118 tera vibhAgAmAM munirAje madyazALAmAM taira prakAranA laikA jaNAvyA che, te judA judA prakAranA jIvA jANavA dhrAntanA bahAnAthI badhA jIvAnA emA samAveza karI dvIdhe. A bhedo khatAvavA dvArA mahAtmAe AtmAnuM ane anya jIvAnuM karma rUpa madirA pIvAthI kevuM unmattapaNuka thAya che, e jaNAvI dIdhuM. munie jaNAvyuM ke huM sau prathama avyavahAra zazinA jIvamAM hatA. tyAM anaMtAnata kALa rahyo. anaMta kALa pachI mAre bahAra javAnA vArA AvyeA. tyAra pachI prathama vibhAga avyavahAra rAzi, maramA vibhAga muniSaNuM ane terame vibhAga siddha e traNa vibhAga sivAyanA dasa vibhAgamAM huM ghaNuM ghaNuM rakhAyA che. huM saMsAra madyazALAmAM aneka jAtanA duHkha sahana karatA hatA. jema tema jIvI rahyo hatA, tyAM brAhmaNa jevA sAdhu mahAtmAe mane jyeA. A dayALu mahAtmAne dayA AvI. upadeza ApI dhIre dhIre dIkSA ApI dvIdhI. navA karmI na AMdhavA me' savara karI nAkhyA. karmo AvatA aTakAvI dIdhA. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghanavAhana 119 pratrajyA-dIkSA dvArA junA karmonI nirjarA karI, A munIzvara saMsAra mAzAlAnI bahAra cAlyA jaze. he ghanavAhana! munie A jAtanA gUDhArthavALuM pitAnuM vairAgya kAraNa ApaNane jaNAvyuM che. A bInA ApaNA banemAM anubhava thatI jaNAya che. vizvanA vividha prANIo paNa Ane svAnubhava karatA hoya che. badhu ghanavAhana ! AvI apavitra maghazALAmAM ApaNe rahevuM yegya lAgatuM nathI. agRhItasaMketA ! A rIte akalaMke mane maghazALAnI karUNa bInA vistArapUrvaka kahI saMbhaLAvI parantu ene mane kAMI bodha ke enI asara kazuM ja na thaI. huM te mauna rahyo. ame trIjA muni pAse pahoMcyA. araghaTTa yaMtra: (tRtIyamuni vairAgya prasaMgo muni pAse jaI ame vaMdana karyuM ane akalaMke pUchayuM. munIzvara ! Apane vairAgya thavAnuM zuM kAraNa banyuM? munie uttara Ape, bhAI "araghaTTa yaMtra" [ raMTa } joI mane virAgya tha che. akalaMke punaH prazna karyo, gurUdeva savistAra samajavaze? munie kahyuM, bhAI! sAMbhaLe. meM pANI kADhavAne araghaTTa-reTa jeyo, te divasa ane rAta cAlu ja rahetuM. "bhava" e raMTanuM nAma hatuM. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 upamiti kathA sAroddhAra e reTa kheMcanArA cAra sAthIo hatA. "rAga, dveSa. mithyAtva ane manmatha" enA nAme hatA. ane A sIne mukhI "mahAmaha" nAmane vyakti hate. reTane kheMcanArA seLa baLada hatA. "kaSAya" nAmathI oLakhAtA hatA ane khAvAmAM cAre pANI kAMI letA na hatA, chatAM cAlazamAM bhAre teja hatA. hAsya, zeka, bhaya" vigere dADIyAo hatA. e reTa aMgenuM kAma kAja karatA. "ti, arati, jugupsA nAmanI dAsIe paNa kAma karavA mATe rAkhelI hatI. A raMTane " ga" ane "prasAda" nAmanA be meTA tuMbA hatA ane "vilAsa, ullAsa cenacALA" nAmanA ene ArAo hatA. "asaMtajIva" nAmane bhayaMkara ane uDe kuve hate. "pApa avirati" nAmanuM pANI emAM khUba hatuM. enI uMDAI eTalI hatI ke taLIyuM paNa dekhAtuM na hatuM. e raMTamAM " jIvaleka" nAmanI ghaTamALA che. te avirati rUpa pANI bharI upara AvI khAlI kare ane pAchuM kuvA bhaNuM aMdara jAya ane aviratirUpa pANI bhare. "maraNa nAmane nekara e yaMtrane calAve che. "ajJAna malIna AtmA" nAmanI paranALI che. jenA dvArA pANI bahAra kuMDI ke havADAmAM jAya che. paranALInA bAjumAM "mithyAbhimAna" nAmanI kaMDIkA hatI. enI sAthe "saMliSTa cittatA" nAmanI nALIkA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanavAhana 121 hatI. e nALIkA dvArA nIkamA pANI jatuM hatuM. "lelupatA" e nIkanuM nAma hatuM. "janma vistAra" nAmanuM eka mahAkhetara hatuM. bIjA janma rUpa enA aneka kyArAo hatA. ka" nAmanA bIja hatA. ane "apara apara " janma e bIja dvArA thatA hatA. "tat jIvapariNAma" karma bIjane vAvanAra vyakti hate. e kyArAmAM "asAdha" nAmane kara pANI bharavAnuM kAma karate hate. A kyArAomAM vAveluM ane reMTathI siMcAeluM bIja ugatuM emAM sukha-duHkhanA anna paNa thatA hatAM. A badhI sAmagrIma ke badhAmAM reMTanI ja mukhyatA gaNAtI hatI. reMTa na hoya te bIjAnI AvazyakatA ja na rahevA pAme. bhAI! akalaMka ! "saMsAraraMTamAM anaMtakALa sudhI suto chuM ghaNo kALa paDI rahyo chuM. sAme dhyAna lagAvI je munIzvara beDa che, emaNe mane sutele che. e mahAtmA mArA gurUdeva taraNatAraNahAra che. gurUdevanA aMtaramAM mArA pratye karUNA jAgI. emaNe kahyuM, bhadra! tuM duHkhI kAM thAya che? tuM reTane tyAga kara ane tArI zaktine vicAra kara. jAgRta banI jA. reMTanA tyAga thavAthI te sukhane bhokatA banIza. AnaMdane svAmI banIza. meM kahyuM gurUdeva ! raMTane tyAga kaI rIte saMbhave ? gurUdeve jaNAvyuM, bhAgyavAna ! bhAgavatI dIkSA levAthI. gurUdeva ! reTane tyAga karAvanArI dIkSA mane Ape. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 upamiti kathA sAroddhAra 1 gurUdeve mane dIkSA ApI ane huM muni banya. A che mArA vairAgyanuM kAraNa akalaMke sAdhu mahArAjanI anumodanA karI emane vaMdana karyuM, ubhA thaI ame cothA muni pAse javA ravAnA thayA.' * 1 A prasaMgane upanaya graMthakAre nathI Alekhe. mULa upa'mitimAM nathI tethI AmaNe paNa eja rIta rAkhI jaNAya che. A kathAnakenA pAtrane bhAva paNa samajAI jAya tevo heI alaga upanaya na mUko hoya e banavA joga che. AdhunIka samayamAM pheMTa 'na je heya evAo mATe saheja lakhavuM ayogya nahi gaNAya. saMsArane rAgI jIva e poteja kUvo che. e jIvamAM avirati tyAganA abhAvarUpa jaLa bhareluM che. rAga, dveSa, mithyAtva ane manmatha e cAra kheDuta nakaro " sAthI" avirati jaLa kuvAmAMthI khetaramAM laI javAnuM kArya kare che. khetara kheDavA vigerenuM paNa kAma karatAM hoya che. paNa A sarvane mAlIka mahAmaha che. enI AjJA vinA kAMI kAma thaI zake nahi. moTA kUvAmAMthI cAre bAjuthI pANI kADhI zakAya ane pANI vadhAre kADhavA mATe benA badale cAra baLada joDavA paDe che. cAra kheDatAne cAra-cAra baLada apAelA che. " kaSAya" baLada che A kaSAya baLadIyAnI viziSTatA e che ke emane cAra pANI ane ArAma joIto nathI. satata ane sakhata kAma karatAM hoya che. kaSAya ane avirativALo AtmA AvI ja dazAmAM hoya che. reTane be subA joIe ane e reMTanA madhyabhAgane heya che. dharI sAthe ene saMbaMdha hoya che. e tuMbA duSTayoga ane pramAda che. A reTane udalAsa, vilAsa, hAvabhAva, cenacALA vigere ArAo hoya che. enA upara gALa lAkaDuM ane pharate dora hoya che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanavAhana 123 pAMca kuTuMbIonuM bhAjana : ( cethA muninA vairAgyaprasa ga ) huM ane akala`ka cAthA sAdhu pAse gayA, emane vaMdana karI ame beThA. akala ke sAdhu mahArAjane vairAgya thavAnuM kAraNa pUchyuM. munie jaNAvyuM ke bhAgyavAna sAMbhaLe. e uparAMta pANI saMbaMdhI kAma karanArA hAsya, zAka, bhaya vigere karI ane rati, arati, jugupsA vigere dAsIe kAma karI rahI che. reTa cAlatA heAya tyAre dUrathI eneA karkaza avAja saMbhaLAya che ema ahIM maraNu " nAmane avAja thAya che. maraNu vakhate rUdana hAyaveAya, nisAsA e badhA vicitra avAjo thAya che. asayata jIvamAM rahela avirati rUpa jaLa upara rahelA cAra kheDuteA dvArA kaSAya baLado mAta ghaTamALamAM bharAI bharAIne upara Ave che. e ajJAna malIna AtmAmAM khAlI thAya che. ApaNA AtmAnA sabaMdhamAM paNa A bInA dhaTamAna che. "" (6 kUvAnI bAjumAM kuMDI heAya che. emAM sau prathama pANI Ave che. ajJAna malIna AtmAmAMthI nikaLeluM avirati rUpa jaLa mithyAbhimAna " nAmanI kuMDImAM jAya che. tyAMthI sakilaSTa cittatA " nAmanI nALImAM thai " bhAga leAlatA " nAmanI nIkamAM Ave che. nIkavATe e jaLa Ave che. temAM aneka kayArA che. "" 19 janmasaMtAna nAmanA khetaramAM dare kayArAmAM jaLa bharAya che. mithyAbhimAnathI prANImAM atyaMta sakilaSTatA Ave che ane tethI mana saMsAranA meAhajanya padArthI tarapha akaryAya che ane tethI saMsAra vadhe che. e " janmasa tAna " khetaramAM jIva khIjo vAve che. peAtAnA AtmAnA pariNAme ja khIja che. jevA pariNAma hAya tevA ja khIjo vavAya che. pariNAme sukha ane du:kha rUpa dhAnya utpanna thAya che. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAre ddhAra akalaka ! ame moTA maThamAM rahenAra caTTo hatA. maThamAM AnaMdathI rahetA hatAM. eka vakhate keI kuTuMba AvI caDyuM. A rIte prANune je sukhaduHkha thAya che, tene vAvanAra pate che, siMcanAra paNa pite che. bhagavanAra paNa pote ja che. emAM mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, ane ega karmabaMdhanA mULa kAraNe che, te kaI rIte ene khyAla A rUpaka dRSTatathI AvI gaye haze. A sAtha reTane ane enA kAryakarone svAmI mahAmaha che. eNe dekharekha mATe sabodhane nImela che. ane A asadha sAcI samajathI sarvathA dUra rAkhe che. AvA bhavaTamAM prANu ghaNAM lAMbA kALathI paDele che, pharyA kare che, khetaramAM pANI pAya ane nakAmo trAsa pAme che. e mATe aMdarathI preraNA karanArA ane haLanA mAlIka mahArAjAne joto nathIpANI, ghaTamALe, baLado ane kAma karanArAone uparachalI najare juve che paNa vastutaH joi zakato nathI. aviratijaLa pitAnA kUvAmAMthI kADhI saMsAra kSetrane lIlu. chama rAkhe che. eka kayArAmAMthI bIjAmAM ane bIjA kayArAmAMthI trIjAmAM jAya che. te siMcanathI dhAnyanA DhagalA thAya che, tene jIva IchAe ke anicchAe khAya che, bhagave che, herAna ane duHkhI thaI jAya che. A mULamuddAnI paristhiti che. vicAra karatAM akSarazaH samajAya tevuM che. (me. gI. kApaDIyAnI kuTaneTamAMthI TuMkAvIne) 1 caTTo-parivrAjaka sAdhuo Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAhana 225 e kuTuMbamAM mAnavIbe ghaNA hatAM, paNa mukhya pAMca mAno hatA. A loke zatruo ja hatA, paNa emanA bAhya-AcAra ane sabhyatA vigerethI AkarSAI caTToe emane mitra ane hitasvI mAnyA. eka divase A kuTuMbIoe suMdara ane susthASTi jana banAvyuM. enA upara sAMtrIka kriyAo karavAmAM AvI. pachI vidyArthIone khAvAmAM ApyuM. svAdiSTa hovAthI lolupI ane enI pratikriyAne nahi jANanArAoe ghaNuM vadhAre paDatuM khAdhuM. mAMtrIka bhejana hatuM eTale enI asara cAlu thaI. keTalAkane sanipAta thA, ghAnA gaLAM paDI gayA, keTalAka gAMDA banI gayA, keTalAka asabhya ane amaryAdita bAlanArA banI gayA. amUka te tyAMja marI gayA. annanA phaSitapaNane lIdhe mane paNa sannipAta vigere rogo phATI nIkaLyA. eka vakhata Ayurvedane jANanArA mahAtmA purUSe mane je. mArI darda bharI dIna avasthA dekhI emanA dilamAM dayA utpanna thaI. annadeSathI khadabadatA evA mArI pAse AvyA. pitAnA amUlya auSadhethI mAro roga dUra karyo. mane cetanA AvI eTale mahAtmAe annadaSathI daMDI banelA bIjA caTTonI paristhiti dekhADIne bedha Apyo. hAlamAM gurUnA upadezathI meM bhejananA aNuregane zodhIne dUra karanArI pravajyAne svIkAra karI ane e prava Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 upamiti kathA sAroddhAra jyAnuM zakya pAlana karuM chuM. deSa dUra karavA mATe gurUdeva je je upAya batAve che, te te upAyAne huM amalamAM mUkuM chuM. !! bhadra akalaMka! A che mArA vairAgyanuM kAraNa akalaMka munine vaMdanA karI ane tyAMthI ubhA thaI ame pAMcamA muni pAse javA ravAnA thayA. meM akalaMkane kahyuM. bhAI ! A vAtanuM rahasya mane kAMI samajANuM nathI. tuM samajAva. vistArathI spaSTatA: bhAI! sAMbhaLe, A vairAgya prasaMga dvArA munie ApaNane saMsAranuM svarUpa ja jaNAvyuM che. caTTa maThane AkAra eTale saMsAra. saMsAranA cha maThadhArIo jevA che. maThadhArIone keI keInuM hetuM nathI. ema A jIvane paNa keI mAtA nathI, pitA nathI, putra nathI, patnI nathI. koInI sAthe kAMI saMbaMdha nathI. - saMsAra maThamAM vasanArA caTTonI pAse rAgAdi kuTuMba Ave che. vAstavikatAe zatru che. chatAM kuTuMbI banI jAya che. e rAgAdi dvArA baMdha thAya che ane anyanA heta pAMca che. mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane ga.1 A pAMca kuTuMbanA vaDerA che. mahAmahanI AdhInatAne kAraNe mitra mAnI A lokene svIkAra karyo. maThavAsIo A lekene duzmana tarIke oLakhatA nathI. 1 mithyAtvanA pAMca prakAra che. aviratinA cha, pramAdanA pAMca, kaSAyanA cAra ane yoga paMdara prakArano che. ' Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghanavAhana 127 A pAMce vyakitae maDavAsIe rUpa jIvane ku rUpa bhAjana Apyu.. mahAtmAha dvArA banAveluM ane matreluM hatuM. jJAna vigerene AvaraNa karavAnI vizeSa zaktie e dharAvatuM hatuM. mAha ane leAlupatAthI vadhu paDatuM e anna khAvAthI ajINu thayu' ane ajINu thavA dvArA ajJAnanA prakApane vadhAranAra evA " mithyAva nAmanA sannipAtane rAga phATI nikaLyeA. sannipAtanA kAraNe jema tema akavAda karyAM kare che ane AnA pratApe navA rAga thayA. "" " atatvAbhiniveza " nAmanA unmAda thai AvyuM. unmAdanAM kAraNe prANI dharma athavA adharmane jANI zakatA nathI. ane koi jANe che teA udhI rIte jANe che. adharmane dhama jANe che ane dharmane adhama jANe che, AtmA vagere padAoNne ekAnta nitya mAne che kAM ekAnta anitya mAne che. athavA AtmAnA svarUpane judI rIte mAne che. athavA AtmA nathI, puNya pApa kazuM nathI. evuM mAne che. sasAra maThamAM caTTa jevA A sAdhu paNa rahetA hatA. ene paNa bhAjana kareluM eTale mithyAtva ane atattvAbhiniveSa nAmanA rAgeA lAgu paDelA hatA. sannipAta ane unmAda ane pUrajoramAM vadhI gayA hatA. A rIkhAtA caTTane joi pelA karUNAdhana mahAtmAmAM dayAnA sAgara uchaLavA lAgyA. e mahAtmA gurU vaidakazAstranA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 upamiti kathA sAhAra paNa sArA niSNAta hatA. emaNe A sahAnubhAvanI sAravAra levI cAlu karI ane davA anupAna sAthe devAmAM AvI. siddhAntavedya zAstramAM AvelA vividha AjJA rUpa jinavacanenA auSadho dvArA A mahAtmAne rega dUra karyo. emane sannipAta ane unmAda baMne sadA mATe naSTa thayA. ethI A muninuM ajJAna ane atattvAbhiniSa paNa cAle gaye. A puNyavAne have dIkSA svIkArI che ane e dIkSA dvArA karmanuM ajIrNa thayeluM che ene nAza karI rahyAM che. pUrNa zuddha banavAne dIkSA dvArA bhagIratha prayAsa karI rahyA che. ghanavAhana ! ApaNe paNa ApaNuM sannipAta ane unmAdene nAza karavuM joIe. e mATe ApaNe dIkSA grahaNa karavI joIe, e parama pAvanI dIkSA dvArA karmonuM ApaNuM ajIrNa naSTa thaze. agrahItasaMkete ! mArAmAM pApane kacare ghaNuM ja khaDakAe hatuM, mane dIkSAnuM mana na thayuM. eTale meM mauna ja rAkhyuM. akalaMkanI vAta tarapha jarAya dhyAna na ApyuM ane ame AgaLa vadhyA. ( - 1 che Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa bIjI thAra mitro cAra vyApArI kathAnaka : (5*cama muni vairAgya prasa+ga ) sasArIjIva peAtAnI ApavIti AgaLa calAve che. huM agRhItasa ketA ! huM ane pAse gayA. emane vaMdana vigere karyu akalaMka paMcama muni ane ame beThA. mahAtman ! ugatI yuvAnInI uSAnA magaLa praveSa pahelAM Ape AvuM bhISma cAritra kema grahaNa karyuM? amane kRpA karI jaNAvA. A rIte akalake prazna karyo. samAdhAna ApatAM munie jaNAvyu ke gurUdeve mane eka kathA kahI hatI. tethI mane dIkSA levAnuM mana thayuM ane meM dIkSA lIdhI. e kathAnaka mArA vairAgyanuM kAraNa che. akala ke prazna karyAM, gurUdeva ! amane pazu e kathA sabhaLAvaze ? ke munie jaNAvyu' sAMbhaLe. vilAsa ane vaibhavathI bharapura vasanta nAmanuM nagara hatuM. tyAM cAra priyamitrA rahetA hatA. emanI mitratA gADha thatI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 upamiti kathA sAradvAra jatI hatI. " cArU, gya, hitajJa, ane mUDha" e emanA nAma hatA. A cAra mitrone ratna meLavavAnI IcchA thaI ane ratnIpe javAno nizcaya karyo. zubhamuhUrta vahANa haMkAryA ane mahAsamudrane ullaMghana karI ratnadvIpe pahoMcyA. cArane sucAru prayatna : ratnadvIpe pahoMcatA cArUe bIjA badhA kAryone gauNa karI dIdhA. ArAma ane vilAsane visAre pADyA. kaI rIte ane kayA prayatna ne prApta thaI zake ene nirNaya karI ratna upArjana karavAmAM lAgI gaye. ALaza hatI nahi ane pUrate parizrama hovAnA kAraNe cArue a5 divasamAM pitAnA vahANane ratnathI bharapUra karI nAkhyuM. ratnane parIkSaka hovAthI ratnamAM zreSTha jAtIya rane ja eNe grahaNa karyA. gyanI rItabhAta: gya paNa ratna meLavavA vepAra vigere karavA lAgyo. e bhAI kautukI hato eTale AnaMda pramoda mATe bagIcAmAM pharavA javuM, sarovaranI saphare javuM, avanavA kautuke jevA vigeremAM paNa samaya barabAda karate hateA. ethI ghaNA kALanA parizrame alpa ratna meLavI zake eNe pitAnuM vahANe ratna bharapUra nA banAvyuM. hitanuM ajJAna: hitajJa mAnavI tarIke sAro vyakti hatA paNa ratnanI parIkSA karI jANatuM na hatuM. svabhAvanI saralatA vadhu hatI. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitra 131 eTale dhUrta lokoe enA bheLapaNane lAbha khUba lIdhe. bIjA lekenI vAtamAM ja vizvAsa rAkhate, pitAnI buddhine upacoga karI jANatuM na hatuM. eTale ratnanA badale kAcanA TukaDA, zaMkhalA ane keneDAe bhegA karyA. A vastuone ja ratna samajavA lAgyo. vaLI e mAchale vyakti hatA. tethI ezaArAma ane amanacamanamAM paNa ghaNe samaya veDaphI nAkhate. pariNAma e AvyuM ke eka ratna paNa ghaNuM kALanA parizramane anta paNa e na meLavI zakyA. mUDhanI mUkhatA: mUDhamAM buddhine abhAva hatuM. bIje kaI hitasvI vyakti samajAve che e mAnavA taiyAra na hate. dhUtArAonA sarkajAmAM phasAI gayo ane kAca temaja keDA ja eNe bhegA karyA. vaLI bhAI sAhebane rakhaDavAne ghaNe zekha hate. bagIcAomAM pharavA javuM ujANe ujavavA javuM ane mane raMjananA kAmamAM samaya veDaphI nAkhave e ene kAryakrama hate. cAne mitro sAthe cAra vyavahAra: cAe cagya purUSArtha dvArA pitAnA vahANane ratnathI bharapUra banAvI dIdhuM hatuM. ene vicAra thayo ke mArA mitroe zuM karyuM che e huM nirIkSaNa karI lauM, e vicAra karI yogya pAse AvyA. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 upamiti kathA sAroddhAra yaMgyane kahuM mitra ! meM vahANane ratnothI bharI dIdhuM che ane have mAre dezamAM javA vicAra thAya che. huM tArI pAse eTalA mATe Avyo chuM ke ATalA divasamAM te keTalAM ratna meLavyA ane kayAre svadeza pAchA pharavuM che? cArue kahyuM tyAre ge pitAnA rane dekhADyA, eTale cArue kahyuM, mitra! basa ATalA ja ratna meLavyA? kema ochA ratna meLavyA? ge pitAnI vigata jaNAvI. manamAM ghaNuM zarama upajI. cArue kahyuM, mitra ! ApaNe paradeza zA mATe AvyA chIe? udyAne ane upavana mAM pharavA ke rane kamAvavA? tuM e vAtane bhUlI ALazamAM divase A kAje gUmAvyA? AvuM vatana zobhAspada gaNAya? te rane haju ghaNAM ochA meLavyA che eTale mane ghaNuM duHkha thAya che. have tuM udyAne vigeremAM pharavAnuM tajI de. ratnasaMcaya karavAmAM udyamI thA. svArthabhraSTa thavuM ApaNA mATe hitakAraka nathI. cArunI vAta sAMbhaLI gyanA mukha upara zaramanA zeraDA chUTayA. pitAnA bhUlonI kabulAta karI ane namratA pUrvaka kahyuM, mitra! mane mApha kara. tuM thoDA divasa haju ratnakIpa kAI jA. huM bhAre parizrama karIne mAruM vahANa ratnathI bharI dauM. mAre mitra mArI vinaMti jarUra svIkAraze. cArue kahyuM, bahu sArU ane gya ratna meLavavAmAM gUMthAI gaye. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitro hitaganuM hita H cigya pAsethI ravAnA thaI cAru hitajJanI pAse gayA ane pUchyuM. badhu ! te keTalA rane meLavyA ? AvA zreSTha ratnadvIpamAM AvIne te zuM lAbha meLavyo e mane batAva. hitaze pite mAnelA rane ke je vAstavika rIte kAca keDA ane zaMkhalA hatA, te cArune malakAte meMe batAvyA. paNa e joI cArune Azcarya thayuM. sAthe sAthe hitaze pitAnA mejamajAnI vAte paNa jaNAvI dIdhI cArue kahyuM, mitra hitajJa! kharekhara tuM dhUtArAothI ThagA che. jene saMgraha karyo che e rane nathI. bhAI ! A te kAcanA kakaDA ane caLakatI keDIo che. A te zaMkhalAnA DhagalA che. te bheLavAya che. AvA vacane sAMbhaLI hitajJa zaramANe. ene manamAM thayuM ke kharekhara cAra mArA tarapha kevI mamatA dharAve che? huM ThagANe ja chuM. mitrane ja pUchI jouM ke mAre ratna meLavavA zuM karavuM joIe ane tene kene kahevAya. A vicAra karI cArune A viSayamAM pUchayuM. cAra- bhAI hitajJa! tAre bAga bagIcAnI sahelagAha cheDI devI joIe. tAre ratnanI parIkSA zIkhI levI joIe. enA guNadoSe jANI levA joIe. cArue parIkSA batAvI. hitajJa tarataja cArunA vacane pramANe ratna meLavavA lAgyo. kAca, keDA ane zaMkhalA tajI dIdhA. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 upamiti kathA sAroddhAra mUhanI mUkhatAH cAru pitAnA mitra mUDha pAse gaye ane jaNAvyuM, mitro mAre dezamAM javAnI IcchA che. te keTalA ratna meLavyA e mane jaNAva. mUhe kahyuM, are cAru ! A tuM zuM bele che? tane ahIM gamatuM nathI ? dezamAM jaI tuM zuM karIza? A dvIpanI ramaNIyatAne vicAra kara, ahIMnA vanani jenI zebhA nihALa, ahIMnA upavana ane jaLAzayonA nayanahara daLe te je, ahIMnA tithI jhagamagatA ratnadIpakanA AnaMdane lahAve le. javAnuM nAma na le. vaLI tuM mAruM vahANa je, meM kevA suMdara ratna, pravAla, gamedaka vigere bharyA che e Ile. Ama kahI pitAnuM vahANa batAvyuM. vahANanA ratno joI cArue kahyuM, mitra mUDha! tuM kharekhara chetarAye che. A rane nathI. kAcanA kakaDA che, kutsita keDIe che, tuccha zaMkhalA che. AmAM ratnanuM nAma nizAna nathI. teM badhe samaya barabAda karyo jaNAya che. tuM dhUtArAonA zabdamAM bheLavAI gayo che. cAnA kalayANukara vacane sAMbhaLI mUDhane pAre caDI gaye. tADUkIne belyo, duSTa mitra ! mAre tAruM kAma nathI. ahIMthI cAlatI pakaDa. AvA mitranI mATe AvazyakatA nathI. mArA rane ratna kahetAM paNa zarama Ave, evA kumitranuM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitro 135 mAre zuM prayojana che? cAlyA ja ahIMthI, mAre tArI sAthe dezamAM nathI AvavuM ane tArA ratane paNa mAre nathI jevA. tuM mane hitazikSA na ApIza. tArI hitazikSA tArA pAse ja rahevA de. tArA jevA dhUtArA mitra na hoya eja vadhu ISTa che. tuM tAre dezamAM jA. mUDhanI mUrkhatAne pradarzita karatA zabda sAMbhaLI sulakSaNavaMta cArune vicAra AvyuM ke A pAmara hitazikSA mATenI paNa cagyatA dharAvatuM nathI. "bhAvabhAva" ema mAnI pitAnA AvAse Avato rahyo. yogya ane hitaze cArunI vAta mAnya karI eTale thoDA ja vakhatamAM emanuM paNa vahANa mUlyavAna ratanasamUhathI bharapUra banI gayuM. traNe jaNA bhegA thaI vicAraNA karI svadeza bhaNI ravAnA thaI gayA ane dezamAM jaI mUlyavAna ratanenA vyApAra dvArA ghaNuM Rddhi siddhi pAmyA. anaMta AnaMdanA samUhamAM jhulavA lAgyA. e traNe sukhI banyA. kamabhAgI hovAnA kAraNe mUDhe cArunuM kahyuM na karyuM. mAjazekha ane vilAsamAM svadezathI lAveluM dhana paNa gumAvI beThe. ratnadviIpamAM behAla ane mahAdaridrI banI gayo. kukarmo karavA lAgyo. eka veLA rAjAnA saMkajAmAM gunA karatAM sapaDAI gaye, eTale ke dhe bharAelA ratnadvIpanA rAjavIe anaMta jalajaMtuethI bhayAvaha ane apAra evA sAgaramAM pheMkI dIdhe. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 upamiti kathA sArAhAra bhAI akalaMka ! sUribhagavate A kathA mane kahI sa`bhaLAvI hatI. A kathA ja mAza vairAgyanuM kAraNa che. muninA dvArA kahevAmAM AvelI kathAnA bhAvane jANI akala ke munine vaMdanA karI ane AgaLa javA ravAnA thayA. ghanavAhana- bhAI! A kathAnakanA bhAva zuM che? spaSTa bhAvA : bhAI ghanavAhana ! kathAmAM vasatapura nagara AveluM ene asa'vyavahAra jIvarAzi jANavI. vepAra karanArA tarIke sArthaka nAmavALA cAru vigere cAra prakAranA jIvA samajavA, emAM samudranuM vana AveluM te A saMsAra jANavA. samu dranA pAra nathI dekhAtA, ema sa'sArane paNa pAra nathI dekhAtA. ratnadvIpanuM suMdara varNana AveluM tene A durlabha manuSya bhava samajavA. manuSya bhavamAMja AtmAnA nirmaLa guNA prApta karI zakAya che. e vinA zakaya ja nathI. cArUnA vananI upamA : je laghukarmI AtmA manuSyabhava pAmIne cArunA jevuM sucAru vartana rAkhe che ane yatidharma nAmanA ghaNA naphA denAra vepAra kare che. te alpa samayamAM ja jJAna, darzana, cAritra, kSamA, namratA, saralatA, nileaubhatA, sadAcAra, saddhicAra, udAratA, maneAsayama vigere mahA mUlyavAn ratnA upA jana karI le che ane peAtAnA AtmArUpa vahANumAM e uttama jyAtimaya ratnasamUha bharI de che. AvA je jIvA hAya te badhA cArunI gaNanAmAM gaNAya che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitro 137 dhogyanA vartanane vicAraH bhAI ! kathAmAM gyanI vAta AvelI bhAvArthamAM eTale dezaviratidhara zrAvaka samaja, gyane bagIcA vigere dhAmamAM pharavA javAnuM mana thayA karatuM ane avasare jate paNa kharo. tema ahIM zrAvakavarga bhegAdi sAmagrIne sarvathA taja nathI. emAM paNa Asakti rAkhatuM hoya che. paraMtu emAM dakSiNatAne sAtvika guNa hoya che. e guNane kAraNe sAdhu bhagavaMtenI preraNAthI ratna meLavavA prayatna kare. preraNA ghaDI ghaDI karavAthI e ratna meLavate rahe, paNa emAM kALa ghaNo pasAra thaI jato. lAMbA gALe enuM jIvavahANa ratnathI bharAtuM. hitAnA vatananI yojanA : hitajha jevA jIvane ratnadvIpa tulya mAnavadeha malyo, paNa ene ratna parIkSA AvaDatI na hatI. mithyAtvanuM tattva enI pAse ghaNuM hatuM. pariNAmamAM saralatA ane bhadratA hatI. ajJAna paNa ghaNuM hatuM. jJAna, darzana, cAritra rU5 ratnAne oLakhI zakate na hate. dhUtArA jevA anyadarzanI sAdhu bAvA ene maLyA. teoe A hitajJanA bheLapaNano kulAbha lIdhe. guNa ratnanA badale koDA jevA yajJa ane kAca jevA hemenI kiyA zIkhavI lidhI. yajJa ane hemane ratna mAnavA lAgyA. parantu AnAmAM eka zakti hatI ke hiteSIne hita vacana samajI zakato hato. cAra jevA AtmA hitajJa Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 upamiti kathA sArodvAra jevAnI keTivALA jIvane sAcI samaja Ape te tattvane sArI rIte samajI zake evA e vinamra hoya che. erika sukha vilAsanA sAdhanabhUta bAga bagIcAnI mIjabAnIomAM samaya gALave e mUrkhatA che, ema cAru dvArA Thapako ApatAM zaramAI jAya che. ene pitAnA machalA vartana upara dukha thAya che ane guNa ratna meLavavA cArue batAvelA upAya ajamAvI alpa samayamAM potAnA AtmArUpa vahANane guNa thI paripUrNa karI de che. mUhanA vartananI ghaTanA: mUDha ratnadvIpamAM kamANe nahi ane cAnuM paNa kahyuM mAnyuM nahi" tema darabhavya ke abhavya AtmAone mUDha mAnI levA. AvA AtmAne sadA mithAtvane udaya hoya che, eTale dharmaratnanI parIkSA A loke karI zakatA nathI. bhAre karmI hovAthI jJAna thavuM ja azakaya hoya che. ajJAnanA mahA AvaraNanA kAraNe dharmaratnabuddhithI yAgahoma vigere kAca ane keDA bhegA karatAM hoya che. vadhumAM chIpalI ke zaMkhalAnA Dhaga meLavatA hoya che. je kaI dayALu upadezaka maLI jAya ane emane vAstavikatAnuM bhAna karAvavA sAcA rastenuM varNana karI batAve ane AnaMdajanaka bhegene sapanI phaNu jevA bhayaMkara batAve te mUDha jevA abha AvA hiteSI upara veSa ane IrSA rAkhatA thaI jAya che. AvA AtmA keI kAmanA nathI hotA. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitra cAranI preraNA dvArA cAgyanI unnati : gurUpa ratnasamUhathI pAtAnA jIvavahANane bharI meAkSa bhaNI mahAprayANa karatA cArue pAtAnI IcchA ane lAbha anne ceAgyane khatAvyA. cAgyane paNa pUchyuM tyAre eNe peAtAnI satyaghaTanA batAvI dvIdhI. 139 cArue e sAMbhaLI kahyuM, bhAI! ratnadvIpa jevA mAnava bhava pAmIne svA bhraSTa thavuM e sArUM na gaNAya. tamane tamArUM vana ceAgya jaNAya che? AvA ma vahANu ratnAthI kayAre bharAze? prayatnathI tamArUM AvI hitazikSA ApavA dvArA cArue caiAgyane hitazikSA ApI rahnA meLavatA karI dvIdhe. AvI rIte sAdhue peAtAnA AtmAne guNagaNathI bharI de ane meAkSanagarI bhaNI javA IcchA thAya tyAre alpa AtmaguNAne meLavyA hoya evA zrAvakane kahe, huM mahAnubhAva! nirmULa AzayavAn !! ratnA meLavavAmAM tamArA jevA mATe AvI maMdagati rAkhavI e sArUM na gaNAya. dhananI lAlasA ane bhAganI bhAvanAmAM Asakta manI, durlabha mAnava janmanA samayanA durUpayAga karavA e hitakArI nathI. svA bhraSTatA e zuM ceAgya gaNAya ? guNaratnA meLavavAmAM bedarakArI e svAbhraSTatA ja gaNAya. bhAI! hajI pramAdane kha'kherI guNagaNuM meLavavAmAM udyamazIla manI jA. sAdhu bhagavaMtanA suvacanA sAMbhaLI yAgya jevA AtmAe sAdhutAneA svIkAra karI sAdhukriyA rUpa vepAra dvArA guNaratnA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 upamiti kathA sAridvAra kamAvavAmAM layalIna banI jAya che. dhanane lobha ane viSayanI vAsanA phaMgaLI de che. ramaNane rAga tajI de che. hitAne mAgamAM lAve : kathAmAM cAru hitajJanI pAse gaye ane enA kAca keDA ane zaMkhalA joI kahyuM, bhAI tuM dhUtArAothI ThagA che. A dvIpamAM majazekha karavAnA na heya mAtra ne ja meLavavA joIe. e meLavavAne upAya paNa batAvyo hate." ema chamAM ghaNAM mithyAtvI hovA chatAM bhadra pariNAmI sarala hoya che. evA AtmAne sAdhu bhagavaMte kahe, bhAI ! manuSya avatAra pAmyA pachI saMsArane rAga kare gya nathI. A rAga tane duHkhI banAvaze. vaLI anyadharmI dhUtArAo dvArA tuM ThagA che. tane rane jaNAvI kAca jevA halakA yajJa hema vigere dharmo pakaDAvI dIdhA che ane ene ja tuM ratna je uttama dharma mAnI beThe che. AvA laghu dharmone tuM tyAga kara ane mahAdharmane svIkAra kara. tuM jJAna ane AcAra rUpa lakSaNa dvArA dharmanI parIkSA karIle, parIkSAmAM je uttIrNa thAya te uttama dharmaranene svIkAra karaje. bhadrapariNamI mithyAtvI AtmA pitAnA hitanI AkAMkSAnI khevanA rAkhatA hoya che, eTale sAdhu bhagavaMtanA zuddha upadezane sAMbhaLI cAritrakriyA dvArA AtmAnA guNa meLavavAmAM udyamazIla banI jAya che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mitro 141 mUDha je AtmA zuM kare? kathAmAM mUDhanI vAta AvelI, cAe mUDhane svadeza gamana mATenI vAta karI tyAM eNe rekaDuM kahyuM ke A ratnadviIpa zuM khUTe che? eNe saMgraha karelA kAca, keDA ane zaMkhalA mATe jaNAvyuM, tyAre mUDha vadhu krodhita banyo. eTaluM ja nahi paNa kAca, koDAone ratna mAnate hate e pitAnI bhUla na sudhArI. kAca ane keDAne ja ratna mAnate rahyo. ema bhAvathamAM pharabhavya athavA abhavyane mUDha samAna samajavA. AvA abhavya AtmAne aNagArane Azraya maLe ane mekSa nagara jAvA bhaNInA vicAre kahe, tyAM A bhAI saMsAranI sAhyabInA gANA gAvA besI jAya. saMsAramAM ja amRtatatva mAne. bhegavilAsa eja madhura phaLa gaNe. saMsAravAsanI ja stuti gAya. naramedha, azvamedha, ajamedha vigere yajJo ane havane mAM ja dharmatatva samaje. keI puNya purUSa samajAve, te paNa kadAgraha buddhi na taje. - sAdhu bhegAdi taLadevAnuM jaNAve eTale cha cheDAIne uttara Ape ke tame tamAre mekSe jAo. amAre mokSa joI nathI. tamArI dhUrtatA tamArI pAse rAkhe. AnaMda saMsAramAM ja che. mekSa keNe je che? AkAzapuSpa jevI vastu mATenI mahenata tamane ja mubAraka che. AvA agya AtmAnI upekSA karI munirAje potAnA AtmArUpa vahANamAM mahAmUlA rane bharyA ane zrAvaka temaja bhadraka jInA guNa vikAsamAM sahayoga ApI emanA AtmA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 upamiti kathA sArAddhAra rUpI vahANumAM guNNA bharAvyAM ane traNe jaNA nivruti nagare pahoMcI gayA. nivRtinagaramAM avyAbAdha, anata, akSaya, acala evuM mahAna phaLa maLyuM. avirala Ana`danA sAgaramAM nimagna banyA. jJAna, darzIna, cAritra, vIya vigere Atmika guNApU vikAsane pAmyA. abhavya AtmA bhAvaratnAthI hIna hatA. kharAma AcaraUAthI vadhu duHkhI banyA. asadAcArI khAcaraNA dvArA karmapariNAma enA upara ghaNAja dveSe bharANA ane apAra saMsAra samudramAM phreMkI dIdhA. alavI AtmAenI AvI dazA thAya che. bhAI ghanavAhana! A munie kahelA kathAnakanA bhAvAtha me tane spaSTa samajAvyA che. gurUdeva pAse e thAnaka sAMbhanyuM hatuM ane enA tatvanA vicAra karatAM vairAgya utpanna thavAthI sAdhutAne rAhu lIdhA che. bhadra dhanavAhana ! AvA prazamaraNa karatAM kathAnakane zravaNu karI kaiAnuM dIkSA levAnuM mana na thAya? jJAna, darzana, cAritra vigerenA uttama ratnAthI peAtAnuM AtmavahANu bharI kANu mAkSa javA jhaMkhanA na rAkhe? he agRhItasa kete! akalakanA vacana sAMbhaLI mArA karmInI sthiti pAtaLI banI. mArA manamAM kaMIka bhadratA AvI. mane enA AvA zabdo upara prIti thai. ame tyAMthI chaThThA muni bhagavata pAse gayA. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa trIjuM saMsAra bajAra chaThThAmuninuM vairAgya kAraNa : huM ane akalaMka chaThThA munivara pAse gayA. ame baMnee muni bhagavaMtane vaMdana karyuM. munie dharmalAbhane AzIrvAda Ape. pUrvanA munivaranI jema A munine paNa akalake vairAgya thavAnuM kAraNa pUchayuM. | munie uttara ApatA jaNAvyuM, bhadra akalaMka ! je A munIzvara dhyAnamAM sthira thaelA che, emaNe mane "saMskRti" nagarInA bajArane mahAmArga dekhADayo te mahAmArga mArA vairAgyanuM kAraNa bane. akalaMka- Apa vadhu spaSTIkaraNa karaze te amane enuM rahasya samajAze. munivara- bhAI sAMbhaLe. saMsUti bajAra varNana: saMsAra nagaramAM saMskRtinAmane mahA bajAra Avelo hate. emAM baMne tarapha "bhava" nAmanI dukAnanI paMktio hatI. e dukAnamAM sukha ane dukha nAmanA karIyANuM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 sasAra mAra 66 vizALa jaththAmAM bharelAM hatAM. huM jIvarUpa " vyApArIe karIyANAnI levaDa devaDamAM mazagUla hatA, e leAkeA pAtapAtAnA svArtha taraph najara rAkhatA hatA. e bajAranA mahAmArganuM nAma janmastAna "hatuM e mArgo upara aneka leAkAnI avara javara thatI ja rahetI, eTale e bharaNaka dekhAtA hatA. abhAgIyA jIvA jyAM tyAM AthaDatA najare paDatAM hatAM. puNya ane pApa rUpa mUlya ApavA dvArA ceAgya vastuo kharIdI zakAtI hatI. e nagarInI sarva sattA (6 mahAmAhe "nA hAthamAM hatI. kAma, kreSa, mAna vigere hAthanIcenA nAnA adhikArIe hatA. leAkAne rajADanArA ane gu'DAgIrI karanArA unmatta chekarAonI ghaNI kanaDagata hatI. kaSAya nAmanA "" kama nAmanA << ,, leNadArA jIva nAmanA deNadArAne ghaNA satAvatA hatA. emane pakaDAvI jela bhemA paNa karAvI detA ane duHkhI du:khI behAla karI nAkhatA. AvA vizALa bajAra jagatamAM bIje mAMya na hatA. zivAlaya : eka vakhate karUNAnA vaheNa jenA ataHkaraNamAMthI vahI rahyA che evA A munibhagavaMte zalAkA upara jJAnAMjana sukI mArA nayanemAM AMjI dIdhuM. mArA nayanA nirmaLa anI gayA. 66 66 "" me dUra dUra najara phaikI eTale dukAne jyAM purI thatI hatI tyAM cheDe eka maTha mane dekhANeA. e maDhanuM nAma Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 145 "zivAlaya" hatuM. e zivAlayamAM "mukta" nAmanA anaMta vyaktio mArA jevAmAM AvyA. e badhA parama ane zAzvata AnaMdane AsvAda laI rahyA hatAM. zivAlayamAM mukta lokone AnaMdita joI mane paNa tyAM javAnI tamannA jAgI. saMskRti bajArathI bhAre kaMTALo Avyo. enA upara aNagame thaI Avyo. meM gurUdevane mukata banavAne upAya pUcho, eTale gurUdeve mane mukta thavA A pAvana dIkSA ApI ane meM saharSa dikSAne svIkAra karyo. kartavyane upadeza : dIkSA ApyA pachI mane gurUdeve jaNAvyuM, saumya! tArI mAlamilakatamAM rahevA mATe A oraDe che enuM nAma "kAyA" che. emAM "paMcAkSa" nAmanA gekhalA che. "kAmaNadeha' nAme aMdarane oraDo "garbhagRha" che. enI sanmukha "kSapazama " nAmanI bArIo AvelI che. A oraDAmAM eka vAMdarAnuM baccuM AveluM che. enuM nAma "citta" rAkhavAmAM AvyuM che. e vAnara bacce aticapala che. kudAkuda karavAne ane jyAM tyAM javAne ene svabhAva che. tAre e capaLa vAnara baccAnI surakSA karavAnI che. e mATe jAgaruka rahevAnuM che. bhadra! e vAnara baccAne satata dekharekha taLe rAkhave paDaze. nahi te " kaSAya" nAmanA uMdare AvI karaDI khAze. 1 kaSAya cAra che. krodha, mAna, mAya ane lebha Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 upamiti kathA sAroddhAra "nekaSAya" nAmanA viSNue DaMkha mAraze. pariNAme enI capaLatA vadhu vadhI jaze. " rAgadveSa" nAmanA be bhayaMkara kela jAtIya uMdare ene lopa karI nAkhe che. "mahAmeha" nAmane bhayaMkara jaMgalI bIlADe ane "saMsAra" nAmanI bIlADI ene AkhuM ja bhakSaNa karavA IcchatAM hoya che. yazasvina ! "parISaha" ane "upasarga" nAmanA DAMsa ane marachara vAraMvAra DaMkha mArI lehI cUsI le che. ane tethI vadhu ucuM nIcuM thaI jAya che. atyaMta duSTA evI "beTIciMtA" nAmanI goLIya ghaDI ghaDI vAnara baccAne trAsa ApyA kare che. "pramAda" nAmanA kAMkIDAonI pajavaNuM paLe paLe cAlatI ja hoya che. "avirati" nAmane gADha kacarA rUpa ju samUha kSaNe kSaNe jhINuM jhINuM DaMkha mArI trAsa trAsa karI mUke che. Arya! "mithyAtva" nAmanuM mahAaMdhakAra e vAnara baccAne AMdhaLI avasthAmAM lAvI mUke che. A rIte upa 1 nekaSAya- hAsya, rati, arati, bhaya, zAka, jugupsA, purUSada, strIveda, napuMsakaveda ema nava che. kaSAya nahi paNa kaSAyanA sAgarIte. 2 saMjJA- AhAra, bhaya, mithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, leba, leka ane ei. A dazane saMjJA tarIke oLakhAya che. 3 parISaha- sudhA, pipAsA, vagere bAvIsa che. karmanirbhara mATe sahana karavAmAM Ave che. 4 upasarga- deva, manuSya ane tiryaca dvArA kaSTa thAya che. 5 pramAda- madha, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA A pAMca. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 147 dranI gaNanA nathI, herAnagatine sumAra nathI. jyAre cittavAnarabaccuM duHkhathI trAsa trAsa pikArI jAya che. tyAre kaI vAra "raudradhyAna" nAmanA bhayaMkara agnikuMDamAM praveza kare che te kaI vAra kurtakarUpa karoLIyAnA jALAMothI jenuM pravezadvAra dekhAtuM nathI. evI "AtadhyAnara" nAmanI mahAgUphAmAM praveza kare che. ane pitAne sukha zAMti thaze ema mAne che, paNa e AzA ThagArI ja nivaDe che. vatsa ! A viSayamAM tAre khuba takedArI rAkhavAnI che. tAre A viSayamAM jarA pramAda kare nahi. tuM sAvadhAna rahI citta vAnara baccAnuM rakSaNa karaje. e raudradhyAnanA agnikuMDamAM athavA ArtadhyAnanI uMDI gUphAmAM gabaDI na jAya e mATe saceta raheje. citta baccAne bacAvavAne upAya : meM gurUdevane pUchayuM, gurUdeva ! A cittavAnaranI rakSAnA upAye kayA che? rakSA mATe mAre zuM karavuM joIe ? gurUdeva- vatsa ! " kAyA" nAmanA eraDA pAse pAMca gokha che, tenI bAjumAM ja pAMca jherI vRkSo AvelAM che, jene "viSaya" nAmathI oLakhavAmAM Ave che. enuM viSa ghaNuM ja bhayaMkara che. AryaviSayavRkSanA gandhathI cittabALaka mUcchita banI jAya che, jevA mAtrathI capaLa banI jAya che. sparza karavAthI 1-2 Arta ane raudradhyAnanA cAra cAra prakAre che. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 upamiti kathA sAroddhAra ghenamAM gherAI jAya che, sAMbhaLavAthI gAMghelo thaI jAya che. khAvAthI bebhAna thaI DhaLI paDe che. maraNa arthAta viSayavRkSene vicAra karavAthI cittabALaka marI paNa jAya che. are ! A citta vAnarabaSNu e viSayavRne AmravRkSe mAnavAnI mahAbhUla kare che. AMbA mAnI enuM mana lalacAya e saMbhavita che, pachI gokhamAMthI kudake mArI viSayavRkSe bhaNI deTa mUke che. e vRkSanA keTalAka phaLane "citta" sArA mAne che ane enA upara rAgabuddhi rAkhe che. tyAre keTalAka phaLane sArA nathI ema mAnI TheSa kare che. A rIte ekadama Asakta banI e vRkSonI DALIo upara kUdAkUda kare che. e jhADanI nIce phaLa, phula, pAMdaDAo ane bIje kacaro ghaNe bhego thaelo hoya che, emAM ALoTe che ane e kacarAnA DhagalAnuM nAma " arthanicaya" che. A kacarAnA DhagalA upara cittavAnara baccuM khUba gulATe khAya che ane ALoTe che, DALIe DALIe bhaTake che ane "karma paramANu nicaya" nAmanI sUkSma parAga-dhULathI zarIra kharaDAya che. "bheganeha" nAmanA jaLabiMdu jharamara varasavAthI e bhInuM thaI jAya che. Antara bhAvArtha : gurUdevanA vacana sAMbhaLI mane eno bhAvArtha khyAla AvI gayo. eTale meM vicAra karyo ke - Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 149 zabda, rUpa, rasa, gaMdha, ane varNa vigerene ja viSavRkSo kahevAya che. enA pratyenI apragaTa IchAvizeSa puSpa ane IcchAne atireka e phala kahevAya che. viSaya IcchA thavAnA AdhArabhUta sAdhane ene ja zAkhA prazAkhA jaNAvI che. e DhALIomAM arthAt viSayomAM mananuM javuM eja citta vAnara bacyuM che. eja doDAdeDa kare che. vyavahAramAM paNa bolAya che ke mAruM mana amuka jagyAe gayuM che. eTale ahIMyA cittanI ja capaLa avasthA jaNAvI che. A rItanI arthajanAne mane khyAla AvI gayo. muni bhagavaMtanA vacanane bhAvArtha khyAla AvI gayo. tethI meM pUchyuM, bhaMte! AgaLa zuM karavuM e kRpA karI jaNAve. vatsa! e vAnara baccAnuM zarIra bhInuM thaeluM hoya che, eTale "karma paramANu" raja ghaNuM zarIra upara caeNTI jAya che ane e rajamAM jherI asaro hoya che, tethI zarIra upara cAMdA, cAThA ane ghA thaI Ave che. rajamAM bhedaka guNa vadhu hoya che. vaLI e rajanI jherI asara dvArA zarIra baLI gayelI vastu jevuM zyAma ane bhUkharUM lAla banI jAya che. tyAra pachI upara jaNAvelA badhA upadrave ene naDayA kare che. saMrakSaNane upAyaH bhadra! enA rakSaNane upAya huM tane batAvuM chuM. tAre "svayaM" nAmanA pitAnA hAthanI aMdara " apramAda" nAmane vajadaMDa levuM ane pAMca gekhalAo pAse ubhA rahevuM. jyAre e bahAra jaI viSavRkSonA phaLa khAvA prayatna Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 upamiti kathA sArAddhAra kare tyAre e IMDa dekhADI dhamakAvavA ane pAhe vALavA. jo ema karavAmAM nahi Ave tA dIrghakAlIna cakkaramAM e aTa vAI jaze ane duHkhI manaze. junA upadrA cAlu thai jaze. u MdaraDA, kAla, khIlADAnI herAnagati cAlu thaze, veDhAnAthI vihvaLa khanI mAhathI AMkhA mAnelA viSavrukSA bhaNI doTa mUkaze. pharI e vRkSAnA nIce AvelI ka paramANu rajamAM ragadoLAze, snehanI pharaphara varSAthI bhIMjAI javAthI zarIra raja cAMTI jaze. e jherI rajathI phrI zarIra upara ghA thaze ane duHkhI banaze. pAchA pelA uMdaraDA, kAla, khIlADA herAna karaze. citta vAnara baccAne khAi javA talapApaDa anelA uMdyaraDA, kAla vigere vadhaze ane pharI herAnagati karaze. pharI cittamALaka mAhathI AMkhA bhaNI doTa mUkaze. phrI kaparamANu cATaze, bhIjAze, rI ghA thaze ane badhA upadrave AvI AvI khabara laI jaze. jo tuM e baccAne bahAra nanhe javAde te enA bhAganI cIkAza dUra thaze, navI cIkAza nahi AvavAthI e zukAvA lAgaze ane zarIra uparathI dhULa kharavI cAlu thaze. zarIra uparathI raja ochI thatAM ghA rUjhAvA lAgaze, ghA rUjhAi jatAM zarIranI zyAmatA ane kheATI raktatA dUra thai jaze, zarIra suMdara, nirmaLa dekhAvaDu ane sthira banI jaze. ArAgya ane zakti prApta thaze. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 151 vaLI "apramAda" daMDathI tAre "mahA meha" vigere bhayaMkara bIlADAne hAMkI kADhavA, ane bhUkkA bolAvI devA, jethI aMdara rahelA baccAne upadra na thAya. ane herAna thavAne vakhata na Ave. bhadra! A rIte citta vAnara baccAnA rakSaNane upAya meM tane dekhADe che. te e mATe prayatna karaje. saMrakSaNathI lAbha : meM mArA gurUdevane pUchayuM, bhagavaMta! e vAMdarAnA baccAnuM rakSaNa karavAthI zuM lAbha? gurUdeva vatsa ! tane "zivAlaya" nAmane maTha ghaNe gamI gaye hete ne ? tAre tyAM javuM hoya te A vAnara baccAnuM rakSaNa karavuM joIe. akalaMka ! gurUdevanA kahevAne bhAvArtha mane samajAI gaye. huM enA upara vicAra karavA lAgyA. kharekhara rAgAdithI upadravita thaeluM mana viSayamAM pravRti kare che. vizvamAM mana jAya eTale karmabaMdhana thAya che. karmasaMcaya thavAthI vAsanAo udIta bane che. bhega sanehanI lAlasAothI saMsAranA saMskAra rUpa ghA paDe che. ghA maTADavA pharI rAga kare ane viSaya bhaNuM mana jAya che. karma saMcaya thatAM duHkhI bane che. duHkhanA nivAraNa mATe viSavRkSe bhaNuM jAya ane pariNAme cittanI dAkhI avasthA thAya che. ane cakrAvA jevI sthiti thAya che. "pAchA hatA tyAMnA tyAM " AvI paristhitimAM Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 upamiti kathA sA dvAra cakrAvAmAM phasAeluM "citta" vAnara bacce mukta kaI rIte bane ? gurUdeve e vAnaranA rakSaNane upAya sarasa batAvyuM. svavarya nAmanA hAthamAM apramAda daMDa laI e baccAne bahAra jatAM ja aTakAvI de. huM e upAyane amalamAM mukI rahyo chuM. gurU AjJA anusAra vartI rahyo chuM. akalaMka- mahAtman ! Ape gurUdevanA vacanane suMdara bhAva prApta karyo. ApanI samajutI upara huM vArI jAuM chuM. vaLI Ape sudaDha ane nizcayAtmaka rIte e AcaraNa paNa AraMbhI dIdhuM che. ApanuM AcaraNa paNa ghaNuM sugya jaNAya che. mane ApanI vAta sAMbhaLatAM ghaNe AnaMda thayo che. Ape mane eka cakrAvAnI vAta karI ema mane bIjA eka cakrAvAno khyAla Ave che. e paNa ApanA cakrAvAthI maLatuM AvatuM haze. ApanI anujJA heAya te huM e saMbhaLAvuM. munie anujJA ApatAM eNe varNana cAluM karyuM. bIjuM caka : citta" be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. eka dravya citta ane bIjuM bhAva citta. emAnuM paheluM citta mana: paryApti pUrNa karelA AtmAe grahaNa karelA pudgala samUha rUpa che. tyAre e bhAvacitta athavA bhAvamana kahevAya che. bhAvamana kAmaNa zarIramAM rahe che. mATe ene juduM kahevAya che. A rIte bhAvacitta e jIva ja che. jIva bhAvacita thAya paNa kharuM ane na paNa thAya. kAraNa ke kevalajJAnI bhaga Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasAra aAra 153 vatA bhAvacitta vinAnA hAya che. emane bhAvamananI apekSA rahetI nathI. jyAre rAgadveSanA kAraNe mithyAjJAnanA pratApe jIva duHkha dekhArA bhega vilAsAmAM sukhanI mithyA kalpanA kare che. ane e jAtanI pravRtti kare che, lagAdghimAM pravRti thayA pachI nehanA taMtuo dvArA ka samUhane khecI lAve che. tyAra khATTu e kasamUha dvArA navA janmane dhAraNA kare che. navA janma maLatAM phrI vaparyAMsa thAya che, phrI rAkha vigerenI paraparA jAge, phrI viSayaleAgeAnI AkAMkSA thAya ane pharI snehanA taMtue Ave ane krI karmIne kheMcI lAve, karI navA janma thAya, phrI mithyAjJAna, karI zagAdinA krama cAle. A rIte gALa cakkara cAlyA kare. jIvane jyAM sudhI aniSTa karanArI ane du:khadenArI bhava purapurA satata cAlyA kare. tyAM sudhI enAmata ANavA azakayaprAya banI jAya. rakhaDapaTTI ja cAlu rahe. muni- bhAI akalaka ! tuM je samajyA che te kharAkhara che, emAM jarA paNa zaMsaya rAkhavA jevuM nathI. akalaMka ! tuM je rIte A cakrane joi ane samajI zake che, evuM khIjA kadI samajI zakatA nathI. akala'ka- mahAtman ! Apane gurUdeve zivAlaya mahe javAnA kayA upAya batAvyA che ? e sama upAya amane jaNAvaze ? Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 upamiti kathA sAroddhAra mmmmmmmmmmmmmmmmm cha lazyAnuM svarUpa: muni- bhadra! gurUdeve enA upAye jaNAvyA che. te A pramANe che. "kAyA" eAraDAnA "adhyavasAya" nAmanAM garbhagRhamAM utpanna thAya che, emAM ja meTI thAya che ane e sthaLanI ja vRddhi kare che. kRSNa, nIlA, kApatA e traNa strIo krUratama, kUtara ane krUra che. arthAt ghaNI vadhu paDatI kUra che. e anarthonuM kAraNa che. ane citta vAnarabaccAnI dumane che. garbhagRhamAM anekagaNe kacare vadhAranArI che. zivAlaya maThanI virodhI che. ane saMsArabajAranA mArgamAM laI javA preraNA ApyA karavAnA duSTa svabhAva vaLI che. bIjI traNa lezyA teje, paDyA ane zuklA nAmanI che zuddha zuddhatara ane zuddhatama che. arthAta eka karatAM bIjI sArI ane bIjA karatAM trIjI sArI. ema eka eka karatAM eka caDIyAtI che. zivAlaya maThane mArga batAvI jIvanA kalyANamAM sahaga ApanArI che. saMsAra bajAranA mArganI vidhinI che. vAnara baccA mATe lAbhadAyI che. dAda ane pagathIyAM: - lezyA nAmanI chae strIoe garbhagRhamAM upara caDavA mATe pitAnI zaktithI eka dAdare banAvyuM che. e dAdarAnuM pariNAma" nAma rAkhavAmAM AvyuM che. e dAdarAmAM asaMkhya pagathIyAM goThavavAmAM AvyA che. e pagathIyAne "adhyavasAya sthAna" nAma ApavAmAM AveluM che. dareka strIoe pitAnA nAmanA judA judA pagathIyA banAvelAM che. e paga Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajA2 155 thIyAnA banAvanArAnA jevA ja enA nAme che ane evA ja guNe pagathIyAnA che. e pagathIyAmAMthI kRSNA, nIlA ane kApatAe banAvelA pagathIyA upara vAnarabacuM rahyuM hoya te te kUdAkUdA kare ane bArI dvArA manathI AMbA mAnelA viSavRkSe bhaNuM doTa mUke. pariNAme e vRkSe nIcenI kamaparamANu rajathI malIna bane, sneha jalathI cUMTI jAya. ghA thAya ane uMdaraDA, kela, bIlaDAnA trAse vadhI jAya. A rIte pharI dukhanI paraMparA ubhI thAya. sadA saMtapta sthiti ja rahyA kare. bhadra! tAre vAnarabaccAne e strIonA banAvelA pagathIyAthI nIce utAravuM ane teje, paDyA ane zukalA legyAe banAvelA pagathIyA upara caDAvI devuM. A pagathIyA upara caDatAM vAnara baccAnA kaleze ghaTaze. uMdara, kela, bIlADInA upadrava ochA thaI jaze. viSavRkSonA phaLa khAvAnI AkAMkSA osaratI jaze. neha sukAvA lAgaze, tethI zarIra uparanI karmaja kharavA lAgaze ane ghA rUjhAvA lAgaze. tejasvI ane svarUpavAnuM banI jaze. cethI teje lezyA nAmanI strIe banAvelA pagathIyA upara vAnara bacce caDaze te uMdara, kela vigerenA upadrava naSTa thaze. zarIra uparanI zyAmatA jatI raheze, viSayarUpa AMbA khAvAnI IcchA nahi thAya, ghA badhA rUjhAvA lAgaze, karma raja kharavA lAgaze, zarIramAM varNa ane kAMtine vadhAro thaze ane sukhane ja anubhava thayA karaze. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 upamiti kathA sAddhiAra padmA nAmanI vezyA strIe ubhA karelA pagathIyA upara vAnara baccAne mokalavAmAM Ave te kaleze vadhu ghaTatA jaze ane pUrve jaNAvelA guNa prApta thaze ane zArIrika kAMti, ojasa, varNa, ti vigere vadhu bhAsvara banaze. zukalA lezyAe banAvelI pAna paMkti upara je e vAnara baccAne tuM laI jaIza te tArA Atmika guNone khUbaja vikAsa thaI jaze, nirmala sphaTika jevA svaccha ujavala ane khuba AnaMda denArA guNa prApta thaze. upadra sarvathA naSTa thaze. koI jAtanI IcchAo thaze nahi. mAtra satya AnaMda maLaze. jyotirmaya svarUpa prApta thaze. vaLI teja, paDyA ane zukalA vezyAoe banAvela pAne upara caDatAM "dharmadhyAna" nAmane zItaLa ane maMdamaMda pavana lAgaze. vaLI vAnara baccAnA hitaiSI bedha, saMyama, saMteSa, zama, saMvega, nirveda, vigere vAnaro maLI jaze. e enA parivAranA ja vAno hoya che. e vAnaravRdamAM dhRti, zraddhA, dhAraNA, vigere vAnarIo paNa che ane brahma, vairAgya, dhairya vigere vAnara baccAo paNa che. A vAnara vAnarIe ane vAnara baccAone vaDe nAyaka "zuddhadharma" nAmane eka meTa vAnara che. e dareka upara sArI dekharekha rAkhe che. e vaDe nAyaka dekhAvamAM suMdara, guNamAM zreSTha ane AnaMda che. enI zakti paNa ajoDa che. nAyakapaNAnA guNe badhA enAmAM rahelA che. tAruM citta vAnara baracuM e TeLAmAM jaladI bhaLI jaze, tyAM maLatAM ene AnaMda apUrva thaze, A vAnaravaMda tArA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 157 vAnara baccA upara "zukaladhyAna " nAmanA zIrSa caMdanane zItaLa lepa karaze. chaThThI strIe banAvelA pagathIyA upara caDatA jyAre e ardhA bhAge pahoMcaze tyAre ene avirala AnaMda thaze, paNa e vAnara bacyuM tyAMthI AgaLa vadhavA mATe asamartha thaze. AgaLa nahi vadhI zake. e vAnara bacuM tAruM AMtara dhana che, jIvana che, eTale e jeTaluM AgaLa vadhatuM jAya eTale te AgaLa vadhe che. enuM urdhvagamana e tAruM ja urdhvagamana che. have e baccuM AgaLa vadhavA asamartha che, eTale tAre ene tyAMja mUkI upara javA prayatna kara. bAkInA ardhA pagathIyAnI maMjala tAre kApI nAkhavI. chevaTe tAre e pagathIyAne mAga tajI daIne AkAzamAM sthira banI pAMca hasvAkSaranA uccAra jeTalA alpakALamAM sava AlaMbanane sarvathA tyAga karI pelA "kAyA" eraDAnA garbhagRhane ane vAnara baccAne tajI saMsAra bajAranA mArgane tyAga karI eka jhapATe uDI "zivAlaya" maThamAM pahoMcI javuM. tuM e zivAlaya maThamAM pahoMcIza eTale tane tyAM amaMda ane anaMta AnaMda prApta thaze. e AnaMda anaMta kALa sthira rahenAra maLaze. ene nAza asaMbhava che. meM gurUdevane kahyuM "jevI ApazrInI AjJA." Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 " upamiti kathA sAroddhAra bhAI akalaMka ! e "citta " vAnara baccuM A rIte zivAlayamaThamAM laI javA samartha bane che. A uttama upAya gurUdeve mane jaNAvyuM. akalaMke e muninI anamedanA karI. Ape ghaNuM ja zreSTha kArya karyuM. pachI chaThThA munine vaMdanA karI huM (ghanavAhana) ane aMkalaka AgaLa cAlyA. vanavAhanane baMdha : bhadre agRhItasaMkete! saumya svabhAvI akalaMka muni bhagavaMtenA vacanano bhAvArtha sunizcita karI ene baMdha thAya evA sArA AzayathI mane kahyuM, bhAI ghanavAhana ! A munirAje je suspaSTa rIte potAnA vairAgyanI vAta jaNAvI tene bhAvArtha tArA khyAlamAM Avyo che ke nahi ? bhAI ! A munIzvare kahyuM ke ApaNuM mana mAtra doSomAM ja raDavaDayA kare te anaMta saMsAra ane apAra duHkhanuM kAraNa bane che. je citta nirmaLa banI jAya che e paramapada evA mokSanuM kAraNa paNa banI jAya che. bhAI ghanavAhana! eTalA mATe ja cittanI rakSA karavI joIe ane eja AMtaradhana che. zreSTha ane mahAmUlyavAna rana che. A cittanuM rakSaNa eTale AtmAnuM rakSaNa che. jyAM sudhI A citta bheganI AkAMkSAthI padArtho ke dhana mATe jyAM tyAM dehAdeDa kare tyAM sudhI tane sukhanI seDama paNa kayAMthI maLI zake. enI sugandha paNa kayAMthI Ave ? Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasAra ajAra 159 " jyAre A citta AzA ane AkAMkSAone tajIne nispRha banI jaze, mahAra bhamavAnA bhramane! tyAga karI eka sthAne sthira banI jaze, tyAre tane parama sukha prApta thaze. "" " kAI bhakti kare ke stuti kare ane kAi kApa kare ke niMdA kare chatAM sau upara tArI samAna vRtti raheze, tArA cittamAM samatAbhAva raheze. tyAre tane parama sukha prApta thaze. " " peAtAnA sagA saMbadhI hAya ke snehI hoya athavA duzmana hoya ke apakAra karanArA hoya, jyAre A sarve upara tArU citta samabhAva dhAraNa karaze, tyAre tane parama sukha prApta thaze. " " pAMca indriyAnA zabdAdi viSaye sArA hoya ke kharAkha hAya, sukha ApanAra hoya ke du:kha denArA hAya,te paNa rAga rASa na thatAM samavRtti raheze tyAre tane parama sukha prApta thaze. " " eka mAnavI AvI tane caMdananuM zItaLa vilepana karI jAya athavA eka mANasa AvI pharasIthI tArUM zarIra cheAlI nAkhe te! paNa tArUM citta kheda na pAme ane zAMta rahe, tyAre tane parama sukha prApta thaze. " sasAranA padArthoM pANI jevA che. ema mAnI tArUM citta padma jevuM banI nilepa raheze. pANIthI pASaNa meLa vavA chatAM kamaLa nyArUM rahe che ema tArUM citta sa`sAranA leAbhAmaNA padArthothI nyArUM thaze, tyAre tane paramasukha prApta thaze." - Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAdvAra jhaLajhaLAyamAna thatAM lAvaNya ane yauvananA thanathanATathI thanathanatI rUpavatI lalita lalanAone jovA chatAM tArUM mana nirvikAra raheze, haiyAmAM kAmanA AMkheA aMkuro paNa nahi udbhave, tyAre tane parama sukha prApta thaze. " 160 '' " jyAre AtmIya sattva dhAraNa karIne citta atha lAlasA ane kAmavAsanAthI alipta banI jaze ane dhama mAM dRDha Asakta banI jaze, tyAre tane paramasukha prApta thaze " " rajo guNa ane tameguNathI AtmA mukta banI jaze, sthira samudranI jema citta vicAra taraMgeAthI vahUNuM khanI jaze, sathA zAMta sattvaguNuvALu banI jaze, tyAre tane parama sukha prApta thaze. " 66 maitrI, kArUNya, mAdhyastha, ane prameAdya bhAvanAthI vAsita tArU' citta " banI jaze ane mekSa prApti mATenI abhIpsA jAgRta manaze, tyAre tane parama sukha prApta thaze. " " bhAi ghanavAhana! sukhane prApta karavA mATe citta samAdhi " vinA bIjo upAya nathI. citta samAdhi ja sukhane siddha upAya che. " ghanavAhananA karmAnI ghanatA ghaTI : bhadre ahIgRtasa kete! akalaMkanA sudhAmadhura vacana sAMbhaLI mArUM mana ghaNA ja AnaMdamAM AvI gayuM. judA judA dRSTAntA rUpa sugarAnA phaTakA mArI mArI mArA karmAnI ghanatA ghaNI ghaTADI dIdhI. krama paMktio tADa taDa tUTavA lAgI gaI. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 161 huM mArI moTAbhAganI karmasthitine oLaMgI gayo ane laghukama sthiti pAse AvI aTakI gaye, ahIM mahApurUSArtha dvArA teDI zakAya evI karmanI graMthi AvI hatI.' agRhItasaMketA ! pUrve kahI gaelA vAmadevanI prastAvamAM meM zrI budhasUrIzvarajI mahArAjanA vacane jaNAvyA hatA, te tane yAda che ne ? pharI yAda kare joIe.? pU. budhasUrijIe jaNAvyuM hatuM ke mAre putra "vicAra" dezATana karavA nikaLyo hate, te "vicAra" bArIkAIthI bhava cakranuM nirIkSaNa karIne "mArgonusAritAne" sAthe laI pAcho AvyA hatA. eNe pU. budhasUrijInA kAnamAM kahyuM hatuM ke ahaMkArI ane mahAbaliSTha mahAmUha mahArAjAe zrI cAritradharmarAjanA sainyane cArekorathI gherI lIdhuM che. huM e sAkSAt nihALIne ApanI pAse Avyo chuM. agrahItasaMketAe jaNAvyuM bhAI ! ghANanA sugaMdhanI Asaktijanya deSanA vakhate te jaNAvyuM hatuM, have mane e barobara yAda AvI gayuM tuM mULavAta AgaLa cAlu kara. saMsArIjI kathA AgaLa cAlu karI. cittavRttimAM nimaLatAnA bIja : cittavRtti aTavImAM cAritradharmarAjanuM sainya anaMta kAlathI mahAmAhidi dvArA gherAeluM paDayuM hatuM. huM akalaMkanI 1 karmagraMthi bhedavAne krama me. gI.nA vivaraNamAM che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 upamiti kathA sArAhAra vAta sAMbhaLatA hatA, teja vakhate e sainyamAM zrI sAdha maMtrIzvare zrI cAritrarAjane anulakSIne jaNAvyuM. deva ! Ama kheda na karA, haiye ciMtA na dhare.. ApaNu sainya vijaya prApta karaze ja. emAM zaMkA karavA jevuM nathI. kAraNa ke saMsArIjIva hAlamAM ApaNA prati sanmAnabharI najare joI rahyo che. enA hRdaya pradezamAMthI aMdhakAre vidAya svIkArI che. nirmaLatA AvI gai che. A lakSaNaiAthI jANI zakAya che ke ApaNA prabhu-svAmI sheja prasanna che. ethI mAnI zakAya ke hRdaya ujvaLa banI rahyuM che. svAmin! ApazrI zrI kapariNAma mahArAjAne pUchI, vicAra vinimaya karI sa'sArIjIva pAse sadAgamane mekale. ApaNe koI vizvAsu ane samajAvaTathI kAma lenAra vyaktine meAkalazuM teA enA vadhu paricayamAM Avaze ane tethI saMsArI jIva ApaNA pakSa karanArA thaI jaze. ApaNI tarapha ubhA raheze. rAjezvara ! jo e sasArIjIva ApaNA svIkAra karaze. tA mahAmeAha rAjA ane enA sainyanA pUrA khelAvI devAmAM samartha anI jaIzuM. ApaNAmAM ghaNI adbhuta zakti AvI jaze. cAritrarAje mahAma`trInI vAtanA svIkAra karyo ane kahyuM, bhAi ! sa`sArIjIva pAse sadAgamanI sAthe samyagdarzana nAmanA A vaDAdhikArIne paNa mAkalIe tA ? Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra bajAra 163 * saddadha maMtrIe kahyuM, svAmin ! ApanuM kahevuM yegya che. paratu sadAgama dvArA saMsArIjIva jyAre prasanna banI jaze tyAre samyagU darzanane mekala ThIka raheze. hAlamAM suyogya avasaranI rAha jovI ThIka raheze. sadAgamanuM Agamana : sadadha maMtrInI vAtane cAritra dharmarAje svIkAra karyo ane mArI pAse AvavA sadAgamane ravAnA karyo. zrI sadAgama zIdhra mArI pAse AvI pahoMce. mahAmaha rAjAe mArI Antara rAjadhAni upara kabaje rAkhavA "jJAnasaMvaraNa" rAjAne AgaLa karela hatuM. tethI mahAmAtAdi nizcitta hatA, paraMtu "jJAnasaMvaraNa" rAjAe jyAre mArI tarapha "sadAgamane " Avate je ke tarata ja tenAthI bhaya pAmI aMdara kyAMya saMtAI gaye, tyAMthI adazya banI gaye. akalaMka dIkSA huM ane akalaMka tyAMthI badhA munionA gurU zrI "kavidAcArya"nI samIpamAM gayA. ame emane vidhivat vaMdanA karI. zrI kevidAcArye dhyAna pUrNa karI amane "dharmalAbha" ne zubha AzIrvAda Apyo . tyArabAda akalaMka AcArya bhagavaMtane prazno pUchavA lAge ane AcAryadeva enA samAdhAna ApatA hatA. pachI gurUdeve madhura dhvanie dharmadezanA ApI. dezanA ApatI veLAe sadAgamane gurUmahArAjanI pAse je. meM akalaMkane pUchayuM. A bhAgyavAna keNa che? Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 upamiti kathA sAroddhAra tyAre akalake kahyuM, ghanavAhana ! A te pote ja zrI sadAgama che ane munio mATe paNa ArAdhdhapAda che. enA guNa anaMta apAra che. saMketA ! priya mitra akalaMkanA AgrahathI ane kAMIka aMtaramAM AnaMda thavAthI meM sadAgamane svIkAra karyo, vaLI akalaMkanA AgrahathI ke dabANathI devane namI caityavaMdana karavA lAgyA, gurU bhagavaMtane vaMdana karavA lAgya, dAna cAlu karyA ane zraddhA vinA mAtra bhadraka bhAvathI zrI namaskAra mahAmaMtra jApa vigere karavA lAgyuM. mAruM mana na hatuM paNa akalaMkanI zarama naDatI hatI. akalaMka te pitAnA vaDilanI anujJA meLavI zrI kevi dAcAryanI pAse parama pAvanI dIkSA grahaNa karI ane gurUdeve badhA zikhe ane navA akalaMka munine sAthe laI anyatra vihAra karyo. A rIte bhAgyavAna akalaMka susaMyamI bane. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa cothuM mahAmaha ane mahAparigraha mahAmahanI sabhAmAM khaLakhaLATa : cAritrarAja taraphathI sadAgama mArI pAse Avyo. e samAcArothI mahAmahanI mahAsabhAmAM phaphaDATa peThe. " sadAgama" dvArA "jJAnasaMvaraNa" rAjA bhaya pAmI nAzI chUTa che, e vAtathI rAgakezarI maMtrIe mahArAjA zrI mahAmehane vAkepha karyA. - rAga kezarI maMtrInI vAta sAMbhaLI bhAnA sarva niIkemAM zUrAtana vyApI gayuM ane barADA pADI belavA lAgyA ke e pApAtmAne " huM mArI nAkhuM, huM mArI nAkhuM." dareka sainike pitAnA bahAdurI bharyA avAje mahAmahane e rIte jaNAvyuM ane AjJAnI pratIkSA karavA lAgyA. mahAmahe jaNAvyuM, mArA vahAlA vatsa ! tame kharekhara vIra yoddhAo che. tame sadAgamane haNuM zakavA samartha che, 1 rAgakezarI mahAmohanA maMtrI che. paNa mahAmaha vRddha thavAthI e rAjyagAdI upara beThA che. eTale rAjA ane maMtrI baMne sattA enI pAse che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 upamiti kathA sArAddhAra emAM mane zaMkA nathI, parantu A duSTa zetAnane mAre pAte jaIne ja haNavA che. huM jAte ja yuddhamAM utarIza. parantu tamAre e vakhate mArA aMda2 gupta rIte rahevu tame sau mArAmAM te che ja. vaLI kAI vAra khAsa jarUra paDe teA vacce vacce sevA karavA AvI javuM. yuddhamAM tA mAre ja javuM che. tame tamAre badhA ahIM ja raheA. parantu mArA priya sevaka raNakezarIne putra ane sAgaranA mitra parigraha ekaleA mArI sahAyamAM bhale Ave. e eka ghaNAne bhAre paDe tevA che. A rIte peAtAnA sainikAne zikhAmaNu ane sAttvanA ApI sadAgamanA sarvanAza mATe parigrahane sahucara tarIke sAthe laI mArI pAse mahAmeAha rAjA AvI pahoMcyA. huM tAralAcane ! anAdinA abhyAsathI mane e bannene jotAM ja khUba snehu jAgyA. thADA samayamAM amArA gADha sabaMdha paNa thaI gayA. mitrA jevA banI gayAM. e vakhate mArA pUjya pitAjI mRtyune pAmyA ane puNyAyanA pragaTa pratApe huM pRthvInA svAmI zajA banyA. mArI AjJA ane prabhAva mahA ugra hatA, mArI sattAnI dhAka suMdara besI gaI. mArI vibhUti ane vaibhava pUrajozamAM vadhavA lAgyA. traNanI judI judI zikhAmaNA : sadAgame jaNAvyuM, bhAI ghanavAhana ! rAjya ane lakSmI kSaNa bhaMgura che. viSaya sadhyAnA se|hAmaNA vAdaLa jevA alpa Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 mahAmeAha ane mahAparigraha sthAyI che. AyuSya jalanA taraMga jevuM capaLa che. sattA vijaLI jevI caMcaLa che. A badhI cIjo kSaNika ane du:khA denArI che. tAre e vastuo upara mUrchA na karavI. mahAmeAhe jaNAvyuM, bandhu ghana ! A tArUM rAjya paDAvI levA kAI tAkAta dharAvatuM nathI. sattA kAI chInavI zake tema nathI. kSa vinazvara che evI bhramaNAmAM na rahIza. rasavatI rasAiyA, nayanaharA nArIe e sukhanA sAdhanA che. dharmanI vArtAmAM paDI A sukhAthI vaMcita nA rahetA. parigrahe jaNAvyuM, bhadra ghanavAhana ! suvarNanA saMcaya kara, anAjanA koThArA bhara, ratnAnA DhagalA bhegA kara, saMgrahavRttimAM kardi satASa na rAkhavA. saMtASI daridrI hoya che. saoNMgrahakhArA ja dhanapati ane lakSmInana anI zake che. d vizvanI vividha vastue vasAva. suleAcane! A traNe mitrAnI judI judI vAta sAMbhaLI mArUM citta cagaDALe caDayuM. A traNamAM keAnuM svIkAravuM ane kenuM na svIkAravuM ? huM muMjhavaNamAM paDyo. eTalAmAM mahAmAhanA TekAthI pharI jJAnasaMvaraNa rAjA mArA antaHkaraNamAM pragaTa thayA. AnA pratApe sadAgamanI zikSA mane na gamI. sadAgamanA uMDA tAtpayane huM nA samajI zakayA. bhadre ! mahAmeAha ane parigrahanI vAtA mArA hRdayamAM arAbara jAmI gaI. jANe brahmAjInA lekha. maMtranA me' devavaMdana tajyAM. zudevana cheADayA, navakAra jApa vigere mUkayA, mAtra bhAgamAM lIna banI gayA. sAdhu Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 upamiti kathA sArAddhAra mahAtmAne ane sAdharmikAne dAna devA baMdha karyo.. dhana bhegu karavAnI dhUna lAgI. prajA upara karabhAra vadhArI pIDA ubhI karI dhana saMcaya karavA cAlu karyo. mahAmeAhanA pratApe sadyAgama dIThA gamatA na hatA. dhananA DhagalAM bhegA karyAM. paNa dhananI IcchAo pUrNatAne na pAmI. nagaranA nAgarikA cUsyA, chatAM icchA tRpta na thaI. mArA AvA duSkRtyAne joI sadAgamane antaramAM duHkha thayuM ane mArAthI aLagA thaI cAlyA gaye. mahAmeAha ane parigrahane AtmIya lAbha thayA eTale mane khUba khuzI thayA. emanI IcchA pUrNa thaI pachI kema Anada na dekhADe? AcArya zrI sAthe akalaMkanuM Agamana : mArA mitra akalaMka dIkSA lai vihAra karI gaela, te emanA AcAryanI sAthe vicaratA vicaratA pAche ahIM AvyA. mAre vajjaina karavA javAnI ucchA na hatI, paNa ekalaMkanI zaramanA lIdhe udyAnamAM gayA ane dAkSiNatAthI zrI kevidAcAya ane anya sAdhuone vaMdanAdi karyAM. zrI kAvidAcArya mahArAja peAtAnA jJAnanA khaLethI mArUM caritra jANatA hatA ane akala'kane leAkAnA kahevAthI mArUM sa'pUrNa jIvana jANavA maLyuM hatuM. 8 sadA avasara joi akala ke gurUdevane kahyuM, gurUdeva ! gamamAM zuM mahattA che ane duSTasaMgamAM zA avaguNNAnA bhaya che ? A viSayanI samajutI ApatI suMdara kathA Apa jaNAvA jethI sajjanatA ane dujanatAnA bheda pArakhI zakAya, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaha ane mahAparigraha 169 akalaMkanA kahevAthI gurUdeve kathA cAlu karI. kRti, kevida ane bAliza: - bhadra ghanavAhana ! "kSamAta" nAmanuM gara che. tyAM "malanicaLa" nAmane rAjA rAjya kare che. " anubhUti " nAmanA mahArANuM che. ene kevida ane bAliza ema be putra che. pUrva janmamAM kevidane A sadAgamanI sAthe lAMbA kALane ane gADha paricaya hate. A janmamAM jyAre sadAgamane kevide joyA te vicAraNA karatAM jAtisamaraNa jJAna thayuM ane jJAnathI sadAgamanA guNe jANuM priya badhu tarIke ene svIkAra karyo. kavide bAlizane badhu tarIke svIkAravA ghaNuM samajA chatAM eNe na mAnyuM. A tarapha karma pariNAma mahArAjAe te keviTa ane bAliza mATe " zrati" nAmanI svayaMvarA kanyA mokalI. enI sAthe "saMga" nAmane vaphAdAra dAsaputra paNa hatuM. e eka bIjAnA saMbaMdha karAvavAmAM bhAre cAlAka hate. atie saMgane AgaLa karyo ane saMge bane kumArene pasaMda karyA eTale bane kumAra sAthe lagnagraMthithI joDAI. kumArae paNa A vAta mAnya rAkhI. kumAre pAse saMgrahamAM "nijaha" nAmane parvata hato. tenuM "mUrdhA" nAmanuM eka phUTa hatuM. mUrdhA zikharanI bAjumAM kilAvALA be oraDA hatA, e oraDAne " zravaNa " nAmathI oLakhAvatI. e zravaNa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 upamiti kathA sArAddhAra eraDAmAM kAvida ane khAlize zrutine suMdara rahevA sthAna ApyuM. khAliza ane zruti : 66 " zruti " kanyAne prApta karI mAliza hu ghele khanI gayA ane vicAravA lAgyA, kharekhara mane dhanyavAda ghaTe che. kAraNa ke vizvamAM sarvottama evI zrati " kanyA mArI ardhAMganA manI. puNya vinA e ceAga kayAMthI ane? (6 saMgane lAgyuM ke mAlizane zruti upara anurAga thayA che, eTale melyA. deva ! zrI zruti devI sAthe Apane saMbaMdha thayA che te ghaNAja suyeAgya che. e ceAga khUba AvakAra pAtra che. vaLI ApatuM vaya. zIla, kula, rUpa, ane zrI zrutidevInA vaya, zIla, kula, ane rUpa samAna che. puNyathI A badhI samAnatA prApta thai che, have mAtra Apa anemAM paraspara ghaniSTha prema vRddhi thAo, eTalI jha'khanA rAkhu chuM Aliza- saoNMga ! premavRddhi kaI vastuthI vikase ? saMga- deva ! priyavyaktine managamatI vastuo ApavAthI prema vikasI zake che. mAliza- zrutine kaI cIja vadhu vahAlI che. sa`ga- deva ! zrutidevIne madhura dhvani priya che. mAliza- sa`ga ! te ghaNI sarasa vAta jaNAvI. havethI huM marati sadA zrutidevane sAMbhaLavA maLe e gAThavaNu karI daIza. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaha ane mahAparigraha 171 saMga- deva ! ApanI mahatI kRpA. ApanI janAthI mane ghaNo ja AnaMda thaye che. priyAnI priya vastune upAya batAvanAra saMga upara bAlizane ghaNe prema jAgyo ane saMgane pitAnA manamaMdiramAM sthAna ApyuM. tyAra pachI veNu, viSNu, taMtrI, mRdaMga vigerenA vinio ane madhurAM gIte dvArA bAliza zrutine sadA prasanna rAkhavA prayatna karate ane zrutidevIne prasanna rAkhavAmAM ja pitAnA AtmAne sukhI mAnato hate priyAnA sukhamAM pitAnuM sukha mAnate. bAliza kRtine khuza rAkhavA raMgarAga ane saMgItamAM e Asakta banI gaye ke bIjA kAmane tajI dIdhA ane dharmathI sarvathA dUra thaI gaye. nava gajanA dharmane namaskAra karyA chelachabIlAmAM enI gaNanA thavA lAgI, AvAro banI ga. vivekI purUSo mATe hAsyanuM pAtra banI gaye. enI sau keI upekSA karavA lAgyA. keviTa ane kRti: zruti sAthe saMbaMdha thayA pachI kevide zrI sadArAmane pUchayuM ke A prati bhAryA mAruM hita karanArI che ke ahita karanArI che? sadAgama bhAI kevida! saMganI sAthe zruti rahe e kadi hitakAraka banatI nathI. kAraNa ke rAgakezarInA maMtrI viSayA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 upamiti kathA sAroddhAra bhilASe jagatane vaza karavA mATe pitAnA priya ane vaphAdAra pAMca mANasane mokalyA hatA emAMnI A kRti paNa eka che. e rAgakezarI karma pariNAma rAjAne bhatrIjo ane mahAmeha rAjAne putra thAya che. e A vizvane mahAmeTe dhADapADu che. karma pariNAma rAjAnA maMtrIpade paNa e che ane te karma pariNAma rAjA jagatamAM zubha ane azubha karanAre che e rIte prakhyAta banelo che. e rIte vizvAsu bane che. AvI paristhitimAM A kRti dhADapADu rAgakezarInI kanyA che. ema mAnI koI ene svIkAra karavA rAjI na thAya eTale eNe eka mAyAjALa racI. pitAne vizvAsu dAsa hate ene kRtinI senAmAM rAkhI dIdhe, e ghaNe kAbela vyakti hato vaLI A kRti karma pariNAma mahArAjAnI putrI che, ema pahelA jAherAta paNa karAvI dIdhI. - bhadra kevida! A zruti patine kapaTajALamAM sapaDAvI chetare tevI che. tArA mATe jarAya kalyANa karanArI nathI. bhUle cUke enA upara vizvAsa rAkhIza mA. vizvAsa karyo to mAnaje ke musIbatanA DuMgarA mAthe paDayA. bhAI ! hAlamAM te tuM zruti bhArthIne sarvathA tajI zakavA samartha nathI. paNa "saMga" dAsane tarachoDI tagaDI mukaje. vetAnA nekara saMgathI vikhUTI paDelI zruti jarAya Apati ubhI karI zakaze nahi. mATe saMgane tuM saMgaja karIza mA. saMga vinAnI aTulI kRti priya ane apriya zabdane sAMbhaLavA chatAM madhyasthA raheze. ene madhura zabda upara mamatA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaha ane mahAparigraha 173 ane apriya zabda upara kaTutA nahi Ave. rAga ane dveSa ubhA nahi thAya. A pramANe sadAgamanI suzikSAne svIkAra karI kevida mRtine zabdonA svAda karAve che paNa saMgane sarvathA tyAga karyo hovAthI anAsaktatA e jALavI zakatA hatA ane tethI lekAmAM prazaMsApAtra ane sukhI banyuM. kevida ane bAliza anukrame saMgane tyAga karavAthI ane grahaNa karavAthI, sukhI ane duHkhI banyA. gadhava yugala ane bAlizanI dazA : bahiraMga pradezamAM " tuMga zikhara" nAmano parvata hate. kevida ane bAliza e parvata upara caDavA lAgyA. tyAM parvata pradezamAM eka divya guphA hatI. ene cheDo manuSya joI zakatA na hatA. atyaMta uMDI e guphAmAM eka kinnara yugalane ane bIjA gadhava yugalane saMgIta viSayaka vAdavivAda che cheDAI paDelo, ene nirNaya karavAM tyAM parIkSakenI nimaNuMka karI eka pachI eka sArA gIte AlApa ane vAMjitrenI sUrAvalI sAthe gAvA lAgyA. te kinnara ane gaMdharva yugalanA saMgIta kovida ane bAlizanA sAMbhaLavAmAM AvyuM ane zrutie sAMbhaLavAM vadhu uttejina karyA eTale kevida ane bAliza parvatanI Toca upara pahoMcI gayA. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 upamiti kathA sAroddhAra bAlizanA hRdayamAM saMga vasele ja hate. e saMge preraNA karI eTale e madhurA svare sAMbhaLavA zrutine AgaLa karI. kRti saMgIta sAMbhaLavAmAM masta banI. havAthI DelatA vRkSanI jema DolavA lAgI. bAlizane emAM evo rasa paDaye ke bIjuM badhu bhAna kheAI beThe. saMge pitAne prabhAva prAtharyo ane bAliza jaDa je banI gaye. guphAnA cheDA uparathI saMgIta sAMbhaLatuM hatuM emAM saheja AgaLa vadhavA gayo tyAM dhaDaDaDa jaMkarate guphAnA uMDANamAM paTakANe. dhabAka dhaDAkAne avAja thayo ane enA paDavAthI guphA gAjI uThI. meTe avAja thavAthI gaMdha ane kinnare kaidhe bharANA. bAlizane tyAMja pakaDI pADo ane dhaDAdhaDa mUkakA mAravA lAgyA. thapA thapathapATe paDavA lAgI. ghaNue jerathI lAte mArI pariNAme thoDI vAramAM tyAMja mRtyu pAmyA. kevidanI pAse saMga na hatuM ane sadAgamanI suzikSA smRtimAM hatI eTale bAlizanI avadazA joI tarata ja parvatanA zikhara uparathI nIce utarI gayo. nIce udyAnamAM kovidane dharmazeSa nAmanA munIzvara malyA ane e AryazrInI dezanA sAMbhaLI dIkSA grahaNa karI, kovida bhaNI gaNuM vidvAna banyuM. eTale gurUdeve gya jANuM potAnA AcArya pade sthApana karyo. he ghanavAhana! te kevidAcArya huM pote ja chuM. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaha ane mahAparigraha 175 kumitranA saMsargathI bAlizanI jema duHkhe bhegavavAnA rahe che ane sadAgamanA susaMsarganA rUDA pratApe sukhanA sAdhane maLe che. jIvana AnaMdI ane Adarza banI jAya che. dravya AcAra: zrI kevidAcAryanI vAta sAMbhaLI mane vicAra AvyuM ke A AcArya mahAmeha ane parigraha mitrone tyAga karAvavAne A prayatna che. ane pachI sadAgamane sasaMga mArI sAthe karAvavA mAge che. mAre ahIM zuM karavuM? AvuM vicArate hatuM tyAM mitra akalaMka muni bolyA, bhAI ghana! gurUdevanA vacane tame samajyA ke nathI samajyA? meM kahyuM ghaNuM sArI rIte samaje chuM. te vicAre che zuM ? niyama laI le ? mane akalaMka upara ghaNe saneha hite, vaLI karmagraMthinA samIpamAM AvI pahoMce hatuM ane gurUdevane atula prabhAva hatuM, temaja A mahAnubhAve sAme eka akSara bAlavAnI hiMmata cAlatI na hatI eTale akalaMkanA kahevAthI sadAgamane meM pharI svIkAra karyo. mane kramane mitra mAnyo. dravyathI caityavaMdana karavA lAgyuM, pAtramAM gya dAnAdi ApavA lAgyA, viSayanI vAsanA ane parigrahanI lAlasA ghaTavA lAgI. mahAmaha ane mahAparigraha mArAthI pAchA haThayA. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 upamiti kathA sAridvAra alaMkane vihAra ane mArI dazAH AcArya bhagavaMte ane sAthe akalaMka munie bIjA sthaLe javA vihAra karyo, pelA mahAmaha ane parigraha mArI pAse AvyA ane meM pharIthI emane saharSa svIkAra karyo. thoDuM ghaNuM bAhya dharmAcaraNa karate hate e paNa tajI dIdhuM. mahAmaha ane parigrahamAM aTavAI gaye. bheganI AkAMkSAo haiyAmAM jAgI eTale hajAre strIe sAthe lagna karyA ane antaHpura bharI dIdhuM. dhana meLavavA aneka pApI prayatna AdaryA. pRthvI para saune nirdhana banAvI dIdhA. saMpUrNa pRthvInuM dhana meM ekalAeja saMgrahI lIdhuM. jagatamAM kayAMya keinI pAse senuM cAMdI na rahevA dIdhA. jeTalA pApa hatA te badhAya huM karI chUTa. | mArI AvI dazAthI sadAgama pAche cA gayo ane puNyadaya paNa khuba gusse bharANe. bIjI bAju mArI priya tamA "manasundarI" nAmanI mahArANI hatI. tene zULanI bhayaMkara vedanA upaDI ane alpa samayamAM ja mRtyunA mukhamAM dhakelAI gaI. zAkanuM Agamana ane akalaMkane upadeza : madanamaMjarInA mRtyu thayAne avasara joI mahAmaharAjAne vaphAdAra ane sevAnA avasaranI rAha jote "ka" pitAnA svAmI zrI mahAmaha pAse gaye, namaskAra karI jaNAvyuM ke atyAre mane ghanavAhana pAse javAnI AjJA Ape. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmAha ane mahAparigraha madana mahAmAhunI AjJA maLatAM ja zAka mArI pAse AvI mane jorathI bheTI paDyo. zAkanA kAraNe huM priyatamA maMjarInuM smaraNa karI karIne rUdana karavA lAgyA. A mArI madanamaMjarI ! tu kayAM gaI? mane taracheADI tuM kema cAlI gaI ? zuM mArA aparAdha tArA jovAmAM Avye ? zuM mAre prema tArA upara AcheA hatA ? A rIte khelatA ane raDyA karatA hatA. mArA haiyAmAM AghAtane kAramA ghA lAgyA hatA. 177 leAkasukhathI akalaMkamunine maMdanasuMdarInA maraNanA ane mArI dazAnA samAcArA malyA eTale ee mArI pAse AvyA ane e mahAbhAga zrI akala ke zAkathI hatAza anelA ane dharmakAryAthI dUra thaelA mArA upara karUNA lAvI A pramANe jaNAvyuM. are bhAI ghanavAhana! A te zuM karavA mAMDayuM che? dareka prANIe yamarAjanA mukhamAM ja vasatA hoya che. saunA mAthe mRtyu sattA tAkIne ja beThu hAya che. ApaNI paNa eka vakhate AvI ja dazA thavAnI che. mAha ane zAkane parAdhIna manI te A zuM AdaryuM che ? sadAgama ane dharmane kAM tara cheADI dIdhA? mRtyu prema ane lAgaNI bharI avasthAne jotA nathI. snehIyugalamAMnA ekanA kALIceA karI jatAM jarAya khacakAte nathI. madAnmatta hAthI bhalabhalA vRkSeAne hacamacAvI tADI pADe tema A yamarAja paNa bhalabhalAne peAtAnA mukhamAM samAvI le che. e mATe Azcaya ke zAka karavAnI jarUra nathI bhAI ! 12 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 upamiti kathA sAroddhAra saMsAramAM keNu sadA sthira rahevAnuM che? pati ke patnImAMthI keI te pahelA maraNa pAmaze ja ne? tuM dharmamAM udyamazIla thA. muni akalaMka mane samajAvavA suMdara dezanA ApatAM hatA, chatAM huM madanamaMjarInA mRtyu zokane visArI na zakya, muni sAme ja priyAne yAda karI jora jorathI raDavA lAgyA ane bolavA lAge che padmacane ! tArA vinA mAruM jIvana dhULa dhANa che. are ! madanA! tArA vinA jIvIza kaI rIte? vahAlI ! te game tyAM he paNa ahIM AvI ane mane maLa. muni akalake mane pharI kahyuM, are bhAI ghanavAhana! A tuM zuM kare che? nAdAna bALaka jevuM vartana tane zebhe kharuM? AvuM vartana gAMDAone zobhe. tArA jevA samajIe vicAra kare ghaTe. ghana ! tuM haLave thA, dharmane yAda kara, manane samajAva, saMsAranI dazAne vicAra kara, zarIranI anityatAne saMbhALa, samaju thaI jA, dhIraja dhara, AtmAne yAda kara, zoka mUkI de. are! pelA munie lekedaramAM Aga batAvI hatI te tuM bhUlI gaye? ane madirAzALanuM daSTAnta tane yAda nathI? pilI reTavALI kathAne visarI gayo che? bAvAjInA maThanI vAta smRtithI dUra thaI che? saMsAra bajAranI sthiti zuM taddana tArA jJAnamAMthI khasI gaI? viSayanA viSavRkSa upara vAnara bALanA cittanI dazAone tuM saMbhArate nathI? Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmAha ane mahAparigraha zAka gamana : akalaMka muninI tIvra dezanA sAMbhaLI mane kAMIka cetanatA AvI. mArA zAka haLavA thayA, zAkane rahevuM kaThaNa paDayuM, akalakanI sAnidhyamAM rahevA e asamartha anyA. 179 zeka mahAmeAha pAse gayA ane kahyu, devapA! huM dhanavAhana pAse rahevA asamartha chuM, pelA duSTa akalaMka mane tyAM khUba kanaDagata kare che, mArI zakti have tyAM rahevAnI nathI, Apa AjJA Ape. eTale huM jAuM ? mahAmeAha- vatsa zAka! akalaMkane huM oLakhu chu, bhAre mugdhA vyakti che, hAlamAM tuM jA paNa tAre avasara joi pharIthI kAma upara hAjara thaI javuM. akala kane javAde pachI tArA avasara Avaze. "" zAka- devapAda ! " jevI ApanI AjJA. mArA; hRdayamAMthI zetake vidyAya lIdhI eTale muni akalakanA vacanA mane gamyA ane tethI sadyAgamanA me' priya hRdayavallabha tarIke svIkAra karyAM. pharI dharmamAM mArUM mana joDAyuM, jinezvara paramAtmAnI pratimA meM' anAvarAvyA, jinamaMdirA paNa karAvyA. tIbhUminI yAtrAe karI pavitra manavA lAgyA, laghusnAtra, bRhatsnAtrAdi utsave samuha sAthe AnaMdathI karavA lAgyA, zakti ane supAtradAnane karavA lAgyA. A rIte me' akalaka muninA kahevAthI dharmAcaraNA svIkAra karyo. jIvana mArUM kAMika dharma mArgamAM AvyuM. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 upamiti kathA sAroddhAra A rIte mane sudharelo joI muni akalaMkanA hRdayamAM AnaMda thaye. kAraNa ke emanA haiyAmAM mane guNazIla banAvyAne atyaMta AnaMda hate. bahulikA ane kRpaNatA * akalaMka muninA pravara pratApe mahAmaha ane parigrahanI dazA vicitra banI eTale rAgakezarI mahArAjAe vicAra karyo ke have zuM karavuM? emane parigraha upara khUba heta hatuM. emaNe "sAgarane belA, bhAI! tuM mahAmaha ane parigrahanI madade jA. sAthe "bahulikA" ane "kRpaNutAne " lete jA. tArA vinA e banne strIone ahIM gamaze nahi. rAgakezarI mahArAjAnI AjJAthI mahAmahanI sevAmAM kRpaNutA ane bahulikAne sAthe laI sAgara AvI pahoMce. mahAmaha ane parigraha sAgara vigerene jotAM gelamAM AvI gayA. kRpaNutA AvIne mane bheTI paDI. enA bheTavAnA kAraNe mane vicAra Avyo ke A akalaMka mArI pAsethI ghaNuM dhana kharcAvI nAkhe che te dhananA rakSaNa mATe mAre zuM upAya amalamAM mUka joIe? pANInI jema paise vAparatAM darIdrI banI javAze. dhana rakSA karavI ja joIe. dhanarakSAnA vicAramAM hatuM tyAM bahulikA AvI ane eNe mane AliMgana karyuM, tarata ja kubuddhi thaI AvI ke koI 1 bahulikA- mAvA. kRpaNutA- maLelAne tyAga na karavAnI vRtti. sa.gara-lebhane vadhAro. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmAha ane mahAparigraha 181 paNa yukti dvArA akalaMkane ahIMthI ravAnA karI dauM pachI mAre dhanaya nahi karavA paDe. meM madhurA vacaneAthI akalaMka munine kahyuM, mahAmuni akalaka ! Ape mArA upara karUNA karI pUrNa upakAra karyAM che, sAdhuene AcAra che ke eka sthaLe vadhu na rahevuM, te Apa jinAjJA mujaba vihAra karI zake! che, huM ApanI AjJAonuM anupAlana karIza. bhadre agRhItasa kete ! mArA kahevAthI muni akala ke vihAra karyAM ane peAtAnA gurUjInI nizrAmAM pahoMcI gayA. padmihamAM Asakta ane sadAgamanuM gamana : akalaMkamunie vihAra karyo eTale sAgara mArI pAse Avye ane enI AjJA pramANe krIthI parigrahamAM Asakta anyA. dAna tajyAM, dhyAna tAM, dravyacArA dUra tajyAM. mArUM A parivartana joI parigraha rAjI rAjI thaI gayA. eNe sAgarane kahyuM, bhadra sAgara! te kharekhara mArA prANA macAvyA che. huM marUM marUM thatA hatA tyAM marda tuM AvI paheAMcyA, eTale jIvana rahyuM nahi te rAma ramI gayA hota. tArA karatAM paNa vadhu kRpaNatAnA upakAra che. mArI prANa rakSAmAM enA tArA karatAM mahatvanA bhAga che, A mahulikAne kema bhUlI zakuM ? eneA upakAra ane AbhAra jeTaleA mAnuM eTaleA e che. are! pelA zaitAna mahAzatru akalakane jo kAi kADhI mUkavA samartha banyuM hAya te A mahulikA banI che. enA pratApe ja huM jIvita pAmyA Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 upamiti kathA sAradvAra - A rIte parigrahasAgara, kRpaNutA ane bahulikAne AbhAra mAnI rahyo hate. tyAM mahAmaha bA. vatsa pari graha ! A sAgara te mAruM sarvasva che. mAruM jIvana enA upara ja nabhe che. enA vinA huM maraNane ja pAmuM. mArI je tAkAta gaNe te A sAgara che. mAre kharekhara bhakta che. mArA upara atyanta lAgaNI dharAve che. e mAre putra che. rAjya grahaNa karavAnI yogyatA dharAve che. eja tAruM rakSaNa karavA kSamatA dharAve che. tArA bacAva mATe pUrate zaktimAna che. parigrahe AbhAra mAnya ane mahAmahe ene pAne caDAvyo eTale e mane jorathI bheTI paDyo. mArA upara sAgare varcasva jamAvI dIdhuM. bhadra! pUrvanI jema sAgaranI asara heThaLa AvI sarva dharmane sarvathA tilAMjali ApI dIdhI. kevidAcAryane anubhava: dayALu akalaMkamuninA jANamAM mArA parAkrame AvI gayA eTale emane pharI mane bedha ApavA AvavAne vicAra thayo ane e mATe gurUdevane vinaMti karI anujJA mAgI. gurUdeve kahyuM, vatsa akalaMka ! A tArI mahenata nakAmI che. ghanavAhananI pAse mahAmoha ane parigraha che tyAM sudhI tuM game te sarasa prayatna karIza paNa e saphaLa ane e saMbhava ja nathI. enAmAM sudharavAnI yogyatA nathI. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaha ane mahAparigraha 183 - bhadra! ghanavAhana pAse mAtra mahAmaha ane parigraha ema eja che evuM nathI. mahAmahanI sevAmAM sAgara kRpaNutA ane bahulikA vigere ghaNA AMtarazatruone samUha che. AvI viparIta dazAmAM ene upadeza ke hoya? ene varNa dharmathI zuM ? sadArAma sAthe saMbaMdha kema saMbhave ? e ghanavAhanane tuM bedha ApavA kAje jaIza te tane jarAya lAbha thavAnuM nathI ane svAdhyAya, dayAna, yoganI hAni thaze. lAbha karatAM nukazAna meTuM che. tyAM javAthI sayuM. bhAI nathI javuM. vidyA ane nirIhatA : akalaMka munie pUchyuM, gurUdeva Apa kahe che te satya che paraMtu e ghanavAhanane mahAanarthane karanArA parigraha ane mahAmAhathI kayAre chUTakAro thaze ? gurUdeve uttaramAM jaNAvyuM, vatsa akalaMka! tArA jevAo cAritrarAjanA senApati samayam dazanane sArI rIte oLakhe che. e mahattama tarIke prakhyAtine varele vyakti che. rAjezvara zrI cAritradharmarAje ane samyaga darzana mahattame bhegAmaLI mAnasika "vidyA " nAmanI kanyA banAvI che. e kanyA nirmaLa aMtaHkaraNa vALI ane guNathI yukta che. vaLI cAritra dharmarAja ane viratidevIthI thayelI "nirIhatA ? 1 nirIhatA- koIpaNa vastunI icachA na karavI te. A guNathI parigrahanI vRtti nAza thAya che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAhAra kanyA utpanna thaelI che. A trIjI kanyA che. e paNa vidyA karatAM ochI utare tevI nathI. 184 jyAre ka pariNAma mahArAjAne peAtAne svaya. vicAra Avaze tyAre e banne kanyAone ghanavAhana sAthe lagnagraMthithI joDavAmAM Avaze. tyArapachI A banne pApI mitrAthI ghanavAhananA chUTakArA thaze. e vinA asabhava che. hAlamAM tuM je kAMI prayatna karavA Icche te badhA nirarthaka banavAnA, mATe tuM e vAta tajI de. gurUdevanA vacana sAMbhaLI akala'kamunie mArI ciMtA tajI dvIdhI. petAnI saMyama sAdhanAmAM masta banI gayA. pachI mArI sarvathA upekSA karI. mahAmahAdinuM mahA AkramaNa : karuNAdhana akala'kamuninI madhyasthatA pachI huM mahAmahu ane parigrahane saMpUrNa AdhIna banI gayA. huM tA e eneA gulAma banI cUkayA eTale mahAmeAhanI AjJAthI mahAmUDhatA, mithyAdarzana, kRdRSTi, rAgakezarI, mUDhatA, dveSagajendra, avivekatA, viSayAbhilASa, bhAgatRSNA, hAsa, rati, arati, bhaya, zeAka, jugupsA, kaSAya, jJAna saMvaraNa. dazanAvaNu, vedanIya, AyuSya, nAma, geAtra, aMtarAya, duSTAbhisandhi vigere sainika, nAka, kha'DIyA rAjAoe vArApharatI mArI durdazAmAM vadhArA karatAM gayA. saue mane khuba duHkha ApyuM, paNa mahAmahanA kAraNe mane lakSamAM na AvyuM,' 1 A badhA pAtrA ceAthA prastAvamAM mAmA bhANejanI vAtamAM Ave che. jIveA bhA. 2 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaha ane mahAparigraha 185 are ! ghaNIvAra te A badhAe bhegA maLI mArA upara thaDAI karI besatA ane ghaNuM muzakelImAM mukI detA. AvA aneka avaguNenA kAraNe sadAgamane mArA upara tiraskAra AvyuM ane mane tarachoDI cAlyo gayo. AvI paristhitimAM paNa huM je Icchate te vastuo mane maLI rahetI. kaI vastumAM kamInA jaNAtI na hatI. pANI mAgu tyAM dUdha maLatu. A badhA rUDA pratApa mitra pucchedayanA hatA, chatAM mUkha e e satyane joI zakate na hate. bhadra agRhItasaMkete ! mahAmaha, mithyAtva, rAgakezarI ane makaradhvaja vigerene AdhIna banI dharmabuddhithI bhayaMkara hiMsA karavA lAge. dharmanA nAme ghaNuM akhADA calAvyA. ghaNAM hiMsa yajJa karyA. nagaramAM kulavatI ke kulahInA paNa rUpavatI kanyAne jouM te tarata ja antaHpuramAM dAkhala karI dete, kaI paNa namaNuM nArIne meM jatI nahi karI hoya, kAmamAM e masta banyo ke jANe adhedhULa. agaNita strIone patnI banAvI dIdhI. viSaya vilAsa ane raMgarAga e mArA jIvananuM dhayeya banI gayuM. spezyA ke aspRzya strIone paNa meM viveka na jALavyo. mArA kALA kRtyothI nagaranA nAgarIkene prema mArA uparathI cAlyo gaye. mArA upara napharata thaI AvI. mArI sAmuM jovA keI rAjI na hatuM. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 upamiti kathA sAroddhAra rAjya bhraSTa mArA duSkathI trAselA maMtrI maMDaLe ane nAgarIkee nAnA badhu "niraThavAhana " sAthe gupta maMtraNAo karI ane mane pakaDI levAmAM AvyuM. senApatie mArI sattAne pitAnA kabaje karI, maMtrI maMDaLe sahaga Ave, nAgarIkee e vAtane vadhAvI ane chevaTe niradavAhanane rAjyAbhiSeka karyo ane mane nATaka jevA bhayaMkara jelakhAnAmAM ThasI dIdhe. huM eka sAmAnya kedI karatAM vadhu durdazAne pAmyA. kusvAmInI sattA javAthI maMtrImaMDaLa harSita banyuM, senApatine prasannatA thaI, nAgarIkane AnaMda thaye, nArIoe garabA lIdhA. chokarAoe ujANa karI. susvAmInI prAptithI saune harSa thayo. guNavAna svAmI maLavAthI kene khuzI na thAya? ane kaye AMnaMdajakaka prasaMga na ujavAya? mane te bhayaMkara jelakhAnAmAM nAkhavAmAM AvyuM. jelakhAnuM cAre taraphathI durgadha mAratuM hatuM. jhADA ane pezAba tyAM ja karavAnA ane enI gaMdakInI vacce ja mAre vasavATa hatuM. mAruM peTa pAtALe pahoMcyuM hatuM. bhUkhanA sAMsA paDavA lAgyA, hAthe page majabuta beDInA baMdhana hatA. besavA jevI jarAya jagyA na hatI, mArA duHkhanI gaNanA thaI zake tema nathI. cAlocane! nAraka jevA kedakhAnAmAM zArIrika ane mAnasikaghaNuM yAnAnAe sahana karI. mahAmaha ane enA parivAre mane ghaNu rIte dukhI karyo chatAM paNa mane saMsAra Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmA ane mahAparigraha 187 upara aNugamA na AvyeA. Ata dhyAna ane raudradhyAnanA kuvikalpAmAM ja ramyApacce rahyo. Akhare mArI " ekalavavedya " gUTikA pUrNa thaI eTale bhavitavyatAe mane khIjI grUTikA ApI ane enA pratApe pASThi nivAsanA sAtamAM pADAmAM huM utpanna thayeA. mAr zarIra " pApi4 manAvavAmAM AvyuM. arthAt huM sAtamI narakamAM gayA ane mArUM tetrIsa sAgarApamanuM AyuSya thayuM. "" Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa pAMcamuM bhava bhramaNa ane vikAsa. masya, vAgha ane bilADe. mArI patnI bhavitavyatAe tetrIza sAgaropama sudhI mane pApiSTa nivAsamAM rAkhyA. tyAM mArI avasthA ghaNAMja dardI ane duHkhe bharelI hatI. huM trAsa trAsa pakArI gaye. chele bhavitavyatAe mane navI guTikA ApI ane marIne huM paMcAkSapazu saMsthAnamAM gayA. tyAM mane matsya banAvavAmAM AvyuM. bhavitavyatA ane matsyamAMthI pharI apratiSThAnamAM (sAtamI nArake) laI gaI tyAM tetrIza sAgaropama duHkhamAM sabaDayA karyo ane pachI paMcAkSapazu saMsthAnamAM mane laI gaI ane vAghanuM rUpa ApyuM. 1 A vArtAne saMbaMdha khyAlamAM rAkho. vArtA vizALa ane kama prakRtio sAthe saMkaLAIne banAvelI che, mATe enA vibhAgomAM dhyAnamAM rAkhyA vinA rasadhAra tuTI javA saMbhava che. A vAta mULa saMsArIjIva dhanavAhananA bhavanI ane tyAra pachInI dazA varNavI rahyo che. ahItasaMketA praNAvizALA ane bhavyapurUSa sAMbhaLI rahyAM che. gurU tarIke sadAgama bIrAjelA che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava bhramaNa ane vikAsa ahIMthI vitavyatA pApinivAsanA ceAthA mahAllAmAM laI gaI tyAM aneka vedanAe sahana karI pachI paMcAkSapazu saMsthAnamAM lAvI mane bilADA manAnyeA. 189 rakhaDapaTTI : agRhItasa ketA ! A rIte bhavitavyatA ane parigrahanI sAmatanA kAraNe anatI jagyAe pheravyA asa'vyavahAra nagara vinAnA tamAma nagare mane laI gai. mahAmeAha je rIte rAjI thAyae rIte bhavitavyA. kAya karatI. sauMjJA ( parigraha saMjJA) bhAe mArI ghaNIja avadazA karI nAkhI, save sthaLe ghaNIvAra pheravyo. garALI, sarpa, uMdara vigerenA rUpe manAvatI. sapa thatA tyAre nidhi upara mUrchA tajatA nahi. uMdaranA bhavamAM anAjanA saMgraha karI khuzI thatA. paNa jyAre nidhAna kAI laI jatuM ke anAja naSTa thatuM tyAre duHkhI thaI marI jatA. amRtAdara ne sadyAgamanI prApti : mArA mahAmAha bhadre ! A rIte cakkara cakkara rakhaDatA ane parigraha vigerenuM jora kAMIka ghaTayuM, e leAkA mArI sAthe rakhaDavAthI kAMika thAkayA hAya ema jaNAvyuM. bhavitavyatA kAMika mArA upara prasanna manI ane eka vakhate manujaMgatinA aMdara bharata nAmanA mahAmahAllAmAM laI gaI. ,, tyAM . sAketapura nAmanuM suMdara nagara hatuM. emAM "naMda" nAmanA zreSThI rahetA hatA. emane dhanasuMdarI nAmanI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 upamiti kathA sAroddhAra supatnI hatI. huM emane tyAM putra thayo ane mAruM nAma amRtadara" rAkhavAmAM AvyuM. dhIre dhIre huM yauvanavayane pAme. eka vakhate pharavA mATe huM vanamAM gayA hatA, tyAM meM "sudarzana" nAmanA susAdhune dIThAM huM emanA darzanathI khuzI thaye. samIpamAM jaI vaMdana karyuM ane emaNe dharmadezanA ApI. meM zAMtithI e amRtavANInuM pAna karyuM prI sadAgama paNa tyAM jovAmAM AvyA. he bhadra! je sadAgamanI huM vAta karuM chuM. te Aja mahAnubhAva che ke jenI nizrAmAM ApaNe sau beThA chIe. muni sudarzananA upadezathI mArAmAM bhadraka bhAva Avyo. dravyathI huM zrAvakanA AkArane dhAraNa karanAre banyuM. zrI navakAra mahAmaMtrane jApa, prabhu pUjA vigere dharma kAryo paNa dravyathI karyA. bhuvanapatimAM : dravyathI dhamI banyA pachI bhavitavyatAe mane navI guTikA ApI, enA pratApe huM vibudhAlayamAM gayo. vibudhAlayamAM bhavanapati, vyaMtara, tiSka ane kalpavAsI (vimAnika ) ema cAra pADAo che. emAM bhavanapatinA dasa, vyaMtarata ATha, tiSkanA pAMca ane vaimAnikanA mukhya be bheda che. vimAnavAsI devamAM eka kalpastha ane bIjA kalpAtInA kahevAya che. kalpastha devene rahevAnA bAra devaloka che. ane kalpAtItamAM be avAMtara bhede paDe che. emAM prathama Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 bhava bhramaNa ane vikAsa vibhAgamAM nava sthaLe che tene vaiveyaka kahevAmAM Ave che. ane bIjA vibhAgamAM pAMca sthaLe che, tene pAMca anuttara kahevAmAM Ave che. huM pahelA " bhuvanapati" vibudhAlAmAM AvyuM, ane deva bane. vibudha tarIke mArI prasiddhi thaI. padmanayane ! vibudha banyA pachI huM mahAtmA zrI sadAgamane bhUlI gaye. vibudhAlayanA raMgarAgamAM raMgAI gayo. mArI ddhi ghaNI hatI. AyuSya deDha palyopamanuM hatuM, lIlA lahe2mAM lIna thaI gaye. mAnavAvAsamAM suMdaramuni ane sadAgamanI prApti : bhavinapatimAM vibudha tarIke rahevAnI samaya maryAdA pUrNa thaI eTale bhavitavyatAe mane nUtana guTikA ApI. e mUTikAnA prabhAve huM "mAnavAvAsa" nagare gaye. e nagaramAM "baMdhudatta" vaNika rahetA hatA. emane "priyadarzanA " nAmanI priyatamA hatI. huM emanA tyAM putra tarIke utpanna thayo. mAruM " badhu" nAma rAkhavAmAM AvyuM. anukrame bhaNuM gaNuM maTe thaye. yuvAnImAM meM paga mUkyo. e vakhate "suMdaramunine " mane vega thaI gayo. e udAra mahAtmAe "sadAgama" saMbaMdhI samyajJAna ApyuM. e jJAnanI tithI mAre ajJAna aMdhakAra ghaTavA lAge. emanA upadezathI huM zramaNa banyuM. mArAmAM bhAva sAdhutA na hatI. paNa dravyathI huM sAdhu tarIke suprasiddha banyuM. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra dravya sAdhutAnA pratApe huM... viSNudhAlayanA vyaMtara vibhAgamAM gayA. tyAM mane Rddhi-siddha ane ghaNI maneAhara tryaMta rIe prApta thai. emanA rUpa raga rAgamAM huM mahAtmA sadA gamane bhUlI gayA. emane me' kadi na saMbhAryo. 192 mArI patnI bhavitavyatAnI AjJAthI huM bhavacakramAM ghaNe ThekANe ghaNIvAra rakhaDayA. ghaNIvAra vacce vacce sadAgama mahAtmA maLI jatAM ane huM pAche emane visarI jatA. AvA pherA mArA anata thayA. huM anaMtavAra dravyazrAvaka banyA. anantavAra dravya sAdhu ke sanyAsI banyA, sadAgamanI prApti anantIvAra thai ane jyAre e mahAmanA mahAtmA maLatAM tyAre dazA mArIkAMika sudharatI paNa hu emane ghaNIvAra tajI detA ane tadevAnA kAraNe pAchA duHkhI duHkhI khanI jateA. AvuM paNa anaMtavAra banyuM che. kutIrthI banyA. mithyAtvAdie ghaNA hullAe karyAM, karmAnI nAnI sthiti ane mATI sthitie paNa anaMtavAra khAMdhI ane DI. ghaNIvAra mahAmaha vigere mArA upara khUba ja joradAra hallA karI besatA hatA. paNa jyAre mahAtmA zrI sadAgama prApta thatAM tyAre e huM leAkeAne pAchA haTAvI detA hatA. kAivAra mahAmahAdinuM jora tA, kAi vArasadAgamanu. jora. AvI paristhiti anaMta kALa cAlI. samyag darzana ane sadbhAdhaH anantIvAra sadAgamanA saMsaga thayA ane enA phaLarUpe mArI cittavRtti mahATavI kAMika nirmaLa banI. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa 13 mArI cittavRtti mahATavI nirmaLa banI eTale cAritradharmarAje sadadha mahAmaMtrInA kahevAthI samyagadarzana nAmanA vaDAdhikArIne mArI pAse mokalavA nakkI karyuM. e vakhate emanI theDI vAtacIta paNa thaI. samyagadarzana-deva ! ApanI AjJA huM mastake caDAvuM chuM. Apa kahe te saMsArIjIvane prasanna karavA mATe bheTaNA tarIke vidyA nAmanI rUpavaMtI kanyAne sAthe lete jAuM. sadha-bhAI samyagadarzana ! haju e mATe egya samaya jaNAtuM nathI. sAthe laI javAmAM hamaNuM lAbha thavAne saMbhava nathI. tuM hAla eka ja. jyAre e tArA asala svarUpane jANI leze ane tArA upara anurAga thaze eTale huM paNa "vidyAne laIne tArI pAse AvI jaIza. tuM vidyAne sAthe lIdhA vinA jaIza te paNa lAbha thavAne che. mitrapakSanI vRddhi thaze ane zatrupakSamAM gAbaDA paDaze. hAla tuM ekale jA. samyagadarzana-" jevI ApanI AjJA ane mahAmaMtrI zrI sabedhanI salAha." A pramANe jaNAvI samyagadarzana vaDAdhikArI zrI cAritradharmarAjanI AjJAthI mArA tarapha AvavA prayANa AdarI dIdhuM. vikAsanI vATe : bhadre ! agRhasaMkete ! samyagudane mArA bhaNuM AvavA prayANa karyuM, tyAre huM kyAM hatuM e dhyAnamAM leje. 13 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAdvAra mAnavAvAsamAM janamaMdira nAmanuM jAjavalyamAna eka nagara "" hatuM. tyAM " Anada '" nAme sagRhastha vasatA hatA. emane " nadinI nAmanA nayanAnaMda denArA supatnI hatA. emanA tyAM huM putra tarIke utpanna thayA ane mArUM nAma " virecana " rAkhavAmAM AvyuM. kALakrame huM yauvana vaya pAmyA. 194 nagarInI bahAra 'cittanadana " nAmanA eka suMdara vana vibhAga AvelA hatA. e udyAnamAM huM eka vakhate pharavA gayA. tyAM pU. muni bhagavatazrI dharma dheASa gurUvaya padhArelA hatA. mArA mahAmAdi zatrue ghaNA dula banI gayA hatA. emanuM jora ghaTI gayuM hatuM. tethI huM munizrInI sanmukha eThA ane munizrIe dezanA cAlu karI. sanmArga prApti : A vizaTa vizvamAM manuSya janmanI prApti thavI atyaMta durlabha che. emAM zrI jinazAsananI prApti vadhu dula bha che. e zrI jinazAsana jo prApta thai jAya tA AtmAe paramapadanI prApti mATe purUSAtha karavA joie ane paramapada meLavavuM joie. jo paramapada prApta na thAya te sa'sAracakramAM rakhaDavAnuM tA che ja. janma ane maraNanI ghaMTIemAM pIsAyA karavAnuM che. A vizvamAM zrI jinazAsana vinA kaeNAi rakSaNahAra ke kAI zAntyanA denAra maLaze nahi. munizrInI dezanA sAMbhaLI mahAtmA sattAgama pratyakSa hAjara thayA. sadAgamanI zILI chAyA mArA upara paDavAnA kAraNe meM Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa 195 munizrIne kahyuM ke "mAre kayA kartavyo jIvanamAM amala karavA joIe. te Apa AjJA kare. bhadra! saMsAra prati napharata keLavavI joIe. paramAtmA zrI vItarAgadevanI paramArAdhanA karavI joIe. susAdhu bhagavaMtene vandanAdi karavuM joIe. nava tane abhyAsa ane bhAvathI zraddhA karavI joIe, kumatene tyAga ane sadAgamane nizcala rIte svIkAra karavuM joIe. rAga, dveSa, meha, ajJAna vigerene nAza karavuM joIe. sadAgamana vacana upara pUrNa zraddhA rAkhavI joIe. evuM gurUdeve pharamAvyuM. samyaga dazananuM Agamana : gurUdeva madhura zabdathI samajAvatAM hatAM tyAM zrI samyam darzana vaDAdhikArI mArI samIpe AvI pahoMcyA. mArI karmanI abhedyagraMthIne bheda thaI cUkyo hato eTale huM samyadarzanane sArI rIte joI zakyo. enA upara mane baMdhutvanuM heta jAgyuM. muninA vacane mAM mane svayameva ruci thaI. sahajarIte e zabda gamavA lAgyA. gurUdevane meM kahyuM, "ApanI je AjJA haze tene huM saharSa svIkAra karIza." A pramANe uttara ApI gurUdevane vaMdanA karI huM mArA AvAse gayo. tyArathI samyagadarzanathI yukata bane. mane zraddhA thaI gaI. mAruM mithyAva aMdhakAra alopa banyuM. mArA AtmAmAM samyagadarzananI ti pragaTa thaI Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 upamiti kathA saddhAra mArAmAM vizeSa jJAna na hatuM. huM tane yathArtha samajI zakatuM na hatuM. jJAnasaMvaraNa rAjAnuM mArA upara varcasva haju hatuM paNa tattvazraddhAthI mAre AtmA nirmaLa banate jate hate. ___ tameva saccaM nissaMkaM, jaM jiNehiM paveiaM // ' "paramatAraka jinezvara paramAtmAoe je kAMI kahyuM che, te sarvathA ane sarvadA satya ne zaMkA vagaranuM che" A vAta mArA haiyAmAM barAbara ThasI gaI AtmAnA pradezamAM bhaLI gaI. e vacanamAM zaMkAnuM sthAna na rahyuM. mane alpajJAna jarUra prApta thayuM paNa tanA sUkSama rahasyanuM jJAna na thayuM. gurUdeva sUkSamata samajAvavAmAM ghaNAM ja samartha hatAM ne emanA vacanamAM apUrva zakti hatI, chatAM huM sUkumata samajI zakate na hatuM kAraNa ke mArAmAM sUkamata samajavAnI cegyatA haju AvI na hatI. zraddhAmAM ane sUkSmatatvanA jJAnamAM svayogyatA e mukhya kAraNa che. gurUbhagavate mAtra sahakArI kAraNa che. arthAta nimitta kAraNa che.' gRhidharmanuM Agamana graMthabheda vakhate mArI jeTalI karmasthiti tUTI hatI emAM papama pRthakavara karmasthiti vadhu tUTI gaI, tyAre cAritra 1 nizcayanayathI AtmAnI yogyatA joIe ane vyavahAranayathI gurUdevano yuga joIe to mukhyatAe samyakatva thAya che. 2 palyopama pRthaka--bethI nava palyopamane kALa. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa 197 dharmarAjane nAne putra gRhidharma mArI pAse Avyo. meM tene sAmAnyathI oLakhe paNa saMpUrNa na oLakhe thI dhaNAM a5 vate zraddhA pUrvaka pALyAM. gRhidharmanuM karthane paNa apAze mAnya rAkhyuM. gRhidharmanA pratApe mArI bhAryA bhavitavyatA vibudhAlayanA kalapavAsInA vibhAgamAM mane laI gaI. mane prathama devalokamAM mahAtejasvI deva banAvyuM. mArI traddhi-siddhi agaNya hatI. zayyAnI sukamaLatA, ratnabhUSaNanI jyotine jhagamagATa, devAMganAnA sulalita nRtya, nirmaLa jaLabharelI vAvaDInA vilAse, kalpavRkSenI manaharatAo vigerenuM varNana huM karI zakuM tema nathI. tyAM badhuM apUrva hatuM. mAruM bhautika sukha paNa apUrva hatuM. e pramANe bhautika sukhanA jharaNAmAM jhIlatAM mane kaMIka nyUna be sAgaropamane samaya thaI gaye. ATalA moTA kALamAM meM bhautika sukha ja bhegave rAkhyA. chatAM huM tRpta na bace. AbhIra : anta mane navIna guTikA ApavAmAM AvI. guTikAnA pratApe "madana " nAmanA AbhIranI "reNA" nAmanI patnInI kukSimAM gaye. janma thayA pachI mAruM " kalaMda" nAma rAkhavAmAM AvyuM. ne tyAM huM sadAgama ane samyagadarzanane bhUlI gayo. mArA jIvanamAMthI emanuM sthAna cAlyuM gayuM. gRhidharmakumAra paNa Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 upamiti kathA sArAddhAra mArA tyAMthI vidAya lai gayA. kAraNa ke mahAtmA sadAgama ane mahattama zrI samyagdarzana vinA ekalA rahevuM emane gamatuM nathI. e e vinA e rahI zakatA nathI. chatAM pUrvanA abhyAsanA kAraNe pApabhItA ane nItibhadratAnA guNa mArAmAM rahyo. A guNeAnA pratApe mArI junI gUTikA pUrNa thatAM navI trUTikA ApI mane viSudhAlayanA jyAtiSTha mahAjJAmAM lai javAmAM AvyuM. huM jyAtiSka deva thayA. tyAM parigraha ane mahAmehanuM pharI milana thayuM. ghaNAM vakhate emanA saMbadha pAche tAjo thayA. sadAgamajI ane samyagdanane huM sarvathA visarI gayeA. deDakA : AyuSya purUM thatAM mane bhavitavyatAe navI geALI ApI. enA prabhAve paMcAkSapazu saMsthAnamA laI javAmAM AvyeA ane mane deDakAnuM rUpa dhAraNa karAvyuM. bhavitavyatAe mane pharI ghaNe ThekANe pherajgyA. jyAM tyAM rakhaDAvavAmAM mArI patnIne majA AvatI hatI. Akhare eka navI geALI ApI ane mAnavAvAse javAnuM patnIdevInuM pharamAna thayuM. vAsava : mAnavAvAsamAM kAMpilyapura" ,, rAjA rAjya karatAM hatAM. vasubandhu zaNI hatI. huM emanA tyAM putra tarIke mArUM nAma rAkhavAmAM AvyuM. 66 66 nAmanuM nagara hatuM. tyAM emane " dharA " nAmanI ** janmyA, " vAsava " zd Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa 199 ceAgya vayanA thatAM mane pU. zAMtisUrijI nAmanA gurUdevanA meLApa thai gayA. emanA upadeza zravaNa karyAM pachI mahAtmA sadAgama ane zrI samyagdarzananA mane punaH darzana thayAM. A ane mahAnubhAvAnA paricayanA pratApe mahAmeAha, parigraha vigere dula banI gayA. sabhyadarzIna ane sadAgamanA pratApe tyAMthI huM izAna devalAkamAM gayA. ane tyAM paNa mane A anene samAgama thayeA. ghaNA sukhA bheAgavyA. kAMcanapuramAM : tyAMthI manujagatinA kAMcanapuramAM mAnava anyA. mahAmeAhu vigeree pharI mArA upara AkramaNu karyuM ane huM zrI sadyAgama ane zrI samyagdarzanane visarI gayA. suleAcane ! A kramathI asaMkhya vAra zrI sattAgama maLyA ane pAchA gayA. e rIte zrI samyagdarzana paNa asaMkhyavAra AvyA ane cAlyA gayA. mArA rakhaDavAnA aneka sthaLe banI gayA.2 rakhaDavAmAM huM jyAre zrAddhdhama pAmatA ke sAdhudhama svIkAratA tyAre mahattama zrI samyagdarzana mArA jevAmAM AvatA hatAM. jyAM samyagdarzana hoya tyAM sadAgama teA hAjara hAya ja. samyagdarzananI vidyamAnatAmAM gRhidharma paNa ghaNI vakhata 1 kSaceApazama samyakatvanI vAta che. 2 AtmAnI kevI dazA thAya che e vicAra karavA jevA che, Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 upamiti kathA sAroddhAra upasthita thaye hatuM, paNa e sAmAnya rUpathI. keIkaI vAra samyagadarzana vinA paNa gRhidharmane (dravyathI gRhidharmane) meM joyA haze. A rIte zrI samyagradarzana, zrI sadArAma ane zrI gRhidharma e traNe badhuone anekavAra joyA che. A traNe hitasvI badhuo hatA. A traNe ghaNuM sukha ApatA hatA. chatAM meM emane vacce vacce ghaNIvAra bahiSkAra karyo che. ekalA sadagamane meM anaMtIvAra najare nihALyAM che. paraMtu samyagadarzanane ekalA jevAne prasaMga ja nathI Avyo. jyAM samyaggadarzana hoya tyAM sadAgama te heya ja, paNa sadAgama heya tyAM samyagadarzana hoya ane na paNa heya. - jyAre jyAre mane samyagradarzanane bheTe thaye che tyAre tyAre mAre mitra puNyadaya paNa mane sukha Apate hate. kadi vAMke cAlyo nathI. paraMtu mahAmaha, mithyAtva, parigraha vigere bhAva zatruonI tAkAta vadhI jatI, e le ke sAmano karavA samartha banatA, tyAre puNyadaya paNa cAlyo jate. puNyadayanA javAnA pratApe Dagale pagale mAre duHkhe ja bhegavavA paDyA che. sukhanI saheja zILI chAyA paNa na joI zakate. kemalagi! vadhu zuM jaNAvuM? eka agatyanI vAta jaNAvI dauM. ghaNIvAra mahAmahe mithyAdarzananA jorathI samyagadarzanane mArI haThAvyA che. jJAnasaMvaraNa rAjAe sadAgamane bhagADI mUkayA che. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa 201 paratu huM jyAre samyagdarzananA pakSamAM jatuM tyAre samyagadarzananA bhayathI mithyAdarzana nAzI chUTatuM hatuM ane mahAtmA zrI sadAgamanI tarapheNa karate tyAre jJAnasaMvaraNa bhayabhIta banI saMtAI jatA. AvI hAra-jita ghaNe ThekANe ghaNIvAra thayA karI che.' vibhUSaNa : agRhItasaMkete ! mArI patnI bhavitavyatAe mane eka navIna guTikA ApI. enA jere mAre mAnavAvAsa nagaramAM javAnuM thayuM. mAnavAvAsamAM "sopAraka" nAmanuM suMdara nagara hatuM. tyAM ati dhanADhya dhanapati zrI "zAlibhadra" nAmane vaNika rahete hate. ene kanakavaNuM "kanakaprabhA" supatnI hatI. huM emanAM tyAM putra tarIke utpanna thaye. "bibhISaNa" mAruM nAma rAkhavAmAM AvyuM. eka vakhata huM "zubhakAnana" udyAnamAM gayo. tyAM mane pU. zrI. "sudhAbhUti " nAmanA AcArya bhagavaMtane satsaMga thayA. emane vaMdanA karI ane sadupadeza sAMbhaLe. tyAM 1 AtmAnA vikAsa ane hAnine A sAkSAta citAra raju karavAmAM Avyo che. dareke potAnA AtmAnI dazAne vicAra kare jarUrI che AmA svapaurUSathI hINe bane che tyAre aMdhakAra tarapha DhasaDAI jAya che ane svapurUSArthane upayoga kare che e prakAza tarapha vaLe che. AtmAnA purUSArthanI paristhiti pramANe unnati-avanati thayA kare che. mokSe jatAM agAu anaMtIvAra AvuM bane che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 upamiti kathA sAroddhAra meM mArA hitasvI zrI sadAgama mahAtmA ane samyagadarzana vaDAdhikArInA darzana karyA. puNyazIle ! gurUdevanA upadezathI mane tavazraddhAna thayuM. ta upara AMtarika abhiruci thaI. gurUdevanA Agrahane AdhIna banI meM saMyamane svIkAra karyo. paNa mArAmAM bhAvavirati na AvI. huM dravyasAdhu thaye. samyagudarzana te nirmaLa hatuM. sAdhuveSamAM ekadA karmoe mArA upara jorathI AkramaNa karyuM. pharI huM vibhAvadazAmAM gabaDI paDyo. AtmaramaNatAmAMthI dUra thaI gayA. mahAmaha mithyAtva vigere pAchA sabala banI gayA. mahAmahAdinA sabala thavAnA lIdhe huM sakAraNa ke niSkAraNa paraniMdA karavA lAgyo. paraniMdA e mAruM vyasana banI gayuM. sAdhu heya, tapasvI heya, guNazIla haya, sudhama heya paNa huM badhAnI niMdA ja karavA lAgyo. te eTale hada sudhI ke meM saMghanA avarNavAda bolavAnuM paNa na choDayuM ane parama tAraka jagatanA uddhAraka zrI tIrthaMkara paramAtmAnA paNa peTa bharI avarNavAda balavAne rasiya banI gaye. suzAstranI paNa niMdA karI. gaNadharane paNa bAkI na rAkhyA. mAro bAAveSa sAdhune hate paNa sAdhutAnA aMze na hatA. guNa AtmAonI niMdA karavAthI mArAmAM pApanA khaDaka khaDakANA. mahAmahane AdhIna banI jaI huM mahAmithyAtvI banI gaye. mithyAdarzananuM gADha aMdhakAra mArA upara AvaraNa bhUta banI gayuM. samyajJAnanI jyoti sarvathA tirahita banI gaI. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa 203 huM agRhItasa ketA ! mArI patnInI AjJAthI bhavacakratu' bhramaNu cAlu thai gayuM. emAM duHkhA bhAgavatAM bhAgavatAM adha puddagala parAvata kALa mArA cAlyeA gayA. huM khUba rakhaDyo, AthaDyo, kuTAyA, marAyeA, herAna parezAna banI gayA. upasa hAraH saMsArIjIva peAtAnI dardabharI kahANI kahI rahyo hatA te vakhate agRhItasa ketAne manamA thayuM ke A kathAnA bhAvane peAte kAMika samajI rahI che. enuM mana kathA sAMbhaLatA khUba vismaya pAmatuM hatuM. vizAla buddhinA svAminI zrI prajJAvizAlAe saMsArI- jIvanI darda kathA sAMbhaLI eTale enA manamAM parama savega prApta thayeA. enu hRdaya gadita banI gayu.. hRdayamAM e bhAgyavatI vicAra kare che ke ahA ! saMsArIjIvane ghaNAM pApe vaLagelA che. emAM vadhu bhayaMkaratAvALA keAi hAya tA mahAmAhu ane parigraha ja mahAzatru che. enA karatA jagatamAM khIjuM kAI pApa caDIyAtu nathI. jyAre saMsArIjIva guNahINA hatA tyAre krodha vigeree enI dardabharI dazA karI paNa samyagdana mahAtmanA milana pachI paNa mahAmAha ane parigraha enI avanati ja karAvatA rahyA. samyagdarzanane maLyA pachI paNa mahAmeAhanI asaranA lIdhe samyagdarzanane A pAmara visarI jatA ane duHkhamAM sabaDatA. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArodvAra vaLI mAha samaya che. arthAt jyAM mAha hoya tyAM krodha, mAna, mAyA, leAbha, hiMsA, asatya, steya, maithuna, parigraha, IrSA, asUyA vigere badhAja kuTu bIjane sAthe ja hAya che, parigraha ane leAla banne eka bIjAnA pUraka mitrA jevA che. 204 AtmAnA sava guNAnA vinAza karavAnI jo keAInI zakti hAya tA mAtra mahAmeAha ane parigrahamAM ja che. A baMne zatrusainyanA mULanAyakA che. e vinA bIjA zatruonI zakti nathI ke AtmA upara peAtAnuM varcasva sthApI zake. AvI paristhitimAM paNa saMsArIjIva mahAmaha ane parigrahanA sarkajAmAMthI chUTI zakatA nathI. sadyAgama ane samyagdarzananuM kathana sadA mATe svIkArI zakatA nathI, te bhAre AzcayanI bInA che. zrI kAvidrAcArye zrutine paNu kharAkha vavI che, chatAM mAhAdhIna AtmAe emAM raMgAI jAya che. prajJAvizAlAne gADha vicAramAM garakAva joine bhavyapurUSasumatie pUchyuM, mAtA ! Apa zuM vicAra karI rahyA che ? uttaramAM prajJAvizAlAe kahyuM, bhadra ! tane pachI badhuM samajAvIza. tuM sa'sArIjIvanI kathAne ekavAra sapUrNa sAMbhaLI le. tuM hAla adhIrA ane utAvaLeA na thA. dhAva mAtAnA uttara sAMbhaLI bhavyapurUSa-sumatirAjakumAra mauna rahyo, eTale sasArIjIve kathA cAlu karI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa ane vikAsa bhalipuramAM : bhadre agRhItasa ketA ! mArI patnI mane zUTikA ApI mAnavAvAsanA bhagnilapuramAM lai gai. 205 66 ,, bhaDrilapuramAM sphaTika " rAjA rAjya karatA hatA ane vimaLa hRdayA " vimaLA ' nAmanA mahArANI hatA. emanA tyAM huM " vizada " nAmaneA putra thayA. khIjanA ca`dranI jema huM unnati pAmatA pAmatA tarUNu avasthAmAM AnyA. e vakhate mane " suprabuddha " munIzvarane sattamAgama thayA. tyAM mane mArA hitastrI mahAtmA zrI sadAgama, mahAtmA zrI samyagdarzana ane zrI gRhidhama yuvarAjanI prApti thai. me vrata niyamA svIkAryA ane sUkSma tattvAnI samajutI mane thai. ataranA bhAvathI meM gRhidhanI ArAdhanA karI. puNyadayanA pratApe mane bhavitavyatA trIjA devalAkamAM laI gaI. tyAM aneka vaiyika sukhA maLyAM. e sukhA bhAgavavAmAM sAta sAgaropamane samaya pasAra thai gayA. aMtima vAta : TuMkamAM kahuM te e mArA traNe upakArI mitrAnA pratApe huM khArUM devaleAkamAM anukrame jai AvyA. tyAMnI sukha-samRddhi avarNanIya hatI. mAtra bhautika vilAseAnA sAdhanA ja agaNya hatAM. apAra ane amApa hatA, bhadre ! tyAra pachI te bhavitavyatAe khAramAM devaleAkamAMthI mane mAnavAvAsa tarapha prasthAna karAvyuM. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 upamiti kathA sAroddhAra aMtima maMgala : he mahAnubhAve ! je tamAre mekSanagara bhaNI javA IcchA hAya te mahAkaTu phaLa denArA mahAmahane nAza kare. pApI parigrahane hAMkI kADhe ane rAgajanya zabda sAMbhaLavAnI IcchAne navagajanA namaskAra kare. e mATe A prastAvamAM AvelA ghanavAhana ane bAlizanA daSTAMtane najara sanmukha rAkhe. tethI tamane mahAmaha ane parigraha muMjhavaze nahi ane madhura zabdo prati rAga thaze nahi. iti zrI devendrasUriviracite upamiti-bhavaprapaJcakathAsAroddhAre mohaparigrahazravaNendriyavipAkavarNano nAma saptamaH prastAvaH samAptaH Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI upamiti bhavaprapaMcA kathAsArAddhAra gujarAtI prastAva-AThameA avataraNu Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamA prastAvanA pAtro sapramAda-nagaranuM nAma. madhuvAraNa-saprameAda nagaranA rAjA. sumAlinI-madhuvAranI rANI, guNadhAraNa-madhuvAraNane putra ( saMsArI jIva. ) phaladhara-guNadhAraNanA mitra, sAhlAdama`dira-udyAnanuM nAma. gadhasamruddha-vaitADhyanuM nagara. kanakAdara-gaMdhasamRddhanA rAjA. kAmalatA-kanakAdaranI rANI. madanamaMjarI-kanakAdaranI putrI. lavalikA-madanama'jarInI sakhI. dhavalikA-kAmalatAnI dAsI. caTula-kana daranA guptacara, kadamuni-guNadhAraNanA upadezaka, nima LasUrijI-kaivalI bhagavaMta. janatAraNa-guNadhAraNanA putra, Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :209: Y] deza rAjakanyA paricaya-ataraMga pAtrA I 1 kSAMti-cittaso'ya nagaranA zubha pariNAma ane niSpra'patAnI putrI. 2 krayA-cittasauMdaya nagaranA zubhapariNAma ane cArUtAnI putrI. 3 mRdutA-zubhamAnasanagaranA zubhAbhisadhi ane varatAnI putrI. 4 satyatA-zubhamAnasanagaranA zubhAbhisaMdhi ane vatAnI putrI. 5 RjutA-vizadamAnasanagaranA zuddhAbhisaMdhi ane zuddhatAnI putrI. 6 acAratA-vizadamAnasanagaranA zuddhAbhisaMdhi ane pApabhItAnI putrI. 7 brahmarati-zubhacittapuranA sadAzaya ane vareNyatAnI putrI. 8 muktatA-zubhacittapuranA sadAzaya ane vareNyatAnI putrI. 9 vidyA-samyagdarzananI putrI. 10 nirIhatA-cAritrarAja ane viratidevInI putrI. si'hapura-nagaranuM nAma. gaMgAdhara-mahendra ane vINAne putra ( sa`sArIjIva ) sudhASAcAya -gaMgAdharanA upadezaka, za`khanagara-nagaranuM nAma. mahAgiri-za`khanagaranA rAjA. bhaThThA-mahAgirinA rANI. siha-mahAgirinA putra. dha -siMhanA guru. kSemapurI-sukaccha vijayanI rAjadhAnI, yugandha-kSemapurInA rAjA, 14 .. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 210 nalinIyugandharanI rANI. anusuriyugandharane putra. saMsArI jIva-cakravartI. 4 zakhapura-nagaranuM nAma. . cittarama-zaMkhapuranuM udyAna. manenadana-madira. purakara-anusuMdara cakrIne putra. haripura-nagaranuM nAma. bhImaratha-rAjAnuM nAma. subhadrA-bhImarathanI rANI. samantabha-bhImaratha rAjAne putra. sAgama mahabhadrA-bhImaratha rAjAnI putrI. prajJAvizALA-kaMdamunine jIva. ratnapura-nagaranuM nAma magadhasena-ratnapurane rAjA. sumaMgaLA-magadhasenanI rANI. sulalitA-magadhasenanI putrI. ahItasakatA-madanamaMjarIne jIva. zrIgarbha-zaMkhanagarane rAjA. kamalinI-zrI gabharAjAnI rANuM. mahAbhadrAnI mAsI. puMDarIka- zrIgarbha-kamalinIne putra. bhavyapurUSa-sumati-samantabhadranI pATane vArasa, Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 211 : UR cAra saMbaMdhI racanA UR (6) akuzaLa-cerIne mAla. (2) kamala-zarIre vilepananI rAkha. (3) rAjasa-sonAgerUnA hAthA. (4) tAmasa-kALAsAhInA TapakA. (5) rAgakalelakaranI mALA. (6) kavika95 saMtati-zarAvaLAnI mALA. (7) pApAtireka-oparI-ThIkaruM. (8) akuzala-gaLe eTele mAla. (:) asadAcAra-gadheDe besavA mATe. (10) duSTAzaya-rAjapurUSe. (11) vivekIlAke-pApanI ghaNuM karanAra. (12) kaSAyatophAnI chokarAo. 1 keTalAka aMtaraMga pAtre AgalA prastAvamAM AvI gayA che tethI atra pharI lakhyA nathI. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa paheluM. guNadhAraNa ane madanamaMjarI guNadhAraNa janma: vizALa mAnavAvAsamAM "sapremada" nAmanuM eka nayanamanahara nagara hatuM. e lakSamInuM vAsabhuvana jevuM gaNAtuM. AnaMdI ane utsAhI mAnave A nagaramAM rahetA hatA. saprada nagaranA mAnave sAtvika guNathI dhanADhya hatA. rAjA taraphathI paNa emanA guNaratna ane dhanaratno vRddhi pAmatA hatA. ahIMnA vasanArA saubhAgyazIla hatA. dInatAne te dezanikAla thayela hatuM. dIna-hIna zeThe na maLate. A nagaranI rAjyasattA zrI "madhuvAraNa" rAjavI bhagavatA hatA. teo mahA samartha rAjavI hatA. mada jharate unmatta gajarAja mahAvananA mahAvRkSene ukheDI nAkhe ema madhuvAraNa rAjavI samartha duzmanane ukheDI devA mahA samartha hatA, suragiri merUparvata jema zItarasima caMdra ane uSNarazmi sUrya dvArA semaNe lAge, ema A rAjavI zAMta yaza prabhA ane tejasvI pratApathI suvarNakAMta ejasvI jaNAtA hatA. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamadegjarI 213 lajjA, caturatA, dAkSiNya, zIla vigere naitika supuSpAnI mALAthI zAlatA H sumAlinI " nAmanA mahArANI madhuvAraNu rAjavIne hatA, sumAlinI patine mana su-mAlA ja hatI. kulamALAnI jema hRdayamAM enuM suMdara sthAna hatuM. huM agRhItasa kete ! bhavitavyatAe mane sumAlinI rANInI kukSImAM sthAna ApyuM. puNyAya mitrane paNa sahAyaka tarIke mAkalyA. garbhakALa pUrA thatAM puNyAyanI sAthe mArA janma thayeA. mAta-tAtane ghaNuMA haSa thayeA. emaNe mArA janma utsava dhAmadhUmathI ujavye. mAta tAte " guNudhAraNa nAma mArU rAkhyuM. mArI mAva jatamAM pAMca dhAvamAtAo rAkhavAmAM AvI. khIjanA caMdranI jema dina pratiddina mATeA thavA lAgyA. "" 66 mArA pitAne eka sageAtrIya rAjA mitra hatA. emanuM nAma " vizALa " hatuM. e vizALa rAjavIne kuladhara " nAmanA eka putra hatA. ame te samavayaska hatA. amane paraspara ghaNA sneha hatA. ame sAthe ramatA khelatA mATA thavA lAgyA. bhaNyA paNa ame sAthe ane yuvatijanane Ana dadAyI yauvanamAM amArA praveza paNa sAthe thayA. AlAda maMdira udyAnamAM : eka divase ame nagarathI dUra rahelA AhlAdama`dira ' udyAnamAM pharavA gayA. A udyAnamAM ame ghaNI vakhata Anada pramAda khAtara pharavA AvelA. A sthaLa ghaNuM raLiyAmaNuM ane khuzanumA bharyuM hatuM. haiyuM haLavuM phula khanI jatuM. 6. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214. upamiti kathA sAridvAra eka vakhate ame bagIcAmAM virAma karI rahyA hatAM. amArAthI dUranA eka AmravRkSanI nIce be keI ajANa yuvatio beThelI hatI. e amArA jevAmAM AvI. enA rUpalAvaNya AgaLa ratidevI paNa jhAMkhA jaNAtA hatA. rUperI rUpanI mUrti jaNAtI hatI. mRganayane! e namaNI nArI nayanenA kaTAkSa bANa dvArA mArA upara prahAra karatI hatI. enA nayanabANe mArA hRdayamAM pravezI jatA hatA. premanA navanItathI chalakatI e rUpavatIne joI huM vicAre caDyo. are? A zu lakSamIdevI che? zuM madanapatnI ratidevI che? A zuM devAMganA te nahi hoya ? A keNa saubhAgyavatI haze? apsarA haze? e ajJAta nArI upara atyanta deha pAmI cUkayo hatuM. mArA nayana ane mukhanA parAvartanathI mArA hRdayanI vAta kulaMdhara samajI gayuM hatuM. mane zarama thavA lAgI. meM mArA bhAvene dAbavA prayatna karyo tyAM kulaMdhara kumAre kahyuM, mitra! ramata-gamatamAM ApaNe ghaNe samaya pasAra thaI gayo che, have ApaNe ghare jaIzuM ? meM kahyuM, jema tane game ema karIe. ame bane ghare gayA. dainika kAryakramane nikAla karI rAtre zayanakhaMDamAM gayA. meM e rAta mahAmuzIbate pUrI karI. eka rAta se rAta karatA meTI thaI paDI. viyegInI rAta keme jatI nathI. savAre uThI mitra kulaMdharane sAthe laI huM udyAnamAM Avyo. manamAM gayA divase jeelI yuvatine jovAnI ati Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamaMjarI 215 utkaMThA hatI. e utkaMThAnA lIdhe ja vahela vahelo ahIM Avelo paNa e yuvatI jovAmAM na AvI. ene meM ghaNuM ghaNuM zodhI paNa e jovAmAM na ja AvI. mane atyaMta udvega thayo. huM utsAha ane AnaMda vagarane banI gayo. thAkIne lothapotha banI gaye. virahanI vyathA vadhu vadhI gaI. huM e AmravRkSa tarapha vAraMvAra jete hate. Akhare thAkIne e AmrataLe huM ane kulaMdhara besI gayA. eTalAmAM jhADImAMthI keInA AvavAne pagarava saMbhaLAya. alpa samayamAM be nArIo amArA bhaNuM AvatI joI. emAM gaI kAle jeelI eka nArI hatI ane bIjI kaI navIna hatI. e navI nArI madhyama vayanI ane zebhanA hatI. paNa meM jenI AturatA rAkhela e na hatI. amArI pAse e baMne AvI. ame baMne ubhA thaI gayA ane e nArIone AvakAra Apo. emaNe amane AzISa ApI. madhurA avAje kahyuM, he varAnane ! amAre Apa baMnene kAMIka vAta jaNAvavI che. Apa ahIM bese. zAMtithI amArI vAta sAMbhaLo. ame sau vRkSataLe besI gayA. madhyama vayanI nArIe mArA tarapha najara karI ane bolI. vatsa Apa dhyAnathI amArI vAta sAMbhaLe. amane ane Apane lAbha thaze. madanamaMjarI : aneka vidyAdharAnA nagarothI suzobhita "vitAThya" parvata che. te vatArca upara "gaMdhasamudra" nAmanuM suMdara nagara che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 upamiti kathA sAroddhAra unmummmmmmmm "kanakadara" nAmanA vidyAdhara cakravatInuM zAsana e nagara upara cAle che. huM e vidyAdhararAjanI "kAmalatA" nAmanI patnI chuM. aneka mAnatA ane ghaNuM parizrama pachI amane eka putrI thaI. ame enuM "madanamaMjarI" nAma rAkhyuM che. zrI kanakedara rAjAne "narasena" senIka upara ghaNe prema hate. narasenane "vallarikA" patnI hatI. ene eka putrI thaI. enuM "lavalIkA" nAma rAkhyuM. lavalIkA ane madanamaMjarI priya sakhIo banI. e baMnee kaLAne suMdara abhyAsa karyo. madanamaMjarIe yauvanavayamAM praveza karyo. rUpasauMdarya ane vidyAbhyAsamAM ajoDa banI. eNIne pitAnA samavaDI vara jovAmAM na Ave eTale purUSadaiSiNI banI gaI. madanamaMjarIne purUSajAta prati napharata chUTI. lavalIkA dvArA A samAcAra mane ane maMjarInA pitAjIne malyA. putrInA manane kema manAvavuM e citAthI ame udAsa banI gayA. paraMtu rAjAjI pratyutpannamati hatA. emane eka vicAra Avyo ane svayaMvara maMDapa banAvyA, sArA sArA vidyAdharone ane vidyAdharakumArane AmaMtrita karyA. paraMtu maMjarIne emAMthI koI na gamyA. vidyAdharonI prazaMsA sAMbhaLI maMjarInuM mAthuM sakhata dukhavA lAgyuM. sArA sArA vidyAdharanI e prazaMsA paNa na sAMbhaLI zakI. maMjarIne eka paNa vidyAdhara na gamyu tethI vidyAdhara vilakhA thayA. badhAnA mukha jhAMkhAjhaba thaI gayA. rAjA upara teSa jA. vidAyagirI na ApI chatAM vagara rajAe eka ja dizA tarapha saue cAlatI pakaDI. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamajarI svapnaddanaH amArA zAkane pAra na hatA. ghaNA ja udvigna manI gayA. mahAmuzIbate divasa te pUrA karyAM. rAjAne cintAnI gherI asaranA kAraNe rAte paNa jarAya nidrA na AvI. zayyAmAM ALeTI ALeATI rAta pUrI thavA AvI tyAre maLaske alpa nidrA AvI. rAtanA antima prahara hatA. vAtAvaraNa zAnta ane khuzanumAM bharyuM hatuM. ane emAM rAjAnI AMkha maLatAM eka sehAmaNu` svapna AvyuM. svapnamAM be purUSA joyA ane e sannArIo joi. rAjAne svapnamAM paNa avyakta Anandva thayeA. 217 e cAre vyaktioe kahyuM: " huM rAjendra ! Apa udAsI natAne tyajI de. ame pahelethI madanamajarInA vara zeAdhI rAkhyA che, Apa khIjA varanI zodha na karA, amArA zeAdhele vara ja maMjarInA pati thaze. vidyAdharAne ame ja dveSIlA manAvyA che. Apa nizciMta rahejo Ama kahI cAre jaNNA adRzya anI gayA. khIjI tarapha eja vakhate magalapAThake Sita lalakAryuM. subhA "" viSAdaharSo mA kRDhavamudayAdikramo hyasau / sarvasAmAnya ityeSa, zaMsatIvodayan raviH // he mAnavamandhue ! huM ane viSAda na kareA. unnati ane avanatinA krama athavA utkraya ane astanA krama e sarva sAmAnya vAta che. hAlamAM uyAcala upara ArUDha thaelA sUrya ApaNane evuM ja jaNAvI rahyA lAge che. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 upamiti kathA sAroddhAra A subhASita sAMbhaLatAM rAjAnI nidrA dUra thaI. paroDhIe jeela svapna ane maMgalapAThakanA subhASitanA arthane vicAra karyo. pariNAme rAjAnI udAsInatA uDI gaI. ciMtA cAlI gaI. varanI zodhamAM madanamaMjarI ane lavalIkA ekAMtamAM beThA vAta karatA hatA. lavalIkAe dhIrethI pUchyuM, alI maMjarI? teM lagna mATe ze vicAra karyo che? AvuM kayAM sudhI nabhaze? ekalavAyuM kema goThaze? maMjarIe kahyuM, sakhI! je mAtA pitA rajA Ape te ApaNe vizvanI saphara karIe. emAM huM varanI zodha karuM. gya vara jaNAze te lagna karIza. ' lavalIkAe e vAta mane jaNAvI. meM maMjarInA pitAne e vAta kahI. A vAta sAMbhaLI rAjAe vicAra karyo ke dIkarIe sArI pejanA raju karI che. devatAe jaNAvelA varanI prApti A upAyathI saMbhavita lAge che. bhale e dezATana mATe jAya. A vicAra karI rAjAe anumati ApI. pitAjInI AjJA maLavAthI madanamaMjarI pitAnI priyasakhI lavalIkone sAthe laI varanI zodhamAM vizvanuM avalekana karavA cAlI nikaLI. vizvanuM avalokana karatAM karatAM keTalA divase pasAra thayA. eka divase lavalIkA udAsa banI acAnaka amArI pAse AvI. eNIe rAjAne ane mane kahyuM. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanama'jarI 219 huM rAjezvara ! ApanI pAsethI nIkaLI ame raLiyAmaNA gAmA, nagarA, udyAnA, upavanA, nadIo, sarovaro ane anya daza nIya sthaLe jotA jotA " sapramAdapura " nagare paheAMcyA. e nagaranI bahAra " AhlAda dira " nAmanuM upavana hatuM. AkAzamAMthI ame enI suzeAbhA joI rahyA hatA. vanaze|bhA jotA jotA devakumAreza jevA e rAjakumAreza amArA jovAmAM AvyA. emAMthI eka kumArane joi mArI sakhI ma'jarI rAgavaza manI gai. e rAjakumAra enA haiyAmAM vasI gayA. ame AkAzamArge thI pRthvI upara utarANa karyuM. AmravananA eka dUranA AmravRkSa nIce ame eThaka lIdhI. dUra hAvA chatAM pelA kumArA amane joI zake e jAtanI AmravananI vRkSaracanAe hatI. priyasakhI madanamaMjarI e rAjakumAranA mukha tarapha eka najare joI rahI hatI. mukhacaMdranA pIyUSane pItA e dharAtI na hatI. eTalAmAM e managamatA rAjakumAre paNa maMjarI tarapha joyuM. e najaramAM khUba ja mAdakatA hatI. khUba ja asarakArakatA hatI. maMjarInA hRdaya upara e najare kAmaNu karI dIdhuM. peAtAnA upara priyanI najara paDavAthI maMjarI Ana dvita manI gaI. amRta siMcAelI velaDInI jema e hanA ane sukhanA anubhava karavA lAgI. sukhanA sarAvaramAM taravA lAgI. enA hainA ane AnaMdanA bhAvevA aneka rIte mukha upara madabharyuM vAtAvaraNa sarjI jatA hatA. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 upamiti kathA sAroddhAra A prasaMga joI mane paNa AnaMda thaye. mane thayuM ke keI paNa rAjakumArane joI maMjarI kadI prasanna banatI na hatI. Ane prasanna karavuM saheluM na hatuM. chatAM AvI duSkaradSAne A rAjakumAre prasanna banAvI dIdhI che. dhanya che A rAjakumArane. ahAhA ! A rAjakumAranuM rUpa kevuM suMdara che. lAvaNya kevuM maghamaghI rahyuM che? zarIranI suDoLatAe te kamAla karI che. dhanya che vidhAtAne jANe nirAMtanA samaye eNe A rAjakumArane kaMDArelo lAge che. amArI A maMjarIne ane A rAjakumArane vega saMbaMdha thAya te ghaNuM sarasa lekhAze. kAmadeva ane rati jevI sugya joDI jAmaze. vidhAtAe samaya laIne A yugala ghaDI kADhyuM lAge che. A baMnenI najaro malI gaI che. eka bIjAnA premanI Apa-le thaI gaI che. cAlo, ApaNe je kArya mATe saphare nikaLelA te kArya pAra paDayuM. huM vicAra karatI hatI eTalAmAM manamA rAjakumAra ane ene mitra baMne ubhA thayA. e upavananI bahAra cAlyA gayA. maMjarInuM nidhAna chInavAI gayuM hoya, sarvasva cAlyuM gayuM hoya evI e vihaLa banI gaI. mana vinAnI e banI gaI. jalavinAnI mIna jevI enI dazA banI gaI ' meM kahyuM, bahena madanamaMjarI! tane A rAjakumAra gamI gaye lAge che. ApaNe mAta-pitA pAse jaIe. A vAta jaNAvIe. eo jarUra anumati Apaze ja. A rAjakumAra sapradapuranA rAjA zrI madhuvAraNanA suputra ja hevA Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanama'jarI 221 na joIe. e vinA AvuM rUpasauya ane dehaprabhA na saMbhave. pitAjI peAte ja vinA vilae tArA lagna karAvI deze. majarIe kahyuM, priya lavalIke! A kumAra mane gamI gayA che. mArAM aMtaramAM vasI gayA che. parantu eka vAtanI gamI hAiza ke nahi ? je huM ene sthAna cheADI tarata ja pAchA kema A mane zaMkA che. huM ene gamI gaI hAta tA e jatA rahe? kema ahIM na bese ? meM kahyuM, alI sakhI! AvuM tuM na khAla. zuM e kumAre premathI tArA tarapha nathI joyuM ? zuM tane joIne ane tArA tarapha AkaNu nathI thayuM ? are! e paNa tArA bhaNI khUba ja AkarSAI gayA che. e gayA emAM paNa hAzIyArI che. tuM ane khubaja gamI gaI che. vhAlI bena ! tuM A zaMkA tajI de. svastha thA. meM tane je kahyuM te tuM amalamAM mUka. tArI managamatI vAtamAM huM sahAyaka khanIza. ApaNe mAta-pitA pAse jaie. mArI vAtA sAMbhaLI maMjarIne kaMika zAMti maLI. eNIe mane kahyuM, priyasakhI! mArUM zarIra asvastha che. huM A upavanane tajI zakuM ema nathI. huM tArI sAthe nahi AvI zakuM. tuM mAta-tAta pAse jA. ane A mArUM kA jaldI siddha thAya evI kAryavAhI kara. tArI AbhAra mAnIza, maMjarInA vadhu paDatA A mATenA Agraha hatA. huM enA Agrahane na phailI zakI. me eka mATA vRkSanI kArTaramAM Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 upamiti kathA sArAddha ra sukAmaLa ane zItaLa navapallavanAnI zayyA banAvI ane tyAM maMjarIne mUkI huM ahIM AvI chuM. ahIM AvatAM pahelAM me' e maMjarIne seAgaDha levarAvyA che. tAre amArA AvyA pahelA navAjunI karavI nahi. temaja A sthaLa tajI khIje kayAMya jatAM rahevuM nahi. eNIe e badhuM mAnya rAkhyuM che. mAtAnuM Agamana : lavalIkA pAsethI vAta sAMbhaLI patideve mane kahyuM. devI ! tame jaldI jAe. ApaNI dIkarIne AzvAsana Ape. huM thADA samaya pachI badhI taiyArI karIne AvI pahoMcuM chu. ,, mArA manamAM eka vAtanI zakA che. svayaMvara ma'DapamAMthI pelA vidyAdharA gusse thaIne cAlyA gayA hatA. e gusse bharAelA kAMika navAjunI kare evI dhAstI che. e mATenI khAtamI lAvavA ane dekhabhALa rAkhavA me " caDhela " ne nimeleA che. eTale dareka jAtanI pahelethI taiyArI karIne ane dAyajAmAM-bheTaNAmAM ApavA ceAgya vastuo laine tamArI pAchaLa huM AvI pahoMcIza. tame jaldI jAe. rAjAnI AjJAne svIkArI huM lavalIkA sAthe AvI chuM. mArI dAsI lavalIkAne paNa letI AvI chuM. ame khUba ja jhaDapathI upavanamAM AvyA. madanama`jarI yAginI jema priyatamanA dhyAnamAM layalIna banI gaI hatI. peAtAnI jAtane bhUlI gaI hatI. ame AvyA ane enI zItaLa puSpazayyAmAM besI gayA. parantu e vAtane paNa khyAla majarIne na rahyo. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamaMjarI 223 ' lavalIkAe kahyuM, are madanamaMjarI! tuM Ama kema beThI che? are ! te kharI, A mAtAjI padhAryA che. ATaluM kahyA pachI ene amArA AvyAne khyAla Avyo. e ekadama sakrama pUrvaka ubhI thaI gaI ane mArA caraNamAM jhukI paDI. meM ene AzIrvAda ApyA. tyAra pachI premathI bAthamAM laI bheTI paDI. mArA kheALAmAM zAMtithI vahAla pUrvaka besADI. enA gAle cuMbana karyuM ane kahyuM, putrI! tuM zoka tajI de. jarAya ciMtA karavAnI jarUra nathI. tArUM managamatuM kArya thaI ja gayuM tuM mAnI le. tArA pitAjI hamaNAM ja AvyA mAnI le. ghaDI be ghaDImAM tArA dhArelA kAryanI siddhi thaI jaze. tuM AnaMdita bana. zeka tajI de. rAtrinuM Agamana : mArA evA bhAgya kayAM che ke A puNyavAn kumAra mAro svIkAra kare? dhIrethI A vAkyane belI ane mArI putrI nIce jevA lAgI. mArI putrI maMjarIne zaramAtI joIne ravi paNa astAcala bhaNI ravAnA thaI gayo. rAtrinA oLA vizva upara patharAyA. meM maMjarIne sArI sArI vArtAo dvArA AnaMdita rAkhavAne prayatna karyo. priyakathAo saMbhaLAvI. chatAM paNa amArI rAta mahAmuzIbate pUrNa thaI. lAlasurekha tithI jaLahaLatA bALa sUryane udaya thayuM. meM lavalIkAne kahyuM, are lavalIkA ! tuM AkAzamAM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 upamiti kathA sArAddhAra upara jA ane patideva haju kAM na AvyA enI tapAsa kara. mADu' kema thayuM ? ATalA samaya kayAM pasAra karyo ? lavalIkA AkAzamArge uDI ane alpa samayamAM Anada visera banatI pAchI AvI. me... pUchyuM, tuM ekadama khuzakhuzAla kema banI gaI ? zuM rAjAjI padhArI gayA che ? rANIbA ! rAjA sAheba nathI padhAryA paNa gaI kAle upavanamAM AvelA rAjakumArA Aje pAchA upavanamAM AvyA che. mArI svAminInA putrInA dunanI IcchAthI emaNe upavananA khUNekhUNA joi lIdhA, paNa ApaNe sau gupta sthaLe chIe tethI tee joI zakayA nathI. maMjarInA priyakumAra majarIne na netA udAsIna khanI gayA che. ene hRdayavallabha ciMtAtura thai gayA eTale kuladhare kahyuM, mitra ! tuM udAsa na khana. te vikasita kamaladalanayanA ane gulAmI hAsya veratI rUpavatI yauvanavatI je vRkSa nIce beThA beThA joi hatI, te vRkSa nIce besIe. tArU bhAgya suprasanna haze teA e nayaharI tane maLI jaze. jevI tArI icchA. ema jaNAvI mane mitrA AmravRkSa taLe besI gayA che. A che harSoMnuM kAraNa. mAtAjI! A zuM parama AnaMdanuM kAraNa na gaNAya ? madanama jarI khelI, alI lavalIke! tuM AvuM khelIne amane kAM chetare che ? tuM mArI viraha sthitinA zA mATe geralAbha le che ? eka te atyAre virahaduHkhathI duHkhI chuM ane emAM tuM AvI vAte manAve che, e sakhI tarIke tane sArUM lAge ? Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanama'jarI 225 na vhAlI maMjarI! huM tuM kahe tenA sAgada lau. kharekhara e rAjakumAre upavanamAM AvelA che. chatAM tane mArI vAta sAcI na lAgatI haiAya te mArI sAthe cAle. e priyakumAnA tane sAkSAt dRrzana karAvuM. mAtAjI ! Apa ane 'jarI cAleA. mAtAjIe kahyuM, lavalIke ! cAla huM AvuM chuM. dhavalikA dAsIne maMjarI pAse mUkI huM lavalIkAne lai ahIM AvI chuM. kumAra ! A vAstavika hakIkata che. AvyA che. e mArI putrInA prANA Apa vinA kaThe tara che. amArA upara Apa anugraha karI ane mArI putrIne ApanuM ha`bharyuM darzana Ape|. Apa enI surakSA karA. guNadhAraNa ( saMsArIjIva ) ane kuladharanI pAse ATaluM jaNAvI majarInI mAtA kAmalatA daivI cUpa rahyA. madanama'jarI sAthe milana : kAmalatAe vAta pUrI karI eTale me mitra kuladhara sAme joyuM. kulare kahyuM, mitra ! cAle. tyAM javAmAM ApaNane zeA vAMdhe che ? mitrane suMdara javAba sAMbhaLI ane madanamajarI hatI tyAM gayA. kAmalatAe jevuM varNana karelu e pratyakSa thayuM, virahaNInA badhA lakSaNlRA maMjarImAM jAyA. meM madanamaMjarIne premathI nIhALI. majarIe paNu mArI sAme joyuM, enA ane mArA virahanA vAdaLA vikharAI gayA. amRta samA sneha 15 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAhAra 226 mn sAgaramAM amA taravA lAgyA. nayanA nAcI uThyA. haiyA AnadrathI uchaLI rahyA. vase ! have teA tane lavalIkAnA kahevA upara vizvAsa thayA ne ? A pramANe kamalatA mAtAe kahyuM eTale zaramathI enA nayanA nIcA namI gayA. paNa manamAM harakha samAtA na hatA. enA gAleAmAM khADA paDI payA. kanakAdaranuM Agamana : eTalAmAM majarInA pitAzrI kanakaiAdara rAjA AkAzamAge thI AhlAdama`dira udyAnamAM utaryAM. emanI sAthe ghaNA vidyAdharA hatA. keTalAka vimAnA hatA ane emAM aneka mahAmUlyavAna ratnasamUha bharelA hatA. emanA AgamananI sAthe ame aucitya jALavavA ubhA thaI gayA. zrI kanakAdara mahArAjA beThA pachI anukrame sau beThA. mahArAjAe premALa dRSTithI ghaNA vakhata sudhI joyA karyu. manathI ja emaNe mAnyuM ke Aja kumArane mArI putrIe vara tarIke pasa karyo haze. mane jovAmAM rAjAne paNa AnaMda thayA. Anahita thai devI kAmalatAne pUchyuM ane kAmalatAe sa'pUruM vAtathI rAjAne mAhitagAra karyo. rAjA vAta sAMbhaLIne vadhu prasanna banyA. eTalAmAM tyAM cahula Avye ane rAjA jInA jJAnamAM kAMIka samAcAra ApyA. majarI sAthe lagna : cahulanI vAta sAMbhaLI rAjAe mahArANI kAmalatAne kahyuM, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamaMjarI 227 lagnakAryamAM vilaMba karavA jevuM nathI. jaldI kArya patAvI levuM egya che. kulaMdharanI salAha laIne AmArA bannenI tyAM lagnavidhi karI devAmAM AvI. amArA mAthe phaLIbhUta thayA. - lagnavidhinI parisamApti pachI mahArAjAe kahyuM, kuladhara! vajaratna, nIlamaNi, vaiDUrya ratna, padmarAga, mANeka, haMsagarbha, saugandhita vagere ratna-maNiothI A vimAne bharelA che ane huM e vimAne guNadhAraNa kumArane dAyajAmAM ApavA IcchuM chuM. AzA che ke amAro dAyajo svIkAravAmAM Avaze. rAjezvara ! ApanI AjJA zirasAvaMdha che. Ape IcchA ke vinaMtine prazna na karavAnuM hoya. vaDile je kAMI Ape te pavitra premanI bheTe laIja levAnI heya. A suMdara uttara kulaMdhare Ave eTale mahArAjA kanakedAra ghaNA ja khuza thayA. pitAne kRtakRtya mAnavA lAgyA. madanamaMjarIne managamate va2 malI javAthI mahArAjAne aMtaramAM zAMti thaI. kAmalatAne AnaMda samAtuM nathI. lavalIkA harSathI ghelI ghelI thaI jatI hatI. vAtAvaraNamAM badhe ja AnaMdanI choLe uchaLatI hatI. yuddha stana : Aja samaye zyAmalatA jevuM ghanaghera ghaTAdAra AkAza banavA lAgyuM. saue upara joyuM eTale yuddha mATe thanathanI raheluM vivAdhara sainya jovAmAM AvyuM. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 upamiti kathA sAroddhAra mahArAjA kanakedare tarata ja pitAnA vidyAdharone Adeza Ape ke yuddha mATe AvelA vidyAdharane sAmane karavA taiyAra thaI jAo. caTule je thaDA samaya pahelA samAcAra ApelA te ApaNe pratyakSa joI rahyA chIe. e samAcAra tarata ja sAcA paDyA che. mArI putrI madanamaMjarInA svayaMvara vakhate je rAjAe gussAmAM AvI maMDapa cheDI cAlyA gaelA te badhA mArA upara IrSA rAkhatA hatA. "madanamaMjarInA guNadhAraNa sAthe lagna karAvyA che." guptacara dvArA A vAtanI jANa thatA e badhA bhegA maLI yuddha mATe AvyA che. yuddha mATe AvelA vidyAdhare ema manamAM mAne che ke guNadhAraNa amArA karatAM hIna che. ame uttama vidyAre chIe. vidyAdhara vinA maMjarI bIje lagna kema kare? guNadhAraNane paraNavAne zo adhikAra che? kanakadara rAjA pite AvA sAmAnya mAnavIne putrI kema Ape ? ame A vAta calAvI nahi laIe. AvI emanA manamAM murAda che. e loke AhvAdamaMdira udyAna upara AvI pahoMce e pahelAM ja ApaNe emane sAmano karavAne che. garUDa jema kAgaDA upara tUTI paDe ema che vIra sevake! tame tUTI paDe. pitAnA svAmInA vacane sAMbhaLI upavananI bhUmi upara rahelA vidyAre sAmane karavA uDavAnI zarUAta karavA vicAra karyo, tyAM mane thayuM are ! A mArA nimitte yuddha Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamaMjarI 229 thAya te sAruM nahi. mArA lagnanA kAraNe A vidyAdharane pralaya thAya e zuM sAruM gaNAya ? huM karUNAnA vicAra karI rahyo hato, tyAM keI ajJAta zaktie AkAzamAM rahelAM vidyAdharane AkAzamAM thaMbhAvI dIdhA. e rIte ja bhUmi upara rahelA vidyAdharane bhUmi upara thaMbhAvI dIdhA. tamAma vidyAdhare mATInI mUrti jevA jaDa banI gayA. kSamA prArthanA : AkAzamAM rahelA vidyAdharo cAre tarapha najara karavA lAgyA. madanamaMjarI ane mane emaNe zreSTha suvarNamaya Asana upara beThelA joyA. zreSTha Asana upara beThelA joI eo vicAra karavA lAgyA. are ! A rAjakumAranuM rUpa kevuM sarasa che? enA dehanI prabhA kevI manamohaka che? kevuM ojasa enA mukha upara ramI rahyuM che? madanamaMjarIe je kAMI karyuM che, te ghaNI samajadArI pUrvaka karyuM che. eNe buddhimattAne sAro upaga karyo che. jeNe parIkSA karIne A bhara banAvyuM che teNeja pitAnA tejathI amane badhAne khaMbhita banAvI dIdhA jaNAya che. enA vinA bIjAmAM AvI apUrvazakti na hoI zake. june ! madanamaMjarI, kulaMdhara ane pite ema traNe jaNA chuTA che. e vinAnA badhAja baMdhAI cUkelA dekhAya che. ame ghaNuM beTuM karyuM. A nararatnane mArI nAkhavAne vicAra Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 upamiti kathA sAheddhAra karyo enuM A pratyakSa pApa che ke ame jaDa jevA banI gayA. amArAthI ghaNI ja agya bhUla thaI. amAre e svAmI che, ame enA sevake banI rahevA Icchie chIe. je A adazya baMdhanethI mukta banIe te enA atyapaNAne svIkAra karIe. A vicAra karatAM keIe emane baMdhana mukta karyA. e mukta banelA vidyAdharo tarata ja mArI pAse AvyA ane mArA caraNomAM jhukI paDyA. be hAtha joDI belyA, he deva! amAre aparAdha kSamA kare. amee moTI bhUla karI che. have ame kadI ApanAthI virUddha nahi karIe. ame ApanA vaphAdAra sevaka banI sevA karIzuM. A camatkAra jeIne rAjA kanakadara ane enA seni. kene paNa dha zAMta banI gaye. enA paNa adazya bandhane dUra thaI gayA. e sau chUTA thaI gayA ane bane sainyanA sainike paraspara malyA. AnaMda! AnaMda !! bane sainyanA vidyAdharamAM AnaMda AnaMda prasarI gaye. vAtAvaraNa bhISaNa hatuM e bhavya ane khuzanumA bharyuM banI gayuM. AnaMda AnaMda chavAI gaye. mArA pitAjI madhuvAraNa mahArAjAne A samAcAranI jANa thaI eTale eo paNa harSaghelA banI gayA. parivAra sAthe AhvAdamaMdira bagIcAmAM AvI pahoMcyA. dUrathI AvatA Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNadhAraNa ane madanamAMjarI 231 pitAjIne jotA ameA sau ubhA thaI gayA. madanama'jarI ane vidyAdharA paNa ubhA thaI gayA. huM pitAjInA caraNAmAM namI gayA pachI mAtAjInA caraNe jhukI vaMdana karyu. mArI sAhyabI joI mAta-pitA ane dareka leAkeA AnadamAM AvI gayA. saune ghaNI khuzI thaI. bALakA ane naga2nI seAhAgaNa nArIe paNa gelamAM AvI gai. madhe khAnatuM vAtAvaraNa chavAI gayuM. amArA meATA ADaMbara ane vaibhavazIla rIte nagarapraveza utsava karAvavAmAM Avye. mane mahA gajarAja upara besADavAmAM AvyeA. mArI bAjumAM pitAjI beThA. pAchaLa mitra kula dhara ane mAtAjI vagere beThA. drumadakhA bharyAM praveza thayA. praveza utsava AnaMdapUrvaka pUrNa thayA pachI mArA pitAjIe mahArAjA zrI kanakaiAdara ane anya vidyAdharAnA ceAgya satkAra karyAM. saune ceAgya sanmAna ApyuM. pitAjIe saune khuza khuza karI dIdhA. e magaLa divasa amAza AnadramAM ja pasAra thayA. mAtI varasyA kahA ke amInA meha varasyA kahe! paNa amAre e divasa kayAM gayA e amane khabara na paDI. rAtre madanama'jarI sAthe zayanakhaDamAM gayA. devalAka jevA rati sukhA bheAgavyA. pachI huM nidrAdhIna anyA amArI rAta kayAM gai te mane khakhara na paDI. jIvaleAkanA ame sukhIyA jIvA hatA. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa bIjuM rAjya ane dharma kulaMdhara svapna : amArI rAtri AnaMdamAM pasAra thaI. prabhAte mitra kulaMdhara mArI pAse Avyo ane eNe jaNAvyuM ke me rAtre suMdara svapna joyuM che. bhAI guNadhAraNa! rAte svapnamAM meM pAMca manuSyo joyA hatA. emAM traNa purU hatA ane be strIo hatI. svapnamAM e pAMca vyaktioe mane kahyuM ke he kulanDara ! guNadhAraNa je atyAre sukha sAhAbI mANI rahyo che ane bhaviSyamAM je meLavaze te amArA AdhAre ja meLavaze. mitra guNadhAraNa! AvA zabdo kahI e sau adazya banI gayA. tyAra pachI tarata ja huM jAgRta bane. paNa e loke keNa hatA enI mane khabara na paDI. huM oLakhI na zakaye. ' kahyuM, mitra kulaMdhara ! tuM A svapnanI vAta pitAjIne kahI saMbhaLAva. jethI A svapnane bhAvArtha spaSTa rIte ApaNA samajavAmAM AvI jaze. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjya ane dhama 233 mitra kuladhara tarata ja rAjasabhAmAM gayA. tyAM aneka vidvAnA vidyamAna hatA. pitAjI paNa hatA. svapnanI vAta tyAM saMbhaLAvI ane sau e upara vicAra karavA lAgyA. saue eka mata thaI jaNAvyuM. rAjendra ! svapnamAM Avela vyaktie kAi devA hAvA joie. kumArazrIne e ghaNA anukULa che. ane emanA pratApe ja kumArazrIne madanama jarI temaja vidyAdharAnuM Adhipatya vigere maLyuM che. prasanna anelA teoe kuladharane svapnamAM A vAtA jaNAvI lAge che huM A vakhate rAjasabhAmAM hAjara hatA. mane vicAra AvyA ke kuladhare svapnamAM pAMca manuSyA joyA che. ane mArA sasarA kanakeAdara mahArAjAe madanama'jarInI lagnanI ciMtA vakhate cAra manuSya svapnamAM jeelA hatA. emaNe kanakeAdara mahArAjAne jaNAveluM ke tame putrInA varanI ciMtA na kara. ame eneA vara zeAdhI rAkhyA che. svapnamAM AvanArA A badhA kANu devA che ? mArA mATe ATalI badhI ciMtA kema kare che ? mAruM iSTa karavAmAM emane ze! lAla haze? A vAtAmAM kAMi gupta rahasya lAge che. mane kAMI samaja paDatI nathI. koI samartha jJAnI gurUbhagava'taneA sacaiAga maLaze, tyAre huM A saMbadhI praznonA samAdhAna meLavIza. Ave vicAra karI meM e vAta manamAM rAkhI sabhAmAM me mArI zakA jAhera na karI. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAhAra tyAra pachI mArA pitAjIe mArA sevaka tarIke anelA sarva vidyAdharAnA Adara satkAra karyAM. ane saune sanmAnabhera vidAya ApI. sau potapAtAnA sthAne gayA. 234 mArI dareka manakAmanA pUrNa thaI hatI. madanama'jarI sAthe sukhasAgaramAM sadA snAna karyA karatA hatA. mA~jarImAM guNA ghaNA hatA. rUpa sauMdaya paNa ghaNA hatA. amArI prIti dinadina vadhatI cAlI. rAjya kArabhAra pitAjI sabhALatA hatA. mane koI jAtanI jarAya ciMtA na hatI. Ana danA svairavihAramAM ame masta hatA. ka'munivara : mArI patnI ane mitra kuladhara sAthe eka divasa huM AhlAdama`dira udyAnamAM pharavA gayA. tyAM munivara zrI kaMda mArA jovAmAM AvyA. ame sau e mahAtmAzrInI pAse gayA. bhAvathI vaMdana karI emanI sAme zuddha bhUmi upara besI gayA. mahAtmA kamunie amane " dharmalAbha "nA AzIrvAda ApyA. pachI zuddha dharmadezanA ApI. dezanA sAMbhaLatA mane ghaNA Anada thayA. huM mRganayane ! tyAM samyagdarzana ane sadAgama pragaTa thayA. banne purUSAne huM sArI rIte joi zakatA hatA. emane ALakhatA mane vAra na lAgI. gurUdeva zrI kadamunivaranA vacanAthI mane kheAdha thayA ane meM mArA hitastrI andhu tulya samyagdarzana ane sadAgamanA saharSa svIkAra karyAM. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjya ane dharma 235 bIjI tarapha vedanIya mahArAjAne senika "sAta "ne mArA upara atyanta prema hate. vibudhAlayamAM enI sAthe sArI mitratA hatI. junI mitratAne yAda karI e paNa A avasare pragaTa thaI ane bheTI paDyo. joke pahelAM paNa hate khare, A vakhate te jAhera thayo. sAta sainikanA hAjara thavAthI saMsAranA strI dhana, vaibhava AdinA sukhe hatA, temAM mane vadhu sukha jaNAvA lAgyuM. A badhe gurUdevanA darzana vaMdanane mahimA hate. pahelAnA sukhamAM anaMtagaNuM vadhAre thaI gaye. . mArI patnI madanamaMjarIe ane mitra kulaMdhare paNa samyagadarzana ane sadAgamane pitAnA mitra tarIke svIkAryA. mahAtmA zrI kaMdamunivare pharI dezanA ApavI cAlu karI. cittavRtti-aTavImAM khaLabhaLATa : AhvAdamaMdira upavanamAM eka navuM maMgaLa prasaMga banyo. mahAmaha vigere jeo cittavRtti aTavImAM pitAne aho jamAvI ghere ghAlI paDyA hatA tyAM emanA sainyamAM khaLabhaLATa macI gayo. mahAmaha vigeree pitAne ghero haThAvI lIdho ane bhayathI dUra jaIne beThA. bahena saMketA ! cAritra dharmarAjane kAMIka AnaMda thayo. eo utsAhamAM AvI gayA. emaNe maMtrIzvara sadhane bolAvyA ane jaNAvyuM, maMtrIzvara ! ApaNe ghere upaDI gaye che. ApaNI anukuLa taka AvI jaNAya che. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra tame kama pariNAma mahArAjAne maLI putrI vidyAne laI sa'sArIjIva pAse jAo. hAlamAM javuM ceAgya lAge che. guptacarA dvArA mane jANavA maLyuM che ke e sa`sArIjIva guNudhAraNa tarIke mahAtmA zrI kadamuni pAse rahelA che. tame mArI putrI vidyAne lai jaze! te e avazya svIkAra karaze. . 236 matrInI mAnyatA : vinamra bhAve matrIzvare mahArAjAne kahyuM, mahArAjA ! ApanI vAta amAre zirAdhAya karavI ja joie parantu hajI vilakha karavA mane vadhu ucita jaNAya che. kAraNa ke e saMsArIjIva-guNudhArane sAta ane puNyAya e be ghaNA vahAlAM mitrA lAge che. e baMne mitrA guNadhAraNane ghaNA viSayasukhAmAM bAMdhI rAkhavA mAge che. guNadhAraNa paNa sAta ane puNyadayane vadhu anukULa che. AvI paristhitimAM vidyAne laI javuM mane sAnukULa nathI jaNAtuM. ApaNI IcchA sAta ane puNyAya pAra nahi pAmavA de. hamaNA Apa gRhidha yuvarAjane mAkalA. emanA mATe vadhu anukULatAo che. eezrI pAtAnA parivAra sAthe tyAM jAya te ApaNane lAbha thaze. tyAM jatAMnI sAthe ja gRhidhamakumArane sahu svIkAra karavAmAM Avaze. tyAra pachI samaye samaye ApaNe badhA tyAM paheAMcI jaizuM. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjya ane dharma 237 maMtrIzvaranI mAnyatAmAM mahArAjane tathya jaNAyuM eTale emaNe potAnA putra gRhidharmakumArane mArI pAse meko . te gRhidharmakumAra zrI karma pariNAma mahArAjAnI AjJA laI mArI (guNadhAraNanI) pAse AvyA. gRhidharmane svIkAraH mahAtmA zrI kandamunivare gRhidharmakumAranuM ane enA panI guNaraktatAnuM tathA enA saumya parivAranuM suMdara varNana karyuM. mitra kuladhara, patnI madanamaMjarI ane meM ema traNe jaNAe gRhidharmane svIkAra karyo. gRhidharmane svIkAra karatA amane ghaNe ja AnaMda thayo. svapna mATe prazna : agRhItasaMkete ! meM je prazna pUchavA mATe manamAM nirNaya karI rAkhelo te svapnanA phaLa mATe prazna pU. gurUdeva zrI kaMdamunivarane pUchaye. munivare kahyuM, guNadhAraNa! atIndriyajJAnI vinA tamArA praznonuM keI sukhada samAdhAna karI zake nahi. mArA paramatAraka gurUdeva zrI nirmaLAcArya che. eo kevaLajJAnanA dhAraka che. hAlamAM dUradezamAM e vicArI rahyA che. jyAre pUjyapAda gurUdevane pAdavaMdana karavA jaIza tyAre tamArA saMhedaviSayaka praznone pUchI samAdhAna meLavIza. eo mahAjJAnI hovAthI svapnane bhAvArtha barAbara samajAvaze. meM kahyuM, gurUdeva ! ApanA gurUdeva ahIM AhvAdamaMdira Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra upavanamAM padhAre te sArAmAM sAruM gaNAze. amArUM nagara pavitra manaze. 238 huM tamArI vijJapti gurUdevane jaNAvIza. ane gurUdeva paNa tamArI bhAvanAne jarUra svIkAraze. athavA teA gurUdeva svaya' kevaLajJAnI che. emanA jJAnamAM sa`pUrNa vizvanA dareka padArtho AvI jAya che. eTale tamArA hRdayanA bhAveA jANI ee svaya' AvI jaze. A pramANe munivara zrI kadamahA mAe mane jaNAvyuM. vaLI AgaLa jaNAvyuM ke gurdeva nima LasUrijI na padhAre tyAM sudhI samyagdarzana, sadAgama ane gRhidhamanA Adara karatA raheze. emanuM mAna sanmAna sadA jALavajo. me e vAtAnA saharSa svIkAra karyAM ane mahAtmA zrI kadamunivarane namaskAra karI mitra kuladhara ane patnI madanama'jarI sAthe AvAse AvyuM. gheADA divase! pachI mArA pitAjI zrI madhuvAraNu mahArAjA dharmanI ArAdhanA karatA samAdhimaraNa pAmyA. emanA mRtyu pachI mane rAjyanA svAmI tarIke sthApyA. paurajanAe sarasa rAjyAbhiSeka utsava karyAM. devatAonA svAmI Indra ema huM manuSyaleAkanA indra gaNAvA lAgyA. mane mahArAjyanI prApti thai chatAM, samyagdarzana, sadAgama ane gRhidhamanI sAthe gADha maitrI rAkhavAthI e mahArAjya upa2 mamatvabhAva vadhu na thayA. rAjyamAM Asakta na banyA. tema viSayamAM paNa ati Asakta na banya, Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjya ane dhama jJAnI-nima LAcAya : kalyANa nAmanA sevaka eka divase mArI pAse Avye namana karI vinayapUrvaka khelyA. deva! AhlAdamadira udyAnamAM aciMtya prabhAvazAlI nima LasUrIzvarajI mahArAjA padhAryA che. huM ApanI pAse A magaLa vadhAmaNAM ApavA AvyA cheM. 239 kalyANunI vAta sAMbhaLI mane ghaNeAja AnaMda ane saMtASa thayA. ene sASa thAya eTaluM prItidAna meM ApyuM. pari vAranI sAthe pUjya AcArya bhagavaMta zrI nirmaLasUrIzvarajIne vaMdana karavA huM udyAnamAM AvyeA. AlAimadiranI zuddha bhUmi upara eka suvarNa siMhAsana geAThavelu hatuM. e mahAryuM si MhAsana upara AcArya devazrI birAjamAna thaelA hatA. devatAe ane manuSyA emanI sevAmAM hAjara hatA. cAre bAju aneka muni bhagavA birAjelA hatA. kharekhara madhyabhAgamAM pU. niLasUrIzvarajI hatA. emane jotAM ja mArA hranA pAra na rahyo. mArA antaramAM AnaMdanI dhArA vahevA lAgI. me. rAjyacihnonA tyAga karyAM ane dvAdazAvatA vaDhanathI AcArya bhagavaMtane vaMdana karyuM. anya muni bhagavatAne paNa 1 chatra, cAmara, talavAra, mugaTa ane vAhana e rAjya cihno gaNAya che. vAhananA badale upAnaha chuTa zabda bhASyamAM Ave che. A pAMca vastuonA tyAga karI deva ke gurUne vaMdana karavA javAya che. mugaTamAM rAjyamugaTanA tyAga hoya paNu khIjo mugaTa paherIne jatA hoya. khulle mastake devagurU pAse javAya nahi. ra dvAdazAvata " vaMdananI vidhi gurUvadana bhASyamAMthI jovI. r Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 upamiti kathA sAroddhAra yathAyogya vidhithI vaMdana karyuM. sau egya sthaLe beThA pachI AcArya bhagate karmarUpI jherane utArI denArI dharmadezanA ApI. dharmadezanA sAMbhaLI mArA bhAve nirmaLa banyA. dezanAmAM saMvega ane nirvedanI vAta hatI. mArA karmo haLavA banyA. mAruM mana dIkSA levA tatpara banyuM. eTalAmAM munivara zrI kaMdamunie gurUdevane prazna karyo. gurUdeva ! A saMsAramAM samaya pasAra kare kene duHkhadAyI lAge che? gurUdeva- kaMda ! jene saMdeha pUchavAnI bhAvanA thaI hoya ene kALavilaMba kaThaNa thaI paDe che. kaMdamuni- gurUdeva! je ema hoya te Apa sAheba! guNadhAraNa rAjAnI AMtarazaMkAonuM samAdhAna Ape. gurUdeva- bahu sarasa. emanA saMdehane khulAse karIe. guNadhAraNa- Ape mArA upara mahAkarUNA karI. munivara zrI kaMdamunie paNa mArA upara kRpA karI che. gurUdeva- rAjana ! ApanA manamAM e prazna che ke kanakedara mahArAjAe cAra ane mitra kuladhare pAMca manuSya sva pnamAM joyA e keNa che? zA mATe svapnamAM AvelA ? mArA ISTa kAryo zA mATe e loke siddha kare che? zuM e devatAo che? e banne svapna beTA che? kharI hakIkata zuM che? guNadhAraNa- gurUdeva! Apa kahe che te barAbara che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 rAjya ane dharma mimin gurUdeva-tame sAvadhAna thaI sAMbhaLo. gurUdeve asaM vyavahAra nagarathI AraMbhI AjasudhIne mAre badhe ItihAsa mane kahI saMbhaLAvyuM ane tyAra pachI AgaLa calAvyuM. svaphaLa kathana : gurUdeve kahyuM, rAjan ! tArI cittavRttimAM aneka gAme ane nagarothI suzobhita tAruM aMtaraMga rAjya che. tuM ene svAmI che. chatAM mahAmaha vigere enA dhaNI dhArI thaI beThA. hatA. e lokoe tAruM AMtararAjya paDAvI lIdhuM hatuM. | tArA kamanazIbe karma pariNAma rAjA tArAthI virUddha hate. e mahAmahane sahAya ApyA karato hate. e bhAre vakra svabhAvane che. paNa hAlamAM te tArA mATe anukULa banyA che. eNe potAnI patnI kAlapariNati dvArA tArA mATe sAnukULatAe karI ApavA taiyArI karI che. e rIte ja tArI antaraMga patnI bhavitavyatA anukULa banI che. aMgata sevaka svabhAvane tArI sevA mATe AjJA karI che, pRdayane utsAhita karyo che. tArA virodhI mahAmehAdine karma pariNAme tiraskAra karyo che. cAritradharmarAja vigerene kAMIka AsvAsana ApyuM che. sukhane mArga tane batAvyuM che. " hAlamAM tene samyagdarzana ane sadAgama upara sanehabhAva jAgyo che emAM paNa karma pariNAma tAre anukULa che e ja kAraNa che. eja karma pariNAme puNyadayane kahI tane A tArI Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 upamiti kathA sArAddhAra patnI madanamaMjarI apAvI che. puNyAyanI preraNA vinA ahiraMga pradezanI patnI madanamajarI tuM kayAMthI meLavI zake ? vaLI puNyAye kanakAira mahArAjAne svapnamAM karma pari NAma, kALapati, bhavitavyatA, svabhAva e cAra manuSyA khatAvyA hatA ane emaNe kahelu ke he rAjana ! tArI putrI madanama'jarI mATe ame vara zeAdhI rAkhyA che. ame dareka iSTakAryo karanArA chIe. tamAre ci'tA karavI nahi. amArI IcchA nahi hoya tyAM sudhI madanamaMjarI koine varavA nahi icche. A kanakAdara rAjAnuM svapna hatuM. puNyadayane krama pariNAme kahyuM, bhAI puNyAya ! guNudhAraNane sukhI karanAra tuM che ane tuM tArA darzana ApatA nathI ane amane AgaLa kare che e sArUM nathI. tArA vagara ame phAIne sukhI karavA samartha nathI. tAre pazu tArA darzana ApavA joie. puNyAye kama pariNAma mahArAjAnA Adeza mAthe caDAvyo. kuladharane svapnamAM pahelAMnA cAra ane puchyAdaya vadhArAmAM, ema kula pAMca manuSyae darzana ApelA. emaNe jaNAveluM ke amA ja guNadhAraNane sarvasukhA ApIe chIe. he rAjan ! cAra ane pAMca vyaktie svapnAmAM jovAnuM kAraNu Apane samajAI gayuM haze. cAritra dharmarAjAne be senApatie che. eka puNye daya ane bIjo pApAya, emAM puNyadaya e eka ghaNA samajI Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjya ane dhama ane parAkramI vyakti che. enI zakti amApa che. tuM jyAre na...diva na hatA tyAre puNyAye kanakama...jarI sAthe saMbadha karAvI Apele. tuM ripukAraNu hatA tyAre narasuMdarI sAthe meLApa karAvI ApelA. tuM vAmaidava hatA tyAre nirmaLaguNI vimaLa jevA sujana sAthe mitratA karAvI Apela. tuM ghanavAhana hatA tyAre akalaka jevA yazasvI sAthe meLa karAvI Apela. ema tane aneka bhavamAM puNyadaye sukhanA sAdhanA ApelA paNa tuM e vakhate hiMsA vagerene sArA mAnatA ane puNya dayanI paravA karatA na hatA. 243 tuM pApeAdaya senApatine vadhu anukULa hateA. ene AdhAre tane duHkhA paDatA. puNyAya senApati cAritra dharmarAjane anukULa che ane pApe|ya senApati mahAmaharAjane anu. kULa che. he guNudhAraNa ! pApeyanI kharI oLakhANa tArA patnIe tane kadI karAvI nahi. tane vadhu zuM kahevuM ? vizvamAM tuM atyAra sudhI sukha pAmyA ane bhaviSyamAM pAmIza emAM puNyAyane kAraNa mAnaveA. ema duHkhA thayA ke thaze e ke e pApeAyanA pratApe thayA ane thaze ema mAnavuM. puNyAyanI preraNAthI ja madanamajarInA lagna pachI yuddhanA nADhe caDelA pRthvIpara rahelA vidyAdharAne ane AkAzamAM rahelA vidyAdharAne vanadevatAe thalAvI dIdhA hatA. guNadhAraNu gurUdeva ! sukha duHkhamAM zuM huM kAMi karI zakatA nathI ? mArA AmAM kazA upAya ke upayAga nathI ? Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 upamiti kathA sAhAra gurUdeva- rAjanuM evuM kadI nA mAnaze. sukha dukhamAM tArI yogyatA e mukhya kAraNa che ane puNyodaya, karmapari NAma vigere sahakArI kAraNe che. te mukhya che ane e pAMce gauNa che. guNadhAraNa- gurUdeva ! mArA kArya prasAdhanamAM ATalA ja kAryasAdhaka kAraNe che ke e vinA paNa bIjA kAryasAdhaka kAraNe heI zake che? gurUdeva- rAjana ! bIjA paNa aneka kAraNe che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa trIjI unnati ane avanati anya kAraNA : AcArya bhagavaMta zrI nirmaLasUrIzvarajInI dezanA pachI guNadhAraNu rAjAnA svapnaphaLa kathanamAMthI navA navA prazno upasthita thatA gayA ane AcArya bhagavaMta enuM samAdhAna ApatA gayA. sukhI thavAmAM mAtra pukhyeya vigere kAraNeA che ane du:khI thavAmAM mAtra pApeAya kAraNa che ke e sivAya khIjA paNa kAraNeA che? AnA uttaramAM gurUdeva AgaLa calAve che. gurUdeva- bhadra guNadhAraNu ! AdhinI AMdhI, vyAdhinA vaTALa are upAdhinA utpAtA jyAM sadA mATe sarvathA jemAM zamI jAya che evI nivRti nagarImAM birAjelA sarvajJaparamAtmA zrI susthita mahArAja che. emanI AjJAnuM pAlana sukhanuM kAraNu ane emanI AjJAnuM virAdhana duHkhanuM kAraNu ane che. A paNa eka kAraNa che. A kAraNu mahatvanuM kAraNa gaNAya che. te pahelAM e AjJAnuM ghaNIvAra ullaMghana kareluM tethI te ghaNA du:khA bhAgaLyA che ane hamaNA tuM je sAmAnya sukha bhAgavI rahyo che te AjJApAlananuM adbhuta pariNAma che. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAra dvAra guNadhAraNu-gurUdeva ! atipriya priyatamA mane maLI che. suMdara ane AkhAda rAjya maLyuM che. temaja samyagdarzana, sadAgama ane gRhidhanA svIkAra karyAM che. A badhI vastuonI prApti dvArA mane je sukha ane AnaMdaneA anubhava thAya che te zuM sAmAnya sukha che? nAnuM sukha che? jo Ane alpa sukha kahevAmAM AvatuM hoya te paripUrNa ane atyaMta sukha kayAM sabhave ? 246 gurUdeva- bhAi guNadhAraNa ! tuM daza kanyAe sAthe paraNIza ane emanI sAthe prema thayA pachI Anada vinAda karIza. emAM tane je sukha jaNAze e karatAM tArUM' vartamAna sukha ghaNu. nAnuM ane phIku lAgaze. A vartamAna sukha tane sukha ja nahi lAge. guNadhAraNu gurUdeva ! A pUjyapAda ! Apa A zuM bele che ? are! huM te A vhAlI madanama'jarInA pazu tyAga karIne dIkSA grahaNa karavAnI icchA karI rahyo chu, tyAM Apa vaLI navI daza kanyAo sAthe lagna karavAnI vAta jaNAveA che ? e kema sa'bhave ? gurUdeva- rAjan ! e daza kanyAonI sAthe ja tane ame dIkSA ApIzuM. Apa ciMtA na karo. guNadhAraNa- bhagavaMta ! huM ApanA vacana sAMbhaLI Azcaya pAmyA chuM. mane ApanA kahevAnA bhAva samajAtA nathI. Apa zuM kahevA mAgeA che ? Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnati ane avanadhi 247 kaMdamuni- gurUdeva ! e kanyAo keTalI che ? e sukanyAenA nAme kayA kayA che? je rAjAjIne Apa paraNavAnuM jaNAve che e subhAgI kanyAonuM svarUpa Apa kRpA karIne jaNAvaze ? gurUdeva- bhAgyavAne ! sAMbhaLe. daza kanyAe: cittasauMdaya " nagara che. tyAMnA rAjA zrI "zubhapariNAma" che. ene "niSpakaMpatA" ane "cArUtA" e be rANIo che. emane anukrame "kSAMti" ane "dayA " nAmanI be suputrIo che. vaLI eka "zujamAnasa " nAmanuM nagara che. tyAMnA "zubhAsidhi" rAjAne "varatA" ane "vatA" ema be rANIo che. emane "mRdutA" ane " satyatA" ema be putrIo che. vaLI vizadamAnasa " nagare "zuddhAbhisaMdhi" rAjAnI "zuddhatA" ane "pApabhIrutA" rANIone anukrame jutA" ane "acaratA " guNavatI dikarIe che. temaja "zubhracitta " nagaranA "sadAzaya" rAjA che. emane "vareNyatA" rANuM che. e rANIe " brahmarati " ane "muktatA" putrIone janma Apela che. samyagadarzanane " vidyA " nAmanI mAnasI manamehanA kanyA che. vaLI mahArAja zrI cAritra dharmarAjanA mahArANI zrI "viratidevI ane nirIhatA " nAmanI gupuratnA suputrI che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 upamiti kathA sAroddhAra A pramANe kSAMti, dayA, mRdutA, satyatA, RjutA, aceratA, brahmarati, muktatA, vidyA ane nirIhatA e daza kanyAo che. kaMdamuni- gurUdeva ! e bhAgyavatI sukanyAe guNadhAraNane kyAre maLaze ? gurUdeva- kaMda! zrI karma pariNAma mahArAjA pitAnI patnI kALapariNati ane anya kuTuMbIonI saMmati laI puNyadayane AgaLa karI paraNAvaze tyAre guNadhAraNa A kanyAone paraNI zakaze. parantu rAjAe e kanyAo sAthe lagna karavA hoya te zrI karma pariNAmane anukuLa karavA joIze. ane e mATe maitrI pramoda vigere guNene jIvanamAM keLavavA joIze. e vinA e zakaya nathI. je guNAdhAraNa huM kahuM e pramANe cha mAsa prayatna karaze te avazya e kanyAo mATe suyogya banI zakaze. cha mAsanA guNaprAptinA prayatnathI prasanna banI sadha maMtrI svayaM vidyA nAmanI kanyAne laI Avaze. enA guNadhAraNa sAthe lagna karAvI Apaze. pachI sadha maMtrI paNa guNadhAraNa pAse raheze. e eka zANe ane vIra maMtrI che. enI buddhi ghaNI ja tIvra ane kAryasAdhaka che. je guNadhAraNa enI AjJA mAnaze te ghaNe lAbha thaze. guNadhAraNa rAjAe Atmahita khAtara sAdha maMtrInA kathanane mAnya rAkhavuM. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnati ane avanati 249 guNudhAraNa- gurUdeva ! ApanI AjJA mAre zirasAvadya che. Ape mArA upara asIma upakAra karyo che. sadbhAdhanuM Agamana : gurUdeva zrI nirmAMLasUrIzvarajI mahArAjAne vaMdana karI huM nagaramAM gayA. mArA aMtaramAM AnaMda samAtA na hatA. gurUdeve batAvelA guNeAnA vikAza huM karavA lAgyA. guNeAne meLava vAnI cAhanA mArI atyaMta vadhI gaI. eka rAtre huM gurUdevanI AjJAne tanmayatAthI vicAra karatA hatA. e vakhate huM kAMIka uMghamAM ne kAMika jAgRta avasthAmAM hatA, e vakhate sadbAdha maMtrIne mArI pAse AvelA joyA. 66 saoAdha matrInI sAthe meM sukanyA " vidyA "ne paNa joI. e kanyAnI manAramyatA joI huM AnaMdita khanI gaye. " Astika " rUpa enuM mukhAraviMda hatuM. tattvAvagama ane " savega " rUpa enA geALamaTALa kaLazAkAra stanA hatA. prazama nAmanA nita mane e dhAraNa karatI hatI. rUpa lAvaNyanI e mUrti hatI. mane e ghaNI gamI gaI. "" 66 "" sAdhe e sukanyAne eja rAtrIe mArI sAthe paraNAvI. sadAgama vigere A mArA lagnathI ghaNAM ja prasanna anyA. huM savAre pU. gurUdeva zrI nirmaLasUrIzvarajI mahArAja pAse gayA. me' pU. gurUdevane pUchyuM, sAheba ! Aje rAtre ATale haSa thavAnuM zuM kAraNa hatuM ? Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 upamiti kathA sAridvAra mahAhanA sainyamAM khaLabhaLATa : gurUdeva- rAjan ! tArA guNothI AkarSAIne zrI karmapari NAma prasanna banyA. emaNe tArI pAse vidyA kanyAne laI sodhi maMtrIne mokale. e tArI pAse AvavA ravAnA thaze. mArgamAM sadhane eka avarodha ubhe thayo. jJAnasaMvaraNa ane pApedaya vigeree sadhane mAga rekI lIdhe. e kAraNe bhayaMkara tyAM yuddha thayuM. tuM e vakhate sabhAvanAomAM AgaLa vadhatuM hatuM. tethI sabedhanuM sainya vadhu baLavAna banyuM ane teoe jJAnasaMvaraNa pAdiya vigerene jorathI mukAbale karyo. pariNAme pApodaya vagere hArI gayA ane pAchA paDayA. jJAnasaMvaraNa rAjA te amRta banI gaye ane tethI vijayadhvaja sabedhane prApta thayA. vijayanA harSa pUvarka vidyAne sAthe laI e tArI pAse Ave. harSaghelA sadhanuM Agamana e tArA harSanuM kAraNa che. chatAM tAre eka vAta dhyAna rAkhavA jevI che. kAraNa ke jJAnasaMvaraNa rAjA, pAdiya senApati vagere haju maya nathI. e lokenuM baLa ghaTayuM che. tArA uparane roSa gayo nathI. avasara Ave tane herAna karavA prayatna karaze. hAlamAM DhIlA thayA che tethI mAthu ucakaze nahi paNa cetIne cAlavuM. guNadhAraNa- gurUdeva ! AvI paristhitimAM mAre zuM karavuM? gurUdeva- guNadhAraNa! tAre sadhanI AjJA mAnavI enA ko cAlavAthI tArA zatruo dUra thaze. enI AjJA jarUra mAnaje Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnati ane avanati 251 gurUdevano mAsa kapa pUro thayo eTale emaNe vihAra karyo. huM (guNadhAraNa) gurUdevanI AjJA mujaba vartate hatA. vidyA sAthe mAro prema saMbaMdha vadhate gayo. huM ene khUba cAhate. enA kahevAthI huM dharmAnuSThAnamAM AgaLa vadhata gayo. sabaMdha " cittavRtti" aTavImAM mane laI gayo. navA paricaya : sAdhe tyAM be manuSyo ane traNa nArIonA darzana karAvyA. emane paricaya Apyo. be purUSamAM A purUSane "dharma " kahevAya che ane bIjAne "zukala " kahevAmAM Ave che. A nararatna che. saune hitakArI che. traNa nArIo anukrame pItA paDyA ane zukalA " nAmathI jANItI che. eka karatA bIjI ane enA karatA trIjI vadhu uttama che. guNemAM caDIyAtI ane nirmaLa nirma. Latara ane nirmaLatama che. khulatA pILA, lAla ane zveta vaNI che. eo mAtA jevI hitasvI che. - dharma ane zukala tamArA ataHkaraNamAM praveza karanArA che. pItA ane padmA e dharmanI peSaNapradA nArIo che. zukalA mAtra zukalane piSaNa Ape che. Ape dharma, zukala ane pItA, padmA, zukalAnuM poSaNa karavuM. emane prasanna rAkhavA. Apane e dvArA ghaNe ja lAbha thaze. - saddabedhane meM uttaramAM kahyuM, Ape je kahyuM te huM badhu amalamAM mukIza. Apanu vacana mAre sarvathA mAnya che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para upamiti kathA sArAddhAra saddhAdhanA kahevAthI huM pItA, padmA, zuklA kahe e karavA lAgyA. mArI patnI vidyAnI sAthe vAravAra huM cittavRttimAM jatA ane vilAsA karatA. samyagdarzana, sadAgama, gRhidha vigerenu' paNu bahumAna karatA. guNA keLavavAnA prayatna cAlu ja hatA. gurUdevane gayAne lagabhaga pAMca mAsanA samaya thaI cUkayA hatA. pAMca mAsanI mArI ArAdhanAnA pratApe ka pariNAma mahArAjA prasanna banI gayA hatA. manamAM paNa mArA upara prIti vadhI gaI hatI. kama pariNAma pAte ja zuddhapariNAma, zubhAbhisandhi, zuddhAbhisadhi ane sadAgamane maLyA. daza kanyAe mane apA vavAnI geAThavaNu karI saune sAttvikamAnasa nagare AvavA vinati karI. mane paNa tyAM lai gayA. puNyAdaya ane zubhapariNAma vagere mane tyAM maLI gayA. saune ceAgya satkAra karavAmAM AvyeA. sau bhegA maLyA ane mane kanyAe kayAre ApavI e mATenA joSa jovarAvI lagna divasa nakkI karyAM. mahAmeAhanA tyAM garabaDa : kSAMti vagere kanyAo sAthe mArA lagna nizcita thai gayAnA samAcArA mahAmeAhanA rAjyamAM paNa pahoMcI gayA. viSayAbhilASa maMtrIe . tyAMnI rAjyasabhAmAM jaNAvyuM ke jo sa MsA rIjIva-guNadhAraNa kSAMti vagere kanyAe sAthe lagna karaze te ApaNA upara mATI Aphata utaraze. e mATe yuddha karIne paNa Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 unnati ane avanati ApaNe A lagna na thavA devuM joIe ane jema bane tema vahelI take emAM bhaMgANa pADavuM joIe. mahAmaha rAjAe A vAtane samarthana ApyuM ane pitAnA gherA sinI kene yuddha mATe sAbadA thavAnuM pharamAna karI dIdhuM. sau yuddha karI levA hoMzamAM taiyAra thaI gayA. paNa bhavitavyatAnI salAha mAgI. bhavitavyatAe jaNAvyuM, he mahAmaha rAjavI ! hAla yuddhamAM utaravuM tamAre mATe sAruM nathI. samayanI rAha juve. mArA pati saMsArIjIvane karma pariNAma mahArAja anukULa che. vaLI zubhedaya vigere meTA cAra rAjA enA pakSakAra banyA che. A rIte be bAjunI madada e meLavI cUkela che. chatAM avasara Avaze tyAre huM tamane jaNAvIza. bhavitavyatAnI vAta sAMbhaLI sau vicAramAM paDI gayA. mahAmaha vigerene kreja haLave banyA. tAtkAlika yuddhane vicAra paDato mUko ane cUpa thaI besI gayA. e chatAM paNa mahAmahanA luccA sainIke mArI cittavRtti aTavImAM pravezI gayA. yogazaktithI mArA vicAromAM garabaDa ubhI karavA lAgyA ane vicAro AvavA lAgyA ke huM kSamA vigere kanyAo sAthe lagna karIza eTale AcArya zrI nimarbhasUrIzvarajI mane dIkSA Apaze ane dIkSA te ghaNuM duSkara che. sAdhutAnI kriyA jIvana paryanta karavAnI hoya che. mAruM zarIra kamaLa sukomaLa che. tyAMnA kaTTe kaI rIte Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 upamiti kathA sAroddhAra sahana thAya ? vaLI madanamaMjarI bIcArI keLa jevI komaLa kAyAvALI che. e kAcI umaranI che. dakSAthI viga thaze. ene mArA kAraNe dIkSA levI paDe" vigere vigere vicAronA tephAne cAlu thayA. vRddhAvasthAmAM dIkSAne vicAra rAkhe. sabaMdha AvyuM tyAre meM mArA vicAre jaNAvyA. e sAMbhaLI sAdha te sajajaDa banI gaye. eNe jaNAvyuM, deva ! Apane A nirNaya jarAya barAbara nathI. A vicAro tamArA nathI paNa mahAmahanA ApelA vilAsI taraMgenA vicAre che.Apa je emAM phasAyA te bhUkkA belAI jaze. huM Apane khAtrIthI kahuM chuM ke Apane nirNaya sarvathA bhUla bharele ane mahAhAnikara che. sAdhanI vAta sAMbhaLI huM muMjhANe. vicAra karatAM jaNAyuM ke vAta sarvathA sAcI che. mArA vicAro e mehanA taraMge che. meM sadhane pUchayuM, mAre AvI paristhitimAM zuM karavuM? - sAdhe kahyuM, A badhA vilAsI taraMgone roLI nAkho. ane meM enA kahevA mujaba e vilAsI vicArane nAza karI nAkhe, pachI mane "cittasamAdhAna maMDapamAM laI gaye. cAritradharmarAja vigerene mane dekhADyA. e sau mane joI AnaMdita thayA. meM saune mAna ApyuM. e lokee mArI AdhInatA svIkArI. mahAme harAjA ane viSayAbhilASa maMtrIne e samAcAra maLatAM nAzI chUTayA. cAritradharmarAja vigerene meM AjJA karI Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnati ane avanati 255 ke duzamano ane duzamanonA sthaLeno nAza karo. e pramANe karavAmAM paNa AvyuM. cittavRti aTavI sApha karavAmAM AvI.' emAMnA ghaNA nAzI gayA ane ghaNAno nAza thayo. dumananA nagaro khalAsa karAyA. lagna samAraMbha : atyaMta harSanA vAtAvaraNamAM mArA vivAhano mahotsava cAlu tha. A maMgala prasaMgane joI mArA AMtarabadhuone ghaNe ja AnaMda thayo. sau prathama ATha mAtAnuM sthApana karavAmAM AvyuM. emanI yathAvidhi pUjA karavAmAM AvI. IrSA samiti, bhASAsamiti, eSaNa samiti, AdAnabhaMDamatta nikSepaNA samiti, pArijhApanikA samiti, mane gupti, vacanagupti ane kAyamukti e ATha mAtAonA nAma hatA. nispRhatA vedikA banAvavAmAM AvI. cAritradharmarAje mATe agnikuMDa banAvyo. teje, padmA ane zukalA nArIoe vadhUkama karyuM. mane pIThI coLavAmAM AvI. nAna vilepana 1 A sthaLe AtmAnA keTalAka karmono kSaya thAya che. keTalAka karmone upazama thAya che. upazama pAmelA karmo DhAMkelA agni jevA hoya che. kayAre bhaDako thAya e na kahI zakAya. 2 janavidhi pramANenA lagnamAM A ATha mAtAonI sthApanA karavAmAM Ave che. "jenalamavidhi" ane AcAradinakaramAM A vAta savistara che, Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra 256 aMgarAga karI vastrAbhUSaNa paherAvavAmAM AvyA. sAmatarAjAAe paNa AmAM bhAga lIdheA. www vivAhanI zubhazarUAtamAM sadbAdha maMtrI te gArapurAhita anyA. karmarUpa lAkaDAe e agnikuMDamAM nAkhavA cAlu karyo. sadAgame joSI mahArAjanuM sthAna lIdhuM. emanI hAjarImAM vRbhaSa lagnanA vattama navamAMzamAM amArA hastameLApa karAvyeA. kSAMti kanyA sAthe lagna thayAM ane tyAra pachI dayA vigere ATha kanyAo sAthe mArA lagna thayA. emanA mAtA pitAone ghaNo haSa thayA. caiAgya varanI prAptithI saunA Anada mAtA na hatA. A rIte daza kanyAe sAthe lagna thayA. sau prathama vidyA sAthe lagna thaelA pachI kSAMti, daiyA vigere nava kanyAo sAthe. ema daza sAthe lagnajIvanano Anada karatA rahevA lAgyA. zubhapariNAma rAjAne niSpaka patA rANIthI bIjI paNa dIkarIe thaelI. pita, zraddhA, meghA, vividviSA, sukhA, maitrI, pramuditA, kArUNyatA, upekSA, ane vijJapti vigere nAmeA hatA. A badhI kanyAo sAthe mArA lagna karAvavAmAM AvyA. huM' A badhI kanyAono nAtha banyA. emanI sAthe huM AnadaMthI divase| vitAvatA hatA. atyaMta nizcitapaNe ame vihuravA lAgyA. e navI nArIo sAthenA saMsargamAM sukhAnubhava karavA lAgyA. eka vakhate mane vicAra Avye ke pahelAM AcAya bhaga Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnati ane avanati - 257 vaMta zrI nirmaLasUrIzvarajIe je jAtanA sukhanuM varNana kareluM teno sAkSAt anubhava thaI rahyo che. A saMyamane svIkAra : AcArya bhagavaMta zrI nirmaLasUrIzvarajI mahArAjA vicaratA vicaratA AlAdamaMdira udyAnamAM padhAryA. e samAcAra mane maLyA ke tarata ja huM parivAra sAthe gurUdevane vaMdana karavA AhvAdamaMdira udyAnamAM gaye. emane vaMdana karyuM. gurUdevane meM vinaMti karI. * gurUdeva ! ApazrInI AjJA mujaba meM atyAra sudhI ArAdhanA karI che. ApanI AjJA amalamAM mukI che. kRpA karI Apa mane bhavatAraNa dIkSA Ape. gurUdeva- rAjana ! teM bhAvathI dIkSA aMgIkAra karelI ja che. mAtra tane vyavahAra daSTie dravya dIkSA ApavAnI che. vyavahAra e nizcayanuM sAdhana che. dravya e bhAvanuM kAraNa che. ' meM kahyuM, gurUdeva ! Apane mahA upagAra. gurUdevane vaMdana karI huM nagaramAM gaye. mArA putra janatAraNane rAjyagAdI upara besADyo. dIkSA yogya dareka kAryo karyA. madanamaMjarI ane mitra kulaMdharane sAthe laI huM gurUdeva pAse Avyo. gurUdevane dIkSA ApavA vinaMti karI. gurUdeve sarva samakSa amane dIkSA ApI. huM AcArya zrI nimaLa sUrIzvarajIne ziSya banyuM. AcArya bhagavaMtanA caraNe AvyA pachI kriyAne abhyAsI banyo. grahaNa zikSA ane Asevana zikSAne abhyAsa 17 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 upamiti kathA sAroddhAra karyo. A kAraNe sadAgamane mArA upara khUba ja prema thaye. aMga upAMgane abhyAsI bane. samyagadarzanane prema mArA upara susthira bane. pramattatA nadI vigere dumanA sthaLene bhAMgIne bhUkako belAvI dIdhuM. cittavRtti aTavI sunirmaLa banAvI dIdhI. svaccha ane AkarSaka banI gaI. prathama zaiveyake : gurUdevanA caraNa kamaLamAM vicaratAM ghaNe kALa vyatIta karyo. AyuSyanA aMtima samaye vividhapUrvaka aNasaNane svIkAra karyo. aNusaNamAM ghaNuM ja samabhAva rAkhe. A kAryathI mArI patnI bhavitavyatA khUba prasanna banI ane eNIe jaNAvyuM ke Ape have prathama vaiveyake javAnuM che. bhavitavyatAe eka guTikA ApI. A guTikA atyaMta tejasvI hatI. e guTikAnA pratApe huM kapAtIta devAmAM prathama raiveyake gaye. pramatha greveyakamAM huM trevIza sAgaropama kALa sudhI rahyo. tyAM divyasukha apAra ane amApa hatuM. pAMce greveyake: trevIza sAgaropamane samaya pUro thatAM mane navIna guTikA ApI. enA pratApe huM eravata kSetranA "siMhapura" nagaramAM vasatA veNu ane mahendra daMpatInA putra tarIke thayo. mAre Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unnati ane avanati 259 nAma gaMgAdhara rAkhavAmAM AvyuM. amArUM kSatriya kuLa hatuM. gaMgAdhara tarIke mAro yaza ghaNe vikhyAta thaye. yogya umarane thayo tyAre mane jAtismaraNa jJAna thayuM. suSa" nAmanA AcAryadeva pAse meM saMyamane svIkAra karyo. dIkSA suMdara rIte pAlana karavAthI bhavitavyatA mArA upara prasanna banI. eNe navIna guTikA ApI ane anta huM bIjA raiveyake gayA. tyAM mArI sthiti vIza sAgarepamanI hatI. e rIte anukrame huM pAMce vaiveyakamAM gayo. tyAM pAMcamAmAM sattAvIza sAgaropamanuM AyuSya mArUM hatuM. vaccenA bhamAM manuSya banI saMyama lete. eka pachInA bIjA raiveyakamAM sukha vadhune vadhu vadhatuM ja rahetuM. siMhanI dIkSA: pAMcamAM greveyakamAM sattAvIza sAgarepama sudhI bhautika sukhe bhegavyA pachI bhavitavyatAe mane navIna guTikA ApI. enA pratApe huM mAnavAvAsa tarapha ravAnA thaye. dhAtakI khaMDanA bharatakSetramAM "zaMkha" nAmanuM eka nagara hatuM. tyAM mahAgiri ane bhadrA nAmanA daMpatI hatA. huM emane tyAM avataryo. ame rAjavaMzIya hatA. mArI bAhya zarIrAkRti ghaNIja suDoLa hatI. mAruM nAma "siMha" rAkhyuM. anukrame huM yauvana vayamAM AvyuM. A avasthAmAM mane dharmabaMdhu" nAmanA vidyAvAna sAdhu bhagavaMtane saMga thaye. emanA upadezathI rAjavaibhava tajI dIkSA grahaNa karI. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra abhyAsa karavAmAM huM ghaNA AgaLa hatA. ceADA samayamAM dvAdazAMgInA sapUrNa abhyAsa karyAM. sadAgamane mArI upara ghaNA sneha thayA. e mArI pAse rahevA lAgyuM. 260 sapUrNa dvAdazAMgInA sUtra ane sArA abhyAsI ane ceAgya hAvAthI gurUdeve mane AcAya padavI ApI ane gacchAdhipati banAvyeA. mArI AcAya padavInA utsa vamAM devatAo paNa AvyA. utsavanI ujavaNI devatAoe karI. badhA leAkeAmAM mArI yazaHprabhA phelANI, dhIre dhIre mArA guNNAnI prasaMzA vistaratI gaI tema huM... vadhu prasiddha banatA gayA. sArA sArA sajjanA mArA tarapha AkarSavA lAgyA. vAdavivAdamAM huM helAithI vijaya meLa vatA hatA. mArA vyAkhyAnamAM ajakhanuM AkarSaNa hatuM. ethI zrotAone samuha ghaNAM ja vadhu pramANamAM rahetA. rAjAe paNa mArA bhaktA banyA. ziSyAnI sakhyA sArI thai gai. yazeAgAthA tA adhika adhika phelAtI gaI. mArI vidvattA ane sAdhutAnA kAraNe mArA nirmaLa yaza ghaNA phelAtA joi bhavitavyatAnA peTamAM tela reDAyuM. IrSAnI udhehI enA antarane kerI khAvA lAgI. e mArI RSi siddhi. ane mAna sanmAna na sAMkhI zakI. ene bhAre ade khAI thai AvI. mahAmahAdinI sabhA eNe bharAvI ane jaNAvyu ke sa'sArIjIva atyAre siMha nAmanA AcAya anI beThA che. tame enA upara hallA kare teA tamArA vijaya thaze. maMtraNAo Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 unnati ane avanati cAlI. viSayAbhilASa maMtrI sAthe gupta vicAraNAo thaI. zatrunI yojanA : Akhare nirNaya karavAmAM Avyo ke hAlamAM "jJAnasaMvaraNa" rAjA "mithyAdarzanane " laI saMsArIjIva pAse jAya. "zailarAja" gauravatraya sAthe jAya. kharekhara enI pAchaLa susajja banI raudrAbhisabdhi"e gamana karavuM ane tyAra bAda "ArtAzaye " javuM. e pachI "kRSNA, nIlA, kApatA " paricArikAo ApameLe tyAM AvI pahoMcaze. ApaNe saue pramattatAnadInA tIre aDDo jamAvI yuddha mATe taiyAra rahevuM. mahAmaMtrI viSayAbhilASanA nirNayane saue tALIonA gaDagaDATa sAthe vadhAvI lIdho. ane ene amala paNa cAlu karI dIdhe. pramattatAnA pravAhamAM : mahAmahanA mokalelA sainIko mArI pAse AvatA gayA tema mArA vicAra taragomAM parAvartana thavA lAgyuM. mane thavA lAgyuM, zuM mAruM jJAna ? zuM mAro yaza? mArA jevI vidvattA che kayAMya ? juvene ! bhalabhalA paMDite mArI pAse momAM AMgaLA nAkhI jAya che. hAlamAM huM yugapradhAna chuM. zailarAja ane jJAnasaMvaraNe mArA upara Adhipatya meLavyuM. abhimAnamAM AvI pramAdI banyA. bhaNeluM bhUlato thayo. uparanA sADAcAra pUrva sarvathA bhUlI gaye. huM ajJAna banavA lAge. ajJAna thAya eTale mithyAtva Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 . upamiti kathA sAroddhAra Ave ja. tethI mithyAdarzanane AdhIna banyo. mArI AMtaracetanA mUDha banI gaI. pramattatA nadImAM taNAvA lAge. ddhi gaurave mane haDapheTe lIdho. enA lIdhe mane mArA ziSyo, bhakta, mAna, sanmAna vigeremAM mamatva vadhato gayo. bhaktavarganI bahulatAnA kAraNe sarasa rasavALA padArtho maLatA gayA eTale enA svAdamAM lapaTA. suMdara saMthArA, Asane vastro maLatA gayA ane huM mRdusparza zekhIna banI gaye. meM ugra vihAre tyajyA. ArAmI banyuM. zithilatAe mane pitAnA bharaDAmAM laI lIdho. A rIte mArA adhapAtanA pagaraNa maMDAtA gayA. nigodamAM : zrI karma pariNAma mArA upara AvA vartanathI ghaNuM ja nAkhuza banyA. pApadayane mArI pAse dhake. pApadayanI sAthe mahattama "tIvramehadaya" ane "atyanta abodha" senApati AvyA. A traNee mane saMkajAmAM lIdhe. bhavitavyatAe kredhita banI eka guTikA ApI ane huM enA pratApe vanaspatinA prathama mahollAmAM pahoMcI gayo. huM have nigodamAM gayo.' mAre jIvanakama badalAI gaye. A nigoda apavarakamAM navI navI guTikAo maLatI gaI ane bhava upara bhava mArA caudapUrvanA adhyayana ane sAdhutAnI prApti pachI paNa moha ane pramAda AtmAnI kevI karUNa dazA saje che ene citAra A prakaraNamAM che. unnati pachI avanati te AnuM nAma. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ unnati ane avanati ~ thatA gayA. ema tyAM ane ekAkSanivAsa, vikalAsanagara vigeremAM bhaTakavAnuM rahyuM. ema karatAM ghaNA samayanA vaheNa vahI gayA pachI paMcAkSa pazu saMsthAnamAM laI javAmAM Avyo. vibudhAlaye : paMcAkSapazu saMsthAnamAM mArI bhAvanA kAMIka vizuddha banI. tyAMthI vibudhAlayamAM gayA. pAchA vaLI paMcAkSapazu saMsthAnamAM keTalIvAra gaye. vaLI vyaMtaramAM gayo. pAche paMcAkSapazu saMsthAnamAM keTalIkavAra gaye. vaLI caMta2mAM gaye. pAche paMcAkSapazu saMsthAnamAM gayo. akAmanijarAnA pratApe saudharma devaleke gaye. ema ATha devaloka sudhI mAruM gamanAgamana thatuM. mAnavAvAse gayo. tyAMthI vaLI dezavirati dharmanA dvArA karmanija rA karI nava, daza, agyAra ane bAramAM devaleke jAte ane pAche mAnavAvAse Avate. ema ghaNIvAra kama cAlyA karyo. mAnavAvAsamAM AvI bhAvagatI dIkSA grahaNa karI tapathI deha damana karate, dhyAna ane abhyAsamAM udyamazIla rahete. kriyAemAM apavAda calAvate nahI chatAM jinezvadevanA keI vAkaya ke zabda upara mane zraddhA na thatI. eTale huM AvI bhAva vihUNa dIkSA dvArA navenava vaiveyakamAM jaI Avyo. , he agrahItasaMketA! A rIte mAruM bhavabhramaNa cAlayA karyuM enuM kAraNa tuM sAMbhaLa. huM "siMha" nAmane mahAna AcArya bane e vakhate pramAdamaya duSTavicAra dvArA Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 upamiti kathA sAroddhAra zithila banI gaye. e zithilatAnA pratApe mAre A bhavabhramaNa karavuM paDayuM che. AmAM mArA ja duzcaritre kAraNa hatA. agRhatasaMketAe kahyuM, bhadra saMsArIjIva ! mArI daSTie tArA bhavabhramaNanuM zuM kAraNa che e sAMbhaLI le. je ke duchAo karI ane duHkha pAmyA e vAta barobara che, paNa te zrI susthita mahArAjAnI AjJAnuM pAlana na karyuM e mukhya kAraNa che. je AjJApAlana karyuM hatuM te tArU bhavabhramaNa na thAta. bhadra! tAruM nAma ja agRhItasaMketa che paNa have tatvajJAnane samajatI thaI gaI che. tuM have bhAvathI "vicakSaNA" che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa cothuM cakravartI cora. anusuMdara janma saMsArIjIva taskara pitAnI vItaka kathA kahI jazo che. unnati ane avanatinA kAraNe darzAvyA. AgaLa agRhItaketAne jaNAve che. cAvagI! tuM have mArI vAta dhyAnathI AgaLa sAMbhaLa. huM zAthI bhayaMkara ceranI dazAne pApe enA kAraNe tArI pAse raju karuM chuM. navamA vaiveyakethI mArI strI bhavitavyatAe mane upADI ane mAnavAvAsanI "kSemapurI " nagarImAM laI AvI. A nagarI vizALa bajArarUpa "mahAvideha" hamAgamAM AvelI che. A vAta tane AgaLa huM jaNAvI gayo . ApaNe jyAM beThA chIe e " sukaracha " nAmane pradeza che. sakaccha e batrIza vijayamAMnI eka vijaya gaNAya che. A kSemapurI sukaccha vijayanI eka nagarI che. kSemapurImAM zrI " yugandhara" rAjAnuM rAjya che. e sUrya jevA uSNujAtirdhara che. mahApratApI ane mahAparAkramI Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 upamiti kathA sAroddhAra gaNAya che. emanI paTTarANu zrI "nalinI " devI che. emanuM mukha khIlelA kamaLanA phulanI spardhA kare tevuM che. eka rAtrIe zrI nalinIdevIne cauda svapna AvyA. patnI bhavitavyatAe mane nalinIdevInI kakSAmAM praveza karAvyo. garbhakALa paripUrNa thaye tyAre mAro janma thaye. puNedaya paNa mArI sAthe janme. "priyaMkarI" dAsIe "yugandhara" mahArAjAne janmanA vadhAmaNa ApyA. mAta-pitAe janmotsava ujavyuM. janmotsava ghaNAMja ThATha pUrvaka ujavAye. eka mAsanA anta mArA nAmakaraNa vidhi karyo. "anusuMdara" mAruM nAma rAkhavAmAM AvyuM. cakavartitva: AnaMda pramoda pUrvaka huM mATe thate gaye. ziva avasthAmAM meM abhyAsa cAlu karyo. bahoMttara kaLAomAM nipuNa banyA. Akhare madajhara yauvanamAM mAro praveza thayo. pitAjIe mane yuvarAja banAvyA. thoDA samaya pachI mAtA ane tAta mRtyu pAmyA. pitAjInA mRtyu pachI huM cha khaMDa sAdhavA nikaLe. mArI AyudhazALAmAM cakraratna utpanna thayuM hatuM. ene AgaLa karI ame kUca cAlu karI. a5samayamAM huM vijayI banI cakravartI bane. taLAvanA kAdavamAM suravara masta banI paDayo rahe, tema huM viSaya sukhenA taLAvanA kAdavamAM masta banI gaye. e rIte viSayane kIDo banI meM lagabhaga cArAzI lAkha Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 267 pUnA kALa pasAra karyAM. mahArAjyanA huM mahAmAlika hatA. viSayasukheAnA sAdhanAnI kamInA na hatI. kadamunivaranA meLApa: mane mArA pradezeAnI mulAkAta levAnI IcchA thaI. meATA rasAlA pUrvaka mArA tAkhAnA pradezeA jotA jotA AgaLa vadhavA lAgyA. " zaMkhapura " nagare AvyeA. tyAMthI A cittarama udyAnamAM AvyeA. he agRhItasa MketA ! tane yAda haze ke zuSAraNa tarIke huM hatA. tyAre mArI patnI madanamaMjarI hatI. mitra kuladhara hatA. kada dharmopadezaka munIzvara hatA. bhavitavyatAe e badhAne bhavacakramAM bhramaNa karAvyuM. emAM kamunie kayAMka mAyAne jIvanamAM apanAvI. mAyAnA kAraNe bhavitavyatA e munine A vijayamAM laI AvI. hirapura " nAmanuM eka nagara che. bhImaratha rAjA rAjya karatA hatA. emane "subhadrA" nAmanI mahArANI hatI. e rAjArANIne " samantabhadra " nAmanA eka putra hatA. mAyAnA kAraNe kadamuni tyAM putrI rUpe avataryA. " mahAbhadrA enu nAma rAkhavAmAM AvyuM. "" A sukaccha vijayamAM tyAM Da 22 rAjakumAra zrI samatabhadrane AcAya zrI sughASasUrijInA paricaya thayA. dharmadezanA sAMbhaLI vairAgI banyA. mAtapitAnI AjJA meLavI dIkSA grahaNa karI. yuvAnI chatAM dvIkSA mATe suyeAgya nivaDayeA. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 upamiti kathA sAroddhAra - buddhidhana hatuM. sarvazAstrone jJAtA banyA. guNagaNanA svAmI gurUdeve sugya ane sumatidhana jANuM pitAnA pade samaMtabhadrane sthApyo. have e gaNanAyaka "samantabhadrAcArya kahevAyA. , kandamunine jIva ke je mahAbhadrAkumArI banela te yuvAavasthAne pAmI. mAtapitAe rAjA raviprabha ane padmAvatInA putra divAkara sAthe paraNAvI dIdhI. akasmAt devage divAkara mRtyu pAme. saMsAra avasthAnA bhAI zrI samantabhadrAcArye pitAnA saMsAra avasthAnA bhaginI mahAbhadrAne pratibaMdha karyo. mekSamArganI ArAdhanA karavAne upAya darzAvyo. mahAbhadrAnI jJAnati khIlI gaI. eNe gurUdeva pAse saMyamane svIkAra karyo. vidvAna bhAInI bhaginI paNa viduSI banI. sAdhvIomAM e gItArtha banI. egya saMcAlaka ane zaktidharA jANuM AcArya bhagavaMte mahAbhadrA sAdhvIjIne pravatanI pade sthApI. e sAdhvIonI nAyaka banI. - sulalitA : - vicaratA vicaratA sAdhvIjI zrI mahAbhadrA ekadA "ratnapure" AvyA. tyAM "magadhasena" nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. sarva aNuomAM "sumaMgalA" rANI zreSTha ane priya hatI. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra - bhavitavyatAe madanamaMjarIne A rAjA-rANInI putrI tarIke janma Apyo. enuM nAma "sulalitA" rAkhavAmAM AvyuM. sulalitA lalitayauvanamAM AvI pahoMcI. lagnanI vaya thaI gaI chatAM e paraNatI na hatI. purUSamAtra prati ene' napharata hatI. sugya vaye lagna nahi karavAnA kAraNe enA mAtapitAne ghaNe kheda thaye hate. ratanapuramAM mahAbhadrA sAdhvIjI padhAryA che e zubha samAcAra rAjA-rANIne paNa maLyA. potAnI putrI sulalitAne sAthe laI rAjA-rANa harSollAsa pUrvaka mahAbhadrA sAdhvIjIne vaMdana karavA gayA. vaMdana karIne sau emanI sanmukha yogya sthaLe beThA. sAdhvIjI zrI mahAbhadrAe rAjA-rANI ane sulalitAne udezI dharmadezanA ApI. dezanA madhura, AkarSaka ane kalyANakara hatI. sAdhvIjI mahAbhadrAnI dezanA ghaNI sarala spaSTa ane haLavI hatI, chatAM sulalitA enA bhAvArthane samajI zakatI na hatI. e bheLI ane saraLa hatI. pUrvabhavanA neharAganA kAraNe ene sAdhvIjI mahAbhadrA upara neha thaye.1 1 mahAbhadrA e kaMdamunine jIva che. sulalitA e madanamaMjarIne jIva che. madanamaMjarI jyAre guNadhAraNanI patnI hatI tyAre emanA dharmopadezaka kaMdamuni hatA tethI e bhavamAM sneha hate. te saMskAre tAjA thayA che. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAhAra sneha hadathI vadhAre thayeA. sulalitAe mApatAne kahyuM ke mAre have sAdhvIjI zrI mahAbhadrAnA caraNakamaLamAM rahevuM che. Apa anujJA Ape. huM emanI sAthe deza videza vicarIza. 270 premALa putrInI AvI mAgaNI sAMbhaLI mAtA sumaMgalA dhrusake dhrusake raDavA lAgI. rAjAe kahyuM, devI ! AvuM rUdana kema kareA che.? putrIne je rIte AnaMda thAya e ene karavA de. A rIte enA manane sukhazAMti thaze. tame raDo nahi. dhIraja dharA. mArA vicAra che ke e sAdhvIjI zrI mahAbhadrAjI pAse bhale rahe. bhale sAthe vicare, paNa sulalitAe gRhasthapaNe tyAM rahevuM. amane pUchyA vinA dvIkSAnu nAma pazu levuM nahipitAjInI AjJAnA sulalitAe svIkAra karyAM. mAta tAtaneA upakAra mAnye. pitAjInI AjJAthI sulalitA sAdhvIjI zrI mahAbhadrAjInI nizrAmAM rahe che. pUrvanA snehane kAraNe eNIne tyAM gADhatuM paNa hatuM. dezeAdezamAM e vicaravA lAgI. sulalitAnuM' jJAnAvaraNIya krama tIvra hatuM. ene sArI rIte bhaNAvavAnA prayatna karavAmAM AvatA chatAM e bhaNI zakatI na hatI. sAdhu sAdhvInA AcAre ke zrAvakAnA kabyA paNa khyAlamAM rahetAM nahi. sUtra kaMThastha karavAnI te vAta ja kayAM rahI ? ajJAna paNa thatuM na hatuM. pharatA pharatA sAdhvIjI zrI mahAbhadrA zaMkhapura " nagare re Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 271 AvyA. sulalitA zrAvikA sAthe hatI. sAdhvIjI naMdazeThanA gharamAM ghaMghazALAe utaryA.' puMDarIka : A zaMkhapura nagaramAM "zrIga" rAjavI rAjya karatA. hatA. e mArA (anusuMdaranA) mAmA thatA hatA. emane "kamalinI "rANu hatI. e rANu sAdhvIjI mahAbhadrAnA mAsI thatA hatA. ghaNe samaya lagna kare thayo chatAM rAjA rANIne eka paNa saMtAna na thayuM eTale kamalinI rANue aneka mAnatAo karI. aneka auSadhe ane bIjA aneka prayatna karyA. putraviheNI nArI zA zA prayatna karatI nathI? ' guNadhAraNanA bhavane mAro mitra kulaMdhara uttarottara puNyakArya karIne bhavitavyatAnI AjJAthI rANuM kamalinInI kukSIe AvyuM. e vakhate kamalinIne eka svapna AvyuM. eka sulakSaNe suMdara purUSa svapnamAM Avyo. mukhadvArA zarIramAM praveza karyo. vaLI bahAra nIkaLI kaI purUSanI sAthe cAle gaye. kayAM gaye e khyAlamAM na AvyuM. kamalinI rANIe svapnanI vAta pitAnA patidevane jaNAvI. patideva zrIgarbha rAjAe kahyuM ke tAre eka sulakSa 1 ghaMghazALAH gharamAM zrAvako sAmAyika pauSadha karavA mATe eka sthaLa, oraDo vigere rAkhe che. athavA gharanI bAjumAM evuM makAna rAkhe che. sAdhudharmanI paribhAvanA mATe ke AtmaciMtavana mATe khAsa oraDe rakhAya te dhaMdhazALA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 upamiti kathA sArAddhAra mm jIvata putraratna thaze paNa gurUdevanA samAgama thatAM e dIkSA grahaNa karaze. A che svapnanA phaLAdeza. svapnaphaLa sAMbhaLI kamalinI rANI Sita thaI. gabha rahyA pachI traNa mAsa thatAM eNIne dhakRtyeAnA dAhalA utpanna thayA ane rAjAe e DhAhalA paripUrNa paNa karyAM. 99 pUrNa samaye mahArANI kamalinIe putraratnanA janma ApyA. rAjA-rANIne apAra AnaMda thayA. rAjya vyApI putrajanme|tsavanI ujavaNI karavAmAM AvI. nAmakaraNa divase enu " puMDarIka nAma rAkhavAmAM AvyuM. samantabhadrAcAya zrInuM Agamana : AcArya deva zrI samantabhadrane vicaratA vicaratA kevaLajJAna thayuM hatuM. eezrI zakhapura nagare padhAryA. " cittarama ' udyAnamAM emaNe sthiratA karI. nagaranA nAgarIkeAva'dyanAthe umaTayA. sAdhvIjI mahAbhadrAne AcAryazrInA AgamananI jANa thatAM ee paNa vaMdanArthe gayA. sulalitAne e vAtanI kAMI paDI na hatI. mahAbhadrA sAdhvIjI vaTvana kAje gayA e paNu sulalitAnA jANuvAmAM na AvyuM. saue vaMdana karI kevaLIbhagava'ta zrI samatabhadranI amRtasI mIThI dezanA sAMbhaLI sau pAtapeAtAnA sthaLe gayA. sAdhvIjI mahAbhadrA hu tyAMja hatA. badhA gayA tyAre kevaLI samantabhadre kahyuM ke Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 273 Aye ! guNazIla rAjaputra puMDarIka yogya vaye mAre ziSya banaze. e nAne chatAM ghaNAM ja guNe enAmAM che. puNyazALI AtmA che. tamAre rAja rAjabhavane javuM. emanA mAtapitAne rAjI rAkhavA. ethI ghaNe lAbha thaze. ApanI AjJA mAre zirasAvaMdya che." ema sAdhvIjI zrI mahAbhadrAe jaNAvyuM. tyAra bAda pitAnI vasatImAM AvyA ane reja jabhavane javA AvavAnuM rAkhyuM. gurUdevanI AjJAne amala cAlu karyo. sulalitAne saMdeha: ane samAdhAna: rAjakuMvarI sulalitA pharatI pharatI kutuhaLathI eka vakhate cittarama udyAnamAM AvI gaI. evAmAM kevaLI bhagavaMta zrI samantabhadra jovAmAM AvI gayA. dezanA cAlatI hatI emAM nAgarIkemAMthI keIe prazna karelo ke he bhagavaMta! amArA rAjAne putra zrI puMDarIka kumAra ke thaze ? kevaLI bhagavaMte kahyuM, puNyavAna ! jema jema e mATe thatuM jaze ema e guNavAna banate jaze. ratnane AdhAra ratnAkara che tema A puMDarIka guNaratnane AdhAra guNAkara che. A zubhakarma pariNAma mahArAjA ane zubhakAlapariNati mahArANune e putra thAya che. emaNe ja A guNazIla putrane utpanna karyo che. A putra svayaM bhavyapurUSa che. pote ja sumati che. tethI anukrame sarvaguNanuM e sumati-puMDarIka kendra sthAna banaze.. . . . - Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAdvAra tamane saune mAre vadhu zuM kahevuM? are A pu'DarIka thADA vakhatamAM ja mArA jevA guNI kevaLI khanaze ane tamArA saunA nayanAnaDha lADakavAce banaze emAM Azcaya pAmavA jevuM nathI. 274 AcArya devazrInI vANI sAMbhaLI sabhAjanAne ghaNA ja ha thayA, paNa rAjakumArI sulalitA AzcaryamAM garakAva banI gaI. enA haiyAmAM vismayanu uphAna thai Avyu. e vicAre che. are ! A mahApurUSa sarvajJanI jema bhaviSyamAM khananArI khInAe rajU kare che. A kANu purUSavara che? A purUSa puDarIkanA mAtA pitA kamalinI ane zrIgarbhanA badale kAlapariNati ane kama pariNAma batAvyA che. AvA virAdhAbhAsa kema dekhAya che? rAjakumAranuM nAma puMDarIka che chatAM AmaNe bhavyapurUSa-sumati nAma zAthI jaNAvyuM ? dara A badhA prazno "huM mahAbhadrAne pUchIza." e paNa viduSI ane sarva viSayenI zreSTha vyAkhyAtA che. AvA vicArI karI rAjakumArI sulalitA upAzraye AvI. eNIne manamAM thaelA dareka sa'zayA jaNAvyA ane samAdhAnA ApavA jaNAvyuM. sulalitAnuM Azcaya hajI samatu na hatuM.` 1. vAcakavage atra pUrvanI keTalIka vAtA maraNamAM lai levI dhaTe che. ema thAya teAja A pAtrAnA meLa maLatA lAgaze. dhIraja ane zAMtithI samajavuM. A mATe bhAga 1-prastAva khIjo pharI vAMcI javA, mahAbhadrA e ja prajJAvizAlA che. sulalitA e agRhitasa kretA che. pu'DarIka e ja bhavyapurUSa-sumati che. samantabhadrAcAya e ja sAgama che. anusuMdara cakravartI e pote tarakara che ane vay sthaLe lai Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 275 mm nnnnnn inn sAdhvIjI mahAbhadrAne vicAra Avyo ke A bheLI sulalitAne zrI jinAgama upara prItivALI banAvavA mATe A upAya ane samaya sAre che. ene zrI jinAgama upara prIti thAya e mArga huM lauM. ema vicArI emaNe jaNAvyuM. he sulalite! Aje tuM cittarama udyAnamAM gaI lAge che. ane tyAM te bhagavAna zrI sadArAma samacbhadranA darzana karyA lAge che. padmacane ! tuM tyAMthI ja AvI addabhuta vANI sAMbhaLIne AvI lAge che. e mahAtmA bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALanI ghaTanAone raju karavAmAM sarva zaktimAna che. te Aje e mahApurUSanA darzana karyA e badala tane dhanyavAda ghaTe che. huM tane tArI zaMkAonA samAdhAna ApuM chuM. te svastha hadaye sAMbhaLa. - kevaLI bhagavaMte karma pariNAma ane kAlapariNatine puMDarIkanA mAta-pitA jaNAvyA te yuktisaMgata che. jo ke prANIone bAhI mAta-pitA paNa hoya che. te paNa vAstavika mAtA-pitA kAlapariNati ane karma pariNAma sivAya vizvamAM kaI mAtapitA nathI. - kAlaparikRti ane karma pariNAma vinA keInI tAkAta nathI ke javAte vyakita che. A pAtrone magajamAM barAbara sthira karI vAMcavAmAM Avaze to majA Avaze ane vastubhAvArtha samajAze. tyAM karmapariNAmanI patnI kALapariNatine putra avataryo tyAre A phaLAdeza enA patideve kahejo. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 upamiti kathA sArAddhAra vizvamAM avanavuM karI zake. dareka vastu padArthonA eja sarjanahAra vidhAtA che. vAstavikatAe puMDarIkanA mAta-pitA e ja gaNAya. kamalinI ane zrIgarbha tA bAhyadRSTie mAtapitA che. enuM bAhyajagatamAM puDarIka nAma che paNa meAkSagamananI caiAnyatA dharAvate hAvAthI e " bhavyapurUSa " kahevAya che. sanmati dhAraka hAvAthI " sumati " kahevAya che. bhavyapurUSa ane sumati e enA guNuvAcaka nAmeA che. e mULa hakIkata kevaLI bhagavate jaNAvI che. teM sAkSAt Aje mahApurUSa zrI sadAgamanA darzona karyo tethI tuM dhanyA che. he kalyANI ! tane dhanyavAda ApuM chuM. zrI sadAgama ke jee vizvanA kalyANa mATe AdhArastaMbha che. emanA darzana mahApuNye ja thAya che. emanA danane lAbha Aje tane manyA. he mahAbhAginI ! Aje hu* je kAMi jJAna vagere pAmI chuM, e A mahApurUSanA puNyapratApanA AdhAre ja. emanA caraNakamaLAnI sevA karI e puNyapratApe ja huM viduSI manI. gacchanAyikA pravRtinI khanI. e puNyapurUSanI sevA mahAdula bha che. A te vizvanA sarva prANIonA paramabandhu che. mAtA, pitA, andhu, sakhA, prabhu, gurU che. e mahApurUSane ApaNe je mAnIe te ApaNe mATe echu che. e guNanidhinuM varNana mArA mATe zakaya nathI. e ApaNA sarvasva che. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cora 277 , sadAgama paricaya: mahAbhadrAnI vAta sAMbhaLI rAjakumArI sulalitAne samantabhakevaLI tarapha prIti thaI tethI belI. he pUjya ! e pUjya sadAgamane paricaya mane paNa karAve ne ? mane paNa emanI vAte ane emanA upadezane sAMbhaLavAnuM mana thayuM che. ghaNuM sAruM, ghaNuM sAruM, tane dhanyavAda che." ema sAdhvIjI zrI mahAbhadrAe kahyuM ane tarata ja bane kevaLI bhagavaMta samantabhadra-sadAgama pAse gayA. vaMdanA karI emanI sanmukha beThaka lIdhI. kevaLa bhagavaMtanI saumyAkRti joIne rAjaputrI sulalitA AnaMdita banI gaI. emanI dezanA sAMbhaLatAM ja haiyAmAMthI harSa ubharAvA lAgyA. sadAgAma prati khUba ja nehALa banI gai. enA haiyAmAM sadAgama vasI gayA. sulalitAe sAdhvIjI mahAbhadrAne kahyuM: pUjya ! Apa kRtArtha che. mahApuNyavAna che. ane puNyasamUhanA udayanA lIdhe ja Apane AvA puNya purUSane pavitra paricaya thayo che. ApanI jeTalI prazaMsA kare teTalI ochI che. huM maMdabhAgyA chuM. meM mArA A nayanethI traNa lokanA bandhane joyA nathI tethI mArA jevI kamanazIba vyakti keNuM haze? AryoApa paNa svArthI nIkaLyA. ATalA divase sudhI mane A puNyapurUSanA zA mATe darzana na karAvyA? huM varSothI ApanI sAthe chuM chatAM A bheda kema rAkhe ? AvuM te svArthIpaNuM hoya? khera? havethI te reja e puNyapurUSanA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAdvAra mane darzana karAvavA, e pratApI purUSanA prabhAve huM' paNa ApanA jevI uccadazAne pAmI zakuM. Adaza viduSI ane Adaza sAdhvI anuM. 278 sAdhvIjI zrI mahAbhadrAe kahyuM. sArU. A divasathI sAdhvIjI mahAbhadrAnI sAthe rAjakumArI sulalitA pU. samantabhadrajInI dezanA sAMbhaLavA ane paricaya sAdhavA jatA hatA. emanI ceAgya sevA karatA hatA. sulalitAne zrI sadAgamanI sevAmAM atiAnaMda thatA hatA. vihAra : kevaLI bhagava ta zrI samantabhadrAcAya ne atra rahetA mAsakalpa pUrNa thavA AnyA eTale emaNe sAdhvIjI mahAbhadrAne kahyuM, mahAbhadrA! tamArU ja ghAmaLa kSINa thayu` che, tamArI kAyA vihAra karavA asamartha che, mATe tame za`khapure ja raheA. tamAre ahIM rahevuM yAgya che. ame have anyatra vihAra karIzu. avasare pAchA kSetraspazanA haze te tamArI cittasamAdhi mATe AvIzuM. ame ahIM rahyA emAM tamArA lAbhanA uddeza hatA. tamArI jAgRti ane hitacitA khAtara ame atra mAsakalpa karyo che, sAdhvIjI jyAM 1- mAsakalpaH sAdhuoe mahatvanA kAraNa vinA zeSakALamAM krAi paNa kSetramAM eka mAsathI vadhu na rahevuM te. A pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM niyata che. ( sumeAdhikA, ) Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravatI cAra 279 wronmmnum mAsaka95 rahyA hoya tyAM mahatvanA kAraNa vinA sAdhu kadi mAsaka5 na karI zake. tamArI AtmajAgRti mATe ja rahyA hatA. tamAre ahIM rahI eka vAtane khyAla rAkho. puMDarIka upara najara rAkhyA karavI. enuM AkarSaNa tamArA tarapha rahe evI rItabhAtathI rahevuM huM mAro jJAnabhAra tene soMpI ane gacchanAyaka banAvI nivRtta thavA IcchuM chuM. A pramANe bhalAmaNa karIne samantabhadra vihAra karyo. sAdhvIjI mahAbhadrA AjJA pramANe rAjakuLamAM rAja jatA AvatA ane e rIte puMDarIkanuM mana pitAnA prati AkarSI lIdhuM. bALaka puMDarIkane sAdhvIjI prati heta thaI AvyuM. mA karatA sAdhvIjI vadhu gamavA lAgyA. anukrame yuvAna thavA sAthe e guNavAna paNa banya. samantabhadrAcArye je guNe gaNAvyA hatA te badhA ja puMDarIka kumAramAM jaLahaLatA dekhAyA. sAdhvIjI mahAbhadrA upara puMDarIkane neha hatA, ethI enA saMsarge guNavikAsa sAre thaye. punarAgamana: samaMtabhadrajI vicaratA vicaratA A nagare punaH padhAryA. sAdhvIjI mahAbhadrA puMDarIkane sAthe laI vaMdanAthe gayA. rAjakumAra puMDarIka bhavyapurUSa ane sumatidhana hato tethI saMmatabhadrajIne jotA ghaNeja AnaMda thaye. emAM dezanA sAMbhaLyA pachI te AnaMda haiyAmAM mAte na hate. puMDarIke pUchayuM, Aryo ! A mahApurUSa keNa che? Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 upamiti kathA sAroddhAra puMDarIka rAjakumAranI prIti jenAgama upara vadhu sudaDha bane evA uttama AzayathI mahAbhadrAjIe uttara ApyA, he bhadra sumati ! tava A puNyapurUSane zrI sadAgama kahe che atIndriya jJAnanA nidhi che. deva ane dAna emanA caraNanI bhAvapUrvaka sevA karatA hoya che. jyotiSavidyAnA vizArade AkAzamAM rahelA tArAone gaNavA samartha banI zake paNa bRhaspati A purUSottama mahAtmAnA guNa guNa zakavA asamartha thAya. agaNita guNenA A bhaMDAra che. rAjaputra puMDarIke kahyuM. A ! pUjya! rAta-divasa A puNyapurUSa pAse huM Agamane abhyAsa karavA IcchuM chuM. Agamane artha emanA dvArA grahaNa karavA mana thayuM che. sAdhvIjI mahAbhadrAe e vAtane harSathI anumodana ApyuM ane jaNAvyuM, bhadra puMDarIka ! tAre A tArI IcchA mAta pitA pAse jaladI raju karavI joIe. rAjakumAre paNa e vAtane amala karyo. mAta-pitAne e vAta sAMbhaLI harSa thayA. emaNe pitAnA putrane Agama abhyAsa mATe zrI sadAgama pAse jaI seMpI dIdhe, seMpatI veLA haiyAmAM harSa ane bhakti hatA. rAjakumAra puMDarIka zrI sadAgama pAse adhyayana mATe rahI gaye. sumatidhana kumAra gRhastha yogya siddhAnta tane abhyAsa AnaMdapUrvaka kare che. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakavartI cAra 21 anusuMdara cAraH eka vakhate A ja "mane naMdana" cityamAM saMghanI madhyamAM besI AcArya bhagavaMta dezanA ApI rahyA hatA. mahAbhadrA, sulalitA ane puMDarIka emanI sanmukha beThelA hatA. eo paNa dezanA sAMbhaLI rahyA hatA. e ja vakhate mArA sainyamAM khaLabhaLATa thavA lAgyo. sabhAjanenuM dhyAna keLAhaLa tarapha gayuM. badhAnA kAna kautukathI. uMcA thaI gayA. sulalitAe mahAbhadrAne pUchayuM, are? A badhI zAnI garabaDa ubhI thaI che ? A kolAhala zAne che? mahAbhadrAe jaNAvyuM, sulalite ! mane e saMbaMdhI kaMI khabara nathI. sulalitA ane puMDarIkane bAdha ApavA samantabhadrAcAra A prasaMga jhaDapI lIdho. teo belyA, are prajJAvizAlA ! tame zuM bALaka jevuM bele che ? tamane khabara nathI ke A te manujagati nAmanI prasiddha nagarI che. ApaNe jyAM beThA chIe te e nagarIne "mahAvideha" nAmane mahAbajAra che. ahIMne rAja karma pariNAma che ane e ghaNe prasiddha che; "kAlapariNati" enA mahArANI che; saMsArIjIva nAmane cera muddAmAla sAthe pakaDAye ane duSTAzaya vigeree rAjAne e sa. rAjAe enA vadhanI AjJA karI. duSTAzaya vigere daMDapAkSike saMsArIjIva taskarane vadha mATe A rAjamArga dvArA "pApipaMjara" nAmanA vadhyasthAne laI Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 upamiti kathA sAroddhAra jaI rahyA che. A kelahala ene che. bALakanI kIkIyArIoe emAM ghaNuM ja vadhAre karI mUkayo che. sulalitA te A sAMbhaLI sajajaDa banI gaI. ene te bhAre Azcarya thatuM hatuM. eNIe mahAbhadrA prati joyuM ane kahyuM ke Apa te mahAbhadrA nahi paNa prajJAvizAlA che. - are! A te zaMkhapura nagara che. kAMI manujagati nagarI nathI. ApaNe te cittarama udyAnamAM chIe. A kAMI mahAvideha bajAra nathI. ahIM te zrIgamAM mahArAjA che, nahi ke karma pariNAma mahArAjA. kamalinI rAjarANInuM nAma che. kAlapariNati nAma nathI. A bhagavaMta zuM kahI rahyA che? mane kAMI samajAtuM nathI. badhuM ja navuM navuM lAge che. bhagavaMtanA bela mane samajAtA nathI. samaMtabhadrajIe jaNAvyuM, vatsa! tuM vAstavika bhAvene samajI zakatI nathI. te kharekhara agRhItasaMketA che. tuM jarA dhIrI thA. tane paNa tArA A praznonA samAdhAna thaI jaze. sulalitA pitAnuM nAma AcAryazrI samaMtabhadrajI dvArA bIjuM sAMbhaLI enA AzcaryamAM vadhu umere thaye. are ! bhagavate te mAruM nAma paNa badalI nAkhyuM. AryAM mahAbhadrA samantabhadrajInA kahevAnA tAtparyane samajI gaI hatI. eNane khyAla AvI gaelo ke bhagavaMta keI narake janAra pApI AtmAnI vAta kahI rahyA che. narakagAmI jIvanI 1 ju bhA. 1, pR. 71. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 283 vAta jANI mahAbhadrAnA haiyAmAM karUNA jAgI ane bhagavate prazna karyAM. bhagavata! A taskarane kAI rIte bacAvI zakAya kharA ? enA chUTakArAnA kAI upAya che? ke azakaya che ? bhagavaMte jaNAvyuM, Ave ! tArA darzanathI ane mArI pAse AvavAthI enA chUTakArA avazya thaze. bhagavaMta ! huM enI sanmukha jAuM? Ape ! tu' khuzIthI jA. bhagavaMta zrI samantabhadrajInA kahevAthI e mArI ( saMsArIjIva-anusuMdara ) pAse AvI. mane eNIe kahyuM, he bhadre ! tuM A mahAtmAzrI sadAgamanI zaraNAgati svIkAra. A pramANe jaNAvI mane sadAgamanI pAse laI AvI. AkhI sabhAe cAra tarIke mane joyA. me' e mahApurUSanI zaraNAgati svIkArI. bhagavate mane AzvAsana Apyu. mane zAttvanA maLI. rAjapurUSa nAzI chUTayA. te je vRttAMta pUchyA e me tane kahI sa'bhaLAvyA. AcAya zrI samantabhadrajIne tA A vAtanI jANa hatI ja. tArI jANakArI mATe sabhaLAvyeA che. tane vizvAsa thAya ke A taskara je kahe che te sarvathA satya che. ema thAya teA ja mArI khIjI khAkhatA upara paNa zahI thAya. mArA kathanamAM tane vizvAsa Avye che ke nathI Agye ? Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 upamiti kathA sArAddhAra cAra thavAnA kAraNNA : anusuMdara ! tame je vAta raju karI enI anubhUti me paNa karI che. eTale vizvAsa tA thAya ja. paNa tame anusuMdara cakrI che. te cAra kaI rIte mAnI zakAya ? tame cAranA AkAra zA mATe dharyo ? anusuMdara cakrI uttara ApatA khelyA, bhadre ! tArA ane bhavyapurUSa sumatinA pratiAdha mATe me bahArathI paNa cAranA AkAra grahaNa karyo. che. tamArI AgaLa samatabhadrajIe sa`sArIjIva taskaranI vAta karI e mArA AntarajIvanane azrayIne karI che. mahAbhadrAmA rI sanmukha AvI. enA darzana thatAM mane jJAna thai AvyuM. meM vicAra karyo ke - mArUM Antara taskara svarUpa A prajJAvizALA ane bhagavAna zrI samantabhadrajI jANe che. mahAbhadrAjInI prajJA vizALa che eTale emane prajJAvizAlA kahI zakAya. sulalitA ! tu' A vAtanI gandhane paNa jANatI nathI. eTale hajI sudhI tuM agRhItasa ketA kahevAya che. sakatAne arthAt tAtparyAne jANI zakatI nathI, grahaNa karI zakatI nathI. vaLI mArUM cakravartIrUpa joine tane sadAgamajInA vacanamAM visa'vAda jevuM na lAge, emanI vAta asaMbaddha na lAge, vaLI A puDarIka bhavyapurUSa ane sumati heAvAthI ene jJAna paNa A paddhatithI thAya, AvA manAmana vicAra karIne Antarasva Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravatI cAra 285 rUpane jaNAvatA A taskararUpane vaikriyalabdhi dvArA banAvyuM che. mAro AtmA eAra che ane A bAhyarUpa evuM ja banAvyuM che. ATaluM belI anusuMdara mauna rahyA. antaraMga cauyasvarUpa : bhaLI sulalitAne vaLI nave prazna jAgyo ane tarata ja prazno karI lIdhuM. bheLA AtmAone Aja svabhAva hoya che. - are anusuMdara ! antaraMga cerI vaLI kevI hoya? e corI karavAmAM ATalI asahya viDaMbanA zAthI bhegavavI paDe che? tame tamArA ane bIjAonA caritrane kevI rIte jANI zake che? AnA samAdhAne Apaze ? mane te have tamArI vAtamAM rasa paDatuM jAya che. anusuMdare jaNAvyuM ke evI IcchA hoya te dhyAna pUrvaka sAMbhaLe. huM (saMsArIjIva) navamA greveyakathI ca ane sukacchavijayanI kSemapurI nagarImAM yugadhara rAjA ane nalinI rANInA putra tarIke avataryo. anusuMdara mAruM nAma rAkhavAmAM AvyuM. A bAju bhavitavyatAe mahAmaha vigerenI sabhA belAvI ane protsAhita karatA bAlI. he mahAmaha rAjavI! anusuMdarathI samyagadarzana hamaNAM ghaNe dUra che ane tyAM sudhI tamAre tamAre svArtha sAdhavuM haze te siddha thaze. je prayatna karavA jevA lAge te karavA lAgI jAo. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra tame gaphalatamAM rahyA te e anusuMdara peAtAnA sainyanu paribaLa ane tAkAta vadhArI deze ane tamArA leAkeA mATe pahelAnI jema ghaNA ja vighnabhUta thaze. ALazamAM rahevA jevuM nathI. 286 mAhanI mUMjhavaNa : bhavitavyatAnI vAta saue vadhAvI lIdhI. mahAmeAha vigere saue mane bALavayamAM ja jhaDapathI gherI lIdheA. hu e vakhate aNusamajI khALaka hatA. mArA sArA sArA bandhuene huM bhUlI beThA. mahAmahAddhi sAthe huM ekAkAra tanmaya banI gayA. pApAcaraNa karavA lAgyA. kumAra avasthAmAM, yauvana kALamAM ane cakravartI paNAmAM me' mAMsAhAra karyo che. surAnA pIdhA che. aneka kumArIkAe ane paranArI sAthe ratikrIDAe karI che. vezyAe ane vidhavAe sAthe yuvAnImAM cheDatIe karI che; zikAraneA paNa zeAkhIna banyA. vaibhava, vilAsa ane vanitAmAM huM sUcchita manI gayA. mArA AvA vanadvArA pUrvanI vAtA khadhI bhUlI jaI bhAvazatruone pharIthI bandhu tarIke mAnavA lAgyA. mahAmAhArdi mArA behAla karaze ane huM parezAna thaIza, A leAkA mArUM AntararAjya paDAvI leze, e vigere vAtA sava thA bhUlI gayA. mahAmAhAdi duzmanAne phAvaTa AvI gaI. cittavRttimAM manaphAvatI rIte pharI zakatA hatA. mArI cittavRttine e leAkeAe melI dATa karI nAkhI. cAritradharmarAjanA sainyane Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 287 taraphathI gherI lIdhuM. eo gherAI gayA. kSamA vigere Antara antapura gupta banI gayuM. tyAMnI kSamA, ArdevatA vigere strIo mArI aNamAnItI banI. mahAmehanA rAjyanI punaH sthApanA thaI. pApodaya hAjara thaI gaye. enI tAkAta vadhI gaI. mahAmaharAjAnuM sainya vadhAre gelamAM AvI gayuM. pitAnA nagaro vigerenI navaracanA karI. pramattatA nadI pUrajozamAM vahetI cAlu thaI gaI. tadvilasita dvIpa, cittavikSepamaMDapa, tRSNA vedikA, viparyAsa siMhAsana vigere darekane punaruddhAra karavAmAM Avyo. vadhu zuM jaNAvuM? dareka vastuo mahAmeharAjAe ane enA senAnIoe navaracanA dvArA ubhI karI dIdhI. A pachI aMdaroaMdara vicAraNA cAlI. mahAmaMtrI viSayAbhilASe pitAnA rAjavIone jaNAvyuM. he rAjA-mahArAjAo ! Apa sau mArI vAta dhyAnapUrvaka sAMbhaLo ane enA upara zAnta citte vicAra kare. ApaNe saue pahelA sajajaDa hAra khAdhI hatI. joLe divase tArA jevAne vakhata AvI gayo hate. huM e vAtanI eTalA mATe yAda ApI rahyo chuM ke A vakhate ApaNane bhUlathApa khAvI na paDe. keI vAtamAM upekSA ke gaphalata rAkhavI anucita che. kaI vAtamAM DhIla rAkhavI nahi. - tame dAjhelA to che ja. A vakhate evuM yuddha karaje ke ApaNuM rAjya pAchuM ApaNane ja maLe. tamArA jezabharyA yuddhathI Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 upamiti kathA sAroddhAra ApaNane vijayadhvaja maLa ja joIe. rAjya niSkaTaka bane ane Apa sau ApanuM rAjaya jogavI zake. badhA rAjAo eka sAthe bolI uThyA, he maMtrIrAja ! tamArI vAta bIlakula sAcI che. tamArI vAta amane gamI che. ame e vAtane harSathI vadhAvIe chIe. A avasare amAre zuM karavuM joIe e Apa batAve. mahAmaMtrI zrI viSayAbhilASe e mATe zuM zuM karavuM e badhI yojanAbaddha vAta jaNAvI dIdhI. e lokoe mane utsAhita karyo. e kSetramAM raheluM karma. pariNAma mahArAjAnuM kAma vagaNAomAMthI baneluM "akuzaLa" nAmanuM dravya sArA pramANamAM grahaNa karyuM. e akuzaLa dravya (pApa) jeTaluM bheguM thAya teTaluM bheguM karyuM. A mahAme hAdi lokoe karma pariNAmarAjA pAse mane cAra tarIke jAhera karyo. rAjAe tarata ja AjJA ApI ke A anusuMdarane aneka viDaMbanAo ApI chelle pApapiMjaramAM laI jAo. tyAM ene khUba trAsa Apaje ane mArI nAkhaje. "kura rAjAjJA sAMbhaLI mahAme hAdi adhama rAjAoleke ghaNA gelamAM AvI gayA. mane pakaDIne AkhA zarIre "karma" nAmanI rAkha copaDI. "rAjasI" senAgeranA chApA mArA zarIre lagAvyA. "tAmasI" zAhInA kALA cAMllA mArA zarIre cItaryA. "rAgakalela" nAmanI kaNeranA phUlanI mALAo mane paherAvavAmAM AvI. vaLI "kuvikalpasaMtati" rUpa keDIyAonI mALA gaLe nAkhI. "pApAtireka Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravatI cAra 289 rUpa kharuM pAtra vaLagALavAmAM AvyuM. meM celuM " akuzaladravya " mArA gaLAmAM laTakADavAmAM AvyuM. "asadAcAra" rUpa meTA gadheDA upara besADavAmAM AvyuM. "duSTAzaya" vigere mahArAjAnA sevake ghero ghAlI viMTaLAyelA hatA. kaSAya " nAmanA bALakone mahA kolAhala thaI rahyo hate. "zabdAdi" viSaya bhege rUpa vicitra vAjIne vicitra avAja mArI cAre tarapha karavAmAM AvatuM hatuM. bAhyalokanA "vilAsa " rUpa tephAnI mANasenA hAsyathI vAtAvaraNa bhayaMkara hatuM. jANe AvI AkRtimAM mane mArA deza batAvavAne na hoya, evA bahAnAthI mahAme hAdi vadhyabhUmi tarapha mane laI jatA hatA. AvI hAlatamAM gadheDA upara besADI mane laI javAmAM AvatuM hatuM tyAM A vibhAgamAM AvyuM eTale tame saue sainyane mahAkelAhala sAMbhaLyo. tarata ja sAdhvIjI zrI mahAbhadrAjI mArI sAme AvyA. A vakhate huM mArA sainyane pAchaLa mUkI AnaMdanI khAtara cittarama udyAnamAM Avyo. mArI sAthe mAtra thoDA rAjakumAre hatA. vanazelA nihALavAnuM mana thayuM eTale huM mArA gajarAja uparathI utaryo ane sAmethI AvI rahelA sAdhvIjI zrI mahAbhadrAjIne joyA. pUrvabhavanA premasaMskAre hatA e tAja thayA. mane kudaratI e sAdhvIjI tarapha prema jAge. e sAdhvIjI hatA. nirane 19 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 upamiti kathA sAroddhAra hatA chatAM pUrvanA saMskAranA kAraNe mArA tarapha paNa emane prema thaye.' e sAdhvIjIne namaskAra karyA ane emaNe mane "dharmalAbha" AzIrvAda Ape. tyArabAda vairAgyamaya suMdara dhamapadeza Ape. jAtismaraNa: mahAbhadrAjI mane joIne koI yAda na karatAM hoya ema vicAravA lAgyA ane e rIte tyAMja jAtismaraNa jJAna thayuM. jAtismaraNa jJAna thayA pachI adhyavasAya ghaNuM vizuddha thavA lAgyA ane avadhijJAna thayuM. avavijJAna dvArA emaNe mArA bha jANuM lIdhA. pU. A. zrI nirmaLasUrijInA vakhatanI dezanAo, mArI dhArmika zraddhA, samyagadarzana, sadAgama tathA cAritra uparanI prIti, kSamA vigere kanyAo sAthenA lagna, mAro Antara parivAra vigere saMbaMdhI joradAra upadeza Apyo. samyagadarzana ane sadadha hAlamAM dUra rahyA hatAM. jo ke emane mArI pAse AvavA mana te hatuM paNa mahAmehanA sinTe emane gherI lIdhA hatA. paNa mArA pariNAme sudharatA joI amane saMbala maLyuM. zatru sainyane veravikhera karI mArI pAse AvI pahoMcyA. 1. mahAbhadrA e kaMdamuni hatA. e vakhate A cakro anusuMdara sAdhAraNa hatA. mahAbhadrA ane praNAvizAlA bane eka ja vyaktinA tema che. sulalitA e madanama jarI hatI. e guNadhAraNanI patnI. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI cAra 291 he agRhItasa kete-sulalite ! samyagdana ane saoAdha mArI pAse AvyA eTale mane paNa tarka-vitarka thavA lAgyA. huM kAI uMDA vicAramAM tanmaya banI gayA. ema karatAM mane jAtismaraNa jJAna thayuM. e jAtismaraNa jJAnadvArA mane guNadhAraNanA bhavasudhInA bhave! suspaSTa dekhAtA hatA. guNadhAraNanA bhavanI badhI vAtA smRtipaTa upara taravaravA lAgI. mArA adhyavasAye vizuddha anatA gayA. huM karmonA AvaraNAne nAza karatA gayeA. pariNAme avadhijJAna peAtAnA virAdhione jitIne mitra sadbAdhanI pAse AvatA rahyo. huM avadhijJAnI anyA, A avadhijJAnanA aLe me' asakhyAtA dvIpA joyA, asaMkhyAtA samudro najare caDayA. jyAre huM siMhAcAya hateA e vakhatanI vAtA ane jJAna paNa smRtipaTa upara AvI gayA. pU. A. zrI ni`LasUrIze vaNu velA " saMsAra svarUpa" nA khyAla AvI gayA. " saMsAra vistAranI vAtA tAjI thaI gaI. saMsAranuM svarUpa mArA khyAlamAM AvI gayuM. "" upara jaNAvI gaelA kAraNeAne lai cAranuM rUpa dhAraNa karI sAdhvIjI mahAbhadrAjInI sAthe A sabhAmAM huM AbyA. huM sulalite! tuM peAte manamajarI che e jANIne tArA upara mane sneha thayeA, tethI ane tuM parama rahasyAne samajI zakatI nathI tethI karUNA AvavAnA kAraNe tArA medha khAtara Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 upamiti kathA sahAra ane tane zrI sadAgama upara prema jAge e khAtara A varNana - prabhu zrI sadArAmanA pratApe A badhuM jJAna mane thayuM che ane A mArI kathA cha mAsa cAle eTalI lAMbI che chatAM e ja mahAtmAnA pratApe mAtra traNa praharamAM kahI saMbhaLAvI che. A che mArA bhavaprapaMcanI mahAkathA. huM tArI AgaLa mAruM aMtaraga caurya ane tenI viDa- banAe kahI gaye. huM gurUdevanI kRpAthI mArI ane pArakAonI AMtarakathAone jANate heu chuM. A che mAre hevAla Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa pAMcamuM anusuMdaranuM utthAna sulalitA, mahAbhadrA, samaMtabhadra ane puMDarIka samakSa anusuMdara cakravartIe traNa praharamAM pitAne bhavaprapaMca kahI saMbhaLAvyo. sulalitAnI zaMkAo dUra karI saMsArIjIve che kahevAnuM hatuM e ahIM pUrNa thAya che. sulalitAne A vAta sAMbhaLI bhAre Azcarya thaI rahyuM hatuM. puMDarIka kumAra DuM samajavA lAgyo hate. eNe cArarUpadhArI anusuMdarane pUchayuM. cittavRtti: Arya! ApanA hRdayamAM hAlamAM kayA bhAve pravartI rahyA che? ApanuM mAnasika vaheNa kaI bAju che? bhadra! dhyAnathI tuM sAMbhaLaH meM tamArI pAse virAgyathI mAro hevAla raju karavAne prAraMbha karyo, e vakhate zrI cAritradharmarAjane thayuM ke hamaNA amAre anukULa samaya che. eTale e rAjarAjezvara sAheba potAnA vizALa sainyanI sAthe mArA tarapha AvavA ravAnA thayA. rastAmAM sau prathama "sAtvikamAnasa" pura AvyuM. cAritradharmarAjanA maMgala AgamanathI A nagara AnaMdamAM AvI gayuM. "viveka" parvatane nirmaLa karavAmAM AvyA. "apramattatva" zikhara tejasvI tipuMja jevo nakadAra banAvI Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 upamiti kathA sArAddhAra devAmAM AvyA. jainapura, cittasamAdhAna maMDapa, nispRhatA vedikA, jIvavIya siMhAsana vigere vera vikhera banI gayA hatA. te badhA navesarathI sAsupha karI sthira karavAmAM AvyA. navu' vasAvI dIdhuM. nAkAbaMdhI ane saMrakSaNanA cAMpatA pagalA geThavI dIdhA. dareka ceAjanAonI ge|ThavaNI karI mArI sanmukha AvavA nikaLyA, AgaLa vadhatAM rastAmAM rAjarAjezvara zrI cAritradhama rAjane mahAmeAha rAjezvaranA bheTA thai gayA, e enuM paraspara tyAM yuddha thayuM. khUnakhAra maraNIe e jaMga jAmyA. A bhISaNa yuddha meM pratyakSa joyuM. samyagdarzana sadbodhanI sAthe me' cAritradharAjane pUrNa sahakAra ApyA, mArA pUrNa sahayeAga hovAnA kAraNe cAritrarAjane vijayadhvaja pharakayA. mAharAjA ane enA senAnIo, sainIke| pAchA haTyA. keTalAka yuddha bhUmimAM ja khapI gayA. kSAMti, dayA, mRdutA, vigere strIovALuM mArUM' antaHpura kakhaje meLavyuM. zrI cAritradharmarAja prasanna banI mArA tarapha AvyA. emanA parivAra paNa sAthe ja hatA. mahAmeAha vigere sau mArI cittavRtti aTavImAM ja kayAMka saMtAi gayA. paNa e amRta jevI dayanIya dazAmAM hatA. bhadra sumati pu'DarIka! hAlamAM mArI cittavRttimAM AvI vicAradhArAo cAlI rahI che. zatruo aleApa banyA che. mitrA Ana MdamAM AvI gayA che. vaLI mAre mArA AMtara mandhuvanA pAlana peASaNa ane savana mATe jagatvadya zrI jinezvara paramAtmAe matAvelI dIkSA grahaNa karavI che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusu daranu utthAna anusudara dIkSA: peAtAnI cittavRttinA bhAveA jaNAvI anusu Mdara cakravartIe vaikriya rIte cAra rUpa anAvelu tenA upasaMhAra karI lIdhA. e mAyA sa`kelI lIdhI. peAtAnu` sahaja cakravartIrUpa hatu' te dhAraNa karyuM . cAranA rUpane batAvatI cIjo alApa thaI gaI. zarIra paranA kALA-lAla chApAo, kaNera-ThIkArAnI mALA vigere kayAMya jatu rahyuM. sAkSAt seAhAmaNAM cakravatI banI gayA. 25 eja samaye emanA maMtrI, senApati, sasenA vigere hAjara thaI gayA. matrI, senApati sAmantA vigere cakravartInI AjImAjI gAThavAI gayA. anusuMdaranA antaHkaraNa upara cAritradhama rAjanu sAmrAjya vyApI gayu hatu. mAhya kAI paNa vastu upara sneharAga na hatA. eNe peAtAnA abhiprAya maMtrI vigerene jaNAvye ane saune e vAta suceAgya paNa lAgI. tarata ja peAtAnA putra purandaranI rAjyagAdI upara sthApanA karI. jinezvara paramAtmAnI pUjAdi vidhio pUrNa karI. eTalAmAM zrIgala rAjA peAtAnA antaHpura sAthe tyAM AvyA.' emaNe savanA yathAcita vinaya vigere karyo. ane padmA punaH maLI. sarvatra AnaMda AnaMda chavAI rahyo hatA. badhe ja mahAtsavanuM vAtAvaraNu gAjatuM hatuM. 1. zrIgala rAjA e za`khapuranA rAjA ane pu DarIkanA pitA che. emanA nagaranI bahAra cittarama udyAnamAM A banAva banyA che. A vAtamAM e hAjara na hatA. hAlamAM ja te AvyA che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 upamiti kathA sAroddhAra sulalitAne pratibaMdha: bheLI sulalitA A adabhuta prasaMga joIne ene ghaNuM Azcarya thatuM hatuM. ene te badhI vAtemAM navAI ja lAgatI hatI. cakavartI anusuMdare pUjya gurUdevazrI samatabhadrajI pAse dIkSAnI mAgaNI karI ane gurUdeva dIkSA devA mATe taiyAra thayA. A vakhate pharI cakInA hRdayamAM vadhu karUNa jhaLakI ane sulalitAne kahyuM. sulalite ! tArA haiyAmAM A bedhanI koI asara thaI jaNAtI nathI, evuM mAruM mAnavuM che. he mugdha ! tuM hajI Amatema joyA kare che eno artha e ja ke mArA kahevAnA bhAve tuM samajatI nathI. he bhadra! tane bedha ApavAnA uddezathI meM mAre AdithI aMta sudhIne "bhava prapaMca" tArI sanmukha kahI saMbhaLAve che. anya prAsaMgika vAta paNa tane kahI che. mahAnirvedane utpanna karI de e A mAro "bhava prapaMca" sAMbhaLavA chatAM tane bAdha na thAya e eka Azcarya che. je A vRttAntathI tane bAdha na thatuM hoya te bIjo eka upAya nathI ke jenA dvArA tene baMdha karI zakAya. tAruM haiyuM zuM vajapASANathI baneluM che? ke pachI tAruM haiyu keraDA maga jevuM che? jo ema na hoya te bhavarUpI jelakhAnAmAM tane mahAbhayaMkara "bhavaprapaMca" saMbhaLAvyo chatAM Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusuMdaranuM utthAna 297 enI asara kAM na thaI? tane vairAgya kema thatuM nathI ? tuM vAstavika agrahItasaMketA che. - bhadre ! tuM haju samaja. haju bedha pAma, tuM ja madanamaMjarI hatI. pudaye tAro ane mAre meLa karAvI Apyo hate. kaMdamuni ane zrI nirmaLAcAryanI dezanA yAda kara. tane A badhA prasaMge pharI pharI yAda devarAvuM chuM, chatAM tane kema jarAya asara thatI nathI? teM paNa zrI nirmaLAcArya pAse madanamaMjarInA bhavamAM dIkSA lIdhI hatI. e tAre virAgya Aje kayAM gayo? tuM uMDe vicAra kara. tane kAMIka khyAla Ave, tuM muMjhA nahi. tuM dharmArAdhanAmAM vilaMba na kara. je tuM vairAgI banIza te huM mArA A parizramane saphaLa mAnIza. puMDarIkane dIkSAnA pariNAma : anusuMdara cakravartI dIkSA levA taiyAra thayA hatA. emAM vacce sulalitAnA baMdha mATe vAta karatA hatA. e vAta rAjakumAra paMDarIka sAMbhaLatA hatA. vAta sAMbhaLatAM puMDarIka rAjakumArane mUcha AvI ane jamIna upara DhaLI paDaze. A prasaMgathI enA mAtA-pitA ane sabhAjane AkuLa vyAkuLa thaI gayA. tarata ja zIta upacAra karavAmAM AvyA. paMkhAnI havA nAMkhavAmAM AvI. pariNAme thoDA samayamAM puMDarIkanI mUccha utarI. enI cetanA svastha thaI. enA mukha upara AnaMdanI rekhAo upasI AvI hatI. nayane haSa vyakta karI rahyA hatA. eNe pitAjI zrI zrIgarbhane kahyuM. mArI vAta Apa sAMbhaLo. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sAroddhAra pitAjI! Apa jyAre A sthaLe AvyA e agAu cAranA rUpane dhAraNa karI A cakravartIe sapUrNa 66 bhava prapaca" kahI saMbhaLAvyA che. e bhavaprapacanI vAtamAM mane ghaNuM samajAtuM na hatuM. keTalIka vArtA virUddha jevI paNa jaNAtI hatI. 298 je vArtAne huM samajI zakatA na hatA e mATe me evA vicAra karelA ke A vArtA sAMbhaLyA pachI huM mahAbhadrAjIne kathAnA bhAvAtha pUchIza ane vastusthitinA rahasyane samajI laiza. eTalAmAM Apa paNa atra padhAryAM. sabhA maLI. dIkSA grahaNa karavAnI taiyArImAM anusu'dara cakrIe beAdha mATe sulalitAne kahevu* cAlu karyuM. e vAta sAMbhaLavAmAM mane ghaNA rasa paDyo. mane khUba majA AvI. emAM jAtismaraNa jJAna thai AvyuM. A mUrchA jAtismaraNa jJAnanI hatI. hu pote kuladhara hatA. anusudara jyAre guNadhAraNanA bhavamAM hatA tyAre huM emanA mitra hatA. niLasUrijI pAse me' paNa dIkSA lIdhI hatI, niLAcAryanA upadeza Aje paNa mArA hRdayamAM che. pU. niLasUrijI pAse " bhavaprapaMca" sAMbhaLela te smRtimAM AvI gayA che. mAre je mahAbhadrAjIne pUchavAnu` hatu` te have samAdhAna thaI gayuM che. bhavathIsaMsAranA sukhAthI mArU' mana virakta manyuM che. Apa mane rajA Ape. huM anusu'dara cakravartInI sAthe dIkSA laI pavitra anu. pitAjI pAse dIkSAnI anumatinI vAta raju karatA putrane jo mahArANI kamalinI dhrUsake dhrUsake raDavA lAgyA. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusu'daranu utthAna mAtAnA mAhu ane rAjAnI samajAvaTa : zrIgala rAjAe patnIne uddezIne kahyuM, devI ! tame raDe nahi. tame yAda kareA. tamane svapnamAM eka divyapurUSa darzana ApyA hatA. e mukhamAMthI praveza karI bahAra nikaLI keAI ajJAta vyakti sAthe cAlyA gaelA e Aja puMDarIka che. 299 A putra mahAtmA thaze. gusa`panna che. dharmanA udyota karanArA mahAsamartha banaze. dhamane mahAsAdhaka banaze. evA guNazIla putrane saMsAramAM rAkhavA ucita nathI. parantu ApaNe paNa e puNyavAna putranI sAthe dIkSA grahaNa karavI joie. enA mAge ApaNe paNa jaie. e ja niSkAma premanuM lakSaNa che. khaza prema A raste ja vyakata thaze. jenI avasthA bhAgasukhA mATe ceAgya ApaNe mAnIe chIe evA bALaka jo dharmanI sAdhanA mATe dIkSA grahaNu karatA hoya te zuM bhavabandhanavALA sasArarUpa jelamAM sabaDatA rahevuM . ApaNe mATe zeAbhArUpa jaNAya che ? mALaka dIkSA le ane ApaNe saMsAramAM rahIe e zuM sAruM gaNAya ? rAjArANInA dIkSAnA nirNaya : mahArANIe uttara ApatAM jaNAvyuM. Ape ghaNu' sarasa yAda apAvyuM. ApaNe paNa paneAtA putra sAthe pratrajyAnA punita 5the prayANa karIe, puMDarIkane dIkSAnI rajA ApIe ane ApaNe paNa dIkSA levA taiyAra thaie. puDarIka, zrIgalarAjA ane mahArANI kamalinI dIkSA levA mATe taiyAra thayA. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 upamiti kathA sArAdvAra sulalitAnI dazA : anusuMdara cakravartInI hRdayagama vANIthI sulalitAnuM haiyuM bhIMjANu... ane pu...DarIka, zrIgala rAjA ane kamalinI mahArANIne dIkSAnA bhAva jAgyAnA prasaMga jeI muMjhavaNamAM paDI gai. ane zuM karavuM, zuM na karavuM e samajAyuM nahi. haiyAmAM kheda thavA lAgyA. hAtha joDI e mahAbhadrA tarapha kheAlI, he bhadre ! he pUjya ! me evA zA pApA karyA che ke huM AvI thaI. dhanya che A kumaLA kumAra pu DarIkane, ke je mAtra svabhAvika ahIM beThA hatA. chatAM ene asara thai badhA bhAvArthIne e samajI gaye. samajavAmAM ene samaya paNa na lAgyA. A kathA sAkSAt mane kahevAmAM AvatI hatI. e te mAtra kathAprasaMga samajI sAMbhaLavA beThA hatA. huM pazu jevI kAMI samajatI nathI ane A puNyavaMta kumAra samajI gayA. huM pUjyaAryA ! zA mArA pApa mane naDI rahyA che ? sAkSAt A bhavaprapa'ca mane kahevAmAM AvI rahyo che chatAM enA bhAvArtha kema samajAtA nathI ? he mahAbhAga mahAbhadrA ! Apa mane bhAvArtha nahi samajamAM AvavAnA kAraNeA jaNAvA athavA Apa sadAgamane pUchI mane kAraNa jaNAve. A mane kanyA bhavanA pApe naDI rahyA che. e pUjye! mane jaldI samAdhAna Ape. sulalitAnA nayanamAMthI AMsuonI dhArA vahI jatI joi karUNAdhana-anusuMdare jaNAvyuM. huM sulalite ! tane tArA pApA jANavAnI IcchA thaI hoya te huM tane e jaNAvuM. tuM Adara pUrvaka e hakIkata sAMbhaLa. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusuMdaranuM utthAna 301 te madanamaMjarInA bhavamAM dIkSA grahaNa karI hatI. tArA bhAva ghaNA sArA hatA. dIkSAnI ArAdhanA te vidhipUrvaka karI hatI. pAlanamAM jarAya kacAsa rAkhI na hatI. kriyA karavAmAM tuM zithila na hatI. paNa tyAM tene eka dubuddhi thaI AvI. je karavAnuM hoya te kare che. A badhe heLo karavAnI zI jarUra che? jhAjhI jhaMjhaTa zA kAmanI ? AvA vicAronA pariNAme tane svAdhyAyane avAja gamatuM na hatuM. vAcanA gamatI na hatI. keI kAMI dharma bAbatane prazna kare, te e tane gamatuM na hatuM. abhyAsa upara uga hovAthI tene mAna rAkhavuM gamatuM ane masta thaI uMghavAnuM priya lAgatuM. je ke tane mana ke nidrAne tIvra abhiniveza yAne vadhu paDate Agraha na hatuM eTaluM sAruM hatuM. jethI tane jJAna ane jJAnIo upara Sa na jAge ane emanI virodhI tuM banI nahi. tuM gurUnI dveSI paNa na hatI. pariNAme te nAnI zruta AzAtanA karavA dvArA je karma bAMdhyuM enuM A pariNAma che. e laghu AzAtanAnA pratApe tuM ATale samaya saMsAramAM rakhaDI. asaMkhya kALa tAre saMsAramAM bhamatAM bhamatAM cAlyA gaye. tuM je hAlamAM jaDabuddhi banI che te paNa e bhavanI laghu kRtaAzAtanAnuM phaLa che. vaLI tuM madanamaMjarInA bhAvamAM purUSapreSiNI hatI. e saMskAre tane Aje paNa che ane enA kAraNe A bhavamAM Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 upamiti kathA sAroddhAra paNa tane purUSa jAti upara dveSa, tiraskAra ane dhRNuM che. pUrva bhavanA keTalAka saMskAra sAthe sAthe ja rahetA hoya che. tArI bahenapaNIoe joyuM ke tane bahmacarya upara prema che. tuM purUSe upara prema rAkhatI nathI eTale tane brAhmaNa kahe che. tene A viSayamAM have satyatA jaNAya che? e mATenuM kAraNa tArI samajamAM Ave che? sulalitAe uttara vALe, he mahApurUSa! Apa kahe emAM meLa na maLe evuM heya ja kyAMthI? ApanI badhI vAte sughaTita ja heya che. ApanI badhI vAte suspaSTa che. paNa huM maMdabhAgyA chuM. huM bhAvathI aMdha chuM. mArA antaHkaraNamAM jJAnane prakAza thatuM nathI. e, mahApurUSa! mAruM zuM thaze? AvA zabdo belI sulalitA ghUsake dhrusake raDavA lAgI. ene nayanamAMthI nIra vahI jatA hatA. pApanA pazcAttApa rUpa pAvakathI pApane prajavALatI hatI. enA AtmAnI ti prakAzita banatI gaI. raDatI sulalitA prati anusuMdara belyA. | he subhage! tuM viSAda na kara. jarA dhIrI thA. tArUM e ajJAnajanita kama lagabhaga kSaya thavA AvyuM che. he puNyavatI ! tuM bhagavAna zrI sadArAmanI bhaktimAM lAgI jA. tuM emanI tanamanathI ArAdhanA kara. A zrI sadArAmajI ajJAna rUpa andhakArane nAza karavAmAM tejasvI sUrya samA che. tane e puNyapurUSanA darzana thayA eTale tuM puNyavatI che. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusuMdaranuM utthAna 303 pavananA susavATAthI vanadava ekadama joramAM AvI jAya ema mahAzaya zrI anusuMdaranA preraka zabdarUpa pavana dvArA saMvegarUpa agni ekadama prajavalita banI gayo. sulalitAnA antaramAM saMvegane agni bhaDake baLate thaI gayo. sulalitAne jAtismaraNa: sulalitAne khyAla hatuM ke sadAgama e samantabhadrajI pite ja che eTale tarata ja emanA caraNe AgaLa jhukI paDI. gadgadita svare bolavA lAgI. - he jagannAtha ! e sadAgamacha! huM ajJAnarUpa kAdavamAM raMgadaLAI cUkI chuM. huM puNyahIna chuM ajJAna ane pApa mArAmAM khadabadI rahyA che. A ajJAna kAdavamAMthI bahAra kADhavA mATe Apaja samartha che. aho bhAgyavaMta ! ApazrI muja jIvananA zaraNa che. are ! Apa mArA svAmInAtha che. pitA che. e tAraNahArA! A ApanA caraNe mUkelA sevakane nirmaLa kare. pavitra kare. uddhAra kare. A pramANe AntaravAcAthI bolatI sulalitAnA karmonA AvaraNa ekadama dUra thavA lAgyA. karmanA ghaNA vibhAga tUTI tUTI AtmapradezathI aLagA thavA lAgyA. pU. zrI samantabhadrajIne namaskAra karatAM karatAM ja jAtismaraNa jJAna thaI gayuM. enA AnaMdane avadhi na rahyo. tarata ja tyAMthI ubhA thaI anusuMdaranA caraNamAM namI paDI. are sulalitA ! A zuM kare che ? Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 upamiti kathA sAroddhAra he anusuMdara! pUjya ! prabhunI ane ApanI kRpAthI mane jAtismaraNa jJAna thayuM che. Ape je je vAte kahI e badhI mane Atmagocara thAya che. e ApanI vAte sarvathA satya che. niHzaMka che. have saMsAra-kArAgRhathI mAruM mana ubhagI gayuM che. Ape mArA upara mahAkRpA varasAvI dIdhI che. anusuMdare jaNAvyuM, bALA A mahAtmA zrI sadAgama pitAnA bhakto upara upakAra kare che. e akAraNuvatsala purUSa che. jene ! huM bhAvArI karavA dvArA sapaDAI gaele, mahAmahinA sainike mane naraka tarapha laI jaI rahyA hatA, tyAM A puNyapurUSe mane saMrakSaNa ApyuM che, mane bacAve che e te sAkSAta joyuM che. vaLI tAre e vicAra na kare ke "huM mahAmuzkelIthI bedha pAmI chuM. huM bhAgyahInA chuM." evuM dudhdhana tAre na karavuM. A pUrvenA bhAmAM mArAmAM ghaNAM pApane kacare hate tyAre akalaMka vigeree mane mArge lAvavA ghaNAM ja prayatna karelA chatAM mane jarA paNa baMdha tha na hatuM. mane enI jarA paNa asara thaelI na hatI. jyAre mArA pApakarmo haLavA thayA ane tyAra pachI sunimittAdi maLatAM e baMdhanI asara tarata ja thaI. kALa vigere kAraNene vega thAya tyAre prANIonA pApa haLavA bane che. pApa haLavA thayA pachI ene baMdha thAya che. gurUdeva te emAM sahakArI kAraNa bane che. e to mAtra nimitta che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusudaranuM utthAna 305 Arya! anusuMdara! Apa kahe che e vAta have mArA hRdayamAM barobara sudaDha thaI gaI che. mAtra eka vAtanI muzkelI e che ke "meM agAu nirNaya kareluM hatuM ke mAta-tAtanI anumati vinA dIkSAnuM nAma paNa levuM nahi." e viSayamAM mAre zuM karavuM ? sulalita ! tuM e vAtanI bhIti have na rAkha. tArA mAtA pitA ahIM AvI ja rahI che. eTalAmAM to sulalitAnA mAtA-pitA parivAra sAthe ahIM AvI pahoMcyA. . . dIkSA mATe anumatiH sulalitAnA pitA zrI magadhasena ane mAtA sumaMgalAe sau prathama manaMdana nAmanA jinamaMdiramAM jinezvaradevane namaskAra karyA. tyAra pachI anukrame AcArya bhagavaMtane, sAdhumahArAjAone, anusuMdara cakrarvatIne yAcita vaMdana namaskAra karyA. sulalitAe mAta-pitAnuM abhivAdana karyuM. magadhasena rAjavI yogya sthaLe bIrAjamAna thayA. sumaMgalA mahArANIe paNa dareka aucitya kriyAo karI. putrI sulalitAne bheTI ane tenI bAjumAM besI gaI. putrIne kahyuM, vase! tane ghaNA divasathI joI na hatI eTale tene jevAnI IcchAthI ame banne rAjya choDIne ahIM AvyA chIe. vhAlI putrI ! tAruM hRdaya kevuM kaThera banI gayuM che? Aja sudhI te amane tArA kazAe samAcAro na mekalyA. tArA uparanA sanehane laIne ame tArI roja ciMtA karatA 20 rANInI bahAra Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 upamiti kathA sAroddhAra hatA. chatAM tane te kAMI samAcAra mokalavAnuM paNa mana na thayuM ne? mAtAjI! huM Apane vadhu zuM jaNAvuM? Apane mArA upara keTale ane ke prema che, tene hamaNuM ja khyAla AvI jaze. je Apa parama pAvanI dIkSA letA aTakAvazo nahi ane Apa banne mArI sAthe dIkSA levA taiyAra thaze te huM mAnI laIza ke Apane mArA upara vAstavika sneha che. mAta pitAnI dIkSA bhAvanA: putrI sulalitAne uttara sAMbhaLI magadhasena mahArAjAe sumaMgalAne kahyuM, devI ! suputrIne uttara sAMbhaLe ne ? eNe te A uttara ApIne ApaNA meDhA bAMdhI dIdhA che. ApaNI putrI have pahelA jevI bheLI rahI nathI. e paNa paramArthone samajatI banI gaI lAge che. nahi te A sarasa uttara e na ApI zake. eNe je kAMI kahyuM che e vicArIne ja jaNAvyuM lAge che. e bhale dIkSA grahaNa kare ane ApaNe paNa enI sAthe dIkSA laIe. A rIte ApaNe ApaNe vAstavika neha batA bhyo gaNAze ane ApaNe paripakava vayanA chIe eTale dIkSA dvArA Atma kalyANa sAdhI zakAze. sumaMgalAe kahyuM, jevI ApanI AjJA. mAta-tAtanI vAta sAMbhaLatAM putrI sulalitAnA aMta2mAM atyanta AnaMda ubharAvA lAgyo. mAtapitAnA caraNomAM Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusuMdaranuM utthAna 307 jhukI paDI. tyAra bAda anusuMdara cakavartI sAthe thayelI vAte TUMkamAM jaNAvI. mAtA pitA e vAta sAMbhaLI ghaNAM harSita banyA. emanI dIkSAnI bhAvanAmAM ghaNuM abhivRddhi thaI ane pU. AcArya bhagavaMta pAse dIkSAnI mAgaNI karI. sAta mahAnubhAvanI dIkSA: anusuMdara cakravatI, zrI gabharAjA, kamalinI rANI, paMDarIkakumAra, magadhasena rAjA, sumaMgalA rANuM ane putrI sulalitA A sAta mahAnubhA dIkSA levA taiyAra thayA. A avasare manadana udyAna suzobhita banI gayuM. deva devI ane naranArIothI e udyAna ubharAvA lAgyuM. meTA mahotsava cAlu thaI gayA. magadhasena rAjAe ratnapuranuM rAjya ane zrIgale rAjAe zaMkhapuranuM rAjya anusuMdara cakkInA putra purandarane ApI dIdhuM. e samayane yogya dareka kArya ghaNIja rtithI pAra karavAmAM AvyA. AcArya bhagavaMte sAtene vidhipUrvaka dIkSA ApI. dIkSA ApyA bAda gurUdeve saMyamanA sthirIkaraNa mATe sumadhura bhASAmAM dezanA ApI. savene dezanA sAMbhaLatAM ghaNe ja AnaMda thayo. pachI sau potapotAnA sthaLe gayA. sAdhvIjI zrI mahAbhadrA paNa gurUdevanI AjJA laI dareka sAdhvIo sAthe pitAnA upAzraye gayA, Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 upamiti kathA sArAddhAra anusu'daranI ArAdhanA gaganavihArI zrI sUrya devatAe A bhavya DhIkSA prasa`ga joyA ane gurUdevanI dezanA sAMbhaLI paNa " huM A bhagIratha kArya karavA samartha nathI " ema vicArI khIjA dvIpe cAlyA gayA. arthAta sUryAsta thayA. saMdhyA samaye dareka sAdhu bhagavA Avazyaka kriyAe karavA lAgyA. muni anusuMdaranI pariNatie ghaNI svaccha anatI gai. vaizyAe ujjavaLa ujjavaLatara manavA lAgI. rAtrInA samaye upazama zreNIe caDavA lAgyA. upazAMtameAhu guNasthAnake AvI gayA. AcAya bhagavate anya sAdhu bhagavAne jaNAvyuM ke mahAmuni anusuMdaranA antima samaya che. sau e muni pAse AvI beThA. nijhAmaNA-aNusavidhi karAvavA lAgyA. zubha adhyavasAcemAM emanuM AyuSya pUrNa thayuM. depiMjarane tajI anusuMdarane AtmA sarvArthasiddha vimAnamAM jai paheAMcyA. tyAM tetrIza sAgarApamanAM AyuSyavALA mahardhika deva banyA. Atmahita lagabhaga sAdhI cUkayA. savAre e samAcArAnI jANa thatAM zrIsa'dha bhegeA thayA. vidhipUrvaka mahAmuni zrI anusuMdara rASinA mRtazarIrane saoNMskAravidhi karyAM. devAe ane manuSyae emanI pUjA karI. sulalitAne zAka : sulalitAne A samAcAra malatAM ghaNuM ja duHkha thayuM are ! mArA dharmanA dAtA cAlyA gayA ? vaLI enA pUrva Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusuMdaranuM utthAna 309 bhAnA nehanA taMtue haju cAlyA AvatA hatAM. Aja sudhI e tUTyAM na hatAM. emAM dIkSAnI pahelI rAtre ja kALadharmano banAva banyuM eTale sulalitAne ghaNe ja AghAta thayo hate. ene apAra mane vyathA thatI hatI. zAtvanA : zekagrasta sulalitA sAdhvIjIne udezI AcArya bhagavaMte jaNAvyuM, Aye ! mahAbhAga zrI anusuMdaranI pAchaLa zeka kara yogya nathI. e vyakti zeka karavA egya nathI. eka divasanA TuMkA gALAmAM e rAjarSie Atmahita ghaNuM ja sAdhI lIdhuM che. svaprayajana siddha thaI gayuM che. e pApa karIne narake gayA hatA te zeka karIe te barobara, paNa evuM nathI banyuM. e mahAbhAge potAnA ghaNA ja pApane gheI nAkhyA che. hAlamAM e sarvArthasiddha vimAnamAM bIrAje che. zuM e zeka karavA gya gaNAya ? vaLI tetrIza sAgaropamanA AyuSya pachI e puNyapurUSa puSkarAvata kSetranA bharatakSetramAM adhyA nagarInA adhipati gandhArarAjA ane mahArANuM pavinInA puNyavAna putra thaze. emanuM " amRtasAra" nAma rAkhavAmAM Avaze. zuM enI pAchaLa zeka kara ThIka lAge che ? e mahAsaMpattizIla banaze. manuSyalokamAM paNa uttama sukhane pAmaze, yauvanavayamAM "vipulAzaya" AcAryanA samAna gamamAM AvI dIkSA grahaNa karaze. mahAna tapa karaze. sutapasvI banaze. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra 310 enI cittavRttimAM kSAMti, yA, vigere antaHpurIe pragaTa thaze. cAritradhama rAjanuM sainya sevAmAM hAjara thai jaze. e sanyanuM saMvardhana ane sa'rakSaNa karaze. peAtAnA sAmrAjyanA kabajo meLavaze. mahAmeAhArdi zatruone haNaze. kSapakazreNI upara ArUDha thaI te kevaLajJAnanI naitine pAmaze. ~ AyuSya pUrNa thavA Avaze tyAre e vIraratna samuddAta' karaze. zailezIkaraNara karaze. antara'gaje kAi rahyA sahyA duzmanA haze tene vINI vINI nAza karaze. antamAM nivRti nagarImAM jai paheAMcaze. tyAM potAnA Atmabandhuone maLI jaze. ananta jJAnanA ghaNI thaze. anaMta dananA svAmI thaze. anaMta AnaMdamAM jhulaze. anaMta vInA bhrAtA banaze. A rIte zAzvata ane sadAnaMdanA phaLA e Arogaze. e enA surAjyanA amApa sukhAnA phaLeA meLavaze. sulalite ! zuM e mahAmAnavaneA zAka karavA ceAgya che ? bIjI tarapha anusuMdaranI patnI bhavitavyatA che, enA e anusuMdara mahAtmA tyAga karaze. mahAmahanuM baLa kSaya thaelu joi kalpAMta karaze. e rAkakaLa karaze. e kaheze ke " are ! mane kAM evI durmuddhi sUjhI ke huM haMmezA mahAmAharAjAnA ja pakSa karatI rahI. are! mArA mananA manArathA bhAMgIne bhUkkA thaI gayA. huM nAtha viThThaNI vidhavA banI. mahAmeAha te adhruva hatA chatAM meM ene| Adara karyAM. dhruvanA tiraskAra karyAM. me sthira padArthonA vicAra na karyAM. 1-2 samuddhAta ane zailezIkaraNu gurUgamathI samajavA. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusuMdaranuM utthAna 611 are ! emAM mAre paNa zuM doSa che? A rUDhi mArga che. AvuM te jagatamAM cAlyA kare. sarva mANase pitAne mAthe Ave tyAre muMjhAI jAya che, ema huM paNa muMjhAI gaI. mAre AmAM muMjhAvuM na joIe ema mAnIne bhavitavyatA kubhAryA hovAthI bIjA lokonI sAthe kAmamAM joDAI jaze. are sulalite ! AvI paristhitimAM tAre anasuMdara mATe zeka kara ucita nathI. e mahAtmA che. mahAtmAone zeka karAya nahi. samaMtabhadra AcArya mahArAjA pAsethI mahAtmA anusaMharanI vAta sAMbhaLI sulalitAne zoka cAlyo gayo. puMDarIka vigere sAdhu mahAtmAe paNa ghaNu khuzI thayA. saue mahAtmA anusuMdaranI ArAdhananAnI prazaMsA karI.' 1 anusuMdara e saMsArIjIva che. nigaeNdathI nikaLI mokSe gayA. e rIte A kathA saMsArIjIvanI pUrNa thAya che. dareka jIvane vikAsakrama prAyaH Avo hoya che. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa chaThThuM meAkSagamana sAdhvIjI zrI sulalitAnuM mana have sa`vegamaya anI gayuM hatuM. peAtAnA AtmAnI zuddhi khAtara aneka judA judA tapeAnI ArAdhanA karavA lAgI. gurUAjJA emAM mukhya hatI. ratnatrayInI ArAdhanAmAM ane karaNatrayI parAvI dIdhI. puDarIkanA prazna : mALa mahAtmA puDarIka paNa jJAnAbhyAsamAM sArA pravara thayA. gItAnI tulanAmAM e AvI gayA hatA. eka divase be hAtha joDI gurUdevane pUchyuM. pUjya bhadanta ! dvAdazAMgInA sAra zuM che ? ziSyanA praznanA samAdhAnamAM gurUdeve kahyuM, bhadre ! sunimaMLa dhyAnayoga " e Agamane sAra che. zrAvake ane sAdhuonA mULa NeA ke uttara guNeA je Ave che te bAhyakriyAyeAga che. enu' AcaraNa dhyAnayAganI prApti mATe karavAnu` che. mukti mATe dhyAnasiddhinI jarUra che. dhyAnasiddhi mATe Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAkSagamana m manaHprasAda jarUrI che ane manaHprasAda ahiMsA vigere zuddha anuSThAneAthI sAdhI zakAya che. 313 pu...DarIka-gurUdeva ! huM jyAre mAlyavayanA hatA tyAre me aneka matanA sAdhuone prazna karelA ke dharmanA sAra zuM che? tyAre e sAdhuoe peAtapeAtAnA matane AgaLa karIne dhyAnayoga " eja sAratattva che ema jaNAveluM. 66 eTale " dhyAnayeAga " ne sAra kahenArA e badhA anyadaza nakArAmAkSanA sAdhaka gaNAya ne ? e. dhyAnaceAgathI meAkSanI prApti saMbhavI zake ne ? samantabhadra- he puMDarIka ! A ! tuM hajI sAmAnya gItA che. tu jinazAsananA AMtara paramAne samajyA nathI. eTale tuM AvuM khAle che. rahasya tArA samajavAmAM AvyuM nathI. sarva anya matavALAe kuvaidya jevA che. jina praNIta satya vaidakazAstranA ekAda vibhAgane pakaDI beThA che. e badhA azagrAhI ke pallavagrAhI gaNAya. " sUMThanA gAMgaDe gAMdhI " jevuM emanu vartana gaNAya. vaidyakathA : eka nagara hatuM. koI kAraNasara tyAMnAM badhA loko mahAvyAdhionA bhAga thaI paDelA. tyAM eka mahAvaidya vacaMtA hatA. te sahitAonA` banAvanArA hatA. emane dvivyajJAna hatuM. 1 saMhitAH kAi paNa eka viSayanA dareka muddAupara samajamAM Ave evI vastuonuM TuMka vivaraNu lakhAya tevA graMthane sa MhitA kahevAya. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 upamiti kathA sAroddhAra regone jaldI kAbumAM laI nAza karI zakatA hatA. sAtivakavRttivALA hatA. keTalAka puNyavAne A suvaidyanI vAtane amala karatA hatA ane keTalAka adhanyapurUSe A suvaidyanI vAta sAMbhaLavA ja rAjI na hatA. e sudya potAnA ziSyone roja vyAkhyAna ApatA. keTalAka dhUrto upathatidvArA kAMIka sAMbhaLI letA. zrotAvarga. mAMthI koI pUchatA ane e vAtane samRtimAM dhArI letA. zrotAo pAsethI upara uparanI vAta sAMbhaLI keTalAka dhUrto vaidyane dhaMdhe AdarI beThA. e rIte pitAnuM mAna sanmAna ane AjIvikAnuM sAdhana ubhuM karI lIdhuM. keTalAka potAnI jAtane mahApaMDita mAnatA hatA. emaNe potapotAnI navI navI saMhitAo banAvI emAM kaI kaI vAte suvaidyanI kahelI ane paraMparAe sAMbhaLelI lakhI ane moTA bhAganI vAto pAMDityanA abhimAnamAM pitAnI kalpita lakhI nAkhI. emAM vaLI keTalIka vAte sughanA zAstra karatAM ghaNIja asatya hatI. regI loke judI judI abhirUcivALA hatA. eTale pariNAma e AvyuM ke keTalAka regI kaI vaidya pAse jatA te vaLI keTalAka bIjA vidya pAse jatA. ema thavAnA kAraNe kuvaidyo paNa sArI prasiddhine pAmI gayA. e kuvaidyoe paNa pitAne ziSyavarga ubhe karyo ane emanI AgaLa pitAnI racita saMhitAo zIkhavADavI cAlu Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mekSagamana 315 karI ane evA baNagA phUMkavA lAgyA ke kuvaidyo paNa mahAvaidya tarIke paMkAvA lAgyA. pariNAme suvaidyanI darakAra ochI thaI. ghaNuM ene bhUlI paNa gayA. suvAnA tyAM rogathI ghaNAnI mukti thatI hatI. paNa jyAre suvaidya mRtyu pAmyA tyAre emanA ziSe suve batAvelA zAstro dvArA kArya karatA hatA ane tethI ghaNA regIe regathI mukta banI svastha banatA hatA. jeo kuvaidya hatA emanA rogIo tathA emanA ziSya dvArA je rogIonA upacAra karavAmAM AvatA e upacArethI rogIone roga jIte na hato paNa regamAM vadhAro thate ane navA raMge ubhA thatA ane duHkhamAM sabaDatA ja rahetA. kadI kadI kaIne rega maTI paNa jatA. paraMtu e regInA roga maTavAnuM mukhya kAraNa e hatuM ke suvaidyanI vAtane tyAM amala banI gayuM hoya, vaLI kaI kaI vAra sughanI vAtane pitAnA nAme amala karAvatA ane dardI sAje paNa thaI jAya. TUMkamAM kahIe te e suvaidya ja vAta, pitta ane kaphanA vyAdhionI davA jANatA hatA. tridoSane nAza e karI zakatA hatA. paNa kuvaidyone e vAtanuM yathArtha jJAna na hatuM eTale rogamuktimAM saphaLatA meLavI zakatA na hatA. bhAvArtha yojanA: vaidyakathAmAM je nagara kahevAmAM AvyuM te "saMsAra" Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 upamiti kathA sAroddhAra samaja. saMsAranA badhA jIne rogI samajavA. e saMsArI che karmarUpI regothI ghaNI rIte pIDAya che ema mAnavuM. e nagaramA suvaidya hatA. te zrI sarvajJa paramAtmA samajavA. teo siddhAnta saMhitAonA racanArA che. kevaLa jJAna rUpa mahAtirmaya sUrya samA tejasvI jJAnavALA che. eja paramAtmA suvedya che. e karmarUpI regene maTADanArA parama karUNAzIla che. keTalAka laghukama AtmAe emanA vacanone mAne che. emanA vacane upara prIti thAya che. amalamAM mUke che. tyAre bhAre kamI AtmAo e paramAtmAnI vAtane kAne dharavA taiiyAra nathI. amalamAM mUkavAnI te vAta ja kayAM karavI? suvaidya pitAnA ziSyone vyAkhyAna saMbhaLAvatA " ema ahIM tIrthaMkara paramAtmA samavasaraNamAM besI potAnA ziSyone zrotAone haMmezA mokSamArgane yathAsatya upadeza ApatA hoya che. A upadezanA prasaMge bIjA paNa keTalA vyaktio AvyA hoya che. paNa emanAM hRdaya nirmaLa hotA nathI. Azaya zuddha hetuM nathI. eo zrI paramAtmAnI aneka nayamArga yukta dezanA sAMbhaLe che. chatAM vAstavika lAbha meLavI zakatAM nathI. prAsaMgika dezanA sAMbhaLavA AvanArAomAM keTalAka Astika paNa hoya che. sAMkhya vigere Astikoe bhagavaM. tanI dezanAmAMthI dayA, dAna, yama, niyama vigere padArthone Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAkSagamana 317 lai zAstrao manAvyA. emAM vacce svarUci anusAra keTalAka virUddha padArtho paNa lakhyA. mahApApAtmA " bRhaspatisuta vigera nAstikAe tA sarvajJaparamAtmAnI vArtAthI sarvathA viparIta ane ahitakara vArtAnA zAstro racyA. vastutaH kAi paNa satya tatvane jarAya sthAna e lAkoe ApyuM nathI. "" sva-svakarmAnusAre leAkeAnI rUci judI judI hAya che ane tethI kAIne sAMkhya game teAkeAIne vazeSika ane kAIne cArvAka. A rIte jene je gamyu. enA eNe svIkAra karyAM. leAkeAnA svIkAra karavAthI bIjA paNa prasiddhine pAmyA. vaidyarAjanA mRtyu pachI suvaidyanA ziSyA paNu rAga nAzanuM kArya karatA hatA. ema ahIM sarvajJajinezvara paramAtmAnA nirvANa pachI emanA ziSyA emanAja zAstra anusAre upadeza Ape che ane e upadezane je prANIe amalamAM mUke teekama bandhanathI mukta manI nirAgI ane che, mAkSa pAme che. jee sAMkhya vigere ane emanA ziSyAnA kathana anusAre cAle che temAMthI kAikane kAMIka lAbha thAya, paNa mATA bhAganA AtmAe karma rAgathI vadhu rImAtA hAya che. A vAtamAM jarAya atizayAkti nathI. kuvaidyane hAthe dardI sAthe thAya e akasmAt mane paNa mAMdA thavuM ke maravuM e svAbhAvika ja gaNAya. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 upamiti kathA sAroddhAra - kuvaidya dvArA keI sAje thaye heya te e suvaidyanA pratApe. ema ahIM keI AtmAne lAbha thAya che te ADakatarI rIte jinezvara paramAtmAnA upadeza dvArA, enA amala dvArA ja banyuM hoya che. emAM e AtmAnI laghukamitA paNa kAraNabhUta hoya che. kAraNa ke rAgadveSa ane mehanA virodhI tarIke rahelA samyagujJAna, darzana, cAritrane te tIrthaMkara paramAtmA ja jANatA hoya che. anyadarzanakArAnI e jJAnazakti nathI. he puMDarIka! mahA sudasamA sarvajJa zrI jinadevanA upadeza dvArA ja mekSa thaI zake che. mekSanuM kAraNa e jinadevanI AjJAnuM prapAlana che. anya mate kuvei sarakhA che. e mekSanuM kAraNa kadApi banI zake ja nahi, jinazAsana ja saMsArane nAza karI zake tema che. paMDarIka-gurUdeva ! ApaNe jenadarzanane vyApaka jaNAvIe chIe ema anya darzanakAre pitAnA darzanane paNa vyApaka mAne che. A viSayamAM ApaNe zuM uttara hoya? saMmatabhadrajI-bhadra! rAga, dveSa ane ajJAnane nAza karanArA deva hoya che. A paramAtma tattava che. AvA devane deva kahevAya. kSamA, mRdutA, namratA, dayA, zauca vigere dharmo te dharma, tava che. samyagujJAna, samyagadarzana, samyacAritra e tattva che. AtmAne karmothI Takore e mukti che. karma muktatA pachI ananta catuSTaya yukta AtmAnI sthiti hoya che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAkSagamana 319 A pramANe anyadarzanakAre arthaghaTana karatA hAya tA ApaNe emanI sAthe kazA ja virodha nathI. kAMi vivAdanI vAta rahetI nathI. vatsa ! vidvAna purUSA nAmeA judA haiAvAnA kAraNe vivAdumAM utaratA nathI. mAkSa kaheA, mukhtAvasthA kahA, zeva kahA, jina kaheA paNa vyAkhyAmAM aikaya hoya tyAM virAdha vigera hAtA nathI. tuM dRSTivAda nAmanuM mAraNuM aMga bhaNIza tyAre tane e badhI vAtanA khyAla Avaze. anukrame tuM paNa e badhu samajI zakIza, gurUdeva zrI samantabhadrajInA samAdhAneAthI pu'DarIkanI dareka zaMkAe cAlI gaI. ene ghaNA ja mana thayA. Apa je kahA che te satya che" ema kahI gurUdevanA vacanAne mAnya karyAM. AtmasASa ene jaNAtA hatA. 66 gurUdevanA caraNeAmAM muni zrI puDarIka siddhAntAnA sArA abhyAsa karatA hatA. kALakrame e paNa dvAdaza aMganA jJAtA banI gayA. sArA vivecaka banyA. ceAnyatAonA vikAsa thaI cUkele eTale gurUdeve mahA mahAtsava pUrvaka puMDarIkane AcAya padavI ApI ane gaNanAyaka anAvyA. peAtAnA parivAra emane soMpI dIdheA. antamAM sava kAryothI anRNu anI aNusaNu svIkArI paramapadma mehle padhAryAM. pu'DarIka meAkSa mahAmuni puDarIka AcArya pada prApta thayA pachI vizuddha lezyA vigerene kAraNe emane vidhAna thayuM. tyAra pachI Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 upamiti kathA sAradvAra vadhu nirmaLa bhAve thavAthI manaparyavajJAna thayuM. jinazAsananA e divyajyotirdhara dIpaka banyA. jinazAsananA saha maNA zaNagAra banyA. bhUtaLa upara vicarIne ghaNA kALa sudhI e mahAtmAe upakAra karyo. antamAM emaNe "dhanezvara" nAmanA munine AcArya padavI ApI gacchAdi emane seMpavAmAM AvyuM. parvatamALAnI kaI girikaMdarAmAM AcAryadeva zrI puMDarIka gayA. saMlekhanA vidhi karI. zuddha nijI zIlA upara pite "pAdapigama" aNasaNane svIkAra karyo. samAdhibhAvamAM sthira banyA. kevaLajJAnanI tyAM prApti thaI. devatAoe emanI pUjA karI. AyuSkarmanI parisamApti thatAM sarva kaleza rahita evA paramapada muktisthaLane pAmyA. mahAbhadrA ane sulalitAne mekSa: sAdhvIjI zrI mahAbhadrA ane sAdhvIjI zrI sulalitAe saMyamanI ghaNuM suMdara ArAdhanA karI. karmonA AvaraNe eka pachI eka dUra karatA gayA. niraticAra cAritranuM pAlana karyuM. antamAM bhaktaparijJA aNusaNane svIkAra karyo anukrame ghAtI karmo kSaya thatAM kevaLa jJAnane pAmyA ane AyuSya vigere aghAtI karmone kSaya thatAM mekSa pAmyA. zrIgabharAjA, sumaMgalA rANI vigeree dIkSA grahaNa karelI te badhA paNa suMdara cAritranI ArAdhanA karI Ayu pUrNa thayA pachI devalokamAM gayA. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAkSagamana 321 upasa'hAra : A graMthamAM je vRttAnta raju karavAmAM AvyA che te sava jIvAnA jIvanamAM lAgu paDatA che. asavyavahAra nagarathI prAra'bhI anusuMdaranA jIvanamAM je banatuM AvyuM tevuM lagabhaga badhAnA jIvanamAM banatuM hoya che. AcArya bhagavaMta zrI samantabhadrasUrijIne A bhavaprapaMca pratyakSa hatA. emane kevaLajJAna dvArA sAkSAt hatuM. paraMtu mahAbhadrA AgaLa sauMsArI jIva anusuMdara bhavaprapa'canuM vana karyuM, tyAre e mULa hakIkata jANI zakI. arthAt jinAgamamAM te! A vAta suprasiddha che. jinezvara praNIta AgamAmAM bhavaprapAMca varNa veleA che ja, paNa jyAre enuM vyAkhyAna susAdhue sAMbhaLe tyAre emane tarata ja A vAtanA khyAla Ave che. kAraNa ke emanI prajJA vizALa hAya che. emanI buddhi tIkSNagrAhI hAya che. AvA sAdhu bhagavaMtA " bhavaprapaMca " bIjAnI AgaLa varNana karavA mATe sama manI jAya che. anusuMdara cakravartI sulalitAne uddezI bhavaprapaMca jaNAvI rahyA hatA paNa emAM puMDarIka sahaja rIte mULatatvAne samajI jAya che. kAraNa ke e laghukarmI AtmA hatA. ,, ema A HH bhavaprapaMca kAi ekane kahevAtA hAya chatAM prasaMgAt bIjA kAIne khAdha thaI zake che. pu'DarIke anuprasa ge vAta sAMbhaLI ane peAte dIkSA lIdhI. ema tame A 21 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra " bhavaprapaMca " sAMbhaLe ane sAMbhaLIne e mujaba AtmA nnati khAtara kheAdhane amalamAM mUke. 322 e edhane amalamAM mUkatA tamane paNa sumati prApta thAya ane tamArUM bhavyatva khIlakhIlATa khIlI uThe. jo tame sumati bhavyapurUSa jevA laghukarmI AtmA na ho, tA jema sulalitAne vAraMvAra preraNA karavAmAM Ave che ane Akhare e madhane pAme che ema tame paNa vAravAra bhava. prapacane vicAra karI pratimASa pAmeA, e pramANe paNa tameA bAdha pAmazeA te agRhItasa ketA jevA AtmAmAM tamArI gaNanA thaze. e agRhItasa'ketAne medha pamADavA gurUdevane ghaNeAja kaThazeASa karavA paDayA hatA. bhale tame mahAparizrame bAdha pAmeA, parantu mahAmanA gurUo tamane pratibadha Apaze. tamArI bhava ucchedanI antaraMga bhAvanA hAya tA tamAre paNa edha pAmavAja joie. chellI vAta : bhe! bhA bhavyAH ! he bhavyAtmAe ! ! anusuMdara cakravartInI bhavaprapaMcane darzAvatI A adbhuta kathA sAMbhaLI mahAtAraka zrI jinAgamanA svIkAra karA. tame jo jinAgamanA svIkAra karaze| tA tamA bhAre karmI haze| tApaNa jinAgamanI kRpAthI alpakALamAM badhA pApAne dUra karI anazvara sukhanA dhAma evA meAkSanI vijayamALane tame meLavaze. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti : graMthakAra prazasti sAdhu bhagavaMte e karmarUpa vidyutanA pAtanA bhayathI jenuM zaraNuM svIkAryuM che ane apAra AtarIka lakSamInA dhAraNa karanAra e zrI "caMdragaccha" A vizva upara suprasiddha che. 1 A caMdragacchanI aMdara AcArya zrI bhadrezvara surIzvarajI thayA che. jeo bhavya AtmAo rUpa rAtrIvikAzI kamaLAnA vikAsa mATe saMpUrNa geLa ane deSarahita nirmaLa pUrvagaganamAM seLe kaLAe khIlelA caMdra jevA hatA. 2 AcAryadevazrI bhadrezvarasUrIzvarajInA paTTadhara AcArya zrI haribhadrasUrIzvarajI thayA che. jeo pUrvAcala uparathI AvI rahelA sUrya samA tejasvI hatA ane vigaI rahita tapane karatA hatA. jeenuM citta vikAra mukta hatuM, evA mahApurUSa ne AnaMda ApanAra na bane ? 13 1 A mahApurUSa kAyama AyaMbila ke nIvIne tapa karatA haze. "vikRtya rahita " padathI evuM sUcana karyuM jaNAya che. A zleSa che. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAddhAra AcArya devazrI haribhadrasUrIzvarajInA paTTadhara AcAya zrI zAMtisUrIzvarajI thayA che, vAdaLadaLa samudra pAsethI pANI laI pRthvIne siMcana kare che ane anna bharapUra karI nAkhe ema vAdaLadaLa jevA pU. zAMtisUrIzvarajIe peAtAnA gurudeva pAsethI jJAnarUpa amRtajaLa grahaNa karyuM... ane upadezarUpa varSAdvArA bhavyeAnI mAnasapRthvIne guNarUpa ratnAthI bharapUra banAvI dIdhI hatI. 4 324 AcAya devazrI zAMtisUrIzvarajInA paTTadhara AcArya zrI abhayadevasUrIzvarajI thayA. jemanI vANI guNaratnAthI bharelA ane buddhiprakarUpa caMdrathI chalakatA zrI jinAgama rUpa samudramAM velA-bharatI samAna hatI. 5 AcArya devazrI abhayadevasUrIzvarajInA paTTadhara AcArya zrI prasannacaMdra sUrIzvarajI thayA. A mahApurUSanA guNA kahevA mATe indra mahArAjA paNuM asama anyA ane nAgarAja hajAramukhavALA zeSanAgane te lajajA AvI eTale pAtA LamAM cAlyA gayA. 6 AcArya devazrI prasannacadrasUrIzvarajInA paTTadhara AcAya zrI muniratnasUrIzvarajI thayA. jeoe peAtAnA buddhi vaibhavathI devendranA gurU zrI bRhaspatinI buddhipratibhA jhAMkhI karI hatI. ane zAstrorUpa ratnAnI utpatti-prakaTIkaraNa mATe uMcA ane sthira rAhaNAcala parvata samAna hatA. 7 AcArya deva zrI muniratna sUrIzvarajInA paTTadhara AcAya zrI zrIca'drasUrIzvarajI thayA. jee mArA ( A graMthakAranA ) gurU Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti 325 hatA. emane mana vacana ane kAyA sadA prasanna rahetA. emanAmAM koI doSa dekhAtuM na hatuM. AvA puNyapurUSa kenA hRdayane pramedathI sabhara na karI de? 8 AcAryadeva zrI caMdrasUrIzvarajInA paTTadhara AcArya zrI yadevasUrIzvarajI thayA che. teo ghaNA suprasiddha purUSarana hatA. emanAmAM eka Azcarya e hatuM ke emanA caraNa kamaLanI parAgathI namaskAra karanArAonA mastake pavitra banI jatA hatA. 9 e mahApurUSanA varada hastakamaLa dvArA jene padavI maLI che ane AcArya devazrI zrI caMdrasUrIzvarajInA jeo ziSya thatA hatA e AcArya devendrasUrie A "upamiti bhavaprapaMca kathA sAroddhAra " graMtha banAvyuM che. 10 graMthazeAdhaka prazasti : bIjI tarapha caMdragathvIya AcArya deva zrI devAnaMdasUrIzvarajI thayA che. emanI pATe AcAryadevazrI ratnaprabhasUrIrajI thayA che. emanI pATe guNaratna nidhi AcArya zrI kanakaprabhasUrIzvarajI thayA che. 11 1 A graMthanA kartA AcArya zrI zrIcaMdrasUrIzvarajInA ziSya hatA emanI AcArya padavI emanA vaDIla gurabadhu AcArya zrI yadeva sUrIzvarajInA hAthe thaI. AcArya devendrasUrIzvarajIe "upamiti bhava prapaMcakathA sAroddhAra " graMtha banAvyo che. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 upamiti kathA sAradvAra mm AyAryadeva zrI kanakaprabhasUrIzvarajInA ziSyaratna AcArya devazrI bAlacaMdrasUrIzvarajI thayA che. e mahAn kavIndra hatA. emanA puNya hastadvArA jemanI padavI thaI che evA AcAryadevazrI pradyumnasUrIzvarajI mahArAjAe A graMthanuM vizuddhIkaraNa karyuM che. e vinayanA sAkSAt mUrti hatA. 12 kSati parimArjana : buddhimaMdatAdi kAraNe A graMthamAM zrI jinezvara paramA tmAnI AjJA virUddha lakhAyuM hoya te A lekhaka be hAtha jeDI jaNAve che ke pUjya sAdhu bhagavaMte ! Apa mane enI jANa karaze. 13 racanA kALa : vikrama saMvata 1298nI zAlanA kArtika vada chaThanA divase puSyanakSatranA vegamAM A graMthanI racanA pUrNa thaI che. 14 upasaMhAra: zrI siddharSigaNIndra bhavasamudramAM bhavyajIne tAravAmAM aha6 vacane rUpa kASThasamUha dvArA "upamiti bhava prapaMcA kathA" rUpa vizALa naukA banAvI che. e kathA jyAM sudhI vijayavaMta che tyAM sudhI e mahAkathAmAM rahelAM satpadArthonA samuhane ukelavAmAM-samajAvavAmAM samartha evI "upamiti bhavaprapaMco kathA sAreddhAra"nI kRti ene anusaranArI naukA samAna gati kare. A graMthanA pratyakSarane gaNatA A graMthanuM pramANa pa730 zlokenuM thAya che. 32 akSarane leka gaNAya che. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti 327 avataraNakAra prazasti; tapagacchanA gaganamAM sUrya jevA tejasvI AcArya devazrI buddhisAgarasUrIzvarajI thayA che. jeo caganiSTa tarIke ghaNI prasiddhine pAmyA hatA. aneka graMthanI racanA emanA dvArA thaI hatI. e AcAryadevazrI buddhisAgarasUrIzvarajInA paTTadhara AcArya devazrI kIrti sAgarasUrIzvarajI thayA che. emanI zAntamudrA bhalabhalA bhavyAtmAone AkarSe che ane namratAnA bhaMDAra che. AcAryadevazrI kIrtisAgarasUrIzvarajInA paTTadhara AcArya devazrI kailAsasAgarasUrIzvarajI thayA che. teo sArA pravacanakAranI gaNanAmAM Ave che. emanuM cAritra sunirmaLa gaNAya che. ane bhavyavargamAM emanI pratibhA ajoDa che. emanA hastaka hajAre jinezvara pratimAnI prANapratiSThAdi zAsananA mahAmAMgalika kAryo thayA che. AcAryadevazrI kailAsasAgarasUrIzvarajInA ziSya muni kSamAsAgare upamiti bhavaprapaMcA kathA sAroddhAranuM avataraNa lakhyuM che. e lakhavAmAM zrI jinAjJA virUddha kAMI lakhAyuM hoya te trividha trividha kSamApanA cAhuM chuM. pUjya vagamAMthI mane enI jANa karavAmAM Avaze enI parimAjanA karI Atmazuddhi karIza. parama pUjya aneka tIrthoddhAraka tapAgacchIya AcAryadevazrI Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upamiti kathA sArAdvAra nItisUrIzvarajI mahArAjA eka parama tyAgI ane sarala AcAya thayA che. 328 emanA paTTadhara prabhAvaka ziSyaratna tyAgapravara AcAya zrI ha`sUrIzvarajI mahArAjA thayA che. emanA ziSyaratna utkRSTa tapasvI paramArAdhya anuyAgAcArya zrI maMgaLavijayajI gaNIvaranI AjJA ane AzIrvAdathI siddhagirirAjanI zItaLa chAyAmAM vi. saMvata 2020nI sAlamAM vijayAdazamInA divase gujarAtI avataraNanA kAryanA prAraMbha karyo hatA. e vi. sa. 2023nA vijayAdazamInA (Aze| zukalA dazamInA ) divame ziDAra ( siMhapura) saurASTra mukAme ava taraNanuM kArya pUrNa thayuM che. ityAcArya zrI zrI candrasUrIzvara ziSyAvataMsAcAryazrI- devendrasUriviracita - upamitibhavaprapaJcakathAsArodvAraH samAptaH iti zrI - tapAgacchIyAcAryazrI- vijayaharSasUriziSyAvataMsapaMnyAsapraSThazrImaMgalavijayagaNivarANAM satpreraNayA tapAgacchIyA - cAryazrI buddhisAgarasUri paTTadharAcAryabhomatkIrtisAgarasUripaTTadharAcArya - zrI kailAsa sAgarasUrilaghuziSyeNa muni kSamAsAgareNa kRto gurjara bhASAyAM bhAvAnuvAdAtmakaSSaSTha-saptamA-STama prastAvasvarUpo'yaM zrI- upamitibhavaprapaJcakathA - sAroddhArasya dvitIyo vibhAgaH samAptaH Page #376 -------------------------------------------------------------------------- _