Book Title: Jain Sahitya Sanshodhak Khand 01 Ank 03 to 04
Author(s): Jinvijay
Publisher: Jain Sahitya Sanshodhak Samaj Puna
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009878/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho zrutajJAnama" graMtha jIrNodhdhAra 138 jaina sAhitya saMzodhaka varSa-01 - aMka-3, 4 : dravya sahAyaka : adhyAtmayogI pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pU. gaNivarya zrI tIrthabhadravijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI vrajahema yaza dIkSA mahotsava samiti, rAjakoTa (muni tIrthahaMsavijayajI ma.sA.nI dIkSA nimitte jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-380005 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 saMvata 2068 I.sa. 2012 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra 810 saMyojaka - zAha bAbulAla saremala zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. (mo.) 8427585804 () 2213 2543 (8-mela) ahoshrut.bs@gmail.com aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) - seTa naM-1 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pusta: vebasATa 52thI upl st6nalos FN Aze. kramAMka pustakanuM nAma kartA-TIkAkAra-saMpAdaka pRSTha | 001 | zrI naMdIsUtra avcuurii| pU. vikramasUrijI ma.sA. 238 002 | zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra 286 003 zrI arhadgItA-bhagavadgItA / pa. meghavijayajI gaNi ma.sA. 004 zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH | pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. 005 | zrI yUkti prakAzasUtraM | pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. 006 | zrI mAnatuGgazAstram | pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. 007 aparAjitapRcchA zrI bI. bhaTTAcArya 008 | zilpa smRti vAstu vidyAyAm zrI naMdalAla cunilAla somapurA 850 zilparatnam bhAga-1 ke. sabhAtsava zAstrI 322 zilparatnam bhAga-2 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 280 011 | prAsAdatilaka zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 012 kAzyazilpam zrI vinAyaka gaNeza ApaTe 013 prAsAdamamjarI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 156 014 | rAjavallabha yAne zilpazAstra zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI 015 zilpadIpaka zrI gaMgAdharajI praNIta 016 | vAstusAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 017 | dIpArNava uttarArdha | zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 018 jinaprAsAda mArtaDa zrI naMdalAla cunIlAla somapurA | 498 019 jaina graMthAvalI zrI jaina zvetAmbara konphransa 502 020 hIraza haina zyotiSa zrI himatarAma mahAzaMkara jAnI 021 nyAyapravezaH bhAga-1 zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva 226 022 dIpArNava pUrvArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-1 pU. municaMdrasUrijI ma.sA. 024 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 | zrI eca. Ara. kApaDIA 500 025 | prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha zrI becaradAsa jIvarAja dozI 454 009 010 162 | 302 352 120 88 110 454 640 023 452 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 214 414 192 824 288 520 578 278 2521 324 302 038. 196 190 26 | tattvoparNasiMhaH zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya | 027 | vitavAlA | zrI sudarzanAcArya zAstrI 028 jIrAva zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI | 02 | vevAstu pramAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 030 zilparatnAkara zrI narmadAzaMkara zAstrI 031 prAsAda maMDana paM. bhagavAnadAsa jaina 032 | zrI siddhahema vRtti vRdanyAsa adhyAya- pU. bhaviSyasUrinI ma.sA. 033 | zrI siddhahema vRhadravRtti vRdanyAsa adhyAya-ra pU. bhAvasUrinI ma.sA. zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-3 034 | (8). pU. bhAvasUrinI ma.sA. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) 035 | (3) pU. bhAvaLyasUri ma.sA. 036 | zrI siddhahema vR66vRtti vRdanyAsa madhyAya-1 | pU. bhaviSyasUrinI ma.sA. | 037 vAstunighaMTu prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA tilakamaznarI bhAga-1 | pU. lAvaNyasUrijI 039 | tilakamaznarI bhAga-2 pU. lAvaNyasUrijI 040 tilakamaznarI bhAga-3 pU. lAvaNyasUrijI 041 sakhasandhAna mahAkAvyama pU. vijayaamRtasUrizvarajI 042 saptabhaDImimAMsA pU. paM. zivAnandavijayajI 043 nyAyAvatAra satiSacaMdra vidyAbhUSaNa 044 vyutpattivAda guDhArthatattvAloka | zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 04s | sAmAnyaniryukti guDhArthatatkAlIka zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) 046 | saptabhInayapradIpa bAlabodhinI vivRtti pU. lAvaNyasUrijI vyutpattivAda zAstrArthakalA TakA zrIveNImAdhava zAstrI 048 | nayopadeza bhAga-1 tarakiNItaraNI pU. lAvaNyasUrijI 049 nayopadeza bhAga-2 taraSiNIkaraNI pU. lAvaNyasUrijI 050 nyAyasamuccaya pU. lAvaNyasUrijI 051 syAdyArthaprakAzaH pU. lAvaNyasUrijI 052 dina zuddhi prakaraNa pU. darzanavijayajI 053 | bRhad dhAraNA yaMtra pU. darzanavijayajI 054 | jyotirmahodaya saM. pU. akSayavijayajI 202. 480 228 _60 218 190 138 047 296 210 274 286 216 532 113 112 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra 160 164 saMyojaka - zAha bAbulAla saremala zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIzana sosAyaTI, rAmanAra, sAbaramatI, mahAvA6-05. (mo.) 8427585804 (yo) 2213 2543 (5-mela) ahoshrut.bs@gmail.com mahI zrutajJAnam jtha ddhAra - saMvata 2056 (. 2010)- seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustA vebasAITa 52thI up SIGnatI rI zAze. krama pustakanuM nAma bhASA tta-215112-saMpaES pRSTha | 055 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhadnyAsa adhyAya-6 saM pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. 296 056 | vividha tIrtha kalpa pU. jinavijayajI ma.sA. 057 lAratIya zrama saMskRti sanemana 4. pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH zrI dharmadattasari 202 059 vyApti paJcaka vivRtti TIkA zrI dharmadattasUri 48 0608na saMgIta rAgamAlA zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI 306 | 061 caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) zrI rasikalAla eca. kApaDIA 322 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya |saM zrI sadarzanAcArya 668 063 | candraprabhA hemakaumudI pu. meghavijayajI gaNi 516 064 | viveka vilAsa saM/. | zrI dAmodara goviMdAcArya 268 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha saM pU. mRgendravijayajI ma.sA. 456 066 | sanmatitattvasopAnama | saM pU. labdhisUrijI ma.sA. 420 upadezamAlA doghaTTI TIkA gurjarInuvAda | gu4. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 638 068 moharAjAparAjayam | saM pU. caturavijayajI ma.sA. 192 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA | kAlikAcAryakathAsaMgraha saM/. | zrI aMbAlAla premacaMda 406 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA saM. zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 072 janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 128 073 | meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 532 0748 sAmudinAM yatho 44. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI | 376 428 070 308 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 238 194 192 254 260. 75 jaina citra kalpadruma bhAga-1 076 jaina citra kalpadruma bhAga-2 077 saMgIta nATya rUpAvalI 78 bhAratanAM jaina tIrtho ane tenuM zilpa sthApatya 079 zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 | bRhad zilpa zAstra bhAga-1 08 | bRhad zilpa zAstra bhAga-2 082 bRhad zilpa zAstra bhAga-3 083 AyurvedanA anubhUta prayogo bhAga-1 084 | kalyANa kAraka 085 | vivAno vana voza 086] kathA ratna koza bhAga-1 | kathA ratna koza bhAga-2 238 260 | guja. | zrI sArAmAM navA guja. | zrI sarAmAruM navAva guja. | zrI viyA sArAmArUM navAva | guja. | zrI sArAmArUM navAva guja. | zrI manasulatAna muramana, guja. | zrI nAgannAtha maMvAramAM guja. | zrI navInnAtha maMgArAma guja. | zrI jagannAtha aMbArAma guja. . 3ntisAgaranI guja. | zrI vardhamAna parvanAtha zAstrI saM./hiM zrI naMdalAla zarmA guja. | zrI levalAsa gIvarana tozI guja. | zrI levalAsa nIvarIna pa. meghavijayajIgaNi | pU.yazovijayajI, pU. puNyavijayajI mArA zrI vinayarzanasUrinI 114 910 436 336 230 088 | hastasagnIvanama 322 089/ endracaturvizatikA samati tarka mahArNavAvatArikA _114 090 | 560 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beTAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. 1686 aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra- saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI sUcI / yaha pustake vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma saMpAdaka / prakAzaka karttA / TIkAkAra motIlAla lAghAjI punA motIlAla lAghAjI punA motIlAla lAghAjI punA motIlAla lAghAjI punA motIlAla lAghAjI punA sArAbhAI navAba krama 91 syAdvAda ratnAkara bhAga-1 92 syAdvAda ratnAkara bhAga - 2 93 syAdvAda ratnAkara bhAga-3 94 syAdvAda ratnAkara bhAga-4 95 syAdvAda ratnAkara bhAga - 5 96 pavitra kalpasUtra 97 samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 1 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-2 99 bhuvanadIpaka 100 gAthAsahastrI 101 bhAratIya prAcIna lipImAlA 102 zabdaratnAkara 103 subodhavANI prakAza 104 laghu prabaMdha saMgraha 105 jaina stotra saMcaya - 1-2-3 106 sanmati tarka prakaraNa bhAga - 1,2,3 107 sanmati tarka prakaraNa bhAga-4, 5 108 nyAyasAra nyAyatAtparyadIpikA 109 jaina lekha saMgraha bhAga - 1 110 jaina lekha saMgraha bhAga - 2 111 jaina lekha saMgraha bhAga-3 112 jaina dhAtu pratimA lekha bhAga - 1 113 jaina pratimA lekha saMgraha 114 rAdhanapura pratimA lekha saMdoha 115 prAcina lekha saMgraha- 1 116 | bIkAnera jaina lekha saMgraha 117 prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga-1 118 prAcina jaina lekha saMgraha bhAga-2 119 gujarAtanA aitihAsika lekho - 1 120 gujarAtanA aitihAsika lekho - 2 121 gujarAtanA aitihAsika lekho - 3 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 1 123 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 124 oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu ina muMbaI sarkala - 5 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa 126 vijayadeva mAhAtmyam vAdidevasUrijI vAdidevasUrijI vAdidevasUrijI vAdidevasUrijI vAdidevasUrijI puNyavijayajI bhojadeva bhojadeva padmaprabhasUrijI samayasuMdarajI gaurIzaMkara ojhA sAdhusundarajI nyAyavijayajI jayaMta pI. ThAkara mANikyasAgarasUrijI siddhasena divAkara siddhasena divAkara satiSacaMdra vidyAbhUSaNa puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara kAMtivijayajI daulatasiMha loDhA vizAlavijayajI vijayadharmasUrijI agaracaMda nAhaTA jinavijayajI jinavijayajI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana jinavijayajI bhASA saM. saM. saM. saM. saM. saM./aM saM. saM. saM. saM. hindI saM. saM./gu saM. saM, saM. saM. saM. saM./hi saM./hi saMhi saM./hi saM./hi TI. gaNapati zAstrI TI. gaNapati zAstrI veMkaTeza presa saM./gu saM./gu saM./gu aM. aM. aM. aM. saM. sukhalAlajI munzIrAma manohararAma haragovindadAsa becaradAsa hemacaMdrAcArya jaina sabhA orIenTa insTITyUTa baroDA AgamoddhAraka sabhA sukhalAla saMghavI sukhalAla saMghavI esiyATIka sosAyaTI puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara jinadattasUri jJAnabhaMDAra aravinda dhAmaNiyA saM./gu saM./gu saM./hi nAhaTA dharsa saM./hi jaina AtmAnaMda sabhA saM./hi jaina AtmAnaMda sabhA yazovijayajI graMthamALA yazovijayajI graMthamALA phAsa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. jaina satya saMzodhaka pRSTha 272 240 254 282 118 466 342 362 134 70 316 224 612 307 250 514 454 354 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 414 400 320 148 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha 754 84 194 171 90 310 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra-saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii|yh pustake vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA/ saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. | sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba | sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. | hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra | kuMvarajI ANaMdajI | guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. braja. bI. dAsa banArasa 133 | karaNa prakAza brahmadeva saM./aM. sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasUrijI guja. yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa | guja.. gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa | guja. gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140| jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI | zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. | zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhAsvati | zatAnaMda mArachatA saM./hi eca.bI. gaptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI / jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151 | sArAvali kalyANa vardhana pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha | vizvezvaraprasAda dvivedI / saM. brIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 guja. 384 376 387 174 prA./saM. 320 286 272 142 260 232 160 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMrakSaka-zrIyuta haragoviMdadAsa rAmajI zAha-muMbaI / aham // I Namo tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa | KAISE 33 K khaMDa 1 ] jaina [aMka 3 sAhitya saMzodhaka jaina itihAsa, sAhitya, tattvajJAna Adi viSayaka ' sacitra traimAsika patra / saMpAdaka munirAja zrIjinavijayajI / 2002 - - - prakAzaka jaina sAhitya saMzodhaka samAja / Thi0 bhArata jaina vidyAlaya, phargusana kAleja roDa, pUnA siTI / vArSika mUlya 5 / / ru0 ] * [ prastuta aMka mUlya 2 / / ru0 Aho! Shrutgyanam Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ise avazya paDhie yaha patra koI kamAI ke liye nahIM nikAlA jAtA, kevala sAhitya ke prakAzanArtha hI nikAlA jaina sAhitya saMzodhaka kA dUsarA aMka kArtika jAtA hai| isakA kharca koI grAhakoMkI phIsase mahine meM prakaTa huA thA aura yaha tIsarA aMka pUrA nahIM hotA / grAhakoMkI jitanI phI mAtI hai 6 mahine bAda jyeSThameM prakAzita hotA hai / jai. usase to tigunAse bhI adhika kharca isa saM. sA.saM. traimAsika hai isa lie prati tIna mahineme sthAko gAukA joDanA paDatA hai / yadi sArA prakAzita honA Avazyaka hai aura yadi samayapara kharca grAhako hI kI jimmevArI para rakhakara isa na nikale to grAhakokA usa bAremeM sakAjA karanA prakAzita karanA ho taba to isakA mUlya 5 bhI vyAjiba hai| paraMtu jina kaI prakArakI aDa. rUpayekI banisbata 'inDiyana eMTikverI' Adi canauke kAraNa hama abhI taka isako samayapara jarnalIkI taraha 20 rUpaye vArSika rakhanA paDe / nahIM nikAla sake unakA khayAla yadi hamAre vijJa paraMtu jaina samAjame aise viSayoMke jijJAsuoMkI pAThakoMko ho to ve hameM avazya isa bAremeM kSamA utkaMDAkA jaba strayAla kiyA jAya to zAyada eka pradAna kreNge| bhI jijJAsu vaisA nahIM nikalegA jo 20 rUpaye vArSika de kara isakA grAhaka bane | isase pAThaka patrake saMpAdaka munijIkA Ajakala adhika samajha sakeMge ki jaina sAhitya saMzodhakakI kyA rahanA amadAbAda hotA hai / unake zirapara, guja- paristhiti hai| rAtake rASTrIya vidyApITha kI eka nahIM para do do saMsthAoMkA kAryabhAra rahA huA hai-ve 'gujarAta yadyapi paristhiti vikaTa hai, to bhI hama aba purAtattva maMdira' aura 'AryavidyA maMdira' nAmaka ise samayapara prakAzita karanekI kozIzameM avazya mahattvakI saMsthAoke 'AcArya' banAye gaye haiM, lage hue haiM hii| ummIda hai ki 4 thA aMka pAThaisa lie vahAMke kAmako saMbhAlanA unakA prathama ko hAthamai jaldI hI pahuMca jAyagA-kyoM ki kartavya hai / jaba vahAMke kAmase kucha phursada milatI isa aMkakI chapAI pUrI hote hI agale kI chapAI hai taba ve yahAM (pUne ) A kara isa patrakA kAma zurU karadI gaI hai| zurU karate haiM / yaha patra itanA bar3A hai ki isase - chapane meM kamase kama do-DhAI mahine lagate haiN| isa aMkameM sthAnAbhAvase hindI lekha bilkula so bhI presavAloMkI kRpA hotI hai to-nahIM to nahIM A sake isa lie agale aMkamai ve hI lekha isase bhI jyAdaha samaya laga jAtA hai| isa lie adhika diye jaayNge| yathAsamaya patra nahIM nikala sake to usameM hamAga koI ilAja nahIM aisA samajhanA caahie| isa aMkamai jo eka puganI paTTAvAli dI gaI hai vaha bahuta mahattvakI aura apUrva hai / usako baDe dUsarI bAta yaha hai ki isa prakArake patra sabhI parizramake sAtha chapAnI padI hai| pAThaka use khUba isI taraha vilaMbase nikalA karate haiN| hamAre dhyAna de kara par3heM | pahala daphaha paDhanemeM avazya patrakI to bAta jAne dIjie; khui gavarmeTekI jarA kucha kaThinatA paDegI; kyoM ki usakI bhASA orase prakAzita honevAle 'inDiyana paMkveirI' jo hai so purAnI gujarAtI hai aura kucha vilakSaNa aura 'epigrAphiyA inDikA' jaise jagaprasiddha bhA hai / paraMtu mananapUrvaka paDhane se usakA matalaba jarnalasa bhI kabhI kabhI 12 mahine jitane 'leITa' saba ThIka samajhame A jaaygaa| chapate haiN| nivedakavyavasthApaka-jai. sA. saM. Aho! Shrutgyanam Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam jaina sAhitya saMzodhaka' 00000 MOTAMU LI caturmukha jaina maMdira, kAparaDA, jodhapura ( mAravADa ) 44444 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham / / // namo'stu zramaNAya bhagavate mahAvIrAya // jaina sA hi tya saM zodha ka 'purisA ! saccameva samabhijANAhi / saJcassANAe uvaTThie mehAvI mAraM taraI / ' 'je egaM jANai se savvaM jANai; je savvaM jANai se egaM jANai / ' 'di8, suyaM, mayaM, viNNAyaM jaM ettha parikahijjai / ' -nirgranthapravacana-AcArAMgasUtra / khaMDa 1 [ aMka 3 gujarAto lekha vibhAga kSetrAdeza paTTaka. A zIrSaka nIce Aje keTalAka kSetrAdeza paTTako ApavAmAM Ave che. ghaNA vAMcako A mathALU vAMcI vicAramA paDaze ke kSetrAdeza paTTaka' e vaLI zuM che. ame AhaM saMkSepamA tenI samajaNa ApIe chIe. jaina yatiyomAthI'je je yatiyonA AcAra-vicAro ane vidhi-vidhAno ekaja sarakhAM hoya tathA 1 ahiM ame je yatizabda vAparyo che te, vartamAnamA je rUDhI anusAra saMkucita arthamAM e zabda vaparAya che te arthamA nathI vAparyo, paraMtu enA vAcyArthavALA vyApaka arthamAM vAparyo che. ahiM ApelA yati zabdathI Aje kahevAtA yatiyo ane manAtA sAdhu banne prakAranA vezadhArI tyAgiyo samajavAnA che. kAraNa ke yati ane sAdhu zabdathI saMbodhAtA vargamAM Aje je khAsa amuka prakAranI AcAra-pAlananI bhinnatA jovAmAM Ave che, te phakta lagabhaga challA 250 varSathIja hayAtImAM AvI che. tenI pahelAM e bhinnatA na hatI. vikramanA 18 mA saikAnA prArambhamAM e bhinnatAno prAdurbhAva thayo che. e samaya pahelAM jaina ( zvetAmbara sAmpradAya ) no tyAgIvarga eka mAtra 'yati ' nAma thIja oLakhAto hato. jaina zAstropramANe yati, bhikSu, sAdhu, zramaNa e badhA zabdo ekaja prakAranA bhAvArthavALA hoI ekaja prakAranA vargane A zabdothI saMbodhavAmAM Ave che. vartamAnamA je prakAranI vargabhinnatA dRSTigocara thAya che tenA prAdurbhAvano itihAsa bahu jANavA jevo che; paraMtu A sthaLe teno prasaMga na hovAthI, bIjA koI prasaMge te lakhavA icchA che. Aho! Shrutgyanam Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. [ khaMDa . jeo ekaja vyAktinI AjJAnusAra potAnI jIvanacaryA pALatA hoya tevA badhA yatiyonA eka samudAyane jainasAhityamA 'gaccha' nA nAmathI saMbodhAya che. e'gaccha 'no je nAyaka hoya-je vyaktinI AzAmAM e badho yati samudAya vartato hoya tene AcArya kahavAmAM Ave che. AlaGkArika bhASAmAM kahIe to gacchano nAyakae eka prakAre rAjA gaNAya. jema rAjAnI AjJAnasAra teno badho AdhikArI-varga ane prajAvarga potAnI jIvanacaryA calAye che tema AcAryanI AjJAnusAra teno badho yatisamUha ane anuyAyIgaNa potAnI dharmacaryA calAve cha. A AlaGkArika kalpanA madhyakAlamAM to lagabhaga yathArtharUpa paNa dhAraNa karavA jeTalI prayatnatI thaI gaI hatI. e samayamA AcArya mUrtimanta rAjA jevAja rUpamA dekhAvAnA mohamA sapaDAI gayA hatA. rAjAnI mAphaka AcArya paNa chaDIdAra, copadAra, pAlakhI, nagAro, nizAna, camara Adi rAjyacinho dhAraNa karavA lAgyA hatA. astu. jema rAjA potAnA adhikArIyomAthI a. ka adhikArIne amaka sthAnano adhikAra calAvavA mokale, tema e AcArya paNa potAnA AjJAnuvartI yatiyone dara varSe judA judA sthaLobhAM cAturmAsa karavA mATe mokalatA. A mATe teo' A varSe amuka yatie amuka sthAnamA cAturmAsa rahe,' evo Adeza (hukUma) reka varSe kADhatA ane jema Aje gavarmeTanA prAIveTa sarakyularo dareka adhikArIne mokalI devAmAM Ave che tema te AdezonI aneka nakalo karAvI samudAyanA dareka yatipAse pahoMcADavAmAM AvatI. A prakAranA lakhANavAlA Adezapatrane kSetrAdeza paTTaka' kahevAmAM Ave che. kSetra eTale cAturmAsa rahevA mATenuM sthAna, ane te sambandhI AcAryanA a Adeza eTale hakama no je pote kSetrAdeza paTTaka' AvA paTTako arthAta paTTAo dareka gaccha ane samudAyanA AcAryoM kADhatA. e paTTakonI lakhavAnI ratimA sAdhAraNarIte prArambhamA svargastha AcAryane namaskAra karelu hoya che. pachI je varSa mATe e paTTaka kADhavAmAM Avyo hoya teno ullekha karavAmAM Ave che. tadanantara vartamAna AcArya ke jenA taraphathI e paTTaka kaDhAya che-tenuM nAma hoya che ane te pachI je dezanA kSetro mATe e Adeza hoya che tenuM nAma noMdhAya ke prAraMbhamAM ATalaM mathAlu karyA pachI nIce kramavAra ekeka paMktimAM, je yatine je gAme rahevArnu hoya tenI sUci ApavAmAM Ave che. tenI nIce jo koI yatine koI gunhAbaddala samadAyamAMthI bahiSkRta karavAmAM Avyo hoya che to tenI paNa sUcanA ApavAmAM Ave che ane chevaTe be-cAra paMktiomA AcArya taraphathI badhA yatiyone sAmAnya zikhAmaNa apA. elI hoya che. temAM lakheluM hoya che ke A paTTA pramANe dareka yatie potapotAnA nirdiSTa sthAne veLAsara jaI rahe. samudAyanI maryAdAnuM je vidhAnapatra karelaM hoya te pramANe vartavu. je koI avicAritarIte vartaze tene sakhata upAlambha ApavAmAM Avaze. je sthAne rahe, hoya tyAM zrAvako sAthe laDajhaghaDa karavI nahIM. loka vyavahAratuM yathAyogya pAlana karavU. cAturmAsamAM kyAe javU Avaq nahIM. darekarate sAvadhAna . ApaTakonA zirobhAge rAjamadrA (mohora-zikA)nI mAphaka AcArya potAnA hAthe "sahI" athavA " sahI chai" evA zabdo sIksa-lAIna ke eITa lAIna pAIkA karatAMe vadhAre moTA kadavALA akSaromAM lakhe che-ke je prakAra udayapura (mevADa) nA mahArANAo trph| nikaLatA janA pharamAnomAM paNa jovAmAM Ave che. A prakAranA 10 paTTako amane pra0 zrI kAntivijayajI mahArAjanA zAkhasaMgrahamAMthI maLI AvyA che je kramathI ahiM prakaTa karavAmAM Ave che. A dase paTTako tapAgacchanI mukhya zAkhAnA che. A paTTako uparathI keTalIe upayogI bAbatonI mAhitI maLI Ave che. AjathI mAtra 100 varSa pahelAMja jaina yati. yAnuM sAmudAyika bandhAraNa kevu vyavasthita hatuM, jainasamAjanI keTalI bahoLI saMkhyA hatI, tyAgiyo paNa keTalI moTI saMkhyAmA vidyamAna hatA, temanA upara AcAryanI kevI sArI sattA hatI, samAjamA yati. yo koI paNa prakArano vikhavAda ubho na karI zake te mATe AcAryoM kevI kALajI rAkhatA, ityAdi aneka sAmAjika bAbato upara A paTTakothI jANavA jevo prakAza paDe che. A paTTako pramANe so doDa .. Aho! Shrutgyanam Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3 ] kSetrAdeza paTTaka. 107 so varSa upara jeTalAM gAmo jaina yatiyone cAturmAsa rahevA yogya sArI zrAvakasaMkhyAvALA hatA, tenAthI ardhA gAmo paNa Aje yati ke sAdhumATe eka rAta rahevA puratI zrAvakanI vastIvALA rahyA nathI. e ekaja bAbata UparathI joI zakAya che ke jaina samAjanI saMkhyA keTalI badhI jhaDapathI ghaTI gaI che tathA ghaTatI jAya che. teja pramANe yatiyonI saMkhyAnI paNa jabaradasta ghaTatI thaI che karnala TaoNDe potAnA rAjasthAna nAmaka prasiddha itihAsamA ekalA rAjapUtAnAmAM ja mAtra kharatara gacchatA 1100 yati lakhyA che. tenA badale Aje 111 paNa vidyamAna nathI. harivijayasUrino yAtasamudAya lagabhaga 2000 jeTalI saMkhyAvALo hato tenA TekANe Aje 200 no paNa nathI eja rIte je aneka ThekANe saeNkaDo gharo Avakona hatA tyAM Aje 5-10 paNa rahyA nathI. astu. paTTaka 1. ---* ahiM ApavAmAM AvatA paTTakomAM, A paTTaka sAthI janAM che e vikramasaMvat 1774 nIpaM / gaMgavijaya ga / zrIjIsatka mevADadeze sAno che. taM vakhate tapAgacchanI mukhya gAdI paM / gaMgavijaya ga paM / hemasatka rAnera 1 upara AcArya vijayakSamAsUri hatA. A paTTaka paM / mAnavijaya ga / zrIjIsatka asmatpArzve jADA dezI kAgaLa upara lakhelo che. tenI laMbAI paM / sohavijaya ga / zrIjIsatka idalapura 1 ThA. 2 phITa ane pahoLAI 34 iMca che ekaMdara 146 rAjanagaramadhya paMktio lakhelI cha. akSara suMdara devanAgarI jaina zailInA che. mULa nakala nAMca pramANe che: paM / jIvavijaya ga | paM | jJAnasatka asmatpArzve sahI chai. paM / vinayavijaya ga / vRddhazrIjIsatka vyArA 1 vyAlola 2 paM / premavijaya ga | laghuvRddhazrIjIsatka ghANoja 1 pAMcoTa 2 paM / bhImavijaya ga / paM / sukhavijaya sa / soraThadeze dIva 1 paM / khimAvijaya ga / OM natvA / zrIvijayaratnasUrIzvaragurubhyo namaH | saMvat 1774 varSe bha / zrIvijayakSamAsUribhirjeSThasthityA~dezapaTTako likhyate / zrIgurjaradeza || paM / sumativijaya ga / {. u / zrIratna sa | rAjanagara 1 paM / nyAyavijayassaparikarA mevADadeze tathA mevAtadeze paM / karpUravijaya ga paM / satya sa / vIsalapura 1 TA. 4 pATaNamadhye rasUlapura 2 hevvadapura 3. paM / dIpavijaya ga | paM / kanaka sa / usamApura 1 vADeja 2 paM | jinavijaya ga / paM / kIrti sa / naDIyAda 1 SaMDola 2 paM / guNavijaya ga / u / zrIjIsatka saraSeja 1 paM / pramavijaya ga | vRdvazrIjAMsaM / pATaNa 1 paM / Rddhivijaya ga / vRddhazrIjI satka rAdhanapura 1 ThANuM paM / dAnavimala ga / paM / candrasatka kacchadeze bhajanagara 1 3 pATaNamadhye paM / rUpavimala ga | paM / kAntivimala sa | soraThadeze tathA gurjaradeze / OM zrIvimalavijaya gaM / sUrati 1 paM / jinavijaya ga / vRddhazrIjIsatka samI 1 - paM / labdhivijaya ga | vRddhazrIjIsatka vaDoda 1 paM / vRdvivijaya ga | paM / jJAnasa / asmatpArzve paM / rUpAnanda ga | rAyapura 1 ThA. 7 rAjanagaramadhye paM / dhanavijaya ga / u / zrIvinItasa | ilamapura 1 paM / nityavijaya ga / zrIjIsatka laghumarudeza 1' bha / ' eTale bhaTTAraka 2 'jyeSTasthiti' cAturmAsa 3'paM / ' paMDita athavA paMnyAsa. 4 'u' upAdhyAya. 5'ga / ' gaNI. 6 'sA ' satka = tenA ziSya, 7 AcAryanI pAsa. navunagara 1 paM / devavijaya ga | paM / nemivijaya sa / zrIjIsatka mahisANo 1 pAlodra 2 paM / gautamasoma g| ahammadapura 1 paM / vIracaMdra ga | paM / vizeSasatka vaNoda 1 dhane 2 Aho ! Shrutgyanam Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. 108 paM / lakSmIvijaya ga | paM / harSasatka soraTadeze ghoghAbaMdira 1 paM / nyAnavijaya ga / u / zrIdevasatka | bAbIpura 1 sakaMdarapura 2 paM / mayAcandra ga paM / kapUra sa / thirAdra 1 paM / bhakticandra ga / u / zrIdharmasatka mAvaDa 1 goThaDA2 paM / meruvijaya ga / u / zrImevasatka mevAtadeze paM / puNyavijaya ga / vRddhasIjIsatka vajIrapura 1 paM / nayavijaya ga / u / zrIudayasatka vAMkAnera 1 cUDArAMNapura 2 paM / caturavijaya ga | paM / Rddhisatka dazADo 1 kalADo 2 lolADo 3 paM / meghavijaya ga paM 1 amarasatka | iDara 1 paM / devacandra ga | paM / teja sa / phuramAnavADI 1 paM / mohanavijaya ga paM / rUpasatka vaDanagara 1 paM / ratnavijaya ga paM / dayAsatka vIramagAMma 1 bhojuA 2 paM / pratApavijaya ga | paM / premasatka teravADuM ? bhalagAMva 2 paM / caMdravijaya ga paM mAna sa / caMdUra 1 paM / kamalavijaya ga / paM / kesara sa / ghoraja 1 paM / pramodacandra ga / prAMteja 1 paM / dolatisAgara ga | paM | lAbhasatka syANI 1 bhoIku 2 paM / prItivijaya ga paM / anaMtasatka vaDAlavI 1ThA. 2 thAnavAsU pATaNamadhye. paM / kalyANavardhana g| paM / dhIrasatka pATaDI 9 bajANuM2 paM / kesaravijaya gaM / paM / jaya sa / vipannacelAnaiM kuNagara 1 paM / mahimAvijaya ga paM / ravi sa / harasora 1 paM / vivekavijaya gaM / paM / raMga sa / saiMbhara 1 paM / bhaktisuMdara ga | | puNyasatka pATaNamadhye thAnavAsU paM / naravijaya ga / u / zrIvinayasatka rAjapura 1 paM / kuMaravimala ga | kaDI 1 karaNa 2 paM / kesaravimala ga paM / dIpa sa | paMcAsara 1 paM / devavijaya ga | paM / nityasatka siddhapura 1 paM / kesarakuzala paM / nyAyakuzala ga / zAMtalapura 1 paM / ratnavijaya ga | paM / labdhisataka bharU accha ? [ khaMDa 1 paM / gulAlavijaya ga | paM / guNasatka gaMdhAra 1 jaMbUsara 2 paM / lAlacaMdra ga / paM / jina sa / sAvalI 1 paM / jIvaNacaMdra ga paM / dAnacaMdra ga paM / teja sa / pATaNamadhye paM / kesaravijaya ga | paM / lakSmI sa | lADola 1 vIjApura 2 paM / puNyavijaya ga / paM / raMgasatka DIsA 1 jheraDo 2 paM / harSavijaya ga | paM / guNasatka nave puru 1 paM / tattvavijaya ma / u / zrIudayasatka vArAhI 1 koraDA 2 paM / amaravijaya ga | paM / gajavijaya ga / paM / hastivijaya ga / u / zrIlakSmIsatka vaDAlI 1 SaDa 2 paM / kRSNavijaya ga | paM / rUpasatka mAlhaNa 1 magaravADo 2 paM / meghavijaya ga | paM / rUpasatka cANasamo 1 paM / khimAvijaya ga / u / zrIvimala sa / AsAula 1 paM / meghAvajaya ga paM / premasatka pATaNamadhye paM / jIvavijaya ga / paM / nitya sa / dahIyodra 1 ghusaNola 2 paM / bhAgyacaMdra ga | paM / sabhAsatka ugareja 1 paM / amRtavijaya ga | paM | uttama sa | veMDa 1 rAphu 2 paM / kalyANasuMdara ga / paM / mahimA sa / khaMbhAyata 1 paM / nyAnavijaya ga paM / dhIrasatka / rAjanagaramadhye paM / sumativijaya ga ! paM / rUpasatka / sAcora 1 paM / raMgavijaya gaM | paM / jJAna su / IloDa 1 paM / nityavimala ga paM / vinIta sa / valAsaNo 1 paM / tIrthasuMdara ga / cAvaDa 1 paM / jinavijaya ga / paM / jJAna sa / moDAso 1 paM / nemivijaya ga / paM / tilaka satka | kaMboI 1 paM / udayavijaya ga / paM / ratnavijaya ga / paM / devavijaya ga | paM / amarAvajaya ga / paM / dAnavijaya ga paM / lAlavijaya ga / Aho! Shrutgyanam paM / sumati sa / pAlhaNapura 1 vagadA 2 u / zrInaya sa / vAsA 1 paM / nitya sa / mAMDala 1 paM / labdhisa / rAjanagara madhye Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] kSetrAdeza paTaka. paM / sahivijaya ga / paM / nitya satka / seSapura 1 pa / puNyavijaya ga | paM | thira satka / lIMka 1 paM | lAbhAvijaya ga | paM / kuMara stk| thirA 1 rAMNa- pa / jIvasAgara g| pN| gaMga sa / vAti 1 kapura 2 paM / gajavijaya ga | R / jIva sa / chaThIyADaM 1 paM / bhANavijaya ga | paM / meghasatka sohIgAMma 1. paM / Rddhivijaya ga | pN| prema sa / raNoda 1 paM / nyAnasAgara ga / paM / vRddhisatka / AgaloDa 1 paM / premavijaya ga | paM / prema sa | maNoda 1 paM / caturasAgara ga | paM / uttama sa / golA 1 paM / jIvaNacaMdra ga | zrIcaMdra sa / ThA. 2 pAdaNamadhye paM / suMdaracaMdra ga | paM / uttama sa / devoja 1 paM / mAnavijaya ga / paM| teja sa / mAtara 1 paM | lAlavijaya ga / pN| kuMara sa / baiMNapa 1 sunena 2 pa / kesaravijaya g| paM hema stk| dAMtA 1 paM | candravijaya ga / paM / bhakti sa / godhAvI paM / bhakticaMdra g| paM / mayAcaMda sa / baiMgala, paM / rUpavijaya ga | paM / mANikya stk| samuM1 rAnera 2 paM / dhanavijaya ga / hastisatka | kabIrapura 1 paM / suMdaravijaya ga | paM / kRSNasatka | naMdAsaNa 1 5 / kRSNavijaya ga ||piiti m| paM / pratApavimala ga | paM / dAna sa / kacchadeze bhajanaga- R / gautamavijaya zrIjIsatka goDhavADadeze ramadhye R / velo paM / punnystk| thAnavAsU pATaNamadhye paM / raMgavijaya ga / paM / kesara sa / bArejo 1 R| kRSNavijaya paM | caMdrasatka aMbAsaNa 1 paM | nyAyasAgara ga / paM / uttama sa / premApura 1 R / labdhivijaya |paM / dIpa stk| bichalApura 1 paM / rAjavijaya ga / paM / prema sa | kAjIpuro 1 R| hstivijy| u / zrInayasatka| rAjanagaramadhye ThA. 1 paM / rUpavijaya ga / paM | vRddhi sa / DabhoI 1 R / haMsavijaya / paM | vRddhi sa / odarA 1 paM / devavijaya ga | paM / dIpa sa | sIhapura 1 R| dhanavijaya / R | cAMpA sa | ghAghala 1 paM / sukhavijaya ga / vRddhazrIjI sa | thAnavAsU pATaNamadhye R / bhAgyavijaya / paM| jina sa / vasahI 1 paM / mAnavijaya ga / paM / caMdrasatka kaMbAI solaMkInI 1 sA | gokalazrI ThA. 1 zeSapuramadhye ThA. 1 paM / jayavijaya ga / R| vinaya sa / nAyakaM 1 dadhakA 2 sA / jIvI rAjanagaragadhye paM / jinavijaya ga / paM / uttama sa | UmatA 1 // atroddharita kSetrAdi satyApanA asmAbhireva vidheyeti // paM / khimAvijaya ga | paM / nitya sa | muMDeTa 1 phoraNA 2 // samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM / paTTApramANe bAtima 3 sahU potA potA. Adeze puMhacayo | maryAdA paTTaka mukyo paM / dhanasAgara ga | paM / lalita sa / basuM 1 chai te pramANe pravartayo / ye aNAvicArayuM cAlasya te upApaM / ANaMdavijaya ga / zrIjI s| rAjanagaramadhye thAMnavAsU paM / darzanavijaya ga / paM / kesara sa / nijAmapura 1 - laMbha pAMmasya | bIjaM gRhastha saMghAta caDhI bolavU nahI / gRhapaM / rUpavijaya ga / R| hastisatka gholakuM 1 sthAno mana ThAma rAkhavU / lokika vyavahAra vizeSai rAkhaq / paM / uttamavijaya ga / R / vinaya sa / hAreja 1 caumAsA mAhe kihAMI jAvU Avaq nahI te samajhI sAvapaM / sujANavijaya ga / paM / rUpa sa / AMtrolI 1 dhAnapaNe pravarta, // paM / ratnavimala ga | paM / vardhamAna sa / ahamadanagara 1 - 'sA' eTale sAdhvI-guruNI. paM / sukhavijaya ga / paM / mahimA sa / serIsuM 1 paM / prAtivijaya ga / paM vRddhi sa / phedarA 1 paM / kRSNavijaya ga / paM / Rddhi sa / pIra bhaDIyAda 1 Aho ! Shrutgyanam Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. paTTaka 2 paM / kuzala vijaya ga / paM / mAna sa / vIjApura 1 aA pahaka saMvat 1822 nI sAlamA lakhAelo hammadanagara 2 kaDalI 3 cha te vakhate prAcArya vijayadharmasUrI gAdI upara paM / amRtavijaya ga / paM / bhANa sa | mohanapura 1 hatA. e paTTakanI laMbAI 3 phITa 2 iMca ane paho- raNAsaNa 2 pIpaladala 3 karabaTio 4 lAI 6 iMca cha. ekaMdara 123 paMktio cha. paM / mohanavijaya ga| pN| haMsa s| soraThadeze bhAvanagara sahI paM / zAntivijaya ga / paM / kRSNa sa / rAjanagara 1 paM / jasavijaya ga / paM / viveka sa godhAvI 2 OM natvA bha / zrIvijayadayAsUrIzvaragurubhyo nmH| paM | kAntivijaya ga | paM / lAla sa ) rAyapura 3 saMvat 1822 varSe bha / zrI zrIvijayadharmasUribhirye paM / gaNezaruci ga / paM / hIrasa / asmatpArce STasthityAdezapaTTako likhyate / zrIgurjaradeze / paM / dIpavijaya ga / paM / rAja sa | paM / hemavijaya ga / zrIjIsaparikarAH vRddhamarudeze / paM / jayavijaya ga | paM / dIpa sa / dasADo 1 bajANo2 paM / zAntivijaya ga | paM / labdhi sa / pAdarI 1 muja- paM / gajavijaya ga / 5 / gaMga sa || vaDhavANa 1 sIpura 2 mAnapura 3 paM / haMsavijaya ga / paM / gaja sa / ) hANI2 cUDA 3 paM / hitavijaya ga / u / zrIzubha sa / bIsalanagara 1 paM / sujANavijaya ga | paM / zAnti sa / vaDodaro 1 . / majAgatijA ga siddhapura 2 kaDA 3 jAsakA 4 deNapa 5 paM / kRSNavijaya ga / / paM / rAjavijaya ga / paM / harSa sa / / paM / raMga sa | zAMtalapura 1 vahuA2 kacchadeza paM / jasavijaya g| paM / indravijaya ga | paM / rAja sa ) paM / nemavijaya ga | paM / khimA sa | pATaNa 1 kaNagira 2 . paM / devavijaya ga / paM / vinIta sa | mIyAgAma 1 Ighara 2 valaNa 3 paM | nyAyavijaga ga| paM| nema sa / paM / vinItavijaya ga / paM / prema sa / mAlaNa 1 golA paM / zubhavijaya ga / paM / mAna sa / / piTalAda 1 paM / kanakavijaya ga / paM / zubha s| ) AMtarolI 2 2 vAsaNA 3 paM / zAMntivijaya ga | paM / udaya sa / AgaloDa 1 paM / raMgavijaya ga / paM / udaya sa| Ilola 1 vaSatApura 2 pN| jayavijaya ga | paM / suMdara sa / dvAparo 1 paM / harSavijaya g| paM / viveka sa / mesANA 1 sAmetarA2 pN| bhaktivijaya ga / paM / kAMti sa / / pAlhaNapura 1 paM / mohanavijaya ga / paM / sumati sa | vAvi 1 mADhakuM2 paM / kuzalavijaya ga / paM | rAja sa ) vagadA 2 paM / sAmalacaMdra ga / paM / lAla sa / basu 1 cAMgAramayAdara3 paM | mohanavijaya ga / paM / uttama sa | valAsaNo 1 paM / mohanavijaya ga / paM / pratApa s| uMmatA 1 . paM / jItavardhana ga ||pN / kalyANa sa / vIramagAma 1 paM / labdhivijaya ga | paM / lAbha sa / kolInI kaMboI1 'paM / sakalavardhana ga mAMDala 2 paM / darzanavijaya ga | paM / deva sa / / IDara 1 pAla 2 paM / kesarasoma ga / paM / dhana sa / vihArA 1 vAlola 2 paM / kAntivijaya ga | paM / darzana sa) paM / ratnavijaya ga / u / zrIzubha sa / magaravADo 1 paM / uttamavijaya ga / paM / jina sa / / paM / sujANavijaya ga | paM / prema sa / sUrati 1 vaDagAma 2 paM / bhANavijaya ga | paM / sumati s| pN| bhANavijaya ga / paM / prema sa / dakSaNadeze paM / udayasAgara g| paM / nyAya sa / ) paM / bhaktivijaya ga / paM / naya sa / rAdhanapura 1 lIMmaDI 1 ka- paM / ratnakuzala ga | paM / vinAta sa / aMcavAliGa 2 mAlapura 2 . paM / nyAyakuzala ga | paM / ratna sa |) pN| vivekavijaya ga / paM / kRSNa sa | asAvula navovAsa1 paM / nAyakavijaya ga | paM / guNa sa / koTha 1 gAMgaDa 2 Aho! Shrutgyanam Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] kSetrAdeza paTTaka. paM / jIvavijaya ga / paM / sukha sa ! dekAvADo 1 sedA- paM / amIvijaya ga / paM / mANikya sa / chaThiyADo 1 tapuro 2 chaNiyAra 3 ghINoja 2 lUNavA 3 paM / mohanavijaya ga | paM | gulAla sa / sovanagaDha 1 paM / amaravijaya ga / paM / sukha sa / dakSaNa deze buhArI 2 dhuMTADio 3 pAraNe hazUra Avaq* paM / udayacaMdra ga | paM / bhakti sa | DIsA 1 jheraDA 2 paM / premavijaya ga / paM / zubha sa / vaDanagara 1 guMjA 2 rAjapura 3 uMjhA 3 paM / nayavijaya ga paM / rAma sa | dhotA 1 sakalANA 2 paM / pramANavijaya ga / paM / puNya sa / nesaDA 2 AMgaNa- metA 3 vADo 3 paM / vivekavijaya ga | paM / Rddhi sa / muMDeThA 1 paM / mAnavijaya ga / paM | jina sa / mevADadeze paM / jJAnavijaya ga / paM / lakSmI sa / sAcora 1 paM / ghusyAlavijaya ga / / udayapuramadhye paM / pratApacandra ga / paM | dAna sa / / sAbalI 1 paM / bhANavijaya ga / paM / rAma sa | lAMdhaNoja 1 gho- paM / bhAvacaMdra ga / paM / dolata sa jAmalA 2 palA 2 paM| uttamavijaya g|) paM / samati sa / dakSaNadeza paM / subuddhivijaya ga | paM / rUpa sa | hebbadapura 1 paM / bhAnavijaya ga / / paM ghusyAlacandra ga / paM / bhAgya sa / kUara 1 paM / kuMaravijaya ga | paM / gaja sa / ITolo 1 anastU paM / SusyAla vijaya ga / zrIjI sa rAphU 2 paM / dhanavijaya g| paM / mANikya sa / / vArAhI 1 kopaM / caturavijaya ma / paM / megha sa | khaMbhAyata 1 vaTA- pa / kSamAruci ga | paM | gaNeza sa raDA 2 dhola. daro 2 nAnodaro 3 paM / ratnavijaya ga / paM / puNya sa / beNapa 1 uccosaNa paM / jIvaNavijaya ga ! paM / lAla sa / mAtara ? paM / somAgavijaya ga!). 2 thirAda 3 paM / caMdra sa / pATaDI 1 paM / vinativijaya ga / paM / nema sa / |smii 1 paM / amRtavijaya ga / paM | mANikyavijaya ga | paM | vinIta sa paM / jayasAgara ga / paM / nyAya sa | rAjapura 1 cadara 2 dUdhaSA 3 paM| DuMgaravijaya ga | paM| megha sa / varaNa 1 paM | indrasoma ga | paM| gautama sa | kukuAva 1 va paM / amRtAvajaya ga / paM / bhANa sa | veDi 1 paM / mAnavijaya ga / u / zrIrUpa sa / DabhoI 1 kAra- paM / jinavijaya g| paM / kalyANa sa / peDhAmalI 1 vaNa 2 ___paM / mANikyavijaya ga / paM / jina sa / haNAdaru 1 delapaM / ghusyAla vijaya ga / paM / nema sa / / cANasamo 1 ghADo 2 paM / umeda vijaya ga | paM| vRddhi sa / (rAmapuro 2 paM / harSavijaya ga / pN| kRSNa sa ghoharA kaThora 1 paM / hastivijaya ga / paM / raMga sa / dhApA 1 dhanerA 2 kAMbaleja 2 paM / pratApavijaya ga / paM | lakSmI sa / ) thirA 1 paM / dhIrasAgara ga / paM / nyAya sa / navasArI ? paM / amRtavijaya g| paM / pratApa sa / kAkara 2 paM / vivekavijaya g| paM / ratna sa / bharuacca 1 paM / ratnacaMdra ga | paM / sugAla sa / cilorA 1 paM / SimAvijaya ga / paM / dhusyAla sa / lIMca 1 naMdApaM / nyAnavijaya ga | paM / pramoda sa / kaDI 1 DAMgarakhaM 2 saNa 2 baDasamuM 3 paM / bhImavijaya gpN| raMga sa! rAnera kolInI 1 . paM / kapUravijaya ga / paM | amara sa / drAMgadharo 1 paM / vivekavijaya g| paM / nyAna sa / gAMbhU ? * comAsu pU yayA bAda AcAryapAse bhAva. pN| buddhivijaya ga / pa / mohana sa / vaDhAvalI 1 Aho! Shrutgyanam Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra paM / kesaravijaya ga / paM / vinIta sa / lUNapUra 1 SImANa 2 jaina sAhitya saMzodhaka. paM / kastUravijaya ga / paM / nyAna sa / Amoda 1 paM / vinayacaMdra ga / | bhakti sa | mAvaDa 1 goThaDA 2 paM / gulAlacaMdra ga | paM / sAmala sa / kherAlu 1 paM / rAjAvijaya ga | paM suMdara sa / roDa 2 jhiNora 1 sAMsa paM / mANikyavijaya ga paM / vRddhi sa / soIgAma ? bhAbhara 2 teravADo 3 paM / jasavijaya ga paM / pratApa sa / raNoMda maNoda 2 paM / premavijaya ga / paM / rUpa sa | phedarA 1 pIMpalI 2 paM / harSacaMdra ga | paM / pramoda sa / vaDAlI 1 hApA 2 paM / mahimA vijaya ga paM / hita sa / rANakapUra bhalagAma 2 paM / rAvavAvijaya ga paM / lAla sa / sAMparA 1 sAMkarA 2 / dolatavijaya ga [ khaMDa 1 paM / vinItavijaya ga / paM / hita sa / dakSaNadeze jesiMghapUra 1 paM / kRSNavijaya ga / paM / ghusyAla sa / pIlUco 1 cAMdaNasara 2 DabhADa 3 paM / guNavijaya ga | paM / pusyAla se | jAmapura 1 paM / dIpa sa / dholako 1 paM / mANikya vijaya ga kaTosaNa 2 paM / jinavijaya ga | paM darzana sa / gaNAd bahiH paM / vRddhivijaya ga paM / vinaya sa / pAnasaNA 1 rANapUra 2 paM / mohanacaMdra ga paM / udaya s| sIhapUra 1 paM | lAlavijaya ga | paM / sAdhusa / gotrako 1 aNavapuro 2 paM / anopacaMdra ga paM / amI sa | cAMgA 1 paM / kesaravijaya ga / paM lAla s| dAMtA 1 vasahI 2 paM / kAMtivijaya ga | paM / jIvaNa sa / SemaMta 1 barAla 2 'DAbhalA 3 paM / nAyakavijaya ga paM / dIpa sa | sonetha 1 jhajhAma 2 * samudAya (gaccha ) bahAra. paM / ghusyAlavijaya ga paM / gaja sa / mahavA 1 sAdaDA 2 paM / sujANavijaya ga | paM | rAma sa | rAnera 1 vasarAI 2 samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM / sahu paTTA pramANaI potApotAnaI kSetrAdezaI puMhacayo / je koI pArakA kSetramAMhiM rahasya tathA kSetra AlaTapAlaTa karasyaraM tathA koI kSetra krayavikraya karasthaiM tathA comAsAmAMhiM koi kihAMi phirasya hirasyaI tathA koi gRhasyosuM caDhI bolasyaiM | paM / prema sa / ghASala 1 paM / mativijaya ga paM / gaja sa / vAtima 9 phoraNA 2 to tehanaiM Akaro upAlaMbha AvasyaI / sarvathA gudarAsyaiM paM / bhANavijaya ga paM / meva sa | uMbarI 1 nahIM / gudaravA ja zrIjInI ANa chaI / ehanuM jANI maryAdAmAMhiM pravartaM iti zreyaH zreNayaH / paM / rUpavijaya ga | paM / gautama sa / samau 1 paM / jasavijaya ga | paM / kAMti sa / vaNoda 1 pADalA 2 paM / dharmavijaya ga / paM / thAna sa / posINA 1 1 paM / sahajaruci ga | paM / vallabha sa / sUratimadhye paM / ratnavijaya ga / R / deva sa ! vAsA 1 matroddharitakSetrAdisatyApanA asmAbhirvidheyeti // 1 paTTaka 3 A paTTaka 2 phuTa 11 lAMbo ane 5 iMca pahoLo che. lITIo ekaMdara 123 lakhelI che. sahI OM natvA bha / zrIvijayadayAsUrIzvara gurubhyo namaH | saMvat 1823 varSe bha / zrI zrIvijayadharmasUribhajyeSThasthityAdezapaTTako likhyate / zrIgurjaradeze | paM / hemavijaya ga / / zrIjI saparikarAH zrImarudeze u / zrIrAjavijaya gaM / paM / harSa sa / ( zAMtalapura 1 paM / iMdravijaya ga / u / zrIrAjasa / bahuA 2 paM / zAntivijaya ga | paM / labdhi sa / pAda 1 muMja pura 2 Aho ! Shrutgyanam Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] kSetrAdeza paTTaka. paM / nemavijaya ga / paM / SimA sa / / pATaNa 1 paM / gajavijaya ga / paM / gaMga sa / / drAMgadharo ? paM / nyAnavijaya ga / paM / nema sa / ) kUNagira 2 paM / haMsavijaya ga pa / gaja sa cU DA 2 paM / vinItavijaya ga | paM / prema sa / Ilola 1 paM / sujANavijaya / paM / zAnti sa / vaDodaro ? paM / raMgavijaya ga / paM / udaya sa / IDara 1 jAmalA 2 paM | zunavijaya ga / pN| mAna sa / rAjanagara 1 paM / harSavijaya ga / paM viveka sa / vIjApura 1 lADola 2 paM | kanakavijaya ga / paM / zubha sa / rAyapura 2 paM / mohanavijaya ga / paM / sumati sa / ) vAvi 1 paM / zAMtivijaya ga / paM / udaya sa / kheDi brahmAni 1 paM / baddhivijaya ga | paM mohana sa / mADhakuM 2 paM / jItavaddhana ga | kalyANa sa / imADo 1 sAmalacaMdra- mapaM / lAla sa / golA 1 cAMgA 2 paM | sakalavardhana ga | kherAlu 3 paM / jayavijaya ga / paM / suMdara sa / rAnera 1 kAMbaleja paM / mohanavijaya ga | paM / pratApa sa | uMmatA ? 2 kuMdiyANo 3 paM / labdhivijaya ga / paM | lAbha sa / soIgAma 1 paM / kRSNavijaya ga / / . raMga sa / kacchadeze paM / darzanavijaya ga / paM / deva sa / / sAvalI 1 paM / jasavijaya ga / ' paM / kAMtivijaya ga / paM / darzana s| vaSatApura 2 paM | jIvavijaya / paM / sukha sa | koTha 1 gAMgaDa 2 paM / ratnavijaya ga | u | zrIzubha sa | pIlUco 1 cAMda- nAnodaro 3 Nasara 2 DabhADa 3 paM / bhaktivijaya ga | paM / kAMti sa / / rAdhanapura 1 paM | bhANavijaya g| paM / prema sa / dkssnndesh| paM / kuzalavijaya ga / paM / rAja sa / kamAlapura 2 paM / prasiddhavijaya ga | paM / hita sa / pAlaNapura 1 __ aNavarapuro 3 pN| padmavijaya ga / paM / mANikya sa basu 2 pN| kesarasoma g| pN| dhana sa / sovanagaDha 1 bagadA 3 paM / ratnakuzala ga / paM / vinIta sa / SaDhavANa 1 paM / bhaktivijaya ga | paM / naya sa / thirA 1 cAMgA 2 paM| nyAnakuzala ga / paM / ratna sa (sIhANI 2 paM / vivekavijaya ga | paM / kRSNa sa / asAula navo paM / mohanavijaya ga / paM / uttama sa| pIpaladala 1 vAsaM karabaTio 2 pN| kuzalavijaya ga / paM / mAna sa / AgaloDa 1 paM / uttamavijaya ga | paM | jina sa / ) kaDolI 2 paM / sujANavijaya ga | paM / rAma sa / sUrati ? paM / harSavijaya ga / paM / kRSNa sa | ) paM / amRtavijaya ga / paM / bhANa sa / vaDAlI 1 aha paM / sabuddhivijaya ga / paM / sujANa sa / lAlanA mmada nagara 2 peDhAmalI 3 mAMDavA 1 paM | mohanavijaya ga | paM / haMsa sa / soraThadeze paM / zAntivijaya ga paM / kRSNa sa / ) paM / nAyakavijaya ga / paM / guNa sa / naDiyAda 1 / vIramagAma 1 pN| bhANavijaya ga / paM / sujANa sa / vapeyaja 2 paM / jasavijaya ga / paM | viveka sa | paM / kAMtivijaya ga | paM / lAla sa ) paM / mohanavijaya ga | paM / gulAla sa / vihArA 1 paM / gaNeza ruci ga / paM | hari sa / asmatpArthe mAnapura 2 paM / dIpavijaya ga / paM | rAja sa / / lIMbaDhI 1 paM / mAnavijaya ga / paM ! jina sa / / DabhoI 1 paM / jathavijaya g| paM / dIpa sa / aMcaivAliGa 2 paM / sujANavijaya ga / paM / prema sa / kArava ga 2 paM / debavijaya ga / paM / vinIta sa / mIyAgAma 1 ISara 2 paM / pramANavijaya ga / paM / puNya sa / rANakapura 1 valaNa 3 AMgaNavADo Aho ! Shrutgyanam Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 paM / syAla vijaya ga paM / jina sa / paM / kastUravijaya ga paM / ghusyAla sa AjJApramANeM paM / premavijaya ga paM / zubha sa / vaDanagara 1 dyAvaDa 2 paM / vivekavijaya ga / guMjhA 3 uMjhA 4 paM / bhANavijaya ga / paM / rAma sa / vINoja 1 lUNavA 2 jaina sAhitya saMzodhaka. paM / ghusyAlacaMdra ga | paM / bhAgya sa / paM / syAlavijaya ga / zrIjI sa vArAhI 1 sonetha 2 jhajhAma 3 paM / subuddhivijaya ga | paM / rUpa sa / hebvadapura 1 naM / catura vijaya ga paM / megha sa / dholako 1 ci-lorA 2 vaTAdara 3 paM / vinItavijaya ga / paM / nema sa ! paM / mANikyavijaya ga / paM / vinIta sa cANasamo 1 kaTosaNa 2 rAmapuro 3 1 rAphU 2 paM / ratnavijaya ga | paM / puNya sa / gotrako paM / syAla vijaya ga | paM / nema sa / paM / umeda vijaya ga | paM / vRddhi sa paM | mAnavijaya ga | u / zrI rUpa sa / voharA kaThora 1 basarAI 2 ) paM / prApavijaya ga paM / lakSmI sa paM / amRtavijaya ga paM / pratApa sa paM / hastivijaya ga | paM / raMga sa / paM / iMdrasoga paM / gautama sa / paM / syAla vijaya ga paM / gaja sa / paM / ratnacaMdra ga | paM / sugAla sa / godhAvI samI 1 caMdUra 2 dUdhaSA 3 bhAbhara 9 beNapa 1.2 ucca saNa 3 lUNapUra 1 drAparo 1 mahavAsAdaDA 2 paM / nyAnavijaya ga paM / pramoda sa / kaDI 1 sedAtapuro 2 lAghaNoja 3 paM / kapUravijaya ga | paM / amara sa / phedarA 1 pIMpalI 2 yaM / amI vijaya ga | paM / mANikya sa / siddhapUra 1 sIpura 2 dakSaNadeze paM / amaravijaya ga | paM / sukha sa paM / devavijaya ga / paM / amara sa paM / udayacaMdra ga | paM / bhakti sa | DIsA 1 jheraDA 2 varaNa 3 paM / dhanavijaya ga / paM / rAma sa mAvaDa 1 goThaDA 2 paM / nayavijaya ga | paM / mANikya sa / paM / kSamAruci ga / paM paM / uttamavijaya ga / paM / bhAvavijaya ga | paM / sumati sa / dakSaNadeze paM / jJAnavijaya ga | paM | lakSmI sa / sAcora 1 thirAda 2. vIsalanagara 1 kaDA 2 jAsakA 3 deNapUra 4 paM / pratApacaMdra ga paM / dAna sa | paM / bhAvacaMdra ga paM / dolata sa / / gaNeza sa / } pATaDI ? | ratna sa / bharuacca 1 paM / amRtavijaya ga | [ khaMDa 1 paM / jayasAgara ga | paM / nyAya sa / rAjapura 1 paM / kuMaravijaya ga | paM / gaja sa / jhiNora 1 sAMsaroda 2 paM / zobhAgavijaya ga / paM / caMdra sa / bArejo 1 paM / jIvaNavijaya ga | paM / lAla sa / dekAvADo 1 paM / caMdra sa / vaNoda 1 pADalA 2 I paM / megha sa / jAmapUra 1 sAMkarA 2 | DuMgaravijaya paM | amRtavijaya ga | paM / bhANa sa / koraDA 1 gholakaDuMra paM / jIvaNavijaya ga paM / kalyANa sa / hApA 1 paM / dhIrasAgara ga | paM / nyAya sa / navasArI 1 paM / udayasAgara ga | paM / nyAya sa / bArejo 1 paM / vivekavijaya ga paM / Rddhisa | samau 1 paM / SimAvijaya ga paM / ghusyAla sa / DAMgara 9 vaDasamuM2 | rAmasAgara ga paM / dolata sa / AMtarolI 1 paM / bhImavijaya ga / paM / raMga sa / kolInI kaMboI 1 paM / vivekavijaya ga | paM / nyAna sa / gAMbhU ? paM / kezaravijaya ga / paM / vinIta sa / sAMparA 1 vAtima 2 phoranA 3 paM / kasturavijaya ga paM / nyAya sa / mAtara 1 paM / vinayacaMdra ga | paM / bhakti sa / magaravADI 1 vaDa gAma 2 DAlA 3 paM / rAjavijaya ga / paM / suMdara sa / ITolo 1 Aho! Shrutgyanam anastU 2 paM / mANikyavijaya ga / paM / vRddhi sa / masANA 1 chaThiyADo 2 sAmetarA 3 paM / jasavijaya ga / paM / pratApa sa / vaDAvalI 1 paM / premavijaya ga / paM / rUpa sa | khaMbhAyata 1 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] kSetrAveza paTTaka. paM / harSacaMdra ga / paM / pramoda sa / balasANo 1 paM / sahajaruci ga / paM | vallabhasa / sUratimadhye pozINA 2 pN| ratnavijaya ga / R / deva sa / bhalagAma 1 paM / mahimAvijaya g| paM / hita sa / rAnerakolInI 1 nA . bImANA 2 yati mN0|| paM / rAvavavijaya ga / paM / lAla sa / raNoda 1 maNoda2 / / samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM / saha paM / dolatavijaya ga / paM / prema sa / paTTA pramANaI potApotA naiM kSetrAdezaI puMhacayoje koI paM / guNavijaya ga / paM / ghusyAla sa | pArakA kSetramAhi rahasyaI tathA kSetra AlaTa pAlaTa karasyaI paM | mativijaya m|pN | gaja sa | kAkara1 . tathA koI kSetra kraya vikraya karasyaI tathA caumAsAmAMhiM paM / vRddhivijaya ga / paM / kAMti sa / mAlaNa 1 koi kihAM phirasya hirasyaiM tathA koI gRhastho suM nAsaNA 2 caDhI bolasyaiM to tehanaI Akaro upAlaMbha aavsyiN| paM / bhANavijaya ga | paM / meLa sa / vAsA 1 pASala 2 sarvathA gudarAsyaiM nahIM gudaravAja zrIjInI ANa cha / ehavaM pN| mANikyavijaya ga | paM / dIpa sa / peTalAda 1 jANI maryAdAmeM pravarta, / paM / jinavijaya ga / paM| darzana sa | gaNAd bahiH paM / vRddhivijaya ga / paM | vinaya sa | rANapura 1 pAnasaNA 2 paTTaka 4 paM | mohanacaMdra ga / paM | udaya sa / dhotA 1 sakalANA _ A paTTaka 3 phuTa 2 iMca lAMbo ane 64 paholo ' che. paMkti saMkhyA 126. 2 metA 3 mayAdara 4 pN| lAlavijaya ga | paM / sAdhu sa / kUara 1 pN| bhANavijaya sa / paM / sumati sa / buhArI 1 || OM natvA bha zrIvijayadayAsUrIzvara gurubhyo namaH / dhuMTADio 2 saM 1824 varSe bha | zrI zrI vijayadharmasUribhijyeSTa . pa / anopacaMdra ga / paM / amI sa / nesaDAve 2 sthityAdezapaTTako li || zrI gurjaradeze // p| kesaravijaya ga | paM / lAla sa / dAMtA 1 vasahI 2 paM / hemavijaya ga / zrIjIsaparikarA: shriimrudeshe| paM / kAMtivijaya ga / paM / jIvaNa sa / dhASA 1 u| zrIrAjAvijaya ga / harSa sa / / dhanerA 2 kacchadeze / paM / iMdravijaya ga / u / zrIrAja sa / ) paM / nAyakavijaya ga | paM | dIpa sa / ), lIMca 1 paM / nemavijaya ga / paM / SimA sa / paM / bhavAnavijaya ga / paM / nAyaka sa / / pATaNa 1 kUNagira paM / gyAnavijaya ga / paM / nema sa / naMdAsaNA 2 (2 AgaloDa 1 paM / vinItavijaya ga | paM / prema sa / ) paM / vinItavijaya ga | paM / hita sa / dakSaNadeze paM / raMgavijaya ga / paM / udaya sa / vIsalanagara 1 kaDA paM / kRSNavijaya g| paM / ghusyAla sa / veDi 1 2 jAsakA 3 deNapa 4 paM / rUpavijaya ga / paM / gautama sa / uMbarI 1 araNI- paM / harSavijaya ga ! paM / viveka sa / sAbalI 1 pIpalavADo 2 dala karabaTio 2 paM / jasavijaya ga / paM / kAMti sa / kukuAvi 1 paM | mohanavijaya ga / paM | sumati sa / vAvi 1 chaNiyAra 2 paM / buddhivijaya ga / paM / mohana sa / mADhakuM 2 paM / dharmavijaya ga / paM / thAna sa / haNAda 1 delavADora paM / sujANavijaya g| paM / zAMti sa / vaDodaro 1 sahI Aho! Shrutgyanam Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. / naDiyAda 1 drAparo 2 muMjapura 3 paM| jIvavijaya ga | pN| sukha sa | koTha 1 gAMgaDa 2 paM / labdhivijaya ga / paM / lAbha sa / uccosaNa 1 nAnodaro 3 paM / sAmalacaMdra ga | paM | LAla sa / mAlaNa 1 golA 2 paM / bhaktivijaya ga / paM / kAMti s| vArAhI 1 koraDA paM / ratnavijaya ga / u / zrI zubha sa / magaravADo 1 paM / kuzalavijaya g| paM / rAja sa / ) 2 gholakaDaM 3 vaDagAma 2 paM / kesarasoma ga | paM / dhana sa / vihArA 1 kAnapuro 2 paM / bhANavijaya ga / paM! prema sa | dakSaNadeze paM / ratnakuzala ga / paM / vinIta sa / / lIMbaDI 1 rAdhanapura 1 prasiddhavijaya ga | paM hita sa / paM / gyAnakuzala ga | paM / ratna sa / ) aMcevAliuM 2 / padamavijaya ga | paM / mANikya s|| kamAlapU 3 pN| mohanavijaya ga / paM| uttama sa / jAmalA ? paM / vivekavijaya ga / paM / kRSNa sa / asAula navovAsa 1 pN| subuddhivijaya ga / paM / sujANa sa / AMtarolI 1 paM / bhAktavijaya ga / paM / naya sa / pAlhaNapura 1 bagadA lAlanA mAMDavA 2 2 metA 3 mayAdara 4 paM / uttamavijaya ga | paM| khasyAlavijaya g|) paM / kuzalavijaya ga / paM / mAna sa / vIjApura 1 dyAbaDa 2 sUrati 1 paM / amRtavijaya ga / paM / bhANa sa / IDara 1 pN| sujANavijaya g| paM / prema sa / [haripuro2 paM / sujANavijaya ga / paM | rAma sa / paM / mohanavijaya ga / paM / haMsa sa / / rAjanagara 1rAya- paM / bhANavijaya ga / paM | guNa sa / paM / zubha vijaya ga / paM / mAna sa / naDiyAda 1 pura 2 godhAvI3 5 / kanakavijaya ga / paM | zubha sa / pN| nAyakavijaya g| paM / gaNezaruci ga / paM / hari sa / asmatpArzva paM / mohanavijaya ga / paM / gulAla sa / gaNAd bahiH paM / zAMtivijaya ga | pN| kRSNa s| pATaDI 1 pN| mAnavijaya ga / paM / jina sa / / pAdarI 1 paM / jasavijaya ga | paM / viveka sa / bajjA' 2 5 / rAjavijaya ga / paM / suMdara s|) gvAsada 2 pN| kAMtivijaya gapaM / la la sa / ) pN| pramANavijaya ga / paM / puNya sa / samau 1 paM / devavijaya ga | paM / vinIta sa | DabhoI 1 kAravaNa 2 paM / premavijaya ga | paM / zabha sa / vaDAlI 1 peDhAmalI 2 paM / dIpavijaya g|pN / rAja s| vIramagAma 1 paM / jayavijaya g| paM / dIpa sa / ) bhojjuA 2 paM / bhANavijaya ga / paM | rAma sa / raNoda 1 maNoda 2 pN| zAMtivijaya ga | paM: udaya s| vaDAvalI 1 paM / khusyAlacaMdra ga / bhakti sa / / cANasamo 1 gAMbhU 2 paM / khusyAlavijaya ga / zrI jI sa |) rAmapuro 2 pN| gajavijaya ga | paM| gaMga sa / vaDhavANa 1 paM / sabuddhivijaya ga / paM / rUpa sa / hebbadapura 1 paM / haMsavijaya ga / paM / gaja sa / sIhANI 2 paM / caturavijaya ga | paM / megha sa / khaMbhAyata 1 vaTApaM / jayavijaya ga / paM ! suMdara sa / rAnera 1 kAMbaleja 2 kuMdiyANo 3 daro 2 paM| jItavardhana ga / paM / kalyANa sa / kukuAva 1 . paM / vinItavijaya ga | paM / nema sa / samI1cadUra2 paM / sakalavardhana g| pN| kalyANa sa / mAMDala 1 paM | mANikyavijaya ga | paM / vinIta sa / ) dUdhaSA3 p| kRSNavijaya ga / paM / jasavijaya ga | paM / raMga s| paM / ratnavijaya ga | 5 | puNya sa / veDI 1 aNavarakAchadeze 1 puro 2 Aho I Shrutgyanam Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMka 3] kSetrAdeza paTTaka. paM / khuzyAlavijaya ga | paM / nema sa mesANo 1 paM / umedavijaya ga / paM / vRddhi sa ) chaTiyADo 2 sAmetarA 3 paM / hastivijaya ga gha / raMga sa / nesahAbe 1 paM / mAnavijaya ma / u / zrIrUpa sa / buhArI 1 basarAI 2 dhuMTADio 3 paM / pratApavijaya ga / paM / lakSmI sa |) soImAma 1 paM / amRta vijA g.| paM / pratApa sa / beNapa 2 pN| ratnacaMdra g| paM sugAla sa | mAtara 1 bArejo 2 paM / iMdrasoma ga / paM | gautama sa / |miiyaagaam 1 | syAlavijaya g| paM / gaja sa / ) iSara 2 balaNa 3 pN| kaparavijaya g| paM / amara sa | cUDA 1 rANa pura 2 paM / gyAnavijaya g| paM / pramoda sa / kaDI 1 chaNI. - yAra 2 kaTosaNa 3 lAMghaNoja 4 paM / amIvijaya ga / paM / mANikya sa / vaDanagara 1 dhA tA sakalANA 2 pN| amaravijaya g| pN| sukha sa / / dakSaNadeze pN| deveMdravijaya ga / paM / amara s| / paM | udayacaMdra ga / paM / bhakti sa / DIsA 1 jheraDA 2 rAjapura 3 paM / nayavijaya ga / paM / rAma sa | sIhapura 1 paM / dhanavijaya ga / paM / mANikya sa | drAMgadharo ? pN| kSamAruci ga / paM / gaNeza sa / kUara 1 paM / vivekavijaya ga | paM / Rddhi sa / rAnera kolInI 1 vAtima 2 phoraNA 3 paM / uttamavijaya g| paM | sumati sa / paM | bhAvavijaya g| dakSaNadeze / pN| mohanavijaya ga / pN| pratApa sa | uMmatA 1 paM / jJAnavijaya ga / paM / lakSmI sa | sAcora 1 thirAdara paM / pratApacaMdra g| paM / dAna sa / siddhapura 1 paM / bhAvacaMdra ga / paM / dolata sa / lAlapUra 2 paM / jayasAgara g| paM / nyAya sa / rAjapura 1 pN| kuMaravijaya g| paM / gaja sa | iMTolo 1 mahevA sAdaDA 2 anastu 3 paM / amRtavijaya ga / paM / bhANa sa / sAMparA 1 sAMkarAra paM / harSavijaya ga | paM| kRSNa sa / voharA kaTaMra 1 paM / sobhAgavijaya gapaM| caMdra sa / naMdAsaNa 1 paM | jIvaNavijaya ga | paM | lAla sa / sedAtapuro 1 paM / DuMgaravijaya ga | paM / meva sa | uMbarI 1 araNI - vADho 2 paM / amRtavijaya ga / paM caMdra sa / dekAvADo 1 paM / dhIrasAgara ga / paM / nyAya sa | dholako 1 paM / vivekavijaya ga / paM | ratna na / bharuacca 1 paM / gulAlacaMdra / / paM / sAmala sa | kherAlu ? paM / kAMtivijaya ga| paM / darzana sa / Ilola 1 hApA 2 paM / jIvaNavijaya g'| paM / kalyANa sa / ahamadanagara 1 paM / khimAvijaya ga | paM / khusyAla sa / lIMca 1 paM / rAmasAgara ga / paM | dolata sa / dasADo 1 paM / bhImavijaya ga / paM | raMga sa | thirA 1 paM / vivekavijaya g| paM / gyAna sa / dhINoja 1 lUNavA 2 paM / kesaravijaya ga / paM | vinIta sa / varaNa 1 paM / kasturavijaya ga / paM / gyAna sa / cilorA -- paM / vinayacaMdra ga / paM / bhakti sa / pIlUco 1 cAMdaNa sara 2 DabhADa 3 paM / mANikyavijaya ga | paM / vRddhi sa / bhAbhara 1 jAma pura 2 teravADo 3 paM / jasavijaya ga | paM / pratApasa / senitha 1 jhajhAma 2 pN| premavijaya ga / paM / rUpa sa / peTalAda 1 paM / harSacaMdra ga | paM / pramoda sa / vakhatApura 1 paM / mahimAvijaya ga / paM / hita sa / muMDeThA 1 paM / rAghavAvajaya ga | paM | lAla sa / rANakapura 1 paM / dolatavijaya ga | paM / prema sa | / kAkara 1 paM / khusyAla vijaya ga | paM / guNa s| ) SImANA 2 paM / mativijaya ga | paM / gaja sa / vAsA 1 SASala 2 paM / vRddhivijaya g| paM | kAMti sa | basau 1 cAMgA 2 paM / mohanacaMdra ga / paM / udaya sa / mAvaDa 1 goThaDA 2 paM / bhANavijaya ga | paM | megha sa / lUNapura 1 paM / mANikyavijaya ga / paM / dIpa sa / basupeyaja 1 Aho! Shrutgyanam Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. . . paM / jinavijaya g| paM / darzana sa / gaNAd' bahiH sahI paM / vRddhivijaya ga | paM / vinaya sa / phedarA 1 pIpalI2 ||AUM natvA bh| zrIvijayadayAsUrIzvagurubhyo nmH|| paM / lAlavijaya ga | paM / sAdhu sa / gotrako 1 saMvat 1837 varSe bha / zrI zrIvijayadharmasUribhirthepaM / bhANavijaya ga / paM / sumati sa / jhiNAra 1 pThasthityAdezapaTTako likhyate / zrIgujaradeze / sAMsaroda 2 paM / devavijaya ga / paM / zrIjI saparIkarA rAddhanapura 1 paM / kasturavijaya ga | paM / khusyAla sa | navasArI 1 vArAi 2 bhIloTa 3 kamAlapura 4 paM / puNyasoma ga | paM / kesara sa | sovanagaDha 1 paM / muktivijaya ga | paM / hasti sa | dakSaNadeze 1 cANasamuM paM / rAmavijaya ga / paM / raMga sa / / paM / anopacaMdra ga | paM | amI sa | bhalagAma 1 vaDAvalI 2 paM / lakSmIvijaya ga / paM | rAma s| J kaMboI solaMkInI paM / kAMtivijaya ga / paM / jIvaNa sa / dhApA 1 dhanerA2 paM / nemavijaya ga / paM / haMsa sa / rAjanagaramadhye paM / nAyakavijaya ga / paM / dIpa sa / / vaNoda 1 paM / zAntivijaya ga / paM / udaya sa | veDa 1 rA...2 pN| bhavANavijaya ga / paM / nAyaka sa / ) pADalA 2 paM / raMgavijaya ga / paM / jJAna sa / / mesANA 1 paM / vinItavijaya ga | paM / hita sa / dakSaNadeza 1 paM / zAntivijaya ga | paM / raMga sa| ) dhiNoja 2 paM / kRSNavijaya ga | paM / khusyAla sa | dAMtA 1 basahI2 . paM / haMsavijaya ga / paM / sujANa sa | pAdharUM 1 anastu 2 paM / rUpavijaya ga / paM / gautama sa | kolInI kaMbAI 1 / paM / jasavijaya ga / paM / kAMti sa / DAMgaravu 1 paM / zAntivijaya ga | paM / kRSNa sa || rAjanagara 1 baDasamuM 2 paM / hemavijaya ga | paM / kapUra sa | ) rAyapUra 2 -paMdharmavijaya bhAna sa / haNAda 1 posINA2 AsAvala navo vAsa 3 paM / sahajaruci ga / paM / vallabha sa / sUratimadhye 1 paM / nyAnavijaya ga / paM / nema sa / vIsalanagara 1 vaDapaM / ratnavijaya ga | R / deva sa | cAMgA 1 nagara 2 goThuA 3 paM / raMgacaMdra ga / paM / bhakti sa / valAsaNo 1 paM / jayavijaya g| pN| dIpa sa | vIramagAma 1 bhojuyAra // atroddharita kSetrAdi satyApanA asmAbhirvidheyeti maMgalaM / gArIA 3 kesaraDI 4 // samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM saha paTTA paM / bhaktivijaya ga / paM / kAMti sa / pramANaI potA potAnaI kSetrAdezaiM pahacayo / je koI paM / kuzalavijaya ga / paM / kRSNavijaya g| paM / rAja sa / ) pArakA kSetramAMhi rahasyaI tathA kSetra AlaTa pAlaTa karasyaiM pAlhaNapura 1 pIluMcu 2 gAvaja 3 goThaDA 4 tathA koI kSetra krayavikraya karasyaiM tathA comAsA vagadA 5 mAMhaI koI kihAM phirasyaI hirasyaiM tathA koI gRhsthosuN| paM | kalyANavijaya ga | paM / prasiddha sa / ) pATaNacaDhI bolasaI to tehanaI Akaro upAlaMbha aavsyii| pa / sivasudara ga / pa / uttama sa / kuMNagara 2 pN| jinavijaya ga | paM| padama sa | sarvathA gudArAsyaI nhiiN| gudaravAja amhanaiM zrI zrI jI ciloDu 3 paM / devavijaya ga / paM / amI sa / JThANuM 4 nI ANAchaI / ehajANI maryAdAmAMhi pravartavaM // asmatpArthe paM / mohanavijaya ga / paM / naya sa / paTTaka 5. dazADu ? paM / vRddhivijaya ga | paM / deva sa | kalyADaM 2 A paTaka 3 phuTa 1 iMca lAMbo ane 6 paholo paM / puNyavijaya ga / paM / bhAkti s|) cha. paMktio 137. paM / uttamavijaya ga / paM| sumati sa / sUrati 1 navasArI2 Aho! Shrutgyanam Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 3 ]. kSetrAveza paTTaka. i| mohanavijaya g| paM / uttama sa / AgaloDa 1 paM / jinavijaya ga | paM / jaya sa / sovanagaDha 1 damaNa 2 / sakalavardhana ga | paM / kalyANa s|| AgAsI 3 / vivekavardhana ga / paM / meva sa / cuDA 2 paM / umedavijaya ga | paM| vRddhi sa | vIjApura 1 lADola 2 ) rANapura 3 paM / padamavijaya ga | paM| umeda sa / mohanapura 1 raNAsaNa2 / manarUpasAgara ga / paM | ananta sa | sAbalI 1 paM / hastivijaya ga / paM | raMga sa / jAMmapura 1 kasarA 2 / valAsa[2 paM / harSavijaya ga| paM / mohana sa / jAsakA 1 uMmatA 2 / jinavijaya ga | paM / kapUra sa / dakSaNadeze / gAMdhalI 1 deMNapa 3 / ratnakazala ga / paM / vinAMta sa / pApaM / muktivijaya ga | paM / zrIjI s|| DabhoI 1 / nyAnakuzala ga | paM / ratna sa / vaNoda 2 paM / DaMgaravijaya ga| paM / mukti sa 1) kAravaNa 2 pADalA 3 paM / pratApavijaya ga | paM / lakSmI sa / ) / subuddhivijaya ga / paM / sujANa sa / naDIyAda 1 (beMNapa 1 paM / amRtavijaya ga / paM / pratApa sa / / kanakavijaya ga / paM / sabha sa | mIyAM 1 valaNa 2 paM / govindavijaya ga | paM | hema sa / (koraDA 2 naM / mAnavijaya gapaM / jina sa / rAjanagaramadhye paM / amIvijaya ga | paM / ratna sa / / gotrakU 1 paM / syAlavijaya ga | paM | jina sa | Amoda 1 paM / bhANavijaya ga | paM / haMsa sa / ) jhajhAMma 2 paM / padamavijaya g| paM | uttama sa | pATaNamadhye paM / subudrivijaya ga / paM / jIva sa / drAMgadarUM 1 paM | bhANavijaya ga / paM rAma sa chaThi AI 1 luNavA 2 sAyalA 2 ziSya meghavijaya gaannaadbhi| sAmetarA 3 sadAtapa 4 vaDasamaM / kaDI 6 pa / syAlovajaya ga / p| Rddhi sa / TIkara 1 ghAMTIlu2 chaNIyAra 7 paM / mAnavijaya ga / paMdIpa sa ! kacchadeze --~-- paM / vRddhivijaya ga / paM / sujANa s| drAparo 1 pAdhapaM / lAlavijaya ga / paM / ratna sa / lIMbaDI 1 aMcevA rIo 2 lIu 2 pAMnasaNA 3 utelIu 4 paM / kapUravijaya ga | paM | amara sa / koTha 1 paM / kuzalavijaya ga / paM / deva sa / vasavAvI 1 / paM / nayavijaya ga | paM | rAma sa / metA 1 mayAdara 2 paM / hastivijaya ga / 4 / kuzala sa / gaNAd bahiH / / basu 3 paM / subuddhivijaga ga | paM | rupa sa / hebadapura 1 paM / ghUsyAlavijaya ga / paM / zrIjI sa / vArAhI 1 paM / kasturavijaya ga / paM / mAMna sa / vorA kaThora 1 paM / kalyANacandra ga / paM / ghUsyAla sa / ) dholakaDaM 2 kuMdIANuM 2 sa , paM / dhanavijaya ga / paM mANikya sa / soIgAMma 1 bharaDauMra paM / vinItavijaya ga | paM / nema sa | dhaSA 2 paM / ratnavijaya g|pN / nyAna sa / lIMca 1 paM | mANikyavijaya ga| paM vinIta sa / pASala 3 paM / darzanavijaya ga | paM / nyAna sa / gaNAbahi dhadhANA 4 paM / mANikyavijaya ga / paM / mohana sa / pATaNamadhye paM / caturavijaya ga / paM / megha sa / peTalAda 1 vaTAdarUM 2 paM / buddhivijaya ga / paM / mohana sa / / vAvi 1 vasu 3 peyaja 4 paM / meghavijaya ga / paM / asmatsa | J mADakuM 2 paM / mAhanavija pa ga / paM / gulAla sa | gaNAdabahi 1 5 / vivekavijaya g| paM / Rddhi sa / muMDeMThu 1 luNapura 2 chatrAlA 3 pN.| asIvijaya ga / paM / sukha sa / dharAda 1 gelA 2 paM / haMsavijaya g| paM / gaja sa / sidhapura 1 sIpura 2 paM / jJAnavijaya ga | paM / lakSmI sa / sAcora 1 Aho! Shrutgyanam Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana sAhitya saMzodhaka. [saMDa paM | pratApacandra ga | paM / dAMna sa / / paM / pratApavijaya ga / paM / vRddhi sa | paMcAra 1 gaNAbahi paM / bhAvacaMdra ga / paM / dolata sa | paM / ratnavijaya ga / paM / prema sa / ghaMbhAyata 1 paM / jasavijaya ga / paM / kAnti sa | kaTosaNa 1 vAtima 2 paM / mahimAbijaya ga | pN| hita sa / rAnera 1 nesaDA 2 phoraNA 3 paM / rAjavijaya ga | paM | suMdara sa / vaDodarUM 1 paM | kuMaravijaya ga | paM / gaja sa / khAsada 1 IToluM 2 paM / hIrAcaMdra ga / paM / gulAla sa / / IDara 1 6 / jIvaNavijava ga / paM / nAyaka sa / ammadanagara 1 paM / dhIrajacaMdra ga / paM / hIrA sa / gherAlu 2. 5 | ghasyAlabijaya ga / paM / prema sa / Ilola 1 kAnaDA 2 paM / amRtavijaya ga / paM / bhANa sa | caMdUra 1 paM / yasavijaya ga / paM / pratApa sa / aNAyu 1 paM | DaMgarabijaya ga / |pN | megha sa / uMbarI 1 paM / sobhAgyavijaya ga / paM | kSimA sa / mobhAsAdaDA 1 paM| bhANavijaya g| ) kAkara 2 paM / ravivijaya g| paM / vinIta sa / samauM 1SImANA 2 paM / nAyakavijaya ga / paM / vinaya sa / baghatApura 1 paM / dolatavijaya ga | paM / prema sa / / thirA 1 jAmalA 2 paM / guNavijaya g| paM / sthAla sa ) golIvA92 paM | indravijaya ga | paM | amRta sa / vaDAlI 1 paM / jyortivijaya ga / paM / ratna sa / dakSiNadeze paM / candravijaya ga | paM / uttama sa | rAjanagaramadhye paM / bhANavijaya ga | 5 | kesara sa | kuara 1 paM / harSavijaya ga | paM / jasa sa / dholakuM 1 paM / vRddhivijaya ga / paM | kAnti sa / mAlaNa 1 golA 2 paM / sobhAgyavijaya ga / paM / caMdra s| DAMgaravU 1 vaDagAMma 3 paM / premavijaya ga | paM / bhANa sa / nAnoraM 1 paM / yasavijaya ga / paM | kanaka sa / sojhaMtarA 1 pN| amRtavijaya g| caMdra sa / naMdAsaNa 1 lAMgha paM / rUpavijaya ga / pN| ghUsyAla sa / muMjapura 1 Noja 2 paM / haMsavijaya ga / paM / jIvaNa sa / ghaDavahamAnI 1 paM / mANikyavijaya ga / paM | subaddhi s| AMtarolI 1 paM / punyasoma ga / paM kesara sa / vyArA 1 kAnapuro 2 paM / jIvaNavijaya ga / paM | lAla sa / phedarA 1 pIpa paM / deviMdravijaya ga | paM / harSa sa / buhArI 1 ghuTADIo2 lI 2 paM / matirvijaya ga | 5 / gaja sa / gaNAda bahi paM / premavijaya ga | 5 | darzana sa / vAgaDadeza paM / mohanacaMdra ga | paM| udaya sa / magaravADaM 1 paM | kAntivijaya ga / paM / darzana sa / vAgaDadeze paM / pAnAcaMdra ga / paM | udaya sa | DIsA 1 jheraDA 2 dhaM / amRtavijaya ga / paM / viveka sa / bharU acya 1 paM / SimAvijaya ga | paM / ghUsyAla / kukuAvi 1 dekAvADu 2 paM / mANikyavijaya ga / pN| dIpa sa / gagaDa 1 / rUpasAgara ga / paM / rAma sa / lAlanA mAMDavA 1 devADabho 2 kaTodarU 2 paM / jinavijaya ga | paM / darzana sa / harasora ? paM / vinayacaMdra ma | paM bhakti sa / varaNa 1 jhIvAla 2 paM / lAlavijaya ga | paM / mANikya sa gAMbhu 1 prASA 3 dhanerA 4 daM / vRddhivijaya ga | paM / vinaya sa / godhAvI ? paM / nAyakavijaya ga | paM / gulAla sa | dyAvaDa 1 paM / bhANavijaya ga / paM / sumali sa | jhIMNAra 1 paM / ksaMtavijaya g| paM / bhAgya sa / mAtara 1 paM / bhavAnavijaya ga / paM nyAyaka sa / maNoda 1 paM / mANikthavijaya ga / paM | vRddhi sa / mAravADu 1 paM | rAmavijaya pa | paM / binIta sa / rAnera 1 vAlola uncosaNa 2 sonetha 3 paM / guNadhajaya ga / paM / prema sa / sAMparA 1 Aho! Shrutgyanam Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3j kSetrodeza paDheka. paM / kRSNavijaya ga | paM / ghUsyAla sa / dhotAsakalANA ? bha / zrI zrIvijaya jineMdra sUrIbhiryeSTAsthityAdezapaM / rUpavijaya ga / paM / gautama sa ! kaMbAI kolInI 1 paTTakaH li | zrI gurjaradeze / / paM / ravivijaya ga / |pN / kezara sa paM / dAnavijaya ga | zrIjI saparikaraH / bhAvanagara 1 paM / premavijaya g| mAbhera 1 varateja 2 dAThA 3 paM / vasaMtavijaya ga | paM / deva sa / sAMkarA 1 paM / khuzAlavijaya ga / vRddhazrIjIsa | paM / nAyaka vijaya ga paM / mAnavijaya ga / paM | ratna sa / pIpaladala 1 kara- u| zrI khusyAlasa / cirA 1 jhAlamola 2 kuzalaparo baTI2 3 teravADA 3 cAMgA 5 pA ratnavijaya ga / R / deva sa | teravADaM ? paM / mohanavijaya ga / paM / naya sa / pN| rUpavijaya paM / mAhanasobhAgya ga / paM bhAgya sa / AMgaNavAI 1 g| pN| rAjasa / rAdhanapura 1 kamAlapura 2 bhIloTa paM / kSimArUvi ga / paM / gaNaza sa / mAMDala ? ghAghala mAMDavI 3 paM / bhAgyavijaya ga / paM / yasa sa / bajANu 1 paM / uttamavijaya gapaM / sumati sa / paM / lAdhAcaMdra paM / maNivijaya ga / pa / mAna sa / raNoja 1 g| paM / rNgs| muMmara 1 agAsI 2 bAhirako 3 paM / sahajarUci ga / paM / vallabha sa / sUratamadhye paM / kRSNa vijaya ga / pN| rAja sa / paM / dhanavijaya ga / paM / rAmavijaya ga / paM / teja sa / sIhANI 1 paM | bhakti sa / samA 1 caMdara 2 dhA dhaMdhANA 3 paM / jJAnasAgara ga / paM / udaya sa / bhAlaka 1 paM / vallabhavijaya ga / paM / hita sa / paM / bhAvavijaya paM / hemavijaya ga | paM / bhIma sa / TAMkaNapura 1 bhala- g| paM / haMsasa / maiyAM 1 baDodaro 2 iMTole 3 gAMma 2 cAMgA 3 paM / hemavijaya ga | zrI jI sa / vaDAlI 1 vaSatApura 2 atroddharitakSetrAdisatyApanA asmAbhirvidheyati maGgalam / paM / rAjavardhana ga / paM / sakala sa / paM / vAravardhana ga / // samasta sAdhu samudAya yAmyaM aparaM sahu paTTA pramANe paM / jIta sa / pN| khusyAlavardhana ga / paM / dharma pAtA potAneM kSetrAdeze jaI pohcjyo| je koI pArakA kSetra sa / vaDhavANa 1 cUDA 2 rANapura 3 sAhelA 4 / mAhe rahasya tathA kSetra AlaTapAlaTa karasya tathA koI paM / lalitavijaya ga / paM / caturvijaya ga / paM / motIcomAsAmAMhiM pharasya harasya tathA koI gRhasthAsyaM caDhI vijaya ga / paM / gyAna sa / visalanagara 1 kaDA 2 bolasya tathA gacchaneM kAMmeM ekaThA nahi thAI to Akaro jAsakA 3 sIvAlA 4 goThavA 5 bhAlaka 6 guMjA upAlaMbha Avasya / gudarAsye nahIM / sarvathA ja gudaravAja 7 deMNapa 8 gharoDAmagaroDA 9 zrI zrIjInI AMga che| ehavaM jANi sarva maryAdAmAMhiM paM / mANikyavijaya gapaM / vinIta sa / paM / jJAnapravataMbuja // vijaya ga / paM / mANikya sA veDa 1 rAphu 2 5 / DuMgaravijaya ga / paM / mukti sa / paM / vivekavijaya paTTaka 6. __ga / paM / DuMgara sa / surati ? navasArI 2 paM / rUpavijaya g| paM / padama sa / sAraThadeze navonagara 1 AnI laMbAI 3 phuTa ane pahoLAI 71 che. paM paM / raMgavijaya ga / paM / amRta sa / bharu acha 1 dejaktio ekaMdara 139. vArI 2 sahI paM / tattvavijaya ga / paM ! jaya sa ! pAdaro 1 gavAsada 2 OM narUvA || bha zrI zrIvijaya dharmasUrIzvara gurubhyo oDapADa 3 namaH / sN| 1866 varSe / paM / pratApavijaya ga | paM! uttama sa! damaNa 1 vAlola Aho! Shrutgyanam Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. 122 [ khaMDa 1 paM / devavijaya ga | paM | amI sa / paM / kanakavijaya ga | dIpa sa / pIpaladala 1 karapaTIyo 2 ga / paM | kapUra sa / masAMNo 1 uMDhAi 2 lAMdhaNoja paM / ravivijaya ga / paM / maru sa / paM | kezaravijaya ga / 3 chaThIvADo 4 naMdAsaNa 5 DAMgaruo 6 bilo- paM / ravi sa / mAMDala 1 laNIyAra 2 daro 7 - paM / bhANavijaya ga | paM / kezara sa / paM / mohanapaM / devavijaya ga | paM / dIpa sa / paM / mAnavijaya ga / vijaya ga | paM / bhANa sa / vaNoda 1 kuMArada paM / hita sa / rAjanagara 1 haivadapura 2 asAvala 2 saMghalapura 3 3 navovAsa 4 phedarA 5 rAyapura 6 parohatIyo 7 paM / rupavinaya ga / paM / kezara sa / gaNAbahiH harSajInA muADA 8 pN| ravivijaya ga / paM / vinIta sa / cANa samo ? paM / vinayavijaya g| paM / kalyANa sa / paM | RSabha kaMbAI 2 vaDAvalI 3 kaMtharAvI 4 vasI 5 saMDera vijaya ga | 4 ! jina sa | pATaNa 1 kuNagara 2 6 luNAvA 7 muMDerA 8. SAMmalaNA 9 vAyaDa 3 aDIyA4 paM / zAMtivijaya ga / paM buddhi sa / vAva 1 mADhako 2 paM / mANikyavijaya ga / paM / mohana sa | AgaloDa 1 paM / vinayavijaya ga / paM / rAghava sa / DIzA 1 DoA paM / uttamacaMdra ga / paM / udaya sa / pAlaNapura 1 bagadA 2 samaaura vIyAMNo 3 2 dAMtAvasI 3 seragaDha 3 paM / amRtavijaya ga / paM / pratApa sa / soigAma 1 paM / kAMtivijaya ga | paM / nyAna sa / paM / devavijaya asAro 2 g| paM / kAMti sa / vijApura 1 lADola 2 hApu paM | kezaravijaya ga | pa / megha sa / asmat pAzca 3 bhAMDu 4 paM / pratApavijaya ga / paM / viveka sa / rANakapura 1 paM / nyAnavijaya ga | paM / gaMga sa / vArAhI 1 ghola- bhalagAMma 2 kaDA 2 agIcAMNA 3 paM / hemavijaya ga / paM / bhIma sa / jAmapura 1 AmapaM / hastivijaya ga / kuzala sa | paM / maNikyavijaya luNA 2 g| paM / hasti sa / gaNAbahiH paM / vallabhavijaya g| pN| guNavijaya ga / 5 / vipaM / hemavijaya ga / pN| kapura sa | paM / caturvijaya ga | paM mala sa / kuMara 1 aNorapuro 2 lAbhADo 3 zAMti s| gotrako 1 navoparo 2 paM / muktivijaya ga / paM / haMsa sa / iDara 1 liibopN| kalyANavijaya ga / paM / jaya sa / dasADo 1 kalADo daro 2 2 saMkhazvara 3 paM / rAjeMdravijaya ga | asmat sa / brAparo 1 paM nAyakavijaya ga | paM / kezaravijaya ga | paM | jaya paM / kAMtivijaya ga / asmat sa | sarIyada 1 sa / viramagAma 1 gorIyA 2 bhojUvA 3 paM / ratnavijaya ga | paM / hema sa / prAMteja 1 paM / bhAgyavijaya ga | zrI jI sa | bANo 1 paM / sujJAnavijaya ga | u | zrI sobhAgya sa | maNoda 1 paM / gumAnavijaya ga | paM / na.yaka sa / lIMbaDI 1 paM / zAMtikuzala ga | paM / viveka sa harIpuge 1 chAparI. aMdhevAlIyo 2 yAola 2 vorAkaThora 3 paM / khusyAlavijaya ga / paM | rAja sa / lachi 1 paM / navalavijaya ga / paM / jina sa / vasu ? paM / hAravijaya ga / paM / bhAMNa sa / gaDha 1 maMDANA 2 paM / bhaktivijaya ga | paM / deva sa / gaNAd bahiH // paM | gokalavijaya ga / 5 / vRddhi sa / magaravADo 1 5 / hemavijaya ga | pN| gotama sa | pATaDhI 1 kezaraDI paM / dIpavijaya ga ! paM / prema sa / paM / ubhedavijaya 2 nAnodaro 3 Aho I Shrutgyanam Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1 . kSetrAdeza paTTaka. 122 paM / jJAnavijaya ga | paM / rAjeMdra sa / jaMbUsara 1 paM / lakSmIvijaya ga | paM / teja sa / vaDanagara 1 uMmatA2 paM / rAjavijaya ga / paM / rUpa sa / sAMbalI 1 balA- paM / bhavAnavijaya ga / paM / pramoda sa | jhINora 1 saNo 2 paM / rUpavijaya ga / u / saubhAgya sa / sAraThadeze paM / rupavijaya ga | paM / mohana sa / mAvaDa goThaDA 1 paM / tejavijaya ga / paM / ratna sa / sAMkarA 1 uMbarI 2 paM / nAyaka vijaya ga / paM / iMdra sa / dhINoja 1 vAMsA paM / bhImavijaya ga | paM lAla sa / rAnera 1 2 donAvADo 3 paM / dhanavijaya ga | paM | phatte sa / mAtara 1 paM / harSa vijaya ga | paM khusyAla sa / kaDI1 dekAvADA2 ...paM / jItavijaya ga | paM / mANikyavijaya ga / paM / / paM / harSavijaya ga / paM / padama sa / khaDa 1 bamAnA 2 lAla sa | Dabhoi 1 kAravaNa 2 lIloDa 3 paM / mAnavijaya ga | paM | vinaya sa / rAjapura 1 paM | lAlavijaya ga | paM / umeda sa / jAmalA 1 paM / sarupacaMdra ga / pN| hIra sa / kharAlu 1 ahamadanagara 2 paM / mukticaMdra ga / paM / bhAva sa / sIpura 1 paM / dhIravijaya ga / paM / harSa sa / thirAda 1 paM / hemacaMdra ga | paM / vinaya sa / mAlaNa 1 paM / muktivijaya ga | paM / megha sa / muMDeTho 1 rAmapuro 2 paM / premacaMdra ga | paM / jIvaNa sa / jheraDA 1 varaNa 2 paM / dIpavijaya ga | paM / hasti sa | pIpalI 1 . paM / harSavijaya ga | paM / ratna sa / godhAvI 1 paM / bhAgyavijaya ga / paM / amRta sa / pIluco 1 paM / harSavijaya ga / paM / dharma sa / mobhAsAdaDA 1 paM / raMgavijaya ga / paM / prema sa / naDIyAda 1 muMjapura 2 paM / jJAnavijaya ga / paM | jIta sa | AMtarolI 1 paM / kAMtivijaya ga / paM / nAyaka sa / bArejo 1 paM / zAMtivijaya ga | paM / rupa sa | gaNAdabahiH paM / dharmavijaya ga / paM / punya sa / dhotAsakalAMNA ? paM / vidyAvijaya ga / paM / rupa sa / dyAvaDa ? paM / pratApavijaya ga / paM / phatte sa / metA 1 . paM | lAlAvajaya ga / paM | kistara sa / peTalAda 1 paM / vivekavijaya ga | paM | goviMda sa / anastu 1 paM / vasaMtavijaya ga | paM / deva sa / raNoda 1 paM / vasaMtavijaya ga | paM / bhAgya sa | saraSeja 1 paM / rupavijaya ga | paM | bhAva sa / vaDAvala 1 paM / uttamavijaya ga / paM / meva sa | asmat pArzva paM / sajANavijaya ga / / vinIta sa / ciloDo 1 paM / tejavijaya ga / paM / mANikya sa / koTha 1 janAko gAMgaDa 2 paM / rUpavijaya ga | paM bhANa sa / vihArA 1 paM / haMsavijaya ga | pN| ravi sa | koraDA 1 sonatha 2 paM / hitavijaya ga / paM / jina sa / mAMDavI ? paM / jayavijaya ga / paM / ravi sa / uMbarI 1 paM / hemavijaya ga / paM / deveMdra sa / buhArI 1 paM / lakSmIvijaya ga | paM / mahimA sa || dhAnerA 1 paM / hitAvajaya ga / paM / mAna sa / naDIyAda 1 paM / vinayavijaya ga / paM / dolAte sa / ) luMNapura 2 paM / premavijaya ga / paM / bhIma sa | vasarAvI ? paM / bhaktivijaya ga / paM / rUpa sa / kaMboi 1 paM / hitavijaya ga | paM / megha sa / paMcAsara 1 deyodara 2 paM / hemavijaya ga / paM| mohana sa / vaDA 1 ghemAMNA 2 pa / kAtivijaya ga / paM / dAlati sa | paM | sumati vijaya paM / bhImavijaya ga / paM / prama sa / moravADo ? g| paM / guNa sa / kaharA 1 kAkara 2 paM / nemavijaya ga / paM / gama sa / gAMbhU 1 . paM / khusyAlAvejaya / / | mema sa / ilola 1 paM / rAmavijaya ga / paM / teja sa / soyANo ? paM / bhavAnavimala ga / paM / ruddhi sa / pADalA 1 paM / vRddhivijaya ga / paM / bhIma sa / bhAmara 1 kuAlA2 Aho! Shrutgyanam Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raka paM / premavijaya ga / paM / zIva sa / dholako 1 morIyo 2 paM / dayAsoma ga | paM / jIta sa / iSara 1 balaNa 2 paM / phattevijaya ga / paM bhAga sa / baiNapa 1. paM / nyAnavijaya ga / paM / sobhAgya sa / pAMvaDA 1 paM / tattvasoma ga | paM / rAja sa / sobanagar3ha 1 1 paM / kapuravijaya ga / paM / vinaya sa / sAcorakArolA 1 paM / premavijaya ga | paM / amRta sa / rAnera 1 paM / lakSmIvijaya ga | paM / khusyAla sa / uMcosaNa 1 paM / rAjavijaya ga | paM / darzana sa / kaDI 1 jaina sAhitya saMzodhaka. paM / vivekavijaya ga / paM / harSa sa / borasada 1 vaTAdaro 2 atroddharIta kSetrAdi satyApanA asmAbhividheyati maMga laM || gaccha bAra bAlAthI AhAra vivahAra karase te upA- paM / narottamavijaya ga / paM / cArItra sa / choNI | dasa labha pAmaze || ratha | khaMbhAlI | govA | samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM sahu par3A pamANe maM / abhayavijaya ga / vRddhazrIjI sa / rAjanagara / saraSeja | potAne kSetrAdeze jai pohacajyo / ta0 koi pArakAkSetradholakA | palIyaTha / ogaNaja / sojhA / mAMhi rahasyai / ta0 kSetra AlaTapAlaTa karasyai / ta0 ghoraja | [ khaMDa 1 paM / nyAMnavijaya ga paM / jIta sa / senApura | koralArA | methI / samanI | rAjapIpalA | gAM / dhavalagAMma / ThANu 2 Amoda madhye paM / gautamavijaya ga paM / jota sa / sANaMda | morIbhuM / moDAsara | kuMAraja / kauTa / vegaDA | vArada ( 3 ) pIpalI / caladAMNo / goraja / dholerA / bAvalo / nAMnoda | sAMkoDa | mAMkoDa | dholerAbiMdara | paM / dayAlavijaya ga / | vidyA sa / nIkorI | paM / bhaktivijaya ga | paM / padama sa / jaMbusara / kArola | mAsara / gajerA / haNatrI / koi comAsAmAMhi pharasyai harasyai / ta koi gRhastho - paM / premavijaya ga / paM / amara sa / bhRgUpura / trAMsalA / - suM caDhI bolasyai to Akaro upAlaMbha Avasyai / sarvathA gudarAsyai nahIM / gudaravAja zrI zrIjInI ANachaI / ehavaM. jANI maryAdAmAMhi pravartatuM / iti zrayaM // suDI | samanI | kalamA / kalAdaruM / meDama | mosama | maMgalesara | jhADesara | aMgAresara | sahI zrI w keravADu | paTTaka 7 - buA / kolavaNu / A paTTaka 2 phuTa 10 iMca lAMbo ane 73 paddoLo paM / vinayavijaya ga / paM / jIta sa / surata ! chIpavADa | che. paMkti saMkhyA 84. AMbhalIrAyaNa | niMbaDIkuI / nAnu harIparu | navUM paraM / nAnaparaM / vorA kaThora | puMNA / katAragAma / oDapADa | varIyAva / ghoghA / bhAvanagara / // zrI arha namaH || // zrIgautamAya namo namaH // || zrIzaMpezvarapArzvanAthAya namaH || paM / gulAbacaMdra ga | paM / dolatacaMdra sa | paM / kanakacaMdra ga | paM / pAnAcaMdra satka | paM / jayavijaya ga | paM / mAMna sa / vijApara | gavAi / loda | peDhAMmalI | kaDolI / sojhA / raMga // OM natvA bha / zrIvijaya mahendrasUrIzvara parama gurubhyo namaH // pura / saradArapara / lADola | dAvaDA | pIthApara | suMdarapara | mAluMkSaNa | rITroDa | amRtapura / saMvat 1873 varSe bha / zrI zrIvijayasUrIMdrasU- paM / ratnavijaya ga paM / amRta sa | akalesara | dIvA | bhirjyeSThasthityAdezapaTTako likhyate / zrIgurjaradeze / dIvI / Aho! Shrutgyanam Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] paM / harSavijaya ga paM / tattva sa | paM / sAvijaya ga | paM / prItI sa / paM / caturavijaya ga / paM / hIta sa / akabarapura paM / nAyaka vijaya ga / u / lakSmI sa / rAMnara / sarasa / kSetrAdeza paTTaka. SaMbhAyata viMdara paM / dharmavijaya ga | vRddha zrIjI sa / paM / rAmavijaya ga paM / prema satka kudiyAM | bhagavA DAMDI | paM / nAyakavijaya ga | paM / saubhAgya sa / harIparaM / chAparIyAola / paM / ratnavijaya ga paM / amRta sa / gerItuM / vaDasamuM / kodarAMma | megAla | paM | nayavijaya ga | vRddha zrIjI sa / cAMdaNasalla | kherAlu | bAraju | mahiyaja / lAlI / cosara | asalAlI / jetalapara | gIramatA | TIcA | navogAMma | mahijaDuM / droDA | kAMnerA | volaja | jalAlapura | naaj| nAhaja / nAyakU | bArejaDI | piiraaNN| vasahi / bIDajAThANuM 1 Amodamadhye | ThAMM 2bharuaccamadhye paM / ratnavijaya ga | paM / mukti sa / godharA / paM / premavijaya ga | paM / mANIkya sa / puNAMnayara, dakSaNadeze | paM / mohanavijaya ga / paM / bhupati sa / bApagAMma ! paM / sabhAcaMdra ga paM / somacaMdra sa / pAja | paM / bhagavAnavijaya ga / paM / hita sa | kAvalI | paM / kapUravijaya ga | paM / kesara sa / gaNadevI / bolI moruM / Achoda | bAraDolI | vADI | pIpalanAra | mAMgIyAtuMgIyA / paM / padmavijaya ga | paM / rUpa sa | buhArI | paM / dayAvijaya ga | paM / deva sa / pAdarI / ThAMNu 1 astdarAmadhye paM / rAmavijaya ga | pe | paM / vallabhavijaya ga / paM / lakSmIvijaya paM / zrIvara sa / vaDodaru | AMti / sAMti / paM / uttamavijaya ga / paM / tIrtha sa / kAkarIyuM / gheragAMma | paM / raMgavijaya ga | paM / jasa sa / kaDI rAjapura | rAmapura / paM / kapuravimala ga / paM / dIpavijaya ga | paM kastura sa / bhakoDuM | paM / vIvekavijaya ga paM / cAritra sa / vyArA | kAnapurA | paM / dayAvijaya ga paM / dIpa sa | kapaDavAMNIja | paM / nItyavijaya ga paM / pramoda sa / mesAMNA / jhoThAMNA | paM / raMgavijaya ga paM / gulAla se / kukaravAr3a / oyala | devaDuM | paM / bhaktivijaya ga | vRddha zrIjI sa / kolavaNuM / paM / ghusAlavijaya ga | paM| deveMdra sa / cAMpAnayara | vejalapara | 125 paM paM / hastivijaya ga | paM paM / haMsavijaya ga paM / bhojacaMdra ga | paM / bhakticaMdra sa / AtarasamuM / 1 | sumati sa / kesaraDI | / ratna sa / gaNAd bahira / / muneMdra sa | dakSaNadeze tlegaaNm| / harSa sa | junera / Aho! Shrutgyanam paM / harSavijaya ga | paM / zrIvara sa / bAlA | pAlaDI | paM / premavijaya ga | me | dharaNendra sa | mALavadeza | paM / caturavijaya ga | paM / lakSmI sa / ThAMNu 1 vyArAmadhye / paM / saubhAgyaratna ga | paM / bhavAMnIratna | Amoda | sarabhAMNa / mIyAgAMma | paM / mohanavijaya ga | paM / vinIta sa / mAlapura / raNI- paM / ratnavijaya ga / paM / mAMna sa / boDhaNa | mu / raMgavijaya ga / / pratApa sa | bhRgupuramadhye paM / zAMtivijaya ga | paM / vinIta sa | naMdarabAra ! isara- paM / sIvacaMdra ga / pAmola | yAlUM | Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka paTTaka 8 zrI 126 paM / nemavijaya ga | paM| mANIkya sa / pUrvadeze paM / nemavijaya ga | paM / prema sa / ciNApurapaTTaNa | asmatta ThAMNu 4 zrI suratamadhye || || ityAdi kSetra satyApanA || || asmAbhividhi jJeyAH / / tathA samasta sAdhu samudAya yogyaM / potapotanA laSyA kSetrAdeza pramAMNe sAcavavA / tathA je koI nahI sAcave tathA je koI adalA badalI karasye:, tathA je kraya vikraya karaseM / tathA je koi grasthAdi saMvAte viruvapaNe pravartase / tehaneM AvateM par3e Akaro upAlaMba devAse / gudarA nahiH || mATe evaM jAMNI gacchamRjAdA guru paraM parAI pravavuH || sahi || evaMca, pAlaNapura / mAlaNa | magaravAMDu | vaDagAMma | rupAla / megAla / bisalanagara | vaDanagara | kadanupara | mahupara | guMjA | govA | kaDA | ciNoja | jhoTAMNA / kaTosaNa | mAMNIkapura hApA / tAjapura | mAMgasA / pIMNApara | vAsaNA / cirADAlI | bodaruM / unAuA | bAluA / godhAvI / selA | ghumA / vasahi | barAnapura / nauraMgAbAda | TiMgoDuM / gAMdalI | pIpalanAra | nalavaruM / mahuA / sarabhAMNa / vaNeza / savveNa / valasADa / TiMbA paragaNuM / vasarAvI | mAMDavI | kAlaya | mahamAI biMdara vasahi biMdara | isa napura | magoDI / vaDhavAMNa | nivaDI | pANeThA / guMdi / uttelI ( ? ) sojhatarA / vaso / mAtara | phatepara | devAMNa / bArIyuM / cArolI | sonagaDa | bAlola | nIjharAla | jhoTAMNA | dujhAMNA | haidarAbAda | palIyaDa | ghoraja | paM / vinayavijaya ga paM / kalyANa sa / paM / vijaya ga | paM / jina sa / lIloDa 2 phatepura 3 valaNa 4 paM / gulAvavijaya gaM / paM / jayavijaya ga | paM / viveka sa / bIjApura 1 lADola 2 harasora 3 samoM 4 paM / rUpavijaya ga | paM / padama sa | gaNA bahi || ityAdi kSetra zrI zarakAra bAlaseM hai || sahiH || [ khaMDa 1 paM / maNikyavijaya ga / zrIjIsaparikarA / pAlaNapura 1 bagadA 2 dAMtA 3 luMNapura 4 pAMcaDA 5 banAlI 6 moriyo 7 caMDela 8 gorIyala 9 paM / syAlavijaya ga | paM / deva sa | paM / mAnavijaya g| paM / hita sa / rAjanagara 1 sarada 2 hevadapura 3 AsAvada / 4 morIyo 5 rAyapura 6 navo vAsa 7 paM / vivekavijaya ga | paM / premavijaya ga / ye / DuMgara sa | damaNa 1 pAlaDI 2 vorAkaThora paM / nAyaka vijaya ga paM / paramavijaya ga / u~ / zrI ghusyAla sa | paM / dharmacandraga | paM | kanyA sa | surata 1 harIpurA 2 navasArI 3 chAparIyA ola 4 paM| subuddhivijaya ga paM / valana sa / paM| lakSmIvijaya ga paM / subuddhi sa / vaDoda 1 dvAparo 2 rAhupuro 3 paM / punyavijaya ga | paM / dIpajaya ga | paM | kRSNa sa | pADaNa 1 kuMNagara 2 kaMboI kolinI 3 bhalagAMva 4 AnI laMbAI 3 phuTa 3 iMca, poLAI 7 iMca. paMkti saMkhyA 128. // OM natvA / bha / zrI zrIvijaya dharmasUrIzvara para magurubhyo namaH saM 1880 varSe | ma / zrI zrIvi jayajinendrasUribhiryeSTasthityAdeza paTTaka li| zrI gurjaradeze | Rbha mIyAM 1 anastU 2 paM / vIravijaya ga | paM / zubha sa | rAjanagaramadhye | paM / nAyakavijaya ga | paM / kezaravijaya ga | paM / jaya sa | vIramagAMva ? gorIyA 2 paM / muktivijaya ga / paM haMsa sa / paM / kanaka vijaya ga | paM| kapUra sa paM | lakSmIvijaya pa ga | mukti sa paM / zivacandra ga | paM / utana sa | muMbaI 1 vI 2 agAzI 3 Aho! Shrutgyanam AgaThoDa 1 camatA 2 paM / rUpavijaya ga | paM / rAjasa / paM / vallabhavijaya / " Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3 kSetrAdeza paTTaka. paM / mohana sa / cAMNasamo 1 vaDAvali 2 kaMbAI paM / syAlaghardhana ga / paM / dharma sa / paM | gaNezavardhana g| solakInI 3 kaitharAvI 4 luNavA 5 paM / rAja sa / nIbaDI.1 pIpalI 2 paM / kezaravijaya ga / paM / uttamavijaya ga / paM / megha paM / hemavijaya ga / pN| gotama sa / gaNAda bahi bhAvanagara 1 vAlukara 2 varateja 3 paM | jJAnavijaga ga / paM | mANikya sa | aNavarapure bhaMDArIyo 4 paM / vinayasAgara ga | paM / umeda sa / gaNAd bahi paM / muktivijaya ga / paM / meva sa / paM / mohanavijaya paM / pratApavijaga ga / paM / viveka sa / khaimavijaya ga / g| paM / mukti s.| mesANA 1 lAMgaNoja 2 5 / pratApa sa / mayAdara 1 paM.rAmavijaya ga | paM / rUpa sa / IDara 1 vaDAvali 2 pN| jItavijaya ga! pN| jina sa / paM / kalyANavijaya khaDabrahamAMNI 3 raNAsaNa 4 g| paM / jIta sa / mAMDavI 1 oDapADa 2 paM / jaitavijaya g| paM / zAnti sa / tharA 1 vAva 2 paM | rAmavijaya ga / paM / nema sa | pN| rUpavijaya ga / kuMdarA 3 dhadhAMNa | 4 vaDA 5 paM / umeda sa / vaDhavANa 1 cuDA 2 volerA 3 pIrapaM / mAnavijaya ga | paM | darzana sa / rAdhanapura 1 bhaDIyAda 4 sAyalA 5 vArAhI 2 bhIloTa 3 kamalApura 4 suneta 5 paM / mANikyavijaya ga / paM | galAla sa ! jhINora 1 jAma 6 veTha 3 kuMara 9 paM / sujAnavijaya ga / u | zrI saubhAgya sa / : seragaDha 1 paM / dIpavijaya ga / paM / bhAva sa / jaMbUsara cItroDo 2 paM / sabadrivijaya ga | paM / raMga sa / bharuaca 1 paM / caturavijaya ga | u | bhakti sa | vasu ? nAMdotaro 2 dejavADo 2 pN| pratApavijaya ga / paM / bhavAMna sa / pAdaro paM / zubhavivaja g| paM / kalyANa sa / vAda 1 paM | vivekavijaya ga / paM / haMsa sa / jAMmalA 1 paM / pratApavijaga ga / paM / Utama sa | dakSaNadeze / paM / amRtavijaya ga / paM | vallabha sa | mAMDala 1 paM / bhaktivijaya ga | paM| kIstura sa / vIhArA 1 paM / jJAnavijaya ga | paM | rAjeMdra sa / buhArI 1 paM / kIrtivijaya ga / paM | gumAMna sa / rANakapura 1 paM | bhImavijaya ga | paM / hema sa / AMtarolI 1 paM / rUpavijaya ga / paM | mohana sa / mAvaDa 1 goThaDA paM / rAjavijaya ga | 4 | bhIma sa / valaya 1 2 UmarI 3 sathalAMNo 4 metA 5 . paM / jJAnavijaya ga / paM / ravI sa | mAlaNa 1 paM / catarvijaya ga / paM / nyAna sa / maNAda 1 gAMbha2 5 / dhanasAgara ga | paM / phate sa / mAtara 1 nAMnodaro2 paM / lakSmIkuzala ga / paM Rddhi sa | sortthdeshe| paM / dIpavijaya ga / paM / hasti sa / devADabho 1 / tejavijaya ga | paM / hema sa / samI 1 dudakA 2 paM / harSavijaya ma / paM / galAla sa / UmatA 1 deNaphara kuMArada 3 paM / Utamavijaya ga ||pN / vallabhasa / dasADo 1 paM / rAjandravijaya ga | asmatsa / DabhAI1 kAravaNa 2 pa / labdhivijaya ga / ) kalADo 2 paM / devavijaya ga / paM| kaaNtis| pN| zubhavijaya ga / pN| pa / mAtAvijaya ga / paM / nyAna sa / muDherA 1 lalita sa / siddhApura 1 kallANo 2 paM / hastivijaya ga | paM / mANikya sa / pIpaladala 1 paM / mANikyavijaya ga / paM / hasti sa / Ilola 1 karapaTIyo 2 ___ sAbalI 2 valAsI 3 paM| bhAgyavijaya ga / paM / amRta sa / vIsalanagara ? paM / caturvijaya ga / zAMti sa / paM / rAjavijaya ga / kaDA 2 jAsakA 3 goThavA 4 sivAlA 5 gUMjA ___paM / hema sa / pAdahI 1 dekAyAde 2 chaNiyAra 3 6 vasIDAbhalA 7 bhAlaka 8 Aho I Shrutgyanam Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. [ paM / dharmavijaya ga | paM / pUnya sa / vaDagAMma 1 paM / phattevijaya ga / paM / bhANa sa / sAMkarA 1 vAMsA 2 paM / padmavijaya ga / paM / bhAgya sa / peTalAda 1 veja- rAnera 3 lako 2 ghAMvalI 3 paM / goviMdavijaya ga / paM / bhavAna sa / Ighara 1 paM / kAMtivijaya ga | asmatsa | TeMbAcuDI 1 paM / raMgavijaya ga | paM / prema sa / naDIyAda 1 paM / kSamA vijaya ga | asmatsa / magaravADI ? paM / kIsturavijaya ga | paM / gokala sa / maDANA 1 paM / ratnavijaya ga | asmatsa | cAMgA 1 paM / devIcaMdra ga / paM / duli sa / DuMgarapura 1 bAMsavAlo paM / kAMtivijaya ga / paM / dolati sa| sarIyada 1 vAyaDa 2 2 mAhaNapUra 3 paM / kezaracaMdra ga / pN| kalyANa sa / caMdura 1 paM / vidyAvijaya ga / paM / rUpa sa / paM / utamavijaya .... paM / tajavijaya ga | 5 | ratna sa / ghAghala ? ga | paM vidyA sa / gharAlu 1 cAMdaNasAla 2 paM / maktivijaya ga / pN| pratApa sa / dhotA? sakalANA 2 paM / Uttamavijaya ga / paM | vInIta sa | gotrako? gAjadIpaM / nemavijaya ga / paM / bhANa sa / khabhAyata 1 vaTAdaro2 pUro 2 paM / jIvaNavijaya g| paM / kuara sa / asmatpAN paM / Rddhivijaya ga / paM / jJAna sa / muMjepara 1 pN| kuMaravijaya ga / paM / hema sa | vajANo 1 paM / rupavijaya ga / paM / bhANa sa / sovanagaDha 1 pN| caturavijaya ga / 5 / navala sa / vaDanagara 1 laNavA pN| hitavijaya ga / paM | jina sa / vAllola 1 2 oDhAI 3 pN| gUmAnavijaya ga / paM / rUpa sa / liMcha? aMbAsaNa 2 paM / hIravijaya ga / paM / lAla sa / amanagara 1 paM / sukhavijaya ga | paM / pramANa sa / naMdAsaNa 1 pN| ratnavijaya ga / 5 / syAla sa / rupAla 1 saDo 2 paM / nItyavijaya ga | paM / harSa sa / kaDI 1 kuAva 2 paM / harSavijaya ga | paM | sujANa sa | kezaraDI 1 paM / dayAsoma g| paM | jIta sa / iMToluM 1 paM / dhanavijaya ga | paM / syAla sa | godhAvI 1 paM / premavijaya ga / paM / amara sa / jAMmapara 1 kasarA 2 paM / nemavijaya ga / paM / rUpa sa | pIluMco 1 paM / vivekavijaya ga | paM / harSa sa | borasada ? paM / dIpavijaya ga / paM | vInaya sa / gaDha 1 vaDAvala 2 paM / hitavijaya ga | pN| haMsa sa / saMghasara 1 paM / mAnavijaya ga | paM / vInaya sa / dhAnerA 1 jheraDA paM / suMdaracaMdra ga | paM / duli sa | sIpara 1 2 varaNajhabhAla 3 paMhemavijaya ga / paM / sukha sa | gaNAbAhi paM / nAyaka vijaya ga / paM | iMdra sa | dhINoja 1 raNoja 2 pa / Utamavijaya ga | paM / rAjeMdra sa / mobhAsAdaDA ? paM / lakSmIvijaya ga / pN| ghusyAla sa | cIleoDo 1 paM / motIvijaya ga / paM / mukti sa | siradArapura 1 badarako 2 dhavalako 3 pN| Rddhivijaya ga | paM / lakSmI sa / paMcAsara 1 pADa. paM / dhanavijaya ga / paM / bhaSaNa sa / mAravADI 1 lA 2 soIgAMma 3 paM / haitavijaya ga / paM / meva sa / koTa 1 gAMgaDa 2 anodvarItakSetrAdI satyApanA asmAbhirvidhayAiti mNglm| paM / jayavijaya g| paM / harSa sa / pArakaranagara ? samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM sahu paTTApramANe paM / nemavijaya ga / 5 / rAma sa / chaThIyAraDo 1 potA potAneM kSetrAdeze jaI pohacajyo / je kAI pArakA paM / kapUravijaya ga / paM / bInaya sa / hAmA ? rAjapura2 kSetramAMhiM rahasya / ta / kSetra AlaTapAlaTa kara / tathA AheDA 3 kayavikraya karasya / t| koI comAsa'mAMhi phirasya paM / jItakuzala ga / paM | dIpa s| paM / Rddhikuzala hirasthe / tathA grahastha thakI caDhI bolasya / to tehaneM g| paM / kastura sa / rAnera 1 Akaro upAlaMbha AvasyeM / sarvathA gudarAsya nahI / gRha Aho! Shrutgyanam Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] kSetrAdeza paTTaka. 129 ravAja zrI zrIjInI AMNa chaI / ehavaM jAMNI maryAdAmAMhiM paM / vIravijaya ga / paM / zubha sa / rAjanagaramadhye 1 pravartavU / iti zrI / / paM / nAyakavijaya ga | paM | jaya sa / paM | zubhavijaya ga / paM / kalyANa sa / varimagAma 1mAMDala 2 gorIyA 3 paTTaka 9 paM / muktivijaya ga / paM / haMsa sa | paM / lakSmIvijaya g| 3 phUTa 3 iMca lAMbo.6 iMca pahoLo. 133paMkti. paM / mukti sa / Ilola 1 saradArapura 2 paM / tejavijaya ga / paM / hema sa / dhAnerA 1 AheDA shii|| 2 jheraDA 3 || OM natvA bha | zrI zrI vijayadharmasUrIzvara paM / kanakavijaya ga | paM / kapura sa / sAbalI 1 paramagurUbhyo namaH / paM / zivacaMdra ga | paM | uttama sa / mamoI 1 vasIra saM / 1882 varSe bha zrI zrI vijayajineMdrasUribhiryeSTa- nAgothA go 3 sthityAdezapaTTakalikhyateH / / gurjara deze / / paM / dIpavijaya ga / paM | bhAva sa / paM / bhaktivijaya paM / mANikya vijaya ga| zrI jI saparikarA | udepura mevADa ga / paM / viveka sa / jhINora ? deze | gujara deshe| paM / rupavijaya ga | paM | rAja sa / paM / valabhavijaya paM / svasyAlavijaya ga | paM / deva sa | paM mAnavijayaga / ga | 4 | mohana sa / vIsalanagara 1 kaDA2 jAsakA paM / hita sa / rAjanagagara 1 sarakheda 2 Avala 3 goThavA 4 bhAlaka 5 sevAlA 6 3 hevadapura 4 rAyapura 5 morIyo 6 paM / kesaravijaya ga | paM / uttamavijaya ga | paM / megha pN| vivekavijaya ga | paM | premavijaya ga / paM / DuMgara sa / bhAvanagara 1 vAlukara 2 varateja 3 bhaMDArIyo 4 sa / sUrata 1 navasArI 2 harIpuro 3 chAparIyA ola4 paM / muktivijaya ga | paM / meva sa / paM / mohanavijaya paM / nAyakavijaya ga / paM / mohanavijaya ga / uM / zrI g| 4 | mukti sa / siddhapura 1 meMtA 2 luNavA 3 khasyAla sa / paM / dhammacaMdra ga | paM | kalyANa sa / kalAMNo 4 nAMdotaro 5 pATTaNa 1 kuNagara 2 kaMboi kolInI 3 paM / rAjavijaya ga / paM | rUpa sa | paM manarUpavijaya g| paM / padamavijaya ga| 5 | zrI khasyAla sa | maNoda ? paM mayA sa / Agalola 1 samau 2 harasora 3 paM / suddhi vijaya ga | paM | vallabha sa / lakSmIvijaya raNAsaNa 4 valAsaNo 5 ga / subuddhiH sa / Dabhoi 1 vaDodaro 2 rAhupuro 3 paM / jaitavijaya ga / paM / zAMti sa / paM / hIravijaya kAravaNa 4 lIloDa 5 g| paM / jaita sa / samI 1 caMdUra 2 dudaSA 3 / paM / punyAvajaya ga | paM | dIpavijaya ga / paM kRSNa sa / pN| mAnavijaya g| pN| darzana s| cANasamo 1 rAdhanapura 1 bhIloDa2 kamAlapura 3 vArAhI 4 vaDAvalI 2 kaMboI solaMkInI 3 kaMtharAvI4 UMNa 5 veDa 6 / paM / subuddhivijaya ga | paM | raMga sa / bharUaca 1 paM | vinayavijaya g| pa / kalyANa sa / paM | ruSabhavijaya dejavArA 2 ga / paM / jina sa / khaMbhAyata 1 jaMbUsara 2 paM | bhaktivijaya ga / paM / kIstura sa / sovanagaDha 1 borasada 3 paM | kIrtivijaya ga | paM | gUmAna sa | cuDA 1 paM / gUlAbavijaya ga / paM ! jayavijaya ga | paM / viveka paM | rUpavijaya ga / paM / mohana sa / pAlaNapura 1 vagadA sa | vijApura 1 pIpaladarakarapaTIyo 2 lADola 3 2 dAMtA 3 luNApura 4 pAMcaDA 5 dhanADI 6morIyo paM / rUpavijaya ga / paM padama sa / rAjanagaramadhye 1 7 naMDesara 8 jasaloDI 9 Aho! Shrutgyanam Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa pa / caturavijaya ga / paM gyAna sa / pINoja 1 paM / myAnavijaya ga / paMrapIsa / cagaMgA 1 paM / lakSmIkuzala ga / paM. saddhi sa / damaNa 1 paM / dhanasAgara ga / 5 / phatepa lAda 1 pAlaDI 2 paM / dIpavijaya ga / paM / hastAsa / -DIyAda 1 paM / jayavijaya ga / paM / harSa sa / tharA 1 jAma pura paM / hakhavijaya ga | paM / galAla sa / sIpura 1 cAMNasola2 paM / kSamAvijaya ga / paM / maNi pasAIgAMma 1mAravADo paM | uttamavijaya ga / nIvaDI 1 siMhANI 2 bhAmara 3 paM / labdhi vijaya ga / paavlbhs|) 2 acevAlIyo 3 paM | rAjaMdravijaya ga | asmatta / pAdaro 1 paM / motIvijaya ga / 5 / gyAna sa / muDherA 1 paM / devavijaya ga / paM / kAMti sa / paM / zubhavijaya ga / paM / hAstavijaya ga / paM / mANikya sa / vaDAlI 1 paM / laThita sa / vaDanagara 1 DAmalA 2 uMDhAI 3 paM / bhAgyavijaya ga / paM / amana sa / lIMca 1 naMdAsaNa paM / maNikyavijaya g| paM / hAta sa / IDara 1 2 lAMdhaNoja 3 kaDI 4 aMbAsA 5 vavatApura 2 paM | dharmavijaya ga / paM / gunya sa / baDagAma 1 paM / caturavijaya ga / paM / zAMti sa / paM / rAjavijaya ga | paM / padamavijaya ga / paM / bhAgya raa| mAtara 1 / hema sa / dasADo 1 kalADo 2 paM | kAMtivijaya ga / asmatma / raNoda ? paM / ghUsyAlAvardhana ga | paM / dharma sa / paM / gaNezava paM / kSamAvijaya ga | asmatsa / kAsmatpArzva paM / ratnavijaya ga | asmatsa | aramanapArthaM Ina ga / paM / rAja sa / vaDhavANa 1 dholerA 2 rANa paM | kAMtivijaya ga / paM / dolata raa| sarIyada 1 kaharA2 kapura 3 sAhelA 4 pIrabhaDIyAda 5 paM / keplara caMdra ga! paM | kalyANa sa | kuMArapa 1 paM / hemavijaya ga / pN| gauttama sa | gaNAbahI / paM / tejavijaya g| paM / rana sa / vAsA 1 paM / jJAnavijaya ga | paM / mANikya sa / saMkhezvara paM / gumAnavijaya ga / paM | rUpa sa / cIloDI 1 badarako2 paM / vinayasAra ga | paM / umeda sa | gaNAnabahI paM / lakSmIvijaya ga / paM / bhANa sa / vAva 1 tharAda 2 paM / pratApavijaya ga / paM / viveka sa / / paM / khemavijaya ga / paM | pratApa sa | hai majAdara 1 ucosaNa 3 deNapa 4 paM / jitavijaya ga | paM / jina sa / ) bahArI 1 pa / muktivijaya ga | paM / pratApa sa | mAlaNa 1 paM / kalyANavijaya ga / pN| jIta sa / vAlola . paM / nemavijaya ga / paM / bhAMNa sa | rAnara 1 borA kaThora 2 paM / rAmani prAya ga / paM / na sa dhArI 1 paMcA- paM | kuMaravijaya ga | paM / hema sa / nAnodarA ? 5 / rUpavijaya ga | 4 | maMda sa / ) sara 2 kuara 3 paM / caturvijaya ga / 5 / navala sa / mamANo ? paM / mANikyavijaya ga / paM / gulAla sa / mIyAM 1 paM / harivijaya ga / paM | lAla sa / amadanagara ? ITolo 2 paM / ratnavijaya ga / paM / khusyAla sa / rupAla 1 samo2 paM / sugyAnavijaya gaauN| zrI sobhAgya sa / boDIyAla 1 paM / harSavijaya ga | paM / sujANa sa / kesaraDI 1 paM / catarvijaya ga / u / bhaktisa / pIlaco 1TIMbAcaDI2 paM / dhanavijaya g| paM / bhukhaNa sa / aNavarapuro 1 paM / pratApavijaya ga / paM / bhavAna sa / bhujapura 1 paM / hetavijaya ga | paM / medha sa / kAThagAMgaDa 1 vaTAdaro2 paM / vivekavijaya ga / paM / haMsa sa / gherAlu 1 paM / nemavijaya ga | 5 | rAma sa / gAMbhu 1 paM / gautamavijaya g| paM / jJAna sa / mAMDavI 1 paM / dhanavijaya g| pN| khuzAla sa / chaNIyAra 1 dekApaM / bhImavijaya ga / paM / hema sa / AMtarolI 1 vADo 2 kuMkuDAva 3 . paM / mANikyavijaya paM | rAjasa | valaya 1 paM / nemavijaya rApaM rUpa sa / golaa| Aho! Shrutgyanam Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shii| aMka 3] kSetrAdeza paTTaka. paM / dIpavijaya ra / paM / vinaya sa | gaDhamaMDANA 1 paM / motIvijaya ga / paM / teja sa / rAyapura 1 paM / mAnavijaya ga | pN| vinaya sa / vasu 1 . atroddharIta kSetrAdI satyApanA asmAbhirvidheyAti mNglm|| paM / nAyakavijaya ga / paM| iMdra sa / chaThIyAraDo 1 samasta sAdhu samudAya yogyaM / aparaM sahu paTTApramANe paM / lakSmIvijaya ga | paM / khusyAla sa / godhAvI 1 kSetrAdeza potArane 'jai pohacajyo / tathA ja koI pArakA kapuravijaya ga / paM| vinaya sa / DIsA 1 vaDAvala kSetramAhiM rahasya tathA kSetra AlaTapAlaTa varasya tathA je 2 baraNajhAnAla 3 koI comAsAmAMhi phirasyai tathA je koI gRhasthAsu caDhI paM / jita kuzala ga | paM / dIpa sa| vyAhArA 1 bolasyai to Akaro UpAlaMbha Avasyai / sarvathA gUdarAsyai paM | rUddhikuzala ga | paM / kIstura sa / ) nahI / gUdaravA to zrI zrIjInI ANa chaiM / ehavu jANI paM / phatevijaya ga / paM / bhANa sa / uMdarA. 1 rAnera 2 mayAdA pramANe pravartavU / vAyaDa 3 paM / goviMdavijaya ga | paM| bhavAna sa / ISara 1 paTTaka 20 paM / raMgavijaya ga / paM / prema sa ! ghAMdhalI ? A paTTakanI laMbAha2 phuTa 5 iMca. pahoLAI 7 paM / kasturavijaya ga / 6 / gokala sa | magaravADo 1 iMca. pakti saMkhyA 136. paM / devacaMdra ga / paM duli sa / mohaNapura 1 paM / vidyAvijaya ga / paM / rUpa sa / / mAvaDagoThaDA1 paM / uttamavijaya ga / paM / vidyA s| ) uMbarI 2 satha- OM natvA / / bha / zrI zrI vijayajineMdra sUrIzvaraparama lAMNA 3 gurubhyo namaH // paM / uttamavijaya g| vinIta sa | gotrako 1 gAjI- sN| 1903 varSe vijayadeveMdra sUrIbhiryeSTasthityAddeza pUro 2 paTTaka likhyate // zrIgurjaradeze|| paM / mAnavijaya g| paM | viveka sa / agAsI 1 *paM / ...vijaya g| zrI jI sprikraaH| zrIladhumarudeze / paM / ruddhivijaya ga | paM / jJAna sa | mobhAsAdaDA 1 bhanImAla 1 rAjapara 2 paM / jazavijaya g| paM / nemasa / vAparA 1 paM ! ...dharmavijaya ga | paM / DuMgara sa / paM / narottamapaM / rupavijaya ga / paM | mAMNa sa / oDapADa 1 vijaya ga | u / zrIviveka sa / paM / amaravijaya paM / sukhavijaya ga ! paM / pramANa sa / dhadhANA 1 ga / paM / prema sa / rAnera 1 oDapADa 2 paM / nityavijaya g| paM / harSa sa / pIpalI? paM / padmavijaya ga | paM / mohanavijaya ga | u / zrIvipaM / dayAsoma ga / paM ! jita sa / ITolo ? veka sa / dhINoja 1 paM / premavijaya ma / pN| abhara sa / sAMkarA 1 ghAghala 2 paM dharmacaMdra ga | paM / kalyANa sa | paM / rupacaMdra ga / paM | vissekvijyn| paM / havasa | vasarAvI 1 paM | dharma sa / muMbai 1 bAhirakoTa 2 vasI 3 aapN| hetavijaya ga| haMsa sa / bajANo 1 gAsI 4 nAguthANo 5 mAma 6 paM / suMdaracaMdra g| paM / duli sa / UmatA 1 deNapa 2 paM / kSamAvijaya ga / zrIjI sa / mAlaNa 1 paM / uttamavijaya ga / / raajeNdrnaa| devADabho 1 paM / gumAnavijaya za | u / zrImANikya sa / asmat paM / motIvijaya ga / nijAmalA ? pArthe / paM / ruddhivijAma la s| paM / muktivijaya A paTTakanI jamanI bAjanA prAraMbhano keTaloka bhAga g| paM / mima sa / vaNoda pAmalA 2 kharAba thaI gaelo cha tethA keTalAMka nAmo jatA rahyAM che. Aho ! Shrutgyanam Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jaina sAhitya saMzodhaka. [ khaMDa 1 paM / mAnavijaya ga | paM / darzana sa / pATaNa 1 DIsA 2 paM / vinayavijaya ga | paM / kalyANa sa / paM / ruSabhavijaya mIyAM 1 anastu 2 ga | paM | jina sa ! vaDAvala 3 ahiDA 4 kaMboIkolInI 5 mAvaDagoThaDA 3 uMbarI 7 sathalAsaNo 8 bhAlusaNo 9 paM / punyavijaya ga | paM / dIpavijaya ga / paM / kRSNa sa / vAva 10 vIsalanagara 1 DAbhalA 2 kaDA 3 guMjA 4 paM / motIvijaya ga | paM / mukti sa / vakhatApura 1 jAMmalA2 paM / nItIvijaya ga / paM / teja sa / thirA 1 jAmapara 2 kasadA 3 uMdarA 4 paM / vIravijaya ga | paM / zubha sa / rAjanagaramadhye 1 paM | mANekavijaya ga | paM / jaya sa / vIramagAMma 1 goyo 2 paM / gulAbavijaya ga / paM / jayavijaya ga | paM / viveka sa / vIjApUra 1 piMpaladala karapaTIyo 2 paM / mANikyavijaya ga / paM / khema sa / mAMDavI 1 paM / ... caMdra ga / paM / ziva sa / paM / prathavIcaMdra ga / paM / amI sa | soraThadeze godhA 1 paM |.........l ga| paM / rucira sa | paM ! vinayakuzala ga paM / kuara sa | paM / catura kuzala ga paM / dolata kuzala g| paM| lakSmI sa / surata 1 harIpuro 2 kaThora 3 chAparIyAola 4 paM / raMgavijaya ga | paM / kezara sa / buhArI 1 pAlaDI 2 bagavADo 3 paM / zAMtivijaya ga paM / kezara sa / paM / rAjavijaya ga / paM / uttama sa | damaNa 1 paM / khuzyAlavijaya ga paM / deva sa / rAjanagaramadhye 1 paM / mohanasAgara ga paM / ziva sa / pAlaNapura 1 bagadA 2 ghoDayAla 3 citroDI 4 salimakoTa 5 pAMcaDA 6 dhanAlI 7 morIo 8 paM / rUpavijaya ga | paM / padma sa | rAjanagaramadhye 1 paM / rAjavijaya ga | paM / rUpa sa / paM / jItavijaya ga / paM / umeda sa / illola 1 paM / devavijaya ga | paM / kAMti sa / paM / jItavijaya ga / paM / zubha sa | AgaloDa 1 siradArapura 2 paM / manarUpavijaya ga / paM / mayA sa / sAbalI 1 kheDabrahmAnI 2 paM / uttamavijaya ga | paM / vallabha sa / paM / sukhavijaya ga / paM / amRta sa / rAdhanapura 1 aNavarapurau 2 gAjadIpuro 3 paM / kanakavijaya ga | paM / kapura sa / hAphu 1 harasora 2 paM / lAlacaMdra ga | paM / prema sa | soraThadeze valaya 1 paM / lakSmIvijaya ga | paM / subuddhi sa / vaDodarA 1 bhoI 2 paM / rupavijaya ga paM / rAja sa / siddhapura 1 pASala 2 dhaMdhAMNA 3 bhIloTa 4 kamAlapura 5 rAku 6 paM / dIpavijaya ga | paM / bhAva sa / paM / bhaktivijaya g| paM / viveka sa / jhINora 1 prAparA 2 : paM / phatevijaya ga / paM / jeta sa / vAva 1 kuAlA 2 thirAda 3 paM / zubhavijaya ga | paM / kalyANa sa / saMkhasara 1 paMcA sara 2 paM / subuddhivijaya ga / paM / raMga sa / bharuaca 1 dejavAro 2 paM / bhaktivijaya ga paM / kistura sa dakSaNadeze / paM / rUpavijaya ga / paM / mohana sa / cAnasamo 1 vaDAvali 2 gAbhu 3 paM / caturavijaya ga paM / nyAya sa / gaDha 1 methA 2 maMDANA 3 paM / jayavijaya ga / paM / harSa sa / bhAvanagara 1 varateja2 paM / kisturavijaya ga / paM / mohana sa / dholaro 1 piMpalI 2 paM / nAyaka vijaya ga / paM / muktivijaya ga | paM / bhIma sa | vaNoda 1 pATaDI 2 mAMDala 3 paM / khemavijaya ga | paM / maNi sa / bhAbhara 1 moravADI 2 paM / nAyaka vijaya ga | paM / dIpa sa | paM / labdhivijaya ga / Aho ! Shrutgyanam Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] kSetrAdeza paTTaka. paM / lAvaNya sa / samI 1 sAtalapura 2 dudhaSA 3 paM / bhAgya vijaya ga | paM / amRta sa / vaDAlI 1 vaDanaveDa 4 gara 2 lIMcha 3 paM / mANikyavijaya ga | paM / hasti sa / raNAsaNa 1 | bhImavijaga ga | paM / sumati sa | aMbAsaNa? kukupaM / mohanavijaya ga | paM| catura sa | paM | kuMaravijaya g| Ava 2 pADalA 3 kezaraDI 4 pN| hema sa | dikAvADo 1 kuMArada 2 paM / dharmavijaya ga | paM / punya sa / cAMNasola 1 pN| khusyAlavardhana ga / paM / dharma sa / vaDhavANa 1 paM | padmavijaya ga / paM / bhAgya sa | AMtarolI 1 prAMgadharo 2 paM / kAMtivijaya ga | paM / dolata sa / sarIyada 1 pN| rAmavijaya ga / paM nema sa / liMbaDI 1 rANapura 2 paM / gumAnavijaya ga / paM rupa s| ciloDA1 badarako 3 ___sIANI 3 paM / muktivijaya ga | paM | pratApa sa | golA 1 paM / hIrasAgara ga | paM / catura sa | cuDA 1 paM / kaMaravijaya ga / paM| lakSmI sa / sAigAMma 1 paM / muktivijaya ga / paM / gulAla sa / 5 / amIvijaya beNapa 2 ucosaNa 3 ga | paM / mukti sa / vasu 1 sAsama 2 paM / mahimAvijaya ga | paM / nema sa / khaMbhAta 1SAMdhalI 2 pN| padmavijaya ga / paM / ravi sa / dazADo 1 kUara 2 5 / jasavijaya ga | paM| uttama sa / bajANo 1 . kalADo 3 paM | caturavijaya ga | paM / navala sa / kherAlu 1 UmatA 2 paM / tattvavijaya ga / e| kirti sa / vaDagAMma 1 paM / kSemAvijaya ga / paM ! pratApa sa / majAdara 1 paM / vidyAvijaya g| u / zrI saubhAgya sa / bhuteDI 1 paM / hIravijaya ga / paM | lAla sa | amanagara 1 cAMgA 2 paM / ratnavijaya ga / paM / khusyAla sa / rupAla 1 paM / premavijaya ga | paM / catara sa / mesANo 1 kaDI 2 paM / harSavijaya ga | paM | sujANa sa / nAMnodaro 1 chaThIyAraDo 3 maNoda 4 paM / hItavijaya ga | paM / meva sa | gaNAdabahiH paM / pratApavijaya ga / paM / bhavAna sa / vaTAdaro 1 jaMba- da / dIpavijaya ga / paM / vinaya sA pIlaco 1nAMdotarora sara 2 paM / mAnavijaya g| paM / vinaya sa / dhAnerI 1 huA 2 paM / vivekavijaya g|pN / haMsa sa / IDara 1 seraDA 3 paM / gottamavijaya ga / paM / gyAna sa| vihArA 1 sovana- pa / lakSmIvijaya ga |paM / khuzAla sa / koTha 1 gAMgaDha2 gaDha 2 paM / phate kuzala ga / paM jIta sa / dakSaNadeze paM / phattavijaya ga | paM | bhANa sa / sAMkarA 1 rAnera 2 paM / bhImavijaya ga / pN| hema sa / lAMghaNAMja 1 naMdAsaNa 2 paM / gyAnavijaya ga / paM | ravi sa dhotA ? sakalANA 2 vAyaDa 3 vAMsA 4 paM / dhanasAgara ga / paM | phate sa | godhAvI ? paM / amRtavijaya ga | paM | raMga sa / naDIyAda 1 paM / jayavijaya ga / paM / dIpa sa / mAtara 1 paM / kisturavijaya ga | paM / gokala sa / magaravADA ? paM / harSavijaya ga | paM / gulAla sa / / vaDagAMma 1 pa / devacadra ga / paM | duli sa / mAhanapUra? paM / bhANavijaya ga | paM / harSa sa / bhAlaka 2 paM / vidyAvijaya ga paM / sa sa | paM / jayavijaya ga / paM / ravivijaya ga / paM / dayA lavijaya ga | paM / rupa paM / vidyA sa / dakSaNadeze evalA 1 sa / gotrako 1 vArAhI2 paM / hitavijaya g| paM / haMsa sa / dakSaNadaza brAMnapura 1 paM / subuddhivijaya ga | paM / gulAba sa | caMdura 1 paM / rudhivijaya ga ! paM / gyAna sa / muMjapura ? Aho I Shrutgyanam Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jaina sAhitya saMzodhaka. paM / yazavijaya ga | paM / nema sa / pAdarA 1 bhobhA- paM | lAla vijaya ga / paM / kistura sa / vAlola 1 sAdaDA2 navasArI 3 atroddharitakSetrAdisatyApanA asmAbhirvidheyeti maMgalaM || paM / muktivijaya ga / pa / nema sa / borasada 1 samastasAdhu samudAya yogaM / aparaM sahu paTTApramANe potA paM | sukhavijaya ga | paM / pramANa sa / pAlItANAmadhye 1 2 ne kSetrAdeza jaI pohacajyo / je koI pArakA kSetra paM / nityavijaya ga / paM / harSa sa / peTalAda1 mAMhi rahasyeM tathA kSetra AlaTapAlaTa karasya / ta / kSetra paM / dayAsoma ga | paM / jIta sa / ITolo? kraya vikraya karasya / ta / caumAsA mAMhi koI phirasya paM / suMdaracaMdra ga / paM | duli sa | DAyalANo 1 hirasthe / ta / koI grahastho thakI caDhI molasyeM to tehane paM | uttamavijaya ga | paM / rAjeMdrasa / devADabho 1 Akaro upAlaMba AvastheM / sarvathA gudarAsyaI nahIM gudapaM / motIvijaya ga | paM / dhana sa | sIpara 1 ravAja zrI zrIjInI ANachaI / eha, jANi mayArdA mAMhi paM / yazavijaya ga | paM / hema sa | bhagavA 1 / pravartava' / / || zrI / / shrii|| Aho! Shrutgyanam Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] sadayavatsa lAvaliMgAnI jainakathA. sadayavatsa sAvaliMgAnI jaina kathA. ( sagata zrIyuta cimanalAla DA. dalAla. em. e. ) [ sagata vidvAn zrAvaka zrIyuta cimanalAla DAhyAbhAI dalAla em. e. jaina sAhityane lagatA je chuTA chavAyA be cAra lekho lakhyA hatA te badhA ekaja saMgrahamAM jaLavAI rahe tevA uddezathI temanA e lekhone jaina sAhityasaMzodhakAM kamI pragaTa karavAno vicAra rAkhyo che ane timAMno A prathama lekha che. A lekha temaNe ' vasanta ' patranA saMvat 1972 nA caitranA aMkamA prakaTa karAvyo hato. -- munijinavijaya ] *sadevaMta sAvaliMgAnI kathA gujarAtamAM AbAlavRddha jANatI che. tenA ATha bhavanA neha tathA vijoganI vArttA strIo paNa premI yAMce che. A kathA hamaNAMja nahIM paNa jUnA vakhatamAM paNa hiMdustAnanI judI jUdI bhASAoma lokapriya hatI. aMta tethI karIne kAvaoe potAnI kavitvazakti sUdAnAM parAkramo tathA sUdA - sAvaliMgAno adbhuta prema varNavavAmAM batAvelI che jeTalI lokapriya che teTalIja jUdA jUdA rUpamA maLI Ave che. [ 1 ] saMskRtamAM ratnazevaranA ziSya harSavardhananI sadayavatsakathA ( gadyama ): A kathA saM. 1510 A kathA - 30 nA ansAmA ranAyelI lAge che. [ 2] prAcIna gujarAtamA bhIma kavino sadayavatsa vIramabaMdha urphe sadayavatsavIracaritra. [ 3 ] kartAnA nAma vagaranI ( ghaNUM karIne jaina ) sadayabacha sAvaliMgI caupai. [4] saMvat saMskRtamAM sadayavatsa, prAkRtamAM sudayavaccha, suddavaccha tathA suda; gujarAtomAM sUdo, sadayavacha ane sadevata; mAravADInAM tathA hiMdImAM sUdo tathA sadevacha evAM nAmo che. sAvaliMgAne keTalAka ThekANe sAvaliMgI paNa kaho cha. 135 1597 mAM racAyelI kIrtivardhananI sadayavatsa sAvaliMgA caupaI. [5] mAravADI bhASAmA saM. 1 97 mAM lakhAyelI sadevacha sAvaliMgAnI vAta dUhA sAthe. [6] A uparAMta gUjarAtImAM nityalAbha nAmanA jaina sAdhue sadayavatsa sAvaliMgA caupaI tathA hiMdImAM sadevaMta sAvalayAkA dUhA paNa jaNAyalA che. lokakathAnA sAgara rUpa kathAsaritsAgaramAM sadayavatsanI kathA jaNAtI nathI; paraMtu ujjayinI, harasiddhimAtA, pratiSThAna tathA zAlivAhana, bAvana, vIra khAparIo cora, 2 zrIratnazeSaragurupravaraprasAdAt harSAdivardhana gaNI surasaikapAtram | cakre kathAM sadayavatsakumArasaktAM satpAtradAnavimalAbhayadAnaramyAm || 3 zrIkharataragaccha gaganadiNaMda pratapai zrIjinaharaSasUrIMda / ziSya ta sa bahUvid vicAra dIpati dayAratna diNakAra 49 guruanumati nijamani ullAsa e kahIyo mai prathama abhyAsa muni kIrativaradhana ziSya tAsa baMdhavajanarASaNa raMgarAsa / pAnara padamaNivilAsa padamaNi pAmaiM sukhagharavAsa / bhagatAM lAbha vaMchitameoga suNatAM pratimataNo saMyoga // 51 // ratibaMdhita je suNasI sadA te pAmai paga paga saMpadA // 52 // bAlaMbha prIyutaNI padamaNI jehanA valI paradesaiM dhaNI / saMvata muni nidhi rasa sasI vijayadasamI ravivAra / caturacAhi racI caupaI munikezava hitakAra / / 53 / / vedhaka jevAMce suvaMchita pUje (re ) hAma ! jima sAvaliMgA suSa lahyo sudayavatsa sukhaThAma || 54 || maiM racanA AhIja racI kavijana paramakRpAla | suNi ke jina hAMsI karau kabjiyoM dayA dayAla || 55|| Aho ! Shrutgyanam Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. | khaMDa 1 tathA sada yavatsanA adbhuta parAkramI uparathI dhArI zakAya bUma pADI ane te NIne bacAve tene hAra vagere inAma Apacha ke A kathAnI utpatti paNa vikramanI kathAo jevI ja vAna kahyu. sadayavatse hastine mArIne brAhmaNIne choDAvI. ke ane teTalI ja jUnI che. rAjA khuzI thayo ane kumArane yuvarAja pada Apyu. maMtrIne meM tapAsalI pAMca jUdI jUdI kathAomAM ApalI ciMtA thaI ke have kumAra meM tene lagna samaye paisA vArtAo traNa vibhAgamAM vaheMcI zakAya che. ApyA na hatA tethI mArA upara vaira rAkhaze ane mane ujjayinInA rAjA pamuvatsana mahAlakSmI rANIthI sada- nakkI kharAba karaze. kAraNa ke have mArA divasa ruThyA yavatsa nAmanAM putra hato. te dyUtane viSe ghaNo Asakta che. hatA. pratiSThAnanA rAjA zAlivAhananI putrI sAvaliMgAnA dIhA ruTA taM karai jaM vairI na karaMti / svayaMvaramAM sadayavAsane AmaMtraNa AvyaM. rAjAe maMtrinI dIha pAladai rAvaNaha patthara nIra taraMti || sAthe sadayavatsane mokalyo. maMtrI kRpaNa hAvAthI kumArana AthI taNa kumArane kaDhAvavAnA upAya ciMtavyo joitA paisA Ape nahIM. svayaMvaramAM kumAra sAvaliMgAne aDadapUrita loha sthAla upara kRSNa dukUla AcchAdIne potAnA gaNothI AkaSIMne paraNyo. ujjayinImAM mahAdava rAjAne bheTa mokalyA. nAmane eka daridrI jyotiSI raheto hato. potAnI rAjAe kAraNa pUchayu. maMtrIe kIg ke eka strInA strInI preraNAthI rAjasabhAmA prabhuvatsa rAjA pAse Avyo. - kAraNatho jaNe sakalamaMgalano kAraNa jayamaMgala hAthI rAjAe tene pUchayu ke tuM kIyA zAstramA pravINa Dhu. : haNyo tene tamo yauvarAjya Apo cho. rAjA kAcA kAnano teNe kIdhuM ke naSTalAbha, bhUta, bhaviSya, vartamAna, vagere sarva hovAthI putrane rAjyamAMthI jatA rahevAnA hukama karyo. huM jANuM cha. rAjA A darpavALA vAkyathI kopyo ane dubbalakannA vaMkamuhA aMdhaggalA sarosa / pAse rahelA jayamaMgaLa hastinuM AyuSya puchayu. mahAdeve jetA guNa turaMgamaha tetA mANasadosa / / kIg ke kAle be pahAre te maraze. rAjA AthI gusse thayo, ane tene baMdIkhAnAmAM nAkhyo. tenI rakSArtha ___ kumAre deza choDavAno nizcaya karyo, kAraNa ke je bhUkelA jano hasavA lAgyA ke jUo ANa hastinu mRtyu dezamAM mAna tathA pratiSThA na hoya te dezamAM sajjana puruSe rahe ucita narthaH jANyuM paNa potAnuM kArAgRhapatana na jANyu. mANa paNaThai jaththAvaNu tA desaDau caija / gagane gaNayati gaNakazcaMdreNa samAgamaM vizAkhAyAH / mA dujaNakarapallave daMsija na bhamija / / anyAsaktAM gRhiNIM kathamapi mUDho na jAnAti / / rAjAe bolAvelA vaidyoe kI, ke hAthIne kaI paNa mAtAe vAryo paNa rahyo nahI. sAvaliMgA paNa sAthe roga nathI mATe tene khAnapAnathI saMtoSavo. rAjAe nIkaLI. mArgamA moTuM raNa AvyuM sAvaliMgA tRSAtura thaI. hAthIne cAre taraphathI baMdhAvyo ane rakSArthe puruSo mukyA. teNI samasyAmAM bolI. bIje divase bapore hAthI madonmatta thaIne AlAnastaMbha sAmi kuraMgA raNathale jalaviNu kima jIvaMta / toDIne nATho. cauTAmAM saugaMdhika, dosI, nestika, sadaye kahayu-hiyau sarovara premajala nayaNaI nIra pIyaMta / / ghIA, telI, taMbolI, vagereno mAla DhoLI phoDIne AgaLa sadayavatsa samajyo ke teNI tRSAtura thaI che. tethI doDyo. brAhmaNanI strInI agharaNInA utsavano varaghoDo pANI zodhavA cAlyo. eka prapApAlikA dekhAI. taNIe tenA pIyarathI sAsare jt| hato tyAM hasti Avyo. loko kIg ke A harasiddhi mAtAnI prapA che ane jeTalaM pANI nAThA paraMtu brAhmaNI AbhUSaNa tathA garbhanA bhArathI nAzI telu rudhira Apo to temAMthI pANI apAya. teNe kabula zakI nahI. hastie. teNIne pakaDI, teNInA patie kI, kAraNa ke premamAM kaI azakya nathI. Aho ! Shrutgyanam Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] sada yavatsa sAvaliMgAnI jaina kathA 27 kArai samuhataraNaM paisijjai huyavahAmi jaalaae| patra veSTita lakSa mUTanA kaMcuka cAMdhyA. cauroe kIg ke evaM lahijai maraNaM kiM dulahaM ahAsaNehamsa / / saMkaTamA amAsaM smaraNa karatAM tamArI madada ame AvIzuM. vRddhA tenI sAthe gaI ana sAvaliMgAnaM pANI pAyuM kumAra AgaLa cAlatAM eka nijana nagaramA AyA. ane rudhira mAmyu. kumAra ziraccheda karavAne udyukta thayo, rAjabhavanamA AvatAM pAse eka strInu rudana sAMbhaLIne harasiddhi mAtA pratyakSa thaI ane kahayuM ke meM tArI parI- teNInI pAse gayo. teNIe kI, ke hu naMdarAjAnI lakSmI kSAne mATe A araNya vagere vikulaM che. tArA acala chaM. nirnAtha hovAthI huM rudana karu cha mATe tuM mAro pati sAhasathI huM prasanna thaI cha. huM avaMtI ana pratiSThAna thA. nagaranI nirjanatA viSe pUchatAM lakSmIe kIg ke nagaronI adhiSThAtrI devI chu mATe vara mAga. kumAre dyata A vIrapura nagaramA eka tApasa Avyo hato te strIthI tathA saMgrAmamAM jaya mAgyo. devIe sAryAdi cUtane vAste kevala virakta che ema batAvavAne koI strIno sparza thAya ve pAsA, kapardaka dyUtane vAste kapardila tathA saMgrAmamAM to vaNoja gusse thato. ekadA nagaranI vezyA tene aDakI jayane vAste lohakSurikA ApI. AgaLa cAlatAM eka rAjA pAsa pharIyAda jatAM vezyAe kIg ke e kevala kumArikAne strIonA samUhanI vacce dhyAna dharatI dIThI. DhoMgI che. rAjAe parIkSA karavA mATe tene pAtAnA sAvaliMgA aMdara gaI ane teNInA vRttAMta pRchyo. kamA- AvAsamAM ANyA ana rANI sArtha sahavAsamAM Ave evI rikAe. kahayuM ahIMthI pAMca gAu upara AvalI dvArAva- goThavaNa karI : rANIne joIna tApasa kAmAtura zyo ane tInA rAjA dharavIranI strI dhAriNInI kukSithI utpanna bhoganI prArthanA karI. rANIe bUma pADavAthI rAjA thayelI huM lIlAvatI nAmanI rAjakanyA chaM. baMdijananA Avyo ane tApasane teNe haNyo. te tApasa marIne rAkSasa mukhathI sadayavatsanA guNa sAMbhaLavAthI A kAmitaprada thayo ane pUrvabhavanA vairathI nagaranI AvI sthiti karI. tIrthamAM tene meLavavAnA hetuthI cha mahInAthI hu~ dhyAna dharUM prAtaHkAle lakSmIe dhananA DhagalA batAvyA. sadayavatse chu. kAle have kASTha bhakSaNa karavAnI cha. sAvaliMgAe sAvaliMgAne kaDaM ke A sarva ApaNe AgaLa upara sadayavatsa saMbaMdhI hakIkata kahI. sarve nagaramAM AvyA. balividhAna karIne grahaNa karIzuM. tyAMthI cAlatAM anukrame sadayavatsa joDe lIlAvatInuM lagna karyu. e arasAmAM teo pratiSThAna najIka AvI pahoMcyA. pAsenA gAmamAM tyAM dharmaghoSa nAmanA AcArya AvyA. temaNe thoDo paNa bhaTTane ghera sthiti karI. sAvaliMgAne kA ke hu~ tArA dharma manuSye karavo te upara mRgAMkanI kathA kahI. sada- vAsta pratiSThAnamAMthI tArA pitAnA nagaramA praveza vAste yavatsa zrAvaka dharma pAmyA. lIlAvatIne pitRgRheja rAkhIne ucita ratha AbhUSaNa vagare laI Ayu. sAvaliMgAe sadayavatsa sAvaliMgA sAtha AgaLa cAnyA. rastAmAM kahAM ke pAMca divasamAM nahIM AyA to hu kASThabhakSaNa parvatasaudha upara zilAthI AcchAdita eka kaMdarA dIThI. karIza. sadayana pratiSThAnamA praveza karatAM eka DhUMTaka banne aMdara peThA. kaMdarAmAM pAMca caura hatA. tamaNe vicArya malyo. apazakuna mAnI sadaya pAcho phoM. DhUMTakane ke A puruSane mArIne tenI surupavatI strI laI laie. khoTuM lAgavAthI pharIthI puSpa khAdya vagare mAMgalika vastucauroe rAta ramavAne AvhAna kathu. je hAre te potAnuM o sthAlamAM bharIne lAvyo. DhUMTake kIg ke hu~ siMhalanA zira mUke evI zarata karavAmAM AvI. sadayavatsa jAtyo rAjAno surasuMdara nAmano putra chu. kautukathI hu~ 500 paNa caurono ziraccheda ko nahI. caurI prasanna thayA hAthI tathA koDa sonaiyA sAthe A nagara jovA Avyo ane kayu ke amArI pAse adRSTAMjana, saMjIvanI, rasa- hato. paraMtu te sabaDhuM huM dyUtamAM hArI gayo ane chavaTe siddhi, vagere vidyAA cha ta tamane ApIe. sadayavatse dyUtakAgae mArA hastanAkAdika paNa kApI lIdhAM. jyAre nA pADI. eka cAra chAnamAne tanA uttarIya padminI deva rUTha cha tyAra ta chuta ramADe cha. Aho! Shrutgyanam Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. daivaha ruTai kAMi karaI kIsuM capaTA dei / mArgamAM eka zraSTiya teNIne nIhATIne potAno corAyalA kei vasAdhara pAThavai kei ramADai jUa / / kaMcuka vezyAe pahayoM ke te khAtrI karI lidhI. mahAjana banna jaNA nagaramA paThA. rastAmA sUryaprAsAdamAM vivA- loka A saMbaMdhI rAjA pAsa pharIyAda laIne gayUM. rAjAe dano kalaha sAMbhalyA. rAjAnI mAnItI kAmasanA nAmanI pUchayu ke tamArUM zuM corAyaM che. uttara malyo ke corAvezyAe daMtAkanA putra somadatta zreSThie teNIne ghera yalI coja vezyAnA uraHsthalanuM maMDana che. rAjAe vezyAAvIne teNI sAtha saMbhoga karyo e, svapnuM dIlu. AthI ne pUchayUM. vezyAe kIg ke amAre tyAM aneka naTaviTateNIe somadatta pAse te saMbhoganA napakSudramA levA potAnI caurAdika Ave cha ane jo ame Ama nAma daIe to akkAne mokalI. akkAe lAMghaNo karI paNa somadatte amAro rojagAra tUTI jAya. rAjAe vicAryu ke game pAI paNa ApI nahI. Ano vivAda sUryaprAsAdA teTaluM bahu mAna karo to paNa vezyA potAnI thatI nathI. cAlato hato. teno Aja trIjo divasa hato. kumArane kAraNa ke pAsA vesA aggi jala Thaga ThAkura sonAra / teno nirNayakartA nImyo. kumAra zreSThine kIdhu ke rAja e dasa hoi na appaNA maMkaDa baDua biDAla || mAnyano virodha karavAthI daMtilamaMtrInI mAphaka duHkha pAme rAjAe. vezyAne zULi upara AropavAno hukama karyo. che mATe teNIne paisA Apa, zreSThi pAse kumAra vana maMgA kumArane khabara thatAM te zUListhAna gayo ane talArakSakane vyu ane vezyAna kIg ke ardha dhana le. teNIe nA kI, ke huM cora Dhu mATe vezyAne chor3a. talArakSake nA pADI. chevaTe kumAre eka Adarza maMgAvIne tenI sAme mAnatAM kumAre baLAtkAre vezyAne choDAvI. talArakSaka sabaLaM dhana mUkyu. vezyAne kIbUM ke AmAnuM pratibiMbita sAmo thayo. kumAre tenI nAsikA chedI, rAjAe senA dhana le, pratyakSa che te nahI. kAraNa ke svapna ane prati mokalI tene paNa kumAre harAvI. pAMcamo divasa hovAthI bimba e sarakhI avasthA che, vezyA vilakSaNa thaIne ghera eka divasane mATe somadattane pratibha tarIke makIne gaI. kAmasenA A vRttAMta sAMbhaLIne nRtya karavAnA miSe kumAre kASThabhakSaNa karavA tatpara thayelI sAvaliMgAne basUryaprAsAdamAM AvI. kumArane dekhIne teNI kAmajvarapI cAvI. pratijJA pramANe kumAra tyAMthI pAcho zUListhAne Dita thaI. kumArane potAne ghera teDAvyo DhUMTake niSedha / karyo. teNe kumArane samajAvyo ke vezyAo dhUrta hoya Avyo. rAjAe bAvana vAra mokalyA tevAmAM yuddha jo vAne aneka vidyAsiddha yuddhakautukI abhinavanArada eka che. kAraNa ke puruSa Avyo. teNe kumAranI avasthA AgaLanA pAMca AMkhai ramai manai hasai jana jANai esI / corone jaIne kahI. cAro tarata madade AvyA. bAvanapiNa te mArai purisanai jaM kaThukaravatta / / vIra paNa hAryA. rAjAe kumAranuM nAma pUchayUM. kumAre kumAra vArtho chatAM vezyAne vara gayo. AgrahathI pAMca uttara ApyA nahIM tethI vezyAne pUchayaM. vezyAe kumAranuM divasa tyAM rahyo, nagaramAM dyUta ramavA jatAM ghaNu svarNa khaDaga rajU yu. kumAra kIdhuM ke e khaDaga meM sadayavatsa meLavyU. thoDoka bhAga DhUMTakane sAvaliMgA vAste AbhUSa- pAthI chatamAM jItIne meLaveluM che. rAjAe kumArane AMtaNAdika kharIdavA Apyo. bIjo badho vezyAne bakSIsa ravAne gajavaTA bolAvI paraMtu kumAra siMhanAdathI nasADI Apyo, pAMcame divase kumAre rajA mAMgatAM vezyAe raha- makI. rAjA page lAgato sAme Avyo. kumAra vinayavAno ghaNo Agraha karatA tenu uttarIya khecyu. temAMthI thI bheTyo ane teNe saghaLo vRttAMta kahyo, rAjAe kI, eka veSTana bhoMya upara paDayu. vezyAe te choDI daivanI gati vicitra che. kAraNa ke-- jotAM ratnamaya kaMcuka dIThI ane te kumAra pAsa mAgyo. uyaNaM bhuvaNakkamaNaM asthamaNaM taha ya egadivasIma / kumAre kaMcuka Apyo ane te paherIne rAjasabhAmAM jatAM surassa vi tinnidasA kA gaNaNA iyaralogassa / / Aho! Shrutgyanam Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aM ] sadayavatsa sAliMgAnI jaina kathA. 139 rAjAe potAnA putra zaktisiMhane mokalIne sAbAliMgA- vetAla hAratA kumAre tenU mastaka chedhu ane zabane bALI ne teDAvI lIdhI. bannee keTaloka kALa pratiSThAnamA nAMkhyu. prabhAte zreSThI pAse gayA ane kabulelaM dhana tathA rahIne AnaMdA gAlyo. sada yavatse vaNika, kSatriya tathA kanyA mAgI. zreSThIe kIrcha ke huM kAle barAbara khAtrI brAhmaNa ema traNa mitro karyA. evAmAM eka vaidezika karIne ApIza. kumAra rAjA pAse pharIyAda laIne gayo. Avyo kumAre tene pachyaM ke tame kAI kautuka dATuM ? rAjAna rAtrino sarva vyatikara kahyo. rAjAe purAvo teNe kaDaM ke tuMbavana nagarapAM dhanapati zreSThino mRta pitA mAgyo, kApelo hasta batAvatAM te rANIno nIkalyo. vaNI vakhata bALyAM chatAM rAte sajIvana thaIne ghera Ave rAjAnI strI sIkotarI sAbIta thaI. rAjakumAro tathA cha. kumAra A sAMbhaLIne mitrosAthe te nagara tarapha rAjakumArIne paNa raju karyA. maMtrie strIcaritra upara eka cAlyo. tubabana nagaramA praveza karatAM eka brAhmaNanI dRSTAMta kayaM. je vyaMtaro hoya che te maratA nathI te to putrIna sIkottarI vaLagI hatI tene chADAvIne brAhmaNa phakta " le guNa siri gAMThaDI" nA dRSTAMtamA jema kautaka mitrane te kanyA paraNAvI. vyavahArIne vara jaIne tenA priyaja hoya che. paraMtu je manudhyo rAkSasI vidyAnI upApitAnuM zaba zmazAnamA lIbUM. savAre bALa ema nakkI sanA karIne mAMsalolapo rAkSasanI mAphaka Acare cha karIne vArApharatI sarve ekeka pahora jAgatA rahyA. prathama teonuja mRtyu thAya che. zreSTie topaNa bIje divaseja vaNikanI cokImA eka strIno rudanasvara saMbhaLAyo. khAtrI karIna dhana Apyu. vaNikaputrane te zreSThInI vaNika za bane potAnI pIThe bAMdhIne strIpAsa gayo. strIe kumArI paraNAvI ane kSatriyane rAjakanyA paraNAvI. sadakIdhuM ke A mArA patine zUla upara Aropyo che tene yavatsa tyAMthI prathama kahelA nirjanapuramA Avyo. tyAM khAvAnedhAste thAla lAvI TuM. paNa zUli uMcI hovAthI rAkSasane ArAdhIne vIrakoTa nAmarnu nagara vasAvyu sadamArAthI pahoMcAtuM nathI. vaNikakumAre teNIne uMcI karI. yavatsane lIlAvatI tathA sAvaliMgAthI vanavIra tathA vIrate strI uMcI caDhIne zUlAropita puruSana mAMsabhakSaNa karavA bhAnu nAmanA be putro thayA. sadayavatse kAlikAcArya catulAgI. mAMsano khaMDa paDavAthI vaNikakumAre te strIne thIMnI saMvatsarI karanAra pAse pote basAvelA nagaramAM vIrapachADI. nAsatAM nAsatAM te strIno kaMkaNavALo hAtha jinezvaranAM maMdiramA pratiSThA karAvI. evAmAM ujjayinIthI vaNike kApI lIdho ane retamA dATI dIgho. bIjA AvelA eka bhATanA mukhathI sAMbhalyu ke ujjayinIne sIpahore brAhmaNakumAre eka rAkSasane rAjakumArIne laIne mADAnA rAjAoe cha mAsathI ghero ghAlelo cha. zatrune Avato dITho. rAjakumArI sAthe bhAgaprArthanA karatA te rAkSasane harAvavAne sadayavatsanA putro gayA. pAchaLathI sadayavatsa brAhmaNe pAchaLa rahIne mAryo. bIje pahAre kSatriyano vAro paNa gayo. zatruone harAvyA, pramuvatse sadayava sane rAjyaAvyo. te zabane bALavAne devatA levA AgaLa gayA. Apyu. vIrakoTana rAjya kumArone Apyu. koIka samaye tyAM bhUtone khIcaDI pakAvatA dITA. temanI AgaLa sAta avaMtImAM kAlikAcArya padhAryA temaNe sadayavatsano pUrvapuruSo khIcaDImAM zAka tarIke khAvA bAMdhelA hatA. kSatri- bhava kahyo. viMdhyAcalanI pallImA gotrAka nAmanA nagaramAM yakumAre bhUtAne bIva DAvAne nasADyA ane pASANathI vyAghra rAjAne dhAralladevInI kukSithI guNasuMdara nAmano bhakhIcaDInuM bhAjana bhAgI nAlyu. vadhilA sAta puruSo drakapariNAmI putra hato. zyAmArya guru pAsa jIvadayA tathA rAjakumAro hatA. cothe pahAre sadayavatsa uThyo. A abhayadAnano upadeza pAmyo ane sabhyaktvamUla bAra vrata samaye zaba bolyu ke maa| sAtha chata rama. zabamA rahelA aMgIkAra karyA. guNasuMdara annapAnathI muni one prativetAle potAnA bAhuprasArone rAjamahalamAMtho sogaTA bAjI lAbhato tathA jIvadayA tathA abhayadAna kApanAmAM tatpara ANI, je hAre te pAtAnuM mastaka maka tevU paNa thay. raheto. udyAnamA krIDA karatAM cAra puruSo tane malyA, Aho ! Shrutgyanam Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. 0 oka ke amane vetAlapura nagaramA devInA bALa dAna mATe pakaDyA hatA tyAMthI ase nAsAM AvelA chIe. te nagaranA loko hiMsAlu che ane zoNitapriyA nAmanI temanI devI thoDA kALanI siddhine mATe mahiSano ane vadhAre mAre mATe siddhi manuSyano bali mAge che. guNasuMdara tyAM gayo ane baoNla ApatA lokone nasADIne mANasane bacAvyo. kumArepachI devI samakSa potAnA kaMThe khaDaga dharyu. devIe teno hAtha pakaDyo. devIne pratibodhIne jIvahiMsA [ khaMDa 1 baMda karAvI. aMte ArAdhanAthI mRtyu pAmyo. kAlikAcArye kahAM ke tuM jIvadayA tathA abhayadAnathI A janmamAM parAkrama, tathA munine dAna ApavAthI bhoga pAmyo huM. sadayavatsane jAtismaraNa thayuM. sadayavatsa zrAvaka dharma ArAdhIne svarge gayo AvatI utsarpiNImAM mokSaM jaze . A kathA ratnazeSaranA ziSya harSavardhanAgaNiye racelI che. racyA saMvat ApelI nathI paNa saM0 1510 - 30 nA arasAmAM racAyelI hovI joie. DaoN0 harmana jekobInI jaina sUtronI prastAvanA. ( prathama bhAga - cAlu. ) anuvAdaka - zrIyukta aMbAlAla catUrabhAI zAhA, bI.e. [ prathama bhAga ( aMka 2 ) nA pRSTha 97 upara apUrNa rahelI prastAvanAno A avazeSa bhAga che. ekarIte A te prastAvanAnuM pariziSTaja che. kAraNa ke enA mULa lekhake ene teja rUpe lakhyuM che. AmAM AcArAMga ane kalpasUtra ema be jaina sUtronI racanAzailI vigerenuM varNana karavAmAM AyuM che. - saMpAdaka. ] have A pustakamA je ve sUtronuM bhASAMtara karavAmAM AvelaM he tenA viSayamAM ve zabdo lakhavA jeTalaM mAjhaM kartavya bAkI rahyuM che. prathama sUtranuM nAma AcArAMga sUtra che je keTalIka vakhate sAmAyikanA nAme oLakhAya che. e sUtra 11 aMgo paikInuM prathama aMga hai. je cAra anuyogo arthAt viSayAM sarva siddhAnto vibhakta thapalA che tamAMnA cothA anuyoganA viSayabhUta gaNAtA AcAranuM A sUtramAM varNana kareluM che. cAra anuyogonAM nAma A pramANe:--dharmakathAnuyoga, gaNitAnuyoga, dravyAnuyoga ane caraNakaraNAyoga. A sUcanA be zrutaskandho he je paraspara bhASAzailI tathA varNanapaddhatimAM eka bIjAthI ghaNAja bhinna par3e cha. bIjA zrutaskanvanA peTA-vibhAgone cUlAo arthAta pariziSTo kahelA che. A uparathI prathama zrutaskandha ja vAstavika prAcIna sUtra hoya tema jaNAya che. Avoja mata prAcIna samayamA paNa pracalita hato, teno purAvo A sUtranI vidyamAna evI sauthI prAcIna TIkAmAM karelI sUcanA uparathI spaSTa maLI Ave che. sAmAnya rIvAja pramANe dareka graMthamAM Adi, madhya ane aMta ema traNa prakArAM maMgala-kathano mAnavAmAM Ave che, te anusAre zIlAMkAcArye potAnI TIkAma A sUtranA paNa traNa maMgalano ullekha karelo che. temAM Adi maMgala tarIke to prathama zrutaskandhanA prathama adhyayananA pahelA uddezakanA prAraMbhike vAkyane, madhya maMgala tarIke pAMcamAM adhyayananA pAMcamAM uddezakanA prathama vAkyane ane aMta maMgala soLamI 1 A TIkA kAMI pahelIja TIkA che ema nathI. kAraNa ke zIlAMgAcA paNa potAnI TIkAmAM gaMdhahastinI TIkAno ullekha karelo cha Aho! Shrutgyanam Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3 ] DaoN. harmana jaikobAMno jaina sUtronI prastAvanA gAthAnA uttarArddhane TAkyuM che. A uparathI ema spaSTa sama jAya che ke TIkAkAra AcArAMga sUtranI samApti prathama zrutaskandhanA AThamA adhyayananA cothA uddezakanI soLamI gAthA - ke je e zrutaskandhanI upAntya gAthA chesAthai thalI mAne che. AthI e siddha thAya che ke AcArAMga sUtrano sauthI prAcIna bhAga te teno prathama zrutaskandha che. bAkIno bhAga pAchaLathI umeravAmAM Avyo che. A ( prathama ) zrutaskandha potAnA viSayamAM paripUrNa che. mAM zraddhAzIla AtmAo mATe mokSaparyaMtanA mArganuM gUDha bhASAmA varNana kareluM che. enuM aMtima adhyayana ke je tIrthakare sahelA kIrtikara parISahonuM lokArSaka varNana ApatuM eka vijayagIta jevuM che, te prAya: pAchaLanA samayamA umeravAmAM AvelaM che; to paNa je svarUpamAM te atyare upalabdha thAya che te rUpa eka sAcA yogIjIvananuM ucca Adarza darzaka hoI ghaNuM mahattvanuM che. A sUtrano moTo bhAga eka atyaMta bhrAMta evA gadyarupamAM lakhAelo che. temAM ghaNA ThekANe vAkyAMzo najare par3e che tathA kelAMka sthaLoe to evAM paNa vAkyo maLI Ave che jeno koI artha bezI zakato nathI. A zailI joI ApaNane brAhmaNonA sUla-graMthonuM smaraNa thaI Ave che. kharUM; paraMtu e bemAM bacce eka moTo bheda e che ke brAhmaNa graMthomA ekAkI jagAtAM sUtroM, te vicAronI tArkika zrRMkhalAnA Avazyaka aMkoDA - avayavAM rUpa che; paNa A sUtramAM najare paDatA asaMbaddha vAkyo yA vAkyAMzo koI eka mukhya vicAranA spaSTIkaraNa karavA arthe eka bIjA sAtha saMbaMdha dharAvatA hoya tema jaNAtuM nathI. ne vAMcI javAthI ApaNane te koI tarka saMyukta cacano bodha karAvanAra koI saMgata zAstra hoya ema nathI jaNAtu; paraMtu te vakhatamAM vidyamAna keTalAka pavitra graMthomAMnA avataraNAno banelo eka upadezaka vacanasaMgraha hoya tema jaNAya hai. mArA A anumAnanI satyatA, e sUtranA gadya bhAgamAM ahIM tahIM berAelI je gAthAoM athavA gAthAMzI matrI Ave che tenAthI siddha thAya che, kAraNa ke AmAnA aneka gAthAMzI te sUtra 141 kRtAMga, uttarAdhyayana ane dazavaikAlika sUtromA jaDI AvatI gAthAo athavA gAthAnA pAdone ghaNA maLatA Ave che. A uparathI e vA pAdA yA padyAne te vakhatamAM pramANabhUta gaNAtA graMthAMnA avataraNo rUpa mAnavAM joIe. Aja nirNaya keTalAka gadya vAkyoneane temAM khAsa karIne je je vAkyo svayaM aparyApta che temane, paNa lAgU pADavo joIe. A avataraNonI paNa vadhAre samajutI ApavA mAMTe agara to temanI arthapUrti karavA mATe bIjA paNa tevAM vAkyo agara padyo umerelA che, jemAMnA keTalAka namunA nIce pramANe che:1, 4, 1, 3, mA Avela 'aho ya rAo gatamANe dhIre ' A trizubha chaMdano eka pAdamAtra hoI spaSTarIte avataraNa jaNAya che. enI pachI Avela sayA AgayapannANe ' e. vAkyAMza, e avataraNanuM artha bodhana kare che; jaima ke 6 aho ya rAo =sayA' ane 'gatamANe dhIre= AgayapannANe ' A pachIno vAkyAMza ' pamatte bahiyA pAsa' che. je saMbhavitarIte eka zlokano pAda che. A pachInuM vAkya ' appamate sayA parakkamejA ' e. cha; ane te uparanA vAkyanuM naitika tAraNa hai. A uparathI Ano anuvAda ApaNe A pramANe karIe : ' rAtane divasa prayatna karato ane dhIra ' arthAt sadA tatpara jJAnavALA ' jo prAmAdio bahAra ubhA rahe che' ( teTalA mATe ) apramattarIta sadA pravRtta thavaM joIe. ' TIkAkAra avataraNa ane tenA TippaNane judA pADatA nathI paraMtu te to A badhA padone eka vAkyanA avayavo samaje che, ane teno artha mArA anuvAdanA mULamAM (pR. 37 ) jema lakhelo che teja pramANe te Ape che. anI mAphaka bIjAM paNa vaNAM ThekANe, zIlAMke potAnI TIkAmAM jevo artha karyo che tevo ja artha meM mArA anuvAdamAM Apako ucita dhAryo che kAraNake keTalIka bakhata avataraNa ane te pachInA mULa graMtha - bhAgane alaga tAravI kADhavAnuM kAma atyaMta azakya hoya tema jaNAyuM che. tethI siddha karI batAvI zakAya tevA padyAMzoMne choDI Aho! Shrutgyanam Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhakaH .141 bAkInAM avataraNane alaga pADavAnuM sAhasa meM svIkArya nathI. AkAraNathI mAre uparollikhita eka zlokanA pAda javA anya pAdona, temanA tarapha lakSya khecyA sivAya jatA karavA paDathA che. vAta e che ke pratyeka gadyAtmaka graMthamAM AvA loka-pAdoM najare paDayAM kare cheka jamana padyarUpe gaNAvAnA AzayathA nathI ja uddhRta karavAmAM AvyA ! A kAraNathI ApaNA A graMthamAM paNa temAMnA, vaNA kharA zaMkAspada hovA chatAM kacitaja lokanA pAdI jevA dekhAya e svAbhAvika che. A karatAM paNa moTAmA moTI muskelI to gadyAtmaka avataraNAM zodhI-tAravI kADhavAmAM bIjA zrutaskaMdhamA cAra cUla o eTale pariziSTa rUpa cAra vibhAga cha. asalamAM tenI pAMca cUlAo gaNAtI hatI paraMtu nisIhajjhayaNa nAmanI pAMcamI cUlA hAlamA eka judI svataMtra sUtra tarIke manAya che. pahelI ane bIjI cUlAmAM AcAraviSayaka niyamo ApelA che. te benI racanAzailI prathama zrutaskaMcathI vaNIja judI jAtanI pas che. AvI jAtanAM vAstavika avataraNa paNa Ahe. te taddana kaMTALA bharelI ke eTaluMja nahI paraMtu sUtrane [ 81 saMbaMdhamA keTaluka vistRta varNana ApalaM hatuM. kadAca, Aja viSayI vistRta hakIkata punaH bIjA zrutaskaMdhamAM AvatI hovAthI te mahAparinnA vadhAre paDatuM thavAne lIdhe naSTa thayuM hoya to te saMbhAvita che. pramANe meLavelAM che:- 1, 3, 1, 1 mAM Avela ' suttA amuNI, muNiNo satataM jAgaraMti A vAkyonI bhASA, anya gadyAtmaka bhAgathI spaSTa bhinna par3e che. chato paNa A avataraNa ane mULa graMtha-bhAga bacce lITI dorI tavAnuM kAma azakya ke upara je koI kahevAmAM AvyuM che te upara thI e spaSTa samajI zakAze ke prAthamika anuvAda samaya AcArAMganA prathama zrutaskaMdha jevA graMthane yogya nyAya ApavAnuM kAma keTalaM muskelI bharyu che. tethI ghaNAMka sthaLomAM to, mULa sUtrano artha, javo TIkAkAre Alo he tevoja meM Apelo ke eTalA mATe TIkAkArAMnA saMpradAyadvArA saMrakSita arthAvabodha karatAM AgaLa vadhI mULa sUtrakAranA asalI Azayane anusaratA arthanuM udghATana karavAnuM kArya hu~ bhAvi saMzodha ko upara choDI daUM chaM. paNa yogya nathI. A mAgano anuvAda karavAmAM temAM AvatA anekAneka pAribhASika zabdone lAMghe ghaNI muske - lI paDI che. AmAMnA keTalAka zabdo to evA cha ke je TIkAkAre karelA spaSTIkaraNa chato paNa samajI zakAtA nathI. bIjA keTalAka zabdonuM TIkAkAra mAtra saMskRta rUpaja ApalaM che ane arvAcIna jainAne te samajavAmAM vyAkhyAnI jarUra na hoya tavA dekhAya che. paNa AvA zabdonA saMbaMdhamAM amArI sthiti judI ja che. kAraNa ke A zabdone jyAre koI paNa yati sahaja samajAvI zake he tyAre te mAMTe amAre khAsa kalpanAthI kAma levuM paDe che. eTalA mATe huM AzA rAkhuM huM ke bhAratavarSIya vidvAno jeo yatiyo pAsethI AvI bAvatonA sahelAI thI khulAsAo meLavI zake che; teo A viSayamA potAnuM lakSya Apaze ane je keTalAka pAribhASika zabdonA artho yuropIya vidvAn jaina graMthonI sahAyatAthI karI zakato nathI tenA teo yathArtha ane pramANabhUta khulAsA meLavaze. pUrvakAlamA prathama zrutaskaMdhamAM hAlanAM ATha adhyayano uparAMta eka mahApariNNA nAmatuM navamuM adhyayana hatuM, je atyAre naSTa bhaelaM cha. samavAyAMga, nandI, Avazyaka- niyukti ane vidhiprabhAmAMnA ullekha anusAra te navabhuM hatuM; paraMtu AcArAMgasUtranI niyukti ke jamAM AcArAMgasUtramA pratyeka adhyayana tathA uddezakamAM Ave lA viSayonI vyavasthita yAdI ApalI che, tenA, tathA zIlAMkAdi TIkAkAronA matAnusAra te adhyayana ATha hatuM'. temAM sAta uddezako hatA ane bhikSu jAMvananA 2 juo kalakattA AvRtti. 1, pR. 435. sargamAM jaNNavyA pramANe, pUrva videhanAmanA eka paurANika trIjI ane cothI cUlA, te pariziSTa parvanA navapA bhUkhaMDamAM vasatA evA sImaMdhara svAmie sthUlibhadranI moTI banane kahI hatI. A paraMparAgata kathana ghaNuMja vilakSaNa mAlama par3e che, ke je AcArAMga sUlanA chelA be prakaraNAne, jenI racanAzailInA samayanA viSayamAM ApaNA zabdomAM Aho ! Shrutgyanam Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN. harmana jakobInI jaina sUtronI prastAvanA. aMka 3 ] "kahie to, tavAja viSayanA varNana karavAgalA kalpasUtranA racanA samayanA samakAlIna TharAvI de cha. trIjI cUlA te kharekhara vaNIja mahasvanI che. ane AnuM kAraNa te temAM mahAvIranA jIvana caritra mAMda maLI AvatI hakikato che ke--je hakikato ne AdhAre 'kalpasUtramAnuM mahAvIra caritra lakhAyuM che. AcArAMga sUtranA * ghaNA gadya bhAgo bahuja thoDA pheraphAra sAthe kalpasUtramAM najare paDe che. temAM, e uparAMta aitihAsika dRSTie "mahattva dharAvatI evI koI bAbatano bhAgyeja koI umero thayelo jova.mAM Ave che. je mAtra umeravAmAM Ayu che te eka sAdhAraNa banelaM, temaja navI paristhitine anurUpa thaelA jaina graMthomAM paNa aneka sthaLe jotrAmA Avatu, tenuM varNana mAtra che. A gadya bhAgo AcArAMga sUtramAM evI keTalIka gAthAo jeno kalpasUtramAM abhAva che. A gAthAoMne prathama zrutaskaMdhanA AThamA adhyayanamAM AvelI gAthAo joDa jo ApaNe sarakhAvIe chIe to AcArAMga sUtranA be zrutaskaMdho vacce keTalo moTo taphAvata rahelo che te ApaNe saheje samajI zakIe chIe. A banne zrutaskaMdhonA carcita viSayanA aMge kAMija bheda nathI, temaja varNana paNa bannemAM AryA gAthAmA karavAmAM Ave che. paraMtu bhASAzailI tathA vRttaprayogane aMga dRSTigocara thato bheda eTalo moTI jaNAya che ke tenA kAraNa ' tarIke te cane zrutaska dhonI racanA va eka moTu kAlAntara mAnatuM ja paDe he uparAMta AMvalI he lIjI khulAnA utarArdhamA paMca mahAvrata tathA tenA paccIza atrAMtara bhedonuMja varNana ApalaM hovAthI tenA saMbaMdha kAMI vivecana karavAnI jarUra nathI. temaja cothI cUlAnI bAra gAthAonA saMbaMdhamA paNa eTaleja kahevA yogya che ke te saMbhavita rIta prAcIna che ane tene A sthaLe mukavAnuM kAraNa paNa eTaluMja che ke tene mATe AnAthI bIjaM adhika suMdara sthAna maLyuM nahIM hoya. AcArAMga sUtrano mAra! A anuvAda, meM, pAliTeksTa sosAyaTImA prakaTa thayelI mArI potAnI AvRttina AdhAra karalA. te uparAMta meM AcArAMga sUtranI kala 143 kattAnI AvRttimAM prakAzita thapalI TIkAono upayoga karelo che. jemanAM nAmo nIce pramANe : 1 zIlAMka ke jenu bIjuM nAma tatvAditya chaH tenI TIkA: A TIkAnI racanA zaka saMvat 798 arthAt I0 sa0 876 mAM bAharI sAdhunI sahAyatAthI samAta thaI hatI. 2 bRhat kharatara gacchanA AcArya nAme jinahaMsa sUrinI dIpikA A dIpikAH zabde zabda TIkA uparathI upajAvI kADhalI che. jA ke emA lakhyu cha ke te zIlAMnI TIkAnAM saMkSepa mAtra che. paraMtu A saMkSepa evA prakArano thayo che ke temAM niyuktinoM gAthAo uparanI zIlAMnI TIppaNa sarvathA uDAvI devAmAM Ava ke je gAthAone zIlAMka pratyeka adhyayana tathA uddezakanI pahelA potAnA upodghAta rupe mUke che. 3 pArzvacandra kRta bAlAvabodha athaga gujarAtI bhASya: bIjA zrutaskaMdhanA jekeTalAka bhAgo prAcIna TIkAkAro dvArA samajAvavAmAM nayI AvyA, temanA viSayamAM meM Aja bhASyanI madada lIvelI che. A bhASya sAmAnya rIte to prAcIna TIkAkArAMnA khulAsAneja anusare che chatAM paNa teno vadhAre saMbaMdha dIpikA sAtha hoya tema jaNAya che. kalpa sUtranA viSayamA meM laMbANathI, te graMthanI mArI AvRttinI prastAvanAmAM kaheluMja che. tethI te viSayanI vizeSa mAhItI meLavavA mATe vAcakane te pustaka joI levA sUca huM. tenA prakAzana samaya pachI mo0 vebare potAnA " jainonA pavitra pustako " uparanA frani A viSayI carcA karelI che ane tamAM temaNe mArI keTalIka bhUlo paNa suvArI che. temaNe evo nizcaya pragaTa karyo cha ke AkhuM kalpasUtra, dazAzrutaskaMdha je vAyuM cheda sUtra manAya che tenA AThamA adhyayana tarIke levAnuM che. mArA A abhiprAya sathe mo0 vevara ekamata dharAve che ke " samAcArI " eTale yatiAnA AcAra Aho! Shrutgyanam Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jaina sAhitya saMzodhaka. niyamI te bhadrabAhunI kRti mAnI zakAya # tathA stha- derAsaromAM tIrthakaronI mUrtinI pUjA karatI vakhata ja virAvalI te saMbhAvita rIta siddhAntanA saMpAdaka devaviM stuti agara stavanA bolavAmAM Ave che, tavI eka' stagaNIno ja karelo umerI kahI zakAya. A uparAMta banAmAM (caitya vaMdanamA ) stra kalyANakona varNana karelu cha. pro. vebara je sUcave ke ke mahAvIranuM caritra paNa devardhi- jinacaritrono mukhya saMbaMdha paNa A kalyANakonI sAtheja gaNirnu ja racalaM che te vAta mane mAnya thaI zaktI nathI. hoya ema spaSTa jaNAya che. ane A bAbata ema sAbIta kAraNa ke A graMtha jo ATalA badhA prasiddha purussne| racalA kare ke ke tIrthakaronI bhaktimAM kalyANakonuM varNana karahoya to pachI saMpradAya A bAbatane bilakUla vismRta bAnI prathA vaNIja prAcIna che. Ama jo na mAnavAmAM thabA de te taddana azakya che. Ave to eno nirNaya karavo azakya thaI paDaza ke kalpasthavIrAvalInA saMbadhamAM nokhI bAbata che. kAraNa ke tane sUtramA varNavelA A zuSka viSayana ATalaM lAMbu varNana cAra agara pAMca bhinna bhinna yAdIo uparathI saMkalita karavAna lekhakane kema mana thayuM haze. kIne graMnthanA saMpAdaka jinacaritronI pAcaLa mAtra kalpasUtranA bhinna bhinna bhAgA gama ta samayamAM racAyA mUkI dIdhelI cha. jinacaritronI bhASAzailI upa- hoya paraMtu eTalaM to cokasa cha ke A graMtha eka hajAra rathI ApaNe tarka karI nathI zakatA ke teno kayo karatAM paNa vadhAre varSothI jainomA atyaMta sanmAna pAtra bhAga samAcAgathI pachIno hazaH kAraNa ke viSayanI banelA che. ATalA mATe pUrvanA pavitra pustakonA anavAda bhinnatAne laIne tevI jAtano zailIbheda to AcAraMga sUtranI saMgrahamAM A graMthane sthAna maLavu ucita che. enA saMbapahelI be cUlA ane trIjI cUlAmAM paNa najare par3e cha ja. dhamAM mArI icchA to eTalIja hoya ke je graMthAvalImA temaja jinacaritronI prAcInatAnA viruddhamA dalIla rUpe te prakAzita thavAno cha te graMthAvalIne yogya mAro anaApaNe varNya vastunA alpatvane paNa batAvI vAda paNa suMdara bane. paraMtu A kartavyamAM keTaleka aMza zakIe nahIM. kAraNa ke ATalI hakikato johuM niSphaLa nivaDyo jaNAuM to vAcako A bAbata ApavAno hetu eka jIvana caritra lakhavAno na hoI mAtra dhyAnamA leze ke game teTalA tene kheDavAne prayatno thayA bhakti-mArga paNa hoI zake. Ama kahevArnu kAraNa e che ke chatAM paNa ja sAhitya hajI sudhI ApaNa mATe eka a__ * "samAcArI" mahAvIra pachI cha peTImo dItyA bAdaracA kSata bhUmi tulya ja cha tevA (sAhitya) nA graMthone Ize te bAbata 3-8 dvArA spaSTa jaNAya che. paNa te AnA parakIya bhASAmA anuvAda karavAno mAro A prayatna cha. paNa kadAca arvAcIna hAya tA te paNa asaMmavita nathI. kAraNa ane tethI kSamA maLaze evI mana AzA che. ke 6mA gaNadharonA ziSyAMnI turata pachI bhAvanAra sthavIrone, 'A samayanA zramaNa nigranthothI viruddha agara vilakSaNatA vAlA samApta. jaNAlA cha. chatAM paNa A grantha-mAga badhAre arvAcIna hoya tema to naja manAya. kAraNa ke 28-10 mA jaNAya cha ke ? caturvizati tIrtha karANAM pUjA' nAmanI eka Dekkana kaoNlejema pAchaLanA samayamA banelu hatuM tema jinakalpanA vyavahAra janI hastalikhita arvAcIna pratimA pUjA vidhinu varNana temaja tyAM sudhI lupta thaya na hoto. AvAM keTalAMka stotra yA catya vaMdanA paNa ApyAM che. Aho! Shrutgyanam Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Part 1) COMPARATIVE STUDY. COMPARATIVE STUDY OF uttarAdhya ya na sUtra With PALI CANONICAL BOOKS, By Prof. P. V. BAPAT, M. A.; Fergusson College ; Poona. It is now admitted by all that Maha- their expression of several common vir or Vardhaman who is commonly thoughts We shall illustrate one colled Nigantha Nataputta in Bhddhistic works was a contemporary of (i) A MONK'S GENERAL CONDUCT. Gotama Buddha. In Pali Literature of the Buddhist we actually get references He should be patient and should to six philosophical teachers who wero return return no evil words even when he is contemporaries of Gotama, of whom spoken in harsh words-- Nigantha Nataputta is one. (see Digh 2, for fuga VITUOI 29-30 ). It is no wonder then that sariso hoI bAlANaM tamhA bhikrabU na saMjale / / they should be influenced by one anothers' philosophical conceptions, reli (300 II, 24 ) gionis doctrines and ideals of conduct as sosANaM pharasA bhAsA dAruNA gAmakaMTayA / well as by the manner and method of tusiNIo uvehejjA na tAo maNa sIkare / / their expression. In this short essay (ibid II, 25 ) wo mean to trace out such similarities of thought and expression in Prakrit books hao na saMjale bhikkhu maNaM pina paosae / of Jainas and Buddhist. As for the for- titikkhaM paramaM nacA bhikkhudhamma viciMtae / / her we shall restrict ourselves to the samaNa saMjayaM dantaM haNejA ko vi katthai / first Mulsutra of the Jainas--the Uttara. dhyayana nasthi jIvassa nAsotti evaM pahija saMjae / / We shall consider these parallelisms (ibid II, 26-27) from two points of view--that of matter We find a similar idea expressed in and manner. the following.-- I. As for the first we may say that there aro striking similarities in the Jain paThavIsamo no virujjhati indaramAlapamge tAdi subbato / Bar and Buddhistic descriptions of a TEOST TahHT #ART Pagal monk's behaviour, his attitude to ( 77T 16 ) wards woinan conception of a Brahinin importance of self-control, and at g rafra fazer a fa ta! Aho I Shrutgyanam Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JAINA SAHITYA SANSHODHAKA [Vol.1 184) ing na hi pabbajito parUpaghAtI samaNo hoti paraM vihetthynto|| preting the signs of body, sounds or the (dha. 184) entinuuuuuant, area 181) earth and in air, dreams, cries of birds and beasts or in any way enjoying himsutvA rusito bahuM vAcaM samaNAnaM puthuvacanAnaM / self in love arts. pharasena ne na paTivajA / na hi santo paTisenikaroti / / girijA ( Tara II 33 ) (su. ni. 932) je laskhaNaM ca saviNaM ca aMgavijaM ca pauMjati / ne brAhmaNassa pahareyya nAssa muJcetha brAhmaNo / na hu te samaNA vuJcanti evaM AyariehiM akkhAyaM / / dhI brAhmaNassa hantAraM tato dhI yasya muccati || (u. VIII, 13) (50 389 ) jina saraM bhomamantalikkhaM suviNa lakkhaNadaNDavatA Here in this stanza the word aan is aMgaviAraM sarassa vijayaM jo vijAhiM na jIva se not used in the sense of one who is so simply by birth but one who is the best (u.XV, man and deserves honour and respect at jo lakkhaNaM suviNa pauMja mANe nimittakoUhalasaMpagADhe the hands of all. kaheDavijAsavadArajIvI na gacchaI saraNaM tammi kAle / / It is said that a monk should not wish for honour and respect. (u.XX,45) jo sakkiamicchaI na pUaM ( uttarA. XV,5) athabbaNaM supinaM lakkhaNaM / no vidahe atho pi nkkhttN| akSaNaM rayaNaM cevabaMdaNaM pUaNaM tahA / virutaM ca gambhakaraNa | tikincha mAmako na sevepya / iDIsakkArasammANaM maNasA vi na patthae / / (su0 ni0 927) (u.XXXV. 18) yathA vA paneke bhonto samaNabrAhmaNA......tiracchAnaasataM bhAvanamiccheyya purakkhAraM ca bhikkhusa / vijAya micchAjIvena jIvikaM kappenti seyyathIdaM...evaM AvAsesu ca issariyaM pUjA parakulesu ca / / vipAko candaragAho bhavissati, eva vipAkA suriyaggAho mameva katamaJantu gihI pabbajitA ubho / bhavissati,......evaM vipAko ukkApAto bhavissati, mameva ativasA assu kiccAkiccesu kismi ca / / . evaM vipAko disAdAho mavissati, evaM vipAko bhUmiH iti bAlassa saMkappo icchA mAno cAlo bhavistati......subhikkhaM bhavistati, (dha.73-741 bhavissati / We are told that is monk should not or others such as---AvAhanaM, vivAhanaM,... be hampered by any of his possessions subhagakaraNaM, dubbhagakaraNaM, viruddhabbhakaraNaM, jivhAnityathat may be with him but he should be free to move like a bird. ddhanaM......AdAsapaJhaM, kumArIpaJhaM santikamma...vatthupakkhI pattaM samAdAya niravikkho privve| kamma......... (Digh II, 59-62.) (3. VI 16 A inonk is to be content whether be seyyathA pi mahArAja pakkhI sakuNo. yena yeneva Deti gets or not his foodsapattabhAro va Deti, evameva kho mahArAja bhikkhu santuTTho laddhe piNDe aladdhe vA nANutappija saMjae (u* I,30) alatthaM yadidaM sAdhu nAlatthaM kusalAmiti / hoti kAyaparihArakena cIvarena kunchiparihArikena piNDa ubhayeneva so tAdi rukkhaM'va upanivattati / / pAtena, so yena yeteva pakkamati samAdAyeva pakkamati / (Digb. II, 66 ) (su. ni. 712) A monk is not allowed to practise in He is not allowed to store foodmedicine or maintain himself by inter. sannihiM ca na kuvijA levamAyAi saMjae (uOVI,16) Aho! Shrutgyanam Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Part I] COMPARATIVE STUDY. yathA vA paneke monto samaNabrAhmaNA... sannidhi- saI vA suNittA havaI se niggaMdha / taM kahAmiti ce ? kAraparibhogaM anuyuttA viharanti--seyyathIdaM annasannidhiM AyariAha-nigaMthassa khalu itthINaM kuddutarAMsa vA pAnasannidhiM ...... AmisasannidhiM iti vA, iti eva- jAva vilaviasadaM vA suNamANassa baMbhayArissa biMbhacere rUpA sannidhikAraparibhogA paTivirato hoti, idaM pissa saMkA vA kaMkhA vA... jAva . . . kevalipaNNattAo vA hoti sIlasmi / dhammAo bhaMsijjA tamhA khalu niggaMthe no itthINaM kuhUM___He should take recourse to the bor- taraMsi ... jAva suNamANo viharejA ders forests - (u0 XVI,8) paMtaM sayaNAsaNaM bhittaa| (u* XV, 4) api ca kho mAtugAmassa sadaM suNAti, tirokuDDA pantaM ca sayanAsanaM ... eta buddhAna sAsanaM / vA tiropAkArA vA hasantiyA vA bhaNantiyA vA gAya (dha. 160). ntiyA vA rodantiyA vA ... so tadassAdeti, tanikA(ii) A MONK'S ATTITUDE TO. meti tena ca vitti Apajati, idaM pi kho brAhmaNa brahmaWARDS WOMAN. cariyassa khaNDaM pi chidaM pi vA sabalaM pi kAmAsaM pi; He is always to avord the company ayaM vaJcati brAhmaNo aparisaddhaM brahmacariyaM carati saMyuttA of women considering them to be dangeroas methunena saMyogena na parimuJcati jAtiyA jarAmaraNena sosaMgo esa maNussANaM jAo logaMmi itthiio| kehi paridevehi dukkhehi . . . na parimuJcati dukkhasmAti jassa eA pariNAyA sakaDaM tassaM sAmanI vadAmi / ( u0 II, 16) (Ang. VII. 5th Vagga.) eamAdAya mehAvI paMkabhUAu itthIo / That a Brahmin is inade not by no tAhi viNihaNenA carejattagavesae / mere birth but by his actions (u0 II,17) kammuNA baMbhaNo hoi, kammuNA hoi khttio| Ananda the favourite disciple of kammuNA vaiso hoi suddo havai kammuNA / / Gotama Buddha asked the Buddha (u0 XXV,32) while he was on his death-bed how all monks should be have towards women na jaccA basalo hoti na jaccA hoti brAhmaNo / the answer was. "You should shun their kammanA vasalo hoti kAmanA hoti brAhmaNo / / gaze" If that is not possible " you (su0 ni0 136 ct. 650-651) must watch yourself." " kathaM mayaM bhante mAtugAme paTipajjAmAti / adassanaM na cAhaM brAhmaNa brUmi yonija mattisaMbhava / (dha0 396) AnandAti / dassane bhagavA sati kathaM paTipajitabbaM / If he has got mental defilements or if he is & man of bad conduct anAlApA AnaMdAti | Alapantena bhante kathaM paTipAja-then he is no Brahmin. and will not tabbati / sati Ananda upaTTApetabbA ti | be saved from perdition on account of (Digh 16, 5.9) bis birth in a Brahmin family. Also we find the following koho a mANo a vaho a jesiM no niragaMthe itthIrNa kuTuMtaraMsi vA dUsaMtaraMsi vA bhitti- mosaM adattaM ca pariggahI a| . taraMsi vA kui asaI vA, rui asadaM vA, gIasaI vA, te mAhaNA jAtivijjAvihiNA hasiasaI vA, thaNi asaI vA, kaMdiasaI vA, vilavia- tAI tu khittAI supAvagAI / / (u.XII, 14) Aho! Shrutgyanam Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 JAINA SAHITYA SANSHODIAKA. [Vol. 1 teca pApesu kammesu abhiNhamupadissare / appA kattA vikattA ya duhANa ya suhANa ya / diDhe'va dhamme gAravhA saMparAya ca duggati / appA mittamamittaM ca dupahia supaTTi / / / na te jAti nivAreti duggazcA garahAya vA (su0ni0141) (u.XY.37) If he is free from all lusts and pas- na ta arI kaMThachittA karoti jaM se kare appaNiA durppaa| sions then he is a Brahamin (u.XX, 48) jahA paumaMjale jAyaM novalippai vAriNA | The same idea is expressed in the evaM alitaM kAmehiM taM vayaM brUma mAhaNaM / / following(u0 XV, 23) . diso disaM yaM taM kayirA verI vA pana verinaM / vAri pokkharapatteva Araggeriva saaspo|| micchA paNihitaM cittaM pApiyonaM tato kare | na taM mAtApitA kayirA aJce vA pi ca AtakA | yo na lippati kAmesu tamahaM brUmi brAhmaNaM / / sammA paNihitaM citaM seyyaso naM tato kare / / (dha0 141) (dha12-13 ) (iv) IMPORTANCE OF SELF attA hi attano nAtho attA hi attano gati / _CONTROL. (dha. 380) To subdue oneself is far better than conquering others; one is the architect (v) MISCELLANEOUS. of one's own fortune 'Therefore, one Besides these, we find several other should always make supreme efforts to miscellaneous illustrations of parallel discipline oneself as self-control is a thoughtsvery difficult thing.. mANussaM khu sudullahaM ( u0 XX, II ) . na sahassaM sahasseNa saMgAme dujae jiNe / kiccho manussa paTilAbho (dha. 182 ) egaM jiNijja appANaM esa me paramo jao / / arairaisaho pahINasaMthave virae Ayahie pahANavaM / (u0 ]X, 34 ) paramaTThapaehiM ciduI chinnasoe amame akiMcaNe / / yo sahassaM sahassena saMgAme mAnuse jine / (u0 XXI,21 ) . ekaM ca jeyyamasAnaM sa ve saMgAmajuttamo / / nAratI sahatI dhIraM nArati dhIrasaMhati | (dha0 103 ) dhIro ca aratiM sahati dhIro hi arati saho / / appA ceva dame avvo appA hi khalu duddamo / (Ang. IV, 1.2.) appA daMto suhI hoi asmi loe paramhi ca || mAse mAse ujo bAlo kusaNaM tuM bhuMjae / (u0 1,15) na so suakkhAadhammassa kalaM agdhati soLasiM / / appaNA aNAho santo kahaM me nAho bhavissasi / (u. IX, 44 ) (u0XX,12) mAse mAse kuplaggena bAlo mujetha bhojanaM / attAnaM ce tathA kayirA yathaJamanusAsati / na so saMkhatadhammAnaM kalaM agvati soLasi / (dha0 70) sudanto vata dammetha attA hi kira duimo / / pheNabujuasannibhe [ sarIraMmi] ( u0 IX, 13 ) attAhi attano nAtho kohi nAtha paro siyA / pheNUpamaM kAyamimaM viditvA marIcidhamma abhisaMjudhAno attanA'va sudantena nAthaM labhati dullabhaM / / (dha0 46) (dha. 159-160 ) lAbhAlAbhe suhe dukkhe jIvie maraNe tahA / Aho! Shrutgyanam Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Part I] COMPARATIVE STUDY. 13 samI niMdApasaMsAsu samo mA gAvamANa / io-ukkudiko; laha-lUkha, parIsahA-parissayA; mila (u..,90) khuA-milakkhukA; mAyaNNe--mattA aicchati-atiselo yathA ekavano vAtena na samIrati / cchati (of aticchaya bhante ); acchahiM-acchanti; evaM nindApasaMsAsuna samiJjanti paNDitA (dha 481) salleha-sallekha; tasesa thAvaresu ca. sabbatthaM ve sappurisA cajanti na kAmakAmA lapayanti anto| (b) phrases and ward-clusters-dhamaNisaMsukhena phuTThA athavA dukhena uccAvacaM paNDitA dassayanti / / tae-dhamaNisaMthata; jahAkareNuparikiNNe kuMjara sadrihAyaNe (4.53 ) (3. [ 18) seyyathA'pi nAma kuMjaro saTrihAyano Compassion for all animals.- gaMbhIraM pokharANiM AgAhatA (ma. ni0 35-3) jaganissie hiM bhUehiM tasanAmehiM thAvarahiM ca dhorayhasIla (dha. 248 ) dhorejasIlA (NIV 35 ) no tesimArabhe daNDaM maNasA vayasA kAyasA cava nAhadaramaNAsanne-nAtidRraM na acAsanne / (u. VIII, 10) (c) similes and inataphors, sabbe tasanti daNDassa sabbe bhAyanti mananI / bhAsacchannA ivaggiNoM ( u0 ..!V18) attAnaM upamaM katvA na haneyya na bAtaye / (. 10:)) bhasmacchanno va pAvako (4071 ) ef mettAya phase tasa thAvarAni (su. ni. 967) meruva vAraNa akaMpamANe ( u0 XXI 19 ) sabbesu bhUtasu nidhAya dapaI (4142) selothadhA ekavano vAtena meM samIrati (4.81 ) II, Even when we come to the menner bucchinda siNehamappaNo kumudaM sAradiaM va pANiaM / of expression, we do find some peculiritics conumon to both the litar' (u0 , 28) atures ucchinda sinehamattano kumudaM sAradikaM va pANinA / (i) Even in Jaiu Sutras we find somne (dha0 285) times gai 136 corresponding to Pali evaM ma sutaM coming at the beginning of (N. B.-It is worth tosting what must almost every Buddhistic Sutta. have been the real original reading. (iiAs in Pali, we find in Jain liter The Buddhistic reading means "You root out affection from your heart just ature several technical points denoted as you easily pluck out a lotus growing by fixed numerals; as 8 AI; y kinds in the Sarat Season;' wbile the Jain of baMbhagutti, 25 Bhavnas, 22 parIsahA and soon reading means " Just as a lotus growing like Buddhistic Eight-fold path, five in the Sarat Season leaves the water Nevafas, four knots, six Ayatanas, 38 and cornes above the surface of the Bodhipakkhiya dhammas. This pecu water, so you leave affection.") liarity comman to both these litratures was necessary in those condition to dhute vA kahiNA jie ( u0V,16) help the memory ___ attano pana chAdeti kaliM vA kitavA saTho (dha 0252) (iii) We find the Anuswar is very We here by no means pretiend to often dropped as eANa for eANaM, as buddhAna give an exhausiive list of all such paralfor buddhAnaM. lelisms. But we may be confident that (iv) We find very often the same idea if we make a close and thorough study of expressed in sijoilar words, phrases Or Jain Prakrit works especially the ward-clusters, similes and mataphors Angas and Upangas, we shall find much Anca (a) words-appakukkue-apakukkucca; ukku- food for tellection much that will Aho! Shrutgyanam Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JAINA SAHITYA SANSHODHAKA. [ Vol. 1 Univer of helpos make us pause and consider the causes of magadhi lamguages for their B. A. close proximity of thought and expres- examination. sion in Jain and Buddhistic literatures. But some rich men must come to the Here we may take the opportunity of help of poor Jain students who canenot ihanking the authorities of the Univer pursue the study of their Sacred Literasity of Bombay for having made it ture for want of encouragement. Will possible, according to a new regulation, it be too much to expect rich Jain to make a comparative study of Jain and merchants to come forward with hand some donations to educational instituBuddhistic Prakrit Literatures even at tions in places like Poona, Bombay, the stage of B. A, examination. We Ahmedabad and Surat for making provihope Jain students will not lose this sion of teaching the Jain Sacred Litera opportunity and take up Pali and Ardha ture?. Aho! Shrutgyanam Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Part 1] RATNAKARA PANCHAVIMSHATIKA. RATNAKARA PANCHAYIMSHATIKA. Translated from Samskrit by K. P. MODI, B. A. LL, B., AHMEDABAD). attachment surmounted, free enco, not ceive 1. May He ever be victorious who is because it was not moved with feelings blessed pleasure house of spiritual of deep bliss, even though it had the wealth before whose lotus feet prostrate good fortune to see your moon-like face. even the lords of gods and inen, who is 8 Oh Lord! after wandering in omiscint, who is best because of his many lives I obtained through you the superhumal qualities and wlio is the three jewels, difficult to obtain cven store houso of knowledge and art. with great pains and even those jewels 2. Oh, a support of the three worlds, I lost through sleep of carelessness. Mercy incarnate, physician to remove 9. I liked asceticism simply to de. the mally of worldly existence, not ceive others, I preached religion simply casy to be surmounted, free from all to please the people, I acquired knowattachment, all knowing Lord! I with ledge to combat with others, Oh Lord ! child like simplicity, beg to lay the how much should I describe my ridifollowing before you. culous life? 3. Does not a child, impelled by his 10. I have sullied my mouth by child naturo prattle something before slandering others, my eyes by looking his father without (any idea of what on wives of others to lust after them, he has to say ) previous thought? In my mind by thinking harm to others, the same way Oh Lord! I full of re- Oh Lord, what shall be my fate? pentance truly put my ideas before yolt. 11. Oh Lord, what 1, being blind by 4. No charity is done by me, no good passion, lave endured under the influlife has been led by me, no chastity has ence of pain caused by the force of been observed by me, no austerity his cupid, I lay before you through shame. been performed by me, no good thoughts You, being Omniscient know all that. have been thought by me in this life. 15. Oh Lord, it was due to my mental Oh Lord! fruitless is my journy in delusion that I allowed Prameshtithis life. Mantra ( obaisance to the liberated 5. I am burnt by fire of anger, stung souls, Tirthaukars, pontiffs, teachers by a wicked snake of-avarice, swallowed and good inen ) to be eclipsed by other by a cobra of pride, and bound by a Mantras ; again literature to be ignorsnare of deceit. How can I worshiped by false scriptures and that I wsa Thee? inclined to do wrong acts under the 6. Oh Lord of the worla! Oh best of influence of bad gods. Jains! no good deed has been per- 13. I, a fool, having left you who had formed by me in previous life, and I come within the range of my eye, ponfind no happiness in this life. Persons dered on the amorous pastimes of like me are born simply to add up the beautiful womeu as regards their glannumber of lives ces, breasts, deep navel, loins etc. 7. Oh Lord of amiable conduct! I 14. Oh Saviour! How is it that a feel my heart to be harder than a stone particle of menta! attachment that Aho I Shrutgyanam Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 JAINA SAHITYA SANSHODHAKA. [ Vol. 1 on nation to sin ; L ow jie by hearing could not keep stuck to me by gazing at the faces of cases; I thought of the increasing of rolling eyed women, is not gone, though wealth and not that of death ; I thought washod in the ocean of pure sacred only of a woman, but did not consider literature. lier as the cause of hell-bondage. 15. I am neither beautiful in person, 21. I could find no room in the heart nor do I possess a collection of virtues of the good by pure conduct, I did not I have no pure grace of arts, I do not get fame by doing benevolent actions, possess any power of resplendent lus- I did not acquire religious merit by ture, still, I am troubled by egoism. propaganding religion etc.; Alas! my 16. Life soon draws near the end, life is really wasted. but not my inclination to sin ; I grow 22. No fceling of dispassion arose in old, but not my desire for sensc-enjoy- Me by hearing the preachings of suy ments; I nado efforts for preparing preceptors. I could not keep my pcaco medicines, but not for leading a reli- by hearing the words of wicked inen. gious life, Oh Lord! there is no limit to Oh Lord! I have not a particle of spimy self-delusion. ritual knowledge. How can I, then, 17. Oh Lord! fie upon me that I cross this ocean of worldly existence ? listened to the evil speech of the world. 2?. In my previous life I earned no ly persons that there is no soul, no religious merit. I shall not do it in merit, no future life and no sin, though future life. If I am such, then Oh Lord! you, the sun of absolute knowledge were all the three lives--the past, the present shining clearly. and the future are ruined. 18. Although I havo reoched human 24. Oh Venerable One! Oh Lord! stage my life is like crying in the wil. What is the use of m:vrrating iny life in derness because I did not worship God, detail besoro you in vain. As you know did not revere worthy persons and I fhe nature of the three worlds, what is did neither observe layman's nor asce iny life to you? tic's religious duties 25. Oh Best of the Jinas! There is 19. Oh Lord of Jinas look at my no leader like Thee to save the poor, folly. I ran after imaginary things like and there is no man more worthy of the wish-fulfilling cow, wish-fulfilling compassion other than I among the tree and the wish-fulfiling jewel, but people. Still Oh Yeneralle One! I do did not run after Jain religion which not ask for worldly wealth, but oh ocean bestows real happiness. of spiritual wealth! Abode of allspici20. I, a base one always thought of ous things! I pray for the jewel of true pleasures of enjoying good things, but faith, that is beneficial and leading to did not view them as the womb of dis- Salvationa. Aho I Shrutgyanam Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || jaina sAhitya saMzodhaka-graMthamAlA - graMthAMka 1 // arham vIra vaMzAvali athavA tapAgaccha vRddha paTTA va li ( jaina sAhitya saMzodhaka, khaMDa 1 aMka 3 - pariziSTa ) saMpAdaka munirAja zrIjinavijayajI prakAzaka - jaina sAhitya saMzodhaka kAryAlaya, di. bhArata jaina vidyAlaya - pUnA sITI. Aho ! Shrutgyanam Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho ! Shrutgyanam Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| A vIravaMzAvali athavA tapAgaccha vRddhapaTTAvalinI hastalikhita prati, sAhityapremI zrIyuta kezavalAla premacaMda medI bI. e. elaela. bI. (amadAbAda) e mokalI hatI je temane paM. zrI gulAbavijayajInA pustaka bhaMDAramAMthI maLI AvI hatI. e prati, jema chevaTe jaNAveluM che, saMvata 19dara mAM lakhAelI che-eTale navIja che. mULa kaI prati UparathI e nakala karavAmAM AvI che te jANavAmAM AvyuM nathI. e pratinI patrasaMkhyA 112 che temAM 37-30 ne AMka bhege ekaja pAnA para Avela hovAthI ekaMdara pAna 111 che. pAnAnI dareka bAjue 10-12 paMktio lakhelI che ane dareka paMktimAM rapa thI 30 akSare AvelA che. ame A AvRttimAM hAlanI navI paddhati pramANe dareka pAnanI baMne bAjunI samApti sUcavanArA eka kamathI ( ) AvA kaeNsamAM ApyA che. A paTTAvalIne kartA koNa che te koI Adi aMtamAM lakhyuM nathI. temaja bIjA paNa koI sAdhana nathI te jANI zakAyuM nathI. paTTAvalinI pUrNAhati saMvat 1806 mAM thaelA vijayaddhisUrinA kaSargavAsasAthe thAya che tethI ema anumAna karI zakAya ke e ja samaya daramyAna ane saMkalana thaelI hovI joIe. nahi te vijyAddhisUrinI pATa Upara AvanAra AcAryanA ullekha emAM avazya karavAmAM AvyuM hatuM. paTTAvalinA kartA keI ANaMdasUra gacchAnuyAyI yuti hovA joIe. kAraNa ke emAM vijayasenasUri pachInI je paraMparA ApI che te teja pakSanI che ane vijayadevasUri jevA prasiddha AcArya ane temanA samudAyamAMthI kriyA uddhAra karI vega pakSa sthApanAra satyavijya paMnyAsa Adine emAM jarAe ullekha nathI. paTTAvali kartA kharekhara bahu saMgrAhaka rUcivAle che emAM saMdeha nathI. teNe pitAnI e paTTA vilimAM maLI AvatI dareka aitihAsika hakIkatane nodhavAnI kALajI lIdhI che. ATalA vistAra sAthe lakhAelI bIjI kaI paTTAvali amArI jANamAM AvI nathI. emAM vaLI ghaNA DekANe tA saMvata dhAne ullekha karela che je anyatra maLa bahu durlabha che. jo ke ghaNAka ThekANe saMvatanA AMkaDAomAM moTI bhale paNa karelI che. ane te bhUlanA lIdhe teNe kaI vyakitane koI sAthe samakAlIna DarAvI dIdhI che. jema ke prasiddha dAnezvarI jagaDuM zAha je vAstavika rIte vikramanA 14 mA sakAnA prAraMbhamAM thayuM che, tene emAM 13 mA saikAnA kumArapAlanA samakAlIna thaelA lakhyA che. A moTI bhUla saMvatanA AMka DAnA lIdhe ja thaelI che. kAraNa ke je paMcavarapI bhayaMkara dukAlAvatu 1311 thI 1pa sudhI paDyA hatA tenA ThekANe aNa 1211 thI 1pa sudhI paDele lakhyuM che ane AvI rIte zatakanA AMkamAM bhUla thavAthI seka varasa pachI thaelA jagane kumArapAlane samakAlIna DAvI dIdhuM che. ATalI moTI bhUla zI rIte thaI tenuM nizcita kAraNa samajAtuM nathI. paraMtu ema anumAna karI zakAya ke je mULa pAnA yA pustakamAMthI jaganI hakIkata teNe lIdhI haze temAM zatakanA aMkamAM lekha--deNa have joIe. ane te dezanI bhrAMtie teNe potAnI kumArapAlanI rAmakalInatAvALI kapanA upajAvI kADhI hovI joIe. astu. Aho I Shrutgyanam Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI paNa AvI aneka bhUla emAM thaelI najare paDe che. te paNa eka dara e padAvali bahu upayogI che emAM jarAe saMdeha nathI. AnI bhASA jevI hastalikhita pratimAM maLI AvI che tevI ja ame kAyama rAkhI che. temAM mAtrAnoe pheraphAra karyo nathI. jo ke lakhanAranI bhASAjJAnasaMbaMdhI nyUnatAnA lIdhe enI bhASA vyAkaraNabaddha ke ekarupa jarAe nathI; te paNa ajJAna lekhakanI bhASAnA eka namUnA prasiddha karavAnI IcchAthI ame temAM jarA paNa parivartana karavuM ucita dhAryuM nathI. AnA lIdhe kadAca keTalAka vAcakone te samajatAM jarA kaviNa paDaze kharI, paraMtu je vizeSa dhyAnapUrvaka ane eka be vAra ulaTA vIne vAMcavAmAM Avaze te ekaMdara hakIkata badhI spaSTa samajI zakAya tevI avazya che. A paTTAvalino lagabhaga aDadhA upara jeTalA bhAga, jana kavitAAra kAnphara heraTha nA sana 1915 nA julAI--AkabaranA saMyukta aMkamAM, tenA vidvAna saMpAdaka zrIyuta mohanalAla dalIcaMda dezAI bI. e. elaeluM. bI. e prakaTa karyo hate je temaNe jena esIezana oNpha inDiyAnA hastalekhomAMnI eka prati uparathI utArI lIdhuM hatuM. te prati adhurI hovAthI temane teTaleja bhAga maLI zakyA hatA. temaja te utAre temaNe sudhArIne hAlanI bhASAmAM kayI hatA. eTale saMpUrNatAnI ane mULa bhASAnI daSTie A prastuta AvRtti vidvAne avazya AdaraNIya thaze ema samajIne ahIM ene punaH samagra rIte prakAzita karavAmAM AvI che. AzA che ke vidvajane ene yatheSTha lAbha leze. tathAstu. bhArata jana triAlaya, "nA -muni nivijJA | vaizAkha 5, vikrama saMvat 177. Aho! Shrutgyanam Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NLakaTakaLapohannanAdanamA i s , vI ra vaMzA va li. athavA doosasterstit ta pA ga ccha vRddha paTTA va li| EVER L tdstedtsotectedSustaikstadkaatatitateddssociatictstartstecteiteotestlid || || atha vRddha paTTAvAla laSyate / saMbodhya rAtrau prabhavAdicorAn zrIAdidevAdijinAMzca sarvAn dIkSAM lalau pApa padaM ca jaMbUH // sImaMdharAdIniha vartamAnAn / zrImAn prabhavasvAmI zrIjainadevIMzca sugurUn praNamya gaNanAtho guNamaNisalilanAthaH / zrIvIravaMzAvalikAM likhAmi // zayyaMbha ( 1-2) yo'pi mUriaya zivalalanAlIlAvilAsadAtuzrIparvamAhAtmyakatha- maNakapitA samajaniSTa tataH / / nAnantaraM zrIvIraziSyaparaMparA kathayati / tatrAdau vartamAna nijagatinirjita bhadra-- tIrthAdhirAjanamaskAramAha | kRtabhadraH zrIgaNiyazobhadraH / prakaTitajagadAnanda tatpar3he.................. suratarumaNisurAbhimahimaramaNIya / praNate hitapraNetA atha nava gaNadhara vIra vidyamAna thakAM vaibhAragirizAsananatA jayati jinavIra !! parvatopari mAsabhakta saMleSaNAkarI mokSagatA / / / punaH sa vIra kidRzaH ? zrIvIramokSe gayA pachI bAre varase gotama mukta / gotra zrIzAsanAdhIzvaravardhamAno gotama | magadha dese govara nagare vasubhUti vipragRhe pRthiguNairanantarativardhamAnaH / vI strI suta / iMdrabhUti nAma / paMcAsa varSa gRhavAsa / zrIsa yadIyatIrtha khakhAhane varSa vIrasevA / bAravarSa kevala paryAya pAlI / sarva Ayu varSANi yAvadvijayi prasiddham / bANu varSa bhogavI zrIvIrathI bAre varSe mokSa gayA / iti mukhya svAmI / 1 sudharmA svAmI | sadAsamuSTivyamuttamAMge __ pachI zrIvIrapATe pAMcamA gaNadhara zrIsudharmA svAmI prakSipya siddhASIjano trayasya (1) / paheMleM pATeM thayA / tathAhi / saMsthApayAmAsa pade svakIye ___ kolAga sanniveze dhamilla nAmA vipra tehanI strI bhasvAmI sudharmA jayatAciraM saH // dilA nAma / te haridrAyaNa gotrathI upanI ! tehano putra / samavaMtaM pitaraM svakIyaM uttarA phAlgunI nakSatre janma huo / sudhA nAma dIdhu / svakIyapanIratha mAtaraM nijAm | anukrameM yovanAvasyAyeM vakSasagotrathakI upanI eka Aho! Shrutgyanam Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. [khaMDa, kanyA paraNAvI / tehasyuM saMsArika suSa bhogavatAM eka vilAso netrajo jJeyo vibhramo bhrUsamudbhavaH / / . putrI hui / te sudharmA cAra veda sAMgopAMganI pAThI cha / tehUneM ehavI 2 kAma ceSTA karI aMga deSA. | paNa jaMbu pAse pAMcasaya vidyArthi vADavasuta vidyAbhyAsa (2-1) kare te strI sAMhamI dRSTI joDeM nahI, ehave ghaNA manuSyane mukhi cha / piNa te sudharmanA citane virSe eka mahA saMdeha che / te jaMbuneM ghare navANu koDI sUvarNa dravya Avyo sAMbhalI kisyo ? je jehavo te tevo / te saMdeha zrIvIravacaneM prabhavo nAmeM cora pAlathI cyArase navANu cora manuSya lei niHsaMdeha huo| tivAreM pAMcasaya chAtra yukta varSa paMcAsa rAtriM jaMbU ghera dravya levA (3-1) paiTho | dharane gRhasthapaNu bhogavI, saMsayachedaka zrIvIrahasta dIkSA liidhii| chUTaka coka mAhiM dravyano DhIga kIdho deSI avasvApanI varSa bahitAlIsa ziSyapaNe zrIvIrano vinaya kidho| vidyAne prakrame sakala gharanA manudhya prateM niMdrA diidhii|' etalo (1) varSa vANu chadmasthApada bhogavI / punaH varSa pachI tAlodghATanI vidyAiM tAlA udhADI gRhAdhIsanI pareM ATha kevalI pada bhogavI / evaM sarva Ayu varSa sono abIha thakA dravyanI gAMThaDI bAMdhI mAthe mukI / cyAraseM saMpUrNa / mAsa eka cauvihAra aNasaNa | pAMcameM aareN| navANu cora saharSita cittathakA svabare jAvA udyami huaa| pazcimadizi / zrIvIrane mukti huA pachI vIse varSe etale jaMbunA sIladharma mahimAyakI zAsana devyAiM thAMbhAzrIgiranAraparvatopari zrIsudharmA nAmeM zrIvIranA pahelA paTo- ni pare nizcala thaMbhyA / ane jaMbu tadbhava mokSagAMmi che te gharane mukti hui| mAde avasvApani nIdrA na AvI / etale prabhavo meDhIyeM zrIvIrazAnotpatteHcauda varSe jamAlI prathama ninhava sole caDhyo / dekheM to raMgasAlAye jaMbU navoDhA striyone upadeza varSe tiSyagupta dvitIya nihnava / prathama nAma nigrNthii| zrIvIraneM rUpa pratibodha kahI dRSTAMte samajAvi cha / te jaMbU prathamapATeM sudharmA svAmI jANavA // 1 // vacana sAMbhalI strI paNa pAcho paDuttararUpa dRSTAMta kare che / 2 tatpaTTe zrIjaMbUsvAmI / piNa saMsAra virakta thakA, dravyanA Dhiga cora liye che te have te jaMbU kumAranI utpatti kaheM cha / pUrvadizi sAMhamu jotA nathI / e moTA acarija deSI laghukaramI magadhadeza bacha bhUmiyeM rAjagRha nagareM kAzyapagotrI zreSTha jIva prabhavo jaMbU kathaka dRSTAMta sAMbhalI manasu bicAreM che ruSabhadatta / tehanI strI dhAraNinAmeM / tehanI kUrSe pAMcamA je dhanya e jaMbU kumArane / navANu koDi kanaka ane tUrata brahmadevalokathI Ayu saMpUrNa [thayeM] devatAno jIva( 2--2) paraNI navoDhA nava kanyA thakI vegalo ch| viga mujane cavI AvI beTApaNe upano / tivAre dhAraNII madhyarAtre je hUM rAjapUtra kahavAuM cha / bhI ( 3-2 ) lasaMga rahI sUtAM thako sUhaNe saphalaMta jaMbUno jhADa dITho / tehane ghaNA jIvaneM dRDhabaMdhane tathA dRDha prahAra karI trAsiM mahAduSa ahinANe jaMbU kumAra nAma dIdhU / anukrameM varSa solano ApU chu / to mujhane kuNa gati husyeM / isyuM vicArI huo / ehave avasare zrIsudharmA kevalI vicaratA aavyaa| pratibodhapAMmI cyAraseMnavANu parikarasahita prabhavo AvI tehane muSe upadesa sAMbhalI laghukamI jIva jaMbU kumAre jaMbUne namyo / etale zAsanadevyAiM te sakalane vrata lecothu varta AdarayuM / sudharmA kevalIye vihAra kiidho| vAno Asaya jANI baMdhana thakI mukyA | jaMbUye paNa nava bhoga samartha jANI vAra 2 mAtApitA saMsAranI vArtA strIone pratibodhI prabhAte svamAtApitA ane 8 priyAnAM kaheM / tohi piNa jaMbu pANigrahaNa na vaaNche| mAtApi- mAtApitA-evaM pAMcaze satyAvIsa manuSya yukta | punaH sAye harSa pUraNamATe ghaNA AgrahathI uttama vyavahAriyA- navANu koDI sUvarNa upari mUrchA tajI nIrlobhitA yeM....... ni beTI AThasyUM paraNAnyo / piNa tehasyU sneha dRSTI joDe pANigrahaNane avasare tilake dIdhA koThI satyAvIsa gharanahI / saMsArIkanAM mRduvacana bole nahI / yataH no mUlago dravya-evaM navANu koDi saMkhyAyeM jANavo / te ... hAvo mukhAvikAraH syAt bhAvo cittasamudbhavaH / tajI varSasola gRhasthapaNe rhii| zrIsudharmA haste dISya Aho! Shrutgyanam Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIra vaMzAvAla. liidhii| varSa vIsa zrIsudharmAno vinaya ziSyapaNe kiidho| ghare dravyanA samuha AvyA janamukhI jANI, prabhavo po. varSa caumAlAsa yuga pradhAna padeM kevalI pada bhogavI | tAnA samudAyane lei rAtri jabUne ghare dravya haravAna pettho| chehalA kevalI biruda dharAvI / zrIvIra svamukheM zreNikaneM bIjA cora saghalA dravye bilagA che / aitale prabhavo mAkahayuM je pehalA devaloka thakI AvI iNi sUryAbhadeva nA. lIye caDhyo, deSe to raMgamohale jaMbU haste nava paraNIta kaMkaNa Tika kIdhU te devano jIva chehalo jabUnAmeM kevalI hose / bAMdhyo cha / saMsArane viSa sarva Anetya paNu vA Ane e vacanane anusAra jANajyo / sagha (4-1) lo kahe che / te upadesa sAMbhalI jaMbU sAthai prabhaveM varSa trAsa AuSo varSa aisIno bhogavI saMpUrNa / prabhavAne svapATi saMsArakapaNo bhogavI, zrIsudharmA kevalI haste dIkSA yApi zrIvIramukti huA pachI varSa cosa- zrIjaMbU mokSa liidhii| varSa caumAlisa zrIjaMbanI savA. ziSyapaNa kodhI huA / tatra ane varSa igyAra juga pradhAna pada bhogavyu | ekadA zrIprabhave bAra varasehi goyamo siddho vIrAo vIsahi suhmo| potAne pATeM thApavAne arthe zrutabale karI svasaMghane viSe causaTThI e jaMbU vucchinnA tattha dasa ThANA || upayoga deine jAyuM | piNa pATayAgya koi na dauTho / te jaMbU mokSa huyA te sArtha uttama bola dasa viccheda tivAre para sAsane upIyoga deve thake pUrva diseM (5-1) hyA te kahe cha / yataH magadha deseM rAjagRhI nagareM vakSagotri yajurvedIya yajJAraMbha maNaparamohi pUlAe AhAraga khavaga uvasame kappe / karato ziyyabhava vADhava vedakuMbha dITho | tihAM svAMzaSya saMyamatiya kevala sijjhaNAya jaMbUmmi bucchinnA / / mokalI yajJakaMDanI kheTI heThe zrIzyAMtibiMba darzane karI etale muktinAM kapATa detA gayA / atra jaMbU upamA- pratibodha pAmI, zrIpabhava pAse dIkSA lIdhI / have prabhava lokottara hi saubhAgyaM jaMbUsvAmimahAmuneH / svAmI sarvAyu varSa paMcAsIna saMpUrNa pAlI zrIvAgmukti adyApi yaM patiM prApya zivazrI nAnyamicchati / / huA pachI varSa paMcottare zrIprabhavasvAmI svarga hUo / iti trijo pATa || 3 // zloka:cittaM na nItaM vanitA vikAraivittaM na nItaM caturaizca coraiH / haveM zrI pArzvanAthanA prathama gaNadhara zrI subheya nAmeM / yaddehagehAd dvitIyaM nizIthe tasya ziSyAcArya zrI haridatta / tasya ziSyAcArya zrI jaMbUkumArAya namo'stu tasmai / / samudra svAmI / tasya ziSyAcArya zrI kesI | zrI vIravAre, iti jaMbU saMbaMdha | dvitIya pATa / kesI svAmI | tasya ziSyAcArya zrI svayaMprabhasUri / tasya 3 tatpaTTe zrI prbhvsvaamii| ziSyAcArya zrI ratnapabhasUri pragaTa huA / tehaneM zrI vAra mukti pachI varSa bAvana AcArya pada huo | zrI vIramukti tehano kAika svarUpa kahe che / vaMdhyAcala parvatane vidhe | gayA pachI varSa pacyottare oIsA nagari cAmuMDA pratitalahaTII jayapUra nagareM kAtyAyaNa gotri jayasena rAjA / bodhI ghaNA jIvane abhaya dAna deI sAcilla nAma dodhu / tehaneM prabhavanAMme 1 viNayadharanAMme 2 bihU putra ch| te ta punaH tehIja nagarano svAmI paramAra zrI upala deva prati mAhiM pitA guNe jeSTa jANI kaniSTa je laghu pUtrane rAja (4-2) dIghU / etale prabhavo krodhe gharathakI nIkalI bhI dharmopadesa deI eka lApane navANu hAjAra gotro (5-2) lanI pAle pallipati pAsiM jai rahyo / tiNe rAjapatrAMNI syU pratibodhyA / tiNe zrI pArzvanAtha prAsAda thApyo / Adara dei pAMcase corano svAmI kIdho / cArasaoN navANu ehija sUriye pratiSThayo / tihAthI upakeza zAti kahIcora leI duSTAtmA ati krUrapaNAthI ghaNA manuSya prati vANI / zrI ratnaprabhasUrIne upakesa gaccha loka kahyo / upadrava upajAve paNa koi vAravA samaratha nhiiN| ehaveM jaMbUne tihA pohakaraNA mojaga huA / iAte cotho pATa ||4|| Aho! Shrutgyanam Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. 4 tatpa? zrIzayyaMbhava svAmI / 6 tatpaTTe zrI saMbhUti vijaya sUrI / tehanI vakSasa gotra / tiNe sagarbhA, yajJAraMbhane viSe, zrI bhadrabAhu svAmI / 2 / e behU gurU bhAi jANavA / zrIne ghare mukI zrI prabhava svAmI pAse dIkSA lIdhI ch| ta mAMhi zrI saMbhUti vijaya sUrI te paTadhara jANavA aneM yajJa karatAM ziyyaMbhavaneM prabhavA svAmII saMvAda karI, bhadrabAhu svAmI te gacchanI sAra saMbhAlInA karanahAra yajJa sthaMbhathI zrI zAntinAthajInI pratImA deSADIne pratibodhI jANavA / te mATe bihano nAma joDe laSyo / tihA dIkSA dIdhI / taMvAreM keDe te strIne manaka nAmeM pUtra hUo prathama baDA gurUbhAi zrI saMbhUti vijaya svAmI / tehano / te beTe paNa laghupaNe pItA zrI zayyaMbhava pAse dIkSA mADhara gotra cha / aneM bIjA ladhu gurU bhAi zrI bhadrabAhu lIdhI / pUtranA sneha thakI sAdhuno AcAra ziSavavA svAmI / tehano prAcIna gotra cha / hiveM zrIsaMbhUti vijaya upagArane hete zrI dazavIkAlaka ehaveM nAMmeM sUtra dasa svAmIye varSa baheMtAlIsa gRhasthAzrama bhogavI zrA gurU adhyana nipajAvyA / te bAla sAdhunI chamAsanI Ayu. yazobhadra pAsiM dIkSA lIdhI / ane varSa cayAlIsa zrI sthiti thAka sUtra nIpajAvyo chamAse e siddhAMta bhaNyo / yazobhadra svAmInI sevA ziSya paNe kAdhI / punaH varSa anukrame te bAlaka sAdhu maraNa pAMmyo / tivAreM anya ATha yugapradhAna pada bhogavI sarvAyu varSa 90 saMpUrNa / potAno putra jANyo / guruyaM netre AMsU pAta thAtA zrIvIra mukti huA pachI varSa 156 vI zrI saMbhUtI jANI ( 6-1 ) sAdhoye vairAgya vacana kahI smjhaayaa| vijaya svAmI svarge pUhUtA |! 1 / / have bIjo ladhu nirmoha dazAmA cetanA ANI samatA bhAve huA / gurUbhAi bhadrabAhu svAmi tehanu kAika svarUpa(7--1)kaheM che| __ haviM zrI zayyaMbhava svAmIya varva aThAvIsa gRhastha pada dakSiNa dizi pratiSThAnapUra nagare prAcina gotriyA bhogavyu / aneM varSa igyAra zrI prabhavanI sevA ziSyapaNe varAhamIra / 1 / ane laghu baMdhava bhadrabAhu / 2 / kIdhI / punaH varSa trevisatAi yugapradhAna pada bhogavI sarva nAM vADava rahe che / tiNe zrI yazobhadra gurUnI vANI Ayu (varSa ) bAsaTha saMpUrNa pAlI zrIvIra muktiM gayA sAMbhalI gurUhaste dIkSA lIdhI / te behUM baMdhaba ghaNe dine pachI varSa aThANuye zrI ziyyaMbhava sUri svarga hUo / / 5 / / vidyAbhyAsa karatAM SaT darzananA matanA zAstra tehanA jANa yataH-kRtaM vikAlavelAyAM dazaadhyayanagarbhitam / huA / ekadA guru yazobhadra cittaneM viSaM ciMtaveM je e dazavaikAlikAmiti nAmnA zAstraM babhUva tataH / / 1 / / baDo bhAi yogya che, piNa ahaMkArI che / tehathI pada . ataH paraM bhaviSyaMti prANinA hyalpamedhasaH / yogya nahIM / ani nAhano bhAi bhadrabAhu tehani samatA kRtArthAste manakavat bhavaMtu tvatprasAdataH / / 2 / / yukta zrutasamudra jAMnI guruye sUrI kIdhoM / etale te zrutAMbhojasya kiMjalkamidaM saMghoparodhataH / vArAhamihara baho bhAi guru tathA bhadrabAhU-5 bihUM mahAphalasamAyAtau na saMvatre mahAtmabhiH / / 3 / / upara ghaNe kuce yatI veSa lopI pUnarapi saMsArI ine __ 5 tatpa? zrI yazobhadra svaamii| AjIvIkA heti potAnA nAmanI vArAhI tehano tuMgIkAyana gotra / tiNe varSa bAvasitAi yotiSano sAstra nIpajAvI manuSyani ni saMsArIpaNu bhogavI zrI sayyaMbhava guruhaste dIkSA lidhi. kaheM / ekadA rAjasabhAyeM AvI vArA bhane varSa cauda zrI siyaMbhava svAmInI sevA ziSyapaNe hAluM karI kahe, je Aja thakI pAMca kIdhI ! punaH varSa pacAsa yUgamadhAna pada bhogavI sarva thakI bIjA praharane aMte iNiM kaMDA -Ayu varSa chA (6-2) sI saMpUrNa pAlI, zrIvIra bhukti thakI deva yogeM bAvana (7.-2) huA pachI, varSa ekaso bahetAlIsa vitte zrutakevalI te sAMbhalI rAjA zrIbhadravAhUne kahe, zrIyazobhadra svAmI svarga huA! iti paMcama pATa // 5 // bhadrabAhu kaheM, je meha pUrva disI Aho! Shrutgyanam Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vIravaMzAvali. izAna kuNe thakI Avase | thAkato dina ghaDI cha pAcha sugaDAMga niyukti / 7 / dazavikAlaka niyukti / 8 // lo rahesthe tivAreM | paNa chaTho dina pAMcamamAM bhalavAnI vivahAra niyukti / 9 / dazAkalpa niyukti / 10 / e mukhya ghaDIye, te mazya kUDAlA bAhira kinAre paDasya / daza niyukti kAraka; ane upasargarahara stotra karI mahAmArI sADA ekAvana palano tolamAna hosI / to timahI nivAraka paMcama zruta kevalI biruda dhAraka zrI bhadrabAhU hUo / rAjAye bhadra bAhUneM prasaMsA ane vArAhamiharaneM svarga huo / iti bhadrabAhU saMbaMdha | pATa | 6 / nibhraMchIo !......rAjA kahe e mUDha te kima ? je 7 tatpaTre zrIsthalibhadra svAmI / tihAMthI AvatAM pavanane jore matsa zoghANo tehanI teharnu svarUpa kAMika kAhae choe / pUrvAdazi pADalImAlIna rahI nahI / etalI buddhi nyUna rahanI jANavI / pUra nagareM navamo naMda rAjya kara ch| tehane nAgarazAti gotama punaH ketaleka dine rAjasadane rANIi pUtra janamyo / gotrI zakaDAla nAmeM maMtrI che / tehane lakSmInAmeM strI tetaleM varAhamehara kaheM, ehano zata varSa Ayu che / eTale che / tehane thUlIbhadra 1 ane sirIo 2 [ behU pUtra che] rAjAye bhadrabAhUneM puchyo / tivAre bhadrabAhU kaheM ehane jakhA 1 jakhadinnA 2 bhUyA 3 bhUyadinnA 4 seNA 5 Aja thakI sAtame dine bilADI mughathI nIzcaya maraNa beNA 6 reNA 7 e sAta thUlibhadranI baheno jANavI / che / te sAMbhalI rAjAya nagara thakI sarva maMjArI kddhaavii| have te sthalibhadrani nIzAla bhaNI vezyAbareM saMsArIkanA sUpa sAtami dina dAsI te bAlakane ucchaMge lei niraSe cha ! viSayAsanna zikhavAni nAyakA ghare mUkyo / pUrva ( 9-1) ehaveM bhAvine va(8-1) seM akasmAt mAMjarIne AkAreM karmAnuyogeM tehasyUM saMga huuo| bhogI bhramara thako tihAMja bhogala kheTIiM thakI paDI mastakaghAta hUo | maraNa rahyo / pitA sUdhapraSNa kahAveM / vilasavA dravya mokaleM / pAmyo / zrI bhadrabAhuno bacana sAco jAMNI ghaNI Adara ima vilasatAM bAra koTi svarNa SAdhA / ehave bAra varasane kIrti hUi | rAjAI varAhamIhararnu vacana asatya jANI ateM rAjAne darabAre koika vararucinAMme brAhmaNa paMData deza bahAra kIdho / teM piNa aNAdara thakI ko maraNa aavyo| rAjAnI kIrti kIdhI / dravya devarAvyoM / tehaneM lahI vyaMtara huo / pahelA mavano vaira saMbhArI gurUnA sakaDAle dravya na dIdho / pache tiNa paMDate prapaMca karI saMghane mArino upadravya kare ! tivAreM guruye zrutano upI- rAjAne pokAryo / tehathI, akasmAt laghUbhAI sirIoM yoga dIdho / varAha jIva jANI upasargahara stotra nIpa- tehane hAthe pItAnuM maraNa jANI, pratyakSapaNe saMsAranu svarUpa jAvyo / jiNi jala maMtrI chATaNI thakI te vyaMtara naatto| asAra deSI, varSa trIsa grahastha paNeM rahI, vairAgya vAsIta zrI saMgha samAdhI hUI | zrI bhadrabAhu svAmIiM navamA pUrva cItathakI zrIsaMbhutivijaya svAmI haste dIkSA liidhii| hUMtI kalpasUtra udharIne racanA kIdhI / te bhadrabAhu svAmIye rAjA kaheM e. kisyUM kIdhU / tivAraI zrIsthUlibhadra rAjA varSa pastAlIsa saMsArI pada bhogavI paThe zrI yazobhadra pratiM kaheM, yataHsUrI haste dIkSA lIdhI ane varSa sattara tAi zrI yazobhadra haste mudrA mukhe mudrA mudrA syAtpAdayoH dvayoH / svAmInI sevA ziSya paNe kIdhI | punaH varSa cauda yuga tatpazcAt gRhe mudrA vyApAraM paMca mudrikam / / 1 // pradhAna pada bhAgavI zrI sthUlIbhadrane atiyogya vidyAdhika punaH zrI sthUlIbhadra svAmI cauda pUrva sUtre bhaNyA, jANi potAne pATeM thApI; sarvAyu varSa chahottara, saMpUrNa / ane daza pUrva arthi bhaNyA / varSa covIsa zrIsaMmRtivijaya zrI vIra mukti hUA pachI va0 (8-2) ekaso sittareM svAmInI sevA vinaipaNe kIdhI / ane varSa pastAlIsa zrI bhadrabAhu sahitA kAraka, punaH Avazyaka nirya kI / 1 / yugapradhAna pada bhogavI, sarva Ayu varSa navANunuM saMpUrNa | . pacaghANa niyukti |2 / ogha niyukti / 3 / piMDa niyukti|4| (9-2) zrIvIramukti huA pachI baseM panare varSe, kosA uttarAdhyayana niyukti / / 5 / / AcArAMga niyukti / 6 / nAma nAyakA pratibodhaka, guru zrI saMbhUtivijaya duSkara 2 Aho! Shrutgyanam Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka- pariziSTa 6 kathaka tvaM dhanna 2, idaM vaDa vratarakSaka, virudadhAraka, zrI syulibhadra svAmI svarge puhUtA / saMghAta pahilaM vajraRSabha nArA ca saMghayaNa 1 aneM pahilaM sama cauraMsa nAme saMsthAna 2 punaH pUrvanuyoga 3 e cihUM vastu viccheda hUi / ehaveM zrIvIra mukti huA pachI baseM cauda varSa gai thake avyakta nAmA trijo ninhava pragaTa hUo / yata uktam- heet carama jaMbUsvAmyatha prabhavaH prabhuH / zayyaMbhavo yazobhadraH saMbhUtivijayastathA // bhadrabAhuH sthUlabhadraH zrutakevalino hi SaT / e cha zruta kevalI jANavA / atra mahAruSi zrIsthUlabhadra varNana kAvya vezyA rAgavatI sadA tadanugA SaTmI rasairbhojanaM zubhraM dhAma manoharapuraho navyo vayaH saMgame / kAloyaM jaladAvilastadapi yaH kAmaM jigIyAdarAt taM vaMde yuvatIprabodhakuzalaM zrIsthUlabhadraM munim | 1| zrIzAMtinAtha daparo na dAnI dazArNa ( 10- 1 ) bhadrAdaparo na mAnI / zrIzAlibhadrAdaparo na bhogI / puna: zrI vIra mokSa huA pachI baseM ane vIsa varSa gaI hUMti bodha mata prakaTa hUo / iti thulibhadra saMbaMdha | pATa 7 / zrIsthUlabhadrAdaparo na yogI || 2 || e tume kahI ehavI je nalanI gulma vimAna- suSa devasAhi e zrI sthUlabhadrano saMbaMdha anya caritre vistAra cheM / te bAnI vAta te tuma atra rahyA kima jANo cho ? zrI AmATe atra vistAra kanyo nathI / 8 tatpaTTe zrI mahAgiri / zrI Arya suhasti sUri / e behUM gurubhAi jANavAM / te mAMhi prathama vaDA gurUbhAi zrImahAgIrI, tehano gotra elApatya nAMmeM che / aneM vIjA laghu gurubhAi zrI Arya sUhasti surI tehano gotra vAsiSTha che / te mAMhi prathama zrI Arya mahAgiri sUri te paTodhara jANavA ane zrI Arya suhasti sUri te gachanI sAra saMbhAliMnA karaNahAra jANavAM / te mATe bihUno nAma lakhyo che / tihAM prathama baDA gurubhAi zrI Arya [1 giri sUri varSa tIsa saMsArIka pada bhogavI zrI sthUlIbhadra svAmIpAseM dIkSA lIdhI / ane varSa vyAlIsatAI guru zrI sthUlIbhadra svAmInI sevA ziSyapaNe kIdhI / varSa trAMsa yuga pravAna pada bhogavI sarvAyu ( 10-32 ) eka zata varSa saMpUrNa / laghu zrIArya suhasti sUrIne gacha bhalAvI zrI Arya mahAgirI sUrIiM jina kalpInI tulanA karI / zrI vIra nirvANi hUA pachI baseM pasatAlIsa varSa vIte zrI Arya mahAgorI sUrI svarga huA || 1 / / joDeM mahA haveM zrIvara mukti huA pachI baseM aThAvIsa varSe gaMga nAMmA pAMcamo ninhava pragaTa hUo / haveM zrI Arya suhasti sUri bhavya jIvane paramopakArI thakA vicaratA mAlava deseM ujaNI nagare bhadrA nAmeM sArtha vAhI pAseM vAhanazAlA yAcI caumAsu rahyA che / tihAM nisi sajhAya dhyAna kareM che, etale sAta bhUmidaM bhadrApUtra avaMti sukamAla nAmeM battIsa strIo sAthai su vilAsa karatAM, guru kathaka adhyayana madhura svara eka cita thakI sAMbhalI, jAti smaraNa pAMmI, pUrva bhava nalanI gulma vimAnano devasuSa dITho | strIono suSa vilAsa mUkI utAvalo meDhI thakI utarI gurune namI kahe, sAdhujI cArya kahi- zrIjinavacanAnusAriM / zreSTi ( 11--1 ) pUtra kahe, pUjya ! etalo e suSa bhogavI atra upano ane punarapi te devamuSa hU~ kima pAMmu ? zrIguru kaheM, vrata lio to te suSa laho / tivAreM tiNeM bhadrA mAtAnI AjJA lahI, batrIsa kanyA koTI dravya tajI; zrI guruhasti dIkSA lIdhI / guruneM kaheM e kaThINa dIkSA me ghaNA dina tAI na sacavAya te mATe aNasaNa kareM | sAMbhalI kahe tamAMrA jIvani jima suSano hetu hui tima karo | guruvacana tahatti kahI jihAM samasAni kaMdherI banane vize kA go rahI aNasaNa Rdhu / mAragiM jAtAM komala bihu parne kaMtheranA kAMTA khutave karI lohInA che / tehanI gaMdhe rAtrine viSe prasUtA sIyAla parivArasyuM jihAM avaMti makumAla sAdhu deha Aho! Shrutgyanam Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ] kAsagI rahyA che tihAM AvI / bihu pagathI mAMDI saghalo sarIra bhakSaNa rUpa upasarga kIdho / piNa teM muni dRDhAcita thakI dhyAna na calyo / AyU saMpUrNa udArIka deha tajI saudharmma rAjadhyAnIiM nalanIgulma vimAne devanI sAhIbIye upano ( 11 - 2 ) etale mAtAyeM pUtra Ayu pUrNi, piNa bhaMgura deha jANI eka sagarbhA bahune ghareM mukI / ekatrI bahu yukta bhadrA dIkSA ArAdhI devaloke gayAM | bareM sagarbhAneM putra janamyo tirNe pItA dagdha sthAnake prAsAda nIpajAvI zrIavaMti nAmeM zrIpArzvanAthano biMba thApI te sadgatino bhajanAra huA / vIra vaMzAvAle. haveM sIyAlIna saMbaMdha kaheM cheM - avaMti sukumAla pAhilA trI bhave mAchino avatAra huA / tihAM biM strI huti / te mAchiyeM sAdhuno upadeza sAMbhalI zrIdharmaM ArAdhI maraNa pAMsI nalanI gulma vimAne devapaNe upano ! tihAMthI cavI koTIdhvaja vivahArIyAne ghareM avaMti sukumAla nAmeM pUtra paNe upano / ane vaDI strI vibhava vaNIkapUtrI hui / puna: nAhanI strIM marIne apamAMnI hatI, te vADhavI hui / tihAM thakI maraNa pAMmI sIyAlajI hUi / te vaire bhakSaNa rupa mahA upasarga sAcavyo / te pArzva biMba Aja dinatAI saprabhAva ujjeNI nagarIi cheM / iti avaMti sukumAla saMbaMdha che || 1 // ) daza pUrvadhAraka zrI Arya suhastI surI punaH (12 - 1 hano nava dIkSita bhikSuka jIva tehane upagArI parNe huA / zrI vIra mokSe gayA pachI baseM paMcAsI varSe saMprati isai nami rAjA huA / sehano saMbaMdha kaheM cheM / ekadA zrI Arya suhastI sUrI vihAra karatAM kosaMbI nagarI vaneM vATikAI rahyA / ziSya guru AjJA lahI nagaramAhI AhArane udyameM gayA che / tihAM durbhikSa yogeM annane abhAveM bhikSuka ghaNA huA / paNa sAdhuneM paNa ghaNeM AdareM sarasa AhAra ApatA deSI eka raMka bhikSuka te sAdhu sAdhe huo | AhAra lei sAdhu vATIkAi AvyA / gurU Agale AhAra AloI che eTale raMka paNa dvAri AvI ubho | sAdhu kaheM che muMjane e AhAra Apo | guru kaheM sAMdhuno AhAra sAdhu kalpe, bIjA gRhasthane na kalpe / sAMbhalI kaheM, mujane ziSya karo | piNa AhAra Apo / hUM ghaNo kSUdhArti chu / tivAreM guru dazapUrvajANa che / tiNeM zruta upayoga dIdho / zAsana udyota kAraka jAMNI dikSA ApIneM AhAra paNa dIvo / ghaNA dIna thakI tineM sarasa jAMNIneM AhAra vizeSe lIdho (12 - 2 ) / nirbala sarIra thakI teha raMkAne visUcikA hUi / ghaNI asAtA upanI / udara pIDA thakI veMdeM / pahelAM je gRhastha bhikSuka parNe, je AhAra na detA ghaNA tiraskAra karatAM te gRhastha nagara seTha jehavA AvI, nava dIkSItene sAdhu veSa udaya Avyo jAMNaH bahUmUlya auSavAdike vizeSa bhakti veyAvaca sAcaveM / te deSI raMka sAdhu mana ciMtave je e dhanya e cAritraneM, dhanya e veSaneM, jenA mahimA thakI eka koTIdhvaja lakhesarI vyavahArIyA bahumAMne karI mujha bhakti sAcave che / ehavA zubha cArItranI anumodanA kAla pAMnI ujeNI nagarI zreNikane AThame pADhe kuNAla rAjA, te oramAna mAtAnAkapaTa thakI varSa terano cakSU hINa thayo cheM, tehane ghare beTA pANi upano / ketaka dine tehano janma bhayo etale akasmAta peTazUla roga pIDA thakI pItAno nAsa huA | turata te bAlakane lAvI pATa taSate beMsArayo / te mATe ehanuM nAMma saMprati rAjA kahIiM / anukameM yovana avasthAeM pAmyo / ehaveM ketale dine zrI Aryasuhasti sUrI ( 13 - 1 ) ujjeNII caumAsu AvyA / tihAM dIvAlIiM juhAra bhaTAreM dine zrI gotama kevalochaya mahimAI zrI vIracaitye ratha jAtrA samasta saMghayukta mahAmahe rAjaraMthe jAtAM gavAkSe vAtAyani beThA thakAM saMprati zrI gurune deSI, jAtismaraNe pUrva bhava dITho | manasyuM ciMtave, e guri pahilA raMkane bhaveM mujane mahA upakAra, dIkSA deineM, kIdho che / ehavo vIcArI gokha thakI utarI gurune vAMdI, kaheM mujane tuMme olaSo ho ? | guru kahe, mAlavAdhIza prabala pUnyaneM jagata olakhe / te sAMbhalI saMprati kaheM iNahIja nagarano hu kSatrI raMka nava dIkSita celo tumAro, te mAyeM tUMti kRpA karI mujaneM dharma upadeza kaho / tivAreM saMpratine guru kaheM atha zloka Aho! Shrutgyanam Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa dine dine maMgalamaMjulAlI khATakIe bAMNe karI viMdhI / mAraga vicamA bhUmIiM pddii| susaMpadA saukhyaparaMparA ca / ehaveM koika jaina gRhasthe namaskAra sNbhlaaviio| te iSTArthasiddhiH bahulA ca buddhiH samalII sAMbhalyo / etale potAnA bAlaka upare moha na sarvatra siddhiH sRjatA sudharmam / / 1 / / ANyo / navakAra sadahyo / tehanA mahimA thakI maraNa ataH kAraNAta sarvatra caMdra bala tArA bala graha bala dRg pAMmI sIhala dvIpanA rAjA zrIcaMdra ghere beTI upanI / te bala bAhu balAdibhyo balavattaraM dharmabalaM vilokyate / / 2 / / bIjenaiva bhavedI ( 13-2) pradIpena prdiipkm| vRdhavatI hUi | ekadA pitAne sAtheM te kAryArtha bhRgukache dravyeNaiva bhaved dravyaM bhavenaiva bhavAMtaram || 3 || AvI (14-2) / e bajAreM dATe RSabhadatta vyavahA ehavo upadeza zrI guru muSano sAMbhalI; saMpati kahe, he riyAnA mughathakI nokAra sAMbhalI jAtI smaraNa pAmI kRpAnidhI ! uttama gatinA jANahAra rUDA jIva, tehanA pAchilo samalI bhava dITho / te pAseM thakI naukAra zikuMNa AcAra hui ? guru kaheM he saMprati ! he mAhAmatinA rakhyo / jaina dharmi zradhAvaMta huI / je ThekANe bAMNe viMdhANI svAmI, sAMbhala | uttama prAMNInA eha AcAra hUiM / bhUmII par3I hUMti tiNahija ThekANe vidyamAna zAsana zrI zloka vIsamA tirthakarano jAMNI bAvanna devakulikA sahita adhaH kSipati kRpaNA vittaM tannayiyAsavaH / prAsAda nIpajAvI zrI munisuvrata svAmIno thiMba thApyo / saMtastu gurucaityAdau taducaiHpadakAMkSiNaH / / 1 / / te prAsAda mAMhiM vaDa vRkSe samalInu svarUpa kIdhu / te ehavA vacana upagArI gurunA muSathI sAMbhalI samakita bAlIkA sIla dharma ArAdhI tIvra tapa tapI maraNa pAMmI lahI sUkRta karato huo, saMprati napa, jina prasAda maMDita izAna borje deva loke devatA paNe upanI | yata: prathavI zobhAvato huo / tehanI saMkhyA-savA lASa nAtana harivaMzabhUSaNamaNi prasAda nipajAyato hUo | tehaneM bAraNe meM hajAra dharma bhRgukacche narmadAsare tAre | zAlA nipajAvI / savAkoTI zrI jInabiMba kIdhA / te zrI zakunIkAvihAre mAhi paMcA' hajAra dhAtUnA biMba / zeSa biMba upalanA munisuvratajinapatirjayati / / 1 / / rAtA, pIlA, sAMma, sveta, jANavA | igyAra hajAra vApikA iti zakunIkA vIhAra utpatti / / / tathA kUDa nIpajAvyA / koi terA hajAra paNa kaheM / chatrIsa punaH saMpratiye uttara disa marUdhari dhaMdhANi nagari hajAra jirNoddhAra nipajAvyA / te kima, dina prateM eka zrI padmaprabha svAmIno prAsAda biMba nIpajAvyo / vIjAprAsAda jIrNoddhAra nApajAnI (14--1) vadhAmaNI gaurI pAsanA prAsAda nipajAnyo / brahmANI nagarI zrI Ave, te dvArapAlaka bIje dIneM kaheM / eTale saMpratinu hamIra gahIM zrIpAsa prAsAda biMba naupajAvyo / ilAra Ayu varSa sonuM jANavU | ! aneM so varSanA divasa chatrIsa giri sighare zrI namI biMba thApyo ( 15-1 ) / te dakSaNa hajAra huuyaa| e..pramANe jIrNoddhAra jANAvA / te mAMhi mukhya diseM jANavI / pUrva disi rohisagIreM zrIsUpAsano prAsAda jIrNoddhAra zrI samalIkA vIhArano niipjaavyo| biMba nIpajAvyo / pachimeM devapataneM pUnaH iDhara gaDheM zrI __ have te zrI zaknunikA vihAranI utpatti kahe che / zrI zAntinAthano prAsAda biMba nipajAnyo | pUnaH pUna: narmadA upakaMThe bhRgu kSetri koraMTaka vane AmlI vRkSa eka saMprati sva prAkrame trikhaMDAdhIza maMgala zreNI nimiteM sadaiva samalI potAnA bAlaka sahita rahe che / te niraMtara potAnA sUryodaye aSTotarI, ekavIsa bhedI, sattara bhaMdI, aSTa bAlakane pokhe / eTale bATakI vIcAre je e samalI bhedI, navapadAdI, mana pavI zrI jina bhakti sAcaveM / cAMcasyU sabalo maMsa bigADe che| eTale samalI AvI pUnaH zrI siddhagIrI | 1 | revaMtagIrI / 2 / zrI zaMSecAMca pUDhe mAMsa khaMDa lei vaDa vRkSa sAkhAyeM beThI / tetale svara / 3 / naMdIya / 4 / brAhmaNa vATaka | 5 / ratha Aho! Shrutgyanam Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vIra vaMzAvali. jAtrAdi pramukha mahAtIrtha jANI varSa mAMhiM bAra cyAra sammita zivaranI yAtrAne hete pUrvadeze vihAra kIdho / saMghapati huii| jAtrAno lAbha kamAveM / pracUra citte sapta tahanI cyAra peDhIne AMtareM zrI devaDhI kSamAzramaNa huA / ghetra vitta bAvato huA, mAra sabda mukheM na kaheM, kAMne hiMve zrI Arya suhastI sUrII varSa trAMsa saMsArI pada bhogavI paNa mAra sabda sAMbhale nahI / nyAya ghaMTA vAje | ehavI zrI sthUlIbhadra svAmIne haste dIkSA lIdhI, ane varSa rIte saMprati nyAya dharmi rAjya kreN| ehaveM eka sAtha covIsa ziSya paNe gurunI sevA kIdhI / puna: varSa chahemAsa ghamaNano covIhArI tapa saMpUrNa kAusargapArI giri- tAlIsa yugapradhAna pada bhogavI sarvAyu, varSa sonuM saMpUrNa guphA mAhithI nIkalo, ujeNI nagare pAraNAne di AhAra zrI vIra mukti huA pachI baseM ne ekAMNu vaH zrI Arya atheM AvyA / tihAM durmikSane yogeM bhikhArI vaNA hUA / su ( 16-2) hastI surI svarga hUA / / pATa 8 / / koi tehane anna na AyeM : ehave te sAdhuneM tapasvI jANIne 9 tatpaTe zrI susthita svAmI / / 1 / / ( 15-2) gRhastha kamADa uvADI gharamAMhi lIdhA / laghu guru bhAi zrI suprati baddha svAmI / / 2 / / sAdhuyeM pAraNo karI punaH aThAi pacarakhI, AvI guphAI e biha guru bhAinA vyAghApatya gotra che / te mAhiM nizcala kAusaga ghAMne rahyo / etale saghale bhiSyArIiM zrI susthita svAmI te paTadhara jANavA aneM laghu bhAi zrI malI ciMtavyuM je ra yatI tarata AhAra lei gayo che, nupratibaddha svAmI te gaLUnI ciMtAnA karaNahAra huA | tihAM bhikhArIe AvI teha tapasInA udara vidArI anna te mAtrai e bihU gurubhAI nAma joDe lakhyAM che / pUnaH e pAdho / nagaramAM vAta prasiddha thaI / saMpratiiM yatIghAta behU guru bhAiI AlIyakhaMDe kAkaMdI nagarIiM, maharSi jANyo / zrI kevalI tIrthakara vacanAnusAreM bhasmagrahane yoge gautama kathaka je sUrI maMtra tehano koTivAra smaraNa kiidho| dina rahAMNInoM samaya jAMNI saMpatiiM samagra deze zrI Arya tivAre navamA pATa thakI koTika gaThe ehavA bIjA nAma suhastI pramukha sAdhu samudAyane ghaNe AgraheM mahA mahA- pragaTa huo| te pahilA zrI sudharmA svAmI thakI mAMDI tsaveM veMsUkRta (?) dharmazAlAI padharAvyA / kapATa TuA che ATa pATa sudhI nigraMtha gacha ehavo nAma kaheMbAto / nahI / pUnaH saMprati rAjAI potAnA dAsa tathA gharanI dAsI tahane sarva Aya saMpUrNa zrI vIra mukti huA pachI varSa tahane sAdhu sAdhavIno veSa dei anAraja deMseM vihAra triNase aneM bahotara vitakeM thake zrI susthita svAmI svarga karAvyo / caNA gADhA mithyAtvIne samakIta pamADI Arya huo / pUnaH zrI vIra nirvANa huA pachI triNase aneM jaina kIdhA | ityAdi uttama sUkRte karI iha parabhava ugaNAsI varSa bIteM, zrI bhRgukacha nagare zrI Arya khapU. AtmA kalyANana hetu jANI ( 16-1) nIpajAvI, TAcArya pragaTa huA | pATa 9 mo / kaurava kula moriya vaMsa sobhAvI saMprati nRpa so varSa Au 10 taraTe zrIiMdradinna sUri / saMpUrNa, sadagatino bhajanAra hUo / ane laghu guru bhAi bIjA zrI prI ( 17-1 ) yagraMtha gAthA-kosaMbIe jaNaM damago pavvAvio taA jaao| sUrI / nihAM vRddha guru bhAI zrI iMdradina sUrI tehano ujaNIya. saMpai rAyA sA naMdao suhatthI / / 1|| kausika gotrakalaghu guru bhAi prIyagraMtha sUrI tahanA kAsapa iti saMprati nRpa sabaMdha | gotra , zrI iMdradIna sUrI viharatA muDharII puhUtA | ehaveM e zrI Arya suhasti sUri ladhu gurubhAi te gachanA zrI vIra muniH huA paThI cyAraseM sItara varSa gayA hute paTodhara hUA, ane bar3A guru bhAi Arya mahAgiri sUri mA va deza ujeNI nagareM paramAra vaMseM rAjA zrI vikramAtehUNe jina kalpanI tUlanA sIdhI / dAkSiNa paNe rAjya ditya pragaTa huo | teha varSana mAna kaheM che / zrI vIra piMDa lIdho / te mAre biDUM guru pAine mAMDalI ahAra ciraM (?) pAlaka rAjya varSa sATha / naMda rAjya varSa pANInoM vyavahAra,jUdo huuo| zrI mahAgIrI surII 155 / moriya rAjya varSa 108 / pupphamitra rAjya dhAra. 2 Aho I Shrutgyanam Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. varSa trI / balamitra 1 bhAnubhitra 2 zrIkAlikAcAryanA bhANeja tehano rAjya varSa sATha | naravAhana rAjya varSa byAlIsa | garddabhila rAjya varSa tera / sAkI rAjya varSa yAra | zrI vIra mukti huA pachI cyAraseM chanu varSa gaye dakSiNa diseM zrI godAvarI nadIneM kAMTha par3aThANe bhUjaMgA aft sAnIdha thakI zrI zAlIvAhanI sAko pragaTa hUo / evaM varSa vyAraseMne sItarano meMla hUo / zrI vIra mukti huA pachI traNasene vIsa varSa gayA pachI morIya rAjAne rAje zrI Arya suhastI sUrIne saMvADeM ( 17- 2 ) pahilA zrI kAlikAcArya pragaTa huA / tiNe saudharmeMdra AgaleM nigodano vicAra rUpa vivarI kahyo / puna: zrI pannavaNA upAMga sUtranA kAraka e cothA yuga pradhAna jAMNavA / punaH bIjA kAlikAcArya zrI vIra mukti gayA pachI byAraseneM trehana varSa bIteM balamitra - bhAnumitra rAjAne rAjye dakSaNa diseM godAvarI nadIne kAMThe paThANe rAjA zrI zAlivAhananA Agraha thakI ekatAlIsa jainAcAryanI zAkSi, zrI parva AyeM hUte yakSotsaveM zrI parvano aMtarAya jAMNI bhAdravA suda pAMcamathI cotha dIne parjuSaNa parva kIdho / ehano vistAra zrI kAlikAcAryani kathA thakI jAMNajyo / [ khaMDa 1 varasa sUdhI pasUnA vAtanoM karaNahArano jIva narake rahyo vedanA vede / yataH mahatAmapi dAnAnAM kAlena kSIyate phalam / bhItAbhayapradAnasya kSaya eva na vidyate / / 1 / / te chAganA ehavA vacana sAMbhalI sakala manuSyanA vRMda chAgane pucheM che-je tUM kUNa che ? chAga kahe-huM yAcaka devatA rchu / e aja mAharu vAhana che / teM mATeM tumeM e dharma vAMcho ho te sarva mithyA / sAcA dharmmanI parIkSA karo, to zrI prIyagraMtha sUrIne pUcho / tiNeM vADaveM guruneM dharmma pUchayo tivAre sUrI, yata gAthA - dhammo maMgalam ( 18 - 2 ) kiTaM ahiMsAsaMjamo tavI / devAvi taM namasaMti jasta dhamme sayA maNo // 2 // e gAthAi kahI / te sAMbhalI sarva vADava pratibodha pAMmI dayA dharmma patye ArAdhatA huA / zrIgurUMI boka DAneM abhayadAnanA deNahAra jAMNI kIrti hUi / etale e prIyagraMtha thiMvIrane zrIvIra sAsaneM prabhAvaka kayA / iti priyagraMtha sUrI saMbaMdha | zrI vIra mukti gayA pachI cyAraseneM ekavIsa varSa gaye hUteM zrI iMdrAdina sUrI svarga huA / haveM laghu guru bhAi zrI zrIyagraMtha sUrI zrI vIrasAsanane prabhAvaka huA / tehano saMbaMdha kahe che / ajayAmera gaDhInI talahaTI harSa pUra nagara baseM che / ekadA tihAM vihAra karatA zrI prIyagraMtha sUrI AvyA / ehaveM chAgane homavAneM sakala (18-1) maMtranA jANa jana karatA udyamI huA che / etale jaina gRhasthe guruneM jAganI vArttA kahI / tivAreM zrI guruyeM sUrI maMtra vAsa maMtrI zrAvakane dei, kahyA je e vAsa bokaDAneM mAthe Thavajyo / jima ehaneM abhayadAMna hUse ane zAsana paNa unnata hoseM | zrAvake guru kathaM timaja kISu / eTale atest deva adhISTata kI AkAze jAi ubho rahyo / yAgakRta vADava prati manuSya bhASAyeM, are vimo ! tumhe sAMbhalo, jetalA pasUnI dehIyeM roma hoya tetalA hajAra evaM avasareM prathama tirthaMkara zrI ruSabha pUtra nami 1 vinami 2 tehanI zASAyeM vidyAdhara vaMzI zrI vRddhavAdI sUrI tehanA ziSya zrI siddhasena sUrI zrI kAlyANa maMdira stotranA karaNahAra pragaTa huA | tihAM prathama vRddhavAdI sUrIno saMbaMdha kaheM che / ekadA vidyAvara zASAI A0zrI skaMda sUrI vihAra karatA goDa dezeM kosalapUra nagareM AvyA / tihAM mukUMda nAMme vADaveM vRddhapaNe guru vAMNI sAMbhalI cUjyo / ciMtasyuM citaveM, je zAstrane viSe paMDiteM kahyAM cheM / yathA caturbhiH kanakaM parIkSate nivarSaNacchedanatApatADanaiH / tathAhi dharmaviduSA parIkSate zrutena zIlena tapo ( 19 - 1 ) dayAguNaH // 1 // ziva zAsanane viSai e pyAra AtmazuddhinA bheda mAhi eke zuddha nathI, eka jaina vinA / tathA abhiniveza mi bhyAvinA zAstra 1 zIla 2 tapa 3 dayA pariNAma 4 e pyAra vAnA zuddha na kahie / ima jaina darzananI sAcI Aho! Shrutgyanam Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwwwwwws pIra pezAvali B andhiwwwmeyuwww vastu jANI zrI skaMdalAcArya pAsiM mukUdeM dIkSA liidhii| kauzika gautre devaruSI nAmaI vADava rahi chaI / tehanI vRddhAvastaI piNa rAtre gAdi svareM vidyAno udyama kreN| devazikA nAmeM strI che / tehano pUtra kumudacaMdra nAmI mahA tivAre gUru kaheM, bho mahAnubhAva ! rAtriM moTe zabde na SaT aMgano jANa chaI / tiNe anya paMDitanA muSa thakI bhaNIye / anArya manuSya jAgeM / khAMDaNa pIsaNa AraMbhe vAgdevI prazanna thaI zrI vRddhavAdIno ghaNo mahimA sAMbhalI pravarte / tehaveM eka vRddhA strI te sAdhu rAtre bhaNatAM ghoSa atyaMta garva dharI je muMjaneM vidyAvAde jItasya tehanohU pATha karatAM te DosI kaheM---re sAghu ! tu gharaTapaNe bhaNIne ziSya thAisa / ehavI pratijJA dhArI jihAM bharuyaci zrI syUM mUsala phUlAvIsa ? amane nIdrA karavA deto nathI / vRddhavAdI chaI tihAM Avyo / ehavaI vRddhavAdI deha ciMtAI te hetuthI gAde zabde ahetu thAI / nagara bAhira AvyA chai / tihAM bihuM ekaThAM milyA / yathA yataH vanaiM viSaI gauvalIyA tathA piMDArA gau cAraI chaiM / jAgariyA dhammINaM ahamANaM tu suttayA sei / kumudacAre vidyAvAdano Asaya jaNAvyo / teha piMDAbachAhiva bhagoNIe akahisu jiNo jayaM miya ||1|| rAnI zASoyA karI vidyAvAda prAraMmyo / tihAM prathama iti bhgvNtyNge| kumudacaMdre saMskRta vANI kahI / piMDArA na samajaI / te ehavaM gurunu vacana sAMbhalI rAtri bhaNavU mUkI divase kahe, e vidyA kAI nahIM / brahma tUM phokaTa AraDe cha / ghoSa pATha kareM | tivAre gRhastha tathA laghu ziSyAdika mUrkha chaiM / tivAre vRddhavAdi sUrI ava (20-2) (19-2) te piNa hAsyi karI hasaI / te kima je tumhe saranA jANa huI | kalpaka rajoharaNa kaTibAMdhI iMDa uMco garaDhapaNe gAdi zabde bhaNIne kisyuM te muzala phUlhAvasyo ? hAthiM rASI pradakSaNA rupI gheraNIiM nAcatA huA muSi te hAsu sAMbhalI kAsmIra dezi pUMhUMto sAradA maMdire upa- ima maNije / atha cAlivAsa karI beMTho / nizcale sarasvati prasanna thai / kahiM, navI mArII navI corIiM, paradArA gamaNa na kiijiiiN| vRddha ! vara mAMgI / hUM tUjhane tUThI / te kahe garaDhapaNe buddhi thoDAsyuM thoDaM dIjaiM, tauM Tagi magi samgi jAiyaM / 1 / vAMchu / te sAMbhalI vAgdevI kahai, jA tUM vidyApAtra huuo| gAya bhisa jIma nIlu caraI, tima tima dUdha dUNo bhriN| te. zrutadevyAdatta vara laI AvI guru vAMdI bAjArane vi. tima tima govAlA mani TharaI, chALiM deyaMtA te hU vrii|2 ghaI ghaNA manuSya samAkSa, te DosI samakSi, sAradAdatta gulasyu cAvaI tilatAMdulI, veDa vajAvaI vAMzalI | varanA mahimA thakI muzala sUkU hatUM te navapallava kUpale pahiraNi oDhaNi huMiM dhAvalI, govAlA mana pUgIralI |3 karI zobhAvyu phulAvyu / kAvya pAha moTA joTA milyA piMDAra, mAho mAhi karaya vicAra / mudro zRMgaM zaka yaSTipramANaM 1 mahISI dUjhaNI sarajI bhalI, dIiM dAboTA pUgI ralI / 4 / zIto bAnha 2 mAruto niHprakaMpa 3 vana mAhi govAlA rAja, iMdrataNi ghari te nahiM Aja / yo pada chUte sarvathA tanna kiMcid 4 bhamara bhisa dUjhi valI sola, sukhi samAdhi hUI rNgrol|5 vRddhovAdI ka kiMmahImna vAdI / / 1 / / vATau bharIuM dahIne ghola, jImaNo kara lei dhesi bola / gure vidyApAtra yogajAMNI AcArya pada dei zrI vRddha- iNi paraiM muha melAvau karaI, svargataNI vAtaja viisriN| vAdI sUrI nAma dIvu / haDahaDATa navI kIje ghaj, marma na bolIje keha taNuM / iti vRddhavAdI sUrI saMbaMdha // kuDI ziSa ma dejyo Ala, e tumha dharma kahuM govAla | punaH havaI zrI kalyANa maMdira stotranA utpattI kahaI gara ( 21-1 ) Dasa vicchu navI mAraI, mAraMtao piNa chaI / (20-1) zrI vRddhavAdI sUrI vihAra karatA bhRgu ugaarihN| kAchi AlyA / ehavai mAlava maMDale ujjeNI nagarI kRDa kapaTathI mana vArIiM, iMNi pirai Apa kArija saariiii| Aho I Shrutgyanam Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 govAliyA uccA gaha gahI, harSita thakA tAlI detA sahI / bhalo ehIja Dokarau, nahIM bhaNIo ehIja chokara |9| bhaTa je bolyo bhUtapralApa, phoDyA kAMna bigoio Apa jItyo e harayo tuM hallA, pAe lAgI karaI e gura bhallA | jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. te govAlIyAnA vacana sAMbhalI kumudacaMdra zrIvRddhavAdI kaheM hUM pratijJA saMpUrNi / vidyAvAde hArayoM / te mArTi mujhane ziSya karo | kisA thakI, tumhe samayanA jANa ani huM saMmayano jANa nahi / etalI mAharI buddhi kAcI | gure dIkSA deza ' kumudacaMdra sAdhu nAma dIdhuM / ketalaka dine gurusaMga thakI zrutavara huyA | atigarvita thakI, ekadA zrIguruneM kareM, gaNadhara guMthIta je prAkRta siddhAMta va te sabalA saMskRta karUM / ima kahI mahA uddAma vidyApaNa 'namo arihaMtANaM ' e. sakala paMca pada prAkRta chaI, tehani saMskRta nipajAvI guruneM saMbhalAvyo " namo'hItsiddhAcAryopAdhyAya sarvasA ( 21 - 2 ) bhyaH " te sAMbhalI guru kaheM sakala guNa sana zrIdevA dhideva sarvAkSara saMnipAta labdhinA zreNI gaNadharAdi huaa| ani zruta. kevalI paNa Agi huyA / piNa je zrIvIra mukhiM gaNadhareM tripadI pAMmInaI mugdha prANInaI upagAra naI hetUI prAkRta bhASAI racanA kI | dea vana anyathA karaI te anaMta saMsArI huI / te mATiM ' namo'siddhA0 " e vacane tumhanaI moTI AloyaNA AvI / te vRddhavAdI guruno vacana sAMbhalI kumudacaMdra celo guru pAseM vRddhanu vacana anya karayAnI AloyaNa maagii| tivArat guru kaheI, gADhA midhyAtvIne pratibodhI samakita pamADI jainapaNu AdarAvI gata tIrtha pAne vAlaI tao zrIsaMdhi gaccha mAMDalaI AvaI / havaM guru 1 saMgha 2 nu vacana mANa karI ekAkI vIhAra karatA ragta veMzi, bAramadaM varSi, mAlavadesi, ujjeNI nagaraI, paramAra zrI vIkramArka rAjye ziprAtaTiM zrImahAkAlezvarani prasAdi ziva liMga u ( 22 - 1 ) pariM mastaka de suto / bIjaI diniM prAta samaI arcaka sivapUjaka Avyo / etale proDha zarIra, laMba bhujA, vizAla avayava, niHspRha, abIha, deSA arcaka kahaI - tUM udi uThi / e ziva " [*** bholo bhasmayogI tehaneM duhavI kisyU~ maraNa mAgaI che / isa gADha svara aka vAra vAra kahaI talaI manuSya ekaTA huA / kahi uThi uThi / piNa kima hi na utthi| tivAre bharaDaI vikrama pokArayAM / vakrama kahII, tANI ghasaraDI prAsAda bAhi kAhI nAMkhyo / te bharaDa rAjAnA anucara laI manuSyanA samudAya mIlI uThAvA lAgA / piNa te vajra tulya / zivanI AzAtanA jANI punaH arcaka vikramaI pokAreM / vikrameM ziva maryAdA lopI jAMNI vAjaNA dIvA / te trAjaNA rAMNIneM prAhAra huI | rAMNI AkaMda kareM / te sAMbhalI vIkrama citte citavaI, je e mahA koika siddha puruSa che / ehasyu prAkrama nahIM / vikrama Avo hAtha joDI namI kahai- he kRpAnidhI ! muja aparAdha khamI tumhe prasanna pratyakSa yAo / te sAMbhalI kumudacaMdra tatkAla uThI kahe, re aho ! vi (22-2 ) krama, A nagara tuja rAjyi kisI anyAya vAtI cha / vikrama kaheI, te anyAya vArtA kaho / tivAra zrI kumu dacaMdraI bhurakI vikramanaI avaMti sukumAlano saMbaMdha saMbhalAvyo / vikramanaI mani saMdeha huA / kaheM teM paramezvara zrIpAsa avaMtinI tumhe kIrti kaho / tivAreM kumudacaMdra zrIpArzvanAtha trevIsamA tIrthaMkara tehanI stuti rUpeM zrIkalyANamaMdira stotra kahaI I / te kahitAM jevaliM ekAdazama kAvye zrIpArzva paramezvaraM pahilAthI kAma rAga jIto chaI te stavaI / " yasmina harama0 11 ekAvya kahitAM zivaliMga thakI dhUmrajvAlA magada huI / punaH kumUdacaMdra bAramA kAvyamA adbhuta rasiM karI zrIpArzvadevano mahimA varNava che / " svAminnalpagi0 12 e. bArabhu kAvya kahitAM zivaliMgano teja hINa hUo / pUnaH zrIkumudacaMdra teramA kAvyamAM vIra raseM karI zrIpArzvanAM dharmavIra pazuM varNavaI chaI " krodhastvayA0 13 e. teram kAvya kahitAM zivaliMga sphoTa hUI / piMDIiM viraha hUo / te mAMhI thakI tatkAla ( 23 - 1 ) zrIdharaNeMdra zrIpadmAvataI sevIta, punaH pArzvayakakSa 1 vairoTyA devII 2 yukta zrI avaMtipAsano biMba pragaTa huA ) te dekhI vIkrama vIsmaya pAMmyo / sakala manuSya yukta zrIpAsa praNamI baiTho / 17 39 Aho! Shrutgyanam Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . dhIra vaMzAvali. kumudacaMdra kahai, re cokama ! kihAM e haraliMga ani kihAM Nano vivaro | ehaveM abasari caMderI nagariM sAdhu zabaneM rAga dveSa varjita e paramezvara / yataH dagdha sthiti huI / te pahelA sAdhunI deha jinAvarane upapApadAvAgnijaladaH suredragaNasevita: / nAriM kAma AviM ehavau jAMNI jala thalane viSaI sAdhu samastadoSarahitA niHsaMga: kalavApahaH // 1 // ekaTA thaI paraTavatA / te vArtA vRddha paraMparAI gurumuSaasya pUjAnamaskAraprabhAvabhAvanAM vibhAH / thI jaaNnnjyaa|| bhavati saMpado vazyA muktizcApi gRhAMgaNe / 2 // 12 tatpaTTe zrIsiMhAgAre sAre / satatamuccaritaM yena jina ityakSaradvayaM / tehana kauzika gautra ! ehabaI baddhaH parikarastena mokSAya gamanaM prati // 3 // zrIzAMtisari / / 1 // ehavI kumudacaMdrakathaka stutI sAMbhalI midhyAtva zalya zrI sudharmasUrI || 2 // TAlI samakita dharmi nizcala huo| mahAmahotsabai zrI zrI AryanaMdIsUrI !! 3 // acaMtipAsa thApyA / guru vacane saMbapati zrIsiddhAcalano zrI zAMDilyasUrI // 4 // huo| punaH mahogra dAnaI karI svasaMvatsara pravartAvato zrIhImavaMta sUri || 5 // huo / nikaMTa ekatra rAjya bhogavI, pAtra apA zrIlohAtasUrI / / 6 / / vanI parIkSA karI, eka zata ani bAvisa natanna prAsAda zrIratnAkara sUrI // 7 // nIpajA (23-2 ) vI, sapta zata jirNoddhAra karI, para e sAta yuga pradhAna pragaTa hUA | punaH zrI Aya duHkha bAlavA agrezvarI huI, mahA paramopagAri thako para- mahAgirinA zidhya sthivira zrI Arya kSita sUrI / tehane mAra vaMza ziromaNi zrIvikramAditya sukRtano saMcaya karI saMghADe labdhi saMpanna zrIdurbalIkA puSphamitra sUrI pragaTa sadgatino bhAjana huo| zrI kumudacaMdre iNiM pare gayu hUA / tehane bhaNAvAnaI bASa pATha udyamaI karI sUryotIrtha pAcho vAlyo / gADhA mithyAtvIne gADo samakitI daye sera dasa ta jaTarAgniM jaratuM / punaH nAgArjuna sUrI ? kotho / AvA bAreM vardhe zrIvRvAdI guruneM vAMdI ANA- zrIrakAMdala sarI / 2 / zrIpAdalipta sUrI / 3 / auSadharma lopyAnI AloyaNA leI, mithyA duSkRta deI, saMgha dhIiM pAdalepa karI AkAsamArgi uDI zrI (24-2) zAkhiM sva gaccha, mAMDale lIdhA | zrIvRddhavAdI guruI potAni siddhAcala / 1 ! girInAra / 2 / sammita zidhara / 3 // pATi thApi zrIsiddhasana sari nAma dIrcha / sammati graMthaM naMdIya / 4 / brahmANa bATaka / 5 / evaM paMca tIrthanI yAtrA karatA, anukrameM vihAra karatAM, dakSiNa daze pratiSThAna karI pAkSika tapanuM pAraNuM karatA hUyA / puraI dina IgyAra aNazaNiM, zrIvAramukti huA pachI, zrIvIramukti hUyA pachI pAMcasao ani pacIsa varSe cyArasai anaI sitAtIra varSi punaH vikrama 18 zrI zatrujaya uccheda huuo| varSi zrIsiddhasena sUrI svarga huo / yataH zrI bIra nirvANa hUA pachI pAMcasao anaI cumAsave pabhAvagA teya jiNa zAsaNa saMsakAriNAM jeaa| lIsa varSe gaI thaki chaTo ninhava rohagupta nAMmi pragaTa bhavataraNa ciNa o e. e. bhANiyA jiNamayaMmi / 1 . huaa| iti siddhasana sUrisaMbaMdha || zrIvIra nirvANa hUyA pachI pAMcaso ani saDatAlIsa 11 tatpaTTe zrI dinna sUri / / varSe, punaH vIkama 264 varSe, zrIsiMhagiri sUri svarga hRyaa| tehano gautama gotra / e surAI karNATaka deziM vihAra 13 tatsaTTe zrIvajrasvAmI / kI ( 24-1) dho | eka bhakti vigaya rahita jANavAM / havi zrI vAsvAmIno saMbaMdha kahe chaI / jaMbuddIpe dae sUri cauda upagaraNanA dharaNahAra huA / atra upagara- kSiNA'dha bharate avaMti diziM tUbavana grAmi gautama Aho! Shrutgyanam Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. [khaa| gautraI zrIdhanagiri rahaI chaI / tiNe sagarbhA sunaMdA strine mAMti 2 nI sukhaDI mukI; guriM rajoharaNa mukyo| etalaI ghare mukI Arya samatI sAlA sahita vairAgya zrI siMhagiri vana kumAra rAjasabhA samakSi rajAharaNa mastake leiM sUrIno upadesa sAMbhalI dikSA leI guru sAthi vihAra nAcyo; suSaDI ani mAtA sAhamuM na jo' / tivAre ta kIdho / ketalaka dine ghare sunaMdAne beTo hUo / sunaM- dekhI sunaMdA vicAraI, je bhAII 1 svAmiiM 2 dAnI sahIyara strI te bAlakane ramADatAM kahaI-tAharaI (26-1) anaI beTaiM 3 piNa dIkSA lIdhI / havi pitAiM dIkSA lIdhI na huta to ( 25-1 ) janma o- saMsAraI rahyo mujhanaI kuNa AdhAra / ehabau jANonaI tsava karata | ehavA vacana zrInAM te bAlake kAne sAMbhalI zrI sihagiripAsi sunaMdAI dIkSA lIdhI | vadha kumAraI ATha jAti smaraNaiM pUrva bhava dITho / cittiM ciMtave je hu~ piNa varSanaI dIkSA leI daza pUrva bhaNyA / ekadA zrIsiMhAgAra cAritra leuM / ehavau vicArI ekamano thaI ghaNu bahirbhumI gaye hutaiM anya sAdhu nagara mAhIM mAhArane arthi rudana karI / teha thakI sunaMdA ghaNI AkulI huI / mane gayA chii| ehavai zAlAI yaMtrakapATi bAla lIlAiM sAdhunI ciMtavIM je ehano pitA Ave tau tehne ApuM / ima upadhi ekaThI karI / vidyArthI nA bhaNaI / ehavaI igyAra karatAM SaT mAsanau hUo / ehavi avasaraI zrIsiMhagiri aMganI pAMcanA dIi chaiM / etalaI guru zAlAne dAre sUrI zAlAI rahyA | tihAM dhanagiri / 1 / ani AcArya vivara thakI gupta paNaiM rahyA te sabalA vyatikara deSI, samita / 2 / e. bihUM sAdhu guruni AzA lahI tuMbavana jogya jAMNI, zrI siMhagiri sUrII daza pUrvadhara vajrane pogrAma mAhiM AhAranI gaviSaNAI jAi cha / etale jJAna tAne pATiM thApyA / zrI siMhagiri sUrinI AjJA lahI upayogI zakana bicArI guru kahai- he ziSya ! tumhane pAMca zata mani sAvi pUrva dizi thakI viharatA uttara Aja gocarII jAtA sAcata acita jeM mile te lejyo| diziM aavyaa| zrI vajra svAmI ti vyA / zrI vajra svAmI tihAM durbhikSiyogi saMgha guruvacana aMgI karI te behu muni saMsArika vaMdAvavA sunaMdA sidAto jAMNI pUrva bhava mitra jUMbhika devArpita AkAzaghare pahuMtA | nagara manuSyaI ghara strII olakhI rudana gAmini vidyAI zrI saMghane bAra yojana kalpakano vistAra, karato bAlaka teNI pIDAtI ehavI je strI kahaI 'A suta aDasaThi koThaI (26.2) nipajAvI subhikSaI mahAtumhAro tumhe lio.' ima kahA beTo dhanagirinaI diidho| nasI puraI mukyA / punaH zrI vajra sUrI uttara dIzi thakI etale turata roto rahyo / te bAlaka jholAiM ( 25-2) viharatA dakSaNa paMthi tuMgiyA nagaraI comAsaI rahyA / leI guru vacana saMbhArI dharmalAbha dei dhanagiAre guru pAsiM tihAM rasa vikAranA jogathI zleSma huo | ziSya prati AvyA / vaNe bhAraiM bAha namato deSI vajrasamAMna bhAra jAMNI zrI vana sUrI kahaI-jivAraiM Aja tumheM AhArane arthi guruiM vajra kumAra nAma dIghu | sAdhavIne upAzraye ziyyA- gRhasyaneM ghare jAo tivAreM zuThino khaMDa yAci lAvajo | tari zrAddhi suzrUSA sAcI / pAlaNaI pauDhADaiM ! rAtrine tiNe ziSya timaja suMThi lAvi guru haste dIdhI / guriM viSaI sAdhavI igyAra aMganI sajhAya kareM / te pAlaNe kaNe te zaMThi thApi ciMte je AhAra karI e khaMDa vaavrimuN| sUtAM sAMbhalatAM thakA bAlakane aMga igyAra mukhi Ava- AhArane karavaI te suMThi khaMDa vAvaravI vIsarI syAMjenI byAM / ima karatAM te vajra bAlaka triNa varasano huuo| paDilehaNa karatAM, muSa vastrikA paDilehatA, karNa thakI suMTI etale tejavaMta pUtra sunaMdA guru pAsiM mAgaiM-munaI mA- khaMDa prathabIiM paDyo / ta dekhI potAno pramAda tathA visaharo beTo sAdhujI aapo| guru kaheM dharamalAbhaI viharAvyo raNa paNuM jAMNI vicAraI, je hUM daza pUrvano dhAraka sahani bAlaka amheM pAchoM na dIuM | ima karatAM rAjA samakSa e kiMma vIsarI ? upayoga dIdhaI thakI potArnu Ayu vivAda hUo / rAjA kaheM-- bolAvyo jehanaiM pAsiM jAiM thoDaM jAMNI potAnA ziSya zrI vajrasena, tehani potAne tehano e bAlaka, ehavA rAjAno vacana sAMbhalI sunaMdAI pATaI dhApI, kaheM tumhe sopAraka pattanaI vicaro / tihAM Aho! Shrutgyanam Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra vaMzAvAle. ets } ] bAra varSanaI aMtaraI, durbhikSanaI yogi, lakSa dravveM, eka hAMDI khIranI viSa mizra ( 27- 2 ) ta thakiM maraNeM, zra0 jinadatta, bhA0 IzvarI, pUtra cyAra, uttama pAtra chaI, tehanaI abhayadAna dIo / isa kahIjo, je bAra hajAra jihAja jugaMdharInA bharayA vAhaNa AvasyeM / samudrathI para dvipathI AvasI / e upakAra tihAM jAI karo / ehavA zrI gurunI AjJA lahI zrI vajrasena surII vihAra karatA huuvaa| ehavI zrI vajrasenanaI yugapradhAna padavI huI / samayaI bIjA udaya huA / vIra mukti huyAM pachI chasa sole varSaH / te havi zrI vIra nirvANa huA pachI zrI vajrasurIno cyAra saya aniM paMcANu varSe janma hUo / varSa ATha gRhastha paNa hyA | ani varSa cumAlIsa ziSyapaNIM zrI siMha giri guruni sevA kIdhI / varSa chatrI yugapradhAna pada bhogavyuM / sabaluM Ayu varSa avyAsa saMpurNi | zrI vIra nIrvANa huA pachI pAMcasi ani caurAsI varSa gaye hUtaI, dakSiNa dizi, mAMgiyA nAmiM parvatanaI viSaI zilA upari aNi, zrI vajra svAmI svarga huA / zrI vajra svAmI nAmi vajri zASA kahivANI / puna iNahija varSi goSTAmAhila nAmi sAtamo ninhava praga(27-2 ) Ta huA / jima zrI jaMbU sAthi daza bolano viccheda huo tima zrI sAtha, coyu ardha nArAca nAMmA saMghayaNa / 1 / ani daza pUrva 2 e bihu uttama bolano viccheda hUo / mahAgiriH 1 suhastI 2 ca sAreH zrI guNasuMdara: 3 / zyAmAcAryaH 4 skaMdilAcArya 5 revatImitra sUrirAT 6 zrIdharmmaH 7 bhadragupta 8 va zrIgupto 9 vajra sUrirAT 10 rainer dazaite daza pUrviNaH / 2 / caMdrakulasamutpattipitAmahaM mahAvibhuM / dazapUrvanidhiM vaMde vajrasvAmimunIzvaraM // 3 // atra zrI vajra varNana / uktaM ca-kiM rUpaM kimupAMgasUtrapaThanaM ziSyeSu kiM vAcanA kiM prajJA kimu nispRhatvamatha kiM saubhAgya maMgyAdikaM / ke vA saMghasumannati: suranatiH kiM tasya kiM varNanaM / vajrasvAmIvibhoH prabhAvajaladhe rekaikamapyadbhutaM // 1 // e vajrasvAmI saMbaMdha anya caritre vistAra che, mATe lavaleza ko / hanu 14 tatpaTTe zrIvasena sUrI / bhAradvAja gautra } guru zrIvajrasvAmIne vacane vihAra karatA samudra . taTe sopAraka pura pattane zAlAI ( 28- 1 ) rahyA / tehane beTA pyAra nAgiMdra 1 caMdra 2 nivRtti 3 vidyAra madhyAne sallahaDa gautrI zre0 jinadatta, tehanI strI IzvarI, 4 e nAmi cha / tehane ghareM zrIvajragurunA vacanAnusAre bhikSArtha hutA / etalahaM strI bharatAra viSa mizrita - hAra dekhI sAMhamI dRSTi saMjJAI kahaI, zrIguru ! tumha yogya nirdoSa AhAra nahi cha / te sAMbhalI zrIvajrasena kaheM, e AhAra bhUmikAI zaraNa karo / viSama samaI maryAdAvaMta gRhasthanI maryAdA kima raha / gRhastha kahI, vajrasenajI kahaI prabhAtinaI samayaI khADIiM jihAja yugagharI dhAni bharyo AvasyaI / te guru vacana sAMbha hAMDI bhraM zaraNa karI / vyavahArIo jinadatta, strI izvarI, putra pyAra yukta hAtha joDI zrI vajrasenaneM kahaI, tumhe mahAbhUni nispRha ho / jao tumhAruM vacana satya husye tao amhe tuma pAseM vrata leisyuM / e pratijJA lei mahA zraddhAvaMta thayA / zrI sUri zAlAI AvI smaraNa karatA bAra pahUra saMpUraNa huA / samUdrIM jihAja yugaMdharI (282) bharayA AvyA / vaNo subhikSa huo deSI zrI abhayadAMnanA dAtAM jANI jinadatta, strI izvarI, nagiMdra 1 caMdra 2 nivRtti 3 vidyAdhara 4 e pyAra beTA yukta zrI vajrasena sUrIpAseM dIkSA lIvI / anukami te cyAre jaNA ketaka uNAM daza pUrvavara huA / te cihUMneM AcArya padi ffer | nAgiMdra 1 caMdra 2 nirvRti 3 vidyAdhara 4 byArathI e pyAra zASA pragaTa huI / aniM tithe cie piNa ekavisa AcArya kIdhA / teha thakI tehane nAmi curAsI gaccha kahiMvANA / etalaI zrIvIra nirvANa huA pachI rise sI varSa gaI hUte e pyAra zAkhA pragaTa huii| e pyAra zASA jANavI / Aho! Shrutgyanam Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa [rUha 1 tIhAM thakI zrI vanasena sUrI ketaleka dIne vicaratA upagArI chii| tiNe rAjAI maraNanA bhaya thakI zrIvajrazrIsoraTa desiM madhumatiI kapardi nAmI vaNakara vaseMche, senane praNamI zAlAI padharAvyA / etali kapadII zilA tehanI gharI ADI 1 anI kuhADI 2 nAmI be strI chaI, saMharI prasana thaI rAjAdi loka samakSi e gAthA kaheMpiNa te kaparadI tehanI abhakSa 1 apaya 2 e bihUno mAMsAsI manjara A ikeNa ceva gaMThisahieNa / aNAcAra jAMNI prahAra rUpeM zikSA dII chaiM / ehave sohaM taMtuvAo ( 30-1) susAhuvAo suro jAo / / zrIvAsena sUrIye te yaNakaraniM dUdhIyo de (29-1) zrI gurune bAMdI, kahaI, maI zrI bhagavAna ! kisthA SI bahibhUmi jAtAM thakAM zrIgUruI komala vacana bolaavyo| karma kIdhA, ima kahI, te tumaha kRpAvaMta karuNAsamudra hita kahI, re kapadI ! tu amha pAsiM AvI / te kapadI piNa karI kaho / te sAMbhalI guru kahaiM-teM pUrva bhavi moThaH AvI hAtha joDI ubho rahyo / ehavaI zrI gUmaI Agima pApa kIdhA / piNa tehanI pItratAnI hetui sakala karma jJAna karI dRSTi dIdhI, sullabha bodhI jANyo / valI tehatuM kSAlaNaI zrI siddha kSetra giridaM zrI saMghane sAhAyanA Ayu ghaDI 2 nuM jAMNI guru zrIvajrasene kahiyoM, aho kAraka thaao| zrI svabha paramezvaranI bhaktImA rahao / kokila! tune mahAkaSTa dekhiM chaI / tUM dharma karI pacca- te zrI vajra gurunA vacana sAMbhalI kapardI yakSa hkhyoN| khANanu paramANa kara, jima kaSTa miTeM / te kahe, muja janma kRtArtha hUo / je e. mahAtirthani bhakti gRrunu vacana sAMbhalI vinayavaMta kapadI kaheM, zrI mujane udaya AvI / e tIrtha kisyo - guru ! te panakhAMNanI mujhane kRpA karo / tivAreM guru yatra bahukoTisaMkhyAsiddhimaguH puMDarIkamukhyajinAH / zrI bajrasena kaheM-- namo arihaMtANa ' ityAdi namaskAra tIrthAnAmAdipadaM sa jayati zatrujayagirIzaH / / 1 / / muSa yaka uccArI, paTTI kaTI dorAnI gAMThI choDi eka ehavI bahumAnaI stuti karato thakoM te vyaMtara zrI ThikANe beThAM bhojana 1 ani jala levU 2 / pachI siddhAcalI kapadI nAmA yakSa zrI saMghane kuzala kAraka tImahIja kaTI dorAnI gAMTha bAMdhI / te guru vacana ho| etali virati mAsa ekatAI kIjaI tao kapadI aMgi karI, te vrata ucaryu / ehavaI tiNa ogaNatrIsa upavAsa kIdhAno lAma huii| kAvyaM--- hija dine sarpa garala vyApta amisa khaMDa tehano bhojana yaH pUrve tatuyAyaH kRtaH sukRtalabaduritaH pUrito yat (1) huo / tehathI te kappI maraNa pAMmyo / paJcakhANa aMgI pratyAkhyAnaprabhAvAda maramRgadRzA ( 3...2 ) mAtithya (29-2) kanyAthI te mahimAI aNapannI-paNapannI yaH prapede / sevAhavAkazAliprathamajinapadAMbhojayostIrthamadhye upano | avadhi jJAnaI jANyo, potAno pAchilA rakSA-dakSaH zrI yakSarAja: sa bhavatu bhavatAM vighnamadI bhava / namaskAra sahita paJcakhANa mahimA moTo dIse ch| kapadIH / 1 / havI guruiM paJcakhAMNa ziSavyo pahile bhojaneM tUrata maraNa iti kapardI saMbaMdha / / pAmyo jAMNI bihUM strI mili rAjAne pukArio-je iNi havaI zrI vajrasena surII varSa nava gRhastha paNuM bhAgavU ! mahAtmAI kAika zISavI mArIo / rAjAI zrI vajrasena varSa eka so ani sAla zrI vA svAmI gurunI sevA gurune rAva levA besA-yA / kahe, tumhe sAdhu thaI kima esa ziSya paNe kIdhI / ani varSa triNa yugapradhAna pada bhostrIno svAmI mAyo ? ehave kapardI potAne jJAne karI garne / sarva Ayu varSa ekasao ani aThThAvIsa saMpUrNI, juI / etale upakArI gurune kaTa jAMNI gAMmapramANe deva zrI vIramuni yA pachI hapaya ani vIsa varSe, punaH zrI zaktiM pathara zilA nipa bhAvI, AkAze rahayA, sakala vikramAditya thakI e.kaso ameM ATi va zrI nanasena lokaneM kaheM-e mUjha guru pratye khamAbI praNamA ! nahi to sUro svarga huaa| A zilA gAMma uparaI pAI cha / e gUru mUjha prati mahA ehaye zrIvIra mukti hUA pachI pAMcase ani sItara Aho I Shrutgyanam Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a0 3 ] varSe zrI siddhi kSetri sA. jAvaDe teramo uddhAra kIdho / zrI mukti huA pachI zrI vajrasena sUrI ciraM rAjya varSa cha saya ani nava gaye hUMte, punaH vIkramathI 139varSi dakSiNa dizi karNATaka dezI digaMbara nAmi sarva visaMvAdI sAtameM bolanI parUpaNA thApi AThamo e ninhava hUo / punaH zrI vIranarvANa pachI cha satane vIseM varSe zrI ( 31 - 1 ) girinAre sA jAvaDe uddhAra kIdho / 15 tatpaTTe caMdra sUri tehanA sallahaDa gotra : zrI vajrasene caMdra zASAno udaya jAMNI cyAra guru bhrAtAmadhye zrI caMdrasUrIniM pATa thApanA harat | anya tRNa guru bhAI zAlAi rahyA ghaNA gautra pratibodhyA / zrIcaMdra gacha evaM zrIju nAma kahivANuM / vIra vaMzAvali. 17 nahi / gure zrAvakane teDI kalAM e tapAsane ruDi pari vi paMga dhoi jImADajyo / gRhasthe timaja kIdhuM / amAro harSa chai dama kahIM balAtkAri devasamma tApase nA 2 kahitAM vi paga yaNi prAkami karI dhoyA / bhojana deva bolavatA lokavRMda sAtha hUyA / pAdalepa auSadhI dhoyA thakI nadImA arddha vicAlaI vUDavA lAgo / tivA (32-1) re loke kapaTa kahI nicchIo / muSa jhASo hUo / tehavaI tehanI pratibocavAne zrI Arya samiti surI tihAM nadI tarTi AvI sakala loka vRMda deSatAM, cipaTI deI guru kaheM hai vainne / amhe pelaI pAra jAvA bAMchu chu / tetale nadInA bihUM kula ekA milyA | sakala loka mani vismaya huA / tivAri zrI Arya samiti sUrI manuSya vRMda sahita tApasa sthAni kanaI jAina dhammopadeza dene te pAMcasi tApasa pratibodhI dIkSA dIcI / te sabalA zrI Arya samitI surInA ziSya huA / tehanI saMghAte teDI zrI guru saMgha sahita zAlAI AvyA / zrI jinazAsanonati huI / tihAM thI brahamANa gacha hUo | zrIvIra nIrvANa huA pachI chasaI aniM IgyAra varSa gayaI hUti te tApasa sAdhu kI zrI brahama dIpIkA zASA kehevANI / punaH vika0 saM0 377 varSe nirvRti kuli rAja caitra gacchIya A0 zrI dhanezvara sUrI | savAlAkha graMtha zrI siddhAcala mahAtIrthano mahimA hUto / tivAre vallabhI nagareM zrI zilAditya rAjAI alpAyu ani vikalpa vaNA jAMNi te pUrvagraMtha savAlakSa DhuMto te mAhi thakI sAra 2 saMbaMdha daza hajAra naI saMkhyAI uddharIneM zrI siddhAcala mahAtma kIdho / haviM brahma dvIpIkA zASAnI utpati kahaI haI | Ahira dezI acalapura nagara parisareM kRSNA ani bannA ehave nAmaI bihuM nadInI vIcalI brahma nAmI dvIpa haiM / tihAM vyArase ane nivANuM tApasani parivAri devazammI nAMmiM kurupati rahe he / teM mukhya devazarmA A ( 31-2 ) paNa mahimA vadhArA sarva tApasane bihu pagane vidhivanane viSa raheM / ima jAvajIva aAthI niHspRhapaNaI zrI vairAgya faat aai kivAra vADIne viSaI rahaI, kiMvA (32-2) raI yakSana dehere vAsa raheM / kivAra sakala sUrI chatrIsa guNe saMpUrNa devI loke vanavAsI evaM biruda dI | tihAM kI coyu nAma vanavAsI gaccha kahivANuM / uSadhI lepa karI saMkrAMtinA parvanA pAraNAni dina banA madInA jala uparI hiMDI acalapure Aye / te camatkAra deSI madhyAtvI gRhastha bhojana deva prasaMsA kareM | tapasvI mahA tapa sakti camatkAriM che / jainanI nIMdA karI zrAddhane kaheM tumhArA jaina mAMhi koI ehavA prabhAvaka nathi / ehave tihAM vihAra karatA zrI vajra svAmInA mAMmA zrI Aryasamiti sarI AvyA / tivAreM jaina gRhasthe tApasano sarva saMbaMdha ko | te gRhastha vacana sAMbhalI guru vicArI je koika oSadhInA jogathI kapaTa haI pi tapazakti 120 3 evaM pATa pannara sudhI zrI thirAvalI sutri karI thavira kahyA have tehanA ziSya te AcArya kahe chaI / 16 tatpaTTe zrI samaMtabhadra sUri / zrI vIramukti hUyA pachI AThasaI naI bIyAsI varSe caityavAsI huA / vikra. saM. 428 varSe zrI anaMgasena tUMara thakI dIllI nagarInI thApanA hU | 17 paTTe zrI vRddhadeva sUrI / zrI bI. saM. 59 varSe zrI sAra nagare oImA Aho! Shrutgyanam Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 nagara kI AvI cahUANa zrI nAhaDaI zrI vIra vitra ahAra bhAra suvarNamaya samAsAda thApyo / zrI vRddhadeva sUrI pratiSThayo / jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa 18 taTTe prayotanasUrI | eha vikra. saM. 595 varSe ajayAmeru nagareM zrI rupama biMba pratiSThA nIpajAvI / punaH suvarNagIrI do. dhanapati dvilakSa dravya sukiti karI yakSavasatI nAMma ravi prAsAda sahita pratiSThA hUi / ehIja sUrII pratiSThA kIdhI / 19 tala zrI mAnadeva sUrI | sUrI padanA mahimA thakI SaTvigaya tyAgI (33-1) tehane bhaktivaMta gRhastha bhakti karI AhAra Ape to AhAra na levo / te tapanA mahimA thakI padmA 1 jayA 2 vijayA 3 aparAjitA 4 ecyAra devI zrI gurunI bhakti sAco | amAri palAvaI / zrI sUrihaM nADaola nagare laghu zAnti nipajAvI tehanaI saMbhalAvavAI tathA tehane jalamaMtrI chAMTaveM caturviva saMva thakI mahAmAri kADhi saMgha upadrava rahIta hUo | zrI sUrI saMghane kuzalakArI huyA / zrI guruno vRva siMva dezIM vihAra hUo / uca gAjighAna derAula pramukha nagariM ghaNA soDhA rAjakumAratI upaza kIvA / ehano vistAra sabaMdha prabhAvaka naI reteM jo pAMcajyo / 20 tala zrI manituMga sUrI | zrI sUrI aSTa bhaya garbhita bhayahara kAhatAM namIUNa' isye nAma stotra zrI pArzvanAthanI stavanA rupaI zrI padmAvatI kRpA kI nIpajAvI te mAhi 'vilasaMta bhoga bhIsaNa ' e gAyA AThamInaI kahiveM karI jeNaI zrI nAgarAja vAMza kovo | punaH zrI sUrIiM zrI cakrezva(33-2) rInA sAjya kI vRddha bhoja rAjAnI samAne viSe zrI bhaktAmara ehavaI nAma stotra pragaTa kIdho / y [ khaMDa 1 vivAda karatA rAja sabhAI mAhomAhi ahaMkAra ghareM ! huM vaNo bhadhyo, teha thakI huM adhika pAtra hu~ / ima bahuM matsara dharatA deSI vRddha bhoja kaheM, re dakSo ! tumhe behuM kAsmira dezI jAo | tihAM sAradA jehanaI vidyAvaMta kahaI te moTo paMDita / te hi rAjAno vacana sAmalI kAsmira bhaNI cAlyA | anukramA vaNo mAraga ullaMbI sAradA maMdira prati pAbhyAM / bhojana karA saMdhyAI bihu sutA chaI, etalaI sarasvatII parikSArthi mayane artha jAgarte e samasyA pada pUchaM " zatacaMdra namasthalaM " je- te sAMbhalI mayUre ka dAmodarakarAghAtavihvalIbhUtacetasA / dRSTaM cANUra mallena zatacaMdra nabhasthalaM || 1 || ( 34- 1 ) ehI samasyA mayUre saMpUrNa kahI / te sAMbhalI punaH bANane parIkSA hati sAradAI samasyAnuM pada pUchIo je-" zatacaMdra namasthalaM " te sAMbhalI bANe ardha jAgataI ka yasyAmuttaMgasaudhA vilolavadanAMbuje / virarAja vibhAvaya zatacaMdra namasthalaM // 1 // se bhaktAmara stotrano utpatti kahaI chaI / yathA:mAlavadezI ujenI nagaraI rAjA bhoja vRddha che / te rAjya kare | tihAM mayura ane bANa 2 ehaveM nAmaI bihu~ vADava mahAvidyApAtra rahaI chaI | ekadA te i ehavI samasyA bAMNeM karI / te bIhunI vAMNI sAMbhalI kumArIkA kaheM tumheM bihuM mahAprajJa chauM; ehavUM biruda lahI taka divaseM ghare AvyA / bihune paMDita jAMNiyA | to piNa mayUranaI vRddha jANI bhoja ghaNo Adara dII / etale bANa dveSa gharI | svahaste cauraMgo huI caMDIkAne prAsAde beTho | caMDIkAnA kAvya 61 karI stavanA kIdhI etale caMDI pratyakSa huI kahaI vara mAMgI, huM tuThI / te bANa kahe, loke AzcaryapaNA thakI hasta pAda nava pallava Apao | devI kaheM huA / etale hastapAda nava pallava lahI nagara madhya thaI darabAre rAjAnI kacerIiM bAga Avyo / mahA AmnAyavaMta jAMNI rAjAI Adara Apyo / ehavo camatkAra deSI rAjA zrI ( 342 ) vRddha bhoja sabhA samakSa sakala paMDita maMDalIne kahara, je camatkAra devI rAjA zivi darzana vinA ehavA camatkAra AmanAya rAjApI kAmadAra Aho! Shrutgyanam Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3 ] tadrupa cakre " jaina che, te kaheM- iNahIja nagareM jainAcArya zrI mAnatuMga sUrI mahA AmnAyanA vAraka mahA vidyApAtra nigavI chaI / te sAMbhalI vRddha bhojai zrImAnatuMgasUrIne kacerIiM teDyA | vAdI kahe, he darzanI ! mahApuruSa cho tumhe sAsanano mahimA karo | tivAre zrImAnatuMga vRddha bhojane kaheM paga thakI kaMTha lage AThIla aDatAlIsa tAlA sahIta gADhI mujha dehI karo / rAjAI sahu kacerInA manuSya deSatAM timaja kIdhu / pachI tihAM thakI upADI oraDA mAhi ghAlI vAraNai tAlA dei rakSaka mukyA kahyuM japaNe rahajyau / zrIguru oraDe beThA / zrI ruSabha stuti zrI bhaktAmara stotra kahitAM zrIruSabha devanI kIkarI zvarI zakti AvI / eka 2 kAvyaI eka nigaDa eka tAlao uvADe ima ( 35- 1 ) kahitAM thakAM " ApA dakaMTha muruzRMkhalaveSTitAMgA0 42 e kAvya bahitA lIsa kahitAM thakAM sarva ArTala bhAgI oraDAnA kapATa ghulyA | zrI sUrI rakSakane pAseM AvI ubhA / sevake joI vRddha bhojana vInavyA / zrIguru kacerI AvyA deSI rAjA namyo | Azcarya pAMmI kahaI, dhanya e dharmma ! dhanya e darzana jaina ! jihAM ehavA prabhAvika mahAmnAyanA jAMNa, zrImAnatuMga jehavA ratna trayInA ArAdhaka cha / mahA nispRha nirlobhI jAMNI, paramAra vRddha bhoja zrIsUrI naI kahaI, tumhe kIsyo smaraNa kIdho / tivAreM zrIgurU kahe bhaktAmara stotra rUpII zrIruSabhadevanI stutIno smaraNa kIdho / vRddha bhoja kahai, te kaho / je stotri ATIla truTA ehavA maMtrAmnAya hai / tivAreM zrIsurI svara pada akSara maMtra yukta sabhA samakSa pragaTapaNe zrImaktAmara stotra kau / te sAMbhalI vRddha bhoja zrIsUrIneM mahAmahochaveM zA lAI parAvyA / te dina yahI zrIbhaktAmara stotrano mahimA bhUmaMDalaI lokane viSe vistarayo / zrIjina zAsananI kIrti hUi / iti bhaktAmaranI utpatti jAMNa ( 35-2 ) vI / vIra vaMzAvali. 6.5 lIsa varSe punaH vi. saM. 424 varSe paDI dizi bhI nagarano bhaMga huo !! 21 tatpaTTe zrI vIra sUrI | zrI surIye dakSiNa dezI nAgapura nagare zrI nemInAtha biMba pratiSThyo / ehavaI samaI zrI vIranarvANa huA pachI AThasaya ani pistA 29 tatpaTTe zrI jayadeva suurii| kSaNI surIdeM retabhoranaI giri zRMgaI vikra. 572 varSe padma vi pratiSThaye / pUnaH zrI padmAvatI mUrti sthApi | zrI guruiM thalecI marudharaI vihAra karyo / tihAM bhATI kSatrIyanA pratibodhaka huyA / 23 saTTe kI devAnaMda sUrI | zrI surIha pazcima dizi devakaI pattanaI vikra. 585 varSe zrI zrI pAnAtha thApyo / punaH vi0 571 varSi kaccha dezI sutharI grAma ziva ani jainanaI bAda hUo / / 24 tatpaTTe zrI vikrama suurii| zrI gurane bhAradA prasaMna huI / gurjara dezI sarasvatI nadI taTTe kharasaDI grAmane viSe vimAsI caDavIhAra tapa kIdho / te tapanA mahimA thakI sAradAI zrI guru namI pIpala vRkSa sukao hUMno ta ( 36 - 1 ) navapallava kapa | zrI guru kIrti huI / punaH zrI guruI dhAnyabhAra dezi golA nagara ghaNA paramAra kSatrI pratibovI upakeza kIdhA / 25 tatpaTTe zrI narasiMha sUrI / zrA sUrIiM umaragADha puhakaranA tAvaneM kaMThe bhAdA pramuSa nagare navarAtrIya aSTImIni dinaI mahiSa vacano vyaMtara rAkSasa bhoga letA tehane dhammapadeza dei mahinA va mukAvyA || 26 tatpaTTe zrI samudra suurii| mevADa dezI kuMbhalameraI jAti khomaNa kSatrI / saMsAra asAra jAMNI guru zrI narasiMha pAsi dikSA lIdhI | zrI guru yogya : jAMNI gaccha nAyaka pada dii| zrI murI cADamera koTaDAM pramukha nagari cAmuMDA pratibodhaka hUyA / punaH aNahilla pattane ( ? ) digaMbara vAda jItI vairATa nagareM jaya karayo / yata uktaM khomAjarAjakujo'pi sumadrasUrI gacche zazAMkakalpaH pravaNaH pramANI / jitvA tadA kSapaNakAn svavazaM vitene nAgade bhujaganAtha namasyatIrthe // 1 // ehaveM vi0 saM0 525 varSI zrI jinabhadra gANa Aho! Shrutgyanam Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka pariziSTa (36-2) kSamAzramaNa dhyAna zatakanA karaNahAra pragaTa sAMbhalI je harIbhadra ciMtavai je mahArI vidyAno prayAsa huA / punaH ehave cha yugapradhAna pragaTa hUyA tehanA nAma niphala hUo / e gAthA sAdhavI kathaka tehano artha mujha thakI na upano / sAdhavIneM kaheM---.7 gAthAno artha naaghsi| sUrI 1 kaho / sAdhavI kahai-nagara bAhire vADI amhArA guru rahai chai revatImitra sUrI 2 te artha kahe tye / tivAre haribhadre vADImAhi jAI guru brahmAdvipa sUrI 3 vAMdi, gAthA pUchI, artha sAMbhalI, prAtezA saMpUrNi ziSya nAgArjuna sUrI 4 hao / yogya gItArtha jAMNI zrIgure AcArya pada (38-2) bhUtadinna sUrI 5 dei, zrI haribhadra nAma dIdhu / zrI sUrIiM tihAM thakI bhAvaDahAra zrIkAlika sUrI 6 vihAra kIdho / zrI hArabhadra bhRgukSetra mAsa kAlpa rayA / evaM pada yugapradhAna jAMNAvA / iNI kAlikAcAya tihIM rahatA zrI haribhadra surIneM haMsa 1 ani paramahaMsa zrIvIra nirvANa huA pachI 993 varSa, kaTalA eka AcArya 2 nAmi bihU ziSya ziromaNI zAstranA pAThI chai kaheM-navasai ani ai.sI varSa yA pachI, punaH vikra0 tiNe gurU bInavA-amhai bodha matanI vi500 ani trevIsa varSa gaye hUte caurANu kAla no vivaro dhAnI udyama karavA bauddha desi jAsu / guru kahe e nhii| kahyo / e piNa zrIjA kAlaka sUrIza prabhAvaka jAMNavA / to hI pINa kapaTa thI te bihU bauddha mata zrIvIra nirvANa thayA pachI eka hajAra varSamAhi nI vidyAnA rahasya levA boddha dezo jAI bauddhAcArya pAse ekavIsa varSe ochaiM, punaH vikra0 545 varSe yAkinI bihUM siSya vidyA bhaNatA hUyA | ekadA pustIkAI zAmahattarA suta zrI haribhadra sUrI pragaTa hUyA / teMhanI stranA akSarane viSe bauddhAcAryaI khaTIkA dIdhI doTI / utpatti kahai chai citta vicAri je koika jaina chai / te behanI parIkSA karamagadha desI kumArIyA grAmi hAridrAyaNa gotraiH hAri- vAne nizreNInaI pAvaDIiM jina pratimAno svarUpa khaDIne bhadra nAmaI brAhmaNa vyAkarNa pramukha khaT zAstrano vettA SaMDa thakI Alekho, guru chAtrane bhaNAvavAnaI meMDhII beThA / rahai chai / varNa brahma krIyAI karI kuzala cha piNa prati- etale bodanA vidyArthi svarUpa upare paga makIne maNavA jJAvaMta chai / je koI munhe prazna pUchaI tehano (*38-1) AvyA / tehane pAchIle haMsa 1 paramahaMsa 2 AvyA / artha na upajai tao huM tehano ziSya thAuM / ima citavI jina biMba deSI khaDInA khaMDa thakI pratimA tIrtha yAtrAI nikalyau, bhRgukSatrane pAMmyo / tihAM ekadA uparaI janoino AkAra ( 39-1 ) karI, te upara paga saMdhyAI nagaramA vAjAre jAtAM dharmazAlAI sAdhavI prati thApI, AvI AcArya pAsi bhagavA baitthaa| AcArya kramaNa saMpUrNa Avasyaka sUtranI gAthA guNe chii| jANyu je e. jaina chai / ani bihu~ ziSye jANyu je AcAcakkI dugaM haripaNagaM paNagaM cakkINa kesavo cakkI ye ApaNane jaina jANyAM | maraNanA bhaya thakI pustIkA kesava cakkI kesava ducakkI kesavo cakkI / / 1 / / leI nabhamArge vidyAbalI potAnA dezi nikaLyA / AcArya e gAthA ubhe rahI harIbhadre sAMbhalI, zAlAI AvI jANyu / bauddha rAjAne kahayu-e jaina mAlima huA. kahaI-bhI sAdhavI jI tumhe kIsyo A cigAcigAyamAna ApaNAM matanI vidyAnA rahasyanI pustikA lei jAI chai| zabda kahyo / te sAMbhalI sAdhavI kahai navu zAstra laSIiM sAMbhalI rAjAI saina caDAvyuM / vidyA yuddha karatAM prathama tivAre ciga 2 zabda huI / eha sAdhavI kathaka vacana haMsane haNyo | bIjA paramahaMsa sAthi vidyAvAda karatAM *hastilikhina pani mA 37na' badale mUlathI 38no AMka paramahaMsa laDathaDIo Avato 2 zrIbhRgukachaI zakunikA bakhAelo hovAthI 37 mAM pAnAno AMka Apyo nathI. vihAri tiNe bauddhanI pustikA nAMdhI pachI te bIjA paramahaMsane Aho I Shrutgyanam Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vIra pezAvali. piNa haNyo / te bauddha sena prAtakAla huo jANI pItAne pApa zuddhinaiM detI AkarSita bodhanI saMkhyAI caudazata desi balyo / hari prabhAte gRhastha zrI munisuvratane darzani ani caumAlIsa prakarNa pUjApaMcAzaka pramuSa, eka 2 AvyA / deva pradikSaNAI gRhasthane rajaharaNa 1 ani paMcAzakai gAthA paMcAsa 2 ( 40-2) hUI ehavA 50 cupaDI 2 lAdhA / te zrIharIbhadrane dIdhA / gure rajoharaNa paMcAzaka, trIsa aSTaka, sola SoDasa, punaH Avazyaka vRddha olakhyo / bauddha pustIkAni cupar3I te mAhI ghaMTAkarNano varti kAraka, vikra0 saM0 565 varSe zrI haribhadra svarga maMtra vA ( 39-2 ) cyo / zrIharIbhadre citavyu je mujha huo / iNi pari zrI haribhadrasUrI hUvA / ziSya bihU bauddha dezI vidyA bhaNavA gayA tehane bauddhe kaMDa pUnaH zrIharibhadra sUrInA bhANeja zrIsiddharSi upamiti karI haNyA dIse chai / vidyAnA rahasya lei jAtAM jAMNI bhava prapaMcA 1 zrIcaMdrakevalI caritra 2 zrIvijayacaMdrakevalI haNyA / gurune krodha huA | zAlAne yaMtra kapATa karI, caritra 3 nA karaNahAra svarga huo / telapUrIta kaDhAi lohanI agnI caDhAvI gUru datta pUrva A. iti haribhadra saMbaMdha / / . mnAya karI, jetale kaDhAI kAMkarI nASaI tivAre bauddha tapasvI 27 tatsadde zrIvibudha prabhasUrI / caudazata ani cumAlIsa maMtrAkarSita zakunIkA rupi kaDAhani pradikSaNA dIye chai / tehaveM jAkinI nAmi sA- pavaI zrIvIramukti hUA pachI eka hajAra ane cauda dhavI, jehanA mukha thakI gAthA sAMbhalI bADImA jA- varSa gayaI hUtaI punaH vIkasaM0 6 0 1 varSe gaye huMtaI mAiM gurumuSa thakI gAthArtha sAMbhalI saMpUrNa pratijJAI lavadezI dhAranagaraI zrI sammati graMthanA karaNahAra zrI haribhadre vrata lIdhu chai; etaleM ihAM yAkinI nAmI sAdhavI mallavAdI surI pragaTa huyA / te zrI harIbhadra sUrI ne upakArIgI huI / te mATI yA- punaH ehave avasari AcArya zrI bappabhaTTasUri pragaTa kinIsUnu zrIharIbhadasUrI ehavao viruda kAha~vANUM / te hUyA teha zrIharIbhadranI gurubahina yAkinI sAdhavIiM uMcu joyuM, eta - bappabhaTTa sUrIsaMbaMdha laI zakunIkA rUpe bauddhAcArya AvatA daThA | sAdhavII kahai chai| jumAhaTa dezi gopAcalanI talahaTTIiMgopanagara jANyu je krodhanA phala kaDavA chii| ghaNA jIvaneM asaMtoSa vase cha / tihAM cahuAMNa zrI Ama rAjA rAja karaI cha / (40-1) upano jAMNI AcAryani krodharnA zAMtinaiM ehave avasaraiM zrI bhAradvAja vaMzi praSNavAhana kule harSa heti zijjAtarI zrAvikA sAthaI leI zAlA dvAri ubhI purI (41-1) ya gachi AcArya bappabhaTTa sUrI vihAra kararahI guru pratikahai-eka paciMdrI jIvano ghAta ajANa tA AvyA / zrIguru upagArIpaNe dharmakathA kahai / tivAraI thakI huo tehanI AloyaNa kaho / tivAraI zAlAI zrI Ama saMgha sahita gUruprati vInatI kare, jo tumhe mahA rahyA guru kahe-paMca kalyANaka tapa ani upavAsa daza sAdhu chau / bhanya jIvaneM pavitranaI heti jaMgama tIrtha chai / cauvihAra kahyA chai: / etale cihU upavAseM eka kalyA- te mATe iMhAM gopanagareM cumAse tumheM avazya rahivaM / Naka tapa jANavo | paMca kalyANaka tapanI AloyaNa tumha garu kahaI jihA lagaNa tumhAri sudRSTi hasi tihAM lagaNa ne AvI / te sAMbhalI sAdhavI kaheM-ajANapaNenI evaDI rahasyaM | ima kahI zrIguru comAseM rahA / Ama pramukha AloyaNa kahau chau, tivAraI jANapaNAthakI ghaNA paMceM- saMgha zrIgurunI bahu vividha bhakti sAcavaI / niraMtara gUru drIya jIvanA vadhanI AloyaNa kIsI huI ? te sAMbhalI vAMdI gurumughe dharmavyAkhyA sAMbhale / guruvANI raMjitathako guru kahai -te kayu syuM / gurune krodhanI zAMti huI / parama jaina rAjA huo | ekadA pUnya tIthInaI dine Ama bodha saghalA AkarSyA te jIvatA mukyA / e asAra saM- rAjAnI strI nIlA vastra siNagAra peharI gUru muSa AgalI sAre kuNa guru kuMNa ziSya ima citavI sva'citta thakI kRta gRhalIi svAstika karaI chai / tihAM pagale 2 vAra 2 mukhi Aho! Shrutgyanam Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. marakala DA karaI / tivAraI Ama rAjAI guru zrI bappa- darzana karI zAlAI AvyA, guru nahIM / nagaraI vArtA huI bhaTTane puchayu etaleiM Ama rAjA piNa AvyA / zAlA jotA bAraNIe bAla,camakattie ee kuNaha kIsa mahabhaMgI / lakhIta gAthA deSI / Ama rAjAI vAMcI, dAsI mokatadA guru kahAI--- yAnI vArtA mAbhalI / manasya ( 42.2) pazcAtApa nna ramaNIpaese mahaliyA chayaha maha bhaMga || 1 || karatA hUo-mujha thakI avajJA hUI | ketalaka dine guru prati bInatI kahAvI / tivAraI guru dharma sneha jANI e vacana sAMbhalI rAjA mlAna mukha hU o / etale kahirAvyu, je tumhe veSa parivartaI Avajyo / tivAre kautuka zrI gurune muktAphaliM vadhAvatAM nIla vastra deSI avasthAI rUpaiM Ama rAjA kApaDInA veSe dhUsara malIna huI, cakSUnA tejahINane aMge nIlAvastra upari zrI surinI tihAM mastakeM Amla patrano chogao dharI, bihUM kAna UparI tuM* dRSTi rahI / tihAM Amani piNa dRSTi huI / citasyu saMdeha arI patra thApI, punaH bihUM hastaka mAMhi bIjorAnAM phala hUo | je sAdhunI dRSTi nole siNagAra upari rhii| grahI, zatru nagarI, jihAM gurU, virodhI rAjA sahita, saMva vyAkhyAna sAMbhalI ghare AvI rAjAI gurunI parikSA jo- samakSa, vyAkhyAna kahaI chaI, tihAM utAvalo AvI ubho vAne arthi potAnA gharanI baDI dAsInaI nIlA siMNAgara rahyo / AcArye Ama olakhyo / sAhamu joi a dara pahirAvi, rAtri prahara sabA gayA pachI, zAlAI guru pAseM dei kahaI--" Ama : Avao, Ama ! Avao te mokalI / jihAM rAtri bappaTTi saMthArA porasI kahI sAMbhalI-sakala sabhA mahA dhaMtara rupa devI, Amano saMthAreI saMthAryA cha, tihAM AvI AcAryanA caraNa spardhyA / zatru rAjA te zrI gRrune pUche- puruSanaI mastake kisyu komala hAtha jAMNI guru kahAI-e kaNa strI? tivAraiM te kahaiM, tevAraI guru ka-e Amla / ta sAMbhalI virodhI hUM rAjAnI rAMgI tehanI mukhya dAsI |rAjAnI AjJA thakI ihAM rAjA punaH pu?---e puruSaneM kAMnaI kisyuM ? tivAraI guru tumhArI bhaktimAM AvI cha / guru nIrAdaraI nibhraMchI kahaI-tuM ari / te sAMbhalI virodhI rAjA guru...... kADhI / te dAsI mlAna mukhI thaI Ama pAsiM AvI AmanaI kahaI......(43-1) viharati e samasyA guru sarva svarUpa kahyuM / haveM (42-1) zrI guruiM upayoga kathaka sAMbhalI zAlA bAhiraI Ama nIkalI bAraNaI detAM thako dharmakathAI nIlA vastrano upayoga huuo| khaDInA khaMDa thakI e zloka liSyo. Ama maneM saMdeha jAMNI sudRSTinI pratijJA pUrNa huui| girI gopapure ramye prabho ! tatra padhAryatAM / / prabhAtanA paDIkamaNAnI kriyA sAcavI gaMtuka manI hUyA / sabhAmadhye samAgatya, pratijJA pUritA mayA // 1 / / vihAra karatA thakAM khaDInAM paMDa thakI zAlAne bAraNe e sakala loka devatAM e zloka lighi Ama potAnaI gAthA lISI ghare AvyA | bIjaI dIne saMgha tathA rAjA pAseM gurai do tuMbaDhAI hatthe vayaNe dhamma akharAya cttaarii| AjJA maaNgii| amhe gopa nagaraiM jAsyu | tivAraI vIulaMca bharahavAsa ko ama pahUttaNaM harai / 1 / . Amano zatrU rAjA kahaI, jivAraI tUmanaI teDavA Ama Ama ani anya rAjAne mAMho mAMhe virodha chaI, AvaI, te tuhmAro vacana chadaM / te sAMbhalI guru kahaI / tehanaI nagaraI AvyA / tiNe Ama guru AvyA te to kAle vAmAna mAMhi AdhinaiM gayA / tivAraI jAMNI ghaNo Adara deI, bihU hAtha joDI kahaI-he virodhI rAjA kaheM tumhe mujhane kayau nhI / guru kaheM saMba pUjya ! jivArI Ama atra taDavA Avai tivAraI samakSaI maI kahayuM je ' Ama ! Ayo Ama ! Avo ' AmanagaraiM jAvaM, nahIM tu nahI / ehavI pratijJA karI puna tumhe puchayu ja e puruSa mastake kisyuM, tabAre amhe tihAM rahyA / havaI gyAlera nagareM gRhastha prAtakAli deva kahayuM jeM e Amla / punaH tumhe pUchayu, je e kAne syuM, Aho I Shrutgyanam Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] .....vIra vaMzAvali. ame kahayUM je tuarI / punaH tumhe kayUM je ehanA hAtha- 28 tatpaTTe zrImAnadeva suurii| . mAhi syuM, jivAre amhe kahayo, je e bIjorA / etale potAnI dehI asamAdhI paNaI cita thakI zrI sUrImaMtra ( 43.2 ) Amrane nAmi Ama rAjA jANivA / punaH vIsarI gayo / ketaleka dine zrIsarinaiM samAdhI huI / tuari kahitA tAharo e. zatru / punaH bIjorA kahitAM tivAraI zrI suri ( 44-2) girInAra parvati AvI tumhe rAjA e piNa rAjA | e zloka piNa pUrNa pratijJAno bimAsI cauvIhAra tapa kIdhao | aMbIkA AvI kahaIbAraNaI sakala loka devatA likhyo chai / te sAMbhalI Ama e kima ? tivAre surI kahai-mujha dehI asamAdhI sUrImaMtra zatru vicArI, je zatru sAMkaDe Avyo huto piNa tehanA mujha citta thakI vIsarI gyo| te sUrIvacana sAMbhalI punya thakI kuzale gayo / pratijJA saMpUrNa, saMdhAjJA leI guru devyAI zrIsurimaMtra saMbhArI vijayA devIne pUchI zrIsurInai gvAlera nagareM AvyA / Ama rAjAi zAlAI mahocchaye maMtra kahyApadharAvyA / mahA harSa pAMmI zrI bAppabhadra sUrIna muSa vAra vidyAsamudraharibhadramunIMdramitra vrata ucI / ekadA gurunai Ama kahaI--tumhe zrIguru ! sUribabhUva punareva hi mAnavaH / mujha upari kRpA karI kAika e jIva prathe sukRta kaho / mAMdyAtprayAtamapiyonagha'surimaMtra tivAraI guru kahaI A asAra saMsAra tehane viSaI doSa laMbhe 'bikAmukhagirA tapasojayante // 1 // rahita zrIjinabara, tehanI bhanI, tehiMja sAra, jeha thakI 29 tatpaTTe zrIjayAnanda sUrI / mANine sadgati huI / yataH zrI sUrInA upadeza kI vi0 saM0 821 varSi zrI kArayaMti jinAnAM ye tRNAvAsamapi sphuTaM ! hamIragaDhi, vijjAnagareM, brahmANi naMdiya, brAhmaNa bATaka, akhaMDitavimAnAni te labhate'tra viSTape // 1 // mahuri nagare, zrIpAsa ityAdika zrIsaMpratikAraka navazata te guruno upadeza sAMbhalI gvAlera nagaraiM eka zata prAsAda jIrNoddhAra prA0 maM0 sAmaMtaiM kiidho|| ani ATha gaja UMcao prAsAda nIpajAvI te mAMhi zrI punaH vikra0 saM0 841 varSa thakI mAMDI pistAlIvIrabiMba ( 44-1 ) vikrama saM. 756 varSi bhUmigRha tAI paMca dukAlI hUi / te avasaraI ghaNA sAdhu maryAda thApyo / zrIbappabhaTTi pratiSThayoM / punaH zrIsiddha gIrII traNi thakI sithila hUyA / tivAre u0 zrI goviMda, u0 zrI lakSa manadhye saMghapati thaI yAtrA kIvI / tADAbAra koTi saMbhUti, zrI dUSyagaNi kSamAzramaNa, ugratapasvI zrI kSe suvarNa sukRti kari zrIjaina dharma ArAdhI Ama cahUANa ( 45-1) marISI, mandadhArI ganchIya zrohapatilaka, ni0.10 760 varSi svagI hUo / punaH zrIsUrIne vA- zrIthUlibhadravaMza zrIharSa purIya ga mokRSNarSi, pramuSa gIlyAvasthAI sAlaseM gAthA sUryodaya mubamA caDhatI / neha- tArtho mili, zrI surInA bacana yakI samaya viSama jAMNI nA bodhanA zApa yakI sAtaptara vRta jaranu / zrIvIra ni mahAnagaradaM zubha thAnika siddhAntanA bhaMDAra hUyA--jJAna vAMga hUA pachI terasaI ani pAtrIsa varSa vItaI punaH yatna kI vo / vakrama saM. 761 varSi zrI gopAcalAdhIzaH rAjA zrI punaH vi0 saM0 861 varSi zrIkaraheDA nagaraI zrI Ama prativadhika A0 zrIvappabhaTTa srI svarga huaa| pArzvanAthano prAsAda huA | upakezabhUta gotre ko khIma ukta ca siMdha karAvyo / ehabA aneka sukRta zrIsUrInA upadeza ya tiSTati paravemmAna, sArya dvAdazasuvarNakoTyAH thakI hUyA // nirgApito AmarAjJA gopagirau jayati jinavIra / / 1 30 tatpaTTe zrI vIraprabha suurii| iti va paatii| 11.4.26 nibha 1.69 varSi dIllII bahU ANa huaa| Aho I Shrutgyanam Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. [khaMDa tuarane dIlI thakI cayAMNe kADhyA / puna vi0 saM. tiNahija vilAiM e sakalAcArya mili pAkhi caudasi 952 varSe zrI nADolanagare zrInami biMva sUrIiM prtissttyau| dine thApI / ehavaI avasare daMDanAyaka zrIvimala pragaTa huuo| iti vimalotpatti / vimalano saMbaMdha khiNchii| 31 tatsa? zrI yazodeva sUrI / zrIgurjaradezI vaDhIyAra ghaMDi paMcAsarA grAma thakI AvI- te gurjara desI vAlima nagaraI, nAgara vADaya kauzika naI cAvaDo vanarAja vi0 saM 795 barSi vaNodanagara gotri, vikra0 saM0 995 varSe janma hUo | ehabaI mAvI rau| piNa cihaM dizi bhayaMkara vana deSI udAsI vika0 saM0 941 varSi rahai / tivAra ( 45-2) I zrIvIra nirvANa huA pachI zrI yazAbhadra sUrI bArasaI anaI bihotarI varSi punaH vikrama saM0802varSi pragaTa hUyA / tahano saMbaMdha kahai chai / aNahillavADao pATaNa vasAvyuM / zrI sAMDera gacche zrI Izvara sUrIiM potAnaiM pATiM pada tivAraiM vimalanA vRddha pitAni grAma gAMbhU thakI devAne bada (46-2) rI devI ArAdhI / te AvI kaheM leDI lAvI zrI vanarAji pATaNa madhye vasAvyA | abUMdapAsani rohAIpaMDe palAsI gAmI prA. nArAyaNa gotri tehanAM vaMzamAM pro0do0 vIro tehanI bhAryA vIrI kukSi vi0 sApunI bhAryA guNI tatputra sudharma varSa pAcano chaI / te havaNA saM0 945 varSe vimalano janma hU o / ani varSa 8 posAlaI bhaNi chaI / tihAM pUrva karmanA yogI koika vADava thakI mAMDI varSa 11 tAI hATi vyApAra kISu / varSa putra khaDIo pATI ekAMti sthAnike mukI ghare jimavA gayo / 13 me zrI dharmaghoSa sUrIno upadeza sAMbhalI zrI patta- etalaI sudhamaI tehano SaDIo lIdho / pAcho mukatA aphanAdhIsa zrI bhIma rAjAI bANa prAkara jAMNI pradhAna pada lANo,bhAgo khaMDa 2huA|etalaI te bADava putra aavyo|baalke dIdho / varSe...4 deza sAdhyo / dva.dasa mlecha chatrodAlika kahya-tAharo SaDIyo summi SaMDa 2 kiidhaa|tivaarii vADavasakala bhUpa cUDAmaNi birudadhAraka caMdrAuli 1 ArAsANe 2 putra kahaI tehija SaDiyo leuM / manuSye ghaNuMja vAyo nagara thApaka | punaH vi0 saM0 988 varSi zrI dharmaghoSa piNa na rahI | tuja mastakanI tUMbaDI te madhye zAlinA sUrI nAgiMdra 1 caMdra 2 nivRtti 3 vidyAdhara 4 pramuSa taMdUlanauM karaMbau khAu tao hUM vADava | sudharma kahaI sakala AcArya mili zrI abUMdopari navIna prAsAdakA- hUM mRo tUjane mAhaM tao hUM vaNika / bihUM ehavI pratijJA raka | tanmadhye zrI bAlAnAha kSetrapAla datta zrI ruSabha biMba kIcI che / te sudharma tAharA gacha pATano udayakArI ke, sthApaka / punaH ArAmaNI zrI nemi biMdha sthApaka ehata u kahI badarI devI alopa huI / te devI vANI ( 46-1) anya ekAdaza zata mahApAmAdakAraka, sAMbhalI zrI Izvara sUrI rohAi khaMDaI pAlAsI grAmeM aDhI hajjAra jINoddhArakAraka, ehaveM vi0 saM0 961 AvyA | tihAM devInI preraNAI (47-1) sudharma guru varSi gIrInArAsannI zrI jIrNadurgAdhipati zrI rAya khiMgA- vANI sAMbhalI dIkSA lIdhI / tihA thakI zrI surI maDArano janma hUo / vi0 saM0 989 varSi poru vaNika haDaI nagara AvyA / punaH badarI devI ArAdhI / devI prati dravya deI vimalaI dvAdaza gautra prati prAgavATa kiidhaa| kahai ihAM sudharmanaI padavI dIo, huM tene sahAvi0 saM0 991 varSi somapurA vADavane vimale dravya deI yakArI cha / guru devI vacana thI muDAhaDaI nagaraI zilAvaTa kIdhA / vi0 saM0 993 varSe daMDanAyaka biruda tiNahIja ghaDI e pada deI A. zrI yazobhadra sUrI nAma dhAraka zrI vimala svargA hUo | yataH dIdhuM / tiNahija ghaDII nitye ATha kavala AhAranA nAgiMdra caMdra nivRtti vidyAdharapramukhasaMghena / abhigraha dhAraka zrI A0 huA / zrI badarI devI bhakti arbudakRtapratiSTho yugAdijinapuMgavo jayati / 1 / sAcaveM / tihAM thakI vihAra karatA guru zrI Izvara sUrI? Aho! Shrutgyanam Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vIra vaMzAvali. zrI yazobhadra sUrI 2 bIhUM pAllI nagara cAumAse rahyA | mukhAkA rI pUrvalo mitra virodhI ulakhyo / etale zrI tihAM niraMtara A0 uttara dizi sUrya devano prasAda surIiM badarI devI samarI, muhapachI phADI tehanA khaMDa chaI tehija disi deha ciMtAI jAI / mahA tapasvI jAMNI khaMDaI nakula pragaTa kIdhA / teha thakI pannaga nAThA / zrI dIvAkara AcAryanaI :prasanna hUo / A. naI yogI mlAna vadanaI nATho / punaH prAsAda no vAda hUoM / kahaiM; kAMi vara mAMgI / tivAraI A0 yazobhadra kahaI guru kAMti nagarI thakI tathA vallIpUra thakI bAvana vIrasakala vAMchita deM / sUrya deva kahi, hasyeiM / guru ziSya naI prAkramI zrI ruSabha prAsAda Ayo | yogAI zaMbhU tihAM nirvighna rahaI chaI / ehavaI guru zrI IzvarI suri prAsAda AMNyo / beI prAsAda thaMbhyA / jaTTile krodha-. svarga huo | caumAsaI saMpUrNi vihAra karatA zrI ya- nai vasi maMtra yoga ( 48-2 ) kari pratimAnA muSa ( 47.2) zobhadra sUrI balIbhadra gurubhAi sahita sarirA vAMkA kIdhA / saMgha gurune vInatI karI, devadarzani nagara AvyA / tihAM zrI sUrInA upadezathI ghAsIra koI manuSya na, Avai / tiyAri gurudai aSTrAtara jalakuMbha gotre dA0 dhanarAjaI vikra0 saM0 969 varSi prAsAda nIpa- maMtrI biMbanaiM padhAla kii| / ciMba mUla rUpI huyA / punaH jAvI zrI zrIyAMsa ciMca thApyo / puna iNahIja varSi prAsAdanA thAMbhA tathA pATa Dagamaga DagamagatA jANI muDAhaDaI nagaraI zrI sUrInA upadeza thakI kinhaDIo guru datta AmnAya thakI pathyaranaI pATi maMtra liSI sakala mAsAda hUo / tihAM sAhamI vAtsyale sAMDerA nagaraI mAsAda thira kIdho / guru zaMbhu pAsAdana iMDa matra balaI ghII hUMi rahyo / do. dhanarAja gurunaI vInatI karaiM pADayu | zrI jina zAsanano jaya 2 kAra huo / zrI je vRta nahIM / zrI sUrII vIra vidyAnaI prAkramiM karI gurunI kIrti huI / ima jaTilane aneka vAdi jityA / pAlI thakI bata aNAvI sAhamI vazyalaI, zrI gurunI jaTila deza nagarImA phirii|.... kIrti hUi / pachI dina zrIjiM sAMDera thakI do. dhanarAja mastakamAM maNi lai / te tumheM maraNa hUA pachI ghInau dravya leI pAllI nagaraI AvI kahaiM dhIno dravya mastaka moDI urahI legyo / te pachI muja dehanaI lIo / te kahaI dhI kuNa kAma Avyo / do* dhanarAja kahai agnisaMskAra karajyo / tiNaI ziSye tathA saMghe timaprAsAdanaI ochvaI sAhami vaThalI kAma Avyo / te hija kIrcha / ketaleka dine tiNe yogIiM guru maraNa gRhastha hATamA jAI ghInA ThAma jUhaM / dhInA ThAma jAMNI pUrva saMketaI AvI dudhapAtra bharI vegalo guptaI ThAlI dIThA / etalaI vyavahArI kaheM e dravya tumhe rahyo / guru kathake kalpakano cahi upari caMduo sukRta karo / iNi dhanarAjai pAllImadhye sukRta kIg / kadhio | badarI devI cahi pachavADaI pradikSaNA dIye tihAM thakI zrI sUrII A (48-1 ) haDa, khamaNUra, huI, etali tiNe yogI varSA vAyunI utpatti kidhI, karaheTaka, kavilANa, bhasUra pramugha nagareM ghaNA mithyAtvi jANa ( 49-1 ) I je mastakanI bAparI laU / etali pratibodhI zrI nADalAI nagareM caumAsi AjyA / eTa. badarI devII vAyunaI jAgi pAtAnI zAkti thakI yogilaI tihAM pUrva kalahakArI pratIjJAdhArI pahilAnao niM upADI cahi mAhi gUru ekaTho nA yo / ta maraNa pAmI bAlamitra dukAlaI annanA abhAvathI kAnaphaTo. zrI sAMDera gachanA rakhavAla o yakSa hUo / devI gUru yogIno ziSya hUo / malIna bIdyA sIkhyo / kataleka citAneM namI svasthAnike muDAhaiI nagaraI AvI / zrI dihADe pAcho ghara palAsI gAMbhai Avyo / vaNika pUtranI gusnI pratIjJA badarI devAnI sAhAgya thI saMpUrNa huii| sodha karato jihAM nADalAI nagaraI zAlAI guru byAkhyA- iNi pare vi0 saM0 9.71 varSi zrI yazobhadra sUrI na kahaI chaI tihA AdhI mastakanI jaTA utArI sarpa hUMtA hUA / kIyo / vAyAMnanA loka bIhatA huuyaa| tetalaI gure yataH ...bahUA 1 kinnadhI 2 ravImadhI 3 paura. 4 Aho ! Shrutgyanam Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * khaMDa 1 zAka vistAra udaya huI | tivAreM zrI sUrII deva kathaka thakI zrI vIra nirvANa hUyA pachI caudasaI ani causaThi varSi, punaH vi0 saM0 994 varSe zrIsarvadeva sUrI, pramutra ATha AcArya svapATi thApyA / tivAraI tihAM thakI vaDane ahinAMNi pAMcamo va gacha eDvo nAMma prasIddha hUo | piNa te sathalA guru bhAI zAlAI rahyA / tihAM thakI mahimAvaMta tIrthanI yAtrA karI ajhArI nagara AvyA / tihAM saMpati nirmApita zrIvIra prAsAdi DAkarA ziSyaneM yogyajANI sUrapada deI zrIvarddhamAna tIrthakaranA prAsAdani ahinANi zrIvarddhamAnasUrI nAma dIdhuM / guru kRpA jAMNI zrI sAradAI bAlikA rUpeM guhalIyeM svastika kI / tuSTamAMna huI / prA0 sA rAMke padotsava kIdho / hanI gUrjarI vihAra kIdhAnI AjJA dIdhI / zrIsUrI 34 taTTe zrIvimalacaMdra sUrI | zrI tahaneM zrIpadmAvatInA sAhAjya thakI citrakUTa parvatas nItye eka bhUkti jAMNa ( 502 ) vA zrI udyotana svargasiddhinI prApti huI / sUrInA medapATI dhAMvala nagari svarga huA || 36 paTTe zrI sarvadeva sUrI / 26 jaina sAhitya saMzodhaka- pariziSTa uthA yazobhadrasUra4 e trihu kAla praNAmatAM dUrIya praNAsa iMdUri // 1 // itei sAMDera gache A0 zrIyazobhadrasUrI saMbaMdha | 32 talaTTe zrI pradyumnasUrI | zrI sUrInA upadeza thakI pUrva disi satara prAsAda huyA | 11 jJAMnanA bhaMDAra likhAcyA / sAta yAtrA zrI samita girinI zrIsUrI kIdhI || 33 tatpaTTe zrImAnaMdeva sUrI / zrI surIiM zrAvaka zrAvikAna hetu upadhAna cahi nividyA pragaTa kI / e trihuMnao alpa Ayu jANivao | ( 49-2 ) 35 tatpaTTe udyotana sUrI | pUrva dizi zrI sameta girinI yAtrA pAMca karI / e tIrtha kaheva chaI / yataH viMzatyAstirthakarairajitadibhiryatra zivapadaM prAtaM / devakutastupagaNaH sa jayati sametagirirAjaH // 1 // punaH etalai sAMbhalyu, je arcUdAcala upari vimala daMDanAyake zrI ruSabha ciMca thApyI, tIrtha pragaTa kIdho jIna zrIsUrI manityuM citavaI je -- aSTaSaSTeSu tarthiSu yat puNyaM kila yAtrayA AdinAthasya devasya darzanenApi tadbhavet // 1 // te mATi AbU, naMdiya, jaMbhaNavADa, daAiNa prabhu iNi netri na nihAlyA; ehavA harSa saMhita zrIguru tihAM thakI vihAra karatA thakA AvUnI talahaviDaM TelI nAma gAma, tehanI sImaI, moTI ghaNI sAdhA yukta vRkSo vistAra deSI, uSNa kAlaI, zItala chAyAI zrI suri tihAM vizrAmyA / etalaI zrI sarvAnubhUti yakSa pragaTa huyA | prasanna pa ( 50 - 1 ) Ni zrIsUrI ne kahaI -A zubha vaTikA chaI, te mATi tumheM tuhmArA ziSyaneM AcArya pada dIo, tao A vaDa vRkSanI pari akhaMDa zrI sUrI vicaratA bharu aci nagari AyA | tihAM kAnhaDIo yogI zrI guruneM gRhasthano bahumAna deSI kodha karI 84 sAno karaMDa lAvI zAlAI vAda karavA AvI baiTho ! tivAre zrI sUrIye te devatAM jimaNA hAthano kaniprAMgulII karI pAtAni cihUM pAsaI bhUmaMDaleM valayAkAreM triNa reSA kIdhI / etale tiNai 84 sarpa nist thakI kADhI guru sAMhamA mukyA / te reSA triNatAI AvaI piNa Agile na AvaI / pAchA kaMDII AvI baIThA | pachI ti jahile kAMdhi karI vaMzanalikA thakI kAhI sindurIo sarpa mahA viSAkula guru sAhamo mukyau / te reSA trisUtrI jAI pAcho Ayo / ehave. causaTi yogiNi mAhilI krUrukulAnAmi devi te dharmazAlA bAhiraI pipalI vRkSaI rahai hai / tiNe guruneM ugra tapastrI jAMNI tihI AvI siMdUra sApanI dAdA baMdha karI / yogIgurune namI potAni sthAM (51-1 ) nika gayo / zrI gumnI kIrti huI / punaH zrI gurunA upadeza thakI vi0 saM0 1002 barSi sattAvIsa prAsAda huA | pratiSTayA | Aho! Shrutgyanam Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] dhIra baMzAvali. -anananA .. ..FRAMAnAAAAAA......... .. ARAMA 37 tara zrIdeva sUrI! vAdIvitAla birudadhAraka thirAdrII cahuANa kSa (52-1) zrI sarIne hallAradeza svAmI rAjazrI karNasiMhI trI pratibodhaka zrIzAMti surI pragaTa huA / zrI rupazrI biruda dIrcha / punaH jehanA upadeza thakI o0 sUrIyeM cakrezvarI 1 padmAvatI 2 nA sAhAjya kurkaTa gotri saM0 gopi nava prasAda kIdhA / punaH cau- thakI chavaThaNa (?) pANa vi0 saM0 1091 varSi dazata eka zrI jina biMba dhAtu paTTikAI bharAvyA / sAtaseM zrImAlI gautrane dhulikoTa paDato kahyo / etali dakSiNe nAsika nagare zrIcaMdraprabha prAsAdeM jINoddhAra huuo| zrIsaMgha rakSaka, uttarAdhyayananI vRddha TIkA ADhAra punaH vi0 saM01004 varSe zrI rAmasainya nagaraiM zrIru- hajAranA kAraka, punaH jIvavicAra prakaraNanA kAraka, Sabha prAsAda huo | punaH zrI sarIye mAlavadesiM ghaNA- kAnohaDI nagaraI vikrama saM0 1111 varSi zrI zAMti poru gRhastane pratibodhina jaina prAgvATa kIdhA / vi0 sUrIno svarga ha o / ehavaI vi0 saM0 1117 varSe saM0 1007 varSi zAlAni sthiti huI || vaDagachadaM zrI cakrezvaraI dhyArasayA anaI panara rAja 38 tatsaTTe zrI ajitasiMha suurii| kumara pratiyodhyA / punaH dhanapAla paMDite zrIruSabha paMcAzrI sUrInA upadeza thakI mevAi dezI prA. dau0 zikA / 1 / dezInAma mAlA kiidhii| ruganAthI sapta prAsAda nIpajAvyA / punaH vi0 saM0 39 tatpaTTe zrI yazobhadra sUrI / 1010 varSi zrI rAmasainya nagareM zrI ruSabha caitye zrI laghu gurubhAI zrInAmacaMdra sUrI / caMdraprabha svAmI viMba pratiSThA haI / (51-2) evaI DokarA A0 guru zrI udyautana sUrI AjJA yaduktaM-cAritrazaddhividhivajjinAgamA lahI zrI ajhAharI nagara thakI vihAra karatA zrI gurjaraI vidhAya bhavyAnabhitaH prabodhayan / aNahalla pAThaNi AvI zrIvarddhamAnasUrI svarga hUyA / cakAra jainezvarazAsanonnatiryaH tehanA zISya zrIjinezvara sUrI / pATaNi rAjA zrI dullabhaziSya labdhAbhinavotu gautama( ? ) // 1 // nI sabhAI kUrcapUragacchIya caiya ( 52-2 ) vAsI sAthI nRpAdRzAye ( saM. 1010 ) zaradAMsahasre / kAMsyapAtranI caracA kiidhii| tihAM zrIdazavikAlikani yo rAmasainyAhvapure cakAra | caracA gAthA kahIne caitya vAsIne jItyA / tivAraiMrAnAbhayacaitye'STamatIrtharAja jAzrI dullabha kahai e A. zAstrAnusAre kharaM bolyA teha biMbapratiSThA vidhivatsvadravyaiH / / 2 // thakI vikra0 saM0 1080 varSe zrIjInezvara suriiM kharatara caMdrAvatIbhUpatinatrakalpa biruda lAddho / tehanA siSya zrIjInacaMdra 1 laghu gurubhAI zrIkuMkaNamaMtriNamunaruddhiM / zrI abhayadeva sUrI 2 / tatpaTTe zrIjina ballabha suri hUyA | nirmApitottuMgavizAla caityaM tiNiM citrakUTa parvati AvI zrImahAvIranao chaThako yo'dIkSayat zugirA prabodhya / / 3 || kalyANaka parupyau / punaH doDhaso, chayAsIyA graMtha nIpaehave vi.saM. 1028 varSi AcArAMga sUtra 1 sugaDA jAvyA / eka zata A jAvyo / eka zata ani cautrasi bolaI karI kharatara gaga sUtra 2 TIkAnA karaNahAra zrIzIlAcArya pragaTa haa|punH chanI samAcArI thApI / jehanA ziSya zrI jinadata sUrI tiNahIja varSi nIvRtti gaLe aneka graMthakAraka zrIdau- yA / tehano saMbaMdha kahaI chaiMNAcyArya pragaTa hyaa| puna: mAlava dosiM ujjaNi zrIlakSa vikrama saM. 1132 varSi janma | ehavi zrIjayabhojarAjAno rAjya ho| tehanaiM beTaI vIranArAyaNi siMgha de rAja janma ha o| vi0 saM0 1141 varSi vi. saM. 1077 varSi sivANA gaDha vasAvyo / punaH dIkSA | vika0 saM0 1170 varSe surIpada / zrIsUrI naI ehave vi0 saM0 1094 varSi, zrIvaDagaThaI zrIlaghubhojadatta tapasvI jANI casaTI yogiNI, bAvana vAra, pUnaH paMca - Aho! Shrutgyanam Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. pAra e sadaiva zrI guruni bhakti sAcavaI / ekadA zrIguru nagare paMcanadII madhya bhAgaI saiyada malachanaI vAdaI vihAra karatA zrIgArjara( 53-1dezI vaDanagaraI aayaa| jItyA | tihAM baNA jADecA kSatrIya pratibodhI ADhAra tihAM saMgha ghaNi makti mAcabaI / zrIsaMprati nirmApita gautra upakesa jJAtA kIdhA / te parama jaina dharma vAsIta zrImahAvIra prAsAdi ghaNA snAtri, aSTa prakArI pujA, hUA | zrI jina zAsanaI zaubhinIka e sUrI khiivaannaa| aSTotarIiM paMca zabdA sadaiva hUyA / tivAraI mithyAtvI zrI gurunA nAma smaraNiM dukhAta vilaya jAya / ghADavaiM jaina mahimA jANi koika trivADI vADavane bare anukrami zrI kumArapAla rAjya vika0 saM0 1211 varSe DokarI go kareraDI jaNIne mRtyu pAmI / dvaSa thakI te zrI sUrInaI svargA huoN| vADave gau zava rAtri eka dve milI upADI leI guptapaNaiM iti jinadatta sUrI saMbaMdhaH jinaghare mUkI / suprabhAti ziSya jinadatta darzani AvyA! punaH ehavaI zrI marudezI zrI phalavarddhi purI tIrthanI pradikSaNA karatA gau zava diitto| turata AvI gurune utpatti, te kahai chai / punaH nANAvAla gachai zrI mAnadeva kahyo / gure upayoga dei joyuM / mithyAtvi vyaM tara piNa sUrI vihAra karatA phalavaddhipurI cumAsu rahyA / tihAM nahIM / mithyAtvi vAiva jANyA / zrIguruiM devadharanI o0 guruDa gautri zre0 pArasa nAmeM gRhastha rahai chai / te moTI AsatanA jANI bAvana vIra mAhilo pUrNabhadra vIra bhadraka pariNAma karI niraMtara zrI sUrI vAMdaI / ekadA teDyo / te hAtha joDI kahe kArya kaho / guru kahaI zA- te pArasa zreSTI gAMma bAhira kAryArthi, ladhu boraDInI jAli samonnati krau| A prAsAda thakI cha mAsanI avadhaI e vRkSa madhye kAMika nIlA ani kAMika sUkA mlAna phUlAI zava sajIyana karI pragaTa paNa kADho / kisaI jeha jIva... karI pUjIta ehavao pASANano DhIgalo deSI, guru zrI ne abhayadAna huI / te gurunaI vacane deva mau kalevaraI mAnadevanaI AvI puchyuM ( 54-2) je e dRSada paiTho / patale devaghara thakI pragaTa paNiM sakala vA(53-2) sadaiva pUji dekhu TuM / te mATe atra sthAnikeM kAI Dava tathA anya manuSya devatA te gA siMga dhuNAvatI jihAM Azcarya diseM chaI / tivArI zrI sUrI pArasanaI kahaItrivADI vAivanaiM gharaI zighaI deva zakti vatsInaI hete e dRSada pilA kara o | tiNe pArase guru AjJA thakI karI mili / stani dRdhapAna te basAI kiigho| tadeSI te dRSada vegalA bhinna bhinna kIdhA / tetalaI zrI pArzva sakala vaDanagara vADava harSita huA / mAhomAhi kahaI--- biMba dITao / pAsane adhiSTAyAka pragaTa manudhyane anAmukA bIvADI ! A kisyu ? te vADI yahaI-e zabdi kahaI-~~-je prAsAda karAvI pUjA karaje / tivAraI mahA koIka dava zakti | nagaraI vAlA huI | e. jainA- pArasa kahaI dravya nahI / adhiSTAyaka kahaI zrI pAsanA cArya mahAnAya dhAraka / punaH atra gau 1 anaI vatsI 2 mughAgrI samu prabhAti svarNanA akSatano Dhigalo niraMtara vyaya e bihu ja.varne abhyadAnanA dAtAra kRpAvaMta dayAvaMta pramANa husyaI / te dravye prAsAda nIpajAvaM je | piNa jAMNI sakala mithyAtvi zrIgusne namyA | zrIjinazAsa- e vArtA koI : AgalaI na kahevI | te. pArasa zreSThI nanI unnati huI / etalaI nAma to zrIjinadatta sUrI aMgIkAra karI ghare AvI zrI gurune biMba pragaTa hUAnI piNa gau 1 vasAne 2 abhayadAna deva thakI upagArI vArtA kahI / tivAraiM te adhiSThAyaka ArAdhyo / tivAraI hRyA, teha thakI sakala manuSya vaDanagare milI zrI jina te deva AvI guruna kahaI-pahilA iNi puri iNi dattane 'upagArI sUrI' e. bIjo nAma kahyo / punaH aNa- ThikANe saMprati nRpakAraka pArzvanAthano prAsAda hUMto / hil pattana pArzva zrI vAyaDa nagare zrIguruiM vAyaDa jJAtI- te kAlanA yogI jajjara hUI kSaya huo / te biMba e yA ghaNA gRhasta pratibedhI jinadharma vAsita kiidhaa| zrI pAsanI pragaTa huii| zre0 pArasanaI darzana dIdho / punaH zrI sUrrAI vRddha siMdhu dezI ucA (5.1 ) bIjaI dine devaka ( 55.1 ) thaka pramANe svarNa akSa Aho! Shrutgyanam Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra pezApali. 29 wwyyy tano Dhigalo pratyakSa * sAcao deSI zre0 pArasaiM te devIvANI sAMbhalI sUrI kahai-rogagrastanaI nidrA prAsAda navo prAraMbha kIgho / mUla maMDapa 1 raMgamaMDapa 2 kihAM tha (56-1) kI ? / ehavA A. nI vANI nRtyamaMDapa 3 sarva nipajAvyuM / dvAra koTa nivjaavyo| sAMbhalI zAsana devIiM bAlIkA svarUpa dharI : AvInaI tehave eka dine svaputrI puThyu-e dravya tumhe kihA AcAryanaI karaI jimaNe hAthai sUtranA kokaDA nava deiN| thakI lAvao chao ? ima vAra 3 puchai / pArasa zreSThiI mujha dehI samAdhI hUiM ubelAsyuM / te sAMbhalI zrI saraputrInaI bhadraka paNaI yathAsthita kahyaM / tivAraiM adhi- svatI kahaI seDhI nadInaI kaMTI palAsa vRkSa heThaI TAyakaI dravyanI vArtA pragaTa karI jAMNI svarNAkSata cIkaNI bhUmikA chaI / te ahinANaI pahilA zrI nAgAdravya baMdha kIdho / tibAraiM prAsAda etalo rahyau / tivAraiM jrjuna yogII vidyAsIdhIiM bhUbhaMDArita biMba zrI thaMbhaNa pAsazrImAnadeva murII zre0 pArasanA Agraha thakI vi0 saM0 nao samahimna chaI / tihAM tumhe jAgyo / zrI thaMbhaNa 1118 varSe zrI phalavaddhi nagareM mahA mahochavaI zrI pAsanI stutI karajyo / kIrtanA karatAM te biMba sadya pAsa biMba thApyo / yaduna-- pragaTa husaI / tahenA snAnanaI jali sakala roga e deha zrImat pArzvajinAdhIza: phalavAIpurasthitaH / thakI jAsye | piNa kokaDA nava tumhe ubeljyo| ima praNamya parayA bhaktyA sarvAbhISTArtha sAdhakaH / 1 / kahI devyA zrI zAradA svasthAnikaI gayo / tehanA vacaiNipare sa mahimna zrIphalavArddha tIrtha pragaTa ho| nane anusAraI gaududha cIkaNI bhUmInaiM ahinANI khAkhara 40 tapta zrI municaMdra sUrI | vRkSa heThalI jAI zrI abhaya devAcArya ubhA rahI zrI zrI sUrInA upadeza thakI vi. saM. 1115 barSi zrI thaMbhaNa pAsanI kIrti tadUpi jayatihuNa bani i 'phaNi dadhipadraI vAyaTa jJAtIya do. aMbarAjaI zrI zAMtinAthano phaNa phAra phuraMta rayaNakara' 1770 e kAvya sataramu kahibiMba thA (55-2) pyo / punaH zrI sUrInA upadeza tA zrI pAsa biMba (56-2) bhUmikA thakI pragaTa thakI zrI sIrohI nagare vi. saM. 1117 varSi vijApAna tatkAla huo | zrI saMdhi snAtra ochavaI zrI pAsanA sagotri(?)cahuANa zrI pRthvIrAja huo | zrI sUrII pAkhI abhiSekanao jala succipAtraI bharI gRhasthi zrI AcAsatra graMtha nIpajAvyo | ehabaI vi. saM. 1118 varghi zrI ryanI dehInaI chAMTavi karI guru aMga thakI sakala roga upaabhayadevasurI pragaTa huA / drava samyA / deha taptasuvarNopama hai / mahochava maMgala zrI abhayade vasUrInI utpatti kahaI chii| jaya zabda hUo / tiNahIja TikANaI seDhI nadImedapATa dezI baDasala grAmaI tUMara sago nAmi rAja- naI taTi thaMbhaNapuranAmeM gAma thApyo / prAsAda nIpaputra rahe chai / tihAM kauTika gaThe kharatara biruda dhAraka jAvI vi. saM. 1119 varSi zrI abhayadeva sUrIiM thaMbhazrI jInezvara sUrI vihAra karatA tihAM AyA / zrI sUrI- Napura prAsAdi zrI pAsajI thApyA / tihAM thakI vihAra naI dedhI sIbo ( sago ? ) namyo / zrI guruI bhavyAtmA karatA zrI aNahilla pATaNi zrI paMcAzvara pAsane jUhArI jAMNi upadeza kahyo / sAbhalI bUjyau / tatkAla dIkSA comA rahyo / rahitAM thakAM ekadA gurune zAsana devyA lIdhI / jogya jANI A0 pada deI zrI abhayadeva sUrI datta nava sUtranA kokaDAno upayoga Avyo / tivAraI nAma dIdhu / atyugra SaT vigayanA tyAga thakI pUrva karmA- zrI sarII vi. saM. 1120 varSi bhagavatI prabhuSa nava aMga nusAreM dehI kUSTha hUo | zrI sUrI pUrvopArjita karme sUtranA je siddhAnta tehanI TIkA nIpajAvI / e vai zrI ahiyAsatA thakA gujjarAta desi bhANapura gAmi AvyA / thaMbhaNa pAsa pragaTa kAra vi. saM. 1145 varSi zrI gopavaDavRkSa heThali rAtri sutAM supnamAM tapa labdhi thakI nagareM A0 zrI abhayadeva sUrI svarga huo / teha pachI ardhanIsAI sAsana devI kahaI-RSIzvara ! jAgra cho? (57-1 ) ketaleka varSe gurjara desI yavanarAja hUo / Aho I Shrutgyanam Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. [khaMDa tivAraI zrI sakala saMdhi milI saprabhAva bica jANI vi. 1150 varSe dakSiA lIdhI / somadeva ruSI nAma dIdhuM / saM0 1362 varSe zrI khaMbhAyata nagare suThikANe ghaNe zrI gurunI kRpA ( 58-1) thI anukrami guru zrI devayatni zrI thaMbhaNApAsa thaapyaa| nIluppala samAna nIla caMdra surI 1 ani zIdhya ruSI somadeva 2e bihUM kaliMjara varNa deha dhAraka sakala kSutropadravavAraka te biMba Aja nAmi parvataI koika oSadhInaI sodhivA jAI chii| - lagANa samabhAva cha / tihAM mAragamAM zrI malaya giri sUrI milyA / tihAM thakI kumA uktaMca-jayatyasau staMbhanapArzvanAthaH riyA gAmeM jAtAM thakA taTAke dhobI vastra dhotodITA / pAnI prabhAvapUraiH pUritaM sanAthaH / cIra deSI pUchI A / tivArI te vastrakhyAlaka guruna vighnasadhanvaMvataraNaiva yena kahaI-A gAmanA zreSTI tehanI pAheravAno cha / tihAM kuSThopatApo'bhayadeva sUrI // caumAsi rahyA / ketalaka dIne te zrImAlI gRhasthaneM sphuTIcakArAbhayadevamarI-- padmanAnA muSa AgelaI vidyA sAdhananu rahasya kayau / yobhUmImadhyAsthitamUrti siddhaM (?) / / 1 / / zrI jIna zAsanano bhaktine heta tiNe zrImAlii agiiNi pari A0 abhayadeva sUrI hatA huaa| kAra kIdhI / zubha dinaI zrI ruSabha deva prAsAde bhI graha iti A0 abhaya deva sUrI saMbaMdha | zrI devacadraMsurI 1 zrI malayagirI sarI 210 soma punaH ehavaI vi. saM. 1152 varSe zrI jayasiMha devi deva 3 e triha sAdhu digaMbara hUi kAussage rahyA / zrI sIddhapura nagara vasAvyu | i gyAra mAlaI karI zrI sanmAkha nagna padmanI strI ubhI rahI / tehanA svAmI grAma rudrAlaya thApyo / punaH zrI vidhinAtha navamA tIrthakara, zra0 te nagna khaDaga hAthaI jhAlI laI zrI gurune pAsaI AvI nao prAsAda nIpajAvyo / sva darzana 1 apara darzana 2, sAhasa dhairya dharI ubhI ra ( 58-2) yo / guruI gRhasthapoSI dhaNuM sukRtaI dravya kAMdho / vi. saM. 1154 barSe naI kayUM-dhyAna thakI cukai tehanA mastakaI tatkAla khaDga vRdha taTAka 17 (57-2 ) karAvyA ! 41 jalanI dIrgha dIjeM, vilaMba nahIM / ima vidhi vidyA sAdhatAM sAhasIka vApIkA nipajAvI / 61 kuMDa baMdhAvyA / 67 raghu dhairyapaNo deSI te deva IgyAramaI dine AvI kahaI 'tUTo, taTAkA darbhAvatI. sahelI, jhaMjhuvADA pramuSa nagareM gaDha vara mAMgi '| tivAraiM guru zrI devacaMdra sarIiM vIra 52 baMdhAvyA / laghu vApikA 1021, vizrAma thAnIka vasinao vara mAgyo / zrI malayagirI sUrIiM siddhAMtanI 1068. deva devyA yakSa prAsAda eka lakSa nipajAvyA / TIkA karavAno vara mAgyo / ani ru0 semadevi rAjA ehavaI gujjare aNAhila pattanAdhIza solaMkI zrI jaya- pratibodhavAnI zAkti mAgI / trihU sAdhune te deva vara siMha deva rAjye zrI koTika gache, caMdra kule, vajrI zAghAI deiM alopa hUo | gRhasthaneM koTI dravyanI prApti huI / A0 zrI devacaMdra sUrI tehanA ziSya A0 zrI hemacaMdra tihAM thakI devadatta vara leI zrI malayagirI sUrII sUrI pragaTa huaa| mAlava deze bihAra kIdho ani guru zrI devacaMdra sUrI 1 havaI zrI hemacaMdrAcAryanI utpatti kI hai| ani ziSya ru0 somadeva 2 e biMhU guru ziSya zrI giri___ gurjara dezi dhaMdhuki nagaraI moda jJAtI gotrI sAcao rahai nAri nemIzvaranI yAtrAI darzana karavA gayA / tihAM chaiI / tehanI strI caMgI nAmi / tehanao putra cagaMdana mArage koika gAmi eka vANaka darIdrI rahaI cha / nAmi ch| tihA vihAra karatA A0 devacaMdra sUrI pahilA nehanaI mAtA pitA mahA zrImaMta hUtA / tehanI AvyA / zrI sUrIno dhammopadesa sAMbhalI tiNaI caMgadava bhrAMti |tnne vaNika gharanI punaH......thakI khaNIne tihA nAmi paNiputre guru saMyoge parama zrAvaka ho| thakI dravya praga (59-1) Ta kIco | vyaMtarAdhiSThite vi. saM. 1145 varSe tehano janma / pAMcame varSe vi. saM. sevatarA pragaTa hUyA / teha thakI gharane madhya bhAgaI di Aho! Shrutgyanam Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3 vIra pazAvali. galo kIdho cha / pratyAkSa lIhAlAnao samuha / dareM zrI mAli jJAti nAMNavaTTI sAhIruI zrI navavaMDA pArzvatiNe samayaI bi poharaI madhyAnaI zrIguru ani ziSya nAthano biMba bharAvyo / vi0saM0 1177 varSI zrI ho AhArana arthi gyaa| tiNe sUkSmara ba (?)dAna nAgurI zASA kaviANI / zrI ajita deva guru prati garu dIdhuM / te AhAra dekhI somadeva ziSya vAra 2 guru vANi raMjita thako aNahilla pattanAdhIzaH so0 zrI jayasAhamI dRSTi karI saMzAiM samajhAvaI piNa guru saMzAI na siMha deva niraMtara triNaM pradikSaNA dei vAMdeI / zrI sUrI samajhyA / tetali vaNika samajhyo je e ruSI mahA bhA- pazcima dIsI devakai pattanaI zrI jina zAsanaI zomA gyano svAmI jAMNI utAvalo AdhI tatkAla somadeva kAraka hUyA 1 ani laghu guru bhAI zrI bAdideva sUrI rughI prati bi hAthi upADI sevaMtrAnA DhagalA upari tehanA ziSya zrI rAmacaMdra surI, tiNi snAtra vidhi baIsADyau / etale te gRhasthanA punyanaI yogaI te se- pragaTa kIdhI / yaMtrAnA samuhanA DhigalA thakI ru0 somadevanI dRSTinA sehavaI zrI madezI jIrAulI tIrthanI utpattI huii| prabhAva thakI te vyaMtara nAThau / etaleM vaNike sAkSAt AbUnI pAsiM jIrAulI gAmaiM ghosiragoli zre0 pragaTapaNe suvarNa Dhagalu dIThI / tivAre te gRhasthe ghaNA zrI dhAMdhala rahai chaI / tehanI gau sehalI nadInaiM kAMThaI Agrahe guNa nirupani zrI gurunaI vInatI karI vi0saM011 boradIna jAla mAMTI sATe 66 varSi ru0 somadevanaiM zrI guruiM AcArya (59-2) jharaI / saMdhyAsamayaiM te gau vaNika gharai dUdha na dIiM / tipada deI zrI hemacaMdra sUrI nAma dIdhuM / vi0 saM0 1167 vAraI te bAMdhala gRhastha jANaiM je koI sImaI dohIne varSi guru zrI devacaMdra sUrI svarga hU o / ehavaI aneka dUdha lIi cha / tehanI bhrAMtI teNe saMghAte putrane moklyo| graMtha kAraka zrI malayIgarIsUrI svarga huo| jihAM gau caraI tihAM pRthvInaI ThikANi dUdha karI gaI / zrI bhanicaMdra tUrI jAvajiva lagaI cha vigAyanA ni- te deSI putra dhare AvI (60--2) dUdha jharaNa bAta yama dhAraka zrI sUrII seriTa desi prAsAda ciMba prtisstthyaa| pitA prati kahI / tiNaiM dhAMdhalaI Azcarva jAMNI te dRddha sumatAdi cAritraI samartha yataH jharaNa bhUmIkA ssnnii| etalaI ghaNA kAlanI zrI pAsa saMvinamaulivikRtIzvasarvA mUrti pragaTa huI / etalaI adhiSThAyakai svapna dIdho, te statyAja dehepyamamaH sadA yaH / mujhaneM jIrA ullI nagaraI thApyo / tivAraI dhAMdhalaI prAvidvineyAbhivRttapamAva: sAda nIpajAvI mahotsaveM vi0 saM0 1191 varSi zrI prabhAguNe yaH kila gautamo'yaM // 1 // pAcane prAsAda thaapyaa| zrI ajitadeva sUrIiM pratiSThathA / aprahayeza ( 1 168 ) mite'nde vaNA dina tAI zrI pArzvanAthanI bhakti sAcavato zre0 vA. vikramakAlAdivaMgata bhagavAna / dhala sadagatInoM bhajanAra huo| te zrI pArzva paramezvara je zrImunicaMdraH munIMdrA jIrApalI nagaraI rakSA | sakala bhakti lokanI bAMchAdadAtu bhadrANi saMghAya / / 2 / / pUraka mAri upadrava nivAraka saprabhAva tIrtha huo / 41 saTTe zrI AjitadevasUrI / yata:--prabalapi kalikAle laghu guru bhAi saka ra vAdI mugaTa birUda dhAraka zrI __ smRtamapi yannAma harati duritAni / vAdi deva sUri 2 | e bihUM guru bhAI / te madhye baDA guru kAmita phalAni kurute bhAI ta paTTadhara ani lanu bhAI te gachanI maryAdAnA sAra rA jayati jIrA ulIpArthaH / / 1 / / saMbhAlinA karaNahAra | vi0saM0 1168 varSe nivRtti iNi pari zrI ullI pAca utpattiH kuliM zrI maheMdra sarInA upadeza thakI ghoghA bi (60-1) puna: vi0 saM0 1191 varSi dIlI nagareM vilhAtI Aho I Shrutgyanam Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa [saM. paThANa AvyA | cahUANanai kADhyA, mlechANa huuo| varSa janma huo | vikrama saM0 1197 varSi zrI SaMbhAyate havaI zrI deva loDaNa pAsa tirthanI utpatti kahai ch| zrI sUrI mudhe dharmopadeza lahyau / vi.saM.1 1 19varSe kumAra gujjara desi serisA nagareM nAgiMdra gachiM zrI deveMdra pAla TIko hUo / ratalaI gurune ghaNaiM occhavai zAsUri ziSya sahita vihAra karatA AvyA / piNa guru lAI padharAvyA / sadeva vyAghyAna sAra kAMika sukRta ziSya thakA ( 61-1) vIrAkarSaNa vidyAnI pustika kaho / tivAreM sUrI kahII gupta paNi rAkhaiM / ekadA guru rAtri nidrAI AvyA / dIrvAyuH paraM rUpamArogyaM zlAghanIyatA / pataLa eka ziSye taM pustikA caMdramAnaI udyoti vaaNcii| ahiMsAyAH phalaM sarva kimanyat kAmadevasA || 1 || bAvana vIra AvyA / kahi, kisyuM kAma chai? | te ziSya ehavA vacana zrI gurunAM sAMbhalI caumAsaI jIkahaI iNi pura jina prAsAda nahI chaiM te mArTi pachima (62-1 ) vAkUla bhUmikA jAMNI guru mughe kumArapAli dizi jaina kAMti nagarI thakI zrI jina darzanano A ghaNo niyama lIdho je caumAseM sainya caDhAI yudha na krvo| punya jANI tuhmArI zakti ihAM eka prAsAda laavyo| te vArtA ketaleka dine dillI nagaraI mlachaI sAMbhaLI / tivAre te zidhyanA vacaneM vIra kaheM ahmAruM prAkrama prabhAti tihAM thakI sainya AvI aNahIlla bADe uta kurkaTa zabda na hUiM tihAM lagaNa, zabda pachI nahIM | pASati gaDha koTa nahIM tivAri kumArapAli guru vinavyAziSya AjJA lahI bAvana vIra jaina kAMti nagarI thakI sainya 1 anaiM yuddha 2 no tuhma mughaI mAhAI nIyama chaiM / rAtri prAsAda leI serIsaI nagaraiM AvyA / ehaveM uba sU ge kahaI dharma thakI kuzala husaI / zrI surII kaMTezvarI thakI guru jAgyA / tivAre AkAsi kolAhala, bAvana pAdara devI smarIneM kaheM jina zAsanaI e rAjA niyama vIra no AMNyo prAsAda zrI pAsano dekhI citte ciMtavaI dhAraka cha teha thakI paracakrano upadravya nivAro / te guru e. kisyuM ? pustikAno upayoga Avyo / etali tihAM AjJA lahI devyAMiM rAtri nidrAI sutA mlechanaI upADI pustikA nahI / zrI guruiM ziSyanAM kAma jANI zrI ca. kumArapAlanA mahelamA lAvI muMkyau / prabhAta jAgI kezvarI smarInaI kahaI e ziSyane mAlima nahI | rAtri uThyo / sva sainya anucara nahI / etalaI cadati dinaI ghaNI chaI te mATi tumo kArimA kurkaTa bolaavo| guru rAjarSinaI anucareM daMtadhAvana nimitte pAvana jalasaMpUrNa AjJA thakI te devI timaja kIdho / etalaI prabhAta huI pAtra aMcalA lAvI dIdho / te deSI mugala kahai-e kuNa jANI vIra svasthAnaka (61-2) mohtaa| etalaI sthAna? taM kaNa? te anucara kahaI e rAjA zrIkumaraprAsAda tihAMja rahyau / teha thakI vi011...varSe serIsA pAlanao maMdira / hu tehano sevaka | te / nagaraI zrI loDaNa pAsanI thApanA huii| A0 zrI deveMdra vacana sAMbhalI manasyu vicAraI-huM ehano rAjya levA sUrI tihAM thakI vihAra karI aNahIla pattanaI paMcAzvaro Avyo hu~, piNa sAMkaDe hU ANyo iMNa ( 62-2) I, maNamyA | iti serIsA tIrtha utpattiH / anaI eha mahA bhAgyano svAmI mujhasyu maitrI vAMchaI 42 tatpaTTe zrI vijayasiMha sUrI | chaI / ehanA pIra piNa sAcA chaI / tao e rAjAnacAritra cUDAmaNI biruda radhatA vicarIM / ehavaI so- o hu~ mitra | tivAraI mugalla 1 ani kumArapAla 2 laMkI zrI kumArapAla pragaTa huo / tehanI utpatti kahahaM bihU mitra hUI mAhI mAhi bheTa Api pIrANa pattana ngchii| rano nAma dei, kumArapAlanaI svadharmi dRDhatA paNuM 1 ani gurjara desi aNahila vADA pATaNa pAse deithalI naga- upagArI paNuM 2 deSI prasaMsA karato dIlI nagaraI mugala raI so0 zrI tribhuvanapa la bhAryA vAghelI kAsmIrI | putra puhato / zrI jina sAsanaI mahimA shraa| guru kIrti pAMca, te mAhI kaniSTha kumArapAla nAmI tehano vi.saM.1177 hUi / etalaI vika0 ma0 1207 varSi so0 zrI kumA. Aho! Shrutgyanam Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3 ] rapAle ahAra dezi amAri palAvi / have teM adAra dezanA nAma yathA--- are vaMzAvAle. karNA gurjara 2 lATa 3 saurASTre 4 kaccha 5 sauMve 6 uccAyAM 7 caitra bhaya 8 mArakhe 9 mAlava 10 tathA / / 1 / / kauMkaNe 11 ca tathA rASTra 12 kIre 13 jAlaMdhara 14 punaH | paMcAle 15 lakSamevADe 16 dIpe 17 kAzI 18 taTe punaH // 2 // / mAri zabda evaoM muvi kahivaI karI cauvihAra upavAsa eka karaI / sakala mANe vyAM pAnI pII / puna vi0 saM0 209 varSi hemI vyAkaraNa zrI hemAcArye pragaTa kI | vika saM0 1211 varSi sama lakSa manuSye zrI sivAca ( 63-1 ) lI saMvapati huA vi0 saM0 1211 varSe laDaA gAthApatinaI dayA pAtra jAMNI sAMDariyA viruda dIvA | vi0 saM0 1213 varSe zrImAlI maM0 bAhaDa deI zrI sidhdAcalaI caudamo udvAra nIjAnyau / vi0 saM0 1216 varSe berAgaDha thakI zrI zAMtipUjAneM nUtana vastrArthi zAlavinA sAta hajAra ghara pATaNI lAvI vasAvyA / vi0 saM0 1218 varSe zrI mAcArya amAvasyAnI pUrNimA deSADI | vi0 saM0 1221 varSe tAraNagIrIhaM zrI ajita jina biMca thApyo / tiNahIja varSe sAtase lekhakane kraya ANI ekavIsa jJAnakoza liSAvyA / nyAya baMDA saMdeva bAja | zrI guru upadezi caudazata ani cumAlIsa 84 maMDapa sahita prAsAda nIpajAcyA | punaH ekavIsa zata jIrNo dvAra nIpajAvyA / ekadA maM0 vAhaDade zrI gurune cInatI kahe je navIna prAsAda nIpajAvaI puNya kiMvA jIrNodvAranA dAma | evaM maMtrInuM vacana sAMgalI zrI sUrI kahare | yataH - nUtane zrIjinAgAravivAne yatphalaM bhavet / tasmAdaguNaM puNyaM jirNoddhAra vivekinaH || 1 || ehavao guruvacana sAMbhalI maMtrII pannarazata jIrNoddhAra nipajA ( 63-2 ) vyA / temAMhi prathama jIrNodvAra vi. saM. 1220 varSe zrI mRgukale zrI zakunikA vihArano kIdho | zrI gurunA sAhajya thakI / punaH iNahIja varSi 5 33 Agisa gacha hUo / punaH ekadAM kumArapAlaneM rAtri sutAM kAM pUrvi bAlAvastAI abhakSa bhakSaNa khAdhao chaI to guru pAsaI cAravrata uccanyAM te mAMsanA svAda dAdAmAM upano jAgI citavaI abhakSa bhakSanaI saMbharavaI khaMDita hUo | prabhAta guru vAMdi pUchio | tivAraI guru kahaI ehanI AloyaNA tumhe carcAsa lakSaNA puruSa cha teha kI bIsa gharo prAsAda, bAvanadeva kulikA sahita nipajAvao / e ta bhaMga huAnI tumhane e AloyaNa dAvI / te guruvAMNI aMgIkAra karI svapitA tihuyaNa pAlane nAmi tihUyaNa bIhAra, bahuttarI deva kulikA sahita nipajAnyau tamAMhi 24 biMba ratnamaya, biMba 24 svarNa - pittalamaya, ciMba 24 rupamaya, punaH mukhya prAsAdeM eka sao ani paMcavIsa aMgula pramANI ariSTa ratnamaya mUla nAyaka zrI rupabhedeva vitra sthApita, sakala deva kulikA suvarNa kalase yukta jA ( 64 - 1 ) gayI / niraMtara sattaramedi, punaH SaT parvi aSTottarI, jinabhakti hUI / bihU TaMka pratikramaNa, tri TaMka devavaMdanaka, sAca vaI | sUryodaye svagrahaI zrI zAMtinAthanahaM arthi vItarAga ekazata AyA nAma samarI pachI ahArasaya koTI dhvaja gRhastha yukti, tihUyaNapAla vihAra, zrI rupamadeva darzana karI, guru vAMdi, upadeza sAMbhalI, bare AvI, deva sAtasiM sAdharmika jImADI / pachI eka bhakta karaI / mAseM 2 lakSa sAthamika poSi / prati varSa yAtrA sAta savA 2 lakSa manuSyaI karavi | atha dravya saMkhyA, koThAra cAra avaTita svarNa bhanyA / koThAra cAra avadita rUpa bhanyA / koThAra ? muktA phali bhanyo / koThAra ? nAnAvivi ratna bhanyo / pArzva pAtrAMnA khaMDa pyAra | koThAra ? vimanA eMDa bhanyo / 15 lakSa koThAra pavItra vAnakarI bhanyA / atha sainya vipada saMdhyA- 72 sAmaMta | cArazata pradhAna / sAta koTavAla | 18 lakSa pAyaka | eka lakSa dUta 11 hajAra gaja (?) / 12 hajAra aMgamaka | 17 hajAra sUyAra | 15 dAsa ani dAsi / bi stri | atha pada saMkhyA-11 lakSa haya / 11 hajAra (642 ) pAlavI 50 hajAra ratha / Aho! Shrutgyanam Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. rUpa 24 hajAra karabha | 17 hajAra besA / 22 hajAra mahiSA | doSa vRSabha / eka lakSa zakaTa / 15 so kautuka caDola | iNi pari pUrvabhavapUnye bhogaveM / pUrvaor at aise vyavahArIyAne ghare kumArapAlanau jIva cAkara hUto | tihAM nirmala zraddhA thakI nava kapa kAnAM aDhAra phUla AvyAM / te lei siddha gaurI zrI paramezvaranaI caDhAvyAM / tiNai pUnyekarI 18 dezanI sAhibI bhogato, zrI guru vacaneM sukRta karato, jina sAsana sobhAvato, thako dina nIgamaI / ehavaI vi. saM. 1229 varSa sArvatrikoTa graMtha karatA, kalikAla sarvajJa birUda dhAraka, aSTAdaza dezAdhipati bocaka, zrI tAraNagirI tIrtha thApaka A0 zrI hemacaMdrasUrI svarga hUo / uktaMca:--- / so jaya buDabAI 1 siddhaseno jayau khalu haribhaddo / sirI bappabhaTTasUro 4 pAlito 5 abhayadevo ya 6 sirImalayagirisUrI 7 sUrI sirIyasobhaddo ya 8 / sirIhemasUrIa 9 abhi pavaratherA jayaMtu jugapavarA || punaH vikra. saM. 1230 varSi kalikAla rAjarSi biruda dhAraka zrI jInasAsamunnatikAraka ( 65 - 1 ) so0 zrI kumArapAla svarga huA / yataH uktam dayA dharmaM suvelaDI ropIruSabha jiNaMda / zrAvakakulamaMDapa caDI siMcI kUmara nariMda ||1|| zrI kumArapAla saMbaMdha || baI zrI acala gachanI utpattI kahaI asia face arts zrI udyotana sUrI / tehaneM pATI zrI sarvadeva sUrI | tehanA laghu guru bhAi A0 zrI padmadeva sUrI 1 | tehanA ziSya zrI udayaprabha sUrI 2, dharmacaMda sUrI 3, vinayacaMdra sUrI 4, guNasAgara sUrI 5, vijayaprabhasUrI 6 tehanA naracaMdra sUrI 7 tehanA zrI vIra caMdrasUrI 8 tehanA ziSya A0 zrI jayasiMha sUrI / te AbUnI talahaTII dattANa nagareM zAlAI rahyA che / ehavaI tihAM o0 vRddha drauNa nAbhi seTha rahichaI / tehanaI nATI naoNmI strI chaI, tehanaiM godo nAma beTo che / tehano vi0 saM0 1136 varSa janma huaa| punaH tithe punyane yoge vi0 saM0 1942 varSi zrI jayasiMhasUrI hAsta dIkSA [ khaMDa 1 lIcI | tihAM prathama sAdhunao AcAra olaSavAnahaM heti zrI dazavaikAlika sUtra guru tehaneM bhaNAvitA huyA / bhaNatA thakA adhyayana sAtamAnI gAthA chaThI bhaNavA mAMDI | (65 - 2 ) te gAthA sIudagaM na sevejjA zilAvuDhaM himANiyaM / usiNodagaM tattha phAsUyaM paDigAhijja saMjai || 1 || e. gAthAnao artha guruI bhagAvyo / te artha godeM cittamAMhi vicArayo / pozAla mAMhi tADhA sacitta pAMNInA mAMDA bharayA deSI gurunaI pUcheM, zrI gurujI annahA vAhAI annahA kiriyA kahI / e vacana sAMbhalI guru kaheM, suziSya eha kiriyA A samayaI na cAli | tivAri ti ziSyaika e kiyA karaI tehanaI lAbha kiMvA trauTo ? guru kahe lAbha, piNa tehane troTo nahIM / ehanI gure yogya kriyApAtra tapasvI jANI upAdhyAya pada dei zrI vijayacaMdra nAma didhuM / tiNaI tihAM thakI guru vAMdI AjJA lahI pyAra sAdhusyuM vihAra kIdho / ketaleka divasa pAvai parvata AvyA / tihAM saMprati nRpa kAraka prAsAde zrI saMbhava devanaI namaskAra karI cau vihAra mAsakhamaNe upAdhyAya kAugi rahyA / mAsa saMpUrNi jiteMdriya tapasvI paNai jAMNI mahAkAlI devyA vAMdI kahII-hu~ tumha uparI prasanna hUM / tuhmo saMvanaI kalyANakArI chu / mujhane saMbhAraI upadrava vegalo karIsa | piNa Aja ( 66 - 1 ) kRSNASTamI chaI te mATi mujhanaI aSTamAI dInaI upavAsI tumhe saMbhArajyoM / te devI dattavara thakI upAdhyAya zrI vijayacaMdra pAvAgiri pITha thakI utarI bhAlija nagaraI AvI mAsakhamaNaneM pAriNae yazodhana bhaNazAlInaI ghare AhAra lIvo | etalaI devInai vara thakI mukhya gRhastha yazodhana dhanazAlI huA etale pAMcamA ArAnahaM yogI kevalIne abhAveM karI ApaApaNI svaIchA thakI nava navI kriyA nava navI samAcArI AdarI etaliM potAnA gurunI bhUla samAcArI lopInaI, vi0 saM0 1969 varSi, zrI jayasiMha daiva rAjyai ekasao aniM sittara bolanI parUpaNAI zrI vidhipakSa gachanAma dIdhuM / tihAM thakI ketaka dIneM zrIvijayacaMdra upA / / Aho! Shrutgyanam Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] dhIra vaMzAvali. dhyAya vihAra karatA baiNapa nagari AvyA / tihAM zrI karI sva 2 naI ghare gayA, piNa sA jagaDUo zAla'iM khuNe zrImAlI koDi nAmeM vyavahArIo pratibodhI sva gachiM eka ThikANe aMdhakArI suto chii| ehanaI AkAza thakI kIdho / tihAM thakI vihAra karatA ghaNA gRhasthane pratibodhI eka tArAno pattana hUo | etalaI ziSya kahyau, zrI guru dIkSA detA punaH zrAdhi pramuSaneM dIkSA detA thakA eha kisyuM ? tivAraiM guru kayu-pAMcavarSa lAgaTaI darbhikSa pazcima deza maMdAura nagaraI AvyA | tihAM vi0 saM0 husaI / tihA ghaNA jIvano saMhArano mAlisa 1202 varSi u0 zrI vijayacaMdraneM sUrI pada huo / hUo / te sAMbhalI ziSya kahaI-tiNe samayaI koi zvI AyarakSita sUrI nA (66-2) ma dIrcha / ketalAka abhayadAnano deNahAra hUsi kiMvA nahi ? tivAri caumAsA pazcima dizi kIdhA / tihAM thakI vihAra guru kahaI-isi nagaraiM sA0 jagar3a karatA zrI vidhi pakSa gacha viruda dhAraka zrI AryarakSIta chaI / hivaNAM te daridri chaI / piNa tehanA vRddha pitA sUrI gujjarAti aNahilla patani paMcAzvaranaI namavA zrIvaMta hUtA / te potAnA pitAnI gharabhUmi ghaNaI dravya AvyA | tihAM zAlavI gRhasthanaI taMtuA jIvanI utpattI kADhI vyApAraiM dhI dravyana vadhAro karI naiM, ghaNA jIdekhADI sva gachaiM lIdhA | tihAM caumAse rahyA / ehavaI vane rakSaka paNaiM, jina prAsAda nApajAvI, zrI siddhAcaleM baiNapa nagara thakI koTI vyavahArIo koika kAryArthe yAtrA karI, zrI jinazAsAne AcaMdrArka viSyAta iMsiM / TaNaI Avyo / tihAM deva darzana karI jihAM zAlAI te guru vacana sAbhalI tiNa jagaI guru vAMdi timaja rAjA kumArapAla A0 zrI hemacaMdranA muSa thakI upadeza kIdhuM | samudrano vyApAra te jema-turInI vuharata-dravya sAMbhalII cha, tihAM AvI sabhA samakSaiM zrIhemacaMdrane vadhArI deziM 2 dravya mokalI, anna-udaka-ghRta-guDavastrAMcalaI vAMdaI / te dekhI rAjA kumArapAla kahaI-e kuNa khaMDa-sAkara-taila-pramaSano saMgraha karAvyo / te vi. saM. gRhastha je vIgara vAMdaNaI ima vAMdaI 1 te sAMbhalI 1211 varSa thakI vi. saM. 1215 tAMI evaM varSa pAMca zrI hemacaMdra kahai-e vidhipakSIka / tivAri kumArapAla sA. jagaDU ghaNA jIvanaiM abhayadAnano deNahAra hUo / kahaI--e vastrAMcali gurunai vAMdaI chaI teha thakI ehano zrI siddhAcala 1 girInAri 2 zrI velAkUli 3 zrI nAMma acalika kaho | etalaI vi0saM0 1221 varSi narmadAtaTe 4 zrI ajayAmeru 5 ityAdi mahAdAna bIjuM nAma aMcala gacha kahivANo | tihAM thakI zrI Arya- zAlA kI vii| rakSita suri vihAra karatA zrI baiNapa nagarI AvyA / dUho-nokAravAlI maNi aDA0 / ehavaI sao varma ATha saMpurNI (67-1) vi0 saM0 punaH kavIta-aTTha sahassa muMDa0 / 1236 varSe zrI Arya rakSita sUrI svarga hUo | ehavai ehavo jagaDUo dAneM udAra, upakArI, guNa jANI vi0 saM0 1236 varSa sADha pUrNimA pragaTa huuoN| durbhikSa vRddha vADava rUpi jagaDunI parIkSA karI vAcA dIdhI ityaMcalagaccha utsattiH / jo tuja mujha milavo hUo, mitrAi huui| ti(68-1)hAM tehavaI gujarAti solaMkI kumArapAla rAjya chataI thakI pannaro taro varSa je hUse teM durbhikSa nahIM thAi / ima kahI eDavarDa soraTha dezi, hallAra khaMDA, bhadrezvara nagareM, zrI durbhikSa potAnaiM thAnakai gayo / zrImAlI sA. jagaIo mAle sA. solhA bhAryA kheti putra sA0 jagaDu, teha darIdrI piNa deva gurunI bhaktI sAcavI vaNA sukRta karI sadgatinai paNaI nagara mAhI manuSyanA kArya karato mAtA sahita bhajanAra huA / yataH kaThiNa udara pUrNa kare haiM | ekadA tihAM vidyAdhara zA- dAnAmRtaM yasya karArAveMde SAI A0 zrI dharmamaheMdra sUrI AvI caumAptI rahyA / vAkyAmRtaM yasya mukhAraviMde / ekadA ekAdazInaI divasi sakala gRhastha pratikramaNa kRpAmRtaM yasya manoraviMde Aho I Shrutgyanam Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 jaina sAhitya saMzodhaka- pAraziSTa. sa vallabhaH kasya narasya na syAt / / 1 / / deyaM deya sadA deyaM annadAnaM vicakSaNaiH / annadAturyazo nityaM jagaGkasya yathAdbhutaM || zA iti zrImAla sA jagahU utpatti / 43 tala zrI somaprabhasUrI | laghu guru bhAI zrI maNiratnasUrI / e behU guru mAI jANavA | zrI sUrI uttama prANineM dharmopadezanaI kahivaI that upagAra karatA vicaraI / etalari prA0 maMtrI vastupAla 1 laghubhAi maM0 tejapAla 2 pragaTa huyA | tahano saMbaMdha kahai cha / vastupAla tejapAla saMbaMdha | [ khaMDa 1 vastupAla ? tejapAla ( 69 - 1 ) 2 mAMDali nagaraI varSa pAMcanA huyA / tivAri dihAM manuSyajJAta pUchi | etaliM tihAM thakI AsarAja pazcima dizi jAI devaka pattanaI rahyo / tihAM manuSya bAlaka moTA tejavaMta deSI gAMma ThikAMNuM pUcha | tihAM thakI etale ghoDiAla gAmi potAne doza AvI rahyA / tihAM varSa AThanA vi bAlaka huyA | tivAraI ghRta kUpikAno vyApAra karaI / eve tihAM zrI bhuvanacaMdrasUrI vihAra karatA AlyA sA0 AsarAjaI kuMvara strII olakhyA / guru va bAlakane punavaMta jAMNI tivAraI zrI guruI vi0saM0 1269 varSi vastupA lanaI jinazAsana kirti kAraka uttama yogya jAMNI atrikA 1 ani kavaDa yakSanao 2 vara dIva | guru vihAra karatAM tAraNagiriM zrI ajitanAthanI yAtrA gyaa| kreTaleka dine sA0 AsarAja tihAM thakI strI kuara yukta biM baMdhava ladda dhavalakai nagare AvI rahyA / ihAM thakI gurudatta varanaI mahimAI dina 2 vyApAra thakI udayavaMta huyA / ehavaI vikra0 saM0 1274 varSe vastupAlane lalatAdesyuM pANI grahaNa huA ? punaH bhrAtR tejapa lane anopadesyuM pANigrahaNa hUo (69-2) 2 / ehaveM mAtA kuaradenoM svarga hUo | divasa igyAranaI AMtaraI pitA sA0 AsarAjano svarga hUo / evaM varSa 18 vyApAre hUyA | tiNahija varSi aMbikA - kavaDa yakSanI kRpA thakI rAjA zrI vIradhavalI vastupAlane ghaNA Ayahi maMtripada dIdhI / tejapAla bhaMDArI pada dIgho / aNahila pATaNe AgAra nipajAbI tihAM rahyA / tetale tihAM bhaMDArI pada tathA maMtrI padana tilaka avasari maMtrI vastupAle jJAti trIsa pATaNa mAhali poSato hUo / ehaveM pATaNa nagarazreSTIneM ghare bhavitavyatA yoga thakI ajANapaNe nuhatarI vIsarayau / te seThano putra varSa 13 no te sAmAnyapaNA kI thI tela haladra hIgvA vecI cihuM puhare bare Avyo / etale mAtAne rudana karatI dIThI / te deSI putra kaheM - e kima ? tivAre mAtA kaheM - ApaNa bareM nuhutaru nahIM / ana rAjamaMtrI bhAgyavaMta hUo piNa e chidra sahita cha / | gujarAta desi dhulakA nagaraI mAvATa jAti UMcaraDa gautra sA0 AsarAja rahe hai / te pATaNi vastra vyApAre Avyo | tihAM hATamAMDI rahyo / mAlasuda gAMmi vyA pAra karI | ekadA paMcAsarA pAsanI yAtrA karI dharmazAlAI citrAvAla gachi A0 zrI bhuvanacaMdrasUrI prati vAMdi baiTho havi tahAM zrImA ( 68- 2 ) lI jJAtI vaNahara gotre sA0 AMvo, tehanI strI lakSmI, tasya putrI bAla vidhavA kuMvara nAMmI / te zrI gurUni vAMdi chaI / etali guru vAMdatAM thakA zrI sUrII vAmakukSI tila varNa deSI mastaka dhUNI | tivAraI pAse besI ziSye kahaM zrI guru e kIma ? guru kahe ehani kukSi yugma putra vastupAla 1 tejapAla ra nAmi putra vaNA punyanA karaNinA kAraka huusiN| teno AcaMdrAkiM nAma rahasyaI / te guru kathaka vacana sA AsarAjI sAMbhalyuM / kevalaika divaseM pUrva kamrmanA saMcayanA yoge kI te vihUno saMga huA / etali tihAM thakIta bihU palAyana huI mAMDali nagaraI jAi rahyA / anukami vi0 saM0 1260 barSi vastupAlano janma hUo | punaH eka paMcAsa palanaI aMtare tejapAla janma hUo 2 / tirNa AsarAji pahilA guri nAma kA hUMtA tehIjanAMma dinAM / ehavi mAlava desi nalavara nagarahaM zAlikumAra pragaTa hUo | tehanaI manuSya Dholo nAMma kahe hai | rAjA zrI vIradhavalanaI rAjyaI punaH vi saM0 1241 varSa lASo phulANI pragaTa hUo / etAla Aho! Shrutgyanam Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra aMzAvali. vayovRddhAstapovRddhA ye ca vRddhA bahumatA : / jIyaM jalaviMda sammaM saMpattio trNglolaao| sarvepi dhanavRddhAnAM dvAre viTaMti kiNkraaH||1|| sumiNaM ca samaM pimmaM jaM jANija karIja sa / / 1 / / ima vicArI tINaI vRddhAI beTA Agali kaheM--Asa- ehayo upadaMza gummuSa thakI sAmalI maMtrI vastupAli rAja prAgavATa sA1, ku (70-1) yara bAla vidhavA zrI- vi0saM0 1280 varSi zrI a (71-1)vadApari prAsAda mAlI, matrI tahanA putra, mATo chAdra e cha / e vAta thaMbha thApyo / panaH vi0 saM0 1282 varSi prAsAdi putrane sadhalI kahI / te sAMbhalI beTAne harSa hUo / etale kalasa daMDa dhvaja caDhAvyau / zrI nemizvara thApyau / tihA jihAM samagra sAjano bhojana karai cha mukhya gRhastha harSa zrI bhavanacaMdra sUrIiM sva zIdhya u0 zrI jagacaMdrane tathA maI beThA vArtA karaI cha, tihAM tiNe AvI caurAsI paM0 debeMdrane sUrI padaI kIdhA / tiNahija prAsAdi nihu~ sAjanAnI AjJA karI, bihAtha joDI, mAtAI kahI je bhrAtAnI strIyaI nava nava lakSaI dravya vAvarIne sva sva viparIta vAta, tehanI vInatI sakala sAjAnAnaI kIdhI / nAmi vihaM AlIyA nIpajAvI nAma rAkhyu / tiNa hija tivAraI tehano sAjano kahaI-re mugdha ! tuM kuNa ghara A varSi zrI giranArI maM0 vastupAle uddhAra kIdho / etalaI pattane mukhya huI ? te e kIsI vAta kahI ? lAjatuM zrI Abu, siddhAcala, gIranAra, e tihu tIrthe ahAra lakSa nathI / etale te kahe maMtrInI utpattI sabalI te vRddha manuSyaI u0 zrI devabhadra A. zrI jagacaMdra A0 zrI gRhastha Agali prakAsI | sAMbhalI sakala lajAvata deveMdra pramakha svetAMbara ipyAra AcArya punaH digaMbara bhara huA / citaI saMdeha paJyo / sakala sAjanaI tehanI ekavIsa AcArya yukti yAtrA karI / sakala saMgha sahita mAtA vRddhA pUcha / tiNe kahyuM munna varaI nuhatara nahIM, maM0 vastupAla pATaNi AvyA / keTalika dine guru zrI ani tehane ghare tumhe dravye gayA / piNa tumhe sakala bhavanacaMdra sari svarga huaa| tivAre maMtrIiM vaNe AgrahI sAjano jAi baru DI gAmI je ehanI utpattInA kAraka u0 zrI devabhadra A0 zrI jagaccaMdra A. zrI deveMdra naI zrI bhavanacaMdra guru satya gotrIyAne pUchau / tiNe sAjane dhInatI karI pATaNe caumAsa rAkhyA / utarII caumAsaI vRddha guru puchyA / tivare zrI guruI yathArtha kahyau / etAla maM0 nI AjJA lahI triha vihAra kIdho / bhIlaDI nagaraI te pATaNi AvyA | maMtrInI vAta mAMho mAMhI kahIvai zrI pAsa darzani AvyA / ehave tihAM hiMdaANi nagaramAM tathA anya gAmi vi (70.2) stari / etaleM (71-2 ) deza thakI zrI somaprabha sUrI piNa vihAra karatA tihAM thakI vi0saM0 1275 varSa maMtrI vastupAla ? teja- bhIlaDI nagare saha harSi pAsa darzani AvyA | tivAraiM pAla 2 thakI prAgvATa laghuzASA pragaTa huI / etale u. zrI devabhadra, A. jagacaMdra, A. deveMdra, e bihue svajJAtIyAM parajJAtIyA durbala gRhasthaneM bhojana teDI kavala zrI somaprabha sUrIne vAMdaNaI karI baMdyA / tivArI zrI 2 svarNa muhara dei svajJAta vadhArI nAma rASyu / sakala jAtI somaprabha sUrII gharatara, stavapakSa, Agima, rAkApakSa, jIvAta laghazASA hai / etaliM zrI bhavanacaMdra surI biMvadaNika, upakeza, jIrAvallI, nAMNAvAlA, niMbajiyA, vihAra karatA pATaNi AvyA / mahAmohotsavi zAlAI ityAdi AcAryanI zAkSi vi0saM0 1283 varSi zrI padharAvyA / caumAsaI rayA / ma0 vastupAla guru vacanai soma prabha gari 1 maNiratna suriI jAvajIva AMbala paMcAsarapAsa prAsAdi varSi mAMhi cyAra prauDha sAdharmika tapanA dhAraka 1 punaH samatA Adi guNa AgalA jANI saMtoSaI / punaH kumArapAla vinirmita zrI tIhaNapAla sva gachada leI A0 zrI jagacaMdra sUrI naI pAtAnI pATi vihAri ekAdasi, caturdazii, aSTotarI pujAiM svajAti sAdharmika pAvaI / nitye satarabhedi sva nIrmApita zrI thApyA / zrI bIjApUra nagarI u zrI devabhadra, A.zrI sabhyupUjya prAsAda huI / ekadA zrI bhuvanacaMdra sUrI meM jagacaMdra sUrI, A. zrI deveMdra, e bihu caumAsi rahyA, thakI upadaMza kahe ani zrI soma prabha sUrI 1 zrI maNiratna sUrI 2 vaDAlI Aho I Shrutgyanam Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. 38 / nagarI caumAI rahyA / etali punaH maM0 vastupAla bIjI vAra saMghapati hUo | zrI somaprabha sUrI, zrI maNi ratna sUrI, A0 zrI jagacaMdra sUrI, A0 zrI deveMdra sUrI u0 zrI devabhadra sahita zrI siddhAcala yAtrA jAtAM mArgi zrI vaDhavANi nagare saMgha u ( 72 - 1 ) tathyau / tihAM zrI mAlizA 0 vR0 sA. ratne dakSiNAvarta zaMkhaneM mAhemAI sapta dina tAI nAnA vidhi sukhAzikAnaI bhojAne tathA vastra AbhUSaNa pahirAmaNI sakala saMcanaI kIdhI / tihAM thakI maMtrI moravI pramuSa nagare sva jJAti sAdhammika prati nagareM nagare gAmiM gAmiM pakavAna AbhUSaNa vastraI saMtoSato hUo / zrI siddhAcala, zrI girinAranI yAtrA karI deva pANI saMgha Agyau / tihAM maMtrII nUtana prAsAda nipajAvi zrIcaMdraprabha svAmino biMba thApyo / zrI somaprabha sUrI 1 zrI jagacaMdra surI 2 pratiSThayau / tihAM maMtrIiM svajJAta ghaNuM saMtoSI sadhammikIna saMtoSyA aNahila pATaNi saMghayukta zrI sUrI ani maMtrI AvyA / u0 zrI devabhadra, zrI jagacaMdra, zrI deveMdra, zrI somaprabha sUrInI AjJA lahI pAlhaNapuraI caumAsAI rahyA / zrI somaprabha sUrI aMkavAlII comAsI rahyA / zrI maNiratna sUrII hiMduANi dezi vihAra karyo / zrI satyapura comAsI rahyA / zrIvaMta maMtrI saMgha yAtrAnA manuSya manuSya prati pANi suvarNa muhara dIdhI / caumAsaI utaraI pAlhaNapura (72-2 ) thakI u0 zrI devabhadra A0 zrI jagaccaMdra sUrI, zrI deveMdra sUrI vihAra karatA Abu, dAhi ANAka, naMdiya brAhmaNa vATaka itIyAdi tIrtha pharasI ajArI nagaraI zrI vIra mAsAde zrI surI aTama karSa zrI / brahmANI prasanna hUI kahi tujha kirti husi / e sAradA datta vara leI zrI suvA desi vihAra kIdho / ehavi zrI somaprabha sUrI eka zabdanA zata arthanA kartA, puna: zrI siMdura prakaraNa graMthanA kAraka zrI zrIpAli nagari svarga hUo |1| ani laghu guru bhAi zrI maNiratna sUrI navatatva prakarNa kartA misa aMtari zrI thirAdra nagaraI svarga hUyA | 2| havi maMtri vastupAlanaI aNahila pani ? AsA [1 pallI 2 khabhAyAMta 3 pramuSa nagari chappanna koTi dravya bhUmadhye jui 2 zAMti te upari devasanidhio merI zabda huI...te samaya dravya sukRti kIdho te kahachaI - aDhAra koTi dravya tIrtha yAtrAmeM ujamaNi vyaya kIdhA / Abu, pATaNa, vaDanagara, khaMbAyata, devaki, pATaNa, bhRgukaccha, gujjA, thuDiAlA, sAMDarA, pramu (73-1 ) Sa nagara paca hajAra prAsAda nIpajAvyA / savA lAba jina biMba nipajAvyA / te mAMhi ekatAlisa hajAra suvarNa -pItala dhAtumayi jANavA / zrI tAraNagirI, zrI bhIlaDI nagari, zrI IDaragaDhi, zrI vijjAnagari, zrI zaMkhazvari, zrI vijjApurI ciMtAmaNi pAsa prAsAdi, purahAtija padmaprabha prAsAdi. ityAdi naviza zata jirNoddhAra nipajAvyA / nava zata ani caurAsI dharmmazAlA nipajAvI / pAMca zata samosaraNa nipajAvyA / punaH devaki pATaNi jJAna koza IgyAra liSAvI sAdhAvyA / batrIsa hajAra zveta. caMdananI ThavaNI, ugANIsa hajAra rahicha nIpajAbI / bahitAlI sa hajAra sAMpuDI kavalI nIpAyI / punaH smaraNI zveta caMdana, motI, pravAlA, sUtra, pramudhanI nopajAvI, nagarI gA me 2 dezadezAMtare : puNyArthe dIdhI | punaH dravya saMkhyA kaha chaI - AThakoDI aniM trANu lAkha TakA yAtrA snAtra prAsAda biMba thApanaI, zrI puMDarika gIrII, Atma hetUnA kAraNa mAdi sukRti vAvayA ? || punaH aDhAra koTI ani AsI lakSa TakA zrI revatAcali sukra (73-2) tiI kIdho 2 / punaH bArakoTi aniM trahipanna lakSa adhika zrI arbudAcale sukRti kIthA 3 / etale e ogaNIsa sayakoTI, ani AsI koTi, aisI lakSa, hajAra, navasa ani tAMM TakA te nava caukaDII uNA etalo dravya maMtrI zrI vastupAlaI trihUM tithe sukRti kIvo / punaH kavittaH pAMca arabana saraba kIvAM jeNe jImaNa bAraha | sAta arabaneM kharaba dIgha va parivAraha | dravya paMkhyAsIya koDI dItra bhojaka vaha bhaTTa / sattANu sagra koDI phUla taMbolI haTTa | Aho! Shrutgyanam Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vIra vaMzAvali. caMdana cIra kapUra maghi koDI bahUttarI kappaDe / pachI sattara saya ani paMcAvana varSa gayaI hUM, punaH poravADa vaMza zravaNe suNyo zrIvastupAla mahimaMDaLe || vi0 saM0 1285 varSe vaizASa sita trIjane dInI ityAdi aneka sRkRtIkAraka zrI bhuvanacaMdra sUrI upa- rAUla zrI jayatasiMha datta tapA gacha biruda zrI jagacaMdra dezAt zrI aMbikA kavaDayakSa sAnidhakAraka, prAgavATa sUrIne hUo | etalaI prathama paTTadhara zrI sudhA svAmI ladhuzASA virudadhAraka evaM varSa 18 sukRta kIdhu / sarva thakI nigraMtha gacha ehavU nAma prathama kahivANuM, te ATha Ayu varSa 36 saMpUrNI tehano vi0 saM0 1298 varSi pATa lagaI e biruda kahivAMNA 1. aMkevAlIyA gAmi maM. zrI vastupAla svarga hUoM 1 tivAra pachI navamaI pATiM zrI sustita svAmI ani punaH vi0 saM0 1302 varSi labubhAI maM. tejapAla sapratibuddha svAmI e. bihUM guru bhAiI kAkaMdI nagarII (74-1 ) caMdrANA gAmi svarga huo|2| koTI vAra sUrI maMtrano smaraNa kIdhA, teha thakI bIjaM nAma iti maM0 vastupAla tejapAla saMbaMdha / koTika ehavaM gaTha kahivANu, te gachacha pATa laga 44 tatpaTTe zrI jagaccaMdra suurii| (75-1 ) Na biruda jAMNavo 2. zrI guru jAyajIva AMbIla tapa abhigrahanA dhAraka thakA me tivAra panarame pATi zrI vajrasena sUrIno ziSya zrI vADa bhUmaMDaLI virahatA zrI AhADanagari AvyA / ehavaiM caMdra sUrI hUyA teha thakI caMdra gacha e bIjo 3. gachanA sAdhu samudAya prataI kriyA AcAri zithalapaNi jAMNI punaH solame pATi sAmaMtabhadra sUrI te nispRhapaNA pahilA dIghA meM zrI A0 sAradAI vara tehanI kRpA thakI thakI bananeM viSe rahi / te sUrI thakI vanavAsI gacha e puna: zrI devabhadrano sAhajya pAmI ugra kIyAno AraMbha zrI cAdhu nAma 4. te sola / AhaDa nagaraI kIdhA / tihAM zrI surI varSA kAli tivAra pachI tetrIsabha pATeM sarvadevasUrIne udyotana caumAsi radyA / e le jAvajIva AMbIla tapa karatAM guruI Avu talahaTI naI vane vaDa vRkSa heThi ATha varSa bAra hUyA / tivAraiM citroDa pati rAula zrI jaya- ziSyane sUrI pade kIdhA teMhathI vaha gacha ehavU pAMca siMha NA manuSya mudhi cha vigayanA tyAga kArI, sacitta nAma 5. e igyAra pATa lagaI. parihArI, AMbila tapanAkAraka sAMbhalI zAlAI AvI tivAra pachI caumAlisimeM pATi zrI jagaccaMdra sarI dehI kuzala kaheM / e zrI surIno baDu ani jihAM hUyA / teNaiM Ayu paryaMta AMbila tapa karatAM varSa 12 lagiNi ciraMjIvI huI tihAM lagaNa AMbila tapa dehI hUyA, tivArI zrIM jagaccaMdra sUrIne tapA biruda hao teha kuzala dekhI vAMdI kahe-gurAMjI tumhArI kuga gaTha ani thakI havaNAM chaTho tapA gacha nAma kahivANo 6. te kuNa tapa ? tivAri u0 zrI devakuzala kahe ...... pahilA baDa gacha khibaato| etaleM kahyA e pAMca ehavA vacana 30 zrIdevabhadra sAbhalIM zrI jaya- AcArya tehane eka eka biruda kahivANA ane zrI jaga' tasiMha bhapa ka ( 74-2 ) hai-e tapa karatA kaTalA varSa caMdra sUrI pAMca biruda kahivANo te kahe che.-kauTika huyA | tivAri sUrI zrI deviMdra kaheM-e sUrIne tapa vaMza 1 caMdra kula 2 bajrI zASA 3 vaDa gachaH 4 ani karatAM varSa bAra huyA / tivAri zrI jayatasiMha manasyuM pAMcamo tapA gacha biruda 5, e pAMca viruda ciMtavaI-mAhA yogiMdra mahAyatInI tapasyA bAra varSa zrI ( 75.2 ) A0 jagaccaMdra sUrI kahI chai, adhika nahIM / teha thakI e adhika tapa jANI ne kahyA / te kima je zrI jagaccaMdra sUrI pachI e AcArya pAMmI rAula zrI jayatasiMha sAla manadhya baMda havA niruda dhAraka koI AbhArya hUyA nahI / samakSaI kahi--bho bhI lokA ! tumhe surIMnaiM Aja se mAda zrI jagacaMdra sUrIne pAMca virudanI upamA khii| thakI tappA kahIjyo / etalaI zrI vIra nIrvANa hayA zrI jagacaMdre krIyA uddhAra kIco / tivAreM ekAtrI gautra Aho! Shrutgyanam Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ h jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. [khaMDa 1 u0 zrI devabhadranA ziSyane dIdhA / te ziSya sItA suupadeze karI saMsAra thakI udharatA, mevADadezi vicaratA, nagare zAlAdhAraka hUI rahyA ! zrI sUrI AhaDa nagara thakI anukami vIrazAli gAmeM Ayu paryaMta AMcila vrata vihAra karatA zrI naDalAi nagari deva darzana karI zrI kAraka, tapAgala sAmAcArI dhAraka, punaH zrI tapAgala sIrohI nagaraI caumAsi rahyA / tihA~ u. zrI deva- biruda dhAraka, zrI jagatUMcaMdra sUrInI vi0 saM0 1297 kuzalanA varga huuo| tihAM thakrI zrI jagacaMdra sUrI 1 varSi svarga hUo / punaH kI dRza zrI guru ? zrI deviMdrasUrI 2 e. vihUM gurubhAI vihAra karatA gujarAti zrIguru ghaTa darzanakArA mukti dAna dhavalAki nagari ca umAsi rahyA / ehari tihAM mANasA dUrI kRta dUdhaNa guNa nidhAna gAMna vAstavya A0 vR. AMba gotri sA* vijayacaMdra, yuga pada dhAraka jayatIzaH rAjA zrI vIradhavalane gAmanI utpattI khapatI laSato bhavi mAnava kuvalaya bhAminIzaH / / 1 / / koIka moTi aparAdhi rAjAI kArAgAri dIdhA / te ki 44 tapaTTe zrI deveMdra suurii| mahI kADhaI nahI / tivAre vijayacaMdaI zrI deviMdra sUrine laghu guru bhAI zrIvijayacaMdra sUrI 2 / e bahu mevADa deza kahyo je mujhana kArAgAra thakI kaDhAvao to hU~ tumhArA thakA vihAra karatA mAlavaI unjeNI nagaraI zrI avaMtI sidhya thAuM / tivAri zrI deviMdra sUrII matrI vastupAlana pAsanI yAtrA kadhI tihAM zrI devadri sUrI zrI vijayacaMdra kahI sA0 vija (76-1) yacaMdane baMdISAMNAMthI surInI gujarAti vihAra karavAnI AjJA kIdhI / tivArI kaDhAvyo / tiNe zrI jagatcaMdra sUrI haste dikSA liidhii| zrI vijayacaMdra sUrI gujjarAti gayA | zrI khabhAyati ru. vijayacaMdranAma dIvU | piNa ligAreka abhimAna AvI rahyA / anI zrI deveMdra sUrI mAsakA u(77.1) dharaI / caumAsI saMpUrNi dhavala kaI thakI zrI jagatacaMdraI jeNI rahyA / tihAM khaMDaravAla jJAti sA. jinacaMdra tehanA vihAra kIdhA / mevADiM dhAvala nagari AvyA / tihAM ru0 putra vIradhavala 1 ani bhimasiMha 2 e bihuM baMdhava vijayacaMdrane uttama pAtra jANI zrI jagatacaMdri vi0 saM0 prati pANigrahaNanaI otsavi zrI garuI dharmopadeza dei 1288 barSi A0 pada dei zrI vijayacaMdra sUrI nAma vi0 saM0 1298 varSi bi mAine dIkSA dei diidhii| zrI jagatcaMdra sUrI ? zrI deveMdra sUrI 2 A0 vIparSi 1 ani bhImarSi 2 e nAma dIdhA / tihAM thakI zrI vijayacaMdrasUrI 3. vihAra karatA kauANA nagare harIyANI nagarI caumAse rahI zrI pAvakAcali saMbhava caumAsi rahyA | tihAM thakI mosila gAmi AvyA / deva vaMdI zrI deviMdra surI kappaTavANija nagarI AvyA tihAM sAta digaMbarAcAryasyuM jaina vAda huo| zrI zruta- / havi zrI khaMbhAyata nagareM zrI vijayacaMdra sUrI devInI kRpA yakI tehaneM jItyA / etaleM jaina zAstrane rahyA ,, tiNe zrI deveMdra sUrInI AjJA vinA bAdi hAnya nahiM, tivArI hIrAnI pare nirmala abhedya kriyAI zithila sAdhu prati paM0 u0 daghI loka ' hIralA zrI jagaccaMdra sUrI' ehavI kIrti dikSAdika diI sva AjJAI yatne kivA ani gRhasthane kahI / tihAM nANAvAla, kAraMTaka, pipalIka, vaDagacha, Avarjana nimitta pratikramaNAdi kriyA karatA huvA / punaH rAjagaha, caMdragacha ityAdi ketalAka zASAdhArIiM zrI mAlavaI thakI AvI moTI pozAla te zrAvakane upAzrayaI sUrI haste kriyA uddharI tehaneM svagache lIdhA / tihAM zrI ekavAti rahyA / kihAMI vihAra na kIdho, nagaramAM mAsa sUrIiM vaMdaNaka, bivaMdaNaka, pratikramaNA (76-2)di kalpapi Na na sAcavyo / ehavao gachanA sAdhu muSa thakI pramuSa svaganI sAmAcArI thaap|| te pahilo Ava- mAMbhalI zrI daviMdra sarI karpaTa vANIjya nagara thakI zaka lagANi kiyA karatA, zrI sUrI AMdhita tapanI pani zrI gaNa yAtAI aayaa| ninArI zrI vijaArAdhana karatA, nirmala tapAcAra dharatA. yogya jIvana yacaMda sarI tathA tahanI / 77-2) pAnA sAdha matsa Aho! Shrutgyanam Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vIra vaMzAvali. dharI | zrI deveMdra AvI sAdhavIne upA) nAMhanI zAlAiM dravya mAMgaI, tivAraI so. bhImajInaI putrai khoTA AvI rahyA / tivArI gRhastha mAho mAhI pUchaI-je nIkalacI dravye nIpajAvI DaMDa bharavAnI cAranI ApyA tumhe guru vAMdavAnaI kuNa zAlAI jAsyo ? te sAMbhalI / kahI. paraSI lIo / bhIla kahi, ihAM kuNa pArakhU / anya zrAddha kahaI bihu e sUrI eka gurUnA ziSya chaI ehija sAnAra chaI / kArAgAra thakI kADhI kahaiMteha thakI Apa ApaNuM citta prazanna hui tihAM jAi vaMdanA A dravyanI parikSA karI / tivAraI bhImajI citta karo / ebalaI zrI vijayacaMdra sUrI to pahelA thakIja vRddha syu vicAraiM je-kRta karma udaya AvyA chaiM zAlAI rayA, etalaI vijayacaMdra sUrInA sAdhu samudAyanaI ani valI udaya AvaiM, tao huM mithyA na kahuM / manuSye vRddhazAli kahyA, ani zrI deveMdra sUrInA sAdhu ehaQ jAMNI, kahI e drAma sakala khATA cha / te bhImajIsamudAyanaiM, nAMnI zAlAI rahyA taha thakI zrAvake laghu- nu vacana cora sAMbhalI manasyuM ciMtavaiM je ekatao zAlika kayA / etale zrI vijayacaMdra thakI vi0saM0 ApaNA putrameM jhaTho kAdho, ani Api paNa baMdIkhAna 1301 varSi zrI vRddhazAlA nAmi gacha judo hUo / havI rahyo / iNi sonI bhImajIi kisyu kIdhuM ? tivAraI laghuzAlika zrI deveMdra sUrI pAlhaNa pure zrI pAlha vihArI bhImajI kahaI-mithyA kahyAno mAharaI nIyama cha / zrI pAsane namavA AvyA / tihAM tiNahIja prAsAdI dina cAra piNa timaja anya manuSya mukhi sAMbhalyu / satyapratidIna akSata eka muDA ani so maNa sopArI Ave vAdI jANI pallIpAteiM pAMca vastra pahirAvI gAMmano cha / etaleM jaina gRhastha ghaNo chaI / zrI sUrI caumAsi kAmadAra thApI ghaNe AdareM ghare mukyo / zrIgurukArti rahyA / tihAM vipa (78-1) rSine zrI guruiM sUripade, huI / iti sUrI upadezAt satye so0 bhImajI saMbadha / zrI vidyAnaMda sUrI nAma dIdho / anI bIjA bhImaSIne ( 19.1 ) pAThakapade zrI dharmakIrti nAma dIdho / zrI gurui shrii| vidyAnaMda sUrIne iDaragaDhiM zrI zAMti drshnniN| zrI deviMdra sUrIiM zrIkhabhAyata nayari cha karmagraMtha-sUtra vihAranI AzA kahI / zrI deveMdra sUrI khamAyati AvI ___ ani tehanI TIkA, siddhapaMcAsIkA-sUtra ane tehanI caumAsI rahyA / zrI guru sadaiva upagArI paNi dharma kathA TIkA, zrAddhadinakRtya-sUtra ani tehanI TIkA, punaH kahai chai | ekadA guru vANI raMjita thako zrI guru prati . bhASya 3 teinI TIkA; ityAdi graMthakAraka zrI deveMdra sUrI zrI mAli sA0 sonI bhImajI vInatI kahaiM--zrI guru - satyapura nagare vi. saM 1334 varSi svarga hUo / ehave mujhane kRpA karI kAika hita zikSA kaho / tivArI guru devanA yoga yakI zrI gujarAtaI bIjApura nagaraI kahaI-satya vacana muSa thakI bolI manuSya janma saphala zrIvidyAnaMda sarI piNa dina teranaI AMtaraiM svarga hUA | kara o / ne sAMbhanTI bhImajI manasyuM vicAraI je sonAra tivAra cha mAsa lagaNaI gacha nirAdhAra huo / pachI baDanao vyApAra to mithyA vacananA ja chaI, piNa mujhasyuM ke gachIka vRddhazAlika zrI kSemakIrti sUrI pramuSa gotrIka gurunu vacana kima lopAI; ehavU mani dhArI gurumukhi so. AcArya mIlI zrI pAlhaNapura nagari u0 zrI dharmabhImajII eha niyama lIvU je maI sadAkAliM satya bola, kIrtinaI sUrI pada deiM zrIdharmaghoSa sUrI nAmaI thApanA kIdhI / tiNahIja avasari te piNa asatya nahI / te ghaNe yatne satyanIyama jAladIne pATa rASaI / ekadA sonI bhImajInaI mahitaTi core grhyo| mAsAda maMDapi gomukha yakSi kuMkuma vRSNi kIdhI / bhImajInaiM bhIla pUchaI tujha dharI ketalo dravya chaI ? ti ehavaI vRddhazAlA birudadhAraka zrI vijayacaMdra sUrI tatpaTTe (78-2)kAre sonI bhImajI manasyuM vicArIneM kaheM chaI zrI kSemakIrti sUrIiM zrI bRhatkalpanI TIkA vi0 saM0 je cAra hajAra sammano ghara vAgharo chaI / bhIla teMmaloja 1334 varSi bahitAlIsa hajjAra nIpajAvI / Aho I Shrutgyanam Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa, 46 tatpaTTe zrI dharmmaghoSa sUrI / vijayavaMta vihAra karatA tAraNa gireM ( 79 - 2 ) zrI ajitanAtha vAMdI zrI vIjjApure caumAsiM rahyA / tihAM sakala gRhastha sadeva zrIguru mukhi dharmma vyAkhyA sAMbhali / etali zrI mAlI vRddha zAkhA sA pethaDa upadeza sAMbhalI zubhAzaya thakI bUjyau / zrI gurunaI kahaI - mujha pUrva tUcha puNyanaI yoge karI mahAraI ghare sAmAnapaNAI alpa dravya chaI teha thakI mujhaneM pAMcamo parigraha parimANa vrata ucarAvao / AtmAyeM mAharaI rukma rAghavA te uparAMta noyama / tivAri zrI sUrI paMcazata kahai - he tumhAre bhAgyano gRhastha ! tumhArA pUrva kRte pAye karI udaya huNahAra cha, teha kI tumha nimittaI pAMca hajjAra rukmanI jayaNA rAvo / adhika hUI te sukRti ( / ima kahI parigraha pramAMNa vrata zrIguru ucarAvyo | tivAra pachI sA0 pethaDa lATAralI gAmi vastra, guDa, ghI, sAkara, khAMDa, lavaNa, tela, hIMga, haLada maSa vyApAra thakI ketale dine punyodaye rAjA zrI sAraMgadevanA kAmadAra hUo / mAhA ruddhi pAmyo / tivA'raI potAnA putra jhAMjhaNaneM baDAulI gAmi para 0 - 1 ) NAvyo / sA0 jhAMjhaNa potAno svAmI jANI rAjA zrI sAraMgadevanaI juhAra karavA gayo / tivAreM sAraMgadeva IsA jhAMjhaNanI bAla strIneM otsavaI baIsArI potAne dezi, nagara, gAma prati pratimanuSyaraM suvarNa gadI yANo eka kaMcukIne ThikANe dIdhA / tivAri sA0 pethaDa - naI ghare thoDaI dina ghaNa suvarNa huA / manasyuM vicAra je mAharaI to zrIguru vacanAnusArI pAMca hajAra rukAno khapa chai / piNa dravya adhika sukRtaI devao | ehavaI zrI parva AvyaI hute parigraha paramANa vratanAdAyaka upagAri guru zrI dharmaghoSa sUrIne caitya paravAhi zrI ciMtAmaNI pAsanA darzananA avasare 72 hajAra TakA saMghane pahirAmaNI kIdhI / saMca vAtsala htar | zrI guru upadeza thakI bAvana deva kulikA yukta 1 Internist nAma prasAda pramuSa 84 prAsAda nipajAvyA / zata jIrNoddhAra nipajAvyA / punaH pyAra jJAna koza aNa [ khaMDa 1 hila pattane liSAvyA / tri zata prAsAdaneM zivara svarNa kalasa nipajAvyA / zrI gurune vacane zrIsi (80-2) dvAvali 1, tAraNagire 2, zrI vIjAnagare 3, zrI posImA gAmi 4, iDaragaDhi 5 e paMca tIrthano saMghapati hUo / chappanna ghaDI suvarNa vyayaI zrI siddhAcalaI zrI vartamAna cauvIsII prathama jinanA mukhAgalaI sA0 pethaDe iMdramAlaka piMharI / varSa batrI samaI zrI gurumuSi brahma vrata lIdho / punaH ekavIsa vaDI suvarNanI khola, AMgula aNanI pramAMNa jADI upajAvI te kholI mUla gaMbhArAno maMDapa kI / iNi pari sA pethaDa pUtra sA0 jhAMjhaNeM aDhAra bhAra kAMcana vAvarI svanyAyapArjita lakSamI saphalI kIdhI / ekadA ekAdazI dine vRddha sapta (?) zrAddhI vyAkhyAna avasara zrI gurune vAMdI kaheM calAo ! tumhe pATa mahelavA kima visarI gayA / tivAraI guru kahi ima haoNja baIsao | tivAre te zrAddhI vyaMtarI kahI amArI nItihui te kima miTaiM / etali saptazrAddhI rUpa vyaMtarIna vele pATalA AdhA lIvA te beThe etale zrI guruI pATalaI thaMbhI | dharma kathA visarjana ( 81-1 ) iM te ghareM jAyavA uThI, tivAreM pATalA AsanI vilagA AvyA / loke hAsya huA / te vyaMtarI zrAddhI ghaj lajjA pamI | anya darzanI tathA jaina gRhastha ekaThA huA | te vyaMtarI roka pazuM mukhaI ucaraI, Aja pachI ehavo sAdhunA avinaya nahIM karUM / zrI gure dayA ANI, pATalAnA baMdhana thakI muMkI / te guru vAMdI ghareM puhatI, piNa citte guru upari roSa vahaI / ekadA te strI kArmaNa 5 vaTA sAdhuneM vahirAvyA / te vaTaka gocarI AlotAM zrI sUrII dIThA | tivAraI te vyaMtarI gurudRSTi nAhi, te Ta zrI sUrIiM sAdhuneM AhAre niSedyA | ekAMti bhUmi maMkAvyA / bije dina prabhAti joyA te pASANanA vaTaka dIThA / punaH ketalaka dine te vyaMtarI zrI guruno suruvara jAMNI, svarabhaMga karavAneM gurunI galanAlakaMThi kezana guccha kI dhI / etale zrIsUrihaM te vyaMtarI kartavya jANI galanAla - kaMThi rajaharaNa pheravyo / zrIsUri naI samAdha huI / uSNa Aho! Shrutgyanam Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. aMka 3] vIrabaMzApali. kAli zrI vIjApura thakI vihAra karatA godhirA nagaraI a- Avyo chu, te rahisyuM ja / te sAMbhalI ( 82.2) tiNa vyaa| (81-2) tihAM DAkiNinA upadrava thakI sAMjanI pASaMDIe yatIne krUra dAMta deSADyA | tivAraI yatIiM velAI sAdhu ghaMTAkarNane maMtrI maMtrIne kapATa detA, ane je tehanI kUhaNI deSADI / te sakala vAtAM sAdhuiM AvI zrI dIvasaI zrIsUrI AvyA tehija dine utAvalI rAtriiM sUrIne kahI / guru kahaiM bhalu | etale saMdhyAnaI samayaiM koika ajANa sAdhuI ghaMTAkarNano maMtra bhaNyA vigera pratikramaNa kIdhA pachI tiNe jaTile zAlAI koika maMtrazAlAnA kapATanI jayaNA kadhI | guru piNa porasI kahI naI yogaI karI mUSaka melyA / sAdhuhaM guruni kahyau, pATi saMthA-yA chaiM, nidrAI AvyA / etalI vyaMtarI etali zrI sUrIiM nUtana ghaTanaI mUSaI kalpaka AchAdI guru cyAre mIlI AvI guru saMthAnyAnI pATi cyAre pAiyA upADhI datta AmnAya smaraNa kIdho | tivAraiM te jaTTIla bubATa AkAse leI cAlI / etalaI zrI guru jAgyA, DAki- karato AvI gurunaI namI kahaI-Aja pachI tuhma gachi 'NI jAMNI, piMhuM disi rajaharaNa pheravyo / tetale DAkiNI upadrava nahI karUM / maI tumhane jANyA nahIM / ima kahI AkAse mastakiM pATa sahita adhara laTakaI / vAca dIdhI svathAnikegayo / zrIguru kIrti hui / tihAM thakI. vitumhAraI gachaI upadrava nahIM karUM / prabhAta kAli saMghAgrahi hAra karatA nolAI nagareM caumAsi rahyA / ehavaI saMghAmUkI / tihAM thakI sUri vihAra karatA mAlava dezi mAMDa- cAra 1, kAlasattari 2, kAyasthiti 3, pramuSa graMthakAraka vagaDhi AvyA / tihAM zrI sUrInA upadeza thakI prAgvATa vi. saM0 1347 varSi zrI dharmaghoSa sUrI svarga hUo / zAti vRddha zASAI saM0 pRthavIdhara bAhetAlIsa hema dhaDI ehavaiM gujjarAti vIsalanagarA vADava maMtrI mAdhava bhAi becI prAsAda ekavIsa svadasi Ane dhAra nagaraI pramuSaI kezava thakI rAjA zrI karNa laDInaI tUrakANI rAjya nipajAvyA / te mAhi mUla nAyaka sakala biMba sapta huaa| * dhAtunA thApyA / zrI dharmaghoSa (82-1) sUrII pratiSThayA / punaH vi0 saM0 1363 varSi siddhapuranagari si zrI guru brahmaMDala nagare AvyA, tihAM rAtri ahiDaMsa (83-1) dharAya kRta rudrAlayano cheda hUo // huo, saMghane vyagra citta jAMNI zrI sUrI saMva prati kahaI- 47 tatpaTTe zrIsomaprabha suurii| prabhAti nagaranI pola ughaDAsa, tivAraiM prathama sukA tehano vi0 saM0 1310 varSe janma / vi0 saM0 kASThanI bhArI AvasyaiM, te mAhi kAbra varNi sakala mahA 1321 varSi vrata / vi0 saM0 1332 varSi sUrI pada / viSApahAraNa nAmi oSadhIno mUla sarpAkArI husaI, zrIsUrIne IgyAra aMga sUtrArtha tadUbhaya jihvAgri nitya tehanI AdA sUMThasu ghasI ahiDaMke dejyo / etali svAdhyAya karatA / mUmaMDAle zIla, tapa, saMjama ArAmujhanI samAdhi thAsyeM / zrI saMghi timaja kIdho / zrI guru dhatAM mAlava dezi vicaraI / ehavi svagautriyA vRddhasamAdhi paNi hUA / te dina thakI zrI sUrIiM jAvajIva zAlika zrIratnAkara sUrI pragaTa hUyA, tehano saMbaMva kahaI : lagI cha vigayano nIma lIdho, ani sadAkAla yugaMdharI- chaI / no AhAra karavo, e bihu nIma lIiM, zrI sUrI avaMtI zraritnAkara sUrI / pAsanA darzanaI utkaMThIta thakA ujjeNI nagaraI AvyA / gUrjara dezi rAyakhaMDI vaDalI nagarI vRddhazAlAI zrI. tihAM pAkhaMDonA upadravya thakI yato koI comAsu na ratnAkara sUrI sapta kalasi muktAphalanA parigraha dhAraka - rahaI / te sakala vArtA zrI guruI saMvanI pUchI nirNaya raheI cha / ehave dhavalakA nagarano vAsI prAgvATa vRddha kIdho / etale madhyAne yati gaucarI jAtA bAjAro deSo zA0 sA0 runA vyavasAyArthi tihAM Avyo / zrI ciMtApAkhaMDI jaTTIle yatIne bolAvI kaheM-tujhe atra caumAsaI maNi pAsane namI zAlAI zrI ratnAkara sUrI vaMdyA, saparithira huI rahijyo / tivAraI te yati kaheM-rahibAnaI grahi dIThA / tathApi zrI sUrIne mahA uttama jAMNI sA. Aho I Shrutgyanam Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. [khaMDa AANANAMANS runao kahaiM-svAmI tumhe mujhane ghamAsano niyamano zrI ratna prabha sUrI kaheM-zrI guru A kisyu ? tivAri prAsAda karo | tivArI zrI ratnAkara surI kaheM-kisyo garu kahiM-majha pratibodhaka gRhasthane e gAthAno satyAdha niyama ? sA0 runao kahaiM tumha bAMdi anna levo / je kahiyo chaiM teha thakI kahiNI ani karaNImA phera duI dine na vAMda tao anna na liiuu| tehanI zrI guruiM bIjaiMdIne prabhAteM te sA0 runao AvI pahilAnI pari timaja niyama didho | etale te zrAvaka cha ( 83.2) vAMdi muSa thako kahaI tumhe kRpAnidhi mujhane prasanna huI / mAsano abhigrahI hUo / niraMtara sUryodayeM zrI pAsanaI satyArtha kho| te gRhastha vacana sAMbhalI zrIguri rajaharaNa namI pachI ratnAkara sUrIne triNya pradikSaNAI vAMdI mukhA- maghapaTTI pramukha sAdha dharmanA upagaraNa saMbhAlI noravadya gri ubhI rahi bihu hAtha joDI muSI maharSi upasamanI thakI ( 84-2 ) 'doSa samUla jAlA0 // 1 // ' e gAthA kahI birudAvaI chaI / te gAthA-- gAthAno yathArtha artha kahyau / etali te zrAvaki sAta kalasA goyama sohama jaMbU pabhavo sijabhavA ya AyariyA / muktAphalano cUrNa chArI dIdhoM deSI kahaiM Aja maI tuhma annevi jugappahANA te dITahaM suguru te dIThA ||1|| mukhi satyArtha dhaNe dihADaI sAMmalI tumhArI kRpA thakI maja kayattho jammo ajja kayattho jIvIyaM muja / huM bhava nisArayo / Aja tuhmArA darzana thakI mujha janma jeNa tuh vadaNAmayaraseNa siddhAiM naiNAI / / 2 / / kRtArtha huo / tujhe zrI vIranA paTTadhara huI zAsana zovavarIyA suragheNu saMjAyA maha gihe kaNayabuSTi bhAvao | ima birudAvi sA0 runao anukrameM sva ghare dAriI ajja mayaM diThe tuha suguru muha kamale / / 3 / / dhavalakaI nagara puto / etali zrI guruI svaziSya zrI punaH-paMciMdiya saMvaraNo0 // 4 // ratnaprabha sUrIne gacha bhalAvI zrI saMvanI AzA lahI paMcamahavvayajutto0 / / 5 / / nispRha huI vihAra kIdho / ketaleMka dine zrI sUrI ehavA vRddha AcAryanI upamA ApI heTo besaI dhirya- citroDa gaDhI AmA / tihAM o* vR0 kukaTa cupaDA paNaI zrI sUrI prati lalita bAkyi karI e gAthAno artha gotri sA0 samarA prati dharmApadeza kahai chaI / yataHpUchaI / te gAthA savyaM 1 sukule janma 2 siddhikSetra 3 samAdhayaH / dosassa mUlajAlaM puThavISi vivajjiyaM jada vatthaM / saMghazcaturvidho loke 5 sakArAH paMca durlabhAH / 1 // ayaM vahasI anadhaM kiM ca annathaM tavaM carasI || 1|| aSTaSaSTISa tIrtheSu yatpuNya kila yAtrayA / iNi pari te gAthAne aratha pUchatA saMpUrNa chamAsa AdinAthasya devasya darzanenApi tad bhavet / 2 / haa| zrI sUrI piNa tehanI niraMtara buddhine prAkramai jina kttvA muniM bhaktyA, kRtvA saadhrmivaatslN|" thakI te gAthAno navo navo artha kahI samujjhAvaI / a ena kena prakAraNa puruSaH prasiddho bhavat / 3 / nuka ( 84.1) mi chamAsane aMteM sA0 runo gurune zrIgu ( 85-1 ) runo upadeza ehayo sA0 samaro vAMdI kahaiM bhavatAraka nigraMtha svAmI! mUjha ajANanaI pAmI zrI siddhazaili zrI somaprabha sUrI yukta bi lakSa . jehavo artha huI tehavo ja kahao | tivAraiM zrI sUrI manasyuM vicAri je e gRhastha dhaNe udyami mujanaiM hitU na __ manuSyaI saMghapati huI vi0 saM0 1371 varSe zrI zatru jaya gire zrI ruSabha biMba thApi paMdaramo uddhAra / paNAI hUI chaI / guru kahe chaiM he gRhastha ! tumhe prabhAti avasya AvIvo / kisyA mATi je hivaNAM satya artha ma nipjaavyo| kahyAno samaya chaI nahI / ima kahI visrjvyau| tivAri tihAM saMgha sAkSi zrI ruSabhanA muSa Agali zrI saMdhyAI zrIguru kalasI sAta muktAphalano parigraha asAra ratnAkara sUrIiM sva cAritra ghaDaNa AloyANi rupi jANI gharaTII pIsI chArI dIgho, etale sva ziSya A0 'zrayaH zriyAM maMgala.' rUpa stavane paMcavIsI nipajAvI / Aho I Shrutgyanam Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vAra vaMzAvali. teha mAMhi potAnA AtmAnI zikSA rupaI vairAgyanA kAvya saM0 (86--1 ) 1462 varSi pAtasAha gajjanI pAna kahe hai AvyaiM hutaI zrI siddhAcaliM sA0 samarA thApaka vairAgyaraMgo paravaMcanAya0 / / 1 / / mUla nAyaka biMba zrI cakrezvarII asurano upadrava paropavAde mukhaM sadopaM0 // 2 / / jAMNI alApa kIdhI / pachI savA lANa pahAra pAyo ehavA 8 kAvya rupa AlAyaNa laI laghu kamrmi mUkyau / punaH rAvakhaMDi baDAlI vAstavya o0 vR0 sA. hUI ghaNA jIvaneM upagArI thakA vi0 saM0 1384 varSi goviMdaI asuranI upadrava deSI tAraNagiraI zrI kumArasA. samara upadezaka zrI ratnAkara sUrInA svarga hUo / pAla thApita pravAlAno zrI ajitanAthanA vitra bhUmI gRhe yadokta bhaMDArI prAsAda madhye navIna biMdha thApyo | zrI devasuMdara mahayADaMbara jatto sUrI payaMvaDA pallIe jaayN| sarII pratiSThadhau / tihAM zrI sarAiM sva paca ziSya sthaNAyara sUrI nA meNa jAo sAsaNami siNagAro!1tehane sUrI padeM kIdhA / te pAMcanA nAma kahe chaI / Ni pari zrI ratnAkAra sUri saMbaMdhaH / / pahilA zrI jJAnasAgara sarI te Avazyaka avacurI 1 punaH vi0 saM0 1375 varSi zrI somaprabha sUrI AdhaniyuktinI avacUrI 2 pramuSa graMthakAraka / / 1 / / svarga huo| bIjA zrIkulamaMDana sarA te zrI kumArapAla caritranA 48 tatpaTTe zrI somAtelaka sUrI ! kAraka || 2 / / tahano vi0 saM0 1355 varSi janma / ( 85-2) trIjA zrI guNaratna sUrI jehanI avaSTaMbha 1 rodha 2 vi0 saM0 1369 varSi dIkSA / vi0 saM0 1373 ani vikathA 3 e trihunI ta nIma chaI / kriyAratnasamuvarSi sUrI pada / zrI sUrI vihAra karatA zrIsirohI ccaya 1 ghadarzanasamuccaya 2 pramuSa graMtha kAraka / / 3 / / nagaraI caumAsi rahyA / tihAM zrI caMdrazekhara sUrI 1, cothA zrI sAdhuratna sUrI te yati jItakalpa (86-2) zrI jayAnaMda sUrI 2, zrI devasuMdara sUrI 3, e trihuM nI TIkAnA kAraka 4. e cyAra ziSya zrI guru ciraMjIva ziSyAne zrI sUrII sUrI padi kiidhaa| ehavaI 'devA thakaI alpa AyuI svarga huA | ani pAMcamA ziSya prabhoyaM ' stavanakAraka zrI jayAnaMda sUri zrI guru cira- zrIsomasuMdara sUrI vidyamAna viharaMta jANI zrIsUrII jIvI thakA svarga huyA / navya kSetra samAsa, sattarI- zrIsomasuMdara sUrIne kacha deziM vihAranI AjJA dIdhI / sayaThANA, zrI tIrtharAja stutI pramuSa graMthakAraka zrI etalaI zrIsomasuMdara sUrI ketalaka dine devakaI pattane soma tilaka sUrI vi0 saM0 1424 varSi svarga huaa| gayA / navakhaMDhaI, zrIsiddhakSetra, zrIraivatAcala pharasI devake 49 tatpaTTe zrI devasuMdara suurii| pattane gayA / guru devasuMdara gopagiraI zrIvIradarzana karI laghu gurubhAi zrIcaMdrazekhara suurii| ketalaka dine dIlI nagaraiM puhatA / tihAM zrImAlI vR0 zrI devasuMdara sUrInA vi0 saM0 1396 varSi janma | sA0 jagasiMha 1 bhAi sA0 mahaNasiMhi 2 zrI tapAgachaI vi0 saM0 14.4 varSi ladhu marudesi mahezvara gAmi samasta saMbaneM saMghabAchala nIpajAvI zrIjinadarzananaI samavrata / vi0 saM0 1420 varSi aNahiTa pattanI surI yaI curAsi hajAra TakA sukRti kI sadvastra AbhUSaNi pada / ehavaI vi0 saM0 1448 varSi zrI ahImadAbAda tilake e rIte hUo / ehavaI oDachA nagaraI vi0 nayara paNuM / vi0 saM0 1455 barSi o0 vR0 sA0 saM0 1462 varSi zrIde vasuMdara surA svarga ha o / AMbA bhAI sA* gaNaA zrI siddhAcali saMvapati 50 zrI tatpaTe somasuMdara suuii| huyA / puna: vi0 saM0 1456 varSi sA. AMbAI tahano vi0 saM0 1430 varSe janma | vikra0 vrata lodho / zrI devasuMdara sarIno ziSya huo / vi0 saM0 1437 varSi vrata | vi0 saM0 1450 varSi vAcakapada | Aho I Shrutgyanam Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka- pariziSTa. 46 vi0 saM0 14 (87- 1 ) 57 varSi sUrIpada hUo / zrIguru bhujapasanaI, aMjAraI, mAMDavI, pramuSa nagare bica ratA caubArI nagarII mahAkriyAvaMta mahimAmaMdira gurU pratideSI tihAM koika sTat dravyalIMgI dravyadevaM zastra'vAraka puruSanaI gurubAtArthi sajja kIdho / te durbuddhi-vasatI guru vAtArthi guptapaNaI rahyo / jetalaI anucita kAma karavA udyama karaI talaI caMdramAne ajUAlaI zrIguru rajaharaNi nidrA mAMhi puMjI pAsuM pAlaTayUM / vadhakAraka puruSa citavyaM je nidrAmAMhi paNa jehanaI jIva uparaI ehavI kRpA chaI, ehavA mahApuruSano vadha karI mujhanIM kuNa gati jAvaM / ehavA vicArI paraloka thakI bIhato zrIsUrInaI namI svavare pohato | tihAM kI guru vihAra karatA ketaka dIne mAlava dezi Amajhare nagaraI AvyA | ehavaI so0 saMgrAma pragaTa thayo, tehano saMbaMdha kahe che / so0 saMgrAmasiMha - devAM, sahita DAvI gujarAta dezi baDhIyAra khaMDe lolADA grAmi prAgvATa vR0 pUsa gotrI sonI avakaI saMgrAma nAma rahe chaI / te koi samayAnuyogi mAlava ( 87-2 ) dezi posa Dhi cikathA zrIyAdanine rAjye, mAtA nAMma strI nAma tejAM, pUtrI nAma hAMsI, e. parivAra jetalaI mAMDavagaDhi nagaranI poli paisaI tehavaI dizi mahAmaNIdhareM phUNa kIdho chaI ani teha upari durgA paThi saharSita zabda karaI cha / te rija deSI saparivAra saMgrAma ubho rahyo / ehavaI tihAM eka AheDI ubho cha / te saMgrAmane dezAMtarI jANI kahaI e zakunI je nagaramA paisaI tehane te mahAruddhinA deNahAra chai | teha cikathA zrI gyAsadIna hajjUra rahaI | te zabda ani zakuna sAMbhalI ciMtta gharI saharSa ochAi so0 saMgrAmaI nagarapoli praveza kIdho / rAjadarabAra pAsa AvI rahyau / alpa dravya thakI thor3a 2 tela, nAnA prakArano ghI, guDa, hiMga, miracI, sAkara, zveta, rakta vastra, punaH saugaMdhika pramuSano vyApAra karaI / pUnya pramANi suSi tihAMkAla nIgamI / ekadA uSNa kAli ci0 zrIgyAsadAne asavArI kIdhI / etalaI baNA tApayogi pUNi aca [ khaMDa 1 cikathA svadarabAranI ( 88 - 1 ) vRkSavAdIkAI, suMda rAkAra zASAI, pratizASAI, harikuMpala patraI, manohara subaTAI, zItala suchAyA dISI ubhA rahI vIsAmao lei svasta hUI / te sahakAraneM dekhI ArAmikanaI cikathA kaI 'saba AMbaka phala haI piNa isa AMcikU phala kyUM nahIM' tivAre ArAbhika kahaI ' pA0 tilAbhita isU Abake darkhatame saba guNa ache, piNa eka aeba burI haI, je phala nahIM / bAMjIe AMba haI / ' ehavo vacana puSpapAlakano sAMbhalI zrIgyAsadIna kahaI ' isU bAMjhIe AMbakI sUratadeSI kUNa kAMmakA / ise vADIse kATa DA lau / ' ehavaI punyodaya thakI so0 saMgrAma piNa te vATikAnaI juI cha / tiNi cikathA kahiNa sAMbhalI manasyuM vicAri je e uttama navapallava vRkSa te tUrata kADhasihaM, ehanaI hu abhayadAna deu | dharma prabhAvi mahA maMgalika huI / tihija belAI dRDha cittaI saMgrAma sakala jana devatAM cikathA zrIgyAsadInane silAma karI arajI 1 karaI chaI - ' je e AMca janmavaMdhya haI piNa muje eka muha ( 88 - 2 ) mAMgyA dIo | mahA pasAya karo / AvataI jeSTha mAseM iMsU AMbaka phala zrIpAtasAhaku bheTa karUM / ' te aciraja vAta sAMbhalI cikathA saMgrAma naI kahaI - ' AvataI jeSTI iNi dine Isa AMbake phala na lAyA tao isU AMbA jaisa havAla taise terA havAla | te bAta saMgrAma aMgikAra kIdhI / ciko 1, ani saMgrAmara svaghari AvyA / pUrvodayanA yoga thakI so0 saMgrAmano atra thakI bhAgyodaya huA / te bAta sabalI mAtAnaI strInaI kahI / havAI saMgrAmaI te sahakAranaI pachavADaI kinAyata tathA caMduA baMdhAvI snAtrAdika suci hUi pavitra vastra gharI nirmala citeM dhUpa, dIpa, caMdana, akSata, puSpa te AbAMna arcaI etale zIla guNaI sAhasIka jAMNInaI, pUrvabhavI vaNika sA0 AMbo nAbhi dravya dhAraka iNi sthAnike rahito, 'te vAMjhiyo maraNa pAMmI iNahIja svadravya sthAnike bIjeM bhavaI AMco vRkSa huA / te AMvAnAM jIva AvI saMgrAmanaI kahaI te mujhani abha yahAna dIvo chaI teha thakI huM tuMja prati tUThoM | e Aho! Shrutgyanam Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vIra zApali. 47 ( 89-1) AMbAnA mUla heThi dravya chaI ta tUM bhUmi pahilAMnA hisaThi hajjAra sonaIyA, punaH anya dravya SaNiM kADhi leje / e tujha bhAgyanI cha / ' te vacaneM saM. svaghara thakI lIdhI tehanI saMkhyA eka lASa ani pistAgrAmi timaja laghu lAghavI kalAnA yoga thakI mAtA strI lisa hajAra sona (90-1) iyA ekaThA melI vi. pUnI pramuSI te dravya svagRhe thApyo / AMbAnI mUli pANI saM. 1451 varSi zrI kalpAdhyayana sUtra 1 ani A. lUNa mATII karI siMcyo / anukrami uSNakAli te sahakArI zrI kAlaka sUrI kathA 2 evaM sacitrIta svAkSare tathA sugaMdha muhara AvI timaja phala hayA / te phala yatne jA- rupAkSari likhAvI sakala sAdhu prati zAnapuNyArthe te prati lavI sadhvAstri Adi gIta vAjItra ci0 zrI gyAsa. vAcavA maNavA dIdhI / ketalika prati jJAna kozi dInane caraNe bheTI kIdhA / saMgrAma hAtha joDI kahaI jJAnalAbhArthi thApi / punaH guru vAkthe mAlava maMDale zrI 'pA0 silAmati ! e phala sugaMdhao vAMjIra aaNbke| mAMDavagaDhi zrI supAsanao prAsAda, mugasipuraiM zrI te sAMbhalI gyAsadIna trUTho, pAMca vastra deiM vari kAmadAra mugasipAsanA biMba prAsAda vi. saM. 1472 varSi thApyo / kIyo / te saMpadAvaMta huo / ehavaI tihAM viharatA zrI bhei, maMdasAra, brahmaMDala, sAmalIyA, dhAra, nagara, kheDI, somasuMdara sUrI AvyA / so0 saMgrAma saMgha samastanA caMDAulai pramuSa nagaraI so. saMgrAmi sattara prAsAda AgrahaI tihAM mAMDavamadiM zrI sUrI ca umAsaI rahyA / nipajAvyA / iNihija sUrII pratiSThathA / ekAvana jIrNosadaiva suryodayI zrI bhagavatI aMganI vyAkhyA khii| dvAra nipajAvyA / ityAdika sukRta zrI guru bani so. so. saMgrAma 1 mAtA 2strI 3 sahita nizcala nirmalaI saMgrAmaI kIdhI iti / / / citte sahahaNAMI sAMbhalI / jihAM chatrIsa hajjAra bAra zrI sUrI caritra, tapa, zIlanaI ArAdhatA, dravya ? 'goyamA ! goyamA ! ' ehavaM nAma AvaI (89-2) kSetra 2, kAla 3, bhAva 4, anumAne vihAra karatA, punaH tihAM so* saMgrAma nAma nAmi eka eka sonaio mukii| gujari vaTapadra nagaraI, saMkhehaDA nagaraI, Dabhoi nagareM elaI zrI bhagavatI sUla aMga saMpUrNi chatrIsa hajAra jaMbasara na0. Amodra na0, khaMbhAyata na0, ahimadAbAda sonaiA so saMgrAmainI nezrAI hUyA / teha thakI ardha va na0, AsApallII, koTharva (1) puraI, phUramAna vATikAI, sonahao mAtAnI nazrAno / teha yakI ardha sonaiA zika (90-2) dara pUrI, visalanagari, zrI vRddhanagaraI bhAryAnI nezrAI hUo | evaM saMkhyAI trahisaThi hajjAra AvyA / tihAM prAgvATa vR0 saM0 devarAje zrI abhinaMdana sonaiyA huvA | so0 saMgrAma zrIgurunaI kahaI A jJAna svAmInaA biMba sapta dhAtumayi nipajAvyo / te zrI dravya liio| guru kahaI sAdhu huI te e dravya pa.pa doSana . sUrII pratiSTayau / tiNahija avasari saM0 devarAjinaI mUla jAMNI eha thakI vegalo rahi, jaha thakI paMcamahAvata harSi svacyAra ziSyanaI sUrI pada kIdhA / tehanA nAma jAI / tiNa thakI e jJAna dravyaI jJAnano yatna kro| prathama mohanaMnadana nAma zrI munIsuMdara sUrI nAma dIdho likhApayaMti jinazAsanapustikAni 1 / bIjA. zidhya jayaudaya nAma zrI jinakirti sUri vyAkhyAnayaMti ca paThati ca pAThayati / dIyo / 2 / zrIjA ziSya zrI bhuvanadharmano nAma zrI zrRNvaMti rakSaNavidhau ca samAdriyaMte bhuvanasuMdara sUrI dIdho / 3 / cothA jayavaMta harSa tehano se martyadevazivazarma narA labhaMta / / 1 / / nAma zrI jiNasuMdara sUrI dIdho / 4 / vi0 saM0 1478 bhakSAbhakSaM tathApeyaM peyaM vA kRtyAkRtyayoH / varSa chatrIsa hajAra Ta kA vyayaI sUrI pado tsava kIdhA / gamyAgamanamA jApAdayakAdika / / 2 / / e yAra ziSya yukta zrI sUrI nagarI gAmaI snAtropadeza jeha thakI zrI vIravANI olakhI prANI pratyakSa sukhane nA dAyaka tihAM thakI tAraNagiri 'zrI ajita darzana karI varaI / ehabu vacana zrI gurunu sAMbhalI sonI saMgrAme haNAdra, posINA nagaraI AvyA / zrI gurunA upadeze Aho! Shrutgyanam Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .48 jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. prA. vR0 sA dhulaI zrI ruSabha 1 zrI zAnti 2 zrI nami bihu hAtha joDI zubha nirmalAzayathI vinatI karI kisu 3 zrI pAsa 4 zrI vIra 5 evaM paMcatIrthonA prAsAda pAMca mAMgai chaiM? gAthAjudA judA nipajAvyA / tihAM thakI zrI ardhadAcalanI sulahI vimANavAsaM yAtrA karI zrI bhAryA nagaraI AvyA / tihAM samasta egacchatA vi meiNiya sulahA / saMghaiM zrI gurune ( 91-1 ) upadezI bhAyI nagaraI dullahA puNa jIvANaM mAsAda kIdho / evaM bhaTThAM pramuSa nagaraI arbudAsani zrI jiNaMdavarasAsaNe bohI / / 1 / / (92-1) sUrInA upadeza thakI sapta prAsAda nIpajAvyA | ekavIsa iNi pari suzIla vrata ArAdhato, niraMtara zrI jina jIrNoddhAra hUyA | zrI sUrI nItohaDA nagare AvyA / bhakti sAcavato anya ghaNA sAdharmika pASaMto saMsArani tihAM saMprati nRpakAraka prAsAdi vi0 saM0 1481 varSi vivaI rahi chii| devakA pattana thakI teDAvIne bAbAyakSanI mUrti nItoDe zrI guruiM sva ziSya zrI bhuvanasuMdara sUrInaI zrI pAsAdamA thApi / tihAM thakI zrI sUrI jIvita svAmI naMdI- zIrohI nagaraI caumAsAnI AjJA dIdhI / punaH zrI jinapure, punaH vIravATake zrI baMbhaNavADinI yAtrA karI sarasva- suMdara sUrIne zrI zrImAla nagarI comAsAnI AjJA kahI / tIne namI anukrami mevADadazI goDavA khaDe nADalAi liga tihAM guru AjJA lahI vihAra kiidhii| zrI guru nagari zrI nami pramuSa sakala prAsAdanA deva namI tihAM rANakAra kI vihaM ziSya yakti nADAlanagarI covarSA kAli rahyA / kataleka varSe zrI sUri rANapUra nagaraI ma.sI AvyA / varSAkAla saMpUrNa svapavara zrI municaumAsi rahyA / pAtasAha zrI pIrojanA hUkamathI prA0 suMdara sUrInaI gacha bhalAvI zrI guru Ama nRpati nirmAvR0 saM0 varaNi zrI guruno upadeza lahI vi0 saM0 pita zrIvIra darzanaI utkaMThita gopanagare caumAsI rahyA / 1469 varSe zrI rANapure prAsAdAraMbha kIdho / punaH vI0 ehavaI bhASya triNanI cUrNi 2, kalyANakastava 2, saM0 1498 varSi caturmuSa prAsAda saMpUrNa huo / tihAM ratnakoza 3; punaH yoga zAsrano 4, upadeza mAlAno 5, zrI sUrII kRSNa sarasvatI biruda dhAraka zrI munisuMdara ghaDAvazyakano 6, nava tatvano 7, ArAdhanA patAkAno sUrI 1 mahAvidyAviDaMbanaTIkAnA kAraka zrI ( 91-2) 8, ityAdi graMthanI bAlAvabodhanA kAraka zrI somasuMdara jinakIrti tUrI 2 kaMTagata ekAdazAMga sUtrArtha dhAraka sUrI vi0saM0 1501 varSe svarga huyA / / zrI bhuvanasuMdara sUrI 3 dIpAlIkAdi mAhAtmya kAraka zrI 51 tatpaTTe zrI munisudara sUrI / jinasuMdara sUrI 4 e cyAra ziSya yukti zubhasakala, tahano vi. saM. 1436 varSi janma / ( 92-2) vasAdi nava pAThaka yukta; paMDita, gaNi, rughI yukta ityAdi sa. 1643 varSe bana | saM. 1466 pAThaka pada / se. pAMca zata sAdhunaI parivAri karI sahIta vi0saM01459 1478 varSi sUrI pada / bATalInA nAdanA ekazata ani varSe sA0 dharaNa nimApita trailakya dipikA nAbhi catu- ATha zabda tahanA AlakhaNahAra, zrI kRSNasarasvatI birudabhuSa prAsAdeM zrI ruSabhAdi aneka biMbanI pratiSThA kIvI dhAraka, zrI upadeza ratnAkara graMthakAraka, zrI zAMtikara prathama saM0 1495 varSi sA0 dharaNo zrI siddhAca istavana nirmApitena tanmaMtrItajalena yoginikRta mAri upasaMdhavi hao strI varSe 18 maI sA0 dharaNo varSa 21 dravanivAraka, sulabhabodhI prANine upadeza dAvaka, zrI muni maI zrI siddhAralI mukhya tIrthakarane AgalI zrI pAta- suMdara sUri saM. 1503 varSi zrI kAraTAnagare svarga lahyau // sAha maMtrI te saM0 saMghAte iMdra mAlanaI avasaraI sajoDe 52 tatpaTTe zrI ratnazekhara suurii| cothu vrata uccarI, guru mukhI tihAM pote saM0 dharaNi zrI javacaMdra suurii| iMdramAla pihiri / punaH saM0 dharaNo mukhya jinatA yuga zrI ratnazeSara sUtIno saM. 1457 varSi janma / saM. Aho! Shrutgyanam Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka vIra vaMzAvali. 1463 varSa vrata / saM. 1483 varSe paM. pada / saM. raiM upadezi jJAnakoza e liSAvaI chaI / sAdhu kahe ahma 1493 varSe vAcaka pada / saM. 1502 varSe sUrI pd| zrI pAsi dravya nahi ani pustaka piNa jJAna koza thakI sUrII ajamare nagara pArzve vIThArapure zrI nemi biMba prati- gRhastha pAsaI mAMgI vAMcI pAlA te gRhasthanaI dIjaI yo / zrAvidhi sutra-vRtti 1 zrAddhapratikramaNa sUtra-vRtti chii| jJAna dravya piNa gRhastha jANaI / sAMbhalI 2, AcArapradIpa 3, pramuSa graMthakAraka | zrI sUrInaI bAMNa sA0 luko krodhI ghara AvyA / ehavaI sadevyA datta ghara thakI hasta siddhi jANavI / saM. 1511 dhyAne avasare utsavaI jina bhakti jina maMdira varSe svarga hUo // 1 // laghu gurubhAI zrI jayacaMdra sUrI bAjAri thayo / tihAM vAMmabhAga kapAli deva maMdirano ( 93-1) pratikramaNa garbhahetu 1. bIsasthAnikano thAMbha bhAgo / prabhAtiM kRNAgiri bAjAri koika hATi vicArAmRta saMgraha 2, ityAdi granthakAraka kumuThII gAmi beThau / etani tihAM gujarAti saMyada lakhaka mitra milyo / svarga huyA / / 3 / / te piNa mle chanI pArasInA hiraphaI varakha likhaI / se 53 tatpaTTe zrI lakSmIsAgara suurii| piNa kahyu sA lukA (94-1) lakhaka : e tumhAraI 2 zrI somadeva suurii| kapAli kyA lagA hii| luko kahi-devamaMdirakA thaMbhA 3 zrI somajaya suurii| lagA / te sAbhalI mlecha kahaI-tumAra je phakIra dunIyA zrI lakSmIsAgara sUrI tahano ni. saM. 1464 varSe choDika huyaM sA sAhicakI baMdagI karai ke, sAhiba ke hajUra janma huo / saM. 1470 varSe vrata / saM. 1479 muktimaI beTI, he allA anaMta te jaya akhaMDa hai, varSe paM. pada / vi. saM. 1501 varSi pAThaka pada / sa. asatyA nApAkIse dura haI / te mlecha bacana sAMbhalI 1508 varSe A. pada | saM. 1515 varSe gachanAyaka sA lukAne citaI mdacha buddhi pragaTa huI / sA * lukAnaI pada / zrI sUrInA upadeza thakI vAgaDadezi giripura nagareM mlacha dharma pyArA jAMNI tithe sayadaI pIra hAjInI Aso. sAlha zrI gaMbhIrApAsano prAsAda nipajAvyo / punaH mnAya dIdhI / ani sADhAsattara dokaDA piNa gRhasthe na mAlava dezi dhAranagara zrI gurunA upadezI prA. va. saM. dIdhA / tehanA krodha thakI mlechanI buddhi citta dharI / halasiMhaI sapta dhaDI suvarNa sukRti prAsAda IgyAra nipa- sA luko gRhasthanaI kahaI-e guru sAvadha upadejAvyA | eha va gujjarAti aNahilla pattanaI jina biMbo- za kahaI chaI / jeha vacana thakI hiMsAno poSa huii| sthApaka sA. lako pragaTa huo| nirabadya vacanano upadeza kahI nahi chaI / ani sAka lukAnI utapattI kahi chii| sAdhu prati ima kahA-sAvunI jema meM piNa AgimanA yathA gujara aNahillAkhya pattane nutana pATaki prA. pustaka vAra sAta hiravyA ra tihAM zrAkanI kIyAI 3. dhavecA gotre sA. luMko eka sAmAnya paNi rahi chii| jina-paDimA ne pATha kihAI maI na dIlI / ani se punimagacha guru saMyogaI jaina lipi zikhyau (93-2) gaI piNa nahI . te mATi paMdrI jIva ne keMdrI gaNe vi. saM. 1528 varSe jJAnakozi jaina siddhAnta vAra jIvanaI namaI ani e 5 kadrIyanA ila thakI ( 1.4.3) lithyA / te sakala zAnadravya letA thakAM sADAsattara do- cha kaayn| jIvanI virAdhanA huI / teha thakI jina biMba kaDA rahyA likhavAnA / sA0 luko gRhasthaneM kaheM sADA- ArAdhaka nahI / e prAsAda vitra sarva mithyA cha sattara dokaDA...zAna piNa ghaNo likhya cha / zAnadravya / te sAMbhalI sAdhu kahA-sA, dukA / tumha pratyakSa mAMhi thakI kADhI aapyau| tivAre gRhastha kahai-sA lukA! paNi kima anaMta saMsArI thaachaa| zrI siddhAMta tumhe jaina sudharmi cho, etalo tumhane jJAna lAbha hUo | dravya thakI likhAvI sAdhu potAnaI bhaNavA siddhAMtanI yatna zAlAI jAI sAdhunaI kahai tumhe zrAvakanaI kaho-tujhA. karaI / tivAri te dravya nezrAiM kAhiyAMNo / teha thakI Aho! Shrutgyanam Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. 50 ThavaNa nIkSa/ chaI anI naMdI prabhuSa siddhAnte pUrvi corAsI Agama kA chaI te vIra nIrvANa huyA pachI triNavAra bAra du:kAla paDayo tihAM 84 Agimano vicheda thayo / tivAre sakala suvihita gitArthe milI sAdhu muSa thakI jima sAMbhalyuM tima uddhabhyuM cha / pachI to te kevalInaI gamya, manuSya kuNa mAtra / hA piNa nahi nA piNa nahI / ima ghaNaI nayaI upanayaI zrI gItArtha samajhAyau piNa te luko kadAgraha na mukii| jina biMbanI niMdA karato jAMNI jJAtI paMkti bAhya | teha thakI va kodhI saMsAra pazuM tajI vi0 saM0 1530 varSe samaNopAsaka veSa AdarI aNahIla vaDA pATaNa thakI ( 95 - 1 ) siddhapura nagare Agyo / tihAM prAgvAdi tapA lukAI jJAti bheda huA / tihAM thakI ketaka dIne zrI sIrohI dezi aravADi gAMmaI AvyoM tihAM upakeza vRddha zASAI sA0 bhANo rahi chaI tiNi samaNopAsaka sA0 lukAno upadeza sAMbhalI svasti sA0 bhANe dikSA lodhI / vi0 saM0 1532 varSi prathama veSadhara ru0 bhANo huA / punaH vi0 saM0 1540 varSi zrI sIrohI nagara vAstavya o0 sa0 vR0 sAtharIyA gautra sA0 bhIdeM ru0 bhANA hasti dIkSA lIvI | etale vi0 saM0 1535 varSe zrI satyapureM sA0 lukAno Ayu pUrNa huA / tihAM thakI ru0 bhANo ziSya ru0 mIdA gujarAti ahimadAbAda nagara mAhi zAhApurI uSNa kAli AvI rahyA / tihAM ru0 bhIdAno upadeza sAMbhalI zrImAlI laghu zASAI sA0 nAnacaMdi ru0 bhIdA haste dikSA lIdhI / nAnAM ruSi nAMdadhuM / tehano ziSya rUpa ruSi huA / ityAdi kumatI che tehano saMga tajavo / sumati bhajavo / uttama jIve sva Atmahita kArANe citaI ( 95-2 ) zruddha sahahaNA gharI zrI jina bhakti tehija mukti paMtha gamana rupa jAMNI AdaravI / yathokta:--- vara gaMdha 1 dhUpa 2 cokhIha 3 kusumehi 4 paradIvehI 5 naivedya 6 phala 7 jalehi 8 jiNa pUA ahA hoI || 1 || [ khaMDa 1 iyAdi aSTa vidhinA jinarAja pUjA khyAtA kRtA suranaragaNaiH sadaiva khaMDI kRtA sumatibhiH kalikAla yogAt // iti zrI jina biMba uthApaka sA0 lukA utpatti smaapt| havi mAMDavI baMdare tapA zrI somadeva sUrI 1, kharatara zrI jinahaMsa sUrI 2, aMcalIka zrI jayakesara sUrI 3, e trihuM gannA AcArya tihAM AvyA / tivAraI soraTha dezi lakAnA matano vistAra jAMNI e trihuMgItAthai mili vi0 saM0 1539 varSi ApaApaNA gacha thakI AjJA dharma thApyo / etalaI ihAM thakI Adeza nirdezanI maryAdA thapANI / punaH pAtramAhi saphedAnI olI eka dIvAnI AloyaNa aTamanI sAdhunaI kahAvI / te pahilA svasva saMvAdaka samudAya madhye je gItArtha dIkSAI vRddha huI tehanaI ( 96.1 ) moTA moTA kSetranI zrI pUjya cISTIkA detA / ima saMkala saMvADe e nItI / pachaI te vRddha gItArtha sAdhu pramANe kSetri AjJA lahI sAdhu be tathA vyAra vihAra karatA | ehave vi0 saM0 1547 varSi gUrjara dezi dhAnadhAra khaMDaI zrI yakSanI utpatti huI / zrI surI bhutagAmeM baladuvaI pAMca prAsAda pratiSThayA | vi0 saM0 1537 varSi hADotI dezi sumAhalI gAme zrI surIno svarga huA / 2 AcArya zrI somadeva surIno vAgaDa zi vaDhiyAra nagareM svarga huo / 54 tatpaTTe zrImatI sAdhu sUrI | tehano janma arbudAsane velAMgarI nagara prA0 vR0 nAraNa gotri sA0 TiDDu, strI ruDI kujhe vi0saM0 1494 varSe janma | vi0 saM0 1511 varSe dIkSA / vi0 saM0. 1518 varSe gachanAyaka pada / zrIsUrIye jesalamere, kRSNa gar3heM, arbudAsanaI, devake paTTaNi, gaDhe nagareM, khaMbhAyateM, gaMdhAra, IMDara nagaraI jJAnakoza gitArtha pAsI sodhAvyA | jJAna jatna kIdho / zrIgurunA upadeza thakI mAlava dezI mAMDavagaDhi prA0 vR0 sarahaDIyA gotrI pAtasAhanA dravyanA bhaMDArI khajAnAnA ( 96 - 2 ) bhalAmaNiyA sA0 sahasA bhAI sulatAna zrI arbudagiri upari acalagaDha Aho! Shrutgyanam Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAARAAna aMka 3] vIra vaMzAvali. igyAra lASa dravya sukRti karI pAMca lakSa manuSyano saMgha cAritra na saMbhave / piNa te ima na kahi / ima huMti piNa leI zrIruSabhadevano caturmuSa prAsAda nIpajAvI te mAhI gachanAyakane cAritra saMbhavaI-yadAgame-- saptadhAtu cauda zata maNa pramANe tehanA biMba cAra kraavyaa| sAle nAma ege Ayarie eraMDe nAma parivAre / temAhi ATha biMba kA usagIyA ane cyAra biMba caturmakha eva ca ubhaMgI jANavI / havaI kaTuka gRhasthanI prAsAdi mUlanAyaka zrIruSabhadevanA jAMNavA | vi0 saM0 utpatI kahaI chaI-gujarAta dezi vaDanagare nAgara 1454 varSe zrIsumati sAdhu surII pratiSThayau / zrIsUrI jJAti vRddha zApAI Tokara gautri sA0 vANArasI, tehanI aticAra rahita cAritra dharmane ArAdhatA, sudha parupaka strI harI, pUtra kaDUo nAmi chaiM / piNa te deva guruno...| biruda dhAraka vi0 saM0 1551 varSe khamaNura gAmi paM0 harSa kIrtiguru milyA / tiNI bhavyAtnA jAMNI kaDuzrIsUrII svarga hUo / o bolAvyo / yatI jAMNI namyo / guru pAse rahyau / 55 tatpa? zrIhemavimala surI / vRddha jAMNI kaDuo vizeSa bhakti sAcaveM / ehavaI guru (2) zrIkamalakalasa sUrI | ANA lahI ziSya ammadAbAdaI comAse gayA / gurunI (3) zrIiMdra naMdI suurii| sevA karatAM ketaleka dine guru mukha thakI kaDUo zrI e trihu gurubhAi temAMhi zrIkamala kalasa sUrI thakI siddhAMtano samajhU thayo / sacitta tyAgI zrAvakanI karavi0 saM0 1555 varSe kamala kalasA gacha huuo| NAI Agalo hUo / tiyAri guru kahaI sA0 kaDUyA punaH zrIiMdranaMdIsUrI aNahilDa vADA pATaNa pArzva tume pare jAo saMsAri thAA / te guru bacana sAMbhalI kutapura grAmeM svaziSyane A0 pada dei gAmane nAmeM zrI- kaDUo kahaiM, tuma je hvaa...| sA. kaDUyA nA vacana kutapura sUrI nAma dIdhu / tihAM thakI vi0 saM0 1558 sAbhalI yogya jANI prasanna paNaI guru mukhi vIsaiM varSe varSi kutapurA gacha ( 97-1)kahivANo / etalaI e sA0 kaDUI cothu vrata Adaryu / (98-1) zrI paMDitajII bihuM laghu gurubhAinA bhinna gacha huMyA / ani zrIhemavi- kAM-je tumhe guru lopA na thAso / tivAraI kaDUo mala sUrI je kriyA bhraSTa sAdhu samudAya gacha maryAdA zi- kahaI-pitA mAtA jo vRddha nAgara huI ani vaNithala jAMNI deza AjJA detA huyA / zrIguru brahmacArI kano putra ; tao upagArI gurune nahi lo | tivAreM cuDAmaNi biruda dhAraka nirlo bhatApaNe sakala jana vi- gure sA0 kaDUyAnaI kSetrapAlano vara dIdho / guru kaheM dhyAta kIrti saMvega raMgaI samatAvaMta pakvAnnAdika tyAjyatA, tumAro udaya thirApadra nagaraI zrImAli vRddha zASA tru aghaNA jIva lupAka matanaI tajI zrIsUrI hasti dIkSA lei vaTaMki chaI, asmin desi nahI chaI / te mATi tumhe tihAM tapAnizrAI cAritranA bhajanArA havA / ru0 jAo | sA kahao guru vAMdI ANA lahI ketaleka dine gaNapati ru0 zrIpati ru. vIpA ru0 jagA pramuSa navadI- zrI zaMkhezvara pAsanaI namI anukrami thirApadrai Avyo / kSita sAdhu 68 yukti pratibodhI tapA kIdhA / tyAre anya jima zrI paMDita zrIharSa kIrtiI kahayuM hutuM, te timaja satya sAdhu kriyA udAravA tatpara thayA / saparigrahi je trAMbA- hUo / ekadA sA0 kaDuo gRhastha prati upadeza kahaInA pAtrAM, trapaNI, loTa pramuSa jehane jANatA tehaneM saMgha bihajjAra ani cyAra yuga pradhAna kahaiM chaiM, paNa te ane paMkti bAhiranI AloyaNA kahetA | eka mukta upa- bihajjAra ani bi jANuM, eka eha saMdeha / 1 / punaH . vAsa, pArANi nIbI chaTa aTama, nIvI pAraNe gaMTIsahI pAMcamA ArAmAM susAdhu sucAritrI nahI, e saMdeha pramukha tapanA kArI bhUmaMDaleM vicrii| ehavayaM samayaI ka- chai / 2 / saMprati vartamAna kAli cAritriyA sAdhu muja Tuka nAmi gRhasthanI parupaNA hui / ja kriyA zi- dRSTi AvatA nathI, etale ehano piNa saMdeha / 3 |imathila sAdhu samudAyamA rahita cAritriyAne ( 97-2) guru lopI mithyA prarUpaNA karato triNa thuIiM ( 58-2) Aho ! Shrutgyanam Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 l baaikh shhiikhr'g-bhig. [baMDe svamata thApato hUo / etalaI guru veSa tathA guru kathana pAmacaMdrI guru AzA vigara te oraDo udhADI joyo| lopyu / teha thakI kaDyAne ziSyane udaya na huI / e. pustaka jima tima mukyAM dIThA / ehave guru AvyA etali talI vi0 saM0 1562 varSa sAdhu vedhotthApaka kaDUka utAvalimA Agale paDyA te aDhA patra lei rajoharaNi gRhastha thakI kaTuka nAma mati pragaTa huuo| ghAli yatne rAkhyA / pachI gurune kimADa udhAgyo / iti kaTuka matotpatti / guru kahaiM evaDI dera kyuM huI / ziSya kahaI imahija / naehavAI lukAMnA gaha zakI 20 vijayaI vijjA pachI te aDhI patra bAMcI kSetrapAlanA AmnAya jANI mati nAmi mata pravartAvyA / ehabaI pAsacaMda mati pragaTa ekAMti ThikANe sAdhana vidhi kIdho / etalaI kAlI hUo tahanI utpatI kahaI chaI / ani gorao bihu~ kSetrapAla AvI vara dIdhA / anukrami pAsacaMda mata / vi0 saM0 1574 varSe ru. pAsacaMdre vIradatta vara sAhaaburdAsanni hamirapuranagaraI liMba gotriI mA0 vR0 jya thakI pAsacaMdra nAmi mati utpannaH / sA0 pAsavIra nAMmI alpadravya bhAravAhakanI AjIvikA ta mAhi thakI zrI pAsacaMdra ziSya 2. brahma nAmaI, karato rahai chaI / ekadA hAthi kuThAra lei parvata dizi teha thakI aNahilla paTani vi0 saM0 1578 vIM brahmA vaDi pIppala vRkSa caDhatAM iMdhaNa letAM bhUmi paDyo / dehI mati gacha pragaTa huo | etalaI je jihAM thakI phoTo gADho lAgo / pippala vRkSa heThi ubhI eDavaTa huA, tiNaI tihAM thakI potAnA mUla gurunI sAmAcArI tihAM nagagurI zApAI zAlA dhAraka zrI caMdrakIrti sarI, lopine sUtra viruddha sAmAcArI pravartAvI / ane sUtrokta tehamA ziSya paM. lakSmInivAsa, tehanA zidhya ekAntari je parva te punaH anyathA kIdhA / potAni mati bhedI karI covihAra upavAsa kAraka paM. zrI sAdhuratna; tehanI zrI navA navA gachanA nAma thApyA / (100-1 ) tivAri e AbanI yAtrA karI ghATI utarI ( 99.1 ) hamIrapUrane mAta kahAI / mAragi AvatA deSI pAsavIreM vaMdaNA kIdhI / paM0 iti pAsacaMdra matotpati / sAdhuratne yogya jAMNI dharmopadeza kahyo / tehamAM vanaspati havaI zrI hema vimalano vi0 saM0 1522 varSe chedyAnA moTA pApa kahyo / te sAMmalI laghu karmi prAMNI janmaH | saM0 1538 varSi dIkSA. hamadharma nAma dIdhuM / turata bUjhyo / kAMNedra nagare vi0 saM0 1565 varSe pAsa- saM. 1555 varSi gujarAti baDhiyAra khaMDi paMcAMsarA vIrane dIkSA dai ru. pArzvacaMdra nAma dIdhu / tihAM thakI nagaraI zrImAlI vR0 saM0 pAtaI sUrI padotsava kIdho / guru 1, ziSya 2, nAgora nagara AvI zAlAI rdyaa| saM0 1556 varSe kriyA uddharI / saM0 1568 varSe - ekadA oraDaI jIrNa yaMtranI mudrA dIdhI deSI ru0 pAsa- svarga huo| caMdra guru zrI sAdhuratnanaI-iNi oraDaI kisyu chii| 5 6tatpa? zrI ANaMda vimala sUrI / kadahi udhAhatA nathI / tivAraI gurU kahaI Agi mahA (2) zrI sobhAgya harSa sUrI / bArAvarSi durbhikSa huo, te samayaiM sAdhu zithalacAri zrI ANaMda vimalasUrInA vi0 saM0 1547 varSe jAMNi tehanA pustaka jJAna asAtanA dekhi, tihAM vRddha janma | saM0 1552 varSe vrata, amRtaH meru nAma dIdho / 'gitArthe milI e oraDAmAM jJAnanA DAbA bharI yaMtra kIdho saM0 1570 varSe karpaTa vANijya nagaraI A0 pada chaI / te thakI ApaNa kosya kAmi uvADaq nahI / vRddha huo | saM0 1582 varSe desUrI nagaraI gacha nAyaka pada vacana kuNa lopII / ehavao vAkya guru zrI sAdhuratnanu huo / ekadA guru zrI saubhAgya harSa sUrInaI kahaI / sabhilI ziSya 20 pAsacaMdra mauna hui rahyo / eka dina ApaNe bihu kiyA uddharIi / tivArI zrI saubhagya harSa guru nagaramA kohaka ( 99-2 ) kAryArthi gayA / etale sUrI kaheM ApaNi zAlA dhAraka biruda guruno chaI / Aho! Shrutgyanam Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maM3] dhIra vaMzAvAle tivAraiM zrI ANaMda vimala sUrI kaheM ............ kAma bihali Athyo / koDAI kahaI ' tasabI paDhati haiN|' bAvanna sAdhusyaM kriyA uddhari saparigrahI jANatA te zarazAha kahadaM 'kika nAmakI / ' koDAi kahaI sAdhune gacha bAhira kADatA. bhavya jIvanaiM dhapiza deha mere parake nAmako |' te sAMbhalI zerazAha kahaI tAratA, ( 100-2) puna: jaisalameru desi jala durlabha 'unakI jamI asthata kihAM hai| '. koDAi kahaI jAMNi zrI sAmaprabha sUrI vihAra niSedhyo chaI / piNa 'soraTa dezi (101-2) hai zazrRMjaya pAhADaI rahaI lukAmata vyApituM jAMNI u0 zrI vidyAsAgaranaI vihA- chii| ' tivArai strIno preyoM zerazAha zainya lai deza dravya ranI AjJA detA huyA | tathA jesalamara kharatara, mevAti uvarAvA niiklyau| anukrami pAlitANi nagarI AvyA / sainya vijAmati, mArabIi TukA, vIramagAmi pAsacaMdra, ityAdi sarva tihAM utanyo / tiNahija rAtri zerazAha 1, koDAi nagari zrI sUrII chaTha tappanaI pAraNi rakSA takanaI karavaI, 2 ani camarano vijanAra vilAti phakIra AMgArazAha ghaTa vigaya tyAgI, mahA tapasvI jANI ghaNA jIva zrI jIna nAmi 3, e trihuM laskara thakI chAMnA pAhADe caDhyA / zrI pUjAnI sadahaNA ANI / punaH zrI sUrInA upadeza thakI ruSabha darzana koDAine huo / koDAi kahaI e beThe so mere A0 vR0 bAphaNA gotre do karmi citoDagaDha vAstavya pIra / ' etalaI cikathaI suvarNa muharano Dhiga jinane saM. 1587 varSe zrI siddhAcIla solamA uddhAra kraavyo| Agi kIyo / je dekhI mahAmle cha aMgAralyAha deSI huo, zrI sUrII ajayAmerA, sAMgAnayara, jesalamere, maMDovare, bhani vicAraI ja-'oratakeM lII cikathene kAphirANA nAgori, nAilAII, sAdaDII, sIrohI nagare, pANi, kIyA / pUtaleku pAuM lgaa|' etalaI cikatho ani mahisANe pramukha aneka nagare ghaNA jinabiMba prtisstththaa| koDAI e bihuM darzana karI utAvali pAchA nikalyA / kaliyagi zrIsari yagapradhAnopamaH sama jANivA yataHuktaM- aMgArazAha kapaTa thakI pachavAheM aMtarai rau| mani zrI vadanti tasmaiti jano nirIkSya niriihitjnyaantpHkriyaaddy| mUlanAyaka upari gurja zastra nAMkhI AsAtanA kiidhii| avAtaratsarvaguNaH kimeSa zrImajjagazcadraguru dvitIyaH // tivAri tIrtha rakSaka deva kopyA / mlecha naattho| hiMdu jakSa zrI sUrI chaTha, aTama, (101-1) cautha, viMza- jAMNI nAsatAM cihu dizi bhayaMkara dekhi suhAlI puga tisthAnaka, tapanA kAraka. ghaTa kAya jIva yatnAvaMta. thArii thakA SasI devala bAhiraI athaDAI (102-1) samatA samudra, janma paryaMta aticAra Aloi / pAMcadivasa haTho bhUmI paDyau, tatkAla nidhana ho / pratyakSa para aNasaNaI ahimmadAbAda nagaraI nizA pATaki vi. saM. huI, hindu yakSanaI kahaI, asUrano upadravya jivAri kivA1596 varSe zrI ANaMda vimala sUrI svarga hA / raI zrI kSetri huI tivAraI mujha ThikANi dhUpa, dIpa, ani zrI saubhAgya harSa sUrI thakI gurjarAti vijApura abIra, akSata, yava, .thA yugaMdharI, puSpa marUo, savA nagaraI vi. saM. 1582 varSe ladhuzAlI nAmeM gacha bhinna vahita rAto vastra, gulIraMgano nIlo vastra, bAMdhaNa caMduo, huA / ehameM samada zrI siddhAcali asurano upadrava tathA dhvajA savA bahitanI, savAsera guDa vAMTi devo, huo ta kahai chii| tihAM huM mahA asurAMNai sAhajya kArI / e tIrthano gurjara dezi aNAhilla pattanna pAsi kuNagiri nagarI upadrava TATavaH samartha TuM / tumha sakala devano bhakti chu / zrImAlI laghuzASA aDAlajA gotri so. bhANasI rhech| tiNi tIrtha rakSaka devi asurAMNa jANI sthAnIka kichu / hanI strI koDAi nAmi atyaMta rUpa sudarAkAre deSI / ketaleMka dAne cikatho ani koDAi pATANaM AvyA / cikatho zrI zerazAha Asaka ho| te strInaI daravAra etali vi. saM. 1595 varSa zrI siddhAcali asurano rAkhI, tehanI mohanII kSaNa vegalo na rahi | ekadA upadravya huA, tivAraI sakala saMgha zveta.barAcArya ekaThA koDAi pavitra paNi smaraNi smaraI cha', etalaI zerazAha milI e tArtha dugdha dhArAI jainamatanA AmnAyanA prayoga Aho! Shrutgyanam Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka-pariziSTa. karavaI thakI zrI girI thakI asura chAyA nivAraNa kIvI mAhIlo eka akSara lei tehano nAma dejyo / hu~ tuma 57 tatpaTTe zrI vijayadAna suurii| gachi kuzalapaNu karIsa / vijaya zASAI vijayavaMta gacha taha gurjarakhaMDi rAodezi jAmalA nagaraI o0 vR. pATa husyaI / zrIvijayadAnasUrI pihilA trIjI peDhAI karamayAgotri sA0 jagamAla (102-2 ) strI suryAI zASA pharatI / zrIsUrII hADAti dezi, ( 103-2) pUtra | tehano vi0 saM0 1553 varSe janma / vi0 saM0 DhuMDhADa dezi, kacha doza, mAlava dezo, mahizANA pramukha 1562 varSe vrata, udayadharma nAma dIrcha / vi0 saM0 nagaraI aneka jina viMba thAyA / ehavaiM aNahilla 1587 zrI sIrohI nagaraiM gacha nAyaka pada ho| pattana AsanI vaDalI gAmi vi0 saM0 1622 varSe zrI zrI sRrI apramattapaNi bhavya jIvanaI dharmopadeza detA vijayadAnasUrI svarga huo| bhUmaMDali vihAra karatA saMprati zrI tapAgachi saryopama 58 tatpaTe zrIhIravijaya sUrI / sumatA samudre vairAgya nidhi Agima 45 nA koza khaMbA- tehano gujarAti pAla gapura nagareM au0 kha masarA goyati, gaMdhAri, pATaNi, siddhapurI, bijApure, devakipATaNi, tri sA. kuyarA strInAthI kujhe vi0 saM0 1583 varSe nAgaurI, pramuSa nagareM gItArthane pAsi sovAvyA / khaT janma / pUtra hIrAcaMda nAma | ekadA pATAga bahinane midravyanA vigayanA abhigrahadhAri zrI mugasIpAsanaI lavA Ayo, tihAM khaDAkoTaDoI zrIvijayadAna sUrI darzani AvyA | mAMDavagaDha caumAsI rahI punaH gujarAti- gulno upadeza sAMbhalA vi0 saM0 1596 varSe dIkSA godharA nagare rahI umaraTha nagareM AlyA / tihAM upakeza lodhI / hIraharSa nAma dI) / saM0 1617 varSe nADulAi gachi bivaMdaNika biruda dhAraka zrI siddha sUrI vaMzi A0 nagare zrIruSabha prAptAdi paM. pada hUo / 1618 varSe zrI jIvakalaseM--loke kekojI bhaTTAraka ehaq nAma nADaula nagareM zrInemInAtha prAsAde pAThaka pada huo / saM0 jANavu-vi0 saM0 1584 varSe. zrI vijayadAna sUrIne 1620 varSe sIrohI nagaraI zrISabhaprAsAdi gacha nAyaka vaMdyA / sakala saccita tyAgI ekAMtara upavAsa cuvihAra pada huo / tiNahIja varSe zrIajitanAtha biMba thApyo / tapanA kAraka yati dharmi AgalA yogya jAMNI zrI vijaya tihAM thakI zrIsurI naMdIya, loTAMNaka, brAhmaNavATaka, dAMna surIi aNAhella pATaNi mANikAra ( 103-1 ) ajArI, AbU, IDaragaDha, posInApAsa, (104-1)vijApATakI vi0 saM0 1521 varSe gacha nAgaka pada deI pura, pramuSaI vihAra karatA ahimmadAbAdi zikaMdarapuraI svapATi zrI rAjavijaya sUrI nAma dAdhuM | zrI guru ziSya- comAsI tapa karI rahyA / ehave AgarA nagaraI zrIparva yukta hiMduANi dezI vihAra karatA bharaDuyA nagaraiM Ave thakI o. vR0 do0 kRSNacaMdra strI khImAi doDha AvyA | ehabaI koika rUci zAkhAnA gItArtha prati zrI mAsi tapa kIdho chaiM / mahA ADaMbarI devadarzanI jAI bhannimAla pramuSa kSetranaI badalabai jAMNI vi0 saM0 chaI / te dekhI zrIakavara khImAMnai teDo kahaI kete 1613 barSi morayI nagaraI zrI rAjavijaya sUrIno gaccha dInake roje dhare haI / ' tivAre khImA kahaI 'doDha mAbhinna huA / saM0 1615 varSe u0 zrI varma sAgara- sake roje lIye hai / ' zAha kahai tere kuMNa pIra' kIyo / kaMdakudAla nAmA graMtha jalasaraNa khImA kahaI 'merA pIra so hAra gujarAti rahaI / ' ehavi kIdho / tehano lighAvayo, vistAra karavo, tehano mithyA kIrti sAMbhalI pAtasAhaI phUramAMna liSI paM. bhANacaMdradakTa diigho| ekadA surInaI svapnai AvI yakSa zrI naI ahamadAbAdi teDayAne zrIsUrIpAse mokalyA / eTale mANibhadra kahaI.--.tumhArI vijayazASAI pATa thApanA zrIsRri zikaMdara purathakI comAsaI vItaI zrIzaMSazvara pAsa kojo / apara zASA tumha pATi Aja thakI nahIM namI vAMdI, rAyadhanyapuraI AvyA / tivAri paM0 bhANacaMdre chaiM / pATi nAma thApyo tivAri mahArA nAma piNa tihAM AvI zrIharIne sakala vAta AgarAnI kahI Aho! Shrutgyanam Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3] dhaura vaMzAvali. zrIsUrI prasanna huyA | paM0 mANacaMdrane pa Thaka pada deI 1636 varSe zrIciMtAmaNI pAsa pratiSThayA / punaH zrIlAhoranI AjJA dIdhI / etali zrI pAThakanaI tapagacha rAvaNapAsa juhArI dillI nagara caumAsuM rahI saM0 1637 udyotakAraka jAMNi vAcaka (104-2) pramuSa eha varSe akabara bhUgala vaMdAvI AgareM marute AvI jAlaM. AzirvAda vacana kaha ii| duhA: dharAdika (105-2) nagaraI caumAso kIdhA / sara udaya dinakara samaI zrIsUrInI kIrti sAMbhalI yAcaka pramUtra zrIsUrIne opama caMdraudaya nizi hot| rupa (1) bIrudAvai / hodonu yAke nAmapara hIra vairAgara nIpa naI khImasarArI khAMNa / so guru sadA udyauta // ? / / pAtasAha prativAdhio akabara mAnI AMNa || 1 || ehavaI zrIvaDa gachi caturdazika pakSa pippalizAghAI zrI- zrIsUrI akabaradatta jagadguru biruda vAratA, bhinamAla mAladevaI zrIhArIja nagareM vi0 saM0 1635 varSe zrI- huI rAyadhanapura nagaraI AvyA / tihAM svapATi zrIvijayahIravijaya sUrIne vaMdyA / zrIsUrIiM piNa potAnA gAtrI sena sUrI nAma pratiSTayau / A0 pada lahI guru ANa lahI jAMNi Adara dei pAsaI rASyA / anukramaI zrIsUrIiM zrIvijayasena sUrI pATaNi sIrohIiM bihAra kIyo / ane mAladeva sahita dIlI nagaraI pohatA / zrIsUrInaiM pAti- zrIguru ahimadAbAdi varipUra nagara aavyaa| tihAMzAha kaheM-beTho / taba hIra kahe jIyata diyA bichAta u- lukA gachi ru. mevajI satAvIza ziSyaiM zrI sUrI ddhAi devaito pA0 mevA dhanyA he tiNesuM kIDI Ai (?) prativadyA / sarII piNa tehanI sva ziSya thApi kuzala, prathama dina etA jIva huMo / bije dIna pAtasAhIno varddhana, AnaMda, sobhAgya, e yAra zASAI nAma dIdhA bahumAna deSI bichAta nIce dhADakara bakarI eka sagarbhA / zrI guru aDhAra zAkhAI vistAre kahI vicaratA jaMgama mAMhi ghAlI darImAnA kIyo / pAtasAha kahaI-bijehIra kalpavRkSa samAna sobhaI / atha aSTAdaza zASA nAma-- beTho | tadA hIra kahe isa jamImeM jIva haI / sA0 zrImada vijaya 1, vimala 2, sAgara 3, caMdra 4, harSa 5, kahaI ketA jIva / tadi guru kaheM-tIna jIva he / pAta- sobhAgya 6, suMdara 7, ratna 8, sudharma 9, haMsa 10, sAha kholakara deSI to 1 bakarI 2 baccA huA / seo deSa AnaMda 11, varddhana 12, soma 13, ruci 14, pAtasAha kaheM (105-1 )e. dUsarA dhUdA haI, sacce (106-1) sAra; 15, rAja 16, kuzala 17, pIra ho, tumha amhAre guru hoiso | pAtasAhanI sanmAna udaya 18, niramala nAma | zrI surI khaMbAyati haI deSI mlecha mullANIyA dveSa dharI kahaiM abase sacce phakIra gaMdhAra biMdiraI AvyA / tihAM guru upadeza thakI sA. haI to allAkI baMdagIse hajura karcha karAmata dessaavii| rAmajII vi0 saM0 1649 varSe zrI vIra caumukha se sAMbhalI eka pAtasAha mullANIyA sahita zrIsUrIne prAsAda nipajAvyo / caumAsi utarye patanaI AvyA / sabhAI Adara daI kahaI Apa apaNI karAmata dekhAo etalaI zrI sarII tihAM bArabola pragaTa kIdhA / tihAM tivAri pipIlikA ra ajA bhUmIgRha 2 vikAta ThikANe thakI zrI sUrI zrI siddhAcali AvyA / etalaI tihAM kachai valI rajaharaNa 1 TopI 2 valI aneka vadyA karA- mavADa, vAgaDa, majhadhara, iMDhADa, dakSiNa, gujarAta, mAlava, mata dekhI pA0 tUTo thako kahi-tumha baDe darzanI ho / soraTa, devakA patana, pramuSa sakala dvi lakSa manuSya ima kahIM sakalAtmIya deziM parva AvII ATa dina jala- vRMda sahita vi0 saM0 1650 varSe mahA cara thalacara tIryaca jIva prabhUSanI AmArI palAvI, prava- mahotsavi zrI sUrIiM zrI prathama tIrtha karanoM darzana ttiAvI / punaH zrIsiddhAcale pAtasAha manuSya muMDakAdi kIdhI / tihAMbaNA yA cakane dAna huyA / , dravya letA tehanI mAphI kIvI / akabarAgrahi saM. mAtra, aSTabhedI, sattara bhedI, aSTotarI, sAdharmika vAtsala Aho! Shrutgyanam Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka pariziSTa M va lA jANIvA | kiMcahanA ! zrI sUrI u0 sAmavijaya, AjJA lahI samasta gItArtha mili sarvajJa zataka 1 dharma u. vimalaharSa, u, kalyANa vijaya pAMca vizva yukta tatvaH vicAra 2, pravacana parIkSA 3, irIyAvahI kulaka punaH zrI sakala saMgha yukta zrI raiyatAvali zrI nemI darzana 4, pramukha graMtha...jJAnakozI ahimmadAvAdi vabhAyati, kiiyo| tannivAsi saMghAgrahI jIrNagadi baumAsi(106-2) pATaNi, gaMdhArI, pramukha nagaraI thaayaa| vi. saM. rahyA / anukrIma zrI surI unnA nagari AvyA / tihAM 1669 pattani u0 zrI sAmavijayana sAgara AzrI dvipa vAstavya oka vR0 pAsAhasse (?) sphATika biMba bAMta sUrIne saMghAtaI virodha huo| vi0 saM0 1671 zrI zAnti nAthano pratiSThAvyo / tihAM saMvAgrahI ca umAsI varSa zrI khaMbhA yati pAsi nAyara gAmi zrI vijaya sana sUrI rahyA / ehavaI zrI guru tejasvI yazasvI hutaI 3. zrI svarga hugA / somavijaya ga0, u0 zrI vimala harSa ga. gacha bhalAmaNa 60 tatpade zrI vijayatilaka surI kIdhI / zrI vijayasena sUrIne saMgha bhalAmaNi kahArAvI / teha gujarAta dezi vIzala nagaradaM prA. vR. halasara 4. zrI gugaharSa, paM0 zrI kuzalarAja ga0 pramuSa mAtAtha gautri sA. devarAja zrI jayavaMtI gahe saM. 1651 varSe zrI sUrIne uttarAdhyayana, naMdIsUtra, ca usaraNa saMbhalAvaI / . putraratna janmyo / vi.saM. 1662 varSe pAvaI gadi vrata, apaMDa nizcala zubha 'dhyAnaI namaskAra samaratA, zrI mattapA- rAmavijaya nAma | saM. 1667 varSe paM. pada, jirNagIda gacchAdhIzvara, zAha zrI akabara pratibadhika, tatpradatta jagadguru huo | saM. 1673 varSe saMbhAyate gacha nAyaka huo| biruda dhAraka, aneka jala, sthala, tithaMca jaMtu jAti abhaya tahanA amAtya u. zrI somavijaya ga. u. sidhacaMdra ga. amArI paTahAbhivAdanopadeza dAna pravRtyatilAbha grAhaka - paM. zrI zrI harSa, paM. haSANaMda, paM. rAjavimala, pramudha niraticAra aNazaNa ArASaka sarva Ayu varSa 69 ani / gItArtha yukta zrI marUdhara dezi vicareM / ebaI vi. saM. mAsa trika saMpUnita bhaTTAraka zrImajhI hIra vijaya sUrI 1673 varSe bAMtasUrI thakI vAMta pakSa kahivANA / te vi0 saM0 1652 varSi bhA0 sItakAdazA dina sUra mAMhi yakI vi. saM. 1686 varSe ahimadAvAdI u. zrI patibodhI svarga pahutA / te mATe zrI sUrInaI nAma sma- . dharmasAgara tastha ziSya paM. labdhisAgara tasya ziSya paM. raNI kuzala zreNI hUI / / yaduktaM namisAgara, upAdhyAya zrI muktisAgara thakI sAgara gala zrI akabarabhupAla kRpAla mAzarAmANam / kahivANI ( 108-1) / ebaI lukAgacha thakI vi. saM. vidadhe yena tasmai stAt zrI harigurave namaH / / 1 / / 1672 varSI duDhaka matI huA / vi. saM. 1675 (1) 59 tattaTe zrI vijayasena suurii| varSe zrI sIrohI nagaraI zrI vijayatilaka sUrI svarga huaa| tahanA vi0 saM0 1654 vardha AvR0 iNavala 61 tatsaMTre zrI vijayAnaMda suurii| gotri sA...kukSi janma / saM. 1613 varSe vrata / saM0 marUdhara dezi rohA nagare saM0 1642 varSa cAyaNa sA 1626 varSe paM. :pada / vi0 saM0 1641 varSe gacha cahU ANa gAtri sA. zrIyaMta bhAryA siNagArade putra / nAyaka pada huaa| te zrIsUrII ahimmadAvAdI jihAM- tehano jnm...| sA0 zrIvaMtaI zrI hora vijaya sUrInA girapura nagare pAtIsAha zrI jihAMgIranI sabhAI lAhoranA mukha thakI upadeza sAMbhalI saMsArano svarUpa asAra jANA apara mati zAkAdi jItyA | tivAraI jihAMgIra sAhI daza manuSya saMbagati prata lIdho / teha dezanA nAma-madhya vaNaI Adara yakI zrIgurune ' savAI jagataguru' biruda pitA sA0 zrIvaMta vRddha tehanu nAma ru. zrIvaMta dIdho / diivaa| eDava saM0 1371 himmadAvAdI nagaraI hI pyAra putranA nAma. pada putra te dhAro tehageM nAMva dharma hAjApATANa catura vidhi saMgha zAkSi ra 0 zrIdhamma sAgaraI vijaya, 2 bIjo putra aje hanuM nAma amRtavijaya 3, pAMca bolano mithyA duHkRta dIye / punaH zrI sUrIno trIjA putra bhavAnaM nAma bhesavijaya 4, laghu putra varSa 9, Aho I Shrutgyanam Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] nau kalA nAMma tehanuM nAma kamalavijaya 5 e pAMca pitA sahita pula te / punaH sA zrIvatano banevI saM0 sAdUla vRddha chai, mATi ru0 sAdUla nAMma dIvo 6 ta sya putra sa0 bhakti tehano nAma bhaktivijaya 1, sA0 zrI vetanI (108-2) bahina raMgAde tehano nAma raMgazrI dIdho 8, sA0 zrIvaMtanI patnI siNagArade tehano nAMma lAbhazrI dIdho 9, sA0 zrIvatanI pUtrAM sahijo tehano nAma sahIja zrI dIdho 10 / evaM daza saMbaMdhI sAthI cyArase ani sattAvana maNa vRti jJAti, gotri, mitra, sAdharmika pramukha saptakSetra paMca jIrNoddhAra ityAdi sukRti karIne zrIhIreM sva nezrAI zrI sirohI nagaraI zrI ruSabha caitye saM0 1651 varSa vrata, pahilA kahyA e nAma dIdhA / te mAMhi laghu kamalavijayane zrI gurue samatAdika guNi yogya jAMNI u0 zrI somavijaya ga0 ne vAcanAI bhalAvyA | anukami punyodayi SaT zAstramA jJAtA huyA | tivAre zrI vijayasena sUrII aNahila pattanaI zrI paMcAsara pAsa prAsAde kamalavijayaneM paM0 padi kIdhA | vi0 saM0 1675 varSe zrosirohI nagaraI gacha nAyaka pada huaa| prA0 10 poliTyA gautra vIrapAla suta saM0 AMvA bhAi saM0 mehAjAla pada mahotsava kI | sakala sahira punaH sAdharmika saMtoSI manuSya manuSya pIra jI eka eka dIvI / zrI sUrIne upadezi raMjita thA zrI siddhAcala 1 ( 109-1 ) girInAra 2, tAraNagIrI 3, anUdagIrI 4, ghoghA nava khaMDa pAsa 5, zaMkhezvara pAsa 7, baMbhaNavADa 6, evaM sapta tIrthano saMghAdhipati huA / te saMvano varNana kavitaH -- saM0 / are vaMzAvali. 57 pramukhi ekasaTha prAsAdi jIrNoddhAra kIdho / vi0 saM0 1682 varSe zrI zAMtIlapura nagareM zrI saMvAgrahI vijayadeva sUrIne zrI vijayAnaMda sUrIneM gacha mela huo / punaH saM0 1685 varSe aNahillapaTani zrI vijayAnaMda sUrI thakI kapaTa karIne zrI vijayadeva sUrI gacha bheda karI sAgarane gacha mAhi lene devasUrI judA huyA | 2 gacha huyA aNahila pattani / zrI vijayAnaMda sUrIye saMkheDaI nagara zrI AsApurI prAsAda datta vara thaki saM0 1699 varSe paMcAMgulIno upadrava devasUrI kIdho / te zrI sUrII AsapurI devyAI upadrava TAlyo | jaya huA / zrI guru gachi maMgala zreNi hui | ketaleka dine mugasI pAsanI yAtrA kIdhI / zrI gurune aMtarIka pAsanI yAtrAno harSa hUo / ketaleka varSe dakSiNe baharAnipura nagare bomAsaI rahyA / khAnadezI kuMkaNe vicaratAM sUrati comAsI rahyA anukami kAnharmi vicaratA khabhAyati tat zASA zrI akkabarapura nagare zrI sUrI saMghAgrahI caumAsi rahyA / tihAM zrImAli vR0 zASAI pariSa vajIyAnA Agraha thakI zrI vijayarAja sUrIne bhaTTArakapada dIvA / pA0 bajIyAyeM padotsava kIdho / zrI gurunI AzA lahI zrI vijayarAja sUI dosI manIyAneM AgrahI ahami dAvAda nagareM vihAra kIdho / ekadA zrI guru mukhi pA0 vajIo sabhA samakSa dhammopadeza samAdhi paNi sAMbhali cha / ehaveM vANItaraI AvI vabhrAmaNI dIdhI je lohanA gaMjate adhikaraNe bharyA jihAja samudri AvyA / lAbha bahota ( 110-1 ) khAMDA, kusi, kudAlA, charI, tahanA zAstre pApa dekhADyA | zrI gurunaI vacanaI jIvanaI asamAdhinAkAraka raha loraMjita thako vaNA jala sarANa kIdhA / hanA gaMjanaI samudramohi guru mukhi ehanI AloyANa lIdhI / jo tehanaI samudra mAMhi .... * jahAM lagaI ciraMjIvI rahuM Ayu paryaMta jaNa jaNa dITha pravAlAnI japamAlIkA devI puNyarthi vANotara kahe zeTajI hai / etale zrI guruI | punaH zrI sUrIne upadezi samudre jalacara jIvanI ghaNI zrI sIrohII, nAilAI, gamarANI, cacaraDI, Abu yannA kIdhI | zrI gurunaI ehavA paropakArI deSI 205 sattara sahasra gujarAta subhaTa mila soraTha sArI / hAMTA baddha hajjAra ash vaha vyApArI | khaMbhAyata nijakheta sahira star sArIkhA / hallA jhAlA halava pAMti kIdhA pArikhA / pUrava uttara dakSiNa pazcima kRpANa koi na saki kali / tAhari saMgha vIrapAla taNA mahAjala dunI malI / 1 / Aho! Shrutgyanam Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jaina sAhitya saMzodhaka pariziSTa [ khaMDa 1 prathama guNavANIyA pramuSa e Azirvacana kahe zarakarA vAtupAtra gRha nAnAvidhi oSadha dAna zAlAI ApavaI karI abhayadAne AvArapaNe chadaM / huyA / yathoktaH zrImajjaina pravacana rahasya prakAzivacana guNa / zrI vijayAnaMda sUrIjayatu ciraM saMghahitakartA | 1| ehavaI AzApurI dattavara thakI sva Ayu najIka jaNI karma roga TALavA heti dharmarUpa oSaya dhairya gharI karatA huyA / gachanI bhalAmaNI u0 zrI hIracaMdra 0 u0 zrI vIjayarAja ga0 ne dIdhI / saMvanI hita zikSA zrI AcAryaneM kahAvI | zrI gurune u0 zrI kuzalavardhana, u0 zrI devavimala ga0 pramukha gitArtha uttarAdhyayana ( 110-2 causaraNi nijhAmaNi cauda pUrvano sAra namaskAra karatA savI Ayu 69 varSa saMpUrNa dina 3 aNasaNa ArAnI saM0 1711 varSe AsADha kRSNa pratopadaI zrI akavarapura nagaraI bAlapANi vratadhAraka jala thala cara tiryaca jIva rakSAkAraka yuga para sama viruda grAhaka zrI guru harivacanArAdhaka sUrI zrI vijayAnaMdano svarga huA / yathokta:-- zuddha prAgavAda vaMzAbhra prabhAsanadivAkaraH / dadyAdAnaMda mAnadaH sadguruH satatodayaH | 1 | 62 tatpaTTe zrI vijayarAja sUrI | teno gujjara dezi kaDI nagare zrImAlI vR0 zAtAI gotri maNikAra avaTaMke sA0 khImacaMda taMdrahinI gamatAde putra saM0 1679 varSi janma, ne nAMma kucha rajI | saM0 1689 varSi vajIra puraI vrata, nAma kuzalavijaya | saM0 1701 varSe cAMpAnera nagara paMDita pada huA | saM0 1704 varSe zrI sirohI nagareM AcArya pada huo | zrImAlI vRddhazASA pA0 vajiyaI pATa mahotsava kI vo | prA0 sA0 rAute padotsava kI | saM0 1706 varSe zrI khaMbhAta ( 111 - 1 ) bhaTTAraka pada huo | zrI sUrInaI upadezi zrI ahimmadAbAda nagare vAlelA gotrI cAMpAnerI avaki zrImAlI vR0 zAkhA do0 manIyA suna dosI zAMtidAzi durbhikSanA yoga thakI ghaNA prANI sIdAtA jAgI saM0 1720 varSe durbala raMka saMsArIne mAsa 19 paryaMta vastra anna vRta guDa khAMDa - kAvya:-- vyoma yugma mitAbda vAha zazadhara mojbhamANamartha nAnAdeza daraudra dIna janatAnnAdi madAnAvubhaiH / santrAgAraraNAMgaNe nihatavAn durbhikSa vizvaviSaM hAjApATakamaMDana: sa jayati zrIzAMtidAso bhavaH | 1| atha kavitaH - gayoM mahA nirmala caitra dhuMdhalI dITho...... mAdaraM na bhIjavI AsusAI muI mehalI AsA | cAlyA mahinA pyAra bhui nara bahota huA nirAsA / viparIta kAla vIsotaro prANimAtra poSaNa bharaNa zAMtidAsa manIyAsuta tasu kavI AyA tore zaraNa || 1 // arbuda upari sa0 1725 varSe svanAma zrI zAMti nAthano ( 111-2 ) prAsAda nApajAcyo / punaH zrI hamArAcala, tAraNagiri, ArAsaNi, naMdIya, rANakapura, saMkhezvara, bhIlaDIka, evaM sapta tItheI jIrNoddhAra koSo / punaH sphATika zrI zAMtinAtha pramukha biMba 21 zrApyA / saM0 1742 varSi zrI vijayarAja sUrI svarga huA / 63 tala zrI vijayamAna sUrI | tena dakSiNa deza buharAnapura nagara mA0 0 dI0 bAvajI zrI zrI vIrAM putra saM0 1707 varSa janma | saM0 19717 varSe mAlapure vrata | saM 1736 varSe zrI sIrohI nagaraI sA0 dharmasI vanarAji AcArya padano ucchava kI / saM0 1742 varSe nAiore nagare gacha nAyaka pada huo / ehavaI aNahilla pATaNa pAseM saMdara nagara saM0 1749 varSe paM0 nayavimala thakI saMvIjJa mata huuaa| saM0 1771 varSe zrI sAmaMda nagare zrI vijayamAna sUrI svarga huA / 64 talaTTe zrI vijaya Rddhi sUrI / vRddha marudhara dezilA nagare zrI0 0 ( 112-1) liMba gotri sA0 jasavaMta strI yasodA tehanoM putra saM0 1727 barSe janma / saM0 1742 varSe pitA sA jasavaMta putra sahita zrI rukapure dakSiA | saM. 1766 varSe Aho! Shrutgyanam Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 3] vI vaMzAvali. 50 zrI sIrohI nagareM AcArya pada hUo, sA0 hararAja khomakaraNaI padotsava kIvo / saM. 1771 varSe gaThanAyaka pada zrI sANaMda nagare huo| mahetA devacaMda mahetA madana tiNe pATa mahoba kIdho / saM. 1806 varSe zrI sUrAte baMdara svarga huo| atha AsIrvAda kahI hai:jayaMtu guravo jainAstIrtha kSetra ziSyasaMtati / yeSAM nAmnApi jAyaMte rasanA saphalA satAM / / 1 / saMsAravAMchA ya tanya bhUyasI jagrAha dIkSAM zivabhatidAM varAM| jJAnAmRtApUrIta mAnasaH san nityaM punAtu prativAsaraM guruH / / 2 / / paTTAvalIyaM racitA suyatnaiH zRNoti yo maMjula bhAvabhaktathA / tasyAlaye ciMtita kAmasiddhiH zrI kalpavallIva phalAni janyAta // 3 // iti zrI suvihita tapAgacha paTTadhara nAmnI zrI vIra vaMzAvalI samAptaH / / / / saMvat 1962 varSe kArataka vadI 7 / / Aho ! Shrutgyanam Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya suuci| bhUla saMzodhana, 1 kSetrAdeza paTTaka... ... 105 isa aMkameM jo aMgrejI lekha diyA gayA hai vaha mupha2 sadayavatsa sAvaliMgAnI jainakathA karekTarakI gaira hAjarImeM chapa jAneke sababase usameM kucha le0 svargastha sI. DI. dalAla ... 135 vizeSa bhUleM chapa gaI haiM jinase kucha mahattvakI yahAMpara 3 DaoN0 harmana jekobInI jaina sU sudhAra dI jAtI haiM | pAThaka inako sudhArakara phira usa tronI prastAvanA:-anuvAdaka lekhako pddh'eN| aMbAlAla ca. zAhA, bI. e. pRSTa kAlabha paMkti azuddha zuddha ( kAryAlaya taraphathI ) 4. 9 2 1 their in their 9 2 7 spoken in spoken to in 10 2 1 or the of the ENGLISH. 3 enjoying 1 A Comparative Study of 10 2 4 love low uttarAdhyayanasUtra with Pali forests of forests Canonical Books: By 11 1 26 the and the Prof. P.V.BAPAT,M.A., / 131 16 menner manner 2 Rutnakara Pauchavim 28 Nevaras Nivaranas shatika: By K. P. Modi, 13 1 31 condition times B. A. LL. B. ....... ................15 13 1 37 ward word 37 mataphors inetao. 13 2 15 selo thadhA selo yathA 1vIra vaMzAvali athavA tapAgaccha vRddha paTTAvali. 4 2 4 canenot cannot engas Aho! Shrutgyanam Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahie mahAvIra / paDhie (hindI-gujarAtI pAkSika patra ) . saMpAdaka-munirAja zrIjinavijayajI mahAzaya, kyA Apa bhagavAna mahAvIra ke anuyAyI haiM ? kyA Apa mahAvIra ke vIra dharmakA marma samajhanA cAhate haiM? kyA Apa apane ApameM vIratvakI bhAvanA jAgRta karanA pasaMda karate haiM? kyA Apa jaina samAjakI vartamAna sthiti ke sacce hAlake jAnanekI utkaMThA rakhate haiM ? aura kyA Apa jaina samAjameM jo jaDatA, akarmaNyatA, vicArahInatA aura rUDhIkI prabalatA jamI huI hai use ukhADa dUra pheMkanekI manobhAvanA rakhate haiM ? adi ina saba praznoMkA uttara 'hAM' aisA denA hai to, Aja hI eka kArDa likhakara mahAvIra' kI grAhaka zreNimeM apanA nAma darja karA dIjie; aura cAheM to namUneke lie mahAvIrakA eka aMka muphata maMgA dekha liijie| yaha patra muni zrIjinavijayajI ke saMpAdakatvameM gata 'mahAvIra jayaMtI ke dinase prakAzita hone lagA hai / pratyeka mAsakI prati pratipadA ( ekama ) ke dina yaha patra prakAzita hotA hai| isameM sAmAjika, dhArmika, rAjanaitika, aitihAsika aura vividha viSayake acche acche vidvAnoMke likhe hue uttama lekha chapate haiN| "jaina dharma-paricaya" nAmaka eka saMpAdakIya lekhamAlA zurU huI hai jisameM jaina samAja, itihAsa, sAhitya aura tattvajJAnakI sarala aura suvAMdha rItIsa prAmANika carcA kI jAtI hai| pratyeka jainako-cAha vetAMbara ho cAhe digaMbara ho-sabhI ko isakI yaha lekhamAlA avazya paDhate rahanA cAhie / patrameM gujarAtI aura hindI donoM taraha ke lekha rahate haiM / vArSika mUlya manioM Darase 3 tIna rUpaye aura vI. pI. se 3 / ( savvA tIna ) rupaye haiN| patravyavahAra karanekA pattA vyavasthApaka-'mahAvIra' Thi. bhArata jaina vidyAlaya, pUnA siTI. Publisher--Saha Keshavlal Manekchand, -Jain Sahitya Sanshodhaka Samo Fergusson College Road, Poona City Printer-Laxman Bhaurao Kokate, Hanuman Press' Sadashir, 300Poonac Aho! Shrutgyanam Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMrakSaka-zrIyuta haragoviMdadAsa rAmajI zAha-muMbaI // aham / / Kam|Namo tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa I KE skhaNDa 1] jaina [ aMka sAhitya saMzodhaka jaina itihAsa, sAhitya, tattvajJAna Adi viSayaka sacitra traimAsika patra in EsaMpAdaka EM munirAja zrIjinavijayajI . prakAzaka jaina sAhitya saMzodhaka kAryAlaya Thi0 bhArata jaina vidyAlaya, pUnA sittii| vArSika mUlya 5 / / ru0 ] * [prastuta aMka mUlya 1 / / ru0 Aho! Shrutgyanam Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ise avazya paDhie isa aMkake sAtha jaina sAhitya saMzodhakakA prathama jaise jagaprasiddha jarnalas bhI kabhI kabhI 12 mahine khaMDa samApta hotA hai| isa lie grAhakoMkA mUlya bhI pUrA tane ' leITa ' chapate haiM ! hotA hai | AgAmI aMkase dUsarA khaNDa prAraMbha hogaa| jo sajjana dUsare khaNDake grAhaka bananA cAhe ve apanA yaha patra koI kamAIke liye nahIM nikAlA jAta mUnya, jo sADe pAMca rUpayA hai, manioNrDara karake yathA. kevala sAhityake prakAzanArtha hI prakaTa kiyA jAtA hai, vakAza bheja deN| . isakA kharca koI grAhakoMkI phIsase pUga nahIM honA bahutase sajjanoMne isa viSayameM hameM upAlaMbha diyA grAhakoMkI jitanI phI AtI hai usase to tigunAse / hai ki patra niyamita samaya para nahIM nikalatA / unakA Adhaka khacaM isa saMsthAko gAMThakA joDanA paDatA hai upAlaMbha yathArtha hai, paraMtu jina kanAiyoM ke kAraNa yadi sArA kharca grAhakoM hI kI jimmevArI' para rakhaka hamako aniyamitatAkA zikAra honA par3A hai unamese isako prakAzita karanA ho taba to isakA mUlya 5/ rUpayekI banisbata * inDiyana eMTikverI' Adi jarna kuchakakA jikra hamane tIsare aMkake mukhapRSTha 22 para lokI taraha 20 rUpaye vArSika rakhanA paDhe / paraMtu meM kiyA hai, aura vizeSa smaraNArtha phira bhI use yahAM para samAjameM aise viSayoMke jijJAsuoMkI utkaMThAkA ja udRta karate haiN| khayAla kiyA jAya to zAyada eka bhI jijJAsu vaisa nahIM nikalegA jo 20 rUpaye vArSika de kara isaka patrake saMpAdaka munijIkA Ajakala adhika rahanA grAhaka bane / isase pAThaka samajha sakeMge ki jaina sAhi amadAbAda hotA hai / unake zirapara, gujarAtake rASTrIya tya saMzodhakakI kyA paristhiti hai| vidyApIThakI eka nahIM para do do saMsthAoMkA kAryabhAra rahA huA hai- 'gujarAta purAtattva maMdira' aura paristhitI ke aisA hone para bhI patrake saMrakSaka zeda 'AryavidyA maMdira ' nAmaka mahattvakI saMsthA oMke ' A- zrI haragoviMdadAsa rAmajIkI niSkAmabhAvapUrNa udA cArya ' banAye gaye haiN| isa lie vahAMke kAmako saMbhA- Arthika sahAyatA aura patrake saMpAdaka munikIkI jaina lanA unakA prathama kartavya hai / jaba vahAke kAmase kucha sAhityaviSayaka sevAparANatAke viziSTa saMyogase jisa phursada milatI hai taba ve yahAM (pane ) A kara isa prakAra isa patrane ApanA prathama varSa nirvighna rUpase uttama patrakA kAma zurU karate haiM | yaha patra itanA bar3A hai ki tA aura sundaratAke sAtha paripUrNa kiyA hai usI prakAra isake chapanemeM kamase kama do-DhAI mahine lagate haiN| to yaha apanA bhAvi varSa bhI karegA aisA hameM pUrNa mI presavAloMkI kRpA hotI hai to-nahIM to isase bhI jyA- vizvAsa hai| daha samaya laga jAtA hai / isa lie yathAsamaya patra nahIM nikala sakeM to usameM hamArA koI ilAja nahIM; aisA yahAM para hama apane grAhakoMse sirpha yaha nivedana - samajhanA cAhie haiM ki jisa prakAra hama apanA kartavya bajAne meM ke haiM usI prakAra grAhakoM ko bhI apanA kucha kartavya dUsarI bAta yaha hai ki isa prakAra ke patra sabhI isI cAhie / hama grAhakoMse aura kucha nahIM cAhate sipa taraha vilaMbase nikalA karate haiM / hamAre patrakI to bAta nA hI cAhate haiM ki prayeka grAhaka isa varSa eka eka jAne dIjie, khudda gavarmeTakI orase prakAzita honevAle grAhaka banA deM jisase isa patrake liye uThAyA jAne inDiyana eMTorI' aura ' eriyAphiyA inDikA , pArizrama kucha saphala ho sake / Aho! Shrutgyanam Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho ! Shrutgyanam Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzAdhaka -7 jaina sAhitya saMzodhakanA sarakSaka zeTha haragoviMdadAsa rAmajI zAha Aho ! Shrutgyanam Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka jaina sAhitya saMzodhakanA saMrakSaka bou haragoviMdadAsa rAmajI zAha Aho! Shrutgyanam Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya sazodhaka samiti peTrana. zrIyuta hIrAlAla amRtalAla zAha. bI. e. muMbaI, vAIsa peTUna zrIyuta kezavalAla premacaMda modI. bI. e. ela ela. bI. vakIla amadAbAda. zeTha ciraMjI lAlajI vaha jAtyA vardhA. sahAyaka. zeTha paramAnaMdadAsa ratanajI, muMbaI. zrIyuta mana sukhalAla ravajIbhAI mehatA, muMbaI. zeTha kAMtilAla gagala mAI hAthIbhAI, pUnA. zeTha kezavalAla maNIlAla zAha, pUnA. zeTa bAbUlAla nAnacaMda bhagavAnadAsa jhadherI, pUnA. lAIphameMbara. zrIyuta bAbU rAjakumAra siMhajI badrIdAsa jI, kalakattA. zrIyuta bAbU pUraNa naMda jI nAhAra. em. e. el el bI. kalakattA. zeTha lAlabhAI kalyANAI jhaverI, vaDodagA ( muMbaI ). zeTa narottamadAsa bhANajI, muMbaI. zeTha dAmodaradAsa, tribhuvanadAsa bhANajI, muMbaI. zeTha tribhuvanadAsa bhANajI jaina kanyAzAlA, mAvanagara, zeTha kezavajIbhAI mANakacaMda, muMbaI. zeTha devakaraNabhAI mULajIbhAI, muMbaI. zeTha gulAbacaMda devacaMda, muMbaI. zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApaDiyA bI. e. ela ela. bI. solIsITara, muMbaI, zrIyuta kezarI caMdajI bhaMDArI iMdaura. zAha amRtalAla eNDa bhagavAnadAsa kuM0 muMbaI. zAha caMdulAla vIracaMda kRSNAjI, pUnA. zAha dhanajIbhAI vakhatacaMda sAgaMdavALA, hAla pUnA. zAha bALubhAI zAmacaMda, taLegAma ( DhamaDhere ). zAha cunilAsa jhaveracaMda, muMbaI. zAha bhogIlAla cunilAla, solApurabajAra, pUnA kepa. Aho! Shrutgyanam Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7: K Kaka jaina sAhitya saMzodhakanA dvitIya khaNDamAM kevA kevA viSayo Avaze te jANavuM hoMya to A nIcenI noMdha dhyAnapUrvaka vAMco KAKAKAK bIjA khaNDamA, jaina dharmanA prAcIna gaurava upara apUrva prakAza pADanArA aneka prAcIna zilAlekho ane tAmrapatro prakaTa thaze. bIjA khaNDamA, jaina saMghanA saMrakSaka judA judA gacchonI paTTAvaliyo prasiddha thaze. bIja khaNDamA, jaina sAhityanA AbhUSaNabhUta granthonA paricaya ane tenI prazastio prasiddha ase. bIjA khaNDamA, jaina ane vauddha sAhityanI tulanA karanArA prauDha ane gaMbhIra lekho Avaze. bIja khaNDamA, bhagavAna mahAvIra devanA nirvANa samaya saMbaMdhI judA judA vidvAnoe lakhelA lekhanAM bhASAntaro tathA svataMtra lekha avaze bIjA khaNDamA, mo0 bevaranI lakhelI jaina Agamo vebaranI vistRta samAlocanA ApavAmAM Avaze bIjA khaNDamA, jaina sAhityamA ullekhita prAcIna sthaLonAM varNano Avaze. bIja khaNDamA, bauddha sAhityamAM jaina dharmaviSaye zA zA vicAro lakhAelA che tenA vicitra ullekha Avaze. bIjA khaNDamA, jaina saMghamA Aja paryaMta thaI gaelA badhA prasiddha puruSAno Tuka paricaya ApavAmAM Avaze. A sivAya bIjA paNa aneka nAnA moTA apUrva apUrva lekho prakaTa karavAmAM Avaze ane sAdhe tevA ja sundara manahara, darzanIya ane saMgrahaNIya aneka citro paNa yathAyogya ApavAmAM Avaze. XXXXOK Aho! Shrutgyanam Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xxxAKAKAKKAAAAAAAAAAAAAAAA88660AMREnAra NexkKAKXKAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA600000 NAS 866468686086666kala AAAAAKAR // ahaM m|| lA Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa / / data jaina sA hi tya saM zodha ka 155888888888888888888888888888888 jaina itihAsa, sAhitya, tattvajJAna Adi viSayaka sacitra traimAsika ptr| prathama khaNDa saMpAdaka munirAja zrIjinavijayajI ----:*: - -- prakAzaka jaina sAhitya saMzodhaka kAryAlaya bhArata jaina vidyAlaya, pUnA siTI * * vIranirvANa saMvat 2447-vikrama saMvat 1977 12222223333333122222222222222222211512222222222PPSC Aho! Shrutgyanam Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka zA. kezavalAla mANekacaMda bhArata jaina vidyAlaya. pUnA siTI Aho ! Shrutgyanam mudrakalakSmaNa bhAU kokATe hanumAna presa, sadAziva peTha puNe- siTi Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( hindI lekha bhAga ) 1 maMgala 2 nirgrantha pravacana... prathamakhaNDa - viSayasUci. 3 udbodhana 4 siddhasena divAkara aura svAmI samantabhadra 5 haribhadrasUrikA samayanirNaya 6 hariSeNakRta kathAkoSa ( le. paM. nAthUrAmajI premI ) 7 jainendra vyAkaraNa aura AcArya devanandI ( le. paM. nAthUrAmajI premI ) 8 gandhahastI mahAbhASyakI khoja ( le. bAbU jugala kizorajI mukhtAra ) 9 tIrthayAtrA ke liye nikalanevAle saMdhokA varNana 10 jesalamera ke paTavoMke saMthakA varNana 11 zokasamAcAra 12 citra paricaya 13 bAlanyAya ( le0 zrIyuta caMpatarAyajI jaina baoNTara-eTa-laoN) 14 dakSiNa bhAratameM 9 vIM 10 vIM zatAbdikA ... jainadharma (le0 sva0 kumAra devendra prasAdajI jaina ) 15 aMbudavipaNNatti (le0 paM. nAthUrAmajI premI ) .... ( gujarAtI lekha vibhAga ) 1 DaoN0 harmana jaMkobInI kalpasUtranI prastAvanA 2 jaina dharmanuM adhyayana (le0 pro0 sI. vI. rAjavADe em. e. bIes. sI... 2 6 21 63. 88 96 107 113 118 124 129 144 1 269 3 jaina Agama sAhityanI mULa bhASA kaI ( le0 paM. becaradAsa jIvarAja, nyAya-vyAkaraNatIrtha ) 4 ' harimadrasUrino samayanirNaya' (le0 zrIyuta hIrAlAla amRtalAla zAha, bI. e. .) 5 saMpAdakIya vicAra 6 somaprabhAcArya viracita kumArapAla pratibodha 7 DaoN0 harmana jekobInI jaina sUtronI prastAvanA ( prathama bhAga ) ( dvitIya bhAga ). 8 9 sAhityasamAlocana 10 kSetrAdeza paTTaka choTAlAla parIkha bI. e. ) ... 13 ba navA kSetrAdeza paTTaka 14 bRhaTTippanikA nAmaka prAcIna jaina 11 sadayavatsa sAvaliMgAnI jaina kathA ( le0 sva0 sI. DI. dalAla em. e. ) 12 saptabhaMgI ( le0 adhyApaka rasikalAla ... 4.4 ... graMtha sUci 15 eka aitihAsika patra 16 eka zrImAzrI jaina kuTuMbanI junI 19 mahAvIra nirvANano samaya vicAra Aho! Shrutgyanam ... vaMzAvalI 17 ahiMsA ane vanaspati AhAra - khAsa karIne bauddha dharmamAM... 18 DaoN0 hornalanA jainadharma viSenA vicAro ( le0 zrIyuta nAnAlAla nAthAbhAI zAha, bI. e. ) 31 38 43 69, 140 167 97 105 55 135 145 153 157 158 151 186 194 204 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) 2. AgarAnA saMghano sAMvatsarika patra ... 212 [ pariziSTa ] 21 mahAvIra tIrthakaranI janmabhUmi ... 218 1 bRhaTTippanikA nAma prAcIna jainagraMtha sUci (dvitIya aMka ) pRSTha ... ... 1-16 [iMgrejo lekha.] 2 vIra vaMzAvalI athavA tapAgacchavRddha paTTAvali (tRtIya aMka ) pRSTa ... ... ?-64. I The Underourcents of Jainism, By Dr. S. K. Belvalkat', M. A. Ph. D. ... ... ... .... 1 citramUci, 2 The Immediate task before us, 1 zrImahAvIra nirvANabhUmi, pAvApurI ( raMgIna ). . By Prof Benarasi Dass Jain, 2-3 ati prAcIna jaina kIrtistaMbha, citoDa gaha, ___M. A. ... ... ... ... ... 4 pArzvanAtha jaina mandira, karaheDA. 3 A Comparative Study of gener. 5 DaoN. satIzacaMdra vidyAbhUSaNa, mahopAdhyAya, dhyayanasUtra with Pali Canonical 6 svagIya lokamAnya bAla gaMgAdhara tilaka. Books. By Prof P. V Bapat H. A7 7 caturmukha jainamandira, kAparaDA. 4 Ratnakar Pancbavimshatika 8 jaina maMdira mAnastaMbha, devagaDha, (jhAMsI). By K P. Modi, B.A. LL.B. ... 13 9 giranAra parvata-pAcamI TuMka. 5 Logic for the Masses. By C. R. 10 giranAra parvata-neminAthanI TuMka. Jain, Bar-it-Law (hindIvibhAga)119 11 vijayasena sUrine AgarAnA saMghe mAkalelo sacitra sAMvatsarika patra. Aho! Shrutgyanam Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka 7 ( GTONE jainamaMdira mAnastaMbha, devagaDha ( jhAMsI ) Aho! Shrutgyanam Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 1 ] jai // arham // // namo'stu zramaNAya bhagavate mahAvIrAya // na sAhitya saM zodha ka 'purisA ! saccameva samabhijANAhi / saJcaslANAe uvadvie mehAvI mAraM tarai / 'je egaM jANaha se savrvvaM jANai; je savvaM jANai se egaM jANai / ' 'dilaM, suyaM, mayaM, viSNAvaM jaM ettha parikahijjai / ' hindI lekha vibhAga LOGIC FOR THE MASSES. -nirgranthapravacana- AcArAMgasUtra / FOREWORD. By C. R. JAINA, Bar-at-Low. [This little article owes its existence to my growing conviction that the real cause of India's downfall has been the disappearance of what might be termed the scientific or logical turn of mind from her people. How to restore this logical tendency to the Indian mind speedily and in a simple manner naturally flowed from such a conviction. The solution of this troublesome problem has at last been found in the Jaina nyaya upon which this monogram is grounded. May it fulfil its great purpose, will, I doubt not, be the heartfelt wish of every true patriot. C. R. JAIN.] [ aMka 4 Aho ! Shrutgyanam Reader, Has it ever occurred to you to find out why a simple rustic who knows nothing of the three Rs and who is most certainly innocent of all pretensions to logic immediately infers the presence of fire at the sight of smoke? How do Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jaina sAhitya saMzodhaka. [ khaMDa 1 you account for the unerring accuracy of his inference in this matter? Is it not that there is inherent in the human mind a natural capacity for valid deduction independently of a school or collegiate education? Well, this is what may be termed natural logic which, as you see, is a very simple thing. Compared with this the modern system of logic which forms part of the higher education that is imparted only to advanced students, is but a bundle of artificial forms and formulae. It is cumbersome and too much loaded with technicalities, definitions and diagrams which only go to confuse the mind and confound the sense. Besides, it is meant only for a certain class of college students, is learnt with difficulty and is productive of no practical good outside. Natural logic, on the other hand, is a practical function of life, and, therefore, natural to every man, woman and child. It only requires the drawing of attention to a few principles which can be understood and mastered by any one in a short time. There is certainly nothing in the nature of an impossibility in its principles to place it beyond the reach of the moderately intelligent man in the street. How quickly one masters this branch of practical learning, depends on the way it is imparted to men. Certainly, their failure, if any, is to be laid at the door of their instructor. It would be out of place to compare in detail the method advocated here with what is taught as logic in our colleges, but it is well-known that the highest achievement of artificial logic is the possession of a set of rigid diagrams and forms which it applies to each and every proposition to test its formal validity quite irrespective of the question whether the statement of fact or facts involved in its premises be, in reality, true or not. The least advantage to be derived from natural logic, on the contrary, is the acquisition of what may be termed the logical turn of mind that seeks to discover and establish actual relations among things and the true principles of causation of events in nature. The highest gain from this system of natural deduction must, consequently, imply a complete mastery over the empire of nature for our individual and racial good. It only remains to be said that logic is the one science which is the crown of glory of Intellectualism. It is highly practical, useful in every department of learning and the sweetener of life. It was logic which was truly the source of undying fame to the ancient rishis and philosophers of our land; and it is logic whose neglect has reduced us to the lowest level of existence to day. It is, therefore, the duty of every true well-wisher of India and Indians, as well as of the entire human race, to spread the knowledge of this most important science amongst men; and most certainly it should be taught to our boys and girls in their child-hood to impart to them that logical attitude which is the source of all auspiciousness and good. } Hardoi, 22nd August 1920. CHAMPAT RAI JAIN, Bar-at-law. Aho! Shrutgyanam Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ex] laoNjika phora dI mAsIja. 121 AVAANAAA LOGIC FOR THE MASSES, particular person should always get boys and never a girl. It is thus evident that a long course LESSON I. of practice or even an uninterrupted Logic is the method of valid deduc- series of natural events does not justify tion. A valid deduction is only pos- an inference which can only be drawn sible where there is a fixed rule to lead from certain fixed natural or quasithe mind to a particular conclusion natural rules. from a given mark or fact. LESSON III. Illustration. There is a fixed logical rule to guide 1. There is fire in this room, because the mind from :-- it is full of smoke. (1) Cause to effect. [Here smoke is tbe mark of fire. Illustration. The sight of smoke immediately leads Moist fuel if set burning produces one to the conclusion that there is fire smoke. in the room, because smoke is not pro (2) Effect to cause. duced except by fire. ] Illustration. 2. It will be Monday to-morrow, because it is Sunday to day. Where there is smoke there is fire. Where there is no fixed rule there (3) Antecedent to consequent. Illustration. can be no valid deduction there, e.g., i Monday following Sunday ; you cannot tell the number of keys in ii Youth following childhood ; my pocket, because there is no fixed rule that I should always have a parti iii Old age following youth. lar number of keys into my pocket and (4) Consequent to Antecedent. Illustration. never more or less. i Saturday preceding Sunday. LESSON II. ii Youth preceding old age. A fixed logical rule means something iii Childhood preceding youth. more than a mere long course of (5) Concomitance. practice, or a series of disconnected Illustration. events. Suppose a man has hitherto al . i Age and experience. ways carried 5 keys in his pocket and ii Childhood and inexperience. never any more or less : does it entitle any iii Marks of ripeness and deliciousone to say that he will have only five keys ness of taste in fruit. in his pocket to-morrow also ? No, be- (6) Container and contained, 6. e., the cause we have here only a long course whole includes the part, or, what comes of practice which might be discontinued to the same thing, the attributes of the any moment. Suppose further that I have whole are to be found in the part. a friend who is the father of one dozen Illustraion. boys and who has never had a girl born There is no fruit tree in this to him, and suppose that his wife ex- garden; pects to become a mother again: can T herefore there is no mango tree any one say what will be the sex of the in this garden. next child of my friend ? No, because there is no fixed rule in nature that a The instructor should illustrate these Aho! Shrutgyanam Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ in ante euy. [ GT 1 re there is n195 vyatirelim. between six kinds of fixed rules by many illustra- 2. There is fire on this hill, because tions. there is smoke on it. LESSON IV. The hetu (reason) in the first of these illustrations is called contradictory beA conclusion may be drawn cause it (water) is opposed to the from an affirmative logical relationship, nature of fire the presence of absence e. 9., wherever there is smoke there is of which is the subject of inference ; fire. This is called the anvaya form. the pitcher being full of water which is Hence when you see smoke you immi hostile to and destructive of fire there diately say that there must be fire pre can be no fire in it. The second illuSent at its source. But the sight of fire stration is a simple case of non-contradoes not entitle you to conclude that dictory hetu ( reason ). smoke must be there too; for while Further illustrations smoke is always caused by fire, every kind of fire does not produce smoke, Non-contradictory affirmative reason : e. g., red hot charcoal "fire. But you 1. Sound is subject to modification, may sefely infer from the relationship because it is a product. of fire and smoke that where there is (Explanation: All products are no fire there is no smoke. This is liable to modification ; sound is a protechnically known as vyatoreka. duct; therefore, sound is subject to Thus from the relationship between modification). fire and smoke we can infer This is an instance of the rule that 1. the existence of fire wherever there part is included in the whole, 1. e.. the is smoke, and attributes of a class are to be found in 2. the non-existence of smoke where the individual. there is no fire. 2. There is fire on this hill because But we cannot infer there is smoke on it. 1. the existence of smoke from fire, (Effect to cause.) nor 3. It must be raining yonder, because 2. the non-existence of fire where potent rain-bearing clouds are gathered there is no smoke. there. Anvaya and vuatireka taken together. [(Active) Cause to effect. 1 establish the validity of a logical rela- 4. It will be Sunday to-morrow betionship. cause it is Saturday to-day. LESSON V. [ Antecedent to consequent. ] The argument or reason is either of 5. Yesterday was a Sunday, because it is Monday to-day. a contradictory type or of a non-contradictory one. The former of these [Consequent to antecedent 1 implies the existence of a fact which 6. This mango has a delicious taste, is incompatible with the existence of because it is ripe yellow in colour. the fact expressed in the conclusion, [ Concomitance. ] The other type is the non-contradictory Contradictory negative reason : one. 7. The atmosphere inside a steam Illustration. boiler when fire is burning in it is not 1. There is no fire in this pitcher, cold, because heated bodies are not because it is full of water. cold. Aho! Shrutgyanam Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **] laoNjika phora dI mAlIja. 110IG. This is an instance of the whole [ Whole and part 1 and part tpye. Its amplified form 14. There are no potent rain-bearing would be :-- clouds here, because it is not raining All heated bodies are not cold. A here. steam boiler is a heated body when a [Effect to cause.] fire is burning in it. 15. There is no smoke in this place, Therefore, a steam boiler when a fire because there is no fire here. is burning in it is not cold. ] [ Cause of effect.] 8. This woman is not barren, because 16. It will not be Sundy to-morrow, she has a grandchild (which is the effect because it is not Saturday to-day. of the antithesis of female barrenness ). [ Antecedent to consequent. 1 Effect to cause, antithetical.] 17. It was not Monday yesterday, 9. This man is not happy, because because to-day is not Tuesday. he has present in him the causes of [Consequent to antecedent. ] misery (the opposite of happiness ). 18. The right hand pan of this pair [ Cause to effect, antithetical]. of scales is not touching the beam, be10. Tomorrow will not be a Sunday, cause the other one is on the same level because it is Friday to day. with it. [Antecedent to consequent, antithetical.] [ Concomitance. ] 11. Yesterday was not a Friday, be- Contradictory affirmation: 19. This animal is suffering from [Consequent to antecedent, antithetical] some disease, because it has not got 12. This wall is not devoid of an out- the appearance of health. side, because it has an inside. [Effect to cause. ] Concomitance, antithetical.] 20. This woman is feeling unhappy. Non-contradictory negative : because she has been forcibly separated 13. There is no oak in this village, from her lover. because there is no tree in it. [ Cause to effect, antithetical. ] 11. it is Tuesday to day antithetical] some disease.ce of health. Aho I Shrutgyanam Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzothaka. bA la nyA ya [ lekhakaH-zrIyuta caMpata rAyajI jaina, bAriSTara-eTa-laoN.] (prathama vaktavya) adhyApakajI! yaha lekha jo Apake sammukha upasthita hai| bAlakoM arthAt chaThI, sAtavIM aura AThavI kakSAke chAtroM ko nyAyameM praveza karAneke liye likhA gayA hai | "yurupIya-nyAya" to kAlijahImeM adhyayana karAyA jAtA hai| kintu yaha prakaTa hai ki jo manuSya prAkRtika nyAyako jAnatA hai, vaha binA kAlija taka paDhe bhI ucita natIjA nikAla sakatA hai| isase yaha siddha hotA hai ki prAkRtika nyAya atyanta sarala aura subodha hai / merA vicAra hai ki chaThI, sAtavI aura AThavI kakSAke bAlakoMko bhale prakAra "nyAya" kI zikSA dI jA sakatI hai| isameM yogyatA kevala adhyApakameM honI cAhiye, jo ki pratyeka pATha tathA dRSTAnta bhalAbhAMti vidyAthIMko samajhA de / isa zikSAmeM smaraNa zaktipara balAt bala DAlanekI koI AvazyakatA nahIM-yadi chAtrako samajhA diyA jAya / aura na isameM koI bAta aisI hI hai, ki uparokta chAtra bhalIbhAMti na samajha sake / isase svayaM chAtrakI naitika zaktiyAM nyAyakA pratibimba ho jAyaMgI, aura usakA mana svayaM nyAyameM pravRtta hone lagegA | Azaya yaha hai, ki yadi bAlakoM kI samajhameM nyAya na Aya to adhyApaka mahAzayakI truTi hai aura kisIkI nahIM / "nyAya"ke guNoMke bAremeM bhI itanA kahanA ucita pratIta hotA hai ki binA isake jAne huye buddhi tIkSaNa nahIM hotI, aura jo isako jAnatA hai usIkA jIvana saphala samajhanA cAhiye / nyAya hI kI badaulata bhArata barSake prAcIna kAlameM RSi, muni aura vidvAna paMDitagaNa sAre saMsArameM prakhyAta ho gaye / aura nyAyake jAte rahane hIkA yaha phala hai ki vartamAna kAlameM bhAratameM cAroM ora avidyA aura ajJAna phailA huA hai / ataH jo manuSya deza aura jAtike zubhaciMtaka haiM, unakA kartavya hai ki ve yathAsaMbhava zaizavakAlahImeM apanI santAna aura chAtroMke manako "nyAya" meM pravRtta karAveM / isaprakAra "nyAya" meM praveza karaneke artha ucita hai ki chaThI-sAtavIM kakSA taka to yehI pATha-jo Apa logoM ke sanmukha upasthita haiM-paDhAye jAyaM / tatpazcAt AThavIM zreNImeM " nyAya dopikA" "parIkSA mukha" athavA isI prakArakI kisI anya pustakA adhyayana karAyA jAya / isa prakAra chAtroMmeM nyAyakI yogyatA svayaM baDhatI jaaygii| Aho! Shrutgyanam Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] bAlanyAya. 125 prathama pATha niyama nahIM hai vahAM koI ThIka natIjA nahIM nikAlA nA sakatA | Aja hama do udAharaNoMpara aura vicAra prazna-bacco ! Aja ravivAra hai; tuma batalA kareMge, ki " niyama" se kyA prayojana hai| sakate ho ki kala kauna dina hogA? 1-kalpanA karo ki eka gvAlA sUryya nikalanese uttr--somvaar| pUrva zaharameM dUdha becaneke liye mere makAnake sAmanese pra0--kyA tuma batA sakate ho ki kala maMgala, jAyA karatA hai / aura yaha bhI kalpanA kara lo ki budha, yA bRhaspati vAra kyoM nahIM hogA? yaha manuSya 50 barSase lagAtAra yoMhI mere makAnase u0-kyoM ki ravivArake bAda sadaiva somavAra hI jAtA hai aura koI nAgA kabhI isase nahIM huii| to hotA hai, kabhI dasarA dina nahIM hotaa| . kyA tuma batA sakate ho, ki prAtaHkAla bhI vaha pra0-isa liye yadi hama yaha kaheM, ki kala budha mere makAna ke sAmane se gujaregA, yA nahIM ? hogA to kyA hamArA kahanA ThIka hogA? 2--kalpanA karo merA eka mitra rAmadatta hai jo 12 u.-nahIM sAhaba! ApakA aisA kahanA nitAnta laDakoMkA pitA hai| aura jisake Aja taka kabhI bhramAtmaka hogaa| laDakI paidA nahIM huI / isa rAmadattakI patnI garbhavatI (kha) hai / kyA tuma batA sakate ho ki usakA garbhastha-bAlaka pra0--bacco! hamArI jebameM cAbiyoMkA eka putra hogA yA putrI ? gucchA hai, kyA tuma batalA sakate ho ki ina donoM praznoMke uttara "nahIM" meM hai / kyoM ki usameM kitanI kuMjiyeM hai ? pahile praznameM dUdha becanevAlekA bImAra ho jAnA au0-nahIM sAhaba! thavA kisI anya AvazyakakArya yA lAbhakArI vyApra0-kyoM? pArameM laga jAnA, yA dUdha hI kA abhAva ho jAnA saMbhau0-isa liye ki koI aisA niyama niyata - va hai / dUsare udAharaNameM prakRtikA koI aisA niyama nahIM hai ki jisase kisI gacchekI kAMja- nahIM hai, ki amuka manuSyake ghara sadaiva laDake hI hoMyoMkI saMkhyA nirdhArita ho ske| laDakI kabhI na ho| basa hama dekhate haiM ki "nyAya" ke niyamakA uparokta praznottara-rItise yaha prakaTa hai ki nyAya- praya ra prayojana aisI ghaTanAoMse nahIM hai, jo kisI mukhya ke anusAra natIjA vahIM nikAlA jA sakatA hai ki. bAtameM aba taka pracalita rahIM hoM; kintu usa niyata 1--jahAM koI nirdhArita niyama ho, aura ' niyamase hai-jo abataka satya pAyA gayA hai aura 2-- vahAM koI nyAyakA natIjA nahIM nikala bhaviSyameM bhI kabhI asatya nahIM ho sakatA / jaise sakatA jahAM koI nizcita niyama nahIM hai bAlaka-panakA yuvAvasthAse pahale honA / dUsarA pATha bacco! kala tumako yaha batAyA gayA thA ki jahAM koI noTa-adhyApakakA kartavya hai ki bAlakoM ke mana para nAmA udAharaNoM dvArA yaha siddhAnta aMkita kara de| tRtIya pATha uparokta nirdhArita niyama 6 prakArake ho sakate haiM, adhika nhiiN| 1-kAraNake jJAta honese kAryakA anumAna / jaise sulagate huye gIle Idhanase dhuMvAkA jJAna / Aho! Shrutgyanam Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jaina sAhitya saMzodhaka. [khA. 2-kAryase kAraNakA jJAna / isa liye jaba kabhI tuma dhuvA dekho to manameM udAharaNa-dhuMvese agnikA bodha / turanta natIjA nikAla sakate ho ki vahAM agni 3-pUrva pakSase uttara pakSakA bodha / avazya hogI; kintu agniko dekha kara tuma yaha nahIM udAharaNaH-1-ravivArake pazcAta somavArakA honA / kaha sakate ki dhuMvA bhI vahAM hai / kyoM ki dhuMvA to 2-zaizava kAlake pazcAt yuvAvasthA / binA Agake ho nahIM sakatA; kintu Aga binA 3-yuvAvasthAke pazcAt vRddhAvasthA / dhuMvAke bhI ho sakatI hai / jaise sulagate huye aMgAre 4-uttarapakSase pUrvapakSakA jJAna / kI Aga | aura Aga tathA dhuMveke pArasparika saMbaudAharaNa-1ravivArake pUrva zanivArakA bodha / dhase tuma yaha bhI natIjA nikAla sakate ho ki jahAM ___ -2buDhApese pUrva yuvaavsthaa| jahAM Aga nahIM hotI vahAM vahAM dhuMvA bhI nahIM hotA / 5-eka sAtha honevAlI bAtoMkA jJAna / kyoM ki dhuMvA binA Agase nahIM hotA / yaha 'RNarUpa' udAharaNa-1 jaise vaya aura anubhava / -2 bAlakApana aura abodhtaa| basa yaha prakaTa hai ki Aga aura dhuMveke saMbaMdhase -3 phalameM usake pakaneke cinha 4 natIje nikalate haiN| aura usakA svAda vizeSa / 1-agnikA jJAna dhuMveke jJAnase / 6-vyApya-vyApaka arthAt kulameM juja (aMza) 2-dhuveke abhAvakA jJAna agnike abhAvake jnyaanse| zAmila hai; yA yoM kaho ki jAtike guNa 3-vuvekA jJAna agnike jJAnase / vyaktimeM pAye jAte haiN| 4-agnike abhAvakA jJAna dhuMveMke abhAvake jnyaanse| udAharaNa-1 isa phulavADImeM koI phaladAra inameMse pahile do to niyamAnusAra haiM aura isa vRkSa nahIM hai| ataH isameM A- kAraNase ThIka hai / aura pichale do niyamake pratikUla ma bhI nahIM hai| - hai ataH ThIka nahIM / jahAM anvaya aura vyatirekakI tulanA hotI hai, vahAM niyama siddha samajhA jAtA adhyApakakA kartavya hogA ki ina 6 prakArake niya- hai / yathAmoMko bhalI bhAMti bAlakoMko samajhA de aura nAnA 1-jahAM jahAM dhuMvA hotA hai vahAM vahAM agni hotI praznoM dvArA isa bAtakA bhI nizcaya karA de ki kevala hai / ( anvaya) 6 hI prakAra ke niyama prakRti meM haiM-nyUnAdhika nhiiN| 2-~-jahAM jahAM agni nahIM hotI vahAM vahAM dhuMvA bhI nahI hotAM / (vyatireka) caturtha pATha bacco! pazcama pATha nyAyakA siddhAnta " dhanarUpa" niyamase nikAlA bacco ! jA sakatA hai, jisako " anvaya' kahate haiN| isa udAharaNameM ki " isa pahADapara agni hai, kyoM udAharaNa-jahAM kahIM dhuMvAM hai; vahAM Agni ki isapara dhuMvA hai" agniko sAdhya kahate haiM aura dhuMavazya hai| veko hetu / noTa-saptAha do saptAhameM jaba yaha bAta chAtragaNa samajha jAyeM sAdhya vaha kahA lAtA hai jo siddha kiyA to phira Age bddh'e| jAya / Aho! Shrutgyanam Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 ] hetu vaha hai jisake dvArA sAdhyakI siddhI ho / yaha hetu sAdhyakA cinha yA saMbaMdhI huA karatA hai; jaise agnikA cinha dhuMvA / kyoM ki dhuMvA kisI aura bastukA cinha nahIM haiM / kAraNa yaha ki dhuMvA agni hIse paidA hotA hai; aura abhike abhAvameM nahIM paidA ho sakatA / ataH vaha agni hIkA cinha hai aura isI kAraNase turanta agnikA bodha karA detA hai / hetu do prakAra kA detA hai, viruddha va aviruddha | viruddha - vaha hai jo sAdhyake virodhI kA cinha ho aura jisase sAdhya ke pratikUla natIjA ni kale / jaise isa ghaDemeM Aga nahIM hai; kyoMki.. yaha pAnIse bharA huA hai / yahAM pAnI anikA virodhI hai / ataH ajhike astitvakA niSedha karatA hai / bAtamyAca / aviruddha hetu - vaha hai jo saralatA pUrvaka sAdhyake astitvako siddha karatA hai / jaise isa pahAr3a kI coTIpara Aga hai, kyoM ki vahAMse rahA hai / ( vibhinna udAharaNa ) (ka) aviruddha-vidhi - sAdhaka arthAt jinase astitva siddha ho / jaise- 1 127 3 yahAM chAyA hai; kyoMki chatra maujUda hai / yahA~ samartha kAraNase kAryakA bodha huA / 4 -- kala itavAra hogA; kyoM ki Aja zanivAra hai| yahAM pUrva - pakSase, uttara-pakSakA jJAna huA / 5 - kala itavAra thA; kyoM ki Aja somavAra hai / yahAM uttara-pakSa pUrva-pakSa kA jJAna huA / 6 - isa AmameM rasa hai, kyoM ki yaha pakA huA pIche raMgakA hai / yaha sahacarakA udAharaNa hai / (kha) viruddha - niSedha - sAdhaka | 7 - yahAM zIta sparza nahIM hai; kyoM ki vyagni-tApa maujUda hai| yahAM agni, zIta se viruddha hai aura tApa, agni kA vyApya hai| ataH vaha agri kA jJAna karAtA hai / 8 - yaha manuSya asvastha hai, kyoM 1 - zabda pariNAmI hotA hai; kyoMki vaha kriyAse utpanna hotA hai / yaha udAharaNa vyApya - vyApakake saMbadha meM hai; jisakA purA rUpa isa prakAra baiThatA hai / zabda pariNAmI hotA hai kyoMki vaha kAryase utpanna hotA hai / jo jo kiye huye hote haiM ve ve padArtha pariNAmI hote haiN| jaise: ghaTa | usI prakAra zabda bhI kiyA jAtA hai, ataeva vaha bhI pariNAmI hotA hai / athavA jo padArtha pariNAmI nahIM hote ve kiye bhI nahIM jAte / jaise vandhyA strIkA putra / basa usI prakAra zabda kRtaka hotA hai. isI kAraNa pariNAmI bhI hotA hai / F 2 - isa prANImeM buddhi hai; kyoM ki buddhike kArya vacana Adi isameM pAye jAte haiM / yahA~ buddhi sAdhya hai aura bacanAdi hetu / kAryase kAraNakA jJAna hotA hai / ki zayyAprattva / yaha udAharaNa kAryase kAraNa ke niSedhAkA jJAna viruddha rUpa se karAtA hai| kyoM ki svAsthyake niSedhakA bodha hotA hai--usake virodhI bImArI ke kArya arthAt zayyAgrasta hone se / 9 - isa jIvako sukha nahIM hai; kyoM ki usake hRdayameM vyagratA maujUda hai| yahAM dukhakA kAraNa hRdayakI vyagratA hai / ataH vaha dukhako jamAvegI aura dukhake astitvameM - jo sukhakA virodhI hai- sukha kA honA asambhava hai hI / 10 kala itavAra nahIM hogA; kyoM ki Aja zukra hai / yaha udAharaNa pUrva-pakSetra uttara-pakSakA hai / zukravAra yahAM zanivArakA virodhI mAnA gayA 1 11- kala zukravAra nahIM thA, kyoM ki Aja maMgala hai / yahAM maMgalako bRhaspatikA virodhI mAnakara uttara pakSase pUrva pakSakA anumAna kiyA hai / 12 - isa bhItameM usa morake bhAgakA abhAva nahIM hai; kyauM ki isa orakA bhAga maujUda hai / yaha sahacarakA dRSTAnta huA / ( ga ) aviruddha - niSedha - sAdhaka / 13 - isa nagara meM zIsama nahIM hai; kyauM ki yahAM Aho! Shrutgyanam Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka / [ khaMDa 1 / yaha udAharaNa vyApya- ki vinA nyAyazAstrakA adhyayana kiye manuSya satyAsatyakA bhI nirNaya nahIM kara sakatA aura padArtha ke kArya-kAraNakA bhI jJAna nahIM kara sakatA / nyAyatattvake jAne binA manuSyakI buddhizakti kuMThita ho rahatI hai| aura vicArazakti andhI banI rahatI hai / ata: isa kathanameM koI bhI atyukti nahIM hai ki nyAya zAstra ke adhyayana vinAkA manuSya bilakula " bAla " hI hai / bhAratake prAcIna vidvAnoMne nyAyazAstrakA kitanA 15 - yahAM dhuMvA nahIM hai; kyoMki yahAM agni nahIM haiN| yahAM kAyyaise kAraNakI ora dhyAna gayA / vAra nahIM hai / 16 --- kala ravivAra nahIM hogA; kyauM ki Aja zani- sUkSma aura vistRta parizIlana kiyA hai isakI sAdhAraNa janoMko to kalpanA bhI AnI kaThina hai| unhoMne eka 17--kala somavAra nahIM thA, kyauM ki Aja maMgala eka viSayapara to kyA paraMtu eka eka mAmUlI vicAra para nahIM hai / bhI seMkaDoM graMtha aura hajAroM zloka likha DAle haiM ! unake ina gahana tarkoMko dekha kara Aja kalake vidvAn manuSyakA mastiSka bhI cakarAne lagatA hai to phira auroMkI to bAta hI kyaa| eka to yoM hI yaha viSaya kaThina aura phira usapara inakI bhASA saMskRta hokara 128 vRkSakA abhAva hai vyApaka saMbaMdha meM hai / 14--yahAM barasAU bAdala nahIM hai; kyauM ki yahAM nahIM ho rahI / yaha udAharaNa kAryya kAraNake saMbaMdhakA hai / 18 - isa tarAjukA dAhinA palaDA DaMDIko nahIM chU rahA hai; kyauM ki dUsarA palaDA usake barAbara hai / yaha sahacarakA udAharaNa haiM / (gha) viruddha - vidhi - sAdhaka | niroga nahIM pAIM jAtI / 19 - isa prANImeM roga hai; kyauM ki isakI ceSTA usakI zailI usase bhI kaThinatara hai / isa liye vinA saMskRtakA acchA abhyAsa kiye nyAyatattvakA jJAna honA Aja prAyaH hamAre dezavAsiyoMke liye durlabhya ho rahA hai| isa durlabhatAko kucha sulabha banAneke liye aura sarva sAdhAraNako sahaja hI meM isa viSayakA paricaya prApta karA deneke liye zrIyuta jainIjIne yaha prazaMsanIya prayatna kiyA hai / Apa isa bAre meM likhate haiM ki - " merA dRDha vizvAsa hai ki manuSya yadi prAkRtika niyamoMkA vidhipUrvaka anuzIlana kara le to nyAyazAstrakA duruhapatha usake liye bhalIbhAMti prazasta ho sakatA hai / isI vicArako bhaviSya meM kArya rUpa pradAna karaneke nimitta yaha lekha prakAzita karAyA jAtA hai | tAki isa zAstrake dhuraMdhara vidvAnoM dvArA isakI ucita samAlocanA ho jAya | agara ina niyamoMmeM yadi kisI mahAnubhAvako saMzodhana karanekI AvazyakatA pratIta ho to pUrI chAnabInake bAda kara dI jAya / isa lekha dvArA isa zailI kI upayogitA siddha ho jAne para isa viSayako pustakAkAra prakAzita karanekA udyoga kiyA jAyagA jisase mAtRbhASA bhASI chAtra nyAya meM praveza karake satyAsatyakA svayaM nirNaya kara sakeM / " AzA hai ki vidvAnvarga jainI mahAzayake isa ucca Azayako lakSyameM lekara isa bAre meM apanI yogya sammati prakAzita kareMge / 20 - isa strIke hRdayameM pIDA hai; kyoMki yaha apane patise haThAt pRthak kara dI gaI hai / adhyApaka mahAzaya ko ucita hai ki nAnA udA - haraNoM dvArA ina cAroM kisamake anumAnoMkA jJAna bAlakoMko karA de || iti / sampAdakIya TippaNI--Uparake donoM lekha ( iMgrejI aura hindI ) lekhaka mahAzayane, khAsa karake bAlakoM ko nyAyazAstrakA sarala rItise bodha karA deneke hetuse likhe haiM | manuSyama rahI huI buddhi-zaktiko vikasita karane aura satyAsatya ke vicArakI jijJAsAko tRpta karane meM ekamAtra sAdhana nyAyazAstra hI hai| nyAyavettAoM dRSTimeM jisa manuSyane nyAyazAstrakA adhyayana nahIM kiyA vaha, cAhe, phira anya sabhI viSayoMmeM pAraMgata kyoM na ho, paraMtu " bAla " hI kahalAtA hai / " adhItavyAkaraNakAvyakozo'nadhatinyAyazAstraH ( jisane vyAkaraNa, kAvya, koza AdikA adhyayana to kara liyA hai paraMtu nyAyazAstrakA adhyayana nahIM kiyA vaha L 'bAla' hI hai ) yaha naiyAyikoM ke " " bAla kA lakSaNa hai / isa lakSaNameM satyatA avazya rahI huI hai / kyauM " 11 bAlaH I Aho ! Shrutgyanam Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] 129 dakSiNa bhAratame 9 vIM-10 vI zatAbdIkA jaina dharma / dakSiNa bhAratameM 9 vIM-10 vIM zatAbdikA jaina dhrm| [ lekhakaH-svargastha kumAra devendra prasAdajI jaina ] gaMga vNsh| siMhanandIkI caraNavandanA karate haiM / athavA jasi rAjavaM zakA janma eka jaina dharmAcAryakI kRpAse huA ho usake bhAratavarSake prAcIna rAjavaMzoMmeM pazcimake gaMgavaMzIya rAjAoMkA kaTTara jainadharmAvilambI honA bhI koI AzcaryarAjA jainadharmake kaTTara anuyAyI the | yaha bAta paramparAse " kI bAta nahIM hai / aise lekha vidyamAna haiM jo isa bAtacalI AI hai ki naMdIgaNa sampradAyake siMhanandI nAmaka ko nissaMdeha siddha kara dete haiM ki gaMgavaMzIya rAjA jainaeka jainadharmake AcAryane, gaMgavaMzake prathama rAjA ziva dharmake unnAyaka aura rakSaka the / IsAkI cauthIse mArako rAjyasiMhAsana prApta karanemeM sahAyatA dI thii| bArahavIM zatAbdI takake aneka zilAlekhoMse isa bAtaeka zilAlekhameM isa bAtakA barNana hai ki zivamAra kA pramANa milatA hai ki gaMgavaMzake zAsakoMne jaina mandikoguNI bamA siMhanandIkA ziSya thA, aura dUsaremeM - roMkA nirmANa kiyA, jaina pratimAoMkI sthApanA kI, yaha ki siMhanandI munikI sahAyatA se gaMgavaMza vaibhavasaMpanna huA / etadartha isameM koI Azcarya nahIM ki jaina . jainatapasviyoMke nimitta caTTAnoMse kATa kATakara guphAeM taiyAra karAI aura jainAcAryoMko dAna diyA / granthoMmeM isa bhAvake zloka pAe jAyaM ki gaMgavaMzIya rAjA mArasiMha dvitiiy| 1dekho Repertoire depigraphie Jaina (A. isa vaMzake eka rAjAkA nAma mArasiMha dvitIya thA, A, Guerinot zilAlekha naM. 213 aura 214; tathA jisakA zilAlekhoMmeM dharmamahArAjAdhirAja ' satyavAkya' candragiri pahADI para sthita pArzvanAthavastIke zilAlekhakA nimna koMgaNIvarmA-paramAnaDI mArasiMha nAma milatA hai / likhita padya isa rAjAkA zAsana kAla cera, cola, aura pANDya "yo'sau ghAtimalAdviSadabalazilA-stambhAvalI-khaNDana-- na vaMzoMpara pUrNa vijayaprAptike liye prasiddha hai / mArasiMha dhyAnAsiH paturarhato bhagavataH so'sya prasAdIkRtaH / / dvitIyane apane zatru bajjaladevake sAtha sarvotkRSTa vijaya chAtrasyApi sa siMhanandimuninA no cet kathaM bA zilA prApta kiyA aura gonUra aura ucchaMgImeM usane bahuta ghanaghora stambho rAjyaramAgamAdhvaparicastenAsikhaNDo ghnH|| yuddha laDe / jaina siddhAntoMkA saccA anuyAyI honeke (zravaNa belagola zilAlekha, naM. 54, pRSTha 42) kAraNa isa mahAn nRpane atyanta aizvaryase rAjya karake 2 salema jilAkI Manual-Revd.T. F.Foulkes rAjapada tyAga diyA aura dhAravAra prAMtake bAMkApura nA. dvitIya bhAga, pR0 368 kA nimna likhita padya dekhie maka sthAnameM apane prasiddha dharma-guru ajitasenake sanmukha "yasyAbhavat pravarakAzyapavaMzajo'gre kaNvo mahAmuniranalpatapaHprabhAvaH / 3 "zrIdezIyagaNAbdhipUrNamRgabhRcchrIsiMhanandivatiyaH siMhanandimunipapatilabdhavRddhi zrIpAdAmbujayugmamattamadhupaH samyaktvacUDAmaNiH / / gaMgAndhayo vijayatAM jayatAM varaH saH / / " zrImajjainamatAbdhivarddhanasudhAsUtirmahImaNDale luIsa rAIsake pAThAnusAra 'mahipa' kI jagaha 'munipa' pATha reje zrIguNabhUSaNo budhanutaH zrIrAjamallo nRpaH / / " diyA hai, jo ThIka saMgata mAlUma detA hai| (bAhubalI caritra, zloka 8) Aho! Shrutgyanam Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 jaina sAhitya sNshodhk| . [kha tIna dinoMke vratase zarIra tyAga diyaa| mArasiMha dvitI- "jisakI usake svAmIne nolambarAjase yuddhake samaya yakI samAdhikA lekha kUge brahmadeva khaMma nAmaka stambhake isa prakAra prazaMsA kI thI " jo vajrarUpa dAMtoMse zatruke nimna bhAgameM cAroM orake zilAlekhoMmeM vidyamAna hai / vaha hAthiyoMke mastakako vidIrNa karatA hai aura jo zatrurUpI stambha zravaNa belagola (mAisAra) kI candragirI pahADiyoM- hiMsra jIvoMke liye aMkuzake samAna hai / aise hAthIvat para sthita mandiroMke dvArapara hai| yadyapi isa lekhameM Apa jaba vIra ne vIra yoddhAoMke sanmukha virAjamAna haiM to koI tithi nahIM likhI hai, tathApi mArasiMha dvitIyake aisA kauna nRpa hai jo hamAre kRSNabANoMkA grAsa na bne"| mRtyukI tithi eka dUsare zilAlekhake AdhArapara sana "jo nRpa raNasiMhase laDate hue isa prakAra garja kara 975 I0 nizcaya kI gaI hai| bolA, " he nRpati jagadekavIra! tumhAre tejase maiM eka caamunnddraay| kSaNameM zanu ko jIta sakatA hUM, cAhe vaha rAvaNa kyoM cAmuNDarAya yA cAmuNDarAja isa mahAn nupatika, na ho, usakI purI laMkA kyoM na ho, usakA gaDha trikUTa suyogya maMtrI thA / isa mantrIke zauryahI ke kAraNa mAra- kyoM na ho, aura usakI khAI kSArasamudra kyoM na ho / " siMha dvitIya vajalase tathA gonUra aura ucchaMgIke raNa- "jisako svargAganAone yaha AzIrvAda diyA thA kSetroMmeM vijaya prApti kara sakA / zravaNavelagolake eka "hama loga isa vIrake bahutase yuddhoMmeM usako kaNThAliMzilAlekhameM cAmuNDarAya kI isa prakAra prazaMsA kI huI ganase utkaMThita huI thIM, parantu aba usakI saDgakI hai-" jo sUryakI bhAMti brahmakSatra kularUpI udayAcalake dhArake pAnIse hamaloga tRpta huI haiM / he raNaraMgasiMhake zirako maNikI nAI bhUSita karatA hai; jo caMdramAkI vijetA ! tuma kalpAMta taka ciraMjIva raho / jisane bhAMti apane yazarUpI kiraNoMse 'brahmakSatra kularUpI sama- caladaMkagaMga nRpatikI abhilASAoMko vyartha kara diyA. drakI vRddhi karatA hai, jo brahmakSatra kularUpI khAniyukta- jo apane mujavikramase gaMgAdhirAjyake vaibhavako haraNa parvatase utpanna mAlAkA maNi svarUpa hai aura jo brahmakSatra karanA cAhatA thA; aura jisane vIroMke kapAlaratnoMke pyAle kularUpI agniko pracaNDa karaneke hetu prabala pavanake banA kara aura unako vIrazatruoMke zoNitase bharakara samAna hai| aisA cAmuNDarAya hai / khUnake pyAse rAkSasoMkI abhilASAko pUrNa kiyaaN|" uparokta "kalpAnta kSubhita samudra ke samAna bhISaNabalavAle aura zilAlekha svayaM cAmuNDarAjakA likhA huA apanA varNana pAtAlamallake anuja vajjaladevako jItaneke hetu indra hai / parantu aisA jAna paDatA hai isa zilAlekhakA adhinRpatikI AjJAnusAra, jaba usane bhujA uThAI; taba ka bhAga aprApya hai / aisA mAlUma detA hai ki heggaDe usake svAmI nRpati jagadekavIrake vijayI hAthIke sanmukha kannane, apane lie kevala aDhAI paktioMkA lekha likhazatrukI senA isa prakAra bhAga gaI jaise dauDate hae neke lie, cAmuNDarAyake mUla-lekhako tIna ora acchI hAthIke sanmukha mRgoMkA dala | tarahase ghisA diyA; aura kevala ekahI orake lekhako 4 dekho, luIsarAIsa racita 'zravaNabelagolake zilAlekha naM 38 / 5dekho, melAgAnikA zilAlekha jisako luIsa rAIsane apane 'zravaNa belagolake zilAlekhoMkI bhUmikAkI pAda TIkAmeM uddhRta kiyA hai / punaH dekho, epigrAphiyA inDikA, bhAga 5, zilAlekha naM. 18 / 6 ina caturtha, tRtIya kRSNakA pautra-dekhA 'epiyAphiyA inDikA' bhAga 5, lekha naM0 18 // 7-8 "brahmakSatrakulodayAcalazirobhUSAmaNiAnumAn brahmakSatrakulAbdhivarddhanayazorociH sudhAdIdhitiH / brahmakSatrakulAkarAcalabhavazrIhAravallImANiH brahmakSatrakulAgnicaNDapavanazcAmuNDarAjo'jani // kalpAntakSubhitAbdhimISaNabalaM pAtAlamallAnujam jetum vajjaladevamudyatabhujasyendrakSitIndrAjJayA / Aho I Shrutgyanam Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] dakSiNa bhAratameM 9 vIM-10-cIM zatAbdIkA jaina dharma / 131 rakha choDA, jisakA anuvAda Upara diyA hai / " cAmu- tathA kRtayugameM vaha SaNmukha thA, tretAmeM rAma, dvAparameM NDarAyane eka granthI racanA kI jisakA nAma cAmuNDa- gANDIvi aura kaliyugameM vIra mArtaNDa thA / phira usakI rAya purANa hai aura jisameM 24 tIrthaMkaroMkA saMkSipta aneka upAdhiyoMke prApta honeke kAraNa likhe haiM / kheDaga itihAsa hai aura usake antameM Izvara nAma zaka saMvatsara yuddhameM vijjaladevako parAsta karanese usako samaradhurandhara900 (978 IsvI) usakI tithi dI huI hai"| kI upAdhi milI | nolambayuddha meM gonUra nadIkI tIra, uparokta zilAlekhake zlokoMmeM diyA huA varNana cAmu- usakI vIratApara 'vIramAtaMNDa' kI upAdhi, ucchaMgI NDarAyapurANake varNanase milatA julatA hai / usa purANake gaDhake yuddha ke kAraNa raNaraMgasiMha'kI upAdhi,bAgalUrake kileprAraMbhake adhyAyameM yaha likhA hai ki usakA svAmI gaMga- me tribhuvana-vIra ' aura anya yoddhAoMkA vadha karane kula cUDAmaNi jagadekavAra nolambakulAntaka-deva thA; aura govindako usa kile meM praveza karAne ke upalakSyameM aura vaha brahmakSatravaMzameM utpanna huA thA / antake adhyA- 'vairIkulakAladaNDa ' kI upAdhi kAma nAmaka yameM yaha likhA hai ki vaha ajitasenakA ziSya thA / nupati ke gaDhameM rAjA tathA anya logoMko harAnese 'bhujapatyuH zrIjagadekavIranRpatejjaiMtradvipasyAgrato vikrama ' kI upAdhi, apane kaniSTha bhrAtA nAgavarmA ko dhAvaddantini yatra bhagnamahatAnIkaM mRgAnIkavat / / usake dveSake kAraNa mAraDAlane ke nimitta -- caladaMkagaMga' kI upAdhi; gaMgamaTa mudu rAcayyake vadhase 'samara-parazuasmin dantini dantavajradalitadvitkumbhikummopalaM rAma' aura 'pratipakSa-rAkSasa' kI upAdhiyAM; subhaTavIrottaMsapurAonaSAdini ripuvyAlAGkuze ca tvayi / vIra ke gaDhako nAza karaneke kAraNa ' bhaTamAri' kI syAt ko nAma na gocaraH pratinRpo madbANakRSNoraga / upAdhi, apanI aura dUsaroMke vIraguNoMkI rakSAke kAraNa grAsasyeti nolambarAjasamare yaH zlAdhitaH svAminA / / 'guNavaM kAva' kI upAdhi, usakI udAratA evaM sadguNa khAtaH kSArapayodhirastu paridhizcAstu trikUTa: purI Adike kAraNa 'samyaktva ratnAkara' kI upAdhi dUsalaGkAstu pratinAyakostu ca surArAtistathApi kSame / / roke dhana dArA haraNa kI icchA na karanese 'zaucAbharaNa' taM jetuM jagadakavIranRpate tvattejasItikSaNAn kI upAdhi; hAsyameM bhI kabhI asatya na bolanese 'satya nivyUDhaM raNasiMhapArthivaraNe yenojitaM gajitam // yudhiSThira ' kI upAdhi; atyanta vIra yoddhAoMke zivIrasyAsya raNeSu bhUriSu vayaM kaNThagrahotkaNThayA romaNi honeke kAraNa 'subhaTacaDAmaNi' kI upAdhi taptAH samprati labdhanivRtirasAstat-khaDgadhArAmbhasA / milI / antameM apane granthameM vaha apaneko 'kavijanakalpAntaM raNaraGgasiMhavijayi jIveti nAkAGganA zekhara' bhI kahatA hai / gIrvANIkRtarAjagandhakariNe yasmai vitIrNAziSaH / / ___ ina uparokta ullekhoMmeMse bahutoMkA aura kahIM varNana AkRSTuM bhujavikramAdabhilaSan gaGgAdhirAjyazriyaM nahIM hai / parantu yaha bAta dhyAna dene yogya hai ki itane yenAdau caladaMkagaGganRpatirvyAbhilASI kRtaH / / prasiddha aura gauravAnvita kAryoMke sAtha usake eka bhI kRtvA vIrakapAlaratnacaSake vIradviSaH zoNitaM pAtuM kautukinazca koNapagaNAH pUrNAbhilASIkRtAH / / dhArmika kAryakA varNana nahIM hai / pratyuta adise anta ta(syAgaDa brahmadevakhambhakA zilAlekha, I. sa. 983, dekho. la ka yuddha aura raktapAtakI hI kathA varNita hai| " rA. zravaNabelagola. pRSTa 85) ___ parantu isa bAtako siddha karane ke lie sandeha rahita 9 luIsa rAIsa 'zravaNabelagolake zilAlekha' bhUmikA pR. 22, pramANa upasthita hai ki vRddhAvasthA prApta hone para cAmuNDatathA karnala mekarjAkA kalekzana (ec. eca. vilsanadvArA saMpAdita, bhAga 1, pR. 146; jahAM yaha likhA hai ki cAmuNDarAya purA- 10 dekho, luIsa rAIsa, 'zravaNa belagolake zilAlekha, 'bhUNameM jaina dharmake 63 prasiddha puruSoMkA varNana hai| bhikA, pR. 34. Aho! Shrutgyanam Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jaina sAhitya saMzodhakA [khaMDa iAAAAAAAAnnnnnnnnnHARARAMNAAAAAAAAAAAAAAKAR MARAARAAAAAHARANAAAAAA rAya adhikatara apane guru ajitasenakI sevAmeM, dhArmika eka hastalikhita pustakameM likhA hai ki " cAmuNDarAya vicAroMmeMhI, apanA samaya vyatIta karatA thA aura zravaNa jo -- raNaraGgamalla ' 'asahAya-parAkrama' 'guNaratnabhUSaNa' belagola (mAisora ) ke vindhyagiri aura candragiri para 'samyaktva-ratna-nilaya' Adi upAdhidhArI hai, jo siMha gomaTezvara aura neminAthakI vizAla mUrtiyoMkI sthApanA nandI mahAmunidvArA abhinandita gaMgavaMzIya nRpati rAjakarane aura apanI sampattike adhika bhAgakA ina malladevakA mahAmAtya ( pradhAnamantrI ) hai "15 / mUrtiyoMkI pUjAmeM vyaya karane ke kAraNa usakA nAma cAmuNDarAya dvArA sthApita mUrtiyoM aura mandiroM kA jainamatake mahAn unnAyakoM meM amara ho gayA / varNana karaneke pUrva yaha uttama hogA ki hama una sthArAcamalla yA rAjamalla dvitIya / noMkA saMkSepa varNana kareM jinameM ukta dhArmika smAraka sthigaMgavaMzIya mArasiMha dvitIyake maraNoparAnta pAJcAladeva, ta haiM aura jo Ajakala jainayAtriyoMke liye atyanta jisakA pUrA nAma dharmamahArAjAdhirAja satyavAkya kogaNI pavitra tIrtha haiN| varmA pAJcaladeva thA, siMhAsanArUDha huA | usake ana zravaNa belagola / ntara rAcamalla yA rAjamalla dvitIya rAjA huA jisakA zramaNa belagola arthAt zrabhaNa yA jainiyoMkA belagola pUrNa nAma dharma-mahArAjAdhirAja satyavAkya koguNIvarmA mAisorameM hasana jileke cannarayapatna tAlukemeM eka grAma hai| rAcamalla thA / cAmuNDarAja rAcamalla athavA rAjamalla hela belagola aura koDI belagola nAmaka do belagolose dvitIyakA bhI mantrI thA / eka zilAlekhameM likhA hai, pRthak karaneke liye yahAM belagolake pUrva zravaNa zabdakA " rAya ( arthAt cAmuNDarAya ) nRpati rAcamalla kA zreSTha prayoga huA hai / kAnaDI bhASAmeM belagolakA artha hai mantrI ,12 , aura dUsare meM " cAmuNDarAya jo vaibhavameM "zvetasarovara" aura bahutase zilAlekhoMme " dhavala saronAti nAhitI , nAtalI navanA. vara" " dhavala sarasa" aura "zvetasarovara" kA ullekha maka eka jainagranthameM yaha likhA hai ki rAjamalla nAmaka hai, aura usa sthAna para sthita manohara sarovara hI ke eka nRpati thA, jo siMhanandI munikA caraNopAsaka thaa| kAraNa usakA yaha nAma paDA hogA | vahAM do pahADiyAM cAmuNDabhUpa ( athavA rAja ) usakA mantrI thaa| 4 haiM / eka usake uttarameM aura eka dakSiNameM | unake 11 DaoN. phlITake matameM rAcamalla nAma zuddha hai ( dekho, epigrAphiyA inDikA, bhAga 5, lekha naM. 18) aura kucha zilAlekhoMmeM bhI yaha nAma milatA hai, para jina jainalakhoM ko hamane bhUmikAmeM udRta kiyA hai ve rAjamalla nAma hIkA upayoga karate haiN| aura dekho, epigrAphiyA karaNATikA, bhAga 3, lekha naM. 107. 12'rAcamalla bhUvaravara maMtrI-rAyane / ' (bhAMDArI vastI zilAlekha, lu. rA. zravaNa belagola, lekha pR0 103) 13 " rAcamallaM jagan nutan AbhUmipaNa dvitIyavibhavaM cAmu. NDarAyam" (dvArapAlaka daravAje ke bAI orakA zilAlekha, dekho, lu. rA. zravaNa pR067 14 "zrIdezIyagaNAbdhipUrNamRgabhRcchrIsiMhanandivati-- zrIpAdAmbujayugmamattamadhupaH samyaktvacUDhAmaNiH / zrImajjainamatAbdhivardhanasudhAsUtirmahamiNDale reje zrIguNabhUSaNo budhanutaH zrIrAjamallo nRpaH / / ... tasyAmAtyazikhAmANiH sakalavit samyaktvacUDAmaNibhavyAmbhojabiyanmaNiH sujanavandivAtacUDAmANiH / brahmakSatriyavaizyazuktisumaNiH kItyaughamuktAmANiH pAdanyastamahIzamastakamaNizcAmuNDabhUpo'graNIH / / " (bAhubalIcaritra, zloka 6-11) 15 siMhanandimunIndrAbhinanditagaGgavaMzalalAma...... zrImadrAjamalladeva-mahIvallabhamahAmAtyapadAvarAjamAna-raNaraGgamallA-sahAyaparAkrama-guNaratnabhUSaNasamyaktvaratnanilayAdivividhaguNagrAmanAmasamAsAditakIrti...zrImaccAmuNDarAya-bhavatpuNDarIka---- dravyAnuyogapraznAnurUpaM......" ( abhayacandra vidyacakravatIracita gomaTasAra TIkA ) 16 zravaNa zilAlekha naMbara 108 tathA 54. Aho! Shrutgyanam Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1 dakSiNa bhAratameM 9 vIM-10 vIM zatAbdIkA jaina dharma / wwwwwwaroornawwwmain. varianRRANnnnn. nAma kramazaH candragiri aura vindhyagiri haiM, jinapara jai- meM gommaTezvarakI usI prakArakI eka aura mUrti bananiyoM ke mandira aura pratimAeM haiM; aura zilAlekha bhI vAI / 18 haiM jinase jinamatake prAcIna itihAsapara bahuta prakAza ye "vizAla eka hI pattharameM banI huI nagna jaina-mUrtiyAM paDatA hai / eka paramparAgata kinvadantIke anusAra candra- saMsArake Azcaryomasa haiM " "ye "nissaMdeha jaina-pratigiri nAma candraguptake kAraNa paDA hai, jo apane guru mAoMmeM sarvotkRSTa aura samasta eziyAkI pRthak-sthita bhadrabAhu aura usake 12000 ziSyoM ke sAtha eka bhayaM- pratimAoMme sabase baDI haiM / UMcAI para sthita honeke kara durbhikSa ke nikaTa Anepara pATaliputra choDakara dakSi- kAraNa, kosoMtaka dRSTi gocara hotI haiM / aura eka vizeNakI ora calA gayA thA / candragiri hI para bhadrabAhune gha sampradAyakI hone para bhI, unakA vizAla gurutva aura apane nazvara zarIrakA tyAga kiyA aura antakAlameM usa- divya zAnti-prakAzaka svarUpake kAraNa hameM unheM pratiSThA ke nikaTa kevaLa eka hI ziSya upasthita thA aura vaha yukta dhyAnase dekhanA paDatA hai / zravaNa belagola vAlI uparokta candragupta thA / yadi hama jaina-kimvadantIko sabase baDI mUrtikI uMcAI lagabhaga 563 phITa hai aura svIkAra karale to pariNAma vahI nikalatA hai ki upa- kaTike nimnabhAgameM usakI cauDAI 13 phITa hai| vaha rokta candragupta jo bhadrabAhu munikA ziSya thA, prasiddha 'nIsa ( Gneiss)' pattharake eka bar3e TukaDese kATakara maurya-samrAT hI hai / 17 banAI gaI hai; aura aisA jAna paDatA hai ki jisa jaga___ candragiri hI para cAmuNDarAyane eka bhavya maMdira ni- ha para vaha Aja sthita hai vahIM para vaha banI thii| karkalavAlI rmANa karA thA jisameM usane 22 veM jaina tIrthaMkara nemi- mUrti jo usI patthara kI hai,parantu jisakI lambAI 15 phITa nAtha kI mUrti sthApita karavAI / tadanantara cAmuNDarAya- kama hai, anumAnase 80 Tana taulameM hogii| ina bhImakAyamUke putrane usakA dUsarA khaNDa bhI banavA diyA aura usameM tioMmeM sabase choTI yenUravAlI mUrti hai jo 35phITa lambI teisaveM tIrthaMkara pArzvanAthakI mUrti sthApita kI gii| hai / ye tInoM mUrtiyAM lagabhaga ekasI haiM, parantu yenUravAlI yaha donoM khaNDa IsAkI dasavIM zatAbdI meM nirmita hue mUrtike kapoloMmeM gaDDhe haiM aura usase gaMbhIra musakurAhaTa aura unase usa samayakI gRha nirmANa kalAkA uttama kAsA bhAva prakaTa hotA hai, jisake kAraNa logoMkA yaha bodha hotA hai| kahanA hai, ki usake prabhAvotpAdaka-bhAvameM nyUnatA gommaTezvara / A gaI hai / jaina kalAkI ati ekaniyamabaddhatAkA yaha vindhyagiripara cAmaNDarAyane bAhubalI athavA bhuja- uttama pramANa hai ki yadyapi yenUravAlI mUrtikI musakarAhabalIkI, jinakA adhika lokaprasiddha nAma gommaTa- Tako choDakara vastutaH tInoM vizAla mUrtiyAM eka hIsI svAmI athavA gommaTezvara hai, eka vizAla pratimAkA haiM, tathApi unake nirmANa kAloMmeM baDA antara haiN|" nirmANa kiyA / kAlAntarameM cAmuNDarAyakA anukaraNa 18 zravaNa belagolakI mUrtiyoM ke liye dekho-'inDiyana enTI. karake vIra-pANDya ke mukhyAdhikArIne karkala (dakSiNI se kverI ' bhAga 2, pR. 128 ' epigrAphiyA inDikA,' bhA.7 pR. kanArA ) meM san 1432 I. meM gommaTezvara kI dUsarI 108.laIsa rAIsakA 'mAIsora o: kurga' pR. 47 / ka lakI mUrti bnvaaii| aura kucha kAla uparAnta pradhAna timma- mAtayAka ta pamAna A. mUrtiyoM ke liye dekho-'inDiyana enTIkerI' bhAga 2, pR. 353. 'epigrAphiyA inDikA' bhA. 7, pR. 112 / -yenUrakI mUrtiyoM ke rAja ne yenUra ( dakSiNI kanArA ) meM san 1604 I0 viSayameM dekho-inDi. enTI. bhA. 5, pR. 37, epi. inDi. bhA. 17 isa viSaya para vizeSa dekhane ke liye dekho-rupiyAphiyA 7, pR. 112 / karnATikA, bhAga 2, bhUmikA pR0 1-14 / aura bhI dekho miseja 19 dekho-'impIriyala gejheTiyara Ava inDiyA' pR. 121. sinakleyara sTivansana racita "di hAI Ava jainIjama" 20 dekho-vinseNTa smItha racita 'e hisTarI Ava phAIna pR0 10 // ArTa ina inDiyA enDa hilona' pR. 268 / Aho! Shrutgyanam Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 jaina sAhitya sNshodhk| [kh| cAmuNDarAya-nirmita mUrti " kevala tInoMmeM adhika yaha likhA hai ki cAmuNDarAjana mUrti banavAI, aura prAcIna athavA lambI hI nahIM hai, kintu baDI DhAlU pahA- tIsarI paMktimeM likhA hai ki gaMgarAjane mUrttike AsapADIkI coTIpara sthita hone aura etadartha usake nirmANameM sakA bhavana banavAyA / "22 baDI kaThinAiyoMkA sAmanA karaneke kAraNa usakA vRttAnta bAI aurake pattharameM yaha lekha haisabase adhika rocaka hai / yaha mUrti digambara hai aura zrIcAmuNDarAje karavipaleM uttarAbhimukha sIdhI khaDI hai......jaMghoMke Upara vaha zrIgaMgarAje suttAle karavipale / binA sahAreke hai / urusthala taka vaha valmIkase AcchA- arthAtdita banI huI hai, jisameMse sarpa nikala rahe haiM / usake zrIcAmuNDarAjane nirmANa karAyA / donoM padoM aura bAhuoMke cAroM aura eka veli lipaTI zrIgaMgarAjane caityAlaya nirmANa karAyA / huI hai jo bAhuke UparI bhAgameM phaloMke guccho meM: "isakI lipi nAgarI hai aura bhASA marAThI hai... samApta hotI hai / eka vikasita kamalapara usake paira zAyada mahArASTra dezake jainayAtriyoMke lAbhArtha marAThI sthita haiM / bhASAkA prayoga kiyA gayA hai / 123 citra I 6 meM / hamane uparokta zilAlekhoMkI pratizravaNa belagolakI gomaTezvarakI mUrtike / lipi dI hai / pahile bAI aurakA lekha hai / donoM nimna bhAgakA shilaalekh| paMktiyoM meM ekahI prakArake akSara honeke kAraNa bAI zravaNa belagolakI gommaTezvarakI mUrtike dAhine aura aura ke lekhakA gaMgarAjake samayameM khudA jAnA mAnA bAeM pairoMke samIpa choTAsA lekha hai / dAhine pairakA jAtA hai, jaba usane cAmuNDarAja sthApita gomaTezvara lekha yaha hai: mUrtike cAroM ora bhavana nirmANa karAyA / yaha dekhate zrIcAmuNDarAjaM mADisidaM; hue bhI yaha bAta sambhava jAna paDatI hai ki bAI zrIcAmuNDarAjana [ze] yva [va] ittAM; orakA lekha dAhinI aura vAlekA kevala dUsarI bhASAmeM zrIgaMgarAja suttAlayavaM mADisida; rUpAntara hai| arthAt gNgraaj| zrIcAmuNDarAjane nirmANa karAyA, zrIcAmuNDarAjane nirmANa karAyA, gaMgArAja hoyazAla-vaMzIya-nRpati viSNuvardhanakA mazrIgaMgarAjane caityAlaya nirmANa kraayaa| ntrI thA, jisane IsAkI 12 vIM zatAbdImeM zAsana kiyaa| " prathama aura tRtIya paMktikI lipi aura bhASA lagabhaga san 1160 I0 ke eka zilAlekhameM gaMgarAja, kAnaDI hai / dvitIya paMkti prathama paMktikA tAmila ana- cAmuNDarAya aura hullakI prazaMsA isa prakAra pAI vAda hai, aura usameM do zabda hai jinameM pahalA 'grantha' jAtI hai| aura dUsarA 'vaTTeluttu' lipimeM hai / pahilI do paMktiyoM meM __" yadi yaha pUchA jAya ki prArambhameM ( zravaNa vela golameM ) jaina-matake kauna 2 unnAyaka the-to kahanA ina mUrtiyoM kI zilpakalAkA vizeSa varNana jAnaneke liye- hogA ki (ve the) rAcamalla nRpati kA mantrI rAya, usake slaraka (Slurrock ) racita 'menyuala mAva sAutha kanArA, pR. 85, phargusana sAhebakI 'hisTarI Ava inDiyana Arci- 22-23 dekho, epigrAphiyA inDikA, bhAga 7, pR. 108-9 / Tekcara, pR. 267, 'phe jarsa megajIna' ke maI 1875 ke aMkameM isa lekhake sAtha lekhakane kaI citra dene cAhe the paraMtu unaprakAzita mi. vAlahAusa kA lekha, ityAdi dekhane caahie| kA akAla svargavAsa hojAneke kAraNa ve citra hameM na mila ske| 21 dekho, epiyAphiyA karnATakA, bhAga 1, bhUmikA pR.28, sNpaadk| Aho! Shrutgyanam Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] dakSiNa bhAratamai 9 vIM - 10 vIM zatAbdIkA jaina dharma / 135 anaMtara, nRpati viSNukA mantrI gaMga aura usake pazcAt rAjadhAnIko lauTa AyA / parantu ca rAjadhAnI meM nRsiMhadeva nRpatikA mantrI hulla / yadi aura bhI isake ( athavA dUsaroM ke mata se - astrAlaya meM ) praviSTa nahIM hotA yogya haiM, to kyA unake nAma na liye jAyaMge ? 194 thA | bharatane isakA artha yaha samajhA ki pRthvImeM koI mUrtike nIce zilAlekhake atirikta 1180 I0 aisA rAjya zeSa hai jisako usane nahIM jItA hai; aura ke lagabhagake eka aura zilAlekhameM isa prakAra isakA vicAra karanepara yaha phala nikalA ki varNana hai-- kevala takSazilAkA rAjya zeSa thA, jahAM usakA bhAI bhujabalI rAjya karatA thA / taba bharatane apane bhAI mujavalI para yuddha ThAna diyA paraMtu usa ghora yuddha meM vijayalakSmI mujavalIko prApta huI / bharatake cakase bhI bhujavalIko koI hAni nahIM phuNcii| parantu vijayI honepara bhI isa saMsArako asAra jAnakara mujabalI kSaNabhara meM samAdhistha ho gae / bharatane mujabalIko vaMdanA kI aura phira apane sthAnako lauTa aae| phira mujabalI kailAza parvatake zikharoM meM cale gae aura vahAM ( athavA dUsare varNana ke anusAra --- yuddhabhUmi meM ) varSabhara mUrtikI bhAMti khaDe rahe" taTastha vRkSoMmeM lapaTI huI latAeM unake gale meM lipaTa gii| unhoMne apane vitAnase unake zirapara chatra sA banA diyA aura unake pairo ke bIca meM kuza uga Ae aura dekhanemeMme ve mAnoM valmIka pratIta hone lage / antameM mujabalIko ananta jJAnakI prApti huI aura ve kevalI ho gae / " jisameM buddhimattA, dharmiSThatA, vaibhava, uttamAcaraNa, aura zauryakA samAveza hai, aisA rAcamalla gaMgavaMzakA candra thA, usakA yaza mUmaMDala vyApI thA / nRpatise vaimava dvitIya [ usakA mantrI cAmuNDarAya ], manuke samAna, kyA usIne apane prayatnase yaha gommaTa nahIM banavAyA ? 1,25 bhujabalIkA vRttAnta, kimbadantiyoMke AdhAra para / tInoM mUrtiyAM bAhubalI, yA bhujabalIko vyakta karatI haiM, jinako gommaTezvara bhI kahate haiM aura jo jainiyoMke prathama tIrthaMkara Adijina RSabhanAtha ke putra the / lokakathAke anusAra RSabhanAtha eka rAjA the aura unake do striyAM thIM, jinake nAma the nandA ( yA kucha logoMke matameM sumaMgalA ) aura sunandA | nandA yA sumaMgalAne do jur3ave utpanna kie; jinameM eka laDakA thA aura eka laDakI thI aura jinake nAma the kramazaH bharata aura brAhmI / jaba RSabhadevane ananta jJAnakI khoja meM vanavAsa svIkAra kiyA; taba unhoMne apane rAjyakA bhAra bharatako soMpA / bAhubalI aura unakI bahina sundarI sunandAkI santAna the, aura jaba unake pitAne apane putroMko rAja bAMTa diyA to bAhubalI takSazilA ke siMhAsanapara suzobhita hue | bharatake pAsa eka adbhuta cakra thA jisakA sAmanA koI bhI yoddhA raNameM na kara sakatA thA / isa cakrakI sahAyatAse pRthvI, vijaya karake bharata apanI 24 dekho, epigrAphimA karanATikA. bhAga 2, bhUmikA pR. 34. hulla hoyazAlavaMzIya nRpati narasiMha prathamakA maMtrI thA / vaha 12 vIM zatAbdI meM vidyamAna thA / 25 dekho. epi, karnA. mA. 2, pR. 154. mUrtike nirmANake saMbaMdha meM yaha paMkti hai - " cAmuNDarAyaM manupratimaM gommaTaM alte mADisina intI devanaM yatnadim " 3 parantu eka zilAlekha meM yaha likhA hai ki mujabalI yA bAhuvalI aura bharata ke pitA puru the" / aura usake Age yaha likhA hai ki, - "purudeva ke putra bharatane, jisake cAroM ora usake parAjita rAjA bAsa karate haiM, prasanna - tAse vijayI bAhuvalI kevalI kI mUrti nirmANa karAI jo paudanapura ke samIpa hai aura 525 cApa lambI hai / bahuta samayake anantara aneka loka mayakArI kukkuTa sarpa usa 26 dekho, jinasena racita harivaMza purANa, adhyAya 19 / kucha bhinna varNanake lie dekho, kathAkoza ( TvenI dvArA iMgrejImeM anuvAdita ) pR. 192-95. 27 dekho, kathAkoza, pR. 192-95. 28 " purusUna-bAhubali bolU " epi karnA. mA. 2 zilAlekha naM. 85, pU. 67. Aho! Shrutgyanam Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 jaina sAhitya sNshodhk| [khaMDa jainakI mUrti ke AsapAsa utpanna hogae aura isI kA- NDarAya thA / eka dina jaba rAjA apanI sabhA mantrIraNa mUrtikA nAma kukkuTezvara par3a gayA " 20 yoMke sahita virAjamAna thA, eka pathika vyApArI AyA ina lokaprasiddha kathAoMke dvArA hama samajha sakate haiM ki aura unase kahA ki uttarameM paudanapurI nAmaka eka nagara una valmIkamayI mUrtiyoM kA kyA bhAva hai jinase sarpa hai jahAM bharata dvArA sthApita bAhuvalI athavA gommaTakI nikala rahe haiM, tathA zravaNa belagola karkala aura yenUra eka bhUrti hai / yaha sunakara bhakta cAmuNDarAyane usa pavigommaTezvarakI mUrtiyoM meM lipaTI huI latAoMkA kyA tA- tra mUrttike darzana karanekA vicAra kiyA aura ghara jAkara tparya hai ? " tInoM mUrtiyoMmeM ye saba bAteM eka samAna haiM apanI mAtA kAlikAdevIse yaha vRttAnta kahA. jisapara aura unase yaha bhAva prakaTa hotA hai ki, ve tapasyA meM usane bhI vahAM jAnekI icchA prakaTa kii| cAmuNDarAya aise pUrNa lIna hogae haiM ki unake pairoM para valmIka laga taba apane guru ajitasenake pAsa gayA, jo siMhanandikA jAne; aura zarIrameM latAoMke cipaTa jAne para bhI sAM- upAsaka thA | usane siMhanandike sanmukha yaha pratijJA kI sArika viSayoMpara unakA dhyAnabhaMga nahIM hotaa|" 30 ki jaba taka maiM bAhubalI mUrtike darzana na kara lUMgA taba cAmuNDarAyakI mUrttike sthApanakA vRttAnta / taka maiM dUdha na grahaNa karUMgA | nemicandra apanI mAtA bAhubalI caritra nAmaka eka saMskRta kAvya meM cAmu- aura aneka sainikoM evaM sevakoMke sahita cAmuNDarAjane NDarAya-dvArA sthApita gommaTezvarakI mUrtikI sthApanA- yAtrA prAraMbhakI aura vindhyagiri ( zravaNa belagola ) meM kI kathA isa prakAra varNita hai / / jA pahuMcA / rAtrimeM jainadaivI kuSmANDI ( bAIsaveM tIrthabAhubalI caritrakI kathA / kara neminAthakI yakSiNI dAsI ) ne cAmuNDarAja nemidraviDa dezakI madhurA nagarI ( vartamAna madurA ) meM candra aura kAlikAko svapnameM darzana diyA aura kahA rAjamalla nAmaka eka rAjA thA, jisane jaina siddhAntoM ke ki paudanapurIko jAnA atyanta kaThina hai, parantu pracArakA udyoga kiyA aura jo dezIya-gaNa" ke isI pahADIpara pahile pahila rAvaNa dvArA sthApita bAhusiMhanandikA upAsaka thA / usake mantrIkA nAma cAmu- balIkI eka mUrti hai / aura usake darzana tabhI ho 29 " dhRta-jayabAhu-bAhubalikevali-rUpasamAna- sakate haiM, yadi eka suvarNa-bANase isa pahADIko phADa paJcaviMzati-samupeta-paJcazatacApasamunnatiyuktam appa diyA jAya / svapnake anusAra, dUsare dina cAmuNDarAyane tat-pratikRtiyaM manomudade mADisidaM bharataM jitAkhila- dakSiNAbhimukha pahADIpara khaDe hokara apane dhanuSase eka kSitipaticaki paudanapurAntikadol purudeva-nandanam / suvarNa-bANa choDA | tatkSaNa pahADake do TukaDe hogae cirakAlaM sale tajjinAMtika-dharitrI-dezAdola lokabhI- aura bAhubalIkI eka mUrttike darzana hue / cAmuNDarAyane karaNaM kukkuTasarpasaMkulaM asaMkhyaM puTTi dala kukkuTezvaranA- taba usa mUrtikI sthApanA aura pratiSThA kI tathA usake man......" ( dekho, epi. karnA. bhA. 2, pR. 67.) pUjAtha kucha bhUmi lagA dI / jaba nRpati rAjamallane yaha 30 lu. rA. kA, zravaNa belagola, bhUmikA pR. 33. vRttAnta sunA to usane cAmuNDarAjako 'rAya'kI upAdhi 31 jaba nandI saMghake jaina AcArya sAre dezameM phaila gaye, taba pradAna kI aura usa mUrtikI niyamita pUjAke lie unake saMghakA nAma 'dezIyasaMgha' ho gyaa| aura bhI bhUmi pradAna kii| dekho bAhubalI caritrakA nimna zloka" pUrva jainamatAgamAbdhividhuvacchInandisaMghe'bhavan rAjAvalI katheke anusAra kathA / sujJAna itapodhanAH kuvalayAnandA mayUkhA iva / devacandra-dvArA racita kAnaDI bhASAkI eka navIna satsaGge muvi dezadezanikare zrIsuprasiddha sati pustakameM bhI yahI kathA varNita hai, paraMtu kahIM kahIM kucha zrIdezIyagaNo dvitIyavilasannAmnA mithaH kathyate / / " bAtoMmeM antara hai / usameM likhA hai ki cAmuNDerAya rAjA Aho! Shrutgyanam Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka ] dakSiNa bhAratameM 9 vIM-10 vIM zatAbdIkA jaina dharma / rAjamallakA eka adhIna-zAsaka thA / usakI mAtAne oMke darzanArtha yAtrA prAraMbha kI / deva gommaTezvarake padma purANakA pATha sunate samaya yaha sunA ki paudanapurameM sambandhameM bahuta kucha sunakara, vaha mArgameM zravaNa belagola bAhubalIkI eka mUrti hai / isa lie apane putrasameta kSetrameM jA pahuMcA / vahAM usane gire par3e mandiroMkA vaha usa mUrttike darzanako calI, parantu mArgameM eka jirNoddhAra kiyA aura anya vidhAnoMke sAtha paMcAmRtapahADIpara, jahAM bhadrabAhu svAmIkA dehAnta huA thA snAna kI bhI prakriyA ki / dainika, mAsika, vArSika usane svapna dekhA jisameM padmAvatI devIne use darzana evaM anya utsavoMke saMcAlanake, lie usane siddhAntAdekara kahA ki usI pahADIpara bAhubalIkI eka mUrti hai cAryako maThakA guru niyata kiyA / maThameM usane eka jo pattharoMse AcchAdita hai, aura jisakI pUrva samayameM 'satra' sthApita kiyA jahAM yAtriyoMke lie bhojana rAma, rAvaNa, aura mandodarIne pUjA kI thI / phira auSadha aura zikSAkA prabandha thA / usane apanI jAtidUsare dina eka bANa mAranese bAhubalIkI mUrti dRSTi- vAloMko isa lie niyata kiyA, ki ve tInoM vargoM ke gocara huii| yAtriyoMkI, jo dillI, kanakAdri, svitpura, sudhApura, isa prakAra jainiyoMkI kimbadantiyoMke anusAra yaha pApApurI, campApurI, sammidagiri, ujjayantagiri, jayapatA lagatA hai ki cAmuNDarAyane usa mUrtiko nayI nagara AdisthAnoMse Ave, AdarapUrvaka sevAsuzrUSA kareM / nirmANa nahIM karAyA, kintu usa pahADIpara eka mUrti isa kAryake lie mandirameM kaI grAma lagAdie gae / vidyamAna thI jisakI usane savidhi sthApanA aura pratiSThA usane cAroM dizAoMmeM zilA-zAsana lagavA die / karAI / ina loka-kathAoMke anusAra pravaNa belagolake 109 varSoM taka usake putrapautroMne isa dAnako niyapradhAna purohitane bhI yaha kahA thA, ki prAcIna kAlameM mita rakkhA "33 isa sthAnapara eka mUrti thI, jo pRthvIse svataH nirmita aba hameM isa bAtakA nirNaya karanA ucita hai ki huI thI, aura jo gommaTezvara svAmIke svarUpakI thii| yaha bAta kahAMtaka ThIka hai ki cAmuNDarAya zravaNa belausakI rAkSasarAja rAvaNa sukhaprAptike hetu upAsanA karatA goLakI gommaTezvarakI mUrtikA kevala anusandhAnakartA thA | cAmuNDarAyako yaha vidita honepara usane kArIgaroM thA / mujabalI caritra athavA bAhubalI caritra nAmaka dvArA usa mUrtike saba aMgoko ucita rUpase suDaula grantha saMskRta chandoMmeM hai, aura usameM kevala janazrutibanavAyA / usake saba aMga mokSakI icchAse dhyAnA- yoMkA samuccaya hai, aura kaI mukhoMtaka pahuMcaneke kAraNa vasthita gommaTezvara svAmIke asalI svarUpake samAna the| unameM vicitratA AgaI hai / isa granthakA racanAkAla usane unake cAroM ora bahutase mandira aura bhavana ThIka ThIka nirNaya nahIM kiyA jA sktaa| parantu isakI banavAe / unake banajAnepara usane bar3e utsava evaM le unake banajAnepara usane baDhe utsava vd lekhazelAse yaha anumAna kiyA jA sakatA hai ki yaha bhakti-pUrvaka mUrtikI upAsanAkA krama prAraMbha kiyA. 32 gAmmaTezvarakI mUrtike sthApanAke bahuta kAla pazcAt banA hogA / rAjAvalI kathe jaina itihAsa, kimbadantI, sthala-purANase uddhRta eka avataraNameM yaha likhA hai jo AdikA bRhat saMgraha hai jisako vartamAna zatAbdIke pUrvauparokta kathAse milatA-julatA hai / bhAgameM mAIsora rAjavaMzakI eka mahilA devI rammake __ sthala-purANameM varNita kathA / nimitta malepUrakI jainasaMsthAke devacandrane racA thA / " cAmuNDarAjane saparivAra, padanapurasthita-deva gomma- 33" sthala purANa" se liyA huA kepTena AI. esa. epha. Tezvara evaM usake AsapAsa sthita 1254 anya devatA- mekeMjIkA avataraNa ( inDiyana enTIkverI, bhAga 2, pR0 32 velI pAgalakA aitihAsika aura kimbadantiyoMke AdhAra para varNana.( eziyATika risarca, bhAga 9, pR. 263.) 34 dekho, lu. rA. kA zravaNa belagola, bhUmikA pR. 3, (1889). Aho I Shrutgyanam Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhityasaMyoSakA [khaMDa etadartha yaha grantha mI prastuta praznake nirNayake hetu rAyane nija udyogase isa mUrtiko banavAyA / ina pramANakoTimeM nahIM parigaNita kiyA jA sktaa| rAjA- : lekhoMkA samarthana eka pustakase hotA hai, jisakA nAma valI-kathe aura sthalapurANameM, granthakartAoMne aitihAsika hai gommaTasAra aura jisako AcArya nemicandane, jo ghaTanAoMkI yathArthatAke lie koI prayatna nahIM kiyA cAmuNDarAyake samakAlIna the, racA hai / usameM nimnahai, kyoMki unakA viSaya dantakathAoM evaM janazrutiyoMkA likhita varNana hai| saMgraha thA / yaha satya hai ki ina kathAoMmeM kahIM kahIM "gommaTasaMgrahasUtrakI jaya ho, jisameM gommaTagiri aitihAsika sAmagrI vidyamAna hai, parantu unako tabataka sthita gommaTajina aura gommaTarAja-nirmita dakSiNabinA jAMce aitihAsika ghaTanAeM na mAna lenA cAhie, kukkuTa-jinakA varNana hai|" jabataka anya adhika vizvastasUtroMke AdhArapara unakI "usa gommaTakI jaya ho, jisake dvArA mUrtikA yathArthatA siddha na ho jAya / sthalapurANakI nirmUla mukha nirmita huA, jisako saba siddha aura devatAoMne bAtoMke udAharaNa svarUpa yaha paMkti likhI jA sakatI dekhA | 13t hai-" cAmuNDarAja, dakSiNa madUrAkA rAjA, aura gommaTezvarakI mUrttike kAraNa jisa giripara yaha sthita jaina-kSatriya-pANDu-vaMzotpanna thA / "3" isase isa bAtakA thI usakA nAma gommaTagiri hogayA aura isa bAremeM patA lagegA ki kisa prakAra kimbadantiyoMmeM mantrI nemicandra yaha zabda prayukta karate haiM / " cAmuNDarAya dvArA cAmuNDarAyako madUrAkA rAjA varNana kiyA gayA hai| nirmita (viNimmiya)" / hama kaha cuke haiM ki paudana__ yadi yaha siddha karaneke lie, ki, isa mUrtiko purameM bharata dvArA sthApita gommaTezvarakI mUrtikA nAma kisane nirmANa karAyA, koI vizvasta athavA samakAlIna kukkuTezvara ho gayA, jaba usake cAroM ora sarpa nikala lekha na hotA to ina kimbadantiyoMke AdhArapara yaha Ae / cAmuNDarAya dvArA sthApita mUrtikA nAma dakSiNa bAta saMdigdha rahatI ki cAmuNDarAyane svayaM isa mUrtiko kukkuTa-jina hogayA, jisase uttarIya mUrtise vaha bhinna banavAyA / parantu hamAre lie yaha saumAgyakI bAta hai jAnA jA sake / isa mUrtiko banavAneke kAraNa cAmuNDaki yaha siddha karaneke lie lekha vidyamAna hai ki, cAmu- rAyakA nAma gommaTarAya paDagayA / NDarAya hIne na ki aura kisIne, gommaTezvarakI mUrti ina pramANese isa bAtameM koI sandeha nahIM raha jAtA bnvaaii| __ ki cAmuNDarAya hI ne isa mUrtiko nirmANa karAyA / isa sabase prathama, usa mUrtike pairoMvAlA zilAlekha hai- mahAn kAryake kAraNa vaha svayaM gommaTarAya kahalAne jisakA varNana pahile ho cukA hai-jisameM yaha sApha / * lagA / parantu yadi usane kevala mUrtikA anusandhAna hI sApha likhA hai ki cAmuNDarAyane isa mUrtiko nirmita / - kiyA hotA to kadApi yaha bAta na hotI / cAmuNDakiyA / dvitIya, eka anya zilAlekhameM, jisakI tithi rAyake guru nemicandra mUrtisthApanake samaya avazya vidya1180 I0 hai, hama Upara dekha cuke haiM ki cAmuNDa- mAna hoMge ( kyoMki bAhubalI caritratakameM yaha likhA hai - ki usa avasarapara nemicandra bhI upasthita the ) ataeva 35 kepTena maikejI dvArA uddhata 'sthalapurANa' kA avataraNa (inDi. enTI. mAga 2, pR. 130) yaha kahanA bhI ucita hogA 36 "gommaTasaMgahasuttaM gommaTaviharuvari gommaTajiNo y| ki senagaNakI paTTAbilimeM bhI aisA hI likhA huA hai-"da- gommaTarAyaviNimmiyadakSiNakukkuDajiNo jayau || kSiNa madhurAnagara nivAsi-kSatriyavaMza ziromaNI-dakSiNa tailaMga .. . jeNa viNimmiya-paDimA-vayaNaM savahusiddhidevehiM / / karnATaka dezAdhipati cAmuNDarAya pratibodhaka-bAhubIla prati bimba gomaTa pratiSThApakAcArya-zrI ajitasena bhaTTArakANAm / " sabaparamohijogihiM diTTaM so gombhaTo jayau / / (dekho, jaina siddhAntabhAskara, bhAga 1, saM. 1, pR. 38.) (gommaTasAra, karmakANDa, zloka 968-69) Aho I Shrutgyanam Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] dakSiNa bhAratameM 9 vIM-10 vIM zatAbdIkA jaina dharma / 139 nomicandrake zabdoMko, jinakA samarthana zilAlekhaseM hotA vidhi kI, jisameM pahile usane itamI sAmagrI vyartha kho hai, isa praznake sambandhameM pramANita mAnanA caahie| dI thI, aura pUrNa rUpeNa usane mUrttike samasta zarIrako to phira isakA kyA kAraNa hai ki bAhubalI caritra snAna karAyA / usa samayase isa sthAnakA nAma, usa rAjAvalI kathe AdigranthoM meM cAmuNDarAyako mUrtikA kevala cAndIke pAtrake kAraNa, jo padmAvatI hAthameM lie thI, anveSakahI likhA gayA hai ? zAyada kAraNa yaha ho ki beliyagola paDa gayA / " ina granthoMke lekhaka mUrtiko adhika prAcIna kahakara . mUrti nirmANakI tithi| adhika pUjya aura pavitra banAnA cAhate the / aba hama anumAnase usa tithikA nizcaya kareMge gommaTarAyakI mUrtika sambandhameM eka aura kimba jisameM cAmuNDarAyane gommaTezvarakI mUrti nirmANa karAI / dantI hai jisameM isa bAtakA varNana hai ki aisi mUrtiko hama kaha cuke haiM ki cAmuNDarAya mArasiMha dvitIya aura sthApana karaneke kAraNa cAmuNDarAyake garvane kisa prakAra rAcamalla yA rAjamalla dvitIyakA mantrI thA / kimbadantIke nIcA dekhA | kathA isa prakAra hai: anusAra rAjamallake samayameM mUrti sthApita huI / hama __" isa mUrtiko sthApita karaneke anantara cAmuNDarAya dekha cuke haiM ki mArasiMha dvitIyake zAsanakAlameM cAmuNDayaha socakara mAre garvake phUlA na samAyA ki maiMne apa- rAyane anupama zauryakI khyAti prApta kI thI aura eka ne hI sAmarthyase, itane dhana aura parizramase isa devatAkI zilAlekhameM, jisameM usane apanA vRttAnta diyA hai, sthApanA karA lI / tadanantara jaba usane devatAkI paMcA- vaha kevala apanI jItoMkA varNana karatA hai / usake mRta snAna-vidhi kI, to isa padArthase bhare aneka pAtra dvArA kie hue kisI dhArmika kAryakA unameM varNana nahIM cuka gae, parantu devatAkI alaukika mAyAse, paMcAmRta hai| yadi mArasiMha dvitIyake samayameM usane isa vizAlatoMdIse nIce na jA sakA, jisase upAsakake vyarthAbhi- mUrtikA nirmANa karAyA hotA to vaha isa bAtakA mAnakA nAza ho / kAraNa na jAnakara cAmuNDarAyako yaha avazya varNana karatA / kyoMki isase usakA nAma socakara atyanta zoka huA ki paMcAmRtase samasta amara ho gayA hai | mArasiMha dvitIyakI mRtyu sana 975 mUrtiko snAna karAnekI merI icchA pUrNa na huI / jaba I0 meM huI / cAmuNDarAya apane grantha cAmuNDarAya purAvaha isa avasthAmeM thA, devatAkI AjJAnusAra panAvatI NameM apanI vIratAkA savistara varNana karatA hai aura nAmnI apsarA eka vRddhA nirdhana strIkA rUpa dhAraNakara apanI samasta upAdhiyoMkA varNana karake unake prAptike prakaTa huI, jisake hAthameM eka beliyagolameM ( choTI kAraNa bhI batAtA hai; parantu gommaTezvarakI mUrtike nirmAcAMdIkI kaTorI) mUrtike snAnake hetu paMcAmRta thA / NakA tanikabhI ullekha nahIM kiyA hai / isa granthake usane cAmuNDarAyase mUrtiko snAna karAnekA prastAva antameM, usakA racanA kAla zaka 900 (978 IsvI) prakaTa kiyA / parantu cAmuNDarAya yaha samajhakara, usa diyA hai | ataeva 978 IsvIke anantara aura rAjaasaMbhava prastAvapara haMsa diyA, ki jisako maiM nahIM kara malla yA rAcamalla dvitIyake zAsanake antima varSake pUrva sakA use yaha karane calI hai / parantu vinodArtha usane gommaTezvarakI isa mUrtikA nirmANa huA hogA / rAjause yaha karanekI AjJA dedI / taba darzakoMko yaha malla dvitIyane 984 IsvItaka rAjya kiyA / isa lie dekhakara baDA Azcarya huA ki usane usa cAndIke choTe pAtrahIse samasta mUrtiko snAna karA diyA / taba 37 eziyATika rIsarca, bhAga 9, pR. 266 / uparoka varNanameM zravaNa belagolake nAma paDanekA bilkula dUsarA kAraNa batAyA cAmuNDarAyane apane aparAdha evaM garvake lie zoka va gayA hai| abhI kucha dina hue jainoMne gommadezvarakA paMcAmRta prakAzita karake, baDe Adarase, dvitIya bAra snAnakI mAna karAyA thaa| Aho ! Shrutgyanam Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka | 140 978 aura 984 IsvIke antargata kAlameM isa mUrtikA nirmANa huA hogA / bAhubalI caritrameM eka zloka hai jo mUrtisthApanakA ThIka ThIka samaya batAtA hai / vaha zloka isa prakAra haikalkyabde SaTzatAkhye vinutavibhavasaMvatsare mAsi caitre, paJcamyAM zuklapakSe dinamaNidivase kumbhalagne suyoge / saubhAgye mastanAmni prakaTitabhagaNe suprazastAM cakAra zrImaccAmuNDarAjo velgulanagare gomaTeza - pratiSThAm || " arthAt-zrIcAmuNDarAyane belagula nagara meM kumbhalagna meM, ravivAra zukla pakSa caitra zukla paMcamI ke dina vibhavanAma kaeNlki saMvatsara 600 ke prazasta mRgazirA nakSatra meM, gomaTezakI pratiSThA kI / yadi hama uparokta tithiko yathArtha mAna leM, kyoMki sambhava hai aise uttama muhUrtameM aisA baDA kArya kiyA gayA ho, to hameM yaha nikAlanA paDegA ki 978 aura 984 IsvI antargata kisa dina yaha saba yoga paDate the / hamane bhalIbhAMti sAvadhAnIse jyotiSakI rItiyoMke anusAra sarva sambhAvya tithiyoMko jAMcA hai aura usakA pariNAma yaha nikalatA hai ki ravivAra tA0 2 apraila san 980 I0 ko mRgazirA nakSatra thA aura pUrva divasase ( caitrakI bIsavIM tithi ) zukla pakSa kI paMcamI lagagaI thI, aura ravivArako kumbha lagna bhI thA / ataeva jisa dina cAmuNDarAyane mUrttikI pratiSThA kI usakI hama yahI tithi mAna sakate haiM parantu uparokta zloka meM eka bAta hai jo prathama bAra dekhanese itihAsake viruddha jAna paDatI hai / isa loka meM yaha kahA gayA hai ki kalkyabda 600 vibhavanAma saMvatsarameM gommaTezvarakI mUrttikI pratiSThA huI / zaka sambat mahAvIrake nirvANake 605 varSa 5 mAsa pazcAt prArambha hotA hai" aura kalki saMvat zaka saMvatke [ khaMDa 1 394 varSa 7 mAsa anantara prArambha hotA hai / arthAt vIranirvANake 1000 varSa anantara kalki saMvat Arambha hotA hai / ataeva, kalki saMvatkA Arambha 472 IsvIse hotA hai / isalie kalki saMvat 600 ( 472+600 ) 1072 IsvI san hogA / parantu yaha bAta itihAsake viruddha hai, kyoMki rAjamalla dvitIyakA zAsana san 984 IsvI meM samApta hotA hai / isake atirikta jyotiSa gaNanAse bhI yaha jJAta hotA hai ki kalki saMvat 600 meM caitra zukla pakSakI paMcamI tithi, caitrake teIsaveM dina zukravArako paDatI hai, jo uparokta zlokase viruddha hai kyoMki usake anusAra usa sAla caitra zukla paMcamIko ravivAra thA / 38 dekho, naimicaMdra racita triloka sArakA nimna ullekha'paNa cha sayavasa paNa mAsajudaM gamiya vIraNivuido sagarAjA // rthAt vIranirvANake anantara 605 varSa aura 5 mAsa vyatIta hone para zakarAjA hA / ( inDiyana enTIvarI, bhAga 12, pR. 21.) ataeva kalki saMvat 600 kA artha kalki saMvatkI chaThI zatAbdI lenA cAhie / vibhava saMvatko 8 vAM mAnanA cAhie jisase itihAsAnusAra ThIka ThIka baiThe / isalie vibhavanAma kalki saMvat 600 ke artha lenA cAhie kalki saMvatkI chaThI zatAbdIkA 8 vAM varSaarthAt 508 kalkyabda / yadi hama isa tithikA svIkAra kara leM to ThIka 980 IsvIko yaha samvat paDatA hai aura zlokameM varNita sarva jyotiSake yoga bhI mila jAte haiM / ataeva aba hamAre mAnaneke lie do mArga haiM / prathama; ki hama bAhubalI caritrake zlokako itihAsa - viruddha kahakara pramANita na mAne, yA jaisA hamane kiyA hai vaisA usakA artha lagAveM, jisase vaha zilAlekhakI tithise mila jAya / aura hamArI samajhameM to dUsarA mArga grahaNa karanAhI sarvottama hai / nemicandra siddhAntacakravartI | aba hama dravyasaMgrahake lekhaka ke sambandhameM samasta prApya sAmagrI ekatra karanekA prayatna kareMge / isa granthake antima lokase yaha patA lagatA hai ki isake racayitA muni nemicandra the / " bAhubalI caritrameM yaha likhA 39 dekho, dravyasaMgraha (zloka 58 ) - 6 'davvasaMmyahamiNa muNiNAhA dosasaMcayacadA sudapuNNA / sodhayatu taNusucadharaNa NemicaMdamuNiNA bhaNiyaM jaM // ' Aho ! Shrutgyanam Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] jaina bhAratameM 9 vIM-10 vIM zatAbdIkA jaina dhrm| 41 ki dezIya gaNake nemicandra muni, cAmuNDarAya aura guru the jisane gommaTezvarakI mUrti nirmANa karAI / 42 usakI mAtAke sAtha paudanapura gommaTezvarake darzanArtha abhayacandra racita gommaTasArake bhASyameM likhA hai ki yaha gaye the / aura nemicandrane svapna dekhA ki vindhyagiripara grantha cAmuNDarAyakI icchAnusAra racA gayA; jisako jainiyoMgommaTezvarakI eka mUrti hai, aura cAmuNDarAyane mUrtikI ke pavitra granthoMmeM varNita dravyoMkI vyAkhyAkA adhyana karanepratiSThA karAneke anantara usakI nitya pUjA aura tyauM- kI abhilASA thI / nemicandra-racita trilokasArakI eka hAroMke hetu nemicandrake caranoMpara kucha grAma pradAna ati prAdhina sacitra hastalikhita pustakameM eka citra hai kie jinakI Aya 96000 mudrA thii|40 jisameM vAmuNDarAya aneka sabhAsadoMke sAtha nemicandrase mAisorake zimogA jileke nagara tAlukemeM sthita jaina-siddhAMtoMkI vyAkhyA suna rahe haiM / padmAvatIke mandirake hAtemeM khude hue lagabhaga san 1530 nemicandrake grantha / IsvIke eka zilAlekhake nimnalikhita zlokase yaha patA nemicandra siddhAnta cakravatIne ina prathoMkI racanA kI:lagatA hai ki cAmuNDarAya nemicandrake caraNakamaloMkI ( 1 ) dravyasaMgraha (2) gommaTasAra (3) labdhisAra pUjA karatA thA / : (4) kSapaNasAra, aura (5) trilokasAra / bAhubalI ___" trilokasAra-pramukha......... caritrameM likhA hai ki " nemicandra, gommaTasAra, labdhi.........bhuvi nemicandra / sAra, aura trilokasArake racayitA haiM" dravyasaMgrahake vibhAti saiddhAntika-sArvabhaumaH antima zlokameM nemicandrane apanA mAma prakaTa kiyA cAmuNDarAjArcita-pAdapadmaH / / " hai|" isI prakAra gommaTasArake eka zlokasne yaha jJAta arthAt " trilokasAra aura anya ( granthoM ) ke racayitA......nemicandra siddhAnta sArvabhauma suzobhita hai, 42 "gommaTa saMgahasuta gommaTAsa~haruvari gommaTajiNe ya / usake caraNakamala cAmuNDarAja dvArA arcita haiM "" gommaTarAyaviNiAmmayadakkhiNakukkuDajiNo jayau / / jeNa viNimmiyapaDimAvayaNaM savvadRsiddhidevahiM / yadyapi isa zlokakA kucha bhAga miTa gayA hai, tathApi savvaparamohijogihiM diTTaM so gommaTo jayau || bhAva suspaSTa hai / 'siddhAnta-sArvabhauma ' siddhAntacakravartI vajayaNaM jINabhavaNaM IsipamAraM suvaNNakalasaM tu | nAmaka upAdhikA paryAya vAcI hai jo bahudhA nemicandrake tihuvaNapaDimANikkaM jeNa kayaM jayau so rAyo / / sAtha prayukta hotA hai| svayaM nemicandrane apane grantha gommaTasArameM gommaTarAya yA jeNubhiyarthamuvarimajakrava-kirITaggakiraNajaladhoyA / kevala rAya kI prazaMsA kI hai aura aisA hama dekha cuke haiM siddhANa suddhapAyA so rAo gommaTo jayau / / jamhi guNA vissaMtA gaNaharadevAdi-iDhipattANaM / / ki yaha cAmuNDarAyakA upanAma hai| una prazaMsAtmaka zlokoM meM so ajiyaseNaNAho jassa guru jayau so rAo " nemicandrane likhAhai ki ajitasena usa cAmuNDarAya ke 43 siddhAntAmRtasAgaraM svamatimanthakSmAmRdAloDya madhye 40"mAsvadezIgaNAgretararucirasiddhAntavinnemicandra- lebhe'bhISTaphala pradAnapi sadA dezIgaNAgresaraH / zrIpAdAgre sadA SaNNavatidazazatadravyamUgrAmavAn / zrImadgomaTalabdhisAravilasat trailokyasArAmaradatvA zrIgomaTezotsavasavananityAcanAvaibhavAya kSmAjazrIsuradhenucintitamaNin zrInemicandro muniH / / zrImaccAmuNDarAjo nijapuramathurAM saMjagAma kSitIzaH / (bAhubali caritra, zloka 63 ) (bAhubali caritra, zloka 61.) 44 'NemicaMda muNiNA bhaNiyaM jaM' 41 epi. karnA. bhAga 8, lekha naM. 46. (dravyasaMgraha, zlo058) Aho I Shrutgyanam Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jaina sAhitya sNshodhk| [kho hotA hai ki nemicandrane isakI racanA kI hai / " hama tara unnatiko dhyeya mAnatA hai, aura isI lakSyase samajhate haiM, isa sthAnapara nemicandrake granthoMkA saMkSipta usane gommaTasArameM jaina-AcAryoMke siddhAntoMkA sAra vRttAnta de denA uttama hogA / diyA hai / sAdhAraNa rUpase isa granthameM jaina-darzana zAstrake gommaTasAra / mukhya mukhya siddhAntoMkA samAveza hai / isakA nAma gommaTasAra paDanekA kAraNa yaha hai ki gommaTasArake bhASya / yaha cAmuNDarAyake paThanArtha likhA gayA thA, aura hama svayaM cAmuNDarAyane kAnaDI mASAmeM gommaTasArakI batalA cuke haiM ki cAmuNDarAyakA dUsarA nAma gommaTarAya eka TIkA racI thI / gommaTasArake antima zlokameM thA / isa granthako paJcasaMgraha bhI kahate haiM kyoMki isa bAtakA ullekha hai ki cAmuNDarAyane sarva sAdhAraNakI isameM ina pA~ca bAtoMkA varNana diyA hai (1) bandha bhASAmeM vIra-mArtaNDI nAmnI eka TIkA rcii| cAmuNDa(2) badhyamAna (3) bandhasvAmI (4) bandhahetu rAyakI eka upAdhi-vIra-mArtaNDa thI, isa lie usane aura (5) bandha-bheda / apanI TIkAkA nAma rakhA 'vIra-mArtaNDI' arthAta vIrayaha grantha prAkRtameM hai aura isameM 1705 zloka haiN| mArtaNDakI racI huI / cAmuNDarAyakI ukta TIkA aba aprApya isake do mAga haiM jinake nAma haiM jIvakANDa aura hai, anya eka dUsarI TIkAmeM aba kevala isakA ullekha karmakANDa / inameM mAnusAra 733 aura 972 zloka mAtra hai, jisakA nAma hai kezavavIyA vRtti, ( arthAt haiM / jIvakANDameM mArgaNA, guNasthAna, jIva, paryApti, kezavavaNI racita ) / usake prathama zlokameM likhA hai prANa, saMjJA, aura upayogakA varNana hai / karmakANDameM 9 " maiM karnATaka-vRttike AdhArapara gommaTasArakI vRtti adhyAya haiM, jinake nAma haiM--prakRtisamutkIrtana, bandho- likha rahA huuN|"" gommaTasArapara eka aura TIkA hai dayasattva, sattvasthAnabhaMga, tricUlikA, sthAnasamutkIrtana, jisakA nAma hai manda-prabodhikA, aura jisake TIkAkAra pratyaya, bhavacUlikA, trikaraNacUlikA, aura karmasthiti- haiM abhayacandra / inhIM TIkAoMke AdhArapara ToDararacanA / ATha prakArake karma aura karmabandhakA apanI malane hindI bhASAmeM eka TIkA likhI hai, jisakA apanI prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezake sAtha vartamAna samayake jaina-paMDitoMmeM bahuta pracAra hai / savistara varNana bhI diyA huA hai / karmake sambandhake nemicandrake guru / / anya aneka viSayoMkA bhI isameM varNana hai / saMkSepase gommaTasArameM aneka muniyoMke nAma diye haiM jinako gommaTasArake prathama bhAgameM jIvoMke svAbhAvika guNa, nemicandra AcArya kahakara vandanA karatA hai / ve nAma aura unakI unnatike upAyoM aura upakaraNoMkA varNana isa prakAra haiM:-abhayanandi, indranandi, vIranandi, hai| aura dUsare mAgameM una karmabandha utpanna karanevAlI ___ 47 gommaTasuttallihaNe gommaTarAyeNa yA kayA desI / aDacaNoMkA varNana hai, jinake nivAraNa karanese jIvoMko / so rAo ciraM kAlaM NAmeNa ya vIramattaNDI / / mukti prApta hotI hai / granthakartA sarvadA jIvakI uttaro (gommaTasAra karmakANDa, gAthA 972) 45 sidaM tudayataDuggayaNimmalavaraNamicaMda krkaaliyaa| 48 nemicandraM jinaM natvA siddhaM zrIjJAnabhUSaNam / guNarayaNabhUsaNaM buhimaivelA bharau bhuvaNayalaM / / vRttiM gommaTasArasya kurve karNATavRttitaH // _(gommaTasAra, karmakAMDa, gAthA 967) (kezavavIyAvRtti) 46 ' zrImaccAmuNDarAya praznAnurUpaM gommaTasAranAmadheyaM 49 muni siddhaM praNamyAhaM nemicandraM jinezvaram / paJcasaMgrahazAstraM prAraMbhamAnaH / " TIkA gommaTasArasya kurve mandaprabodhikAma || (abhayacandraracita gommarasAravRtti) ( abhayadevakI vRtti ) Aho ! Shrutgyanam Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] dakSiNa bhAratameM 9 vIM-10 vIM zatAbdIkA jaina dharma / aura kanakanandi / vIranandi racita eka 'candraprabha * nandike ziSya the / gommaTasArake ullekhAnusAra kanakacaritaM ' nAmakA grantha hai jisake aMtameM likhA hai ki nandi indranandike ziSya the / isase nemicandrakI ve abhayanandike ziSya the," aura abhayanandi guNa- guruparaMparAkA Tebala isa prakAra hotA hai / 50 " NamiUNa abhayaNaMdiM sudasAyarapAragiMdaNaMdiguruM / ' guNanandi varavIraNaMdiNAhaM payaDINaM paccayaM vocchaM / / " tathA abhayanandi indranandi " varaiMdaNaMdiguruNo pAse soUNa sayalAsiddhataM / sirikaNayaNaMdiguruNA sattaTThANaM samuddiDheM / / " vIranandi kanakanandi (gommaTasAra, karmakANDa | ) 51 "babhUva bhavyAmbujapadmabandhuH paturmunInAM gnnmRtsmaanH| nemicandra sadagraNIrdezigaNAgragaNyo guNAkaraH zrIguNanandinAmA // [ yaha lekha, ArAse jo dravyasaMgrahakI iMgrejI AvRtti munijananutapAdaH prAstamithyApravAdaH prakAzita huI hai, usakI prastAvanAkA avikala anuvAda sakalaguNasamRddhastasya ziSyaH prasiddhaH / svarUpa hai, aisA pIchese usake sAtha milAna karanese abhavadabhayanandI jainadharmAbhinandI mAlUma huA hai| svamahimajitasindhubhavyalokaikabandhuH / / -saMpAdaka jai. sA. saM.] bhavyAmbhojavibodhanodyatamate svat samAnatviSaH 2 varaiMdaNaMdiguruNo pAse soUNa sayalasiddhaMtaM / ziSyastasya guNAkarasya sudhiyaH zrIvIranandItyabhUt / svAdhInAkhilavAGmayasya muvanaprakhyAtakIrteH satAM sirikaNayaNandiguruNA sattaTThANaM samuddiTaM / / saMsatsu vyajayanta yasya jayino vAcaH kutarkAGkuzAH // " ( gommaTasAra, karmasAra, gA0 386) [candraprabhacaritaprazastiH / zlokaH 1, 3, 4,] Aho! Shrutgyanam Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jaina sAhitya sNshodhk| jaM buddI va pa NNa tti| (graMtha paricaya ) [le. zrIyuta nAthUrAmajI premI ] jaina sAhityameM karaNAnuyogake graMthoMkI eka samaya isI prakArakI dhAraNA thI, jisa prakAra ki jaina bahuta pradhAnatA rahI hai| jina graMthomeM Urdhvaloka, dharmake karaNAnuyogameM pAI jAtI hai / pRthvI thAlIke adholoka, aura madhyalokakA; cAroM gatiyoMkA, aura samAna gola aura capaTI hai, usameM aneka dvIpa aura yUgoMke parivartana AdikA varNana rahatA hai, ve saba grantha samudra haiM, dvIpake bAda samudra aura samudrake bAda dIpa, karaNAnuyogake' antargata samajhe jAte haiN| Ajaka- isa prakAra krama calA gayA hai; jambUdvIpake bIca meM lakI bhASAmeM hama jaina dharmake karaNanuyogako eka tara- nAbhIke tulya sumeru parvata hai, ityAdi / parantu pIchese hase bhUgola aura khagola zAstrakI samaSTi kaha sakate vidvAn logoMke anveSaNa aura nirIkSaNase isa viSayakA haiM / digaMbara aura zvetAMbara donoMhI saMpradAyameM isa viSa- jJAna baDhatA gayA, aura AryabhaTTa, bhAskarAcArya Adi yake saikar3oM grantha haiM aura unameM adhikAMza bahuta prAcIna mahAn jyotiSione to pUrvokta vicAroMko bilakulahI haiM / isa viSayapara jaina lekhakoMne jitanA adhika likhkhA badala DAlA / isakA phala yaha huA ki isa viSayakA hai utanA zAyadahI saMsArake kisI saMpradAyake lekhakoMne jo prAraMbhika hindu sAhitya thA usakA baDhanA to dUra likhA ho / paraMrAparAse yaha vizvAsa calA AtA hai rahA, magara vaha dhIre dhIre kSINa hotA gayA aura idhara ki ina saba parokSa aura dUravartI kSetroM yA padArthoMkA cUMki jaina vidvAnoMkA vizvAsa thA ki yaha sAkSAt sarvajJa varNana sAkSAt sarvajJa bhagavAnane apanI divya-dhvanImeM praNIta hai; ataeva ve ise baDhAte cale gaye aura naI kiyA thA / jAna paDatA hai ki isI aTala zraddhAke khojoM tathA AviSkAroMkI aura dhyAna denekI kAraNa isa prakArake sAhityakI itanI adhika vRddhi unhoMne AvazyakatAhI nahIM smjhii| huI aura hajAroM varSa taka yaha jaina dharmake sarvajJa praNIta honekA akATatha pramANa samajhA jAtA rahA / yaha karaNAnuyogakA varNana kevala isa viSayake svataMtra granthoM meM hI nahIM hai, prathamAnuyoga yA kathAnuyogAhiMduoMke paurANika bhUvarNanako paDhanese aisA mAlUma dike granthoM meM bhI isane bahuta sthAna rokA hai / digambagna hotA hai ki do DhAI hajAra barasa pahale bhAratake saMpradAyake mahApurANa, harivaMzapurANa, padmapurANAdi pradhAna prAyaH sabhI saMpradAyavAloMkA pRthvIke AkAra-prakAra 2 purANoMmeM tathA anya caritra granthoMmebhI yaha khUba aura dvIpa-samudra-parvatAdike sambandhameM karIba karIba vistArake sAtha likhA gayA hai / zvetAmbara saMpradAyake 1 lokAlokavibhakteyugaparivRttezcaturgatInAM ca / kathA granthoMkA bhI yahI hAla hai / balki isa Adarzamiva yathAmatiravaiti karaNAnuyogaM ca / / saMpradAyake to Agama graMthoMmeM bhI isakA dauradaurA hai / -ratnakaraNDa zrA0 bhagavatI sUtra (vyAkhyAprajJapti ) Adi aMga aura jambU Aho! Shrutgyanam Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 jaMbuddIva pnnnnaati| dvIpa prajJapti, sUryaprajJapti, candraprajJapti Adi upAMga isameM 13 uddeza yA adhyAya, 2427 gAthAyeM aura grantha karaNAnuyogakehI varNanase labAlaba bhare hue haiN| bharata, airAvata,pUrva videha, uttara videha, devakuru, uttarakuru, digambara saMpradAyameM isa viSayakA sabase prAcIna aura lavaNasamudra, jyotiSapaTala AdikAvarNana hai| varNana vizAla grantha trilokaprajJApti hai| isakA aura lokavi- trilokaprajJaptikI apekSA kucha saMkSipta hai| bhAga granthakA paricaya hama jainahitaiSI ( bhAga 13-aMka isake kartAkA nAma siripaumaNaMdi yA zrIpadmanAnda 12) meM de cake haiM / trailokyasAra nAmaka grantha mula hai| vaha apanI guruparamparA isa prakAra : prAkRta aura saMskRta TIkA sahita mANikacandra grantha- vIranAnda, balanAnda , aura padmanAnda | apane lie mAlAmeM prakAzita ho cukA hai / Aja isa lekhameM hama unhoMne guNagaNakalita, tridaNDarahita, trizalyaparizuddha, jambuddIvapaNNattikA paricaya denA cAhate haiN| isI trigAravarahita, siddhAntapAragAmI, tapa-niyama-yoga-yukta, nAmakA aura eka grantha mAthurasaMghAnvayI amitagati jJAnadarzanacAritryoyukta aura ArambhakaraNarahita vizeSaNa AcAryakA bhI hai / amitagatine candraprajJapti aura diye haiM / apane gurUoMkI bhI unhoMne jJAna aura tapa sArddhadvayadvIpaprajJapti nAmaka grantha bhI isI viSayapara likhe Adike viSayameM prazaMsA kI hai / unhone RSivijaya haiM / parantu ye abhItaka hamAre dekhanemeM nahIM Aye / guruke nikaTa jinavacana-vinirgata suparizuddha Agamako jambuddIvapaNNatti nAmakA eka grantha zvetAmbara saMpradAya- zravaNa karake, unahIke kRpAmAhAtmyase isa granthakI racanA kA bhI hai| isakA saMkalana karanevAle gaNadhara sudharmAsvAmI kI hai / vijayagurukA vizeSa paricaya ve nahIM dete, isase kahe jAte haiM / yaha chaThThA upAMga hai aura AgamagranthoMkI unakI guruparamparApara koI prakAza nahIM paDatA | mAghanandI zailIse likhA huA hai | isakI zloka saMkhyA 4146 nAmake eka vikhyAta AcArya the jo rAga-dveSa-mohase rahita, hai / murzidAbAda ke rAya dhanapatisiMha bahAdurake dvArA yaha zrutasAgarake pAragAmI, pragalbha matimAn, aura tapaHsaMyama vAcanAcArya rAmacandra gaNikRta saMskRta TIkA aura -saMpanna the / unake ziSya sakalacandra guru huye, jo RSi caMdrabhANajIkRta bhASA TIkA sahita chapa nava niyamoM aura zIlakA pAlana karate the, guNI the cukA hai| aura siddhAnta mahodadhimeM jinhoMne apane pApoMko ghoDAlA digambarasampradAyI jambuddIvapaNNattikI do pratiyAM thaa| inake ziSya nendiguruke lie-jo samyagdarzana-jJAnahamane dekhI haiM; eka svargIya dAnavIra zeTha mANikacandrajIke cAritryasampanna the--yaha grantha banAyA gayA hai| caupATIke granthabhANDArameM hai aura dUsarI pUneke AcArya padmanandi jisa umaya bArAnagarameM the, usa bhAMDArakara orienTala rIsarca insTiTthaTameM | pahalI samaya yaha grantha racA gayA hai | isa nagarakI prazaMsAmeM prati sAvana vadi 12 saM0 1960 kI likhI likhA hai ki usameM vApikAyeM, tAlAba, aura muvana bahuta huI hai aura ise seThajIne ajamerase likhavAkara ma~ga- the, bhinnabhinna prakArake logoMse vaha bharA huA thA, "vAI thI / dUsarI pratIpara usake likhe huekA samaya nahIM bahutahI ramya thA, dhanadhAnyase paripUrNa thA, samyagdRSTidiyA hai| parantu vaha kucha prAcIna mAlUma hotI hai ! janoMse, muniyoMke samUhase, aura jaina maMdiroMse vibhUSita yaha grantha prAkRta bhASAmeM hai aura gAthAbaddha hai| thA / yaha nagara pAriyatta ( pAriyAtra ) nAmaka dezake 1 isake kartA zrIyativRSabhAcArya haiM, aura isakI racanA laga- 1 purANasArake kartA zrIcandramuni-jo vi. saM. 1070 ke bhaga 1000 vIranirvANasaMvatU meM huI hai| karIba hue haiM-apane gurUkA nAma zrInandilikhate haiN| ve inase 2 isake kartA muni sarvanandi hai aura yaha zaka saMvat 380 meM pRthaka vyakti jAna par3ate haiN| vasunandi AcAryakI guruparamparAme likhA gayA hai / isa granthakA saMskRta anuvAda upalabdha hai| bhI eka zrInandi hai| Aho Shrutgyanam Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa antargata thA / bArAnagarake pramu yA rAjAkA nAma zakti yA kundakundakA janma sthAna bArA' batalAnekA prayatna kara zAnti thA / vaha samyagdarzanazuddha, vratI, zIlasampanna, baiThe haiM / para isase yaha bAta bahuta kucha nizcita ho jAtI dAnI, jinazAsanavatsala, vIra, guNI, kalAkuzala aura hai ki mAlaveke yA koTA rAjyake isI bArAmeM yaha grantha narapatisaMpUjita thA / nirmita huA hai| AcArya hemacandrake koSameM likhA hai--" uttaro zAnti yA zaktirAjA jAna paDatA hai ki koI vindhyAtpAriyAtraH" / arthAt vindhyAcalake uttarameM pAri- mAmUlI ThAkUra hogA / yadyapi use narapatisaMpUjita likhA yAtra hai / yaha pAriyAtra zabda parvatavAcI aura pradezavA- hai, parantu sAtha hI 'bArAnagarasya prabhuH / kahA hai / yadi cI bhI haiN| vindhyAcalakI parvatamAlAkA pazcima bhAga koI bar3A rAjA yA mAMDalika Adi hotA, to vaha jo narmadA taTase zurU hokara khaMbhAtataka jAtA hai aura kisI pradeza yA prAntakA rAjA batalAyA jAtA / rAjAkA uttara bhAga jo arbalIkI parvatazreNItaka hai pAriyAtra vaMza AdibhI nahIM batalAyA hai, jisase rAjaputAneke kahalAtA hai| ataH pUrvokta bArAnagara isI mUbhAgake itihAsoMme usakA patA lagAyA jA sake aura usase antargata honA cAhie / rAjapUtAneke koTA rAjyameM eka padmanandi AcAryakA nizcita samaya mAlUma kiyA jA bArA nAmaka kasabA hai, jAna paDatA hai ki yahI sake / bArAnagara hogA / kyoMki yaha pAriyAtra dezakI sImAke bhItarahI AtA hai / nandisaMghakI paTTAvalIke anusAra padmanandi nAmake aneka AcArya aura bhaTTAraka ho bArAmeM eka maTTArakoMkI gaddI rahI hai aura usameM vi. gaye haiN| unameM padmanandipaMcaviMzatikAke kartA bahuta saM. (vikramarAjyAbhiSeka ) 1144 se 1206 takake prasiddha haiM / ve apane gurUkA nAma vIranandi likhate 12 AcAryoke nAma diye haiM / isase bhI jAna paDatA hai aura prajJaptike kAMke guru balanandi haiM / isa liye hai ki sambhavataH ve saba AcArya padmanandi yA mAghanandi ye donoM eka nahIM ho sakate / isake sivAya 'pacaviMzakI hI ziSyaparamparAmeM huye hoMge aura yahI vArA-koTA tikA ' apekSAkRta arvAcIna grantha hai / hamAre anujambuddIpa prajJaptike nirmita honekA sthAna hogaa| mAnase vaha 13 vIM zatAbdIse pahalekA nahIM ho sakatA / usa samaya digambara muni 'jinamandiromeM rahane lage the jJAnaprabodha nAmaka bhASAgranthameM ( padyabaddha ) kundakudA-3 - aura yaha upadeza diyA jAne lagA thA ki bimbAphalake cAryakI kathA dI hai | usameM kundakundako isI bArApura patteke bhI barAbara mandira aura joke bhI barAbara jinapratimA yA bArAke dhanI kundazreSThI aura kundalatAkA putra banavAnevAleke puNyakA varNana nahIM kiyA jA sakatA / batalAyA hai / pAThakoMse yaha bAta ajJAta na hogI ki banavA kundakundakA eka nAma padmanandi bhI hai / jAna paDatA hai 1 sanA hai ki bArAmeM padmanandikI koI niSidyAbhI hai| ki jambudvIpaprajJaptike kartA padmadandikohI bhramavaza kunda 2 yatpAdapaGkajarobhirapi pramANalaggaiH zirasyamalabodhakakundAcArya samajhakara jJAnaprabodhake kartA, karnATakadezake lAvatAraH / bhavyAtmanAM mavati tatkSaNameva mokSaM sa zrIgururdizatu me muniviirnndii|| 1. pUnekI pratImeM santi ( zAnti ) aura bambaIkI pratImeM saci4 yaha grantha kAzImeM chapa cukA hai / isameM bhaneka viSayoMke 25 (zakti) pATha hai| prakaraNa haiN| 2. dekho jainasiddhAntabhAskara kiraNa 4; aura inDiyana aeNnTi- 1. sampratyatra kalau kAle jinagehe munisthitiH / kverI 20 vI jild| dharmasya dAnamityeSAM zrAvakA mUlakAraNam / / 3 karnATaka dezake koNDakuNDanAmaka grAmake nivAsI honeke upAsakAcAra prakaraNa | kAraNa inakA nAma koNDakuNDa huA thA / kundakunda usIkA zrutimadhura saMskRta rUpa hai| 2. bimbAdalonnati yavonnatimeva maktyA Aho! Shrutgyanam Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 jaMbuddIva paNNanti / prajJaptIkartA padmanandi kaba hue haiM, yaha batAneke liye abhItaka hameM koI puSTa pramANa upalabdha nahIM huA hai / parantu hamArA anumAna hai ki yaha grantha vikramakI dasavIM zatAbdI ke bAdakA to nahIM hai, pahalekA bhale hI ho / kyoM ki - 1) granthakI racanAzailI sadRza hai aura bhASA bhI hotI hai| bilakula triloka prajJaptike apekSAkRta prAcIna mAlUma 2) navavIM dasavIM zatAbdIke bAda ke granthakartA apanI guruparamparA batalAte samaya saMgha aura gaNa gacchAdikA paricaya avazya dete haiM / para isa granthameM kisI saMgha yA gaNa gacchAdikA nAma nahIM hai / maMgarAjakavike zilAlekha ke anusAra akalaMkabhaTTake bAda deva, nandi, sena, aura siMha ina cAra saMghoMkI sthApanA huI hai / ataH hamArI samajhameM yaha grantha akalaGka devase pahalekA honA cAhie / akalaGka devakA samaya vikramakI 8 vIM zatAbdI hai / 3) aisA mAlUma hotA hai ki isa granthase pahale isa viSayakA koI svataMtra grantha nahIM thA / padmanandi munine zrIvijayaguruke nikaTa AcArya paramparAse calA AyA huA yaha viSaya sunakara likhA hai / kisI eka yA aneka grathoMke AdhAra AdIse nahIM / isa viSaya meM nIce likhI huI gAthAyeM acchI taraha vicArane yogya haiM / te vaMdiUNa sirasA vocchAmi jahAkameNa jiNadiThaM / AyariyaparamparayA paNNattiM davijaladhINaM // 6 // X X X X X AyariyaparamparayA sAyaradIvANa taha ya paNNattI / saMkheveNa samatthaM vocchAmi jahANu puvvIe / / 18 / / X X X X X ye kArayanti jinasA jinAkRtiM vA / puNyaM tadIyamiha vAgapi naiva zaktAstotuM parasya kimu kArayiturdvayasya / / 22 / / 1. dekho zravaNa belagolA inskripzanakA 108 vAM zilAlekha aura jainasiddhAnta bhAskara kiraNa 3 / 147 ...... risivijayagurutti vikkhAo || 144 | soUNa tassa pAse jiNavayaNa viNiggayaM amadabhUdaM / raidaM kiMcu se atthapadaM tahava ladUNam || 145 / / yadi yaha anumAna ThIka ho ki digambara sampradAya meM isa viSayakA yaha pahalA grantha hai to avazyahI yaha purAnA hai / aura Azcarya nahIM jo trilokaprajJapti ke race jAne ke 'samaya meM athavA usase kucha pIche likhA gayA ho | isa grantha meM ' uktaM ca' kaha kara anya gAthAyeM yA zlokAdi bhI uddhRta nahIM haiM / isase bhI ise prAcIna mAnanekI icchA hotI hai / yaha grantha jina nandiguruke liye banAyA gayA hai, unake dAdAgurukA nAma mAghAnandi thA, aura ve bahuta hI vikhyAta, zrutasAgarapAragAmI, tapaH saMyamasampanna, tathA pragalmabuddhi the / indranandIne apane zrutAvatAra meM likhA hai ki vIranIrvANase 683 varSa bAda taka aMgajJAnakI pravRtti rhii| unake bAda arhadvali AcArya hue aura unake kucha samaya bAda ( tatkAlahI nahIM ) mAghanandi AcArya hue / Azcarya nahIM jo nandiguruke dAdAguru yahI mAghanandi hoM / unheM jo vizeSaNa diye gaye haiM usase bhI mAlUma hotA hai ki ve koI sAmAnya AcArya na hoMge / indranandike kathana krama se mAghanandIkA samaya vIranirvANasaMvat 800 lagabhaga taka AsaMkatA hai / aura isa hisAba se nandiguru aura padmanandIkA samaya vIranivANakI 9 vIM zatAbdi mAnA jA sakatA haiM / para isa viSaya meM adhika jora nahIM diyA jA sakatA ki indranandikathita mAghanandi aura yaha mAghanandi ekahI hoMge / isa grantha meM bhagavAn mahAvIrake bAdakI AcAryaparamparAke viSayameM jo kucha likhA hai usakA Azaya isa prakAra hai / vipulAcalake UMce zikharapara virAjamAna vardhamAna 1 vIranirvANa saMvata 1000 ke lagabhaga / 2 yaha grantha mANikacandra granthamAlA ke ' tattvAnuzAsanAdisaMgraha ' nAmaka 13 ve aMkameM chapa cukA hai / Aho! Shrutgyanam Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jaina sAhitya sNshodhk| jinendrane gautamamunIko pramANasaMyukta artha kahA / isa paramparAmeM aura trilokapajJaptikI paramparAmeM unhoMne lohAryako, lohAryane-jinakA nAma sudharmA bhI hai- koI antara nahIM hai / AcArya guNabhadrakRta uttara-purAjambusvAmIko kahA / ye tInoM gaNadhara, guNasamagra, aura Na, brahma hemacandrakRta zruta skandha, aura indranandrikRta zrutAnirmala cArajJAnake dhArI the| ye kevala jJAnako prApta vatArameM bhI bilakula yahI paramparA ndI huI hai| karake mokSako prApta hue / inako maiM namaskAra karatA huuN| parantu harivaMzapurANa, nandisaMgha-balAtkAra gaNa--sarasvatIinake vAda nandi, nandimitra, aparAjita, govardhana aura gacchakI prAkRta paTTAvalI, senagaNakI paTTAvalI aura bhadrabAhu ye pAMca puruSazreSTha caudaha pUrva aura bAraha aMgake kASTAsaMghakI paTTAvalImeM nandikI jagaha viSNu nAma dhAraka hue | inake bAda kramase vizAkhAcArya, proSThila, milatA hai / isake sivAya nandisaMghakI pUrvokta paTTAvalImeM kSatriya, jaya, nAga, siddhArtha, dhRtiSeNa, vijaya, buddhilla, aura kASThAsaMghakI paTTAvalImeM yazobAhuke sthAnameM bhadragaMgadeva aura dharmasena, ye dasa pUrvadhArI hue / phira bAhu nAma hai / jAna paDatA hai nandIkA nAmAntara viSNu nakSatra, yazaH pAla, pANDu, dhrubasena, aura kaMsa ye pAMca aura yazobAhukA bhadrabAhu bhI hogaa| gyAraha aMgake dhAraka hue | inake vAda subhadra, yazobhadra, lohAcArya takakI yaha guruparamparA digambara saMpradAyama yazobAhu aura antima loha (lohAcArya ) ye AcArAM ekasI mAnI jAtI hai| isameM koI matabheda nahIM hai / gake dhAraka hue| parantu yaha baDe AzcaryakI bAta hai ki zvetAmbara saMpadAyameM isa paramparAse eka yaha vizeSa bAta mAlUma huI ki jambUsvAmI ke bAda jo paramparA mAnI jAtI hai, vaha sudharmAsvAmIkA dUsarA nAma lohArya bhI thA / lohArya isase sarvathA bhinna hai / yadyapi ye donoM saMpradAya vi. nAmake eka aura bhI AcArya hue haiM jo AcArAMgadhArI saM0 136 ke lagabhaga pRthak hue kahe jAte haiM / the / unheM dUsare lohAcArya samajhanA cAhie / zravaNa yadi yaha samaya sahI hai to AcArAMgadhAriyoM takakI velgolakI candraguptavastIke 'zilAlekhake- mahAvIrasa- paramparA donoM saMpradAyoMmeM ekasI honI cAhie thii| vitari parinivRte bhagavatparamarSi gautamagaNadharasAkSA- yA to yaha samaya hI ThIka nahIM hai-jambUsvAmIke bAdahI cchiSya-lohArya-jambu-xx" Adi vAkyameM jo yaha sampradAya bheda ho gayA hogA, yA phira donoM se lohAryako gautamagaNadhArakA sAkSAt ziSya likkhA hai, kisI ekane athavA donoMne hI pIchese bhUlamAla jAneusakA bhI isase khulAsA ho jAtA hai / abhItaka isa para inheM gaDhA hogA / itihAsake vidyArthioMke liye bAtakA spaSTa ullekha kahIM bhI nahIM milA thA ki sudharmA- yaha viSaya khAsa torase vicAra karane yogya hai / svAmIkA dUsarA nAma lohAryabhI thA / 1. yaha granthabhI tattvAnuzAsanAdi-saMgrahameM chapA hai| 1 dekho, jainasiddhAntabhAskara kiraNa 1. 2-3-4 -dekho jainasiddhAntabhAskara, kiraNa 4 / Aho ! Shrutgyanam Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka Prounwwww wwwwwwwwww ] jaMbuddIva pnnnnti| pariziSTajaMbuddIvapaNNattikA Adi aura aMtakA kucha bhAga namUmeke taura para yahAM para diyA jAtA hai / devAsuriMdamahide dasaddharuvUNa kammaparihINe / kevalaNANAloe saddhammuvaesade aruhe // 1 / / aTThavihakammarahie aguNasamaNNide mahAbIre | loyagga-tilayabhUde sAmayasuhasaMTThide siddha / / 2 // paMcAcArasamagge paMceMdiyaninjide vigayamohe / paMcamahavvayAnalae paMcamagainAyagAyarie / / 3 / / parasamayatimiradalaNe paramAgamadesae uvanjhAe / paramaguNarayaNaNivahe paramAgamabhAvide vIre / / 4 / / NANAguNatavaNirae sasamayasabbhAvagahiyaparamatthe / bahuvihajogajjutte je loe savvasAhugaNe / / 5 / / te vaMdidUNa sirasA vocchAmi jahA kameNa jiNadi8 | AvariyaparaMparayA paNNAttiM dIvajaladhINaM / / 6 / / __ + + + + + viulagirituMgasihare jiNiMdaIdeNa vaDDhamANeNaM / godamamuNissa kahidaM pamANaNayasaMjudaM atthaM / / 9 / / teNavi lohajjassa ya lohajjeNa ya sudhammaNAmeNa / gaNadharasudhammaNA khalu jaMbUNAmassa Niddir3ha / / 10 / / caduramalabuddhisahide tinnede gaNadhare guNa samagge / kevalaNANaSaIve siddhiMpatte NamaMsAmi / / 11 / / gaMdI ya NaMdImitto avajidamuNivaro mahAteo | govaddhaNo mahappA mahAguNo bhaddabAhU ya / / 12 / / paMcede purisavarA caudasapuvvI havaMti NAyavvA / bArasaaMgadharA khalu vIrajiNiMdassa NAyavvA / / 13 / / taya visAkhAyario poThillo khattiyao ya jayaNAmo / NAgo siddhattho biya dhidiseNo vijaya NAmoya / / buddhilla-gaMgadevo dhammaseNo ya hoi pacchimao / pAraMpareNa ede dasaghuvvadharA samakkhAdA / / 15 // Nakkhatto jasapAlo paMDu-dhuvaseNa-kaMsa-Ayario / aiyArasa aMgadharA paMcajaNA hoti NiddiThA // 16 // NAmeNa subhaddamuNI jasabhaddo tahaya hoi jasabAhu / AyAradharA NeyA apacchimo lohaNAmo ya / / 17 / / AyariyaparaMparayA sAyaradIvANa taya paNNattiM / saMkheveNa samatyaM vocchAmi jahANa vIe / / 18 // + + + + + parameTThibhAsidatthaM uddhAdhotiriyaloyasaMbaMdha / jaMbUdIvaNibaddhaM kuvvAvaradosapArihINaM / / 140 // gaNadharadeveNa puNo atthaM ladUNa gaMthidaM gaMthaM / akkharapadasaMkhejja aNaMtasatyehi saMhutaM / / 141 // AyariyaparaMpareNa ya gaMthatthaM ceva AgayaM sammaM | upasaMharIya lihiyaM samAsado haya NAvavvaM / / 142 / / NANANaravaimahido vigayamamusaMgabhaMga-ummukko / sammaiMsaNasuddho saMjaya-tava-sIla-saMpuNNo / / 143 / / jiNavara-vayaNa-viNiggayaparamAgamadesao mhaastto|sirinilo guNasahio risivijaya guru tti vikkhaao| soUNa tassa pAse jiNavayaNaviNiggayaM amadabhUdaM / raidaM kiMcuddese atthapadaM naha va lasUNaM / / 145 / / + + + + + atiriya-uDDhaloesu tesu je hoMti bahuviyappA du / sirivijayassa mahapyA te savye bANNadA kiMci 153 / gayarAyaDosamoho sudasAyarapArao mi--pgbbho|tvsNjmsNghnnnno vikkhAo mAghanaMdigurU // 154 / / tasseva ya varasisso siddhatamahodahimmi dhuyakaluso / NavaNivamasIlakAlado guNautto savalacaMda gurU 155 + 1 'eyArasaMgadhArI' bhI pATha hai. 2 'bhau' pATha dvitIya pustaka meM hai| 3'kiMciddesa' bhI hai| Aho! Shrutgyanam Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 jaina sAhitya saMzodhaka [ khaMDa 1 tasseva ya varasisso NimmalavaraNANacaraNasaMjutto / sammadaMsaNasuddho siriNaMdiguru tti vikkhAo || 156 || tassa NimittaM lihiyaM jaMbUdIvassa tahaya paNNattI / jo paDhai suNai edaM so gacchai uttamaM ThANaM || 157 // paMcamahavvayasudhdo daMsaNasuddho ya NANasaMjuto / saMjamatavaguNasahido rAgAdivivajjido dhIro || 158 // paMcAcArasamaggo chajjIvadayAvaro vigadamoho / harisa visAya vihUNo NAmeNa ya vIraNaMditti // 159 // tasseva ya varasisso suttatthaviyakkhaNo maippagabbho / paraparivAdaNiyatto NissaMgo savvasaMgesu / / 160 / / sammatta abhigamaNo NANeNa taha daMsaNe carite ya / parataMtiNiyattamaNo balaNaMdi guru tti vikkhAo / / 161 / / tasya guNagaNaka lido tidaMDarahiyo tisa parisuddho / tiNivi gAravarahiyo sisso siddhaMtagayapAro / 162 || * tavaNiyamajogajutto ujjutto NANadaMsaNacarite / AraMbhakaraNa rahiyo NAmaNe ya paumaNadIti || 163 // * siriguruvijayasayAse soUNaM AgamaM suparisuddhaM / muNi- paumaNaMdiNA khalu lihiyaM eyaM samAseNa || 164 || samma saNasuddhA kadavadakammo susIlasaMpaNNo / aNavarayadANasIlo jiNasAsaNavacchalo vIro // 165 / / jANAguNagaNakalio Naravai saMpUjio kalAkusalo || vArANayarassa pahU Naruttamo khattibhUpAlo || 166 / / pokkharANi - vAvi-paure bahubhavaNavihUsie para maramme / NANAjaNa saMkiNNe dhanavannasamAule divve / / 166 / / sammAdijiNoghe muNigaNaNivahehi maMDie rambhe / desammi pAriyate jiNabhavaNavihUsie divve || 168 // jaMbUdIvassa tahA paNNattI bahupayatyasaMjuttaM ( ttA ) / lihiyaM saMkheveNaM vArAe acchamANeNa / / 169 // chaddamattheNa viraiyaM jaM kiMpi havejja SavayaNaviruddhaM / soddhaM tu sugIdasthA taM pavayaNa vacchalattAe || 170 / / X X X X X viudha-vai-mauDa-maNigaNa-kara-salilasudhoyacAru payakamalaM / varapaumaNaMdi NamiyaM vIra jiniMdaM NamasAmi || 176 || iya jaMbUddIvapaNattisaMga pamANaparicchedo NAma teramI uddeso sammatto // 13 // 4 ' ra ' pATha punakI pratimeM hai / " Aho! Shrutgyanam Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam jaina sAhitya saMzodhaka oto Jeete to do to do nkkssn nkssm kssm naar - t t t t t et acekeek-ado deted prstut giranAra parvata - paMcamI ToMka. Detectio attopaddooooose detected: Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 1 ] ( 6 ) (7) " jaina darzana athavA Arhata darzananA tattvajJAnano mUla pAyo maMgI upara racAelo che. saptabhaMgI eTale vastu tattvanA svarUpano saMpUrNa vicAra pradarzita karavA mATe yojelI sAta prakAranI vAkyaracanA. te A pramANe che:( 1 ) [ vastu ] kathaMcit che.* ( 2 ) nathI. 3) che ane nathI. avAcya che. che ane avAcya che. nathI ane avAcya che. che, nathI, ane avAcya che. " 5 39 " " mam || namo'stu zramaNAya bhagavate mahAvIrAya // jaina sAhitya saMzodhaka 33 " 3) syAdasti nAsti 33 " " 17 " * saMskRta vAkyo bhA pramANe: ( 1 ) syAdasti (2) syAnnAsti gujarAtI lekha vibhAga saptamaM gI sat-asat-tattvamUlaka pramANa paddhati [ le0 adhyApaka rasikalAla choTAlAla parIkha. bI. e. ] athavA ( 4 ) syAdavaktavyam (5) syAdasti avaktavyam ca (6) syAnnAsti bhavatavyam ca ( 7 ) syAdasti nAsti avatavyaM ca [ aMka 4 A pramANe saptabhaMgInI vAkyaracanA che. sAmAnya vAcakane bahu vicitra, nirupayogI ane hAsyajanaka lAge teSu tenu bAhya svarUpa dekhAya che. paraMtu gaMbhIra vicArapUrvaka jo te saMbaMdhI UhApoha karavAmAM Ave to temAM rahelAM tattvo sarvasAdhAraNa ane sarvavyApI che ema spaSTa jaNAI Avaze. e vicAra paddhatimAM sat-asat aneka dharmavattva, ane eka vAkya eka samaye eka dharmano nirdeza ja karI zake e tattvono antarbhAva thalo che. e tattvoe A viziSTa svarUpa kyAre ane kaI paristhitimAM dhAraNa ka teno nirNaya karavo hajI sulabha nathI. paraMtu jaina nyAyazAstranA adhyayana uparathI teno vikAsa ane prayojana to ApaNe cokkasa jANI zakIe tema chIe. jainonA A viziSTa siddhAntanA itihAsa viSe hAlamAM hUM ATalaM jaNAvI zakuM chu :- uttarAdhyayana sUtramAM eno nirdeza nathI. bhadrabAhunI Avazyaka sUtranI niryuktimAM Aho ! Shrutgyanam Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa 1 paNa eno ullekha durlabha che; tattvArthAdhigama sUtramA paNa sau koI sahelAIthI samajI zake cha ke vastu satsvarU. te upalabdha nathI. paNa AnA jevI dekhAtI carcA jhaga- pache. paNa vastu asatsvarUpa che ane vaLI eka sAthe te vatI sUtramA maLI Ave che. nayacakranA kartA mallavAdI sadasadrUpa cha, ema sAMbhALIne to dhaNA DAhyA mANaso "naya " nA siddhAnta mATe Agama pramANa ApatI Azcarya pAmyA vagara rahe nahi. jyAre elIyAnA musAphare vakhate bhagavatI sUtranA keTalAMka vAkyo TAMke che. gautama thIeTeTasane kAM ke " amuka arthamAM " asat che, gaNadhara bhagavAna mahAvIrane pUche che 'bhagavan ! A mA ane " sat " nathI " tyAre tenA mananI sthiti evIja jJAna [ maya ] che ke nahi ? ' svAmI samajhAve che thaI haze. ene jo ema kahevAmAM AvyuM hota ke " sada'gotama ! niyame karIne jJAna [maya ] che. kAraNa ke, sadrUpaM vastvaGgIkartavyam " tyAre paNa tenA manamAM evoja jJAnanI AtmA vinA vRtti dekhAtI nathI; paNa AtmA jJAna bhAva thAta. paraMtu asat athavA abhAva zabdano artha paNa hoya ane ajJAna paNa hoya ( AyA puNa siya jarA vadhAre uMDANa sAthe samajavAmAM Ave to A bAbata NANe siya annANe )"" ahiM A -- siya ' zabda e samajavI sahelI thaI paDe. pleTo nA sophIsTa nAmanA 'syAt ' nuM prAkRta rUpa che, te lakSamA rAkhavA jetuM che. saMvAdamAM elIyAno musAphara kahe cha ke-"jyAre ApaNe A uparathI jaNAya cha ke, A siddhAMtanA bIja jo ke asat viSe bolIe chIe tyAre, huM dhAru cha ke, ApaNe junA AgamomAM maLI Ave e zakya che chatAM A satthI viruddha evI koI vastu viSe bolatA nathI paNa viziSTa svarUpa to tenA karatAM arvAcIna che. A siddhAMta ApaNe phakta anyanA arthamAM vAparIe chAe~." enA A svarUpamAM to sauthI pahelo kuMdakuMdAcAryanA nyAyadarzanamA cAra prakAranA abhAva mAnelA che-1) paMcAstikAyamA ane pravacanasAramA maLI Ave che. prAgabhAva, 2) pradhvaMsAbhAva. 3) atyantAbhAva ane digaMbaro kuMdakuMdAcAryane ghaNA prAcIna gaNe che 4) itaretarAbhAva, AmAM pahelA traNa vastunA svarUpane temanI paraMparA pramANe teo vikramanI pahelI zatA- lagatA cha jvAre itaretarAbhAva e anya vastunI apekSAe bdImAM thaelA che. te pachInA to jaina nyAyanA-zvetAMbara teno abhAva che. A tattva vastuone temanA viziSTa ane digaMbara banenA-pratyeka graMthamA e siddhAntanI sphuTa svarUpa arSe che ane A arthamAM jaina AcAryoM kahe che ke carcA maLI Ave che ane tenA viSayamA darekano samAna vastu sadasadapa che; sat-svabhAvanI apekSAe, ane asatmata che. anyavastunI apekSAe. A siddhi karavA jaina AcAryo A siddhAntanI pramANanI dRSTie carcA karyA pahelAM jevI rIte carcA kare che ane je pramANo Ape che te temAM vastusvarUpanA je tatvo rahelAM che tenI carcA karyAthI jANavA jevA che. tethI tenuM saMkSipta svarUpa hu~ ahiMyA viSaya samajavAmAM badhAre saraLatA thaze. ApuM cha. sarvanayAnAM jinapravacanasyaiva nibandhanatvAt / kimasya nibandhanamiti cet-ucyate-nibandhanaM cAsya 'AyA bhante nANe 3."...... In certain sense not-being is, annANe' iti svAmI gautamasvAminA pRSTo vyAkaroti 'godamA and that being, on the other hand, is NANe niymaa|' ato jJAna niyamAdAtmani / jJAnasyAnyavya- not." pA. 370 vA.4 The Dialogues of tirekeNa vRttyadarzanAt / Plato- (trijI AvRtti.) -AyA puNa siya NANe siya annaanne|' 8" When we speak of not-being, -nayacakra, dravyArthasyAdasti prakaraNane aMte. A utArAmATe hu~ pajya munizrIjinavijayajIno AbhArI cha. we speak, I suppose not of something . 2 paMcAstikAya, adhikAra 1, gAthA 8, 14. pravacanasAra, opposed to being, but only different." skandha 2,gAthA 22-23. . pA. 361 vA. 4. Dialogues of Plato. Aho I Shrutgyanam Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptabhaMgI " aSTahIna kartA vidyAnandI kahe che ke . " temAM sattva ' vastu dharma che; teno asvIkAra karatAM gadheDAnA sIMgaDAnI mAphaka vastu vastutva vinAnI thaI jAya che; te pramANe kathaMcit ' asattva 'che, kAraNa ke svarUpA - dithI jema sattva aniSTa nathI tema para rUpAdithI paNa aniSTa na hoya to pratiniyata svarUpanA abhAvathI vastu pratiniyamano virodha thAya tethI ( ema mAnavuM joIe ke svarUpanI apekSAe jema sat iSTa che tema pararUpAdinI apekSAe nathA.) anekAntajayapatAkAnA kartA haribhadra sUri kahe che " te ( vastu ) svadravya-kSetra -kAla-bhAva-rUpe sat che, ane-paradravya-kSetra - kAla- bhAvarUpe ' asat ' che. tethI te 'satane ' asat ' che. nahiM to tenA abhAvano prasaMga Ave (ghaTAdirUpa vastuno abhAva thAya ) eTale ke jo te jema svadravya kSetra kAla bhAva rUpe ' sat 'che, tema paradravyAdirUpe paNa hoya, to te ghaTa vastuja na thAya. kAraNake te paradravyAdirUpe paNa, tenAthI anya potAnA svarUpanI mA phaka, hayAta che. te pramANe jo jema paradravya kSetra kAla bhAvarUpe te ' asat ' che te svadravyAdirUpe paNa , hoya, to ema paNa gadheDAnA sIMgaDAnI mAphaka ghaTa vastuja na thAya. A pramANe teno ( vastuno ) abhAva thAya tethI te sadasadrUpa ja kabula karavI joIe. 16 6 asat teja graMthamAM anya sthAne haribhadrasUri jaNAve che ke ' na hi svaparasattAbhAvAbhAvarUpatAM vihAya vastuno viziSTataiva sambhavati / ' svasattAno bhAva ane parasattAno abhAva na hoya to vastunI viziSTatAno ja sambhava nathI" prameyaratnakoSamAM candraprabhasUri AvuM ja tattva darzAve che. 5 tatra satvaM vastudharmaH, tadanupagame vastuno vastutvAyogAt, kharaviSANAdivat / tathA kathaMcidusatvaM, svarUpAdibhiriva pararUpAdibhi - rapi vastuno'sattvAniSTau pratiniyatasvarUpAbhAvAd vastuprati niyamavirodhAt / aSTasahasrI pU. 126 6 yatastat svadravyakSetrakAlabhAvarUpeNa sad-vartate, paradravyakSetra kAlabhAvarUpeNa cAsat / tatazca saccAsacca bhavati / anyathA tadadbhAvaprasaMgAt / ( ghaTAdirUpasya vastuno'bhAvaprasaMgAt ) ityAdi / anekAntajjayapatAkA, pR0 30 147 . te kahe che ke jo A tattva svIkAravAmAM na Ave to eka ja ghaTAdi vastu sarvatra vyApi ane tethI eka vastu sarva padArtha thavA no doSa nIpaje.. josepha ' Introduction to Logic ' nAmanA potAnA graMthamAM paNa Aja muddAnI vAta kare che. te kahe che ke " niSedhAtmaka vacanene ApaNe vastuono vAstavi .. amuka ka vyavaccheda dazIvanAra gaNavuM joIe.... dharmonI ane astitvanA amuka prakAronI paraspara vyavacchedakatA e niSedhamAM raheluM vAstavika satya che. jo ema na hoya to dareka vastu dareka anya vastu thaI jAya; eTale ke astitvanA A vividhaprakAranA jeTalI vidhyAtmaka thaI jAya. rw haribhadra sUri A pramANe vastu tattvanI dRSTie UhApoha karI tenI sadasadAtmakatA siddha karI jJAna tattvanI dRSTie paNa eja bAbata siddha kare che. ' svapararUpAnuvRttavyAvRttarUpameva tadvastvanubhUyate / ' - svarUpe anuvRtta ane pararUpe vyAvRtta ja amuka vastu anubhavAya che. TuMkAmAM emanA kAraNo A pramANe che. ' prathama to saMvedana vastu che. ane vastu ubhaya rUpa che, mATe te paNa ubhaya rUpa che.' Ano artha ApaNe ema ja karavo joIe ke amuka saMvedana svarUpe sat che ane anya saMvedana dRSTie asat che. eTale ApaNa vastu tattva vicAramAM ja samAI jAya che. paNa 7 tadA yathA svavyAdyapekSayA sattvaM tathA paradravyAdyapekSayApi satvaM, tathA tadeva ghaTAdi vastu sarvatra prApnoti / tatazca sarvapadArthApattilakSaNa dUSaNamApadyeta / prameyaratna koSa, 0 pR0 Hence we must accept the negative Judgment as expressing the real limitation of things...... The reci procal exclusivness of certain attributes and modes of being is the real truth But for that underlying negation every thing would be every thing else; that is as positive as these several modes of themselves. pRSTha 172 - 173. Aho ! Shrutgyanam Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa bAgha viSayanI dRSTie paNa vastu-anurUpa-saMvedana paNa upara je avataraNo ApyAM che te uparathI jainAcAryoubhaya rUpa ja che. "Agala rahelo ghaTa potAnA bhAva ane no vastusvarUpaviSayaka khyAla spaSTa thAya che. pleTonA itaranA abhAvanA adhyavasAya eTale ke nirNaya rUpa ja zabdomAM te nIce pramANe mUkI kAya "tyAre abhAva gati oLakhAya che..........sadasadrUpa vastunu kevala sadA- ane anya padArtha vargamAM che; kAraNa ke anyatva te sarvatmaka jJAna kharUM jJAna nathI. kAraNa ke te sampUrNa arthanuM mAM vyApI pratyekane astitvathI anya kare che. erale ke pratibhAsana karatuM nathI. jema narasiMhanA rUpanuM jJAna 'asat ' kare che. ane tethI A rIte ASaNe te badhA kevala siMhanA jJAnathI pUrU thatuM nathI. ane A pramANe viSe AstikatAthI kahI zakIe ke te badhA ' asat ' ubhayano pratibhAsa karatuM jJAna na thAya ema nathI, kAraNa che ane valI veo astitva vALA le mATe ema kahI ke saMvitti tadanya-viviktatAthI viziSTa che (eTale ke zakAya ke te sat che." anya padArthathI je bhinnatA, tenAthI viziSTa che ) ane tadanya viviktatA eTale abhAve." ___ A pramANe vastunA sadasadAtmaka svabhAvanI samajaNathI ____ saptabhaGgAnuM eka tattva sugama thAya che. temAM bIjaM je 9.........sadasadUpasya vastuno vyavasthApitatvAt / saMvedanasyA- tattva rahelaM kele anekAntatAnuM che. mhArA samajavA pramANe pi ca vastutvAt / tathA yuktisiddhazca / tathAhi saMvedanaM puro'vasthita ghaTAdau tadabhAvetarAbhAvAdhyava sAyarUpamevopajAyate |......n __ A tattva jaina tattvajJAnanA itihAsamAM -- sadasat ' ca sadasadrUpe vastuni sanmAtraprAtabhIsvaye tattvatastatpratibhAsyeva, nA karatAM vadhAre prAcIna haze ane jaina mArganuM tenA saMpUrNArthApratibhAsanAt, narasiMha-siMhasaMvedanavat / na cetadubhayaprati utpattinA samayamA viziSTa lakSaNa haze. vikrama pUrvanI bhAsi na saMvadyate tadanyAvIvaktatA viziSTasyeva saMvitteH / tadanyAve-- yAvapAMcamI ane chaThI zatAbdimAM AryAvartamAM aneka mato viktatA cAbhAvaH / anekAMtajayapatAkA. pR. 63. A sAthe jahaoNna kerDanA nIcanA vicAro sarakhAvA jevA che:- ane sampradAyo utpanna thayA hatA; te samae A aneka Nor, again, can you reach this unity ane keTalIka vAra viruddha tattvone pratyekanI dRSTie merely by predication or affirmation, by asserting, that is, of each part or ence it at once is and is not; it is in member that it is and what it is. On giving up or losing itself; its true being the contrary, in order to apprehend it, is in ceasing to be. Its notion includes with your thought of what it is you must negation as well as affirmation." An in seperably connect that also of what Introduction to the Philosophi of Reit is not. You cannot determine the particular number or organ save by re _ligion, P. 219. ference to that which is its limit or 9 o. Then not-being necessarily exists negation. It does not exist in and by in the case of motion and of every class: itself, but in and through what is other for the nature of the other entering into than itself...... It can exist only as it them all, makes each of them other than or gives up any seperate self- being and so non-existent; and there. identical being and life-only as it finds fore, of, all of them, in like manner, its life in the larger life and being of the we may truly say that they are not; and whole. You cannot apprehend its true again in as much as they parmake of nature under the category of Being, being, that they are and are existent alone, for at every moment of its exist- 91.89. Dialogues of Plato. Vol. IV. Aho! Shrutgyanam Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] saptabhaMgI joI teno samanvaya jaina darzane anekAMtatA dvArA karyo grIka phIlasupha pleTonI, vastunI sadasadAtmakatA hoya ema mAnavAne vAMdho lAgato nathI.23 viSenI mAnyatA ApaNe pahelAM joI gayA. anekAntatA ___ A tattva samajabuM bahuja saheluM cha; ane jaina tattvajJAna viSe paNa tenI Ane malatIja mAnyatA cha ane te A te vaDe vyApta thaevaM che. pramitinI dRSTIe kahIe to eka pramANe che:vastuvidhe aneka dharmono Aropa karavo zakya che, vastunI " elIyAno musAphara-aneka vastu viSe ApaNe dRSTIe kahoe to vastu aneka guNamaya che ane aneka zI rIte aneka dharmono Aropa karIe chIe, te bAbata paryAyo dhAraNa kare che. vastu svabhAvanA A tattvanA ApaNe vicAra karIe. svIkArathI koI paNa prakAranA sadaikAntika ke asa- thIeTeTasa--udAharaNa Apo. daikAntika matathI A siddhAnta spaSTa rIte judo paDI musAphara-udAharaNa tarIke hUM ema kahevA mAMgu chU jAya che. . ke eka mANasa viSe ApaNe aneka nAmo vaDe vyavahAra ApaNe joI gayA ke jainAcAryo vastuno svabhAva karIe chIe-eTale ke tene viSe raMga, rUpa, pAramANa, sadasadAtmaka siddha kare che. A siddhAntamAMthI sAmAnya guNa ane doSAdinA Aropa karIe chAe. AmAM ane ane vizeSano siddhAnta sahelAI thI nipajAvI zakAya bIjA seMkaDo udAharaNomA ApaNe tene mANasa kahIe che. kAraNa ke vastunA sAmAnya guNo 'sanmUlaka ' ane chIe eTalaMja nahIM paNa tene 'te bhalo che' ane evA vizeSa guNo 'asanmUlaka' che. ( asat zabdano artha aneka guNavAlo che ema kahIe chIe. ane e ja upara jaNAvyA pramANeja levAno) zAthI je, vastu rIta hara koI vastu jene ApaNe zarUAtamAM eka dhAratA amuka viziSTa vastu bIjI vastuo nathI tenA vaDe che. hoIe chIe tene ApaNe aneka kahIe chIe ane aneeTale ke viziSTatAno AdhAra ' asat ' upara che, ka nAmo vaDe teno vyavahAra karIe chIe. ane tethI jainAcAryo kahe che ke vastu sAmAnya vizeSa thIeTeTasa-barAbara che.12 maya che. ' satkArya ' ane ' asatkArya ' no siddhAnta paNa AmAthI ja nikalI zake che. amuka vastu athavA 12 juo.--Dialogues of Plato-Vol. iv. kArya potAnA kAraNamAM Urdhva sAmAnya pUratuM to cha ja. pA. 383 ( AvRtti trIjI.) ane potAnA vizeSa vaDe potAnA kAraNamAM nathI. tetha Str. Let us enquire, then, how we kAraNamAM kArya sata ane asata banne ke AvAM aneka come to predicate many names of the dvandvo jainAcAryoM ghaTAve che ane candraprabha sUrinA zabdomAM same thing. Theart. Give an example. kahIe to " vayaM khalu jainendrAH ekaM vastu sapati Str. I mean that we speak of man, pakSAnekadharmarUpAdhikaraNaM ' ityAcakSmahe | " ame jainendro for example under many names-that we eka vastu pratipakSa yukta aneka dharmonuM adhikaraNa cha ema attribute to him colours and forms and mAnIe chIe." 11 magnitudes and virtues and vices, in all of which enstances and in ten thou*prAraMbhanA samayamA ema hoya ke na hoya to paNa siddhasena sand others we not only speak of him divAkaranA nyAyAvatAra upara TIkA karanAra siddharSi ArIte ane as a man, but also as good, and having kAntavAda ne samajAve che. lekhaka. 11 sarakhAvo-- anekAtmakaM vastu gocaraH sarvasaMvidAm / / numberless other attributes; and in nyAyAvatAra.-vaLI ' taMdevamanekadharmaparItArthayAhikA buddhiH the same way anything else which we pramANam / nyA TIkA. originally supposed to be one is describe Aho! Shrutgyanam Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 jaina sAhitya saMzodhaka ahiMyAM eka bAbata biSe sAvadhAna rahevAnI jarUra che. anekAntatAne anirdhAraNAtmakatA ke anizcitasvarUpatA gaNavAnI bhUla thaI javAno saMbhava che. mhArA samajavA pramANe jainAcAryo kadI paNa kahetA nathI ke vastunuM svarUpa anizcita ke anirdhAraNAtmaka che. zaMkarAcArye syAdvAdanA khaMDanamA Aja bhUla karI che. DaoN. belavelakara jevA vidvAne paNa A bhUlanuM anusaraNa karyuM che. jainAcAryo phakta eTalaM ja kahe che ke vastu aneka dharmAtmaka che; ane eka vakhate eka ja dharmano nirdeza thaI zake. - thI eka vAkyamAM vastu svarUpanuM saMpUrNa kathana karavuM azakya che. bastu svarUpa nizcita ja che. paNa sAdhAraNa 13 mANasa ana sarvajJamAM e antara che ke sarvajJa sarva padArthoM ne saMpUrNa rIte enA vividha svarUpamA eka sAthe jANe che jyAre sAdhAraNa mANasa eka vastune paNa pUrNa rIte jANI zakato nathI. paNa vastunuM A svarUpa dhyAnamAM rahe tethI teoe vAkya racanA ebI karI che ke uparathI jonArane ema lAge ke A badhAM vAkyo saMzayamUlaka che. paNa vastusthiti ema nathI e akalaMkadevanA tattvArtha sUtra uparanA rAjavArtikanA nIcenA vArttikothI spaSTa thAya che. upara 66 saMzayaheturiti cenna vizeSalakSaNopalabdha: (sU. 6 vA. 5 ) tenA upara TIkA A pramANe che. iha pratyakSAd vizeSApratyakSAd vizeSasmRtezca saMzayaH / ....... naca tadvadane kAntavAde vizeSAnupalabdhiryataH svaparAdyAdeza vazIkRtA vizeSA uktA / vyaktAH pratyarthamupalabhyante / 'jo koI ema kahe ke saptabhaMgI saMzayano hetu che to tema nathI. -- zAthI je vizeSa lakSapanuM jJAna thAya che " ahaM [ a ] pratyakSa thavAthI [ jenA baDe vastu nizcaya thAya te ] vizeSa na dekhAvArthI ane vizeSonI [ khaMDa 4 smRti thavAthI saMzaya thAya che...te pramANe anekAntavAdamAM vizeSanI upalabdhi thati nathI ema nathI; zAthI je svAdeza ane parAdeza ne vazekarI vizeSo pratyeka arthamAM kahelA athavA sUcavelA ( vyakta ? ) jaNAI Ave che. AgaLa kache che. - ed as many, and under many names. Theart. That is true. 13 pravacanasAra, 2-52 virodhAbhAvAt saMzayAbhAva: " / sU. 6, vA. 5 [ vizeSomAM ] virodha na hovAthI saMzayano a bhAva che " " arpaNAbhedAdavirodhaH pitAputrAdisaMbaMdhavat / sU. 6 vA. 10 thI ) virodha raheko nathI. eka ja mANasa pata " arpaNAnA bhedathI ( eTale ke dRSTibindunA bheda athavA putra vigerenA saMbaMdhanI mAphaka ( jema ekaja mANasane judA judA saMbaMdhanI judI judI dRSTi nathI tema stha ane paranA dRSTi binduthI sat ane asat arpaNA vaDe pitA putra bhAI ityAdi kahevAmAM virodha kahevAmAM virodha nathI. ) A pramANe ApaNe saptabhaGgInA siddhAntanA AdhAra rUpa ve tasvo joyA. A tatva vicAramAthI be bAbata spaSTa thaI Ave che :- eka to saptabhaMgInI vAkyaracanAmAM zo artha che te, ane bIjI C sat' ane 'asat ' no 6 syAt ' zabda pratyeka vAkyanA prAraMbhamAM kema mukavamAM Ave che te. 66 14 syAt e sarvathAtvano niSedhaka ane anekAntatA dyotaka kathaMcit arthamAM vaparAtuM avyaya che. tattvajJo vastune aneka dharmAtmaka mAnatA hoya ane ema mAnatA hoya ke tenA nirUpaNamAM vaparAtAM vAkyomA eka sAtha eka ja bAbatanuM nirUpaNa bhaI zake; teo anekAntatA sUcaka Avo koI zabda muMke e svAbhAvika che. jo ke ema karyAthI te vAkyoM saMzayAtmaka dekhAya che ane vAMcanArane bhramaNAmAM nAkhe che. paraMtu ema je 14 atra sava! tvaniSedhako 'naikAntikatAdyotakaH kathaMcidarthe syAcchando nipAtaH / paMcAstikAyaTIkA pR0 30. Aho! Shrutgyanam Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 ] khaptabhaMgI 15 zake. karyAnomoTo phAyado e che ke mANasa kadAgrahI na thaI karavA prayAsa karyo hota to te vadhAre yogya kahevAta. tema kareluM khaMDana to bhUla ane bhramaNA upara racAyeluM che. saptamaMgIno pramANa paddhatinI dRSTie vicAra karIe ane A vicAro A viziSTa rUpamA kayA prayojanathI mukAyA te paNa joIe. saptabhaGgInuM vadhAre pRthakkaraNa karyA pahelA zaMkarAcArye tenuM je khaMDana karyu che teno TuMkAmAM ullekha karI jaIe. sauthI prathama to jaNAvavAnuM e che ke temaNe pUrva pakSanuM kathana pUrepUrU kayU~ nathI. saptabhaGgInuM syAdasti syAnnAsti ityAdithI varNana karatI vakhate temaNe ' svarUpeNa ' ane 'pararUpeNa 'e agatyanA zabdo choDI dIdhA che. jo e dhyAnamAM hoya to te choDaghAmAM bAMdho nathI. paNa zaMkarAcArya e bAbata upara lakSya ma nathI ApyuM. ane emanuM AkhuM khaMDana A bhUla ubara racAyeluM che. emano pahalo bAMdho e che ke " eka dharmamAM eka sAthe asattvAdi viruddha dharmano samAveza sambhabe nahiM zItomI mAphaka. 115 jo zaMkarAcArye svarUpeNa ane pararUpeNa e zabdo dhyAnamAM lIdhA hota ane sat ane asat zabdane pUrva pakSInA arthamAM samajavA prayAsa karyo hota to temane samajAta ke ' sat ' ane 'asat ' eTalA badhA virodhI nathI. bIjo bAMdho e che ke jenuM svarUpa anirdhArita che te jJAna saMzayanI mAphaka pramANa na thAya. A ane bIjA vAMdhAo anekAntatAne anirdhAraNAtmaka gaNavAnI ane saMzayamUlaka gaNavAnI bhUlane pariNAme che. teno radiyo akalaGkadevanA upara ApelA vArtikamAM AvI 14 che. jo bAMdho upara jaNAvyuM le pramANe anekAntatAne je anirdhAraNAtmaka gaNavAmAM Ave che te he. cotho e che ke pyAre vastune vaktavya kaho cho tyAre vaLIzI rIte te avaktavya kahevAya. A kevala zabdarekla che. zaMkarAcAryanA mata ane jainamata bacce birodha bannenA vastusvabhAvanA khyAlamA che. zaMkarAcArya jagatne eka mAtra brahmamaya mAnanAra che jyAre jaina anekAnta tattvanuM pratipAdana kare che. tethI zaMkarAcArye jo A dRSTie khaMDana 15 na hyekasmin dharmiNi yugapatsadasattvAdiviruddhadharmasamAvezaH saMbhavati zItoSNavat / zAMkarabhASya, 2-2-22,23. 16 anirdhAritarUpaM jJAnaM saMzayajJAnavat pramANameva na syAt / prathama prazna e che ke pramANa paddhatinI dRSTie sAte bhaMgo Avazyaka che ? eTale ke vastusvabhAva nakkI karavA mATe sAtenI AvazyakatA che ? A bAbata to spaSTa che ke eka vidhAna eka bakhate eka ja nirdeza karI zake. vidhyAtmaka ke pratiSedhAtmaka. sathalA vidhyAtmaka vAkyono eka varga ane niSedhAtmakano eka barga karI ApaNe vidhyAtmaka bargane vidhi-vidhAna kahIe ane niSedhAtmaka varNane niSedha-vidhAna kahIe. habe prazna e che ke baratu samajavA mATe AvA keTalA vidhAnAMnI jarUra che. svAbhAvika rIte prathama vastu pote zuM che teno nirNaya karIe. e dRSTi ' syAdasti ' vAkya barAbara ke pachI vastu zuM nathI te nakkI karIe ane te dRSTie ' syAnnAsti ' bhaGga barAbara che. A bannemAthI nISajatuM vastusvarUpa ' syAdasti nAsti' te dvivAkyAtmaka gaMgathI darzAvI zakAya. A rIte prathama traNa maMgonI jarUra to ' syAdasti svarUpeNa ghaTaH; syAnnAsti pararUpeNa ghaTa:; ane sthAdasti 'nAsti kaNa' thI samajI zakAya cotho bhaGga syAdavaktavya ' che. A bhASA tattvanI dRSTie samajI zakAya tema che. eka vakhate eka ja vAkyamAM vidhi ane pratiSedha thaI zake nahiM. tethI te apekSA samaye vastu avaktavya kahavIya. " paNa saptabhaMgInA nirUpaNanuM bIjuM paNa eka dRSTibindu che ane te e che ke saptabhaMgI amuka prakAranI bAda paddhatimAMzrI utpanna bhaelI che ane AthI saptabhaMgInuM prayojana vizeSa samajAya che. A sAte bhaMgo sAta prakAranA praznonA 17 atastadubhayAtmakosI krameNa tacchabdavAcyatAmavaskandan syAd ghaTAghaTazcetyucyate / yadi tadubhayAtmakaM vastu ghaTaityevAcyeta, itarAtmAsaMgrahAdatattvameva syAt / athAghaTa eva ityucyeta ghaTAtmAnupAdanAdamRtameva svAnna vastu lAvadeveti / na cAnyaH zabdastadubhayAtmakAvasthatattvAbhidhAyI vidyate'to'sau vaTo vacanagocarAtItatvAt ' syAdava kavya ' ityucyate / rAjavArtika pU- 6. Aho! Shrutgyanam Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [ khaMDa 1 uttara rUpe che. A bAbata akalaMkadeve ApelA tenA lakSaNa- bhAga kare che pratyakSa ane parokSa. parokSanA pAMca vibhAga thI spaSTa thAya che. "praznane laIne eka vastumAM avirodha kare che-smaraNa, pratyabhijJA, tarka, anumAna ane Agama. thI vidhi pratiSedhanI kalpanA te saptabhaMgI " ( avirodha- Agamana bIjuM nAma zabda pramANa che. Apta vacanamAthI thI eTale dRSTa ane iSTa pramANa aviruddha ). je mANase nipajatuM jJAna zabda pramANa. te vacana,varNa, pada ane vAkyornu saptabhaMgInI prathama racanA karI haze teno uddeza e zodhI banelaM hoya che. zabda svazaktithI ane samayathI jJAna kahADavAno haze ke punarukti karyA vinA mANasa amuka pedA kare che. A pachI vacanano saptabhaMgI sAthe saMbaMdha vastu svabhAva viSe keTalA prazno pUchI zake. ( athavA to darzAve che. " dareka jagyAe A zabda vidhipratiSedha vaDe ApaNe ema mAnIe ke saptabhaMgIno vikAza dhIme dhIme potAnA arthane jaNAvato saptabhaMgI ne anusare che." thayo to je mANase chellAM traNA vAkyo umeryA haze A rIte ApaNe joI zakIe chIe ke saptabhaMgIno Agama teno uddeza to Avo ja koI hovo joIe.) dAkhalA athavA zabdapramANamA samAveza thAya che. tarIke koI ema pUche ke 'syAdavaktavya ' ne AThamA ___A nibaMdhamAM jetuM vivecana karyu cha tene pramANa saptabhaMgI bhaMga tarIke kema svIkAryoM nathI ? to eno evo javAba kahe che. Ane malatI ja bIjI eka saptabhaMgI che te naya apAya ke jyAre vastu viSe syAdasti nAsti kahevAmAM saptabhaMgI kahevAya che. pramANa ane nayamAM e taphAvata Ave che tyAre te vaktavya thAya che. tethI tene AThamA bhaMga che ke pramANa vastunA sakala svarUpanuM nirUpaNa kare che, tarIke svIkAravAnI jarUra nathI. A rIte eka bAjudhI jyAre naya vastunA aMza mAtranuM kare che. paNa enI saptamaMgI sat ane asat viSe utpanna thatA sarva prazno. vizeSa carcA A nibaMdhamAM thaI zake ema nathI tene mATe no uttara ApI zake che ane bIjI bAjue kevala sat la tara bIjo nibaMdha lakhavAnI jarUra rahe che. ityalam. asat mAnanAranuM khaMDana kare che. chatAe mane ema || OM zAMtiH / / lAge che ke pramANa paddhatinI dRSTie to prathama traNa ja bhaMga Avazyaka cha; cothAne bhASA-dRSTie sthAna che paNa 19 tat (pramANaM) vibhedaM pratyakSa parokSaM ca / smaraNa-pratyabhijJA challA traNano tattvajJAnanI dRSTie khAsa upayoga tarkA-numAnA-gamabhedatastalpaca prakArakam / jaNAto nathI." 20 aaptvcnaadaavirbhuutmrthsNvednmaagmH| varNapadavAkyAtmakaM vaca have jaina pramANa zAstramA saptabhaMgItuM sthAna kyA che nama / svAbhAvika sAmarthyasamayAbhyAmarthavodhanaM shrdH| sarvatrAyaM te ApaNe jANavU joIe. zrIvAdidevasUri pramANanA be dhvanividhipratiSedhAbhyAM svArthamabhidadhAnaH saptabhaMgImanugacchati, -----..manu codAhRtA nayasaptabhaMgI, pramANasaptabhaMgItastu tasyAH kiMkRto 18'saptavidha eva tatra praznaH kuta iti ceta, saptavidhajijJAsA. vizeSa iti cet sakalavikalAdezakRta iti bamaH / vikalAdezaghaTanAt / sApi saptadhA kuta iti cet, saptadhA saMzayotpatteH / sapta- svabhAvA hi nayasaptabhaMgI vastvaMzamAtraprarUpakatvAt / sakalAdezadhaighasaMzayaH kathamiti cet, tadviSayavastudharmasaptavidhatvAt / svabhAvA tu pramANa-saptabhaMgI yathAvadvastu prarUpakatvAt / aSTasahasrI, pR. 12 meyakamalamArtaDa, pR. 206. Aho! Shrutgyanam Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 ] ve navA se trAdeza paTTaka be navA kSetrAdeza paTTaka 1 gayA aMkamAM je kSetrAdeza paTTakonI nakalo ApI che temAM sauthI jUno paTTaka vi. saM. 1774 nI sAlano che. paraMtu pAchaLathI eka tenAthI paNa 100 varSa jeTalo vadhAre juno paTTaka maLI Avyo che je ahiM ApavAmAM Ave che. e paTTaka tapAgacchanA suprasiddha AcArya vijayasena sUri taraphathI saMvat 1667 nI sAlamA lakhAelo che. A paTTaka phakta mevAtadeza mATeno che. AgarA ane tenI AsapAsanA pradezane te vakhate mevAta dezanA nAmathI oLakhavAmAM Avato hato. saMvat 1667 nI sAlamA je yatiyo e pradezamA rahetA - vicaratA hatA temanAM cAturmAsa sthaLo jAhera karavA mATe A paTTaka lakhAyo hato; gujarAta ke rAjapUtAnA Adi bIjA dezo mATe nathI. tethI AmAM phakta 17 yatiyonAM nAmoja ApavAmAM AvyAM che. nahIM to vijayasena sUrino yati samudAya to lagabhaga be hajAra jeTalI saMkhyA vALo hato. AnI laMbAI 5 iMca ane pahoLAI 33 iM. che. paMkti kula 20 che. paTTakanI nakala de0 || zrIhIravijaya sUrIzvara gurubhyo namaH / saMvat 1667 varSe zrIvijayasenasUribhirjyeSThasthityAdezapaTTo likhyate || mevAta deze || upAdhyAya zrI viveka harSa : gaM0 Aga 1 pAra 2 upAdhyAya zrI bhAnucaMdra ga0 AgarAmadhye paM. jayavijaya ga. paM. vijayahaMsa satka sAMgAnera 1 paM. harSavijayagANi narAyaNaM 1 paM. bhImavijaya ga. paM. yasavijaya gaNi satka mA. lapura 1 paM. mahAnaMda gaNi alavara 1 paM. dhanacaMdra gaNi rayavADI tathA dillI 1 paM. jayavijaya ga. u. zrI kalyANavijaya ga. satke zamANuM 1 paM. kamalavijaya gaNi haMsAra 1 mahima 2 R. padmakuzala gaNi abhirAmAbAda 1 R. ratnavimala gaNi mAMDali 1 R. harSavimala gANa aNiAraM 1 R. lAbhakuzala parvatasara 1 R. muni saubhAgya ga. serapura 1 R. zivavijaya ga. TuMka 1 R. kanakasAgara masUduM 1 R. ravisAgara ga. ToDA 1 R. bhojavimala siravADI 1 153 2 hAlamAM, paM. zrIgulAbavijayajInA zAstrasaMgrahAMthI eka bIja paTTaka maLI Avyo che je A nIce ApavAmAM Ave che. A paTTaka saM. 1845 nI sAlano che. te vakhate AcAryapada upara vijayajinendra sUri hatA. // zrI // || OM || zrIvijayadharmma sUrIzvara gurubhyo namaH saM. 1845 varSe bha | zrIvijayajineMdrasUrIzvara gurjara deze jyeSThasthityA deza paTTako lipyate // paM. saubhAgyavijaya ga / zrIjIsaparikarA sUrati 1 navasArI 2 vasarAvI 3 borAkaThora 4 u. zrISuzAlavijaya ga / vRddhazrIjI sa / paM. kalyANacaMdra paM. khUSAla sa / viramagAma 1 bhojayA 2 gorIA 3 ThA 4 asmat pArzve / paM. hitavijaya ga / paM. haMsavijaya g| paM. sujANa sa / khaMbhAta 1 dhArAparo 2 vaDodarA 3 Aho ! Shrutgyanam Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 jaina sAhitya saMzodhaka paM. nyAnavijaya / paM. nema sa | pATaNa 1 kuNagara 2 paM. lAlavijaya ga / paM. ratna sa / lIMbaDI 1 aMcevAlIuM 2 paM. jayavijaya ga / paM. dIpa sa / rAjanagara 1 zaraja 2 paM. mANikyavijaya paM. mohana sa / ilola 1 rAyapara 3 prosAyo 4 navovAsa 5 paM. gulAlavijaya ga / paM. rAma sa / sAvalI 1 paM. bhaktivi. / paM. kAMti sa / paM. kRssnnvi| paM. rAja s| paM. lakSmIvijaya ga / paM. rAma sa | jAmalA 1 paM phatevi / paM. kusala sa | rAdhanapUra 1 kamAlapUra2 paM. hemavijaya ga / paM. kapUra sa | paMcAsara 1 bholoTa 3 sonetha 4 dhaMdhANA 5 paM. ghuzyAlavijaya / paM. rAja sa / vaDAvalI 1 AMkarA2 paM. kalyANavi / paM. prasiddha sa / paM. jIna vi| paM. padma paM. jinavijaya ga / paM. jaya sa / damaNa 1 uDapADa 2 sa / cANasamo 1 kaMboI solaMkInI 2 agAsI 3 paM. mohanavi / paM. naya sa / paM. punyavi / paM. bhakti s| paM. zAMtivijaya ga / paM. raMga sa / mAvaDa 1 goThaDA 2 vIsanagara 1 kaDA 2 jAsakA 3 goThyA 4 paM. bhAgyavijaya ga / paM. zrIjI sa / veMDa 1 paM. uttamavijaya | paM. sumati sa | rAnera ThA 4 asmat paM. umedavijaya ga / paM. vRddhi sa / AgaloDa 1 pArzva paM. padmavijaya ga / paM. umeda sa / mesANA 1 sAbhepaM. muktivi / vRddhazrIjI sa / paM. DuMgaravi / paM. mukti sa tarA 2 pAdaru 1 paM. lAlavijaya ga / paM. mANikya sa / cIloDo 1 badapaM. ratnakuzala | paM. vinita sa / paM. nyAna paM. ratna sa / raghu 2 vArAhI 1 dholakaDUM 2 koraDA 3 jhajhAma 4 paM. harSavijaya ga | paM. mohana sa / vaDanagara 1 uMmatA 2 paM. manarUpasAgara / paM. anaMta sa / mAlavadeze paM. hastivijaya ga / paM. raMga sa | rANakapUra 1 paM. kanakavijaya / paM. zubha sa | paM. rAjeMdra / paM. kanaka sa / paM. jJAnavijaya ga / paM. lakSmI sa. | sAcora 1 miyAMgAma 1 paM. hastivijaya gaH | paM. catura sa / mAtara 1 vaTApaM. amRtavijaya ga / paM. viveka sa | bharuyacca 1 deja- daruM 2 bAruM 2 paM. subuddhivijaya ga | paM. jIva sa | zamI 1 dUdhaSA 2 apaM. SuzAlavijaya | paM. jina sa | soraThadeze NavarapUra 3 rAphu 4 paM. dhuza lavijaya paM. Rddhi sa | ghrAgadhara 1sAyalA 2 paM. vRddhivijaya ga | paM. deva sa / paM. tejavijaya | paM. raMga s| pAlIyAda 3 maDaDhA 4 kaMboi kolInI 1 AMgaNavADU 2 paM. rAjavardhana / paM. sakala sa / paM. vivekavardhana | paM. megha paM. dhuzAlavijaya ga / paM. kapUra sa | kesaraDI ? sa | vaDhavANa 1 pANasANA 2 paM. kastUravijaya ga / paM. mAna sa | iTolU paM. subuAddhavijaya paM. rupa sa / hevadapUra 1 paM. vRddhivijaya paM. sujANa sa | paM. rupavijaya paM. ghuSyAla sa paM. vinItavijaya / paM. nema sa | pATaDI 1 Dabhoi 1 kAravaNa 2 paM. hIrAcaMdra | paM. gulAba sa / paM. dhIryacaMdra / paM. hIra s| paM. ratnavijaya / paM. nyAMna sa / lAMghaNoja 1 IDara 1 gherAlU 2 sIpara 3 proteja 4 paM. mANikyavijaya | paM. mohana sa | pATaNa madhye paM. padmavijaya | paM. uttama sa | rAdhanapura madhye paM. buddhivijaya ga | paM. mohana sa / vAvi 1 mADhakuM 2 paM. hastivijaya ga | paM. kuzala sa / vijApUra paM. vivekavijaya / paM. Rddhi sa / rAnera 1 uMbarI2 paM. amIvijaya ga | paM. sukha sa / thirAda 1 koTabAbalI 2 paM. ravivijaya / paM. kesara sa ! bhAMbhera ? teravADu 2 paM. haMsavijaya ga, paM. gaja sa / mAlaNa 1 paM. mohanavijaya / paM. ratna sa / vasu 1 metA 2 Aho! Shrutgyanam Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaka 4] benavA kSetrAdeza paTTaka wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww 5. gautamavijaya paM dhana sa / dasADage 1 kalADo 2 paM. nityavijaya paM. bhANa sa / godhAvI 1 paM. amRtavijaya paM. pratApa sa / gaNAdvahiH paM. ratnavijaya paM. prema sa / naDiyAda 1 paM. pratApacaMdra / paM. dAna sa / paM. mAvacaMdra / paM. dolata s| paM. goviMdavijaya paM. hema sa / leNapa 1 moravADU 2 kukuAva 1 paM. meghavijaya / paM. mANikya sa | gotrakuM 1 paM. jayavijaya | paM. kAMti sa / kaTosaNa 1 hAMgaravaM 2 paM. jIvaNacaMdra ga | paM. udaya sa | thirA 1 baDA 2 jhApaM. gulAbavijaya paM. kuMvara sa / jhINoTa 1 lima 3 paM. dayAcaMdra paM. harSa sa / kheDa brahmAnI 1 paM. uttamacaMdra / paM. udaya sa | lUMNapUra 1 chatrAlA 2 paM. nAyaka vijaya paM. vinaya sa | dakSaNa deze paM. dolativi / paM. lakSmIvijaya paM. mahimA sa / muMDeTha paM. mANikyavijaya paM. vinita sa / kuMvara 1 muMjapara 2 1 nevaDA 2 paM. caMdravijaya paM. uttamavijaya sa / rAjanagaramadhye. paM. rAjavijaya paM. suMdara sa | Tapara 1 valaNa 2 paM. harSavijaya paM. jasa sa / dholako 1 morIyo 2 paM. ghUdhyAlavijaya paM. prema sa / vaDAlI 1 paM Rddhi sAgara paM. dhimeMdra sa | chaThIyADo / paM. jasavijaya ga paM. pratApa sa | zaMkhezvara 1 paM. jyotivijaya paM. ratna sa / vyArA 1 buhAra 2 paM. sobhAgyavijaya paM. SimA sa / mujapUra 1 raciyA' 2 paM. hIravijaya paM. bhANa sa / caMdUra 1 lolArU 2 paM. guNavijaya paM. ghUSyAla sa / paM. ravivijaya paM. dolata paM. kAMtivijaya paM. nAyaka sa | peTalAda 1 vasora 2 sa| samu 1 vAva 2 vAsaja 3 paM. bhANavijaya paM. kezara sa / vajANuM 1 paM. premavijaya paM bhANa sa / devADabhu 1 paM. vRddhivijaya paM. kAMti sa / pIlucuM 1 magaravADu 2 paM. amRtavi | paM. caMdra sa / paM. tejavi | paM. bhANa sa / paM. jasavijaya paM. kanaka sa / sojatarA 1 __chanAyAra 1 dekAvADU 2 paM. nAyakavijaya paM. iMdra sa / maNoda 1 saMDera 2 paM. mANikyavijaya paM. subuddhi sa / koTha 1 paM. ravivijaya paM. kanaka sa | nAnodaru ? paM. jIvaNavijaya paM. lAla sa / gAMbhU 1 saradArapUra 2 paM. haMsavijaya paM. jIvaNa s.| ahamadanagara ? paM. premvi| paM. darzana sa / paM. rupavi / paM. prema sa | paM. punyasoma paM. kesara sa | sAvanagaDha 1 vAgaDa deze paM. pAnAcaMda paM. udaya sa / jheraDA 1 varApAla 2 jhipaM. kAMtivijaya paM. darzana sa. / vakhatApura 1 va- NAla 3 lAsaNu 2 paM. mANikyavijaya paM. dIpa sa / gheNoja 1 paM. dhImavijaya paM. ghuSyAla sa / lIMca 1 pIpaladalakara- paM. iMdravijaya ga paM. amRta sa / gaNArahI - vaTIuM 2 paM. jinavijaya ga | paM. darzana sa / harasora 1 balola 2 paM. devavijaya paM. dIpa sa / kaDI 1 paM. vRddhivijaya ga | paM. vinaya sa | gAMgada 1 phedarA 2 paM. vinayacaMdra paM. bhakti sa / vaDagAma 1 dhotAsakalANA 2 paM. kRSNavijaya ga paM. ghUSyAla sa / sIddhapUra 1 lAlapara 2 paM. hemavijaya paM. bhIma sa | kAkara 1 kalAMNA 3 paM. kapUravi. / paM. devavijaya 1paM. amI sa / pAlaNapura 1 paM. vinayavijaya paM. rAghava sa | dhASAM 1 dhanerA 2 vagadA 2 mayAdara 3 dAMtAvasahI 4 paM. ugracaMdragaNI | paM. mohana sa | DIsA 1 rAjapUra 2 paM. nAyaka vijaya paM. gulAla sa / dyAvaDa 1 vaDAla 3 paM. vasaMtavijaya paM. mAva sa / DabhoI 1 paM. jIvanavijaya paM. jIta sa | AtrolI 1 Aho! Shrutgyanam Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya zeSaka paM. bhavAnavijaya paM. nAyaka sa | kasarA 1 paM. ratnavijaya ga | R. deva sa | sAMparA 1 paM. rUpavijaya paM. gautama sa | jAmapUra 1 vAsAbAvala paM. guNavijaya paM. prema sa / bemANa 1 bADIyA paM. SImAruci paM. gaNeza sa | vaNoda 1 paM. bhavAnavimala paM. Rddhi sa / kuyAraja 1 paM. deviMdravijaya paM. harSa sa | vAlola 1 paM. vasaMtavijaya paM. deva sa | cAMgA 1 paM. bhAgyavijaya paM. kusala sa / sAMDavA 1 paM. mAnavijaya paM. ratna sa | golA 1 paM. mANikyavijaya paM. rAma sa | asmatpArthe paM. harSavijaya paM. ghUSyAla sa / naMdAsaNa 1 paM. rAmavijaya paM. teja sa | sAhANI 1 paM. nyAnavijaya paM. kapUra sa / bhalagAma 1 paM. jJAnasAgara paM. udaya sa | mAlaka 1 paM. bhAgyavijaya paM. jasa sa | mAMDala 1 paM. mohana sobhAgya paM. bhAgya sa / pADalA 1 paM. dayAsoma paM jIta sa | mobhA sAdaDA 1 paM. maNikavijaya paM. mAna sa / raNoda 1 paM. ravivijaya paM. vinIta sa | gaNahI ? Aho I Shrutgyanam Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] 157 . bRhaTTippanikA nAmaka prAcIna jaina graMtha sUci bRhaTippanikA nAmaka prAcIna jaina graMtha sUci bIjA aMkamAM pariziSTa rUpe e sUci prakaTa karavAmAM pATaNa (devapattana ) nA mukhya pustaka bhaMDAro joIne A AvI che. e sUci koNe ane kyAre banAvI che teno sUci banAvI che. mAravADanA suprasiddha jaisalameranA jJAnakAI pato lAgyo nathI. paraMtu emAM AvelA graMthonA nAmo bhaMDAranu AmAM nAma nathI tethI te jovAyo hoya tema uparathI eTaluM anumAna karIzakAya che ke vikramanA paM- jaNAtuM nathI. e uparathI ema paNa anumAnAya che ke daramA saikAnA madhya bhAgamAM koI vidvAne A sUci tai- sUcikI koI gujarAtano ane khAsa karIne tapAgacchano yAra karI che. kAraNa ke sAlavAranA je graMthanAmo AmAM vidvAn hovo joIe. ApalA che temAM sauthI chevaTanuM nAma, saMvat 1443 mAM sUcikartanI zodhakabuddhino namuno ApaNane 155 racAelA kula bhaMDanasUrinA 'pravacana pAkSikAdi AlApaka naMbaravALI noMdha uparathI spaSTa jaNAI Ave che.e nodhamA zatrusaMgraha'nu cha ( naM. 164). tenA pachInI sAlano racAelo jaya mahAtmya ' jevA prasiddha ane prAmANika kahevAtA graMthane koI graMtha e sUcimA dAkhala thaelo jaNAto nathI. tenI spaSTarupe 'kalpita' ane 'Adhunika dhanezvarakRta' pahelAM, saM. 1436 mAM racAelA upadeza ciMtAmaNi, batAvyo che ! mULa graMthamAM to graMtha kartAe e ' mAhAtmya' (naM. 223 ) saM. 1429 mAM racAelI praznottara ratna- ne ghaNuMja prAcIna ane tethI ghaNuMja prAmANika hoya tevu mAlAvRtti (naM 222 ), 1426 mA banelI bhaktA- batAvavA mATe AkAza-pAtALa eka karyA che. paraMtu marastavaTIkA ( naM. 132 ); ityAdi graMthonI noMdha zodhaka vidvAnnA hAthamA jatA te badhI katrimatA ekathaelI emAM avazya jovAya che. paraMtu te pachInu eke dama ughADI paDI gaI ane turata ja tenA mATe teNe nAma jovAtuM nathI. lagabhaga paMdaramA saikAnA trIjA ja 'kalpitatA' no cokho zero mArI dadhio. pro. vebara ane pAdamAM thaelA somasuMdara, munisuMdara, guNaratna, jJAnasAgara DA. bulharane jo A zerAnI khabara paDI hota to e Adi prasiddha graMthakAronA graMthonI noMdha emAM bilakula mahAtmyane kalpita siddha karavA mATe je moTI mahenata temane levAI nathI. tethI hu~ e sUcinI taiyAra thavAnI tArIkha vi. uThAvavI paDI hatI te jarAe na paData ane mAtra A eka saM. 1440 thI 60 nI vacce mUkuM chu. eTale Aja thI ja pramANathI temano siddhAMta satya sAbIta thaI lagabhaga savApAMcaso varSa pahelAM e sUci thaelI che. zakata. astu. sUci karanAra koI samartha vidvAn ane utkRSTa sAhi- A sUcimAM jaNAvelA keTalAka graMthono Aja kyAM tya priya yatijana ja hovo joIe. teNe e sUci ghaNIja e pato saMbhaLAto nathI. to te mATe vidvAnoe zodha bArIkI thI pUrepUrI jAMca sAthe karelI che. graMthone viSayavAra karavAnI khAsa AvazyakatA che. dAkhala! tarIke 'sammatitAravI kADhyA che ane dareka graMthane tapAsI tapAsIne taka' jevA suprasiddha ane jaina sAhityabhUSaNa graMthanI Aja nodhyo che. sUcimAM graMtha, tenA kartA, tenI racAyAnI mAtra eka bRhadvRtti ja maLI Ave che. paraMtu e sUcimAM sAla ane tenI ekaMdara zlokasaMkhyA; ema cAra bAbato tenI traNa vRttio noMdhelI che. (juo kramAMka 358 ) lIdhI che ane dareka graMthanA saMbaMdhamAM zodha karI karI temAM prathama vRtti to bahu ja mahattvanI che, kAraNa ke tenA chevaTe A 4 bAbatomAthI jeTalI maLI teTalI noMdhI che. kartA mallavAdI jaNAvyA che. mallavAdI sUrie sammati __sUcikartAe mukhya karIne pATaNa ( anahilapura pattana), upara kAIka vivaraNa lakhyuM che teno purAvo to ApaNane khaMbhAyata (staMbhatIrtha ), bharUca (bhRgupura ) ane prabhAsa haribhadrasUrinA lekhamAthI paNa maLI Ave che. aitihAsika Aho! Shrutgyanam Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka 158 dRSTie mallavAdInI e TIkAnuM ghaNuM ja mahattva hoI zake che. kAraNa ke tenA AdhAre nyAya zAstranA vikAsa ane itihAsa saMbaMdhI aneka praznono viziSTa UhApoha karI zakAya che; ane te uparathI aneka ajJAta bAbatonuM jJApana ane saMdigdha vAtonuM nirAkaraNa karI zakAya che. tethI sammatinI e TIkAnI zodhakhoLa karavA mATe dareka vidvAnane AgrahapUrvaka bhaLAmaNa karavAmAM Ave che. " sammatinI eka trIjI ThIkAnI paNa emAM nodha karelI che. teno kartA koNa che te emAM jaNAvyaM nathI. phakta anya kartRka' che, ema jaNAvI che. kadAca e TIkA koI digaMbara vidvAn kRta hoya, jenA saMbaMdhamAM hatI. baMne prato vaDo darAnA jaina jJAnamaMdira vALA pra. amArA vidvAn mitra zrIyuta nAthU rAmajI premIe jainahitai- zrI kAMtivijayajInA zAstra saMgrahamAMnI hatI. ' [ khaMDa 4 bInA san 1921 nA jAnyuArI-phebruArI mAsanA saMyukta aMkamAM eka mahattvanI TippaNI prakAzita karI che. to zodhaka janoe e TIkAnI paNa gaveSaNA karavI Avazyaka che. AvI ja rIte bIjA paNa aneka graMthonAM nAmo jovAmAM Ave che ke je e sUcimAM nodhAyalA che paNa atyAre upalabdha thatA nathI. F [ noTa:-- :--A noTanI nIce Apelo patra mane eka jUnA bhaMDAramAM paDelA raddI kAgaLonA DhagalAmAMthI maLyo che. koI koI vAra raddI kAgaLomAMthI bahu mahattvanI cIjo maLI jAya che ke jene sAdhAraNa manuSya nakAmI gaNIne kacarAma pheMkI de che. A patra vikrama saMvat 1831 mAM lakhAyalo che. te mevADa rAjyanA prasiddha devasthAna nAthaduArA ' thI tapAgacchanA yati RSabhavijayajIe potAnA koI vRddha ane pUjya yatinA upara lakhelo che. temanuM nAma patranIkinArI phATI javAthI jatuM rahayuM che. patranI bhASA rAjapUtAnI - mukhyatvekarI mevADI che. A patramAM e samayanI rAjaputAnAnI rAjakIya paristhitIno bahu sAro ane majedAra citAra Apelo che. e junA vakhatamAM jyAre relave, TapAla, temaja samAcArapatra vigere sAdhano na hotAM tyAre lokone eka bIjA prAMtamAM kiMvA rAjyamAM zIzI hIla cAlo thaI rahI che e bahu ochu jANavAmAM AvatuM hatuM. e jamAnAmAM sarvasAdhAraNa lokonA A sUci be hastalikhita prato uparathI mudrita karavAmAM AvI che jemAMnI eka prata to lagabhaga 400 varSa jeTalI junI hatI ane eka navI lakhAelI 300 eka aitihAsika patra karatAM yati, saMnyAsI, banajArA ane bAjIgara Adi je manuSya hamezAM dezATaNa athavA paribhramaNa karatA rahetA teo ja rASTrIya tema ja sAmAjika paristhitithI vizeSa vAkepha rahetA. e bInA A kAgaLa uparathI spaSTa thAya che. rAjyakrAntinA vakhatamAM lokone kevA kevA saMkaTo bhogavavA paDhe che, eno paNa khyAla A kAgaLa uparathI thaI zake che. saMsArano saMsarga tajIne yati-saMnyAsI thayelA manuSyone paNa dezanI asvasthatAne lIdhe ke asvastha thaI javuM paDe che e bAba - tanuM paNa spaSTa ane anubhUta varNana A patramA che. saMvat 1831 mA rAjapUtAnAnI - vizeSataH mevADanI - sAmAji - ka, Arthika ane rAjakIya paristhiti kevI hatI enuM saMkSepamA paNa pUrNa vizvasanIya varNana A patramAM che. RSa bhavijayajI eka sArA vidvAn yati hatA ( jenA pramANa mane bIjA aneka ullekha mAMthI maLyA che parantu e banA atre ullekha karavAnI AvazyakatA nathI. ) ethI temanI pAse aneka prakAranA manuSyonuM AvAgamana rahetuM ja haze . Aho! Shrutgyanam Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMka 4] eka etihAsika patra ranamannarian bIjU mevADa rAjyanA ghaNA kharA karmacArIo jainI osa- mAMthI jo AvI jAtanA sAhityanI zodha khoLa karavAmAM vALa ja vadhAre hatA, ethI temanI mAraphate yati-sAdhuonI Ave to emAMthI aneka prakAranA evAM aitihAsika sAdhapAne evI bAtonA vizvasanIya khabaro vizeSa rUpamA Ave e no maLI zake ke je dharma ane deza ema ubhaya dRSTithI bahu paNa svAbhAvika che. yativarganA adhikAravALA jUnA bhAMDAro- mahattvanA thaI paDe tema che.-saMpAdaka ] // 0 / / svasti zrIpArzva paramezvaraM praNamya zrImati tatra zrIjIduArAto se / RSabhavijayassAnadena likhatyaparaM vaMdaNA 108 vAra avadhAravIjI. atra suSa va zreya chaI tathA zrIpaMDitajInA sukha patra deI harSa poSa karavAjI. aparaM zrIpaMDitajI parameSTa zreSTha sakala guNagariSTha vidvajjana variSTha saMta daMta sajjanasiromaNi kRpAnidhAna sarvatra rAjasabhAyAM labdhasanmAna guNAlaMkRta parama prItipAtra guNagrAhaka moTA satpuruSa cho. sevakopari sadA hitaprIti sudRSTi rASo cho timaja rASavIjI. je divasai zrIpaMDitajasyui milasyuM vAto karasyuM te divasa ghaNuM saphala karI jANasyuM jI. apaMca gata varSe patra 1 zrIpaMDItajIno goDhavADano, eka anucara haste zrIjIduArAmeM Avyo hato, vaizASa dvitIya maiH te haste patra 1 zrIpaMDitajInA nAmano...haste mUkyo hato te pohatAnA samAcAra nAvyAjI: bIju IkatIsAno comAso zrIjIduArai thayAjI: udepuramai ThANu 2 baiThA rAkhyA che: vastubhAva kuzala ghemai rahyau chai: ora sarvasthAnaka naSTa thayA piNa ApaNo Alaya kuzala gheme rahyo cheH bhagavAna rASyo che; mAlyAno sAjabAja bhaMDAr2yA madhye mUkI ve mAlima karI ne huM zrIjIduAre AvyoH sarva vaNika disodisa nIkale gayAH sakala sAdhAsu dakhala thaI. sAta divasa phateSAMna mAvathanI orIyai ThANuM 15 saMghAtai baiThA rahyAH sarva mahAjana corAsIgacchanA milI rAdya sahasra tRka dIdhA paMDita jamAna thayo tyArai sAtame divasa ghaDI 2 dina rahate aThe AvyA. sarva zrAvaka sAthe paMDita sAthai AvI sAdhAMne pAraNo vyoH pache vaNika piNa nIkalyA ne ame piNa nIkalI AghATa AvyAH mAsa be tihAM rahyAH tihAM piNa paMDitajIno kAraNa saMghIi lopyuM tyArai paMDita jAbato karI nAthaduAre pohacatA kanyA, havai rAvata arjunasiMghajI maihato laSamIcaMda vijaisiMgha nANAviTI diSaNInA paMDita rUpanagara vAlAno kAmadAra devIdAsa muMNota milI udepura AvyA; cyAra lASa rupyA jUnA deI ne saMdhI (siMdhI-kAbulI) sarva ne bAre kADhyA chaH dIvAMNa hamIra pAse rajapUtano sAtha mUkI saMghanI cokI rAvalA mAhithI ghaNA kaSTathI kADhI chaH have satAnI ThaThyAraDAnai thaI chai jIH tvArAMno jora ghaNo vadhI gayoH sahira madhye nogyAro koDAM pAMnai paDyo; sarva Sode ghaNe gyAro grAhya kIdho; hajI hajAra 50 jUnA deNA chaiH te dIdhe sarva nIkalasyaiH paMca mahAjana nADola hatA te rAvata arjunAsivanA patrathI AvyA chaH varADa phera hajAra 28 no nAMdhyo cheH rupyA hammIrasAI udepuramai navA paDe cheH TakA 20 cAle cheH te dIdhe saMdhIno kATalo kaTasye tyArai loka udepura mai pAchA Avazye jI: hajI dezano bigraha miTyau nahIM chaiH doya rANA chaiH hamIrajI to aDasIne pATa udepura mai che: ratanasiMdha kuMbhalamera mai baiThA che: jogI sAbata che; goDhavADa vijesiMghajI ne chaH cItoDa, mAMDalagaDha, udepura, rAjanagara; e jAyagAM rANA hamIrajIno amala che. seronalo, kuMbhalamera, kailavADo, devagaDha ratanasiMghajInI amala chai: deza mai lUTA ghoso pakaDaNo mAraNo Amo sAmo lAge rahyo che; nAthaduAre mahArAjanI phoja hajAra bArese paDyA chaH te timaja che: mahArAja viMjaisiMghanI phoja rAghodAsa milI devasUrI vAlA Upare AvyA hatAH vAsa rATa dhUladhANI milI piNa devasUrIvAlo mahArAjasuM namyo nahI, solaMdhIno majo rahyoH phoja jhaSamAre pAchI gaI. DhANAM mai baiTho chaiH nAla devasUrInI koI choDI nahIM: bIrama meDatyo cAMNodavAlo jodhapura cAkarI mai paDyo raDavar3e cheH solaMdhI nI Teka ghaNI rahIH rAMDane page lAgo tathA vijesiMghane page lAgoH cAkara citoDaro chu. AuA vAlA jetasiMdhane mahArAja vijesIghe ThAratho. cAMpAvata tehanA beTA guNAvala kaDujai chAMDI AvyA cheH isyo rUpa baNe rakho hai: jaipura maiM piNa mevADa sarISo viSo lAge chai. rAvata jasuMtasiMghajI ne jaipuramAMhithI parA kAThyA : sodhokarajI Aho! Shrutgyanam Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa 1 AyA suNyA chaH rAvata arjunasIMghajI levA jAsIH ekalIMgajI bhelA vesIH isI bAta chaiH pachai to vaNai so parIH udepura no...............nahI piNa have rajapUta rANAvatAMro sAtha hajAra doya sahara mai Ave............yo have saMdhI sarva bArai DerA dIdhA che...............mAMhI che bAkI rupyA dIdhAsuM nijara AvasI. rAja-dezavigraha bhArI Theratho miTaNo to sAhibare hAtha chai: vale eka TiMkhala thayo cheH salUMbaranA gharame pahADasiMgha rAvata ujeNanI rADi mai kAma AvyA pache bhImasiMghajIne taravAra baMdhAvI rANe aDasIjIi salUMbaranI gAdI baiThA. havai pAMca varasa pachI pAchA pahADasiMgajI pragaTa thayA che. e vigraha navo pragaTyo che. havaNA mahInA 5 cha thayA chaiH DuMgarapurane coSale AvyA che. bhImasiMghajI cItoDa Upare hatA tihAMno jAbato karI thAMNo melIne salUMbara dAkhala thayA che. vigrahame pAcha nahI chai. aura samAcAra cha jyuM che. atratya paM. narottamavijayagaNi paM. pratApavijayagANi vinayavijayagaNi laghuziSya giradharanI vaMdaNA jANavIjI paM. kSemAnaMda ga. nemavijayagANi ThANu2udepurameM melyA chaH hemavijayajI ga. jhADola che. ThANuM 2jAsame che. ratnAnaMda ga. mAnavijayagANi, udayapurano DhaMga mahInA eka doyameM sudarasye jI tyAre udepura no DhaMga sudarasI jadI bulAvo Avye udepura jAvo thAsye jI te jANavUjI, tatra pArzvastha sAdhusamudAyane paM. saubhAgyavijaya ga0 paM. jayavijayaga. paM. bhAgyavijayaga0 paM. phateMdrasAgaragaNi pramuSa sarva sAdhusamudAyane vaMdaNA kahavIjIH paM. hemasobhAga gaNinI vaMdaNA paNa jANavIH paM. gulAbahaMsagANi ThANuM 2 nI vaMdaNA jANavIH xxx medapATabhe grAma.........koI koI jAyagaH vasatI chaH isyo DhaMga Dhola dezano che jIH keTalaM laSavAmeM AvaijIH kRpApatra valamAna kRpA karavI jIH devadarzanameM saMbhAravA mitI saMvat 1831 rA migasaravadi aSTamyAM rAtro patra-turAI lapyu cha jIH Aho ! Shrutgyanam Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] eka zrImAlI jainakuTuMbanI junI vaMzAvalI eka zrImAlI jaina kuTuMbanI junI vaMzAvalI zvetAMbara jaina saMpradAyane anusaranArI mukhya traNa vaizya nathI paraMtu osavAla jAtinI to cheka vikramanA 17 jAto chaH 1) osavAla, 2) zrImAlI, ane 3) mA saikA sudhI vRddhi cAlU rahI hoya ema jaNAI Ave che. poravADa. osavAla jAtinuM mUla utpatti sthAna osiyA lokamAnyatA pramANe, upara jaNAvyuM tema, mUla to e nagarI manAya che je mAravADanI jodhapura rAjadhAnInI pAse RNe prasiddha ane samRddha jaina jAto mAravADanI sImAmA AvelI . e jAtinI vadhAre vasatI rAjapUtAnA ane ja utpanna thaelI, paraMtu pAchaLathI janasaMkhyAnI vRddhine mAlavAmA rahelI che. zrImAlI jAtinuM mUla sthAna zrI. laIne, vyApAranA nimittane laIne, tema ja rAjyonI uthala mAla nagara kahevAya che. ene hAlamA bhinnamAla kahe che pAthalanA kAraNane laIne bhAratanA judA judA pradezomAM e ane e paNa mAravADanA jodhapura rAjyamAM, rAjyanI prasaratI gaI. uttaranI sImA tarapha AveluM che. e jAtinI vadhAre e jAtomA aneka gotro che ane dazA-vIsA Adi vasatI gujarAta ane kAThiyAvADamA AvelI che. pora- jevA keTalAka peTA-bhedo che. gujarAta ane kAThiyAvADavADa jAti, janma sthAna kyAM che te cokkasa jaNAtuM nathI mAM vasanArA lokone phakta dazA-vIsAnA bhedanI to mApaNa kimbadantI pramANe aravalInI parvatamAlAmA vaselo hitI rahelI che paraMtu gotranuM jJAna to lagabhaga sarvathA vAgaDadeza tenuM utpatti sthAna hoya ema jaNAya che. bhulAI javAyuM che. mAravADamAM vasatA lokone-ane temA poravADonI moTI saMkhyA mAravADa rAjyanA goDavADa-ke khAsa karIne osavAlone-potAnA gotronI mAhitI jene nAnI mAravADa paNa kahevAmAM Ave che-prAMtamAM avazya hoya che. e mAhitI hovAnuM khAsa kAraNa e che prasarelI che. gujarAta ane mAlavAmAM paNa e jAtinI ke tyAMnA lokonA kulaguru hajI hayAta che jeo dareka sAdhAraNa vasatI che. e jAtonuM janma kyAre ane kaI kuTuMbanA vivAha Adi zubha prasaMgo upara hAjara thaI te rIte thayuM teno savistara nirNaya karavA jeTalAM sAdhano hajI te kuTuMbanI vaMzAvali vigere vAraMvAra saMbhalAvatA rahe che. e jJAta thayAM nathI. sAdhAraNa mAnyatA pramANe jainAcAryo vaMzAvaliomAM 10-10, 20-20 peDhI sudhInA pUrvae, te te pradezamA vasatA rajapUto ane bIjA tevA jonAM nAmAnI temaja keTalAkanA ThAma ane moTA kAlokone dharmabodha ApI jaina banAvyA ane temane, pUrvanA monI paNa nodho karelI hoya che. jo ke e noMdhomA bIjA bojA vyavasAyo choDI daI vyApArano vyavasAya kapolakalpita jevU paNa ghaNu hoya che to paNa jeTalI nodha karavA larapha preraNA karI. e jAtonuM nirmANa koI eka ja -nodhanI vahI-vadhAre junI hoya teTalI te vadhAre viAcArya dvArA ane eka ja vakhate thayuM che ema nathI. paraMtu zvasanIya hoI zake che. gujarAtamA tevA kulaguruono saprathama eka AcArye keTalAka kuTuMbone jaina banAvI temanI vathA abhAva thaI gayo che tethI tyAMnA vatanio potAnA eka jAta banAvI ane pachIthI bIjA bIjA AcAryoe gotro paNa bhUlI gayA che.* prasaMge prasaMge bIjA bIjA sthaLonA lokone jaina banAbI ne havetokeTalAka potAnIjAtone paNa bhUlI javAnI kobanAvI te te jAtimA dAkhala karatA gayA, ane tema zIsa karatA najare paDe che ! thoDA divasa upara amadAbAdanA eka karI e traNe jAtinI saMkhyAmAM krame krame vadhAro karatA zrImaMta jaina gRhasthanA bAlakone temanI jAti pUchatAM teo teno gayA. zrImAlI ane poravADa jAtinI AvI rIte kyA , jabAva ApavA asamartha nivaDayA hatA. (tyAre bIjI bAjue te. o iMglAMDanA itihAsanI vAto ane AyarIza, iMglIza, skAca sudhI vRddhi thatI rahI tenI to mAhitI hajI sudhI maLI vigare jAtonA paricayo jhaTApaTa ApI detA hatA.) je bAlako Aho! Shrutgyanam Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa gujarAtanA vAsione bhAgye ja potAnA pUrvajonA saM- mAla zahara bhAMgyu. temAM saMkhyAbandha mANaso mAryA gayA baMdhamAM kAMI mAhitI hoya che. teo potAnI 3-4 peDhI tathA kedamAM pakaDAyA. te avasare zeTha nAnhA tyAMthI uparAMtanA vaDAvAonAM nAmo sudhAM jANI zakatA nathI to nAsI chaTyo ane kolihArAnA pAyacI nAme gAmamA pachI teo kyAthI AvyA ane kyAM vasyA, temanA jaIne vasyo. tyA tenA putra-pautra vigereno parivAra vadhyo pUrvajo e zAM kAmo karyA ityAdi to jANe ja kyAthI. ane tenA vaMzajo pAchaLathI yathA samaye pATaNa, narelI temane kulaguruo ane temanI noMdhavAhionI paNa kalpanA ( gAMbhU pAse ), moDherA, valAda, salakhaNapura ityAdi AvI zakatI nathI. aneka gAmomA jaI jaIne vasyA. emAMnA keTalAkoe saMgho kADhathA, mAndaro bandhAvyA, mahotsavo karyA, jamaNa A nIce eka zrImAlI jaina kuTuMbanI junI vaMzAvali jamAGyA ane koIka to saMsAra choDI yati paNa thayA. ApavAmAM Ave che, je eka kulagurUnI janI noMdhavahI AvI rIte A vahInI aMdarathI keTalIe jANavA joga mAthI utArI levAmAM AvI che. e noMdhavahI lagabhaga hakIkato maLI Ave che. 400500 varSa jeTalI junI che ane kapaDA upara lakhelI che. A vahI pATaNanA eka prAcIna upara jaNAvyuM che tema e vahI 400-500 varSa jepustaka bhaMDAramA che. A vaMzAvalimA zrImAli- TalI junI che tethI emAM chevaTe jaNovalA kuTuMbonA vaMzojAtinA noDA nAmanA zeThanI vaMzaparaMparA ApelI che. e kyAM sudhI pahoMcyA ane Aje temAno koI vaMza zeTha, A noMdhamA jaNAvyA pramANe, bhinnamAla ( je zrI- hayAta che ke nahiM te jANavA-jaNAvavAnuM kazuM sAdhana nathI. mAlatuM bIjaM nAma che) nagaramA raheto hato. ernu raheThANa, A vaMzAvalinI bhASA assala pramANe ja kAyama nagaranA pUrvanA daravAjA tarapha AvelI bhaTTanI polamAM rAkhI che. tema ja emAM phakta nAmo sivAya bIjI koI hatuM. mUla jAtie e bhAradvAja gotrIya (brAhmaNa ?) vizeSa hakIkata paNa jethI vAcanArane koI jAtanI hato. saMvat 795mAM koI AcAryanA pratibodhathI e kaThinatA paDe tema paNa nathI. jaina thayo hato. e moTo vyApArI hato ane pAMca kro- gujarAta purAtattva mandira / ... DanI AsAmI gaNAto. enI gotramA aMbAI mAtA hatI. tenuM sthAna, nagaranI pAse AvelA go...NI nAmanA sarovaranA kAMThe, je devimonuM sthAna hatuM, temAMnI IzAna atha bhAradvAja gotre saMvat 795 varSe pratibodhita konamA AvelI caMpakavADImAM hatuM. te vADImAM, cAre bAju zrIzrImAlIjJAtIyaH zrIzAntinAtha goSThikaH / zrIminnamAAMbAnA jhADothI DhaMkAeluM eka mandira hatuM jemA cAra lanagare bhAradvayaja gotre zreSThi noDA. tehano vAsa pUrvIlI mujA vALI e aMbAmAtAnI rUpAnI banelI mUrti sthA- polI bhaTTanaI pADai. koDI pacino vyavahAriyo. tehanI pita hatI. Aso ane caitra mAsanI sudI 9 nA divase gotrajA aMbAI. nagarInI parisari go...eNI sarovarIe mAtAne naivedya caDhAvI pUjA karavAmAM AvatI. naivedyamAM devyAnAM ThAma neU sahisa vehamAMhi IzANakuNaditi lApasI, puDalA ane javAranuM khIcaDuM mukavAmAM AvatuM. caMpakavADI tehamAMhi caitya. cihupAsai AMbAnA vRkSa tiNa __ e zeTha noDAnI 17 mI peDhie nAnhA nAme puruSa sthAnAka caturbhujA gotraja svarUpa rupyamaI hAdari na huI thayo. tenA vakhatamAM, saMvat 1111 nI sAlamAM, bhinna- tuM kuMkunI lITI pATalI 3 kIjaha naivedya lApasI pUDalA ra khIcaDaM javAra,. caitrI Asoha 9, putra janmai pAraNe Aje AvI rIte potAnI jAtine bhUlI javAnI taiyArImA che te tri muMDaNiM jamaNInu kApaDaM. phainai saharSI 1 putra janmai o kAle potAnA dharma ane parama divase dezane paNa kema na bhUlI jaay| putrII arddhakara kiijii|| ~saMpAdaka. __ bhAdrapada pUrNimA - --- Aho! Shrutgyanam Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ warwwwwwwwwwwww aMka 4] eka zrImAlI jainakuTuMbanI junI vaMzAvalI [seTha noDAnI vaMzaparaMparA--] sIdhara bhA. siriyAde-pu. 1 anA, 2 vannA. zreSTha noDA, bhAryA sUramade anA bhA. anAde-pu. mUlA. putra guNA, bhAryA raMgAI -1 zrI Adijina biMba cauvIsa ghaTu bharAvyauM. saMvat pu. haradAsa, bhA0 mAhavI 1316 varSe zrI aMcalagacche zrI ajitasiMha sUrINApu. bholA, bhA0 gaMgAI mupadezena pratiSThitaM. eka kUpa, gotrajA caitya, mUlAkena pu. govAla, bhA0 mI evaM kRtaM / pu. asA, bhA0 puhatI mUlA bhA. mAlaNade pu. 1 vardhamAna, 2 jaitA. pu. va ga, bhA0 karamI varddhamAna bhA. vayajalade-pu. 1 karamaNa, 2 lAlA. pu. zIvA, bhA0 patI eu calI moDherai vAstavya. teNai moDherai dAdhelIU pu. mahIrAja, bhA0 kamAI mahaM. karmA te sADhU teNi sagapaNi saMvat 1395 varSe pu. rAjA bhA. pUrI mahaM. / pu. guNapati, bhA. rahI karamaNa bhA. karamAde pu. jhAMjhaNa, bhA0 kapU pu. mahuyA, bhA. sohAgade. pu. 1 dhanA, 2 hIrA pu. maNora, bhA0 hApI 3 khImA, 4 cuthA. pu. kuMyarapAla, bhA0 vAchI 2 hIrA bhA. hIrAde-pu. hemA. pu. pAsA, bhA0 premI saMvat 1445 varSe biMba cuvIsavaTTo pratiSThAmahotsava pu. vastA, bhA0 vanAde zrI aMcala gacche zrImerutuMga sUri comAsi karAvyA pu. kAnhA, bhA0 sAMpU pratiSTitaM mahocchava karAbI, pu. nAnhA saMvat 1111 varSe zrIbhinnamAla -- moDheri hemA bhA. hemAdebhagnaM. manuSyanI koDI maraNa gaI. baMdi paDyA. zreSThI pu. bhAvaDa, bhA. pUnI puH-1 devA, 2 parbata, 3 nAnhA nAThA. kolIhArAmAMhi pAyacI grAme vAstavya. zreSThI nAnhA, bhA0 pUgIpu. amarA, bhA0 AU devA bhA. sariyAde-pu. 1 sUrA, 2 lakhamaNa. puH-1 harade, 2 barade, 3 narade, 4 nagA. lakhamaNa bhA. lakhamAde, pu. 1 harSA, 2 jagA. harSA harade bhAryA hAMsalade bhA. pUrI pu:-1 narapAla, 2 varajAMga, 3 phatanA, 4 ratanA. pu.-1gopI, 2 padamA gopI bhA0 gurIde 1 narapAla bhA. lIlAde. pu. jogA, bhA0 hApU pu. narabada bhA. nAMmala de, pu. vastA. pu. nAMdila. bhA. nAMdaladaH 2 varajAMga bhA. sakhI pu. 1 rANA, 2 zrIvaMta, 3 pu. 1 sAriMga 2 mahipA 3 saMghADa 4 dhapA.-pattani mANA, vAstavya sAsari saMvat 1225 varSe phophalIyA vADiM- 3 phatanA bhA. mahaNAde sAraMga mA. nAriMgade pu. 1 sIdhara 2 jIvA. pu. veNA, bhA. maraghAde pu. 1 bhImA, 2 amA, sIdhara bhA. sarIyAde, eu calI. gAMbhUpAse narelI 3 lahuyA. grAme vAstavya sAsaraI saMvat 1285 varSe. jagA bhA. jasmAde pu. 1 sIpA, 2 sAmala naMdA. Aho! Shrutgyanam Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ somA. jaina sAhitya saMzodhaka parvata bhA. premalade, pu. 1 rAmA, 2 padamA, 3 pu. haradAsa bhA. hAMsalade pu. rahiyA, 2 mahiyAmAdA. dIkSA lIdhI, 1 rAmA bhA. DhadU, pu. 1 nAthA, 2 nArada, 3 mahiyA bhA. mAnabAI pu. hIrA eu calI golavADI valaharAMmi vAstavya. maM. hIrA, nAthA bhA. nAgala de bhA. saravU-tehani DAliM siddha zIkottarI bhAva. teha kApu. AnaMda nAkara bhA. TAMka, pu. 1 sadhAraNa, 2 raNiM pachI kahIUM mAharai gotraja juhArUM. teha kAraNe pAMzivasI,3 gopI. jarI nAma leI gotraja juhArai. naNaMdanai sera 2 nI valAdragrAme mAtra. pAraNe trimuMDANe. mANA 4 nA lADU kuTuMbamAhI naMdA bhA. lAkhU, pu. 1 rUpA, 2 AsA. lAhi phaInaMi saharSi 1. rUpA mA. kuarI pu. 1 bhacA, 2 aju, 3 mahipA, maM. hIrA bhA. sakha4 kAnhA / pu. cAcA bhA cAMpala de pu, 1 pomA, 2 makA. bhacA mA. nAthA. pomA bhA. premalade. pu. rAghava bhA. rIjalade, pu. 1 dhanA, 2 varddhamAna pu. zrIvaMta mA. sariyAde 3 pocA, 4 popaTa. pu. bholA bhA. bhAvalade Aju bhA. ajAde pu. 1 rUDA, 2 rAjA, 3 nAyaka. rIDA bhA. sobhI rUDA bhA. 2 vayajalade,-mANikade. vayajalada pu. 1 pu. siMghA bhA. jayavaMtI pu. 1 kIlA, 2 arjuna, 3 meghajI, 2 jagamAla.-mANikade pu. abhayarAja. vannA . nAyaka bhA. nAriMgade pu. 1 devarAja, 2 saMvarAja. kAlA bhA. maradhu pu. 1 devA, 2 mImA valadri maM. * naMdAkhyena mallinAtha biMba bharAvyo. e devA bhA. nAnu Ade kuTuMbiM biMba 3 bharAvyA. zrI aMcalagaccha zrI pu. dUdA, mA. AnI pu. jasA vijayakesarasUrINAmupadezena pratiSThitaM. bhImA bhA. bharamAde ma. naMdA bhAryA hIrU pu. jodhA bhA. jasamAde pu. sAhU bhA. suhAgade. arjuna bhA. mANikade pu. ratImA bhA. devalade, pu. 1 bIsA, 2 dezala, pu. nAkara bhA. puhatI pu. 1 sIhA, 2 pethA, 3 nAI3 lAlA. vIsA bhA. TUbI yA 4 nagA, 5 pAMcA. ___ sIhA bhA. sariyAde pu. 1 devarAja, 2 zivarAja. pu. sahisA bhA. maraghAI, pu. siMghA. pattaNinagare dezala bhA. makU. pu. lAkhA bhA. khImAI pu. 1 harakhA, 2 meghA, 3 pUrvi mahuyA caturtha putra cuthA bhA. cAhaNide pu. jagA, 4 ANaMda, 5 kImA, 6 pomA-dIkSA lIdhI, sAbhA saMgrahaNaM kRtaM. norate vAstavyaH saMprati pattami vAsta7 ajaNa. vyaH / saMvat 1441 varSe laghuzAkhI babhUva / harakhA mA. gurI pu. 1 varddhamAna, 2 ThAkura. sobhA bhA. raMgAIarjaNa bhA. ahivade pu. mAMDaNa. pu. mAhava bhA. demI pu. 1 raMgA, 2 jAgA. pUrvi karamaNa bhAI lAlA bhA. lADamade. raMgA bhA. raMgAde Aho! Shrutgyanam Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 'aka 4] eka zrImAlI jainakuTuMbanI junI baMzAvalI pu. varasaMga bhA. jismAde pu. 1 suMTA, 2 rAIyA. pu. lakhA bhA. lakhamAde pu. 1 jagasI, 2 harakhA dIkSA ladhiI. , mANakade pu. 1 melA, 2 mAMkA, 3 suMTA bhA. karamAde pu. 1 rAjapAla, 2 vijapAla, 3 jIvA, 4 nAthA. brahmadAsa. mAkA bhA. mAlaNade pu. 1 zrIvaMta, 2 vINA, 3 laharI salakhaNapura pArzve maM. jagA phaDIyAnA vyApA- dhanA, 4 dharamasI, 5 ajA / rathI phaDIyA aDaka. jagA bhA. jismAde pu. 1 jogA. zrIvaMta bhA. sarIyAde pu. 1 pUMjA, 2 devA pUrvi varddhamAna bhAI jayatA. eU calI cAhaNasAMmi puMjA bhA. ratnAde vAstavyaH sAsarA mAMhi tava zrI bhaTTevA. zrI pArzvanAtha pu. vINA bhA. valAde pu. rAMkA caityaM kArApitaM saMvat 1335 varSe zrI aMcalagacche zrI DahiravAliyA ajitasiMha sUrINAmupadezena pratiSThitaM / __ pUrvi sIdhara bhAI jIvA pattani. maM. jIvA bhA. jIma. jayatA bhA. jayavaMtI vAde pu. jiNadatta bhA. pakU. pu. 1 vanA, 2 vijaya-dIkSA pu. hapA bhA. demAI lIdhI. vanA. eu calI sAsarai jAMbUthI DAharavAlivAstapu. mAMDaNa bhA. mAlaNade vya saM. 1295 varSe pu. rahiyA bhA. rahiyAde ma. vanA bhA. sakhU pu. vastA. eu calI gegUdaNi vAstavyaH pu. mAdhava bhA. sAMpU pu. 1 nayaNA, 2 nagA, 3 raMgA vastA bhA. valAde nayaNA bhA. nAriMgade pu. sAriMga vayajalake vAstavya. pu. vAguraNasI bhA. ramAda pu. 1 madA, 2 vAlA, sAraMga bhA. sAriyAda 3 rAmA. pu. jesA mA. nAkU pu. 1 raMgA, 2 melA, 3 rAmA madA bhA. salakhU pu. 1 nagA, 2 hApA, 3 tejA. raMgA bhA. jomI pu. vAchA zrIpArzvanAtha caityaM pratiSThitaM nagA bhA. dhanI zrI aMcalagacche zrIbhuvanatuMgasUrINAmupadezena hApA bhA. mAnU ma. vAchA bhA. mAU pu. 1 karamaNa, 2 lakhamaNa pu. karamasI bhA. bholI pu. 1 hoIyA, 2 bhImA, cAritra lIdhuM. 3 galUyA karamaNa bhA. karamAde bhImA bhA. karamI pu. 1 nAyaka, 2 mAlI, 3 hara- pu. mokA mA. ghUgI pu. 1 mahIrAja, 2 mAMDaNa khA, 4 gorA, 5 sAmala, 6 kuMrA. mahirAja bhA. mANikade pu. 1 devA, 2 nagA. nAyaka bhA. nAyakade maM. devA bhA. devalade mAlI bhA. mAnUM pu. 1 sIhA, 2 saravaNa, 3 karamaNa pu. mAnA bhA. mAnU sIhA bhA. TAkU pu. 1 jAgA, meghA pu. jAgA bhA. degI jAgA bhA. jIvAde pu. dharaNi bhA. pUrI saravaNa bhA. sahijalada pu. 1 vIrama, 2 khokhA, 3 pu. pAsA bhA. ajI pu. 1 zIvA, 2 pocA jUThA. vIrama bhA. vanAde zIvA bhA. valAdi pu. 1 jANA, 2 bhANA, 3 bhAkaramaNa bhA kAmalade pu. 1 rIDA, 2 lakhA vaDa, 4 narasaMgha, 5 karamasI rIDA bhA. rAjalade vaDhavANa pAMsi baladANu pu. rAvasI bhA. suSamAde pUrvi mahirAja bhAI mAMDaNa, bhA. sobhI pu. 1 varadhA Aho! Shrutgyanam Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jaina sAhitya saMzodhaka nonnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn 2 kAlA, 3 nolA, 4 lakhA. gahagA bhA. manAI pu. 1 kuMbhA, 2 kurA. varadhA bhA. degI kuMbhA bhA. kuMbhalade pu. 1 popaTa, 2 lAlA, 3 vAlA. pu. sAMgA bhA. sAMgArade popaTa bhA. mAI pu. kAnhaDade, eu calI vaDudrai vAsa pachI baladANA pu. vidyAdhara bhA. harSAde pu. 1 vAchA, 2 sahasA-- vAstavyaH / tatra vasahI kArApinA mUla nAyaka zrIpArzva- dIkSA lIdhI. vAchA bhA. dADimade pu. 1 bhojA, 2bhImA, nAtha biMba | 3 saMtoSI. kAnhaDade bhA. kapUrade pu. 1 cAMpA, 2 amIyA bhojA bhA. dhanI pu. zivasI adhunA. cAMpA bhA. premalade -pUrvi sAriMga bhAI mahipA bhA. phUlo, pu. bhATA, pu. sahasA bhA. sariyAde pu. 1 jIvA, 2 khImA. te siddharAja jesiMgadeva rAjye vyApArI sahasaliMga uparijIvA bhA. TUbI chu. 1 bhImA, 2 zANA, 3 bhujavala rAyana Adeza cittakarI tihAM pASANa aNAvi te pAMca 4 jasA, 5 jANA, 6 jodhA. gaja lADalA dITha rakhAbaI. varataNa mATe rAyeM gobhaleja bhImA bhA. bhAvalade pu. 1 zrIvaMta, 2 jayacaMda, gAma Apyau chaI. ciDottara mAhi mAtara pAsiM. tiNiM 3 raMgA. gAMmi pASANa mokalaI tiNi gAmi talAva 1 kUpa 12 pUrvi baladANe adhunA nAgatezaThiM karAvyA | zrIza-jaye prAsAdabiMba pratiSThitaM aMcala gacche / zANA bhA. samAI pachi kAlAMtare rAjA rUTho dekhI e pASANanI rAva (1) pu. zivarAja bhA. ajAde pu. 1 mAmala, 2 zrImala kIdhI / 3 bhalA, 4 bhojA ma. mATA maMDapadurge vAstavyaH / bhATA bhA. demIsAmala bhA. suramade pu. 1vAdhA,2nAgajI, 3hemarAja. pu. lubhA bhA. mAnI pu. 1 mAdhava, 2 kezava bAghA bhA...pu. 1 AMbA, 2 siddhAja. mAdhava bhA. mAlaNade pu. 1 gAMgA, 2 gorA, nAgajI bhA. devakI pu. 1 surajI, 2 hemarAja gAMgA bhA. rUpI. ,,, gelA pu. sahijapAla, 2 khetA. pu. jayavaMta bhA. jIsmAde pu. 1 muMbhaca, 2 bharamA. -zrImala bhA. zaNagArade pu. 1 meghA, 2 melA bhUbhaca bhA. rajAI pu. 1 nAkA, 2 mAkA. meghA mA. savIrA, pu.1 sivagaNa, 2 zrIpAla. nAkA bhA. nayaNAde pu. sobhA. eu calI zrImala dvitIya bhA. vIramade, pu. velA. vaDodare vAsa khetasInai pAgaTiM. khaMbhAyata pAsiM tArApuriM maM. sobhA bhA. sariyAde pu. 1 karamA, 2 gharamA. pUrvi mAdhavaputra nagA mA. nAgade pu. 1 mogana, ___ karamA bhA. karamAde pu. bhamiDa, 2 bhAvaDa. 2 gaNapati | saMvat 1445 varSe zrIzabuMjaya tIrthanI yAtrA bhImaDa bhA. bhImAde. kRtA / zrIraMgaratnasUriniM AcAryapada sthApanA zrIaMcala pu. devaDa bhA. demAI pu. 1 rAjaDa, 2 cAMpA. gacche gujarAtI soraThI corAMsI gacchanA yatiniM vesa rAjaDa bhA. padamAI pu. 1 mAvaDa, 2 bharamA. vuharAvyA | vANotra melInI eNi kAraNiM DaharavAlIyA bhAvaDa bhA. rupAI pu. ThAkarasI. eu calI khaMbhAprasiddha biruda | yati pArzve tArApuri vAstavyaH / pachI sIgI vADaI. -gogana bhA. gurAde pu. 1 maMgala, 2jiNadatta. ThAkarasI bhA. malAI pu. 1 jesaMga, 2 baTTA. maMgala bhA. mayagalade pu. 1 khojA, 2 kAnhA. jesaMga bhA. jismAde. pu. sobhA bhA. rUDI. khojA bhA. sahijalade pu. 1 gahagA, 2 gaNapati (samApta) Aho ! Shrutgyanam Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 . 167 DaoN. harmana jaikobInI jaina sUtroparanI prastAvanA __ DaoN harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA ( bhAga bIjo) [ anuvAdakaH-zrIyuta aMbAlAla caturamAI zAha bI. e. jaina sAhitya saMzodhaka kAryAlaya ] [prathama aMkamAM DaoN. harmana jekobInI kalpasUtra ( mUla vicArathI meM A prastAvanAo sAtha koI paNa prakAranI AvRtti)nI prastAvanA ApavAmAM AvI hatI ane bIjA TIkA-TippaNI lakhI nathI ke jema karavAmATe mane ghaNAka ane trIjA aMkamA, 'sekeDa bukas Apha dhI ISTa' nA- sajjano taraphathI sUcanAo sudhAM maLI hatI. manI prakhyAta graMthamALAnA 22 mAM pustakamAM prasiddha thaelA jainasUtronA prathama bhAganI prastAvanA prasiddha karavAmA " A anuvAdo meM mArI jAtIya dekharekha nIce karAvyA AvI che. A aMkamAM e ja jaina sUtronA bIjA bhAgatI cha ane pAchaLthI ghaNI kALajI ane mahenata pUrvaka maLa (je ukta graMthamALAnA 45 mA pustakarUpe bahAra paTela sAthe saMpUrNa sarakhAvyA che. chatAM jo koI sajjanane AmA che ) prastAvanA ApIe chIe. A bhAgamAM, sutrakatAMga kyAe skhalana vigere jaNAya to te khAsa lakhI ane uttarAdhyayana ema be sUtronuM iMgrejI bhASAntara Ape- jaNAvavA sUcanA che jethI tenuM saMzodhana karI devAMmAM lUM che. DA. jekobInI A traNe prastAvanAoe yaropIya Ave.-saMpAdaka. ] vidvAnonA jainadharmaviSayaka junA vicAromA ghaNuM saMzodhana jainasUtronA mArA bhASAntaranA prathama bhAgane prakaTa thae karya che ane sarva sAdhAraNamAM jaina saMbaMdhI vyAghelA ajJAnane daza varSa thayAM. te daramyAna keralAka uttama vidvAnodvArA ghaNe aMze dUra kayu che. iMgrejI keLavaNI pAmelI Alamane jainadharma ane denA itihAsaviSayaka ApaNA jJAnA jainadharmanuM je kAI thoDaM ghaNuM kharaM jJAna maLyu hoya to ghaNo ane mahattvano vadhAro thayo che. hiMdustAnanA vidvA. teno badho yaza DaoN. jekobInI A mahattvanI prastAvanA- noe saMskRta ane gujarAtImAM lakhelI sArI TIkAo one ghaTe che. bauddha dharmathI jainadharma taddana svataMtra ane sAthe sUtra graMthonI sAdhAraNa AvRttio bahAra pADI che. tenA karatA junoM che e siddhAnta DaoN. jekobIe ja sauthI pro. lyumana' ane pro. hornale A sUtra graMthomAMnA be lUprathama ane sacoTa rIte sthApita karyo che. jainadharmanA sA- tronI guNa-doSamA vivecanabAlI bhAvRttio paNa prakaTa karI mAnya svarUpane samajavA mATe AtraNe prastAvanAo vidvA- cha; ane temAMe pro. hornale to potAnI AvRtti sAthe mULanuM nomAM khAsa pramANabhUta manAya che. kALajIpUrvaka karelu bhASAntara ane puratA udAharaNo paNa A sAthe eka ATalI sUcanA karI levAnuM huM ucita / 1 das, aupapAtika sUtra, Abhandlungen fur die samajuM huM ke A prastAvanAomAMnA badhA vicAro mane kunde des Morgeniondes nAmanI graMthamAchA, pusammata che ema koIe samajI levAnI bhUla na karavI jo- staka 8, dazavakAlika mUtra ane niyukti, jarnala Apha dhI o rienTala sosAyaTI, pu. 45. Ie. AmAMnA keTalAe vicAro sAtha mAro matabheda che ke 2 uvAsaga dasAo (bibliothikA inDikA ) bhAga 1 mULa je hu~ bhaviSyamA savistara prakaTa karavA icchu chu, ane eja bhane TIkA, kalakattA 1890, bhAga 2, iMgrejI bhASAntara, 1888. Aho I Shrutgyanam Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa ApyAM che. pro. vebare pote taiyAra karelA barlinanA hastalekhonA mAnA ghaNAka mahattvanA zilAlekho bahAra pADyA che vistRta sUciSatramA saMpUrNa jaina sAhityanu sAdhAraNa avalokana em. e. bArthe jainadharma viSayaka ApaNA jJAnanI samAlokayu che. tema ja temaNe jaina sUtro upara eka ati vidvattA- canA karI che". bulhare paNa eka mAno nibaMdha lakhI tevI pUrNa moTo nibaMdha paNa prakaTa karyo che. pro. lyumane AlocanA prakaTa karI che", ane chevaTe bhAMDArakare saMpUrNa vaLI jaina vAGmaya ane zAstranA vikAsanuM sAru adhyayana jaina dharmanI eka mahattvanI ane ghaNI upayogI rUparekhA karya cha, tathA keTalIka jaina kathAo ane tenA AlekhI prasiddhimAM mukI che". A rIte, ApaNA jaina brAhmaNa ane bauddha kathAo sAthenA saMbaMdhanI tapAsaNI dharma viSayaka jJAnamA thaelA vadhArAAe (jemAMnA paNa karI che. zvetAmbara saMpradAyanA junA itihAsanI mA- mAtna khAsa noMdhavA lAyaka graMthono ja meM ahiM ullekha ko hitI ApanAro eka mahattvAno graMtha meM paNa saMpAdita che) A AkhA viSaya upara eTaluM baMdhu ajavALu pADyu koM che", tathA temanA keTalAka gacchono itihAsa hornala' dolana che ke jethI have mAtra kalpanAne A viSayamAM ghaNo ja thoDo ane klATa dvArA jAhiramAM Avyo cha. AmAMno chelo avakAza raheze. ane aitihAsika tema ja bhASAvijJAnAtmaka vidvAna (lATa ) je atyAre ApaNI vacce maujada nathI. sAcI paddhati, te sAhityanA saghaLA bhAgone lAgu pADI teNe saghaLA jaina lekhako ane aitihAsika puruSono eka zakAze. tema chatAM, hajI keTalAka mukhya praznonA khulAsA jIvana caritrAtmaka mahAn nAmakoSa (Onomasticon) karavA bAkI rahyA cha, tathA je nirAkaraNo A agAu thaI taiyAra karyo che ane jenA keTalAka namunA prakaTa paNa thayA gayAM che te hajI badhA vidvAnone mAnya thayAM nathIH tethI che. hophreTa bulhare sarvavidyAvizArada evA prasiddha vi. A suavasarano lAbha laI AnaMda pUrvaka hu~ ahiM keTadvAn hemacaMdranuM vistRta jIvana caritra lakhyuM che. vaLI / lAka vivAdagrasta muddAonuM spaSTIkaraNa karavA icchu chu. temaNe ghaNAka junA zilAlekhonA artho paNa prasiddha karyA A muddAonA khulAsAo mATe Aja pustakamAM bhASAntache. DaoN. phuharare mathurAmAMthI khodI kADhelA kotara kAmonuM rita ethalA sUtromAMthI ghaNI kiMmatI sahAyatA maLI zake tema che. vivecana kayu che, ane mi. levIsa rAise zravaNa belgola ___ e bAbata to have sarva sammata thaI cukI che ke nAtaputta 3 barlina 1888 ane 1892. ( jJAtaputra ) je sAdhAraNa rIte mahAvIra athavA vardhamAnanA - 4. Indische Studien pu. 16, pR. 211 Adi. i. nAme oLakhAya che te buddhanA samakAlIna hatA. nigaNTho e. mAM anuvAda tathA judA pustaka rupe, muMbaI 1893. (nirgrantho)3 je hAlamAM jaina athavA AhetanA nAma5. Actes du VI Congres International des Orientalistes, section Arienne pR. 459 9. beMgalora 1889. astr Wiener Zeitschrift fur die Kunde des 90. The Religions of India. Balletin Morcenlandes pu. 5 ane 6. vaLI,jarnala Apha dI jarbhana des Riligions de l'ande, 1889-94 orienTala sosAyaTI, pu. 48. 99. Uber die Indische Secte der 6. hemacaMdrAcArya racita pariziSTa parva, kalakattA. Jaina, Wien 1881. 7 Denkschriften der philos-histor. 12. rIporTa sana 1883-84. Classe der Kaiserl. Akademie der 13. nigaNTha e spaSTarUpe mULa rUpa ja hoya ema jaNAya che. Weissens chaften, Vol. XXXVII, p.171ff kAraNa ke azokanA zilAlekhomAM, pAlImAM, ane keTalIka bakhate jaina granthomAM paNa eja rUpa maLI Ave che. paNa A traNe bolI6. Wiener Zeitschrift fur die Kunde onA svarazAstranA niyamo pramANe to lenu vadhAre vAstavika rUpa des Morgenlaudes, Vols. II and III. 'niggantha evaM thaQ joIe. ane Abu rUpa jaina graMthAmA svIkAEpigraphia Indical, Vols. I and II. Aho! Shrutgyanam Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 ] thI vadhAre prasiddha che; teo, jyAre bauddha dharma sthapAI rahyo hato tyAre eka mahattvazAlI saMpradAya tarIke kyAranAe prasiddha thaI cukyA hatA. paraMtu hajI e praznanuM nirAkaraNa thavaM bAkI ra che ke--e prAcIna nirgranthono dharma, te khAsa karIne vartamAna jainonA Agamo ane bIjA je varNayelA che teja hato, ke siddhAnto pustakArUDha tyAM sudhInA samayamAM ghaNo rupAntarita thaI gayo hato. A praznanuM nirAkaraNa karavA mATe, atyAra subhImA prakaTa thapalA badhA bauddha graMthomAM, jemane ApaNe sauthI junA samajIe chIe temAMthI jaina nigaNTho, temanA siddhA nto ane temanA dhArmika AcAronA viSayamAM jeTalAM pramANo jaDI Ave te badhAMno UhApoha karavo joIe. aMguttaranikAya 3,74 mAM, vaizAlInA licchaviomAMnA abhaya nAme vidvAna rAjakumAra nigaNThonA keTa lAka siddhAntonuM nIce pramANe varNana kareM che:- ' bhadanta ! nigaNTha nAtaputta je sarvajJa ane sarvadarzI che, je saMpUrNa jJAna ame darzanathI saMpanna hovAno ( A AgaLa jaNAvelA zabdomA ) dAvo kare che ke " cAlatAM, ubhatAM, UMghatAM mane jAgatAM huM sarvajJa ane sarvadarzI hUM " te junA karmoMno tapasyA vaDe nAza thavAnuM prarUpe che. saMvaradvArA navAM karmone rokavAno upadeza Ape che. karmano kSaya thAya che tyAre duHkhano kSaya thAya che. jyAre duHkhano kSaya thAya che tyAre vedanAno aMta Ave che. jyAre vedanA maTaze tyAre sarva duHkhano kSaya thaze. A rIte jyAre pApano pUro dhvaMsa thaze tyAre manuSya vAstavika mukti meLavaze. " ane jyAre DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA 8 graMthomAM thayA 14 A nAmanA, spaSTarIte, ve puruSo maLI Ave che. bIjo abhaya zreNikano putra hato bhane jainono sahAyaka hato. teno jainonA sUtro tema ja kathA omAM ullekha thaelo che. majjhima nikAyanA 5 mAM ( abhaya kumAra ) jhuttamA evaM varNana che ke nigaNTha nAtapuce tene buddhanI sAdhe vAda karavA mokalyo hato. prazna evo cAlAkI bharelo taiyAra karavAmAM AvyoM hato ke buddha teno game tevA hakAra agara nakAramAM javAba Ape paNa te svavirodha vALA nyAyazAstra prasiddha doSamA rupaDAyA vInA rahe ja nahiM. paraMtu A yukti saphaLa thaI nahiM ane pariNAma tathA ulaTaM e AvyuM ke abhaya buddhAnuyAyI thaI gayo A varNanamA nAtaputtana / siddhAMta upara prakAza pAMDe evaM kAMI tattva nathI. 265 A vicAronuM jaina pratibiMba uttarAdhyayananA 29 mA adhyayanamA maLI zake che:- ' tapathI manuSya karmane chedI zaMke che 27. ' 'yoganA tyAgathI ayogapaNuM prApta thAya che; karma rokavAthI te navIna karmane grahaNa karI zakato nathI ane pUrve grahaNa karelA karmoMno kSaya kare che. 37' A prakAranI pravRttinI be antima dazAo ( sUtra 71 ane 72 mAM ) varNavAmAM AvelI che. ane vaLI adhyayana 32, gAthA 5, 7 mAM AvatI nIcenI hakIkata vAMcIe chIe: - ' janma ane maraNanuM kAraNa karma che ane janma ane maraNa e ja duHkha kahevAya che. ' A uparAMta bIjI paNa uparanA arthane maLatI 34, 47, 60, 73, 86 ane 99 bhI gAthAno saMkSipta artha nIce pramANe che:--- " paraMtu je manuSya iMdriyonA viSayothI ane mAnasika lAgANIothI [ Ano artha bauddha tattvajJAnanI 'vedanA' nA artha sAthe ghaNo ja maLato Ave che ] udAsIna rahe che tene zoka sparza karI zakato nathI. jo ke te saMsAramA maujuda che to paNa te duHkha paraMparAthI, jema kamalanuM pAna pANIthI alipta rahe che tema, te manuSya paNa akhinna rahe che. ' A sivAya bauddha graMthamAM, nAtaputta sarvajJAna ane sarva darzana prApta karavAno dAvo kare che--e prakAranuM je kathana che tene spaSTa karavA mATe pramANa ApavAnI jarUra nathI. kAraNa ke A to jaina dharmanuM khAsa eka maulika maMtavya ja che. nigaNThonA siddhAMta viSayaka bIjI vadhAre mAhitI mahAvagga 6, 31 ( S. B.E, pu. 17, pR. 108) AdimAMthI maLI Ave che. e. sthaLe sIha " nuM eka vRttAnta ApalaM che. te sIha licchaviono senApati hato ane nAtaputtano upAsaka hato. te buddhane maLavA icchato hato paraMtu nAtaputa kriyAvAdI hoI buddha akriyAvAdI hato tethI tenI pAse javAnI tene nA kahevAmAM AvatI 15 ' sIha ' nuM nAma bhagavatI [ kalakattA AvRtti, pR. 1267 juo hornalanI uvAsagadasAo, pariziSTa, pR. 10 ] mAM mahAvIranA eka ziSpa tarIke paNa Ave che, paraMtu te sAdhu hovAthI mahAvaggamAM AvatA AA nAma sAthe tenI ekatA batAvI zakAya tema nathI ! Aho! Shrutgyanam Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 jaina sAhitya saMzodhaka hatI. paraMtu te temanI AjJAne ulaMdhI potAnI meLe buddha upAAlenuM bIjuM kathana ke, jemAM te nigaNThone mAnasika pAse gayo ane buddhanI mulAkhAtanA. pariNAme te teno pApo karatAM kAdhika pApone vadhAre mahattva ApanArA jaNAanuyAyI banyo. A vRttAntamA nigaNThone je kriyA- ve che, te kathana jaina siddhAnta sAtha barAbara maLatuM Ade vAdI jaNAvavAmAM Avya' che, te bAbata A pustakamAM che. sUtrakRtAMga 2, 4 (pR0 398 ) mAM evA eka anuvAdita sUtronA ullekhathI susiddha thAya cha:-sUtra- praznanI carcA karavAmAM AvI cha ke aNajANapaNe karAekRtAGga 1, 12,21, ( pR0 3 19 ) mA jaNAve che ke lA kRtyanuM pApa lAge ke nahiM. tyAM AgaLa spaSTa rIte ' tIrthaMkara-arhanne kriyAvAda prarUpavAno-upadezavAno jaNAveluM che ke nizcita rIte tevu pApa lAge che. ( sarakhAadhikAra che. ' AcArAMgasUtra 1, 1, 1, 4 ( bhAga 1 vo pR0 399 TippaNa 6 ) vaLI te ja sUtranA 6 ThA pR0 2) mAM paNa A vicAra, A pramANe darzAvAmAM adhyayanamAM (pR. 414) bauddhonA e maMtavyanu keAvyo che:- ' te AtmAne mAne che, jagatne mAne 'amuka karma pApayukta che ke pAparahita che teno nirNaya te che, phaLene mAne che, karmane mAne che, ( eTala ke te A karma AcaranAra manuSyanA Azaya upara AdhAra rAkhe che,' paNAM ja karelA che ane je A pramANenA vicArothI spaSTa khUba khaNDana ane upahAsa karavAmAM Avyo che. jaNAya che) te ma kayu cha ta bAjA pAsa karAvAzata aMguttara nikAya 3,70,3 mA nigaNTha zrAvakonA hu~ bIjAne karavA daIza. ' ityAdi. AcAronuM varNana ApeluM che. te bhAganuM nIce pramANe mahAvIranA je bIjA ziSyana buddhe potAno anuyAyI bhASAntara ApuM cha. ' he vizAkhA, nigaNThanAme oLakhA. banAvI lIdho hato tenuM nAma upAli hAM. majjhimani- to zramaNono eka saMpradAya che. teo zrAvakone A prakAyanA 56 mA prakaraNamA jaNAvyA pramANe teNe buddhanI mANe upadeza Ape che. " he bhadra, ahIMthI pUrvadizA tarapha sAthe, e bAbatano vAda karyo hato ke-'nigaNTha nAtaputta eka yojana pramANa bhUmithI bahAra rahetA jIvatAM prANikahe che tema kAyika pApa moTuM che, ke buddha mAme che tema onI hiMsAthI tamAre virama, tevI ja rIte dakSiNa, pazcima mAnasika pApa moDhuM che ? e saMvAdanA prAraMbhamAM upAli ane uttara dizA taraphanI yojana pramANa bhUmithI bahAra kahe che ke, mArA guru sAdhAraNarIte karma athavA kRtya mATe rahetA prANionI hiMsAthI viramad " A rIte daNDa (zikSA ) zabdano upayoga kare che.' jo ke A teo keTalAMka jIvatAM prANione bacAvavAno upadeza ullekha sAco che paraMtu saMpUrNarUpe nahi. kAraNa ke jainasUtro- ApI dayAno upadeza kare che; ane eja rIte vaLI teo mAM karma arthamA paNa ' karma ' zabdano teTalo ja upayoga keTalAMka jIvatA prANiyone na bacAvavAno bodha karI tharalo che. ane daNDa zabdano paNa teTalo ja karatA zikhaDAve che. 'e samajAva kaThiNa nathI ke A thaelo che. sUtrakRtAGga 2,2 ( pR0 357) mAM 13 zabdo jainonA digvirati vratane uddezIne kahelA che ke, je prakAranA pApakarmanu varNana karelu cha jemAM pAMca sthaLamA vratamAM zrAvakane amuka hada bahAra musApharI ke vyApAra vi'daNDasamAdAna' zabda AvelA che ane bAkInAM sthaLamAM gere nahiM karavA saMbaMdhIno niyama upadezavAmAM Avyo che." 'kiriyAthAna' zabda AvelA che. A vrata, pAlana karanAra manuSya, alabatta, pote chUTI nigaNTha upAli vizeSamA jaNAve che ke kAyika, vA- rAkhelI bhUmi bahAranA prANInI hiMsA to na ja karI zake cika ane mAnasika ema traNa prakArano daNDa che. upA- e to spaSTa ja che. paraMtu, AvA eka nirdoSa niyamane vilinu A kathana, sthAnAMga sUtranA trIjA prakaraNamAM (juo rodhI sampradAye kevA vikRta rUpamAM Alekhyu cha ? paNa inDi, enTi. pu. 9, pR0 159 ) jaNAvelA jaina emAM e Azcarya jevU kazuM nathI. kAraNa ke koI paNa dhArmika siddhAntanI sAthe pUrNa maLatuM Ave che. sampradAya pAsethI, tenA virodhI matanA sijhantonuM yathA Aho! Shrutgyanam Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA thaM ane prAmANika Alekhana meLavavAnI ApaNe AzA jevAja hovA joIe. gRhastha ane sAdhujIvananA niyamonuM na ja rAkhavI joIe. teo svAbhAvika rIte, te siddhA- bhinnatva bIjA divasomAM rahetuM hatuM. paraMtu A varNana ntonuM Alekhana evA ja rUpamA karaze ke jethI temAM de- jainonA posahavatanA niyamo sAthe pUrepUlaM maLatu AvataM khAI AvatA doSo vadhAre moTA pramANamAM batAvI zakAya. nathI. pro. bhAMDArakara, tattvArthasAra-dIpikAnA AdhAra jaino paNa A bAbatamA bauddho karatAM lezamAtra utare tema posahavatanuM svarUpa nIce pramANe Ape che; ane A varNana nathI. temaNe paNa bauddhonA siddhAntone A ja pramANe vikRta bIjA tevA varNano sAthe barAbara saMgata tha ya cha. bhAMDArakara rUpamAM AlekhyA che. bauddhonA e maMtavyanu ke-pApa lakhe cha:-'posaha eTale dareka pakSanI aSTamI ane catu. e tenA AcAranArane Azaya upara AdhAra rAkhe che, tenuM rdazInA pavitra divase upavAsa karavo athavA ekAzana jainAe, A pustakanA pR0 414 upara, kevaM asatya karavU athavA eka ja grAsa khAvo. te divasonA yatinI nirUpaNa karyu che te jovA jevu che. e ThekANe jainoe bau- mAphaka vairAgya dhAraNa karI snAna, lepana, AbharaNa, strI ddhonA eka mahAn siddhAntane mithyA kalpita ane mUrkhatA- saMgamana, sugandhI dhUpa-dIpa ityAdinA tyAga karayo' jo ke pUrNa udAharaNa sAthe meLavI upahAsa pAtra banAvI vartamAna janAnuM e posahavrata-pAlana bauddho karatAM guM diidhe| che. sakhata cha, e vAta kharI che; to paNa te, nigaNTha-niyamo aMguttara nikAyano eka ullekha jenI thoDIka carcA ke jemarnu varNana upara ApavAmAM Avyu cha, tenA karatAM A upara karavAmAM AvI cha temA vaLI AgaLa calA ghaNuM zithila hoya tema jaNAya che. mArA jANavA pramANe vatAM jaNAvavAmAM Avyu cha ke-'uposathanA diva jaina gRhastha, posahamAM kapaDAMno tyAga karato nathI. paNa somAM teo (nigaNTho) zrAvakone A pramANe upadeza - bAkInA AbhUSaNo ane bIjA vilAsono tyAga kare che. Ape cha ke " bhadra, tamora saghaLAM vastro kAdInakha tema ja dIkSA grahaNa karatI vakhate jema sAdhune tyAganA joie ane kahe jAIe ke ---haM koIno nathI ane sUtro bolavA paDe cha tema tene bolavA paDhatAM nathI. A mArUM koI nathI." ahIM vicAravAnuM che ke, tenA mAtA uparathI ema jaNAya cha ke-kAM to bauddhonuM A varNana -pitA tene potAno putra tarIke mAne che ane te paNa bhUla bhareluM agara asatyamUlaka hoya ane kA to temane potAnA mAtA-pitA mAne che. teno putra agara jainoe potAnA niyamomA kAMIka zithilatA dAkhalA tenI patnI, tene pitA agara patirUpe mAne che. ane te karA hAya. paNa temane potAnA putra agara patnI tarIke mAne che. tenA dIghanikAya 1, 2, 38 (brahmajAla sUtra ) mAM gulAmo ane nokaro tene potAno mAlika yA zeTha mAne AvatA nigaNTha viSayaka ullekha uparano potAnI TIkAmAM che ane te paNa temane teo potAnA gulAmo agara nokaro eka ThekANe budghoSa lakhe che ke- 'nigaNTho AtmA varNache, tema mAne che. A kAraNathI (nigaNTho) temane rahita cha ema mAne cha; ane AjIviko AtmAnA va(zrAvakone ) ukta rIte bAlavAnuM kahI temanI pAsethI rNanI anusAra samasta mAnava jAtinA 6 vibhAgo pADe asatya bhASaNa karAve che. vaLI e rAtrI vyatIta thayA bAda, che. paraMtu mRtyu pachI paNa AtmAnuM astitva pararAve che teo,te te vastuAno upabhoga kare che je sarva (temanA ane te badhArogothI mukta ( arogo )hoya che, e bAbatamA mATe ) adattAdAnarUpa che. AthI hu temane adattAdAna nigaNTho ane ajIviko bane samAnamata vALA che. ' chevaTanA levAnA paNa doSI tarIke mArnu cha.' zabdono artha gema tema ho, paraMtu tenI uparanuM varNana A varNana uparathI samajAya ke ke nirgrantha-upAsakanA to, A pustakanA pR. 172 upara ApelA jainonA AtmauposathanA divasovALA niyamo sAdhujavinanA niyamo svarUpanA varNana sAthe barAbara maLatu Ave che. eka bIjA Aho! Shrutgyanam Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa 1 phakarAmAM ( 1 c p 168 ) buddhaghoSa jaNAve che ke nigaNTha he mahArAja, nigaNTha cAra dizAnA saMvarathI saMvRta cha. nAtaputta thaMDA pANIne sacetana mAna che ( so kira sIto- ane mahArAja, A pramANe saMvRta hovAthI te nigaNTha dake sattasajI hoti ) ane tethI te teno upayoga nAtaputtano AtmA moTI yogyatAvALo, saMyata ane susthita karatA nathI. jainonuM A maMtavya atyaMta prasiddha hovAthI che.'' alabatta, A jainadharmanuM yathArtha tema ja saMpUrNa varNana tenI sAbItI ApavA mATe sUtromAMthI avataraNo Apa. nathI. paraMtu temAM jainadharmanuM virodhI tattva paNa nazrI. AnA vAnI AvazyakatAne huM nirarthaka mAnu chu. zabdo jainasUtronA zabdo jevA ja cha. meM bIme sthaLe pAlI granthomAMthI prAcIna nigaNThonA maMtavyo saMbaMdhI jaNAvyuM che tema 'cAtuyAma saMvara saMvuto' e vAkya mAtra je kAMI mAhItI huM ekatra karI zasyA cha, lagabhaga te TIkAkAre ja nahIM paraMtu mULa granthakAre paNa khoTo rIte badhI upara ApI dIdhI cha. jo ke ApaNe icchIe tenA samajeluM che. kAraNa ke pAlI zabda 'cAtuyAma' te prAkRta karatAM te ghaNI alpa pramANamA cha, to paNa tethI tenI zabda 'cAtuggAma' nI barAbara thAya che. ane A prAkRta kiMmata bilkula ochI gaNAya tema nathI. prAcIna nigaNThonA zabda no eka prasiddha jaina pAribhASika zabda cha je maMtavyo ane AcAronA saMbaMdhamAM je ullekho ApaNe mahAvIranA ( paMca mahatvaya ) pAMca mahAvratothI bhinna evA ekatra karyA cha ta sabaLA, eka apavAda ne bAda karatAM pArzvanAthanA cAra vratono vAcaka che. AthI A sthaLe vartamAna jaina mantavyo ane AcAro sAtha maLatA Ave bauddhoe, je siddhAnta vAstavikamAM mahAvIranA curogAmI che ane temAMnA keTalAka to jainAnA khAsa saulika pArzvanAthane lAgU paMDa cha tene, mahAvIra upara Aropita vicAro che. A uparathI ApaNane ema saMdeha karavAnuM karavAmAM bhUla karelI che, ema huM dhAruM chaM. A uparathI jarAe kAraNa nathI jaDatuM ke A bauddha granthomAMnI goMdhI ema sUcita thAya che ke bauddhoe A zabdane nigaNThonA ane jaina siddhAntonI racanA vaccenA--aMtarvatI kALamAM dharmavarNanamA lIdhalo hovAthI temaNe te pArzvanAthanA anujaina siddhAntomA jhAjhA pheraphAra thayo hoya. yAthiyonA mukhethI sAMbhaLyo haze; ane bIjI e paNa kameM jANI jAIne ja nigaNTha nAtaputtanA mata viSayaka lpanA thaI zake ke mahAvIranA saMzodhita mato jo buddhanA eka pradhAna phakarAnaM vivecana karata A sthaLe mulatavI samayamAM sarva sAmAnyarIte svIkArAyA hota to pArzvanArAkhyu che. kAraNa ke e phakarAmAM ApelI bAbata uparathI thanA anuyAyiyo paNa te vakhate te zabdano upayoga nahIM ApaNane eka navI ja paddhatie tapAsa karavAnI jarUrata karatA hota. bauddhonI A bhUla dvArA huM jainonI e paraMparAne rahe cha. A phakaro dIghanikAyano sAmaaphalasattamAM satya sthApita karI zakuMcha ke mahAvIranA samayamAM paNa Apalo ke. haM tenu ahiM samahAlavilAsanI nAme badaghoSa- pArzvanAthanA ziSyA vidyamAna hatA. vAlI TIka nA anusAre bhASAntara ApuM cha-' mahArAja, A paddhatie tapAsa karavAnI zaruAta karatA ahiMyAM eka nigaNTha cAre dizAnA niyamanathI surakSita pahelo huM bauddhonI eka bIjI paNa arthapUrNa mUla tarapha che (-cAtuyAma saMvarasaMvuto). he mahArAja, kI rIte nigaNTha cAra dizAnA saMvarathI rakSita ke ? mahArAja. A ra grAmabolTa, Pali sept suttas mAM, ge galI | Go. gerly ) bhane barna ( Burnout ) je bhASAntaro nigaNTha sadhaLu [ thaMDu ] pANI vAparatA nazrI. sarva duSTa karma / ApelA che te temaNe TIkAnI sahAyatA lIdhA binA kolAM hobAthI karatA nathI. ane sabaLA duSkarmonA viramaNabaDe te sarva durlakSya karavA jebAM che. budha parnu varNana paraMparAgata ha ke kapApotho mukta che. ane sarva prakAranA duSkarmothI, pita hatuM te saMdigdha che. . sabaLA pApakarmatha nivRtti anabhava che. A pramANe 2 juo. inDi. enTi bhA. 9. pR.158 mA prakaTa thae to mAro On Mahavir and his Predecessors ar1 sumaMgalAnA sena [pAlI TeksTa sapa yaTA] pu. 119 mano nibandha, Aho! Shrutgyanam Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA aMka 4 ] vAcakanu dhyAna khecavA mAMgu chaH bauddho nAtaputtane aggivesana arthAta vaizyAyana kahe che, paraMtu jainonA matAnu sAra te kAzyapa hatA; ane potAnA tIrthakaro saMbaMdhI Avo bAbatomAM jainAnuM ja kahetuM vizvAsapAtra manAvuM jo Ie. vaLI mahAvIrano eka mukhya ziSya, je sudharmA nAme hato ane jene sUtrAmAM mahAvIranA dharmanA mukhya upade. zaka tarIke batAvelo che te pote anivaizyAyana hato; ane teNe jaina dharmano prasAra karavAmAM mukhya bhAga bhajavelo hovAthI bahAranA bIjA mANaso ziSyane guru samajI levAnI bhUla karI hoya ane tethI karIne ziSyanuM gotra gurune lagADI devAmAM AvyuM hoya, te ghaNuM saMbhavita che. A rItanI bauddhoe karelI bevaDI bhUla mahAvIranI pUrve pArzva - nAmanA tIrthakaranI tathA mahAvIranA mukhya ziSya sudharmA - nI hayAtInI sAkSI Ape che. pArzvae eka aitihAsika puruSa hatA te vAta to badhI rIte saMbhAvita lAge che. kezI' ke je mahAvIranA sama mAM pArzvanA saMpradAyano eka netA hoya tema dekhAya che teno tathA anya paNa tevA anuyAyI onA jaina sUtromA ghaNe ThekANe ullekho tharalA che; ane te ullekha evI saraLa rIte thaelA che ke jethI karIne tenI satyAsatyatAnA saMbaMdha zaMkA uThAvAne kAraNa maLatuM nathI. uttarAdhyayananA 23 mA adhyayanamAM junA ane navA saMpradAyano para spara meLa kevI rIte thaI gayo hato te batAvanArI; eka kathA A viSayamA ghaNI ja agatyanI che. kezI ane gautama ke jeo bane jaina dharmA be saMpradAyonA pratinidhi tathA netA hatA, teo potAnA ziSyaparivAra sahita eka vakhate zrAvastI pAsenA udyAnamA bhegA maLe che, ane mahAvratonI saMkhyA viSayaka tathA saMcalakAcelaka avasthA viSayaka temanA dhArmika matabhedoM vabAre vivecana karyA sivAya mAtra sahaja samajAvIne dUra karavAmAM Ave che. ane tvarAthI maulika mItiviSayaka vicAronA saMbaMdhamAM pratyeka pakSa dRSTAnto dvArA eka bIjAnA vicAro samajI 1 rAjapraznImAM pAzrzvane (?) rAjA parabhI sAtha saMvAda tho hato ane tyAra bAda rAjA te potAno dharmAnuyAyI banAvyo hato. 173 samajAvI niHzaMka banI saMpUrNa ekamata thAya che. banne saMpa dAyo bacce kAMIka matabheda jevuM jovAmAM Ave che, paraMtu paraspara dveSa yA vaira bilakula jovAtuM nathI. jo ke prAcAna saMpradAyanA anuyAyione 'paMca mahAvrata pratipAdanAra' mahAvIranA dharmano svIkAra karavo paDayo hato, e vAta kharI che; to paNa teo potAnI keTalIka jUnI rUDhi one paNa vaLagI rahyA hatA. khAsa karIne vastra vAparavAnA viSayamAM ke je rUDhIno mahAvIre tyAga karSo hato, tema ApaNe mAnavuM joIe. A kalpanAnusAra ApaNe zvetAmbara ane digambara saMpradAyarUpI be phirakAnI utpattinuM mULa kAraNa paNa batAvI zakIe chIe, ke jenA saMbaMdhAM zvetAmbara ane digambara bane saMpradAyamAM bhinnaminna ane parasparavirodhI daMtakathAo pracalita che. A bheda dekhItIrIja kAMI Akasmika thayo na hato; paraMtu asalano eka matabheda [ udAharaNa tarIke jevo ke zvetAmbara matanA keTalAka gacchonI bacce atyAre e hayAtI dharAve che ] kALe karIne vibhAganA rUpamA pariNata thayo ane Akhare teNe eka mahAn dharmabhedanaM rUpa lI. bauddha granthomAM maLI AvatA ullekho, nAtaputtanI pUrve paNa nirgranthonI hayAtI hatI, e makAranA ApaNA vicArane dRDha kare che. jyAre bauddha dharmano prAdurbhAva thayo tyAre nirbranthono saMpradAya eka moTA sampradAyarUpe gaNAto hovo joIe. e nirgranyomAMnA keTalAkane bauddha piTako mAM, buddhanA ane tenA ziSyonA virodhI tarIke ane baLI keTalAkane tenA anuyAyI thaelA tarIke varNavelA che ke je uparathI ApaNe upara pramANe anumAna karI zakIe chIe. ethI ulaTU e. graMthomAM koI paNa sthale evo ullekha ke sUcana sarakhaM paNa thaeluM jovAmAM nathI AvatuM ke nirgranthonoM sampradAya e eka navIna sampradAya che. A uparathI ApaNe anumAna karI zakIe chIe ke nirgrantho buddhA janma pahalAM ghaNA lAMbA kAlathI astitva dharA ? zvatAmbara ana digaMbara sampradAyAMnI utpattinA saMvadhamA jarmana orienTala sosAyaTInA jarnalanA 30 mAM bhAgamA prakaTa tharalo mAro nibaMdha juo / Aho! Shrutgyanam * Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa vatA haze. A anumAnane bIjI eka bAbata dvArA paNa ullekha che. pahelA sUtramA je loko AtmAne eka ane Teko maLe cha. buddha ane mahAvIranA samakA-- abhinna mAne cha temanA eka abhiprAyana varNana cha, ane lAna evA makkhali gosale manuSya jAtinI cha va- bIjA sUtramA paMcabhUtane nitya ane badhuM tenuM ja baneTu che gomA baheMcaNI karI hatI.' budghoSanA kahevA mujaba tema mAnanAra eka siddhAntanuM varNana ApalaM che. banne mataA cha vargamAMnA trIjAvargamAM nigranthonA samAveza karavAmAM nA anuyAyAMo jIvatAM prANInI hiMsA karavAmAM pApa Adhyo hato. have vicArIe ke nirgrnthe| jo te ja ara- mAnatA nathI. AvAja prakArano mata sAmaJaphalasuttamA sAmAM hayAtImAM AvyA hota to temanI gaNanA eka pUraNa kassapa ane ajita kezakaMbalino hovAnuM batAvyu khAsa-eTale ke manuSya jAtinA eka svataMtra-peTAvibhAga che. pUraNa kassapa puNya agara pASa jevI koI vastune tarIke kadApi na karavAmAM AvI hota. jarUra teNe nimra- mAnato nathI ane Ajita kesakambalAno evo siddhAMta sole eka mahatvanA ane sAthe mArA mAnavA pramANe prA- che ke anubhavAtIta maMtavya ke je lokomA pracalita cha cIna bauddho mAnatA hatA tema eka prAcIna saMpradAyarUpe tene maLatu koI tattva ja nathI. A uparAnta te ema mAne lakhyA haza. mArA uparokta chelA matanI puSTimAM nIce che ke ' mANasa ( puriso ) cAra bhUtono banelo che; jyAre mujabanI dalIla paNa che. majjhimanikAya, 35 mAM buddha ane te marI jAya che tyAre pRthvI pRthvImAM, pANI pANImAM, saccaka nAmanA eka nigranthaputra bacce thaelA vAdanuM varNana agni agnimA, vAyu vAyumAM, ane jJAneMdriyo havAmAM Apelu che. saccaka vAdamAM nAtaputtane harAvyAnI baDAI ( athavA - AkAzamAM ) vilIna thaI jAya che. ThAThaDImArato hovAthI te nirgrantha hoya tema lAgato nathI. ane ne upADanAra, cAra puruSo muDadAne smazAnabhUmimA laI bIja e ke je siddhAntonu te samarthana karavA mathe che te jAya che tyAre kalpAMta kare che kapota raMganA hADako siddhAnto jainonA nathI. A uparathI e vicAravA je cha bAkI rahe che ane bIjA saghaLAM (padArtho ) baLIne ke eka prasiddha vAdI ke jeno pitA niryantha hato ane je bhasmIbhUta thaI jAya che. A chellaM sUtra thoDA pheraphAra pote buddhano samakAlIna hato, tenA purAvA uparathI nirya- sAthe sUtrakRtAMga nA pR0 340 upara Ave che:-'anya nyono saMpradAya buddhanA samayamA sthApita thayo hato tema jano muDadAne bALavA mATe laI jAya che. jyAre agni bhAgye ja mAnI zakAya. tene bALI nAMkhe che tyAre mAtra kapotaraMganA hADakAM bAkI have ApaNe je je jainetara pAkhaMDI matAvalabio rahe che ane cAra upADanArA ThAThaDIne laI gAma tarapha sAme jainoe potAno tAttvika virodha batAvyo che, ane te pAchA baLe che. saMbaMdhe je ullAkho teoe kI che, te tapAsIe, ane tenI jaDavAdanA bIjA siddhAMta (pR. 343, 22, ane sAthe bauddhonA ullekho sarakhAvIe. sUtrakRtAMga 2, 1, 55 pR. 237) nA saMbaMdhamAM eka bIjI zAkhAno paNa ullekha (pR0 388) ane 21 (pR0343 ) mAM ghaNe aMze 1 mAkAzane bauddha graMthomA pAMcamA tattva tarIke mAnyu nathI, paraspara maLatA AvatA evA be jaDavAdI siddhAntAnA parantu jaina graMthomAte mAnyu che. jumo AgaLa pU0 343 ana pR0 237 gAthA 15. A mAtra eka zAbdika bheda che nahIMke tAttvika. 1 dIghanikAya, sAmaJJaphalasutta. 20. 2. hu A sthala bane mULa sUtrone sAmasAme mukuM / jethI karIne 2 sumaMgalavilAsInA pR. 162mA buddhoSa spaSTa jaNAve che ke go- temanI vaccanu sAmya vadhAra spaSTIte samajo zakAyaHsAle potAnA ziSyoM je caturtha varganA hatA tenA karatAM nirgrantho- Asandi pazcamAM purisA matamA- | a dahaNAe / parehi bhijjai; ne halakI pratinA gaNyA che. gAsAle to bhikkhuone tathIe halakA dAya gacchanti yAva alAhanA | agaNijjhAometa sarIre kavoprakAranA gaNyA che ke je bAbata upara buddhadhoSe lakSya Apyu nathI. padAni paJcApenti, kApotakAni | tavaNNAI ahIni asandi te uparathI saSTa jANAya che ke A bhikkhuone bauddha sAdhuo karatAM mahAni bhavanti bhassantA hutiyo | paJcamA purisA gAmaM paJcA te bhinna mAnato hato. gacchanti Aho! Shrutgyanam Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA aMka 4 ] thalo che. te matamAM pAMca bhUta uparAnta chaTuM tattva ni tyAtmA manAya che. A mata te atyAre vaizeSika nAmanA darzanathI je prasiddhimAM Ave che tenuM prAcIna athavA lokaprasiddha rUpa che. bauddhagraMthamAM A darzananA saMsthApaka tarIke pakudha kaccAyana nirdiSTa thalo che. teno mata evo hato ke AkhuM vizva sAta vastunuM ( padArthonuM ) baneluM che. ane te sarve padArthoM nitya nirvikAra ane paraspara svataMtra che. te padArthoM cAra bhUta, sukha, duHkha ane AtmA e pramANe che. A sarvenI eka bIjA upara kAMI asara thatI nahIM hovAthI koI paNa padArthano vAstavika nAza thato nathI. mAre kahetuM joIe ke sukha ane duHkhane nitya mAnavA chatAM paNa te bannenI AtmA upara koI asara thatI na mAnavI te mArA abhiprAya pramANe to ajJAnatA bhareluM che. parantu bauddhA kadAca asala siddhAntonuM asatya Alekhana kayu~ hoya to te paNa saMbhavita che. pakudha kaccAyananA vicAro avazya karIne akriyAvAdamA aMtargata thAya che. ane A bAbatamAM te vaizeSika darzana ke je kriyAvAdI che tenAthI bhinna par3e che. A banne vAdo bauddha tema ja jaina sAhityamAM AvatA hovAthI temanI vizeSa vyAkhyA karavI ahIM asthAne nahIM gaNAya je siddhAnta AtmAne kriyAzIla ane kriyAlita ( kriyAthI jenA upara asara thAya tevo ) mAne che te kriyAvAdI kahevAya che. A vargamAM jainadharma, brAhmaNadharmo paikI vaizeSika ane nyAyadarzano ( A be darzanonA spaSTa ullekhA bauddha ane jaina dharma - zAstromAM thaelA nathI ) tathA bIjAM paNa evAM keTalaoNka darzano ke jenAM nAma atyAre upalabdha thaI zakatAM nathI paraMtu jenI hayAtInI mAhItI ApaNe ApaNA A graMthomAMthI. meLavI zakIe chIe, te sarveno- samAveza thAya che. akriyAvAda te siddhAnta kahevAya che jemAM AtmAnuM nAstitva agara niSkriyatva athavA karmAliptatva pratipAdana karavAmAM Ave che. A vargamAM saghaLA jaDavAdI mato; brAhmaNadharmo paikI vedAnta, sAMkhya ane yogadarzano; tathA bauddha dharmana aMtarbhAva thAya che. bauddha dharmanA kSaNikavAda tathA zUnyavAda no ullekha sUtrakRtAMga 1, 14, 4 thI ane 75 7 mI gAthAmAM thalo che. sAthai e paNa jaNAvavuM joIe ke vedAntio athavA temanA maMtavyono paNa siddhAntomA ghaNe sthale ullekha Ave che. sUtrakRtAMganA bIjA pustakanA pahelA adhyayanamAM, pR. 344 upara trIjA pAkhaMDa mata tarIke vedAntanuM varNana thaeluM che. chaThThA adhyayanamAM, pR. 417 upara, tenuM pharIthI varNana AveluM che. paraMtu bauddhoe gaNAvelA cha tIrthako mAM A matano koI paNa AcArya nahIM hovAthI ApaNe te upara A sthaLe dhyAna detA nathI. sUtrakRtAMganA bIjA bhAganA prathama adhyayanamAM, cothA pAkhaMDa mata tarIke daivavAda ( Fatalism ) nuM varNana AveluM che. sAmaJJa phalasuttamAM A matanuM makkhalI gosAla nIce pramANe pratipAdana kare che:------ mahArAja, jI - vAtmAonI apavitratAmAM koI hetu agara pahelA hayAtI dharAvatuM evaM kAMI kAraNa nathI. te ananyakRta che temaja te pahelAM hayAtI dharAvatI koI bIjI vastuthI utpanna thayelI nathI. ( tevI ja rIte ) jIvAtmAonI pavitratAmAM paNa koI kAraNa agara pUrve hayAtI dharAvato koI hetu nathI. te ananyakRta che temaja tenuM koI upAdAna kAraNa nathI. AnI utpatti vyaktionA koI AcAranuM pariNAma nathI. tema ja pArakAnA kAryoMnI paNa tenA upara asara nathI. tema manuSyaprayatnanuM paNa te phala nathI. jene utpanna karavAmAM, puruSanI zakti, prayatna, bala, dhairya, agara sAmarthya emAMnuM koI kAraNabhUta thatuM nathI. sarve sattva, sarve prANio, sarve bhUto, ane sarve jIvo, "pachI te pazu, agara vanaspati 1 eka bAta yAda rAkhavA jevI che ke vedAntio paNa buddhanA pratispardhI tarIke kAma bajAvatA bhane teo vaidika dharmanA tattvajJAmAM AgaLa paDatA hovAthI ApaNe ema anumAna kara joIe ke bauddha dharmanI asaravALA lokothI vidvAn brAhmaNo dUra.ja rahetA . * mULamAM' savve sattA, savva pANa, savve bhUtA, sabbe jIvA, evo pATha che. jaina sUtromAM paNa A ja kramathI aneka ThekANee pATha Ave che ane ra pAunu saMkSepamAMall classes of living beings. sacetana prANionA badhA vargI' evaM bhASAntara kareluM che. buddha ghoSanI TIkAnuM bhASAntara, hArnele, uvAsa gadasA onA pariziSTa naM. 2 jAnA pAna 16 upara nIce pramANe Ayu che 'savve Aho! Shrutgyanam Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa, game te ho paNa temanAmAMnA, koImAM AMtara bala, zakti astitva ane nAstitvanA saMbaMdhamAM sarve prakAranI nirUtathA sAmarthya nathI; paraMtu A dareka jIva potAnI svabhA- paNa paddhatio tapAsatA hatA ane jo te vastu anubhavAvaniyatine vaza thaI, cha prakAramAMnI koI paNa jAtimAM tIta mAluma paDatI to teo sarve kathananI rIti ono rahI sukha-duHkha bhogave che. ityAdi.' A siddhAntAnuM sUtra inakAra karatA hatA. kRtAMgamAM (]. c. ) Apelu varNana jo ke thoDA zabdomA . buddha ane mahAvIranA samayamA pracalita evA anya che, chatAM paNa sarakhA bhAvArthavALu cha; alabata, te sthaLe tAttvika vicAronA viSayamAM jaina tathA bauddha graMthomAM maLI A siddhAnto makkhaliputra gosAlanA che ema spaSTa AvatI noMdho game taTalI jUja hoya, to paNa te nAmAM- / kahevAmAM AvyuM nathI. jaino pradhAnatayA cAra darzanono kita kAlanA itihAsakArane ati mahattvanI che. kAraNa ke A nodho dvArA te kAlanA dhArmika sudhArakane kevA navAda ane vainayikavAda, AmAMthI ajJAniko prakAranA pAyA upara tathA kayA sAdhanonI madadathI po. nA matornu mULamAM spaSTa kathana karelu dekhAtuM nathI. kAhI tAno mata ubho karavo paDyo hato te jaNAI Abe che. A savaLAM darzanonA viSayamA TIkAkAre je samajuto eka bAjue A badhA pAkhaMDI manomAM maLI AvatI paraApelI che, ane je meM pR. 83 nI 2 naMbaranI TIpamAM sparanI keTalIka sAmyatA ane bIjI bAjue jaina agara noMdhelI che, te ghaNI ja aspaSTa ane gerasamajutI utpanna bauddhonI jaNAtI viziSTatA uparathI spaSTa rIte anumAna kare tevI che. parantu e ajJeyavAdano yathArtha khyAla Apa- karI zakAya ke ke baddha ane mahAvIre keTalAka vicAro Nane bauddha graMthothI AvI zake tema che. sAmaJaphala- to A pAkhaDIonA matomAthI lIdhA hatA ane keTamattamAM jaNAvyA pramANe te mata saJjaya belaTThiputtano hato; lAka teonI sAthe cAlatA temanA satata vAdavivAdanI ane tyAM nIce pramANe tenuM varNana karelu chaH-'mahArAja, asarathI upajAvI kaDhAyA hatA. mAru ema dhAracu che ke jo mane tame puchazo ke jIvanI koI bhAvI avasthA cha / sanayanA ajJeyavAdanI viruddha mahAvIre potAno syAdvAdanA to haM jabAba ApIza ke jo huM bhAvI avasthA anu- mata sthApyo hato. ajJAnavAda jaNAve che ke je vastu AbhavI zakuM, to pachI huM te avasthAnuM svarUpa samajAvI paNA anubhavanI pache tenA saMbaMdhamAM astitva agara zakuM. jo mane puchazo ke zuM te avasthA A prakAranI nAstitva athavA yugapat astitva ane nAstitvana viche? to (huM kahIza ke ) te mAro viSaya nathI. zuM te dhAna, agara niSedha karI zakAya nahIM. te ja rIte paNa tethI te prakAranI che ? te mAro viSaya nathI. zuM te A bannethI ulaTI dizAra doDhato syAdvAda ema pratipAdana kare ke bhinna cha ? te paNa mAro viSaya nathI. nathI ema nathI ? te ke eka dRSTie ( apekSAe ) koI puruSa vastunA astipaNa mAro viSaya nathI.' ityAdi. A ja rIte mRtyu tvanuM vidhAna karI zake ( syAda astri) tema bIjI pachI tathAgatanI hayAtI rahe che ke nahIM ? rahe che ane dRSTie teno niSedha karI zake ( syAde nAsti ); ane nathI rahetI ? rahe che emae nathI ? ane nathI rahetI ema tevI ja rIte bhinna bhinna kAlamAM te vastunA astitva tathA e nathI 1 . AvA prazno jo koI pUche to teno paNa nAstitvanuM vidhAna karI zake ( syAd asti nAsti) te e ja rIta jabAba Ape che. A uparathI parantu jo eka ja kAlamAM ane eka ja dRSTie koI manuSya spaSTa che ke azeyavAdIo koI paNa vastunA - vastunA astitvanu tathA nAstitvanuM vidhAna karavA icchato sattA-eTale UMTa, baLada, gadheDA ane tevA bIjA badhA pazuo. hoya teNe ema kahevU joIe ke te vastu viSaye kAI kahI sabbe pANA-paTale ekendriya dvindriya Adi cetanAbALA prApio, sacce bhUtA-eTale aNDaja ane garbhaja jIvoH ane sacce jIjA zakAya nahIM (syAd avaktavyaH ). te pramANe keTalAka -eTale DAMgara, java, ghaU ityAdi (vAnaspatika ) jIvo. saMyogomA astitvanuM vidhAna karavU azakya che (syAd Aho! Shrutgyanam Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka ] DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prabhAvanA nAsti avaktavyaH ); keTalAka prasaMge nAstitva ( syAd nirvANanA siddhAntane jhIlayA mATe bhUmi taiyAra karI raaj| nAsti avaktavyaH ); ane keTalIka vakhate bannenuM vidhAna hatI. eka bAbata khAsa nodha levA jedha cha:----saMyutakaravU azakya hoya che (syAd asti nAsti avaktavyaH)' nikAya jenuM bhAvAMtara pro. alDana varga karelu che, temA A vAda te jainonA prasiddha saptabhaMgI naya che. zuM koI eka ThekANe pasenadi rajA ane khenA nAmanI AryAvace paNa tattvavettA potAnA bhayaMkara pratispardhane cUpa karavAnA thae ko saMvAda Ave cha. temA rAjAe mRtyu dAda tathAgata prayojana sivAya, jene pramANanI jarUra nathI, evI uvADI hayAtI dharAve che ke nahIM e saMbaM vanAM prazna pUchelA che. bAbatonI vyAkhyA karavAnI icchA kare kharo ? ema lAge je sUtromAM A prazno pUchelA che, temAM sAmaJaphalata che ke ajJeyavAdionA sUkSma vivAdoe prAya temanA dhaNA -ke jenu bhASAMtara upara Apelu che,-mAM jedhA zabdo kharA samakAlIna manuSyone guMcavaNamA nAMkhyA ho agara saMjaya vApare cha tevA ja zabdo vAparelA che. bhamAvyA haze; ane tethI karIne te sarvene ajJAnavAdanI bhUla- buddhanA samayanA azeyavAdanI atara buddha upara thaI hatI mUlAmaNImAMthI bahAra nikaLavA mATe syAdvAdano siddhAnta tevA prakAranA mArA anumAnanI puSTimAM huM mahAvagga 1, eka kSemamArga tarIke dekhAyo haze. A zAstranI madadathI 23 ane 24 mAM ApelI eka paraMparAgata kathA atre virodhio upara AkramaNa karanAra ajJAnavAdio potAnA ja raju karUM chu. te kathAmA ema jaNAveluM che ke buddhanA sAthI sAme thaI jatA hatA. ApaNe nathI kahI zakatA ke ajJeya- vadhAre prakhyAta evA sAriputta ane moggalAna nAmanA vAdanA keTalA anuyAyio, A saptabhaMgI nayanA satyanI be ziSyo, temanA anuyAyI thayA pahelA saJjayanA ziSyo pratIti pAmI mahAvIranA dharmamA AvI gayA haze! hatA ane pachIthI teoe potAnA sUnA gurunA matanA ___ ajJeyavAdanI buddhanA upara paNa keTalI badhI asara thaI 250 ziSyone paNa bauddhamAnI banAvyA hatA. A hakikata hatI te ApaNe pAlI graMthomA nirupita buddhanA nirvANa buddhe bodhi prApta karyu tyAra pachI tarata ja banI hatI. A viSayaka siddhAntamA joI zakIe chIe. ApakAranAM ni- thI e saMbhaSita che ke potAnA nayA matanA prAraMbha kAlanAM zcayAtmaka vAkyo tarapha prathama dhyAna pro. olDanabarge buddhe ziSyo bheLavavA mATe te vakhate pracalita evA bIjA khecyuM hatuM, A vAkyo niHzaMka paNe jaNAdhe cha ke mRtyu mato tarapha sabhakAranI yogya vartaguMka rAkhavAnI kozIza bAda tathAgata ( arthAt muktAtmA athavA jene vAstavamAM karI haze. vyaktitvanA hetu kahI zakAya te ) hayAtI dharAve che ke mahAvIranA siddhAntonA vikAsa upara, mArI mAnyanahIM; evA praznano uttara ApavA buddha cekkhI nA pADatA hatA. jo temanA samayanA lokonA sAMbhaLavAmAM AvA vicA 2 nirgaNanA svarUpa-kathana saMvandhamA buddha je mana dhAraNa karyu hatuM te manA bakhatamA bhala DahAthapa bhalu gaNAdhu hoya, paraMtu te se bilakula na AvyA hota ane AvI keTalIka bAbato ke saMpradAyanA vikAsane mAMTa to tamAMdhA pAregAmo samAelA hatA. je manuSyanA manathI atIta hoI te dhaNI mahattvanI gaNAya kAraNa ke beddha satanA anu parAyAne, brAhmaga dArzaniko javA chatanA saMbaMdhamAM, tevA prakAranA uttarothIte lokone dUdhanAthI porA ka.danArA kazAstrAonI viruddha potAnA matana TakAva rAkhabAna hovArthI, A mahAn prazna je| viSayamA te. saMtoSa.na vaLato hota to teo, tevA koI dhArmika suvA- manA saMsthApaka kAI paga nizcayAtmaka kathana ka rate raka ke je brAhmaNadharmamAM tarkasiddha nirupita sabaLI bAba- upara vadhAre spaSTa binAro jaNAvadhAnI pharaja par3I hI. A rIte tonA saMbaMdhamAM potAmo spaTa abhiprAya na Ape tenA potAnA gurue arthA gakhelA mahechane pUrNa karavA mATe sAmagrI bhegI karavAnA uddeza thI buddhAnarvANa pachI tarata ja bauddhadharbha puSkaLa upadezone AdarapUrvaka sAmaLe e asaMbhAvita cha, parantu saMpradAya nA samAM vibhakta thaI gayo ho. Azcartha pAbhavAnI jarUra vastusthiti jotAM ema lAge cheke ajJeyavAde bauddhonaa| nathI ke silona je bAhma vidyAviSayaka keMdA ghaj dUra Ayelu che tyA bauddhonA A nivAganA siddhAta asalAmA aAMData 1 bhAMDArakara-riporTa san 1883-4 pR. 95 rahI zakyo cha. Aho! Shrutgyanam Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [ khaMDa 1 Ave che. paraMtu A vAcatAnA saMbaMdhAM mAruM evaM mAnavaM che ke jainoe mULa A vicAra AjIviko pAsethI lIdho hato, ane pAchaLathI potAnA bIjA badhA siddhAntonI sAthe te saMgata bane tevI rIte temAM pheraphAra karyo hato. AcAra viSayaka saghaLA niyamonA saMbaMdhama, jeTalA pramANo upalabdha thAya che te uparathI, lagabhaga siddha thAya che ke mahAvIre adhika kaThora niyamo gosAlanA lIvA hatA. kAraNa ke uttarAdhyayana 23, 13 ( pR0 12) mo jaNAvyA pramANe pArzvanA dharmamAM nigraithAne nIce ane uparanA bhAgamAM ekeka vastra peharavAnI chUTa hatI. paraMtu vardhamAnanA dharmamA kapaDAno spaSTa niSedha karavAmAM Avyo hato. nagna sAdhu mATe jaina sUtromAM aneka sthaLe maLI Avato zabda 'acelaka'' che jeno zabdArtha 'vastra rahita' evo thAya che. bauddho acelako ane nirgrathone bhinna bhinna mAne che. udAharaNa tarIke dhammapadaM uparano buddhaghoSakRta TIkAmAM keTaore bhikSuonA saMbaMdhAM jaNAveluM che ke, teo acelako karatAM nirgrathone vadhAre pasaMda karatA hatA. kAraNa ke acelako taddana nagna rahe che ( sabbaso apaTicchannA ) parantu nirgrantho koI jAtanuM dvaMkuM AvaraNa rAkhe che; jene te bhikSuo khoTI rIte 'lajjAnI khAtara' mAnatA hatA. acelaka zabdadvArA bauddho makkhala gosAla ane tenI pUrve thaI galA kisa saMkie ane nanda vacchanA anuyAyione sUcave che| ane teonA dhArmika AcAronuM varNana majjhi manikAyamA saMgRhIta rAkhyuM che. temAM te sthale nigaNThaputta saJcaka -- jenI oLakhANa apaNane upara thaI garalI che 178 tanusAra, makkhaliputta gosAlanI modI asara thayelI che. bhagavatI 15, 1, mAM Apelo tenA jIvanano itihAsa, haoNrnale potAnA uvAsa~ga dasA onA bhASAntarane aMte, eka pariziSTamA saMkSepamAM bhASAntarita karelo che. temAM e pramANe nobeluMche ke, gosAla mahAvIranI sAye temanA ziSya tarIke zramaNadharma pALato thako cha varSa sudhI rahyo hato. parantu pachI te temanAthI judo thaI gayo ane potAno navo dharma sthApIdina tarIke AjIvikono nAyaka kahevaDAvabA lAgyo. parantu bauddha graMthomAM tenA saMbaMdhamAM evI noMdha maLI Ave che ke te nanda vaccha ane kisa saMkicano uttarAdhikArI hato ane tena saMpradAya sAnuvargamA cirasthApita ( lAMbA vakhata pU sthApita thalo evo ) manAto hoI avelaka paravAnA nAne prasiddha hato. jainonI e hakikata ke mahAvIra ane gosAla e bannee keTalAka vakhata sudhI sAthe tapazcaryA kahatI, temAM zaMkA karavAnuM kAI kAraNa nathI. parantu teo banne bacce je saMbaMdha batAvavAmAM Ave che te vAstamAM tenAthI judA prakarano hoya tema lAge che. mAruM e mAnavuM che;--ane mArA A abhiprAyanA pakSamAM huM hamaNA jakeTalIka dalIlA ApIza ke mahAvIra ane ge sAla e banne potAnA saMpradAyone eka karavAnA ane ekane vIjAmAM meLavI devAnA irAdAthI paraspara sahabanyAhatA ane lAMbA vakhata sudhI A banne AsAthai rahyA hatA. e bAvata uparathI cokkata anumAna thAya che ke te bannenA matonI vace keTaka sAmya ho ja joIe. AgaLa pR0 26 uparanI TIpamAM meM jagAnyuM cheka 'savye sattA, savye pANA, sabve bhUtaH, savve jIvA' nA svarUpanuM varNana gosAla temaja jainonI bacce samAna che. ane TIkAmAM jagAvela ekeMdriya dvindriyAdi vargarUpe prAjionA vibhAga ke je jaina graMthomAM ghaNNA ja sAdhAraNa che, tevA vibhAgono gosAle paNa upayoga karyo che. camaskArI ane lagabhaga asatyAbhAsarUpa cha lezyAno jainasiddhAnta, jene pahelI ja vakhata dRSTigocara karmAnuM mAna pro0 lyUmanane bar3e che - gosAle kolA saghaLI manuSyajAti mATenA cha vargoMnA vibhAga sAye saMpUrNa rIte maLato 1 bIjAM eka zabda 'jinakalpika' cha jeno artha 'jina jevo AcAra pAlanAra' thaI zake. zvetAMbarI kaha che ke nikalpane badale prAcIna kALamAM ja sthavirakalpa sthira karavAmAM avyo hato jenI aMdara bastra rAkhavAnI chUTa ApavAmAM AvI hatI. 1 jao phona AvRtti, pR. 398. 2 mULamAM bhAvelA 'sesaka purimasamapitA va paTicchAnti ' e zabdo barAbara spaSTa thatA nathI. paraMtu temAM jovAmAM Avato virodha nizaMkarIte e ja bhAvArtha sUcace che. pAlI zabda 'sevaka te mArA dhArA pramANe saMskRta 'zikSaka' nuM rUpa che A jo kharU hoya to uparanA zabdAnuM bhAtantara nIce pramANe 4I zake 'tebho ( zarIranA) bAgalA bAga upara (kapaDuM) paDherI guhyAMgane DhAMke che Aho! Shrutgyanam Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka ] DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA te-kAyabhAvanA eTale zArIrika pavitratAno acela- ulleSa karato nathI te khare tara Azcaryajanaka lAge che. mantu konA AcArane uddezAne artha samajAve che. saccakanA A Azva janaka bApA ne nocenI kara nA dvArA Age varNanamAMnI keTaloka vigato TokAnA abhAve nahIM sahelAI thI samajAvI zakIra chora, ane te epI rone ke samajI zakAya tevI durbodha che. parantu kaTalIka to taddana bauddha graMthomA bahudhA je asa ThanA prAcIna niyanyoM nA bAbatA spaSTa cha; ane te, keTalAka prasiddha jaina AcAro sAthe ullakho maLI Ava che, te (nigrantho) jaina samAjana je eka saMpUrNa sa dRzya dharAve che. dAkhalA tarIke acelako paNa varga mahAvIranA utha vrato to svIkAra ko hato te jo jaina sAdhuonI ma phaka bhojananu AmantraNa svIkAratA nahIM, parantu mahAvArana' matanA vire dhI na bajatA je nathI. teone mATe Abhahata athavA uhissAta anna saMyukta saMpadAyanAM rahIre paNa potAnA prAcIna saMprahAranA levAno niSedha che. A banne zabdo janonA abhyAhRta ane keTalA 5 khAsa AcArone vaLagI rahyA hatA te prakaranA auddezika zabdo ( juo pR0 132 TippaNa) samAna pArzvanA anuyAyi o htA. A prakAra nA keTalA kora hoya tema dareka rIte saMbhAvata che. vaLI teAne mAMsa ane niyamo ke je prAcIna dharmanA aMgabhana manAtA na hatA madirA sevAnI chuTa nathI. - keTalAka mAtra eka ja dhare ane jemane mahAmAre ja dAkhala karelA hatA, te saMbhAla bhikSA levA jAya cha ane mAtra eka ja grAsa khorAka le rIte temaNe gosAlanA avelaka athavA AjI va ha nAme che. keTalAka vadhAremAM vadhAre sAta ghera bhikSA mATe jAya prasiddha anuyAyi onA lIdhA hatA. ane AnuM kaNa che; keTalAka eka ja vAra ApeluM anna laIna rahe chaH te teoe (mahAvAre) je cha varSa sudhI gosAsanI kaMTalA ka vadhAremAM vadhAra sAta vAra sudhI Apelu laIne sAthe atyaMta nikaTa sahacA tarIke rahI tapazcayAM karo ho, raha cha' A prakAranA ja jaina sAdhuonA keTalAka AcA- te che. A pramANe AjIvikonA keTalAka dhArmika vinAge ge kalpasUtranI sAmAcArImAM varNavelA che ( 26, bhAga 1, ane AcAra no svIkAra karavAmA mahAvIrane Azaya pR0 300, ane A graMthanA pR0 176; gAthAo15ane gosAla ane tenA anuyAyione potAnA pakSamA devAno 19). nIce varNavelo acalakonI AcAra ane jainono hoya ema lAge che; ane keTala'ka samaya sudhI to A uddeza AcAra barAbara eka ja cha ema spaSTa jaNAya che. 'keTalAka saphala paNa thayo hoya. parantu Akhare banna netAno vacce hameza eka ja vakhata bhojana kare ke ane keTalAka matabheda thayo hato, ke jenu kAraNa ghaNaM karIna e prazna divasamA eka z2a vakhata bhojana kare che,' ityAdi, ane hato ke A saMyukta saMpadAyano netA koNa bane. gosAlale e rIte vadhatA krame keTalAka TheTha eka pakhavADIe sAthe thaelA A TuMka sabhayanA sambandhaH spaTarIta mahAeka vAra bhojana le che.' acelakonA AvA badhA niya- vIranI padavI vaNI susthita banI hatI; parantu gosAle, mo ane jainonA niyamo yA to lagabhaga eka ja cha agara jaina hakikato anusAra, potAnI pratiSThA gumAva hI to atizaya maLatA che. ane A prakAranuM sAmya jovA - ane A bare tenA zokapUrNa asAnayo tenA saMpradAya mAM AvatuM hobA chatAM, tathA saJcaka eka nigaNThaputta gaNAto hovAnA lIdhe temanA dhArmika AcArothI te paricita bhAvine sakhata phaTako lAgyo. hovA chatAM, kAyabhAvanAnA Adarza tarIke nigranthono ApaNe jo ke te badhuM sAvIta na karI zakaue, pantu - mahAvIre anya saMpadAyomAthI vaNuM lIdhuM che e. vAta ni:1 A prAranA upavAsone jano utthabhatta chaThThabhatta ityAdi mAmo agecha (juo u.t.tyumnspaadi| opapati sUtra saMzaya che. jaina dharma yathAyamA eka saMsthiti rUpa darzana 30 IA); ane a umvAsa karanArA sAdhuo aNukrame ca utthabha- nahIM AvAthI temAMnA mato tathA siddhAntonA urA ttiya, cha bhattaya, ityAdi nAmothI oLakhAya che. (ju dA.ta. kalpasUtra sAmAcArI 21.) ghamA sahelAIthI thaI zake tema hatuM. je je saMpradAya agara Aho! Shrutgyanam Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka AnAAAAA to tenA bhAgo mahAvIranI saphala kAryadakSatAne laIne vadhAre juno hoya to tenA tattvajJAnanA svarUpamAM paNa jainadharmamA AvatA gayA te saghaLA saMpradAyonA keTalAka kAMIka prAcInatAnAM cihno dekhAvAM joI prItipAtra vicAro tema ja temanA diya guruo, jeone cihna e dharmamA khAsa maLI Ave che, ane te teno, sadhaLI teo cakravatI athavA tIrthakaranA nAme oLakhatA vastu caitanya yukta che, ema batAvato sacetanavAda che. te hatA, te saghaLAM dAkhala thaI gayAM hoya to temAM navAI vAda jaNAve che ke mAtra vanaspatimA ja nahIM parantu pRthvI, nathI. alabat A eka mAtra mArUM anumAna che. parantu pANI, agni, ane vAyunA kaNomAM paNa Atmatasva rahelaM A anumAnanI madadathI ApaNe jainonI AcAryo sAdhuo che. mAnavajAtizAstra ( Ethnology ) ApaNane ema viSayaka vilakSaNa paraMparAnu utpatti kAraNa samajI zakIe zIkhave che ke jaMgalI lokonI tattvajJAna, viSayaka saghaLI chIe. pratyakSa pramANano jyAM sarvathA abhAva hoya tyAM mAnyatAo sacetanavAdamUlaka hoya che. A sacetanavAda ApaNane anumAno upara ja AdhAra rAkhavo paDhe che, jema jama janasaMskRti vadhatI jAya che, tema ane e anumAnomAM paNa je anumAna vizeSa satya- tema zuddha manuSyatvarUpamAM ja mAtra pariNata thato sAMbhara tAM kharUM lAge evaM-hoya te svIkAravA yogya bana jAya che. AdhI karIne jo jaina dharmanuM nItizAstra moTe che. phakta A bAbata ne choDIne bAkInI je je bAbato bhAga A prAcIna sacetanavAda-mUlaka hoya to jaina dharmanI A prastAvanAnA prAraMbhanAM pAnAomAM meM mArI kalpanAnu- pahala vahelI utpattinA samaye te sacetanavAdano siddhAMta rupe raju karelI che te saghaLI AnA karatAM badhAre pramANa- hindustAnanI prajAnA moTA mAgomAM vistRtarupe vidyamAna bhRta cha, e hu atra khAsa jaNAvI daU cha. e badhA vi- hovo joIe. A paristhati te ati prAcIna samayanI cAromAM mArA koI paNa kathanathI jaina paraMparAgata kathana hoI zake ke je vakhate hindustAnanA manuSyonA mana upara ke. je lekhI purAvA onA abhAvamAM ApaNa ne eka mAtra uMcA prakAranI dhArmika mAnyatAoe ane pUjAnI paddhatite ja mArgadarzaka bane he-tene AghAta pahoMcato nathI. oe asara karI na hotI. ane bIju, mArI eke kalpanA paNa evI nathI jaina dharmanI prAcInatAnuM bIju cinha te tenI vedAnta ke je te samayanI paristhiti anusAra asaM bhavita .. ane sAMkhya jevAMbe sauthI prAcIna brAhmaNa darzanonI sAthe lAge. jaina dharmanA prAcIna itihAsanI racanAmAM mA rahelI siddhAMtaviSayaka samAnatA che. te prAcIna kAmukhya sthAna rAkanAra je, e raka hakIkata ke ke, mahA ', mahA- lamAM rattvajJAnanA ( Metaphysics ) vikAsa kramamA vIranA samayamA pArzvanAthanA ziSyo hayAtI dharAvatA hatA guNa nAmanA padArthano jevo joIe tevo khullo ane spaSTa ane jeno nirdeza batAvatI paraMparA paNa vidyamAna hoI khyAla thaI cUkyo ha na hato; parantu te padArtha dravyapatenI satyatA paNa atya ranA sabaLA vidvAnA eke avAje dArthamAthI utkrAMta thaI rahyo hato ema lAge che. je je svIkAre cha, tano ja meM ahiM upayoga kayoM che. vastune ApaNe guNa tarIke oLakhIe chIe te, te vakhate have A rIte jo jainadharma e eka prAcIna kAlathI bhUlathI vAraMvAra dravya tarIke manAI jatI ane keTalIka vakhate cAlato Avato dharma hoya ane mahAvIra tema ja baddha karatAM dravya sAthe tenuM mizraNa paNa thaI jatuM. vedAntamA parabrahmane 1 khare khara mahAvIra temanA potAnA mArzamA eka mahAna vyakti zuddha sattA, jJAna, ane AnandarUpa svAbhAvika guNathI sampanna nahIM, paraMtu sat, cit, ane AnaMda svarUpa ja mAnanAvaNa hI tamAmaka nathI. hemanI tArtha kara pa.....-prAptimA je- vAmAM AvyaM che. sAMkhyamA puruSa athavA AtmAnA svabhAToze, tApatAnA matano pramA' vAthA saMgadita karelo tamanA sA kara bhUta thayo che teTale va aMza manu pavitra jIvana vanuM varNana karatI bakhate tene jJAna athavA tejorUpa batAvakAramA bhUjana hotu buM vAmAM AvyA che. ane jo ke satva, rajas, ane tamas, Aho! Shrutgyanam Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAta e traNa padArthone guNarUpe gaNAvyA che kharA, paraMtu guNana uparokta vivecana uparathI spaSTa joI zakAya che ke je lakSaNa ApaNe svIkArIe chIe te anusAra te guNo vaizeSika darzana sAthe jainonA keTalAka vicAro maLatA thaI zakatA nathI. pro0 gAi~nA jaNAvyA pramANe vAsta- AvatA hovAyI jainadharmanI utpatti tenA pachI thaI che, vamAM te mULa prakRtinA avayavo ja che. A ja prakAranA evo je mata DaoN0 bhANDArakare upasthita karelo che tenI siddhAMtane laIne sAmAnya rIte jainonA prAcIna sUtromAM sAthe huM samata thaI zakuM tema nathI. vaizeSika darzananA dravya ane tenA paryAyonA ja mAtra ullekha karelo hoya svaruparnu saMkSipta varNana nIce pramANe ApI zakAya keche. sUtromA guNa padArthano jyAre koIka ja ThekANe ullekha saMskRta bhASA bolanAra tathA samajanAra badhA mANasoe manana thaelomaLI Ave che tyAre pAchaLanA bIjA badhA graMthomAMte karalA sarvasAdhAraNa vicArAnI je paddhatisara vyavasthA ane niyamita rIte varNavelo hoya che.A uparathI ema spaSTa jaNAya tenuM je tAtvika pratipAdana -nirUpaNa, e ja vaizeSika che ke te. pAchaLanA kALa mAM svIkAravAmAM Avyo hodo darzana che. A prakAraceM padArthavijJAnazAstra prApta karavAna joIe. ane tenuM kAraNa nyAya vaizeSika darzanonA tatva- kAma to ghaNA prAcIna kALathI zuru thayuM haze ane kaNAjJAna ane sAhityanI je asara dhIme dhIme bhAratavarSanA danA satromAM jevaM e zAstra saMpUrNa rUpe pratipAdita vaijJAnika vicAro upara thatI hatI te ja ho, joIe, paryAya thayaM che tevU taiyAra thatA pahelAM manuSyone ghI sadIo eTale vikAsa agara avasthAntaranI mAnyatAmA guNa jevA sudhI dhIrajathI mAnaptika parizrama uThAvavo paDyo ho; svataMtra padArthane sthAna ja maLI zake tema nathI. kAraNa ke tema ja tattvajJAnaviSayaka satata carcAo calAvavI paDI dravya dareka kALamAM tenA paryAyanA rUpamA ja rahe che, ane haze. AthI vaizeSika darzananI Adi ane aMtima stha patethI karIne paryAya guNAtmaka ja hoya che; arthAt paryAyo- nAnI baccenA kALamAM jo vaizeSika vicAro laI levAno nI aMdara guNono samAveza thaI ja jAya che. ane A ja khoTo yA kharo Aropa jaino upara makavAmAM Ave to, vicAra prAcIna sUtromAM lIdhelo hoya tema jaNAya che. te kadAca tama saMbhavI zake kharUM. A sthaLe bIjI eka anya eka udAharaNa, jainoe je adravyatvayukta padArtha bAbatano ullekha karavo asthAne nahIM gaNAya, ane te e upara dravyatvanA Aropa karI, vAstavika rIte je vastu ke ke je muddAoM hu atra carcavA icchu chu te muddAone guNanA vargamAM AvI jAya che tevI ' dharma ' ane 'adharma' laIne DaoN. bhANDArakarano evo mata thaelo che ke 'jainonA e be vastuo, viSayaka cha. A be vastuone jainoe dravya vicAro te eka bAju sAMkhya ane vedAntadarzana ane bIjI tarIke varNavI che ke jenI sAthe jIvano saMbaMdha rahelo bAju vaizeSika darzana ema be pAnI vaccenA samanvayanA hoya che.' A dravyone AkAzanI sAthe ja saMpUrNa loka AkAranA cha.' parantu prastuta cacIne mATe to te banne vyApI mAnelA che. vaizeSiko paNa AkAzane dravya mAne prakAranA vicAro sarakhA chaH --eTale ke sAkSAt levu che. jo te samayamA dravya ane guNa e. bane padArthornu agara ve prakAranA viruddha vicArAnuM taDajoDa karavaM. e bhinna bhinna vargIkaraNa thayuM hota ane banne anyonyAzrita eka ja che. uparokta muddA o nIce pramANe che:manAtA hota, ke jema vaizeSiko mAne che, (guNAzrayaM ( 1 ) jaina darzana ane vaizeSika darzana e banne kriyAdravyam ane dravyAntarvatI guNaH ) tA upara jaNAvela go. vAdI che. arthAt te bannenuM mAnavu cha ke AtmA upara karma, TALA bharelA vicAro jainoe kadApi svIkAryA nahIM kaSAyo tathA vAsanAdinI sAkSAt asara Aya che. (2) hota. banne darzano asatkArya siddhAntane mAne cha; eTale ke te. 1 A kalpanA mULa vaidika hinduonI hatI, ma olDanabarga manA mate kArya ta tenA upAdAna kAraNathI bhinna che. parantu potAnA Die Religion des veda nAmanA pustakanA pR0.317 upara jaNAvyu cha. 2 juA tameno rIporTa, sana 1883-84, pR. 101 Aho! Shrutgyanam Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jaina sAhitya saMzodhaka vedAnta ane sAMkhya banne satkArya vAdane mAne chaH arthAt eka jAtanA dravyo mAne che. eka bAbatamAM, eka viruddha kArya kAraNane bhinna mAne che. (3) e banne darzanomAM vaizeSika vicAra ane tadbhinna jaina siddhAnta vacce keTaluka guNa ane dravyano pRthak vibhAga tharalo che. e chellI bA- sAdRzya jovAmAM Ave che. vaizeSika matamAM cAra prakAranA bata to ApaNe upara cacIM gayA chIe; tethI have ApaNe zarIro mAnelA che-pArthiva zarIra jevU ke manuSya pazu prathama be muddAonA saMbaMdhamAM vicAra karavAno rahyo che. AdInu, jalAtmaka zarIra jema varuNanI sRSTi mAM che, A(1) ane (2) mAM je mantavyo, nirupaNa kareluM che. gneya zarIra jema agninI sRSTimAM che, ane vAyarSaya zarIra te vyAvahArika jJAna-sAdhAraNa buddhinA vicAro che. (arthA- jema vAyunI sRSTimA maLI Ave che. A vicitra vicAra t sahu koI samajI zaka tevA cha ) kAraNa ke ApaNA. sAthe sadRzatA dharAvanAro jainadarzanamAM paNa eka vicAra che. upara vAsanAonI sAkSAt asara thAya che ja, tema ja kAraNa- jaino pRthvIkAya, apakAya, tejaskAya, ane vAyukAya; thI kArya bhinna che te paNa ApaNA anubhavanI bahAranI vAta ema 4 kAya mAne che. A4 maulika padArthoM ke je nathI. u.ta. bIja ane vRkSa e banne paraspara bhinna che, ema mULa tattvo cha athavA to tenA paNa sUkSmabhAgo cha, tenI dareka vivekI mANasa jANe che; ane te mAtra sAmAnya a- aMdara eka eka viziSTa AtmA rahelo che, ema teo mAne nubhavano viSaya che tema paNa lAgyA vinA nahIM rahe. AvA che. A jaDa-caitanyavAdano siddhAnta upara jaNAvyA pramANe vicArone amuka darzananA khAsa lakSaNa rUpe mAnI zakAya asala sacetanavAdanuM pariNAma che. vaizeSikono etadviSayaja nahIM; ane eka bIjA matomA AvA vicAro samAna- ka vicAra jo ke mULa eka ja vicAra pravAhamAthI utpanna bhAve te uparathI te, eke bIjAnA matamAthI thaelo che kharo, parantu temaNe te vicAra laukika purANolIdhelA ke tema paNa kahI zakAya nahIM. paraMtu jo be bhinna nA anurUpe goThavelo che. A bannemAM jainamata vadhAre prA. darzanomAM paraspara viparIta vicAradazI eka ja siddhAnta cIna che ane te vaizeSika darzananA cAra prakAranA zarIra Avyo hoya to te bAbata avazya vicAraNIya hoya . vAlA matanA karatAM paNa tattvajJAnanA vadhAre purAtana vikAsaAvo siddhAnta mULa to te eka ja darzanamAthI utpanna kramanA samayano cha. mArA abhiprAya mujaba vaizeSika ane thaelo hoya che ane te temAM supatiSThita thayA pachI ja a- jaina darzananI vacce evo koI paNa saMbaMdha ja na hato nyadvArA svIkRta thAya che. dik ane AkAza e ke jethI eka darzane bIjAmAMthI vicAro lIdhA che, ema banne bhinna dravyo che e jAtano vaizeSikono sthApita karI zakAya. chatAM paNa huM ema kabUla karUMcha ke khAsa svataMtra tarkasiddha siddhAMta che. te jaina darzanamAM e be darzano bacce keTaluka vicArasAdRzya avazya raheluM che. bilakula dekhAto nathI. vedAMta ane sAMkhya jevA adhika vedAnta ane sAMkhyanA mULa tattvabhUna vicAro prAcIna darzanAmAM tathA jaina darzanamA AkAza ane dik jaina vicArothI taddana viruddha cha; ane vacce bilakula bheda karavAmAM Avyo nathI. e darzanomAM tethI karIne jaino potAnA siddhAntane kAI paNa AMca ekalaM AkAza ja bannenuM prayojana sAre che. AvyA dIdhA sivAya temanA vicAro svIkArI zake ja vaizeSika ane jaina darzananI bacce mUla siddhAntomAM naha nahIM. parantu vaizeSika e evA prakAraceM darzana ke ke jethI bhedasUcaka evAM keTalAka udAharaNo nIce pramANe che. jaina siddhAnta potAnA matane mAghAta pahoMcADayA si. pahelAnA mate AtmAoM ananta ane sarvavyApI ( vibhu) vAya keTalIka hada sudhI tenI sAthe saMmata thaI zake che. che; parantu bIjAnA ( jainonA ) mate te o maryAdita pari. ane AthI ja nyAya-vaizeSika darzana uparanA graMthakAromA mANavALA che. vaizeSiko dharma ane adharmane AtmAnA jainonAM paNa nAmo jovAmAM Ave to temAM mavAI pAmavA guNo mAne che, parantu upara jaNAvyuM tema jaino te bannene jevU nathI. jaino to AnAthI paNa AgaLa vadhIne tyAM Aho ! Shrutgyanam Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA dudhI jaNAve che ke vaizeSika darzana sthApanAra temanA mata- jenuM saMskRtarupa SaDulUka thAya che. temA ghubaDa ane ghaj no ja eka kauzika gotrIya chaluya rohagutta nAmano karIne kANAdonu sUcana thAya che e khalaM che, parantu ninhava hato jeNe vi. saM. 544 (i. sa. 18 ) mAM ulUka zabda jainoe rohaguttanA gotrane arthAt kauzikane trairAzika mata nAmano chaTho nainhavika saMpradAya sthApyo uddezIne lakhelo hoya tema jaNAya che. kauzika zabdano hato. A darzana- je varNana avazyaka sUtra VV.77-83 artha paNa ghevaDa ja thAya che. parantu A bAbatamAM jainonI mAM ApalaM che te vAcavAthI jaNAya cha ke te saghaThaM varNana daMtakathA karatAM sarvabrAmhaNasaMmata paraMparA vadhAre pasaMda kaNAdanA vaizeSika darzanamAthI lIdhelu che. kAraNa ke temA karavA lAyaka hovAthI, ApaNa jainonA paraMparAgata katha. ( sAta nAhI paNa ) cha padArtho ane tenA peTA bhedAnuM nane evI rIte samajAvI zakIe ke rohagutte A vaizeSika varNana Apelu ch| ane A uparAnta guNanA vargamAM (24 darzanane navu prarUpyuM na hotuM paraMtu potAnA nainhavika vicAnahIM parantu ) 17 vastuona varNana karavAmAM AveluM che; rone samarthita karavA vaizeSika matano mAtra aMgIkAra je vaizeSika darzana 1.1.mAM ApelI hakikata sAthe kayA hatA. barAbara maLI rahe che. A bhAgamAM bhASAMtarita karelAM uttarAdhyayana ane sUtramAruM mAnabuM che ke, jaino aneka bIjI bAbatonI mA __kRtAMga sUtranA viSayamA pro. vebare Indische Studien, phaka, hiMdustAnanA pratyeka prasiddha puruSane potAnA dharmanA . Vol. XVI. p 25uff ane Vol. XVII, p 43ff. itihAsa sAtha joDI devAnI bAbatamAM potAne ghaTe tenA mAM je lakhyu che te uparAnta mAre kAMI vizeSa umarevAnu karatAM adhika mAnano haka kare che. uparokta jaina daMta. so pona na. nathI. A bannemAM, sUtrakRtAMga e bIjaM aMga gaNAya che kathAne asatya mAnavAmAM mArAM kAraNo nIca majaba ke:- ana jaina AgamomAM aMgone prathama-pradhAna-sthAna vaizeSika darzana vAstavamAM eka Astika brAhmaNa darzana ApavAmAM Ave che,tethI te uttarAyadhyana sUtra, ke je prathama manAya che ane te mukhyatve karIne svadharmacusta hinduo mULa sUtra gaNAtuM hoI siddhAntamAM tene chelluM sthAna maLelu dvArA vikasita thayuM che. Ama hovAthI temaNe sUtrakAra che, tenA karatAM vadhAre prAcIna che. cothA aMgamAM ApelA muMbe nAma tathA kAzyapa evaM je gotra batAvyaM ke siddhAntonA sAra uparathI jaNAya che ke sUtrakRtAMgano te saMbaMdhamAM teo asatyAlApa kare cha, evI zaMkA kara mukhya uddeza navIna sAdhuone virodhI AcAryonA vAnuM jarAe kAraNa jaNAtuM nathI. ane bIju e ke samagra pAkhaDI matothI saMrakSita rAkhavAno ane te rIte samyabrAhmaNa sAhityamAM evo kyAMe ullekha maLI Avaso nathI darzanamA sthira banAvI temane paramazreya prApta karAvavAno ke vaizeSika darzananA kAna kharUM nAma rohagutta hatuM tathA cha. mA hakikata ekaMdara sAcI che, parantu sarvAMgapUrNa nathI; tenuM gotra kauzika hatuM. tema ja rohagutta ane kaNAda e ApaNe A pustakanI zuruAtamAM ApelI viSaya sUci e banne nAmo eka ja vyattiAnAM hoya tema paNa mAnI uparathI joI zakIe chIe. granthanI zuruAtamA virodhI zakAya nahIM, kAraNa ke teonA gotra spaSTa bhinna bhinna matonuM nirAkaraNa ApavAmA AluM che ane teno te ja jovAmAM Ave che. 'kaNAdano anuyAyI te kANAda' viSaya pharIthI adhika vistAra sAthe bIjA zrutaskaMdhanA e zabda, vyutpattizAstranA abhusAre kAka-makSaka eTale , prathama adhyayanamA carcavAmAM Avelo che. prathama zrutaskaMbuvaDa vAcaka cha; ane ethI te darzana- upahAsAtmaka nAma 2 akSarazaH-cha ghubaDa, A zabdano pahelo 'cha' zabda vaize. aulUkya darzane SaDelu che. rohagutanuM bIjuM nAma chuluya che, Sika darzavanA cha padArthono sUcaka che. 3 mAga 1, pR0 290; parantu pro. lyumana 1. c. p. 121. upara bhASAntara karelI eka daMtakathAmAM tenuM gotra 'chaUlU tarIke . 1 juo, kalpAnI mArI AvRttinu pRSTha. 119 lakhthu che. Aho! Shrutgyanam Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 jaina sAhitya saMzodhaka dhamAM AnI pachI pavitra jIvana gALavA saMbaMdhI, sAdhunA thatA gayA ane jainadharmanI saMsthAo sudRDha rIte sthira pariSaho saMbaMdhI, jemA khAsa karIne tamanA mArgamAM batA- thatI gaI. navina sAdhune jIvAjIvarnu barAbara jJAna vadhAre vavAmAM AvatAM pralobhano tathA asAdhujano taraphathI upayogI manAtuM hoya tema lAge che. kAraNa ke A viSaya maLatA zArIrika kaSTo saMbaMdhI, tathA dharmanA AdazabhUta upara eka moTUM adhyayana A prathanA aMte ApavAmA mahAvIranI stuti viSayaka adhyayano AvelAM che tanI AvyaM che. jo ke A AkhA graMthamAM AvelA judA judA pachI bIjA paNa tevA ja viSayopara adhyayano che. bIjo badhAM adhyayanonI pasaMdagI tathA goThavaNImAM kAIka yojazrataskaMdha je lagabhaga saMpUrNa gadya mAM ja lakhAelo cha temAM nA jevI dekhAya ke kharI paraMtu te saghaLAM adhyayano eka paNa AvA ja prakAranA viSayonu nirUpaNa kareluM che. parantu ja kartAnA racelA che ke lekhI agara maukhika paraMparAgata tenA vividha bhAgo vacce koI paNa dekhIto saMbaMdha jovAmAM sAhityamAthI cUMTI kADhelA che, e eka vicAraNIya bAbata Avato nathI. A uparathI ve skandha anupUrtirUpe gaNI che. kAraNa ke AvA prakAranuM sAhitya jaina saMpradAyamAM, zakAya ane tethI te pAchaLanA kAlamA prathama skaMdhamAM tema ja anya saMpradAyomA paNa, dharmazAstra graMthonI racanAnI thaelo eka umero che. prathama skandhano uddeza spaSTa rIte pUrve vartamAna hovU ja joIe. mAjhaM ema mAnavu che ke A juvAna sAdhuone mArga batAvavAno che.' tenI racanA zailI adhyayano prAcIna paraMparAgata sAhityamAthI ja udRta karI paNa A ja prayojanane upakAraka thAya tevI rAkhavAmAM lIdhelA che. kAraNa ke tenI varNanazailI tathA bhASAzailI AvI che. temA ghaNA chaMdono paNa upayoga karavAmAM paraspara bhinna hoya tema spaSTa jaNAI Ave che. ane te Avyo che, jethI temAM kavitvano paNa samAveza thaelo bAbata eka ja kartAnI kalpanA sAthe saMgata thaI zakatI cha ema mAnavU jAIe. AmAMthI keTalIka gAthAoD rUpa nathI; ane Ama mAnavAnuM bIju kAraNa e che ke vartamAna katrima lAge che ane te uparathI e graMtha eka ja kartAno | siddhAMtomA ghaNA graMtho A ja prakAre utpanna thayA cha, ema racelo hoya tema ApaNe mAnI zakIe chIe. bIjo mAnyA vinA chaTa ko nathI. kayA samayamAM A prastuta graMtho skandha prathama skandhamA carcelA viSayo upara lakhelA ravAmAM AvyA athavA to vartamAna svarUpamAM mukavAmAM nibandhono eka samUha hoya ema jaNAya che. AvyA te praznano saMtoSadAyaka nirNaya karI zakAya tema uttarAdhyayana ane sUtrakRtAMga banne sUtrono uddeza tathA niA udaza tathA nathI. paraMtu A graMthano vAcanAra svAbhAvika rIte ja A . temAM carcAelA keTalAka viSayo paraspara samAna cha, bAbatamA bhASAMtarakArano abhiprAya jANavAnI AzA paraMtu sUtrakRtAMganA mULa bhAga karatAM uttarAdhyayana vadhAre rAkhato hovAthI, huM atyaMta saMkocapUrvaka mAro mata jAhera lAMbaM che tema ja te sUtranI yojanA paNa vadhAre kuzaLatA- ka cha ke. siddhAnta graMthonA ghaNA kharA bhAgo, prakaraNoM parvaka karavAmAM AvI che. teno mukhya Azaya navina tathA AlApako kharekhara junAM che. aMgonu Alekhama sAdhane tenI mukhya pharajono bodha ApavAnA, tathA vidhi ane prAcIna kALamAM (paraMparAnusAra bhadrabAhunA samayamAM) udAharaNodArA yati jIvananI prazaMsA karavAno, tenA dakSiA- .. niA, tanA dAkSA. thayu haTuM; siddhAntanA anya graMtho kALakrame ghaNuM karIne kALa daramyAna AvaTA vighno sAmecetavaNI ApavAno, tathA vaNI ApavAnA, tathA I. sa. pUrvenI pahelI zatAdvimAM saMgRhita thayA hatA. alaMka tAtvika jJAna ApavAno paNa che pAkhaMDImatonuM ghaNAka paraMta devadhI gaNie siddhAntono A chellI AvRtti taiyAra ThekANe sUcana mAtra karavAmAM Avyu cha paraMtu temane vistRta karI ( vi. saM. 980 I. sa. 454 ) tyA sudhI temA rIte carcavAmAM AvyA nathI. te dizAmAthI AvatAM vighnA umerAo tathA pheraphAro thatA gayA hatA. jema jema vakhata javA mAMDyA tema tema spaSTa rIte ochA uttarAdhyayana ane sUtrakRtAMgarnu bhASAntara, meM,mane maLe. parANI paraMparA anusAra dIkSA lIdhA paThI cAra varSa vAyA lI sAthI prAcIna TIkAomAM svIkArelA mULanA AdhAre pAca mutrakRtAMganuM adhyayana karAkthAmA bhAvatuM hataM. kareluM che. A mULa, hastalikhita anya pratio tathA Aho Shrutgyanam Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giranAra parvata - neminAthako ToMka. dostokateek teck ....... Aho ! Shrutgyanam dosto.ka.bado.do dotecotestosteoka tttttttt x x x x x x x bobbetes to to to jaina sAhitya saMzodhaka Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho ! Shrutgyanam Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] DaoN. harmana jekobInI jaina sUtroparanI prastAvanA mudrita prationA mULathI thoDeka aMze ja bhinna che. meM hatI. kAraNa ke zIlAMka keTaleka sthaLe prAcIna TIkAkAekatrita karelI keTalIka hastalikhita pratio uparathI rono ullekha kare che. zIlAMka navamI zatAbdinA pazcArdhamAM eka svataMtra mULa taiyAra karI lIdhuM hatuM ke je mane thaI gayA hoya ema jaNAya che, kAraNa ke temaNe AcArAMga mudrita mULa sAthe meLavI jovAmA ghaNuM upayogI thaI sUtranI TIkA zeka varSa 798 eTale I. sa. 876 mAM paDayuM che. samApta karI hatI, ema kahevAya che. (2) e TIkAuttarAdhyayana sUtranI kalakattA vALI AvRtti ( saMvat mAMthI harSakule karelo saMkSepa jenuM nAma dIpikA che, te 1936 I. 1879) mAM gujarAtI vivaraNa uparAMta kharataraga- saMvat 1583 athavA I. sa. 1517 mAM racelo che. cchIya lakSmIkIrti gaNinA ziSya lakSmIvallabhanI racelI sUtra mArI pAse dIpikAnI eka prati cha jeno meM upayoga dIpikA AvelI che. A TIkAthI vadhAre prAcIna deve. kayoM che. ( 3 ) pAsacandrano bAlAvabodha-eTale gujandranI TIkA che ane te ja TIkA upara meM mukhya AdhAra rAtI TIkA. mAhItInA mukhya graMtha tarIke meM sAdhArAkhyo che. e TIkA saMvat 1179 eTale I. sa. raNa rIte zIlAMkanI ja TIkA vAparI che. jyAre zI1123 mAM racAI che ane te prakaTarIte zAMtyAcAryanI lAMka ane harSakala bane maratA Ave che tyAre TIppaNamAM bRhadavRttimA sArAMza rupe che. zAMtyAcArya vALI vRtti meM meM temane batAvavA 'TIkAkAro' ema lakhyuM che. jyAre vAparI nathI. mArI pAse sTressabarga yunivarsiTI lAibrerInI zIlAMkano amuka TIkAMza harSakule paDato mukelo hoya mAlIkInI avacUrimI paNa eka suMdara prAcIna hastalikhita che tyAre huM mAtra zIlAMkanu ja nAma ApuM cha; ane jyAre prati che. A graMtha paNa spaSTarIte zAntyAcAryanI vRttino koI upayoganI asala hakikata harSakula ja Ape che tyAre / saMkSepa mAtra che: kAraNa ke lagabhaga e tene akSarazaH tyAM AgaLa meM tenuM ja nAma ApalaM che. mAre A sthaLe maLato Avato jaNAya che. khAsa jaNAvI devU joIe ke mArI eka hastalikhIta ___ sUtrakRtAMganI muMbaIvALI AvRtti ( saMvat 1936- pratimA hAsiyAmAM tathA be be lITionI vacce keTalIka I. sa. 1880) mAM traNa TIkA o ApelI chaH (1) saMskRta noTI ApelI che ke jenI madadathI hu~ keTalIka zIlAMkanI TIkAH jemAM bhadrabAhunI niyukti paNa AvelI vakhate mULano khAsa artha nizcita karI zakyo chu. che. A kA sarve vidyamAma TIkAomA sAthI prAcIna TAkAAmA sAthI prAcA- bona ec. jekobI. na che. paraMtu AnA pahelAM paNa bIjI TIkAo thaelI naveMbara, 1894. Aho! Shrutgyanam Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa ahiMsA ane vanaspati AhAra-khAsa karIne bauddha dharmamAM [buddhisa rivyunA, pustaka 6, aMka 1 mAM prakaTa thaelA DaoN. F.OTO SCHRADER, PH. D. nA lekhano anuvAda.] ahiMsA-eTale jIvita prANione koI paNa prakAranI ahiMsAne uddezIne jainonuM dRSTibindu A pramANe ijA karavAmAMthI alaga rahevAnu-vrata hiMdustAnanA Aryo- batAvyuM che:------ mAM ja janma pAmyuM hatuM. yAhudI-khristI saMskArothI e "koIe paNa jIvatA prANionI hiMsAmA anumati vrata keTaluM badhuM videzIya cha, e vAta nIcenA virodha- ApavI nahIM; tema karavAthI manuSya sarva duHkhadarzaka dRSTAntothI jaNAI Ave che.' jyAre krAIsTa piTarane mAthI mukta thaze; je AcAryoe yatidharma kahyo che temaLyA tyAre piTare potAnuM mAchalIo pakaDavAnuM kAma oe e pramANe AjJA karI che. zaru kayu hatuM. piTare jalamAM nAkhelI jAne krAIsTe " je jJAnI puruSa jIvatA prANione ijA karato nathI eTalA badhA AzIrvAdo ApyA ke jethI pakaDAelI te samita (cAre bAjue jonAro ) kahevAya che. jema mAchalIonA moTA samUhane lIdhe hoDIo DubI javAnA jala ucca pradezano tyAga kare che tema pApakarma te puruSane mayamA AvI paDI. ebI ulaTaM, pANAmA nAMkhelI tyajI deze. potAnI jALone bahAra kheMcI kADhavAnI taiyArI karatA " jaMgama athavA sthAvara je prANio jagatmAM rahelA keTalAka mAchImAro jyAre pAyathAgorasanI dRSTie paDyA che temane hAnI thAya tevu kAMI paNa karma manathI, vacanatyAre teNe te mAchImAro pAthI jALagrasta badhI mAcha- thI ke kAyAthI manuSye karavU nahIM." lIo pecAtI laI lIdhI ane pachI te badhI mAchalIo "(manuSyo sahita') prANi o, agni ane pavana e tema ja te jAlamA pakaDAela bIjA prANimone trasa-cAlI zake tevA prANio che; pRthvI, pANI, ane paNa teNe mukta kI. jo ke atyAre Arya olAdano vanaspati e sthAvara-na cAlI zake evA prANI che." dareka pazcimavAsI potAnA paurvAtya bandhu jeTalo ja a- AcArAMgasUtra nAmanA eka bIjA prAcIna ane AhiMsAttano pakSapAtI hoya che. chatAM hajue pazcimamAM gama. graMthamAM A badhAno yathAkrame saMkSepamAM nIce sAmAnyarIte bandhanakAraka niyama tarIke to ahiMsAvrata- pramANe samAveza karavAmAM Avyo che.' no svIkAra ghaNo ja aspa che. " te pApa karmane jANIne jJAnI puruSe pRthvI ( jala __ ahiMsAne dhArmika tattvaveM sthAna kyAre maLyaM e teja vigere ) pratye hiMsaka rIte vartavU nahIM, bIjAne te kahevaM muzkela che; parantu atyAre astitva dharAvatA dha pramANe vartavA preravu nahIM, tema ja jeo te pramANe vartatA hoya temane prazaMsavA nahIM." momAM jainadharma eka evo dharma che ke jemAM ___jaina dharmamA ahiMsAnA vicAra saMbaMdhI je utkaTatA cha AhiMsAno krama sampUrNa che ane je zakya teTalI teno AthI khyAla Ave che. jo ke A niyamo mAtra dRDhatAthI sadA tene vaLagI rahyo che. yatio mATe che chatAM hAlI cAlI zakatAM prANiono uttarAdhyayana sUtra nAmaka jainonA eka Agama graMthamAM vadha na karavAnuM ahiMsANuvrata-ahiMsA saMbaMdhI nAno niya - ma-to yati na hoya tene paNa dRDhatAthI pALavo paDe * blaeNka TAIpa ame mukyA che.-saMpAdaka jai. sA. saM. cha: Aho! Shrutgyanam Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] hiMsA ane vanaspati AhAra " trasa eTale cAlI zake evAM prANione abhaya dAna mantavyanI prathama sthApanA jaino athavA koI anya dharmAnuApavAmA tatpara rahenAra satpuruSoe pramAdaka pAna, mAMsa, yAyI o taraphathI karavAmAM AvI haze. A kalpanAthI madya ane rasavAlA vRkSonA phalono hamezAM tyAga karavo ApaNe vaidika yuganI samApti sudhI pAchaLa jaIe choe, joIe. ___ ane ahiM chAndogya upaniSadnA antima bhAgamAM ApaNe " jemA sUkSma jaMtuono nAza thAya che ane abhakSya icchelaM ahiMsA vratanuM prathama pagathiyuM ApaNane maLI vastuo khavAya che tevu rAtrI bhojana, dayAlu sajano kadI Ave che.-jo ke dekhItI rote te mULanI zaruAtanuM to karatA nathI. nathI ja. chAndogya upaniSadno te bhAga nIce pramANe che" jeo sthAvara prANiono nAza karIne annAhArI " AcAryanA ghare yathAvihita samayamAM, yathA vidhi, tarIke rahe che ane jeo trasa prANiono nAza karIne vedano abhyAsa karIne je gurunA gherathI pAcho Ava cha, mAMsAhArI tarIke jIve che, te banenA pAparnu antara. teNe potAnI meLe potAne ghare pavitra sthAnamAM, te pavitra satpuruSa jaNAve che ke, paramANuM ane merunA jeTaluM graMthono abhyAsa karavA; satyazIla ziSyone bhaNAvavA; hoya che. - potAnI sakala zaktionuM sthAna AtmAne banAvavo; ___ " annAhAramA je paramANu jelu pApa che teno nAza pavitra tIrtho sivAya anyatra koI paNa prANInI hiMsA prAyazcitta mAtrathI karI zakAya che, parantu mAMsAharamA karavI nahIM; te kharekhara A pramANe yAvajjIvana rahI brahmapApa parvatarAja jevU moTuM che ane tethI teno nAza karI loka meLave cha; ane punaH Avato nathI.-punaH zaMkAto nathI." Avato nathI." ___ madha, rezama ane Una vigerenI utpattimAM bane cha eno artha e ke-je mokSanI AkAMkSA rAkhe che te tema prANionI saMpatti khUcavI levAnI yati ane upA- yajJa sivAya anyatra pazuvadha karI zake nahIM. e dhyAnamA saka bannene manA karavAmAM AvI che. madha khAvAmAM corI rAkhag joIe ke ahiM gRhasthane uddezIne A ahiMsAnA ane hiMsA banne rahyA che. hiMsA eTalA mATe ke "madharnu niyamanuM varNana thAya che. kema ke ghaNuM karIne te samaye, dareka bindu asaMkhya makSikAonA vadhathI ja prApta thAya vaidika yuganA antamA paNa, 'sannathAsa' no prAraMbha thayo cha." "jeTaluM pApa sAta gAmoMne bALI nAMkhavAthI na hato. thAya che teTaluM pApa madhanu eka TIpuM khAvAthI thAya parantu tyAra pachInA upaniSadomA caturthAzrama pUrNa cha." jyAM hajAro Dhoro bhUkhe mare che evA hinda dezamA vikAsa pAmelo jovAmAM Ave che, ane tene mATe ApelA uparanA vicAra sAtha Azcaryajanaka virodha dharAvanAra vAta niyamo jaina yatinA niyamone keTaleka aMze maLatA Ave to e che ke pANi otuM dUdha pIvAmA pApa bilakula gaNa- che. jaina yatinI jema, brAmhaNa saMnyAsIne paNa varSARtumAM vAmAM Avyu ja nathI! pharavArnu baMdha rAkhavU paDe che, ane pANI pIdhA pahelAM ahiMsAno Avo utkaTa mArga anukrama vagara ekadama u- gALavaM paDe che. ane spaSTa paNe ja-jo ke coksa nathI tpanna thAya e bhAgye ja mAnI zakAya tevu che, tethI; tema chatAM te mAMsAhAra karI zakato nahIM. game tema ho ja mahAvIra ane pArzvanAtha paNa AmAMnA ghaNA niyamo upara parantu ATalaM to cokasa che ke brAmhaNa dharmamA bhAra mUkatA hatA tethI; ApaNe evI kalpanA tarapha dorAIe paNa ghaNA lAMbA samaya pachI sannathAsio mATe chIe ke buddhanI pUrve be zataka ke tethI paNa pahelA A sUkSmatara ahiMsA vihita thaI; ane Akhare vanaspati (eTale krAIsTanI pUrve 800 varSa pahelA ) hAla jene AhAranA rUpamAM brAhmaNa jJAtimAM paNa te dAkhala thaI hato. ahiMsAna 'aNuvrata' kahevAmAM Ave che tenA jevA eka kAraNa e ke ke jainonA dharmatattvoe je lokamata jItyo Aho! Shrutgyanam Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka [kha 1 hato tenI asara sajjaDarIte vadhatI jatI hatI. buddhanA bahu to dvijone uddezIne che. vaidika saMpradAyanA avaziSTa samaye ane tyAra pachI paNa keTalAka vakhata sudhI brAhma- vargone mAMsAhAramAthI mukta rAkhavAmAM AvyA na Noe vanaspati ahArano svIkAra pUre pUro karyoM na hato hatA. tethI Adhunika sthiti bahuzaH nIce darzAyA mujaba e vAta suprasiddha paMca paMcanakha vratathI sAbIta che. dakSiNa hindamAM sarvatra brAhmaNo vanaspadi AhAra thAya che. mahAbhArata ( 12, 141, 70 ) mAM A karanArA che. uttaramA ghaNA brAhmaNo matsya-bhakSaka che niyama nIcenA rUpamA Apela cha ane kAzmIramA to anya mAMsa paNa khAya che. kSatriyo " brAhmaNa, kSatriya ane vaizye mAtra pAMca pAMca nakha vALA .. sadA moTe bhAge mAMsa khAtA ja hatA ane hajue prANInuM bhakSaNa karI A dharma pramANe cAlavaM ane je a. khAya che. vaizyo (vyApArI varga, jene dakSiNamA ceTIbhakSya che te pratye mana doravU nahIM." Ara ane uttaramAM vANIA vigere kahe che teo) sAdhAraNa rIte brAhmaNonA bhojanatuM anukaraNa karatA e dhyAnamA rAkhavA jevU che ke te ja niyama eka dekhAya ke. zadro mAMsa-bhakSaka tema ja vanaspati-bhAjI paNa jUnA bauddha jAtakA ane lagabhaga badhA jUnA brAhmaNa hoya che. ghaNA bhAge teo banaspati AhAra upara rahe dharmagraMtho-smRtiomAM' maLI Ave che. kUrmapurANamA che. kema ke mAMsa ghaNuM modhU hovAthI temanA mATe durlabha tene manue kahelo batAvyo che, paraMtu manu (tema ja gautama) jevaM ke. cha prANIonI anumati Ape cha; ane ApastaMba sAtanI paNa rajA Ape che. mahAbhAratamAM bIje sthaLe (12, saMnyAsIonA viSayamAM to meM prathama ja kahayuM che ke 37, 21.-24) brAhmaNane abhakSya evA prANIonuM je niyamone te o anusare che te ghaNe aMze jaina matane eka lAMbu lISTa vyAsa munie ApyuM che. jo bhakSya maLatA Ave che. teo jhAjhe bhAge tapasyA kare che ane prANIonI saMkhyA bahu thoDI hota to vyAsa ATalI ma- tethI teomAMnA ghaNA to mAMsano sparza paNa karatA henata leta nahIM. paraMtu samaya jatAM jyAre jaina ane nathI, kema ke iMdriyonA viSayonI vRttione tethI poSaNa bauddha dharma dezamA prabaLa thayA tyAre prANI-hiMsA ane maLe che. parantu janmathI brAhmaNa evo eka Adarza rUpa mAMsa-bhakSaNa mAtra yajJamAM ja karavAM evo niyama karyA ane vidvAn saMnyAsI ke jenA paricayamA huM Avyo chu, vagara brAmhaNothI calAvI levAyaM nahIM.12 ane temAM paNa teNe mane kahayu ke zraddhApUrvaka arpaNa karavAmAM AvelI pazuhiMsA vadhAre ne vadhAre ochI karavAmAM AvI ane mAMsavALI vastuno paNa anAdara karavo e kharA bhikSa ante mAMsanI icchA rAkhanArA ( AmiSakAMkSiNaH ) mATe ayogya ane daurbalyasUcaka che. teno vicAra Avo pitRone [ jeono mAMsabhakSaNano haka mahAbhAratanA hoya ema jaNAya che, ke je yati tene ApavAmAM AvelI challo bhAgomAM saheja nAmarajI sAthe svIkAravAmAM Avyo khAvAyogya game te vastu khAvAne zaktimAna na hoya, te cha ] paNa vanaspati-bhakSaka thavAnI pharaja pADavAmAM taittirIya upaniSadmA ( 2, 7) kahela, senI ane AvI. ane Akhare dakSiNa hiMdamAM I. sa. nA teramA saikA- saMsAranI vacce rahelA khADAnI ( 'udaraM antaraM' mI ) pelI. mAM utpanna thaelA mAdhava saMpradAyanA keTalAka pratini- pAra javAne phateha thayo gaNAya nahIM; tema ja dvandva-moha dhioe antima pagalaM lIdhuM. temaNe game te prakAranI ane jugupsAne jItyAM gaNAya nahIM, ke je Atma-sAkSAprANIhiMsAne pApavALI gaNIne dhikArI ane yajJamAM prANI tkAramA mukhya sAdhana manAya che. A uparathI 'milibalidAnane sthAne kahevAto piSTa-pazu eTale annanI banA- ndapahna ' ( 3,6) no eka jANavA jevo ullekha smaraNavelI prANInI AkRti vAparavAno rivAja dAkhala karyo.54 mAM Ave che, jemAM bauddha sAdhu kahe cha ke " he mahArAja ! parantu A sarva brAhANone ja uddezIne cha; athavA te haju rAgathI mukta thayo nathI, je bhojana kastI vakhate Aho! Shrutgyanam Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] AhaMsA ane vanaspati AhAra svAda ane svAdajanya sukhano paNa anubhava kare che "( duSkAlanA vakhatamAM ) eka gRhastha potAnA putrane jyaro kharekhara rAga rahita puruSa to bhojana karatI vakhate mArIne khAI zake, ane eka jJAnI bhikSu jo temAthI mAtra svAdano ja anubhava kare che paranta svAdajanya sukhano mAMsa le to tene pApa lAge nahIM. anubhava karato nathI." "jo koI mANasa bhUlathI dhAnano Dhagalo mAnIne" have ApaNe bauddhadharma tarapha valIe. ahiM ahiMsA ane mANasa athavA bAlakano vadha kare, tene agni upara vanaspati AhAranA saMbaMdhamAM eka vivAdagrasta prazna utpanna mUke, pakAve to te buddhono mATe yogya ebuM bhojana hoI thAya cha, ke je praznano nirNaya mArA jANavA pramANe haju zaka. " koI lAvI zakyu nathI. DaoN0 nyUmena Adino pakSa kahe AhayA A pramANe ghaNA vilakSaNa rUpamAM buddhanA che, ke buddha vanaspati AhAra ja karatA; jyAre bIjo pakSa ke eka matane AlekhyuM che ke je asalamA ApaNe jemo ghaNA vidvAno che; teo 'amuka khAsa prasaMga sivAya joI e to, A pramANe jaDI Ave che, ke vadha anyatra buddha mAMsAhAranI manA karatA hatA,' e vAtano karAelA prANInA vadhanuM kAraNa pote koI paNa rIte na inkAra kare che. pUrvapakSa jyAre, ahiMsA e vrata bhikSu tema hoya tevA mAMsa sivAya bauddha bhikSue anya koI jAtaja gRhasthe pALavAnA niyamomAM prathama sthAna dharAve cha, e no mAMsAhAra karavo nahIM. bAbata upara bhAra muke che, tyAre uttara pakSa, dharma graMthonA cullavaggamA ( 7,3-15) ane anya piTakomA keTalAka phakarAono, tathA mahAyAna tema ja hInayAna e u- vaNI sArI rIte eka khulAso ApavAmAM Avyo che, ke bhaya zAkhAonA anuyAyIAno moTo bhAga je Aje mAMsa jyAre matabheda utpanna karavAnI icchAthI ( arthAt pobhakSaNa karavA chatAM pote ahiMsAna pAlana kare ke ema tAnI mAMgaNI svIkAravAmAM nahIM Ave ema sArI rIte mAne che, te bAbatano Azraya le che. jANato hovo chatAM) devadatta matsya ane mAMsa AhAranI mArA mata mujaba satya banne pakSamA raheluM che ane tenA bhikSu Ane mATe manA karAvavAnI vinati karavA bada pAse kAraNa have huM vistArathI ApuM . jAya cha tyAre buddha tenI vinatino asvIkAra kare che'8 __eka Azcaryajanaka vAta e che, ke dakSiNa hindanA jaino . ane kahe che ke ......he devadatta ! ATha mAsa sudhI vRkSo mAM buddhasambandhI adyApi jANItI evI eka hakikata ke nAca zayana karavAnI meM rajA ApI che. 15 tema ja adaSTa. ke te 'buddha eka ghaNo kharAba mANasa hato ane mAMsAhAra azruta ane azaMkita e pramANe traNe bAbatomA je tahAna uttejana Apato hato,' brAhmaNadharmarnu upahAsa AlekhataM zuddha hoya sevA matsya ane mAMsa [ khAvAnI paNa meM rajA ane khaNDanamaNDana karatuM dharmaparIkSA nAme pustaka15 je Apo che. ] ' tAmila bhASAntaranA rUpamAM baguM prasiddha cha, temA ullekhe- arthAt, hata prANItene mATe haNavAmAM AvyuM che tema lI buddhanI A apakIrtinu kAraNa ApaNe gotavaM joIe. te bhikSunA dIThAmAM AveluM na hoya ( adiTTham ), tenA e pustakamAM bauddhadharma Upara sAta padyo chaH ane temAM pahelo mATe haNAeluMcha ema tenA sAMbhaLavAmAM paNa AvyuM na ja je AkSepa karavAmAM Avyo cha te e che ke 'buddhanA mata hoya ( azrutam ), ane A mArA mATe haNavAmAM Avyo pramANe mAMsAhAra karavAmAM pApa nathI. ' A AkSepa mAtra haze ke kema ? ema tene zaMkA paNa na AvI hoya (apamanaHkalpita nathI. bIjA prAcIna jaina pustakomAM paNa rizaMkitam ), tevA mAMsane pavattamaMsa ('pahelAthI ja astite rUrAntarathI maLI Ave cha. dRSTAMta tarIke sUyagaDAMgasUtra tvamA AvelaM mAMsa' ) kahevAmAM Ave che, ane te uddi. mAM ema kahelu cha ke buddhe nIce pramANe upadeza karyo sakatamaMsa ( ' hetupUrvaka taiyAra karelA mAMsa ' ) thI u laTA prakAraceM manAtuM hatuM." hato, Aho I Shrutgyanam Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka 190 vaLI sarakhAvo: - ' he bhikSuo ! mAMsa khAvAnA hetuthI haNAelA prANInuM mAMsa jANI joIne koIe khAvuM nahIM. je koI e pramANe karaze te "dukkata " aparAdha karaze. he bhikSuo ! adRSTa, azruta, ane azaMkita ema traNa prakAre je mAMsa zuddha hoya te khAvAnI huM rajA ApuM huM. " ( mahAvagga 6, 31 nA aMtamAM ) vaLI. " he mUrkha ! (mAMsa kyAMthI AvyuM che te ) tapAsyA vinA tuM zI rIte te mAMsa khAI zake ?...he bhikSuo ! tapAsa karyA vagara koI paNa mAMsa khAvuM nahIM " ( teja graMtha 6, 23) bIjo niyama e che ke mAMsa kAcuM na hovu joIe ( brahmajAla sutta 10, aMguttaranikAya 193-199, majjhimanikAya, 38 vigere ) saMghamA dAkhala thatA navA puruSo mATe vAraMvAra kahevAmAM AvyuM che ke " teo kAcuM (anna) svIkAratA nathI [ teo kAcuM mAMsa svIkAratA nathI. ]" chevaTe mahAvagga (5, 23 ) mAM eka vicitra AjJA karavAmAM AvI che--ane huM jANuM huM tyAM sudhI anyatra tejovAmAM AvatI nathI. te sthaLe mANasanuM, hAthInaM ghoDAnuM, kutarAnuM, sarpanuM, siMhanuM, vAghanuM, cittAnuM, dIpaDAnuM, rIMchanuM ane taranuM mAMsa tyajavA viSe kahevAmAM AvyuM che. Ane ApaNe vyAsanI yAdInA ( juoM upara ) avaziSTa bhAga tarIke gaNI zakIe. ahiMsopadezaka dharmanA eka mahAn pravartaka mAMsanA upabhogane dhikkAre nahIM; mAMsAhArano sarvadA tyAga karyA sivAya potAnA manovikArone jItavAnI eka bhikSu icchA rAkhe; A badhuM, jema atyAre paNa bauddhadharmanA pari cayamAM, je vicAra zIla puruSo Ave che temane, eka na samajI zakAya evI guMcavaNa lAge che, tema te samaye paNa ghaNA mANasone A vicAra Azcaryajanaka ane atarkya lAgato hato. paraMtu e eka sArI bAta che, ke A vicArano buddha pote zI rIte nirAkaraNa karatA hatA teno eka purAvo ApaNane maLI Ave che. suttanipAtanA AmagaMdha suttamAM koI eka puruSa buddha ne saMbodhe che; " ane pachI potAnA vanaspatimojIpaNAnuM [ khaMDa 1 22 varNana ane prazaMsA karIne kahe che ke "svacchatAne (AmagaMdha eTale kharAba gaMdhane ) mArI sAthe koI saMbaMdha nathI. Ama tame kaho cho ( ane vaLI) he brahmabaMdhu ! sArI rIte taiyAra karela pakSInA mAMsa sAthe meLavelA bhAta tame khAo cho, tethI he kAzyapa ! huM tamane pUchu chu ke tame azuddhatAno zo artha karo cho ? " Ano buddha uttara Ape che ke: " jIvatAM prANione dubhava, mAravAM, kApavAM, bAMdhavAM, corI karavI, asatya bhASaNa karaM, chala ane kapaTa kara, sAra vagaranuM vAcavuM tenuM nAma azuddhatA che; paNa mAMsabhakSaNa nahIM. " AnI pachI A prakAranA bIjA cha zloko Ave che je darekanI aMte; " A te azuddhatA che; paNa mAMsabhakSaNa nahIM " A zabdo hoya che. ane temAM kahe che ke " matsyAhAra ke mAMsAhArano tyAga, namrabhramaNa, mastakamuMDana, jaTAdhAraNa, dhUla - nirmAlya - bhasmadhAraNa, agnihoma, A sarva, mAyAmAMthI je puruSa mukta nathI tene pavitra karI zakatA nathI. vedAdhyayana, gurudAna, devayajana, dharma athavA zIta sahanadvArA Atmadamana, ane evA bIjAM, amRtatvanI icchAthI karavAmAM AvelAM tapo, mAyAthI baddha puruSane pavitra karI zakatA nathI. " 23 alabat, e vAta to spaSTa ja che ke Upara je prakAro varNavelA che temAM mAMsane bhikSunA mojananA eka Avazyaka bhAga tarIke to sthAna ApavAmAM Avyu nathI ja, paNa sahelAIthI jeno sarvadA tyAga karI zakAya evA apavAda rUpe ja mAMsane sthAna ApeluM che. tathApi buddha teno sarvathA niSedha karavA icchatA na hatA. ane tema karavAmAM temane mukhya kAraNa, potAnA upadezanuM e eka spaSTa ane zAzvata udAharaNa batAvavAnI temanI icchA hatI ke AhAranA praznane dhArmika zuddhi-vizuddhi sAthai bilakula saMbaMdha che nahIM. " 66 mAMsanA A niyata upayoga sivAya, ApaNA prastuta viSayamA bauddha ane jaina sAdhuormA vizeSa bheda nahIM hato. jaina sAdhunI jema bauddha sAdhune paNa kAlajIpUrvaka koI paNa prANInI hiMsAthI dUra ja rahevAnuM hatuM suttanipAtamAM ( dhammika sutta 19 ) paNa kadhru che ke: Aho! Shrutgyanam Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 ] "cara tema ja acara ( tasa ane thAvara ) ubhaya prakAranA prANInI hiMsAthI dUra rahevuM, teNe ( bhikSue) jIvane hAni karavI nahIM, karAvavI nahIM, bIjAne tesa karavAmAM sammati ApavI nahIM. " " teja pramANe dhammapada ( 26, 23) mAM:" je carAcara prANInI hiMsAthI dUra rahe che tene huM brAhmaNa kahuM chu; je pote hiMsA karato nathI, ane anyane hiMsA karavA prerato nathI (tene huM brAmhaNa gaNuM kuM. ) " sArUpyamattano AtmAnuM sArUpya - arthAt jyAM jyAM jIva che tyAM tyAM tenA AtmAnA jevuM ja koI che " e vAta bhikSue bhUlavI joIe nahIM. 24 ahiMsA ane vanaspati AhAra " lIlA ropAone paganIce cagadI nAkhavAthI dUra rahe vAne, vanaspati jIvanI hiMsAthI bacavAne, ghaNA nAnA jIvonI jiMdagImo kSaya thato aTakAvavAne " 25 mATe varSA RtumA paryaTana karavAnI nA karI hatI. je phaLone anithI, charIthI, nakhathI acetana karavAmAM AvyA hoya athavA jemA eka paNa bIja radhuM na hoya athavA jemAM bIjano ( arthAt bIjamAM rahelI bIjAM phaLo utpanna karavAnI zaktino) kSaya thaI gayo hoya, tevAM ja phaLA khAvAnI rajA ApavAmAM AvI hatI. 26 A sAthe- eTale vanaspati jIvanI ahiMsA sAthe " ghAsa vagaranI " jagAmAM annanA aviziSTa bhAgane pheMkI devAno Adeza paNa ghaNe sthale karavAmAM Avyo che. A badhuM to bauddha bhikSune uddezIne vivecana thayuM. have ApaNe e nirNaya karavAno che ke bauddha gRhastha mATe A niyamo che ke nahIM ? ane jo hoya to te keTalI maryAdA sudhI. 191 paraMtu je kAyAthI, vacanathI, ane manathI koInI hiMsA karato nathI tevo ahiMsaka tUM thA. kema ke te ja kharo ahiMsaka che je bIjAnI hiMsA karato nathI. " punaH aMguttaranikAya (3, 153 comp, 10, 212 mAM ApaNe vAMcI chIe ke:-- 66 he bhikSuo ! aNa kAryavALo mANasa narakagAmI thAya che. kayA te traNa kAryoM ? je pote jIvanI hiMsA karato hoya, bIjAne hiMsA karavA prerato hoya, ane bIjAne hiMsA karavAmAM sammati Apato hoya. " jainonI sthUla ahiMsAnA jevuM emAM paNa kAMI hovuM joIe e vicAra, dRSTAMta tarIke, saMyukta nikAya 7, 1, 5 nA ullekhathI dRDha thAya che. te sthaLe jyAre ahiMsaka nAmano brAhmaNa buddhapAse AvIne kahe che ke " ayuSmAn gotama, hUM ahiMsaka chu " tyAre teno uttara buddha zlokomA A pramANe Ape che: A viSayamA sauthI vadhAre vicArakhA lAyaka suttanipAtanuM dhammika sutta che. bhikSunA niyamanuM varNana karyA pachI, temAM ( zloka 18 vigere ) kayuM che ke " have huM tamane gRhasthanA dharmo kahIza, jenuM pAlana karavAthI manuSya ( bIjA janmamAM ) zramaNa ane arhat thAya che. kAraNa ke eka bhikSu pAsethI je niyamonA pAlananI AzA rAkhI zakAya, tevA niyAmo pAlavA gRhastha, kadAca samartha thAya nahIM. " ane tyAra pachI cara tema ja acara-tasa yAvara ubhaya prakAranA " vigere upara utArelA zloko baDe upAsaka gRhasthanA dharmonI te gaNanA gaNAve che. "L AthI e vicAra sUcavAya che ke, jo ke acarajIvo " e padano bauddha matamAM artha mAtra " vanaspatiyonI " eTalo ja thAya che. chatAM cara ane acara banne prakArano ahiM samAveza karavAmAM AvelA hovAthI bauddha dhamIM gRhastha, jaina upAsaka karatAM vadhAre vyApaka arthamAM ahiMsAnuM pAlana kare che. paraMtu kadAca e vicAra barA - vara paNa nahIM hoya. kAraNa ke piTakomA eka ja zabda ghaNI vAra judA judA arthamA prayojAelo najare paDe che 66 tUM jema kahe che te bhale tAraM nAma ahiMsaka hoH ane tethI tasa ane thAvarano je artha ahiM e loko karatA "hiMsA, he bhikSUo ! huM traNa prakAranI gaNuM huM. lobhI karAelI, doSa - dhikkArathI karAelI, ane ajJAnamohathI karAelI. " A vacano aMguttara nikAya ( 10 - 174 ) mAMnAM niyamanI jema mAtra bhikSUo mATe ja kahevAmAM nathI AvyAM. Aho! Shrutgyanam Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka te ghaNe bhAge phujabole potAnA mASAMtaramAM karyo che tevo ja hato: eTale tasa " je dhuje che te " ane thAvara " je balavAn che te. " game tema ho, paNa e to spaSTa che ke bauddha gRhasthane mAtra jAte hiMsA karavAmAMthI ja nahIM, parantu matsya athavA mAMsa vec|tuN levAmAMthI, tema ja anya rIte paNa prANI vadhane uttejana ApavAmAMthI paNa alaga rahevAnuM kahevAmA AvyuM hatuM. kema ke je mANasa maHsya athavA mAMsa kharIde che te mAchImAra athavA kasAInA kAryane anumati Ape che ja. kharuM jotAM to te vadhAre (pApa) kare che. te" bIjA pAse hiMsA karAve che " " hiMsrAne uttejana Ape che " athavA ( mahAbhArata 13, 113, 40 ) bhISmanA zabdomAM kahIe to te " potAnA pesA vaDe hiMsA kare che. " mAM huM mAnuM chaM ke mahAvagga ( 6, 31 ) nA ullekhamAM rahelo artha A ja che. e sthaLe rAjA pavatamaMsa - eTale koIe taiyAra kareluM mAMsa maMgAve che, jenuM pariNAma e Ave che ke baladanA eka ghAtaka tarIke tenI niMdA kara vAmAM Ave che. vaLI saMyukta nikAya ( 14, 25.3) juo. tyAM hiMsA karanArA o sAthenA saMsargane paNa niMdavA mAM Avyo che. mahAbhArata ( 13, 113, 47 ) kaM che ke sAta mANaso jIva-bhakSaka che, eTale hiMsAnuM pApa kare che, jema ke-je mANasa te prANI ne lAve che, je anumAte Ave che, je haNe che, je vece che, athavA kharIde che, je mAMsa taiyAra kare che, ane je tene khAya che. chelA bene apavAdarUpa gaNie to buddhe kahelA niyamone anusarato ja mahAbhAratano - A ullekha che. jo ke buddhanA anuyAyIonA vartana sAthe to te asaMgata che. [ khaMDa 1 ApaNA A UhApoha uparathI ApaNe e nizcaya upara AvazuM ke purANA bauddha dharmamAM bhikSu mAMsAhAra kacit ja karato, ane gRhastha to tenA karatnAM paNa ochI vakhata mAMsa khAto. kema ke gRhastha kAMI bhikSA mAMgatA nahIM. paraMtu tene pravAsa vigerenA prasaMga darmiyAna bauddhetara varga pAsethI tevo khorAka levAmI rajA ApavAmAM Ava hatI. paraMtu koI zaMkA kare ke, jo gRhastha mAMsa vecAtuM paNa laI zake nahIM to bhikSuone je traNa prakAre zuddha evA mAMsane levAnI rajA ApavAmAM AvI che, te mAMsa kyAMthI Ave ? AnA to uttara spaSTa che ke bauddha sAdhuo game tyAMthI bhikSA grahaNa karatA hatA; mAtra buddhAnuyAyI pAsethA ja nahIM." 27 saMpUrNa ahiMsAnuM pAlana to modAmAM moTA jJAnI puruSane mATe paNa azakya che| ane jema ghaNA mANasA dhAre che tema A kAMI navI paNa zodha nathI. A viSayamAM mahAbhAratanA vanaparvamAMnI dharmavyAdha-bhaktimAna zaunikanI manoraMjaka vArtA vAMcavA jevI che. nA aMkalaM che ke 'cAlavAmAM, besavAmAM, suvAmAM, khAvAmAM, vigere dareka kriyAmAM ane dareka bAbatamAM asaMkhya prANIonI hiMsA thAya che. tethI jagatmAM koI ahiMsaka nathI. ( nAsti kazcidahiMsakaH ) ' A nirvivAda satya che. ApaNane jIvavA mATe jIbanI hiMsA karavI paDe che, e A jIvananI eka atyaMta duHkhadAyaka bInA che; "A badhuM jIvatA prANIothI vyApta che " ane " A sarva jIvatA prANI othI grasta che. " ( jIvairgrastaMbhidaM sarvaM ) e ullekha satya che. tema chatAM paNa sarva anAvazyaka hiMsA - thI bacavAnI ApaNI pharaja che. jyAM jyAM ApaNAthI banI zake tyAM tyAM duHkha utpanna thatuM aTakAvavAnI ane utpanna tharala duHkhane ghaTADavAnI ApaNI pharaja che. vRddha mISmanA zabdo ( mahAbhArata - 113, 116,34 ) dhyAnamAM rAkhavA joIe ke. " jIvanadAnathI anya mahattara dAna hatuM nahIM ane thaze nahIM. " prANadAnAtparaM dAnaM na bhUto na bhaviSyati ** [ A AkhA lekhamAM AvelI TIpo A nIce eka sAthai ja ApI devAmAM Ave che. - saMpAdaka. ] 1 zaoNpanaoNra, granDaleja Dara maoNrala reklam, pu0 3, pAna 623 2. jekaoNbI, jainasUtra, pu. 2, pA0 33, 34. 2. jekaoNbI, jainasUtra, pu. 1, pA. 5 4. cAturbhotika dehavALA asaMkhya AtmAoo che. evA ghaNA dahe ekasthAne bhegA bAdhI ja seo dRSTigocara thAtha che. jekaoNcI, Aho ! Shrutgyanam Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] ahiMsA ane vanaspati AhAra 5. jIvavicAra tathA anya granthone AdhAre tebho artha vanaspatI 17. pro. jekaoNbIe teno anuvAda karyo che. sekeDa bu0 I0 pu. ane cArabhUto sivAya anya sarva ema thAya che. 45, pA0243 tathA 415 6. amitagatinuM subhASitasaMdoha, 31, 4, 5, tathA 29, 8, 9, 18 pUrvapakSIe zaMkA uThAvI che te pramANe zakya nathI. viruddha. 7. amitagatinuM subhASitasaMdoha, 22, 2, pakSamA baMdhabesatA dRSTAntanuM vicitra rUpAMtara karavAne badale lekhake " , 22,3 eTaluja kaha joItuMhatuM ke bhUlathI haNelA prANIne khAvAmA kAMI 9. sarakhAvo, DayUsenanuM Gcschich teder Philosoh pApa nathI. hie, I,9, pA0 340. 'bhikSA' nA artha upara teno AdhAra che. 19. "matsyamosa" olDanabarga, paraMtu sarasAvo aguttara ni 10 lyuddharsa, Lineindische Speiserecel.jarmana kAya 3, 151, ' na macchaM na masaM.' orienTala sosAyaTInuM janala 1907 pA0 641 20)nI anya sUcanA viSe jaNAve che. 11. yAjJa017 177, vasi014, 39, gA0 17,21, manu05 1 olDanabargana vinayapiTakam, pu02, pA.81 DIpa. 18, Apa0 1, 5, 17, 37, viSNu0 51; 6. 22. Asthara mULamAM kassapa che.paNa te kAI khAma noMdhavA jevI 12 Schrader. Die Fragen des Koenigs bAbata nathI.kAraNa ke sagaLA buddhono lagabhaga sarakhA ja upadeza cha Menandros pariziSTa, pA0 27 23. duSTa brAhmaga. 13. pahelAM ghaNI vakhata A pramANe karavAmAM Avyu hatuM tema; 4 RhysDavids, Buddhism, 8th ed. juo upara. 14. alpadoSamiha jJayam (13, 115, 45). pA0 131, tathA saeNkreDa bu0 I0, 0,10. pA. 40, 41 15. A rivAjanI tarapheNamAM tema ja viruddhamA ghaNu lakhAyu cha, 25. sucanipAta 13, 10 tathA anya sthaLe. juo mahAmahopAdhNaya haraprasAdazAstrInu Notices on San. 26. mahAvagga, 3, 1. Mss.,1907,p, .ghaNe bhAge A bAbatamA madha sudhAraka hatA. 27 cullavagga, 5, 5,2 ( sarakhAvo. olDanabarga, pA. 75) mahAbhArata 13, 115, 56 mA jaNAvyu che ke " pUrvakalpamAM yajJapazu 28. A uparathI ebuM anumAna karavU na joIe ke je cundanI cokhAmA loTane (vrIhimaya ) banAvatA, ane te vaDe zubha lokanI pAsethI temane chevaTanI bhikSA maLI hatI te bauddhetara tathA mAMsAhAicchAvALA purohito yajJa karAvatA ema kahebAya che." teja sthaLe rI hato. kevI jAtano khorAka banAvavo e nizcaya nahIM karI zaka 63 mA zlokamAM jainadharmanI asara jaNAya che jyAM bhISma madhu mAM- bAthI tege eka pADozIne mokalyA hato. ahIM khAsa jANavAna sano upayoga karavAno niSedha kare che. e che ke A phakarAmAM (4.13-20) canda zabda ja vaparAelo 16 ' Die Dharmapariksha des Amitag. cha, tathA tene 'luhAgnA putra' tarIke oLakhAvyo che; paraMtu Aati, Leipzig' 1905 mAM em0 mIroM noe tenu pRthakkaraNa gaLa upara tene 'Abuso' (42) tathA 'bhikkhu (41) paNa karyu che., pA0 38. kahelo che. Aho! Shrutgyanam Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 / khaMDa 1 jaina sAhitya saMzodhaka DaoN0 honalanA jainadharma vinA vicAro, [ anuvAdaka-zrIyuta nAnAlAla nAthAbhAI zAha. bI. e.] [svargastha DaoN. e. eph. Ara. hornalanu nAma purAtattvavettAomAM suprasiddha che. temaNe caDakRta prAkRta lakSaNa ane uvAsa gadasAo sUtra e be jaina graMtho saMzodhita-anuvAdita karIne prakaTa karyA hatA. te sivAya keTalIka jaina paTTAvalio paNa temaNe prasiddhimAM mukI hatI. teo san 1897 mAM baMgAlanI esiyATika sosAyaTInA pramukha nemAvA hatA. san 1898 mAM jyAre e sosAyaTInI vArSika sabhA maLI hatI tyAre temaNe pAtAnA pramukha tarIkenA mASaNamAM khAsa karIne 'jainIjam eNDa buddhi jam' tathA 'inDiyana ArkiolaoNjI enDa epigrAphi 'e viSayo cA halA. A nIce ApalA vicAro temanAe ja bhASaNamAthI lIdhelA che. A mULa bhASaNa prosIDignAsU oNpha dhI esiyATika sosAyaTI oNpha beMgAlanA 1898 nA phebruvArInA aMkamAM (pR0 39 thI 53) prasiddha thaechaM che. sampAdaka.] jainadharmaviSenA ApaNA jJAnamAM gayA varSomAM ghaNo ja navAmAM Ave che. temanuM mULa nAma vardhamAna hatuM. bauddha vadhAro thayo che. hiMdustAnamAM jaina ane bauddha e banne graMthomAM temane ' nAtaputta ' eTale ke nAta kSatriyonA rAjapratispardhI dharmo hoI sarakhI rote ja purANA che, to paNa putra tarIke oLakhAvyA che. buddhanI mAphaka mahAvIra madhyakAlIna yugamAM jainadharmarnu astitva ja nahIM hatuM ema paNa rAjakulotpanna hatA. temanA pitA siddhArtha te nAta AjaparyaMta ghaNA vidvAnonuM mata hatu; ane hajI paNa tenA agara nAya nAmanI kSatriya jAtanA ThAkora hatA, je vaivizvavikhyAta pratispadhI-bauddhadharma-sAthe sarakhAvatAM mAtra zAlI nAmanA AbAdI bharyA zaheranA kollAga nAmanA nAma sivAya tenI vizeSa mAhitI janasamudAyane nathI. parAmA rahetA hatA. A kAraNathI mahAvIrane vaizAlIya paraMtu have pro. jekobIe karelI gaveSaNAo, ke jemAM paNa kahevAmAM Ave che. vaizAlinuM Adhunika nAma baisADha pro. bulhara, meM ane anya vidvAnoe paNa madada karI cha,' che, je paTanAthI uttare 27 maila dUra AveluM che. junA tene laIne hindustAnanA ati prAcIna ane susthita saMpra- vakhatamAM te zaheranA traNa bhAga hatA; vaizAlI, kuMDamAMma ane dAyomAMno e paNa eka che evI jAta, potAnuM assala vANiyagAma; jemAM anukrame brAhmaNa, kSatriya ane vANIsthAna e dharme punaH prApta kayu che. e ja garveSaNAono yA rahatA hatA. hAlamAM A sarva nAza pAmyuM che. paraMtu sArAMza saMkSepamAM huM Aja ahIM ApavA icchaM chaM. tenI nizAnIo Adhunika besADa, basukuMDa ane baniyA jaina Agamo vigeremAM mahAvIranA nAmathI oLakhAtA nAmanA gAmonA rupamA hajIe hayAtI dharAve che te vakhate mahApuruSane sAdhAraNa rIte jaina dharmanA pravartaka tarIke mA. temAM gaNasvAmika nAmanI vicitra prajAsatAka rAjya 1 A bAbatanI vizeSa hakIkata mATe projekobInA 'A vyavasthA cAlatI hatI: eTale ke tyAMnA rahevAsI kSatriya cArAMga ane 'kalpasUtra' tathA 'uttarAdhyana ' ane 'sUtrakRtAMga jAtInA umarAvonI banelI eka samitinA hAthamAM rAjyasUtra' nA anuvAdo; tathA pro. bulharanuM 'IDiyana sekTa opha sattA rahatI hatI. e samitimA eka sabhApati raheto janas' ane mAru 'upAsaka dazA'nu bhASAMtara juo. baLI, 1879 mAM prasiddha thayelaM po0 jekobAnu 'kalpasUtra' tathA 'o jene rAjA kahevAmA Avato, ane tenI madadamA eka upa. rAjina opha dhI zvetAmbara enDa digambara namanA jarmana orI. sabhApati ane bIjo senApati raheto. e prajAsattAka enTala sosAyaTInA Volo XXXVIII jarnalamA prasiddha rAjyanA te samayanA pramukha rAjA ceTakanI trisalA bharalo temano lekha vAcA. nAme kanyA sAthe siddhArthanA lagna thayAM hatA, ane tenA Aho! Shrutgyanam Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 DA0 honalanA jainadharma vinA vicAro. 195 ja peTe I0 sa0 pUrve 599 mAM agara te arasAmAM mahA- che. tethI ekAda varSa pachI te o tyAMthI nIkaLI gayA, vIrano janma thayo hato. A uparathI teo eka ucca ane nirvastra ( digaMbara ) thaIne bihAranA dakSiNa tathA kulamAM janmyA hatA, e svataH siddha thAya che. ane tene uttara prAMtamAM, tema ja kadAcit hAlanA rAjamahAla sudhI lIdhe ja buddhanI mAphaka mahAvIra paNa zaruAtamA po- teo khUba pharyA hatA. nagnavRttivALI dIkSA levA taiyAra tAnI jAtanA kSatriyo ane ucca kuLanA lokonA saMsarga- thAya evA anuyAyIo meLavatAM temane bAra barasa lAgyA mAM ja vadhAre AvyA hatA. mahAvIranAM lagna yazodA hoya tema jaNAya che. e pachI temane 'mahAvIra' upanAma nAme strI sAthe thayAM hatA. te yazodAne anojjA nAmanI maLyu ane 'jina' tarIke te o oLakhAvA lAgyA. putrI thaI jenAM lagna paNa eka evA ja ucca kulanA jamA- A 'jina' pada uparathI ja jaina ane jainadharma lI nAmanA puruSa sAthe karavAmAM AvyAM. A jamAlI pA- evAM nAmo ghaDAyAM che. mahAvIra prathama pArzvanAthanA paMthachaLathI mahAvIrano ziSya thayo hato. potAnA pitAnA mAM dIkSita thayA hatA. tethI temano ullekha jaina tIrthamaraNa sudhI mahAvIra gRhasthavAsamAM ja radyA. pitAnI karonI paraMparAmA pArzvanAthanI pachInA tIrthakara tarIke karasaMpattino bAraso temanA moTA bhAI naMdIvardhane lIdhA vAmAM Ave che. jaina maMdiromA pArzvanAthanI pratimA sthApachI, basa varasanI umare, potAnA kuTuMbanA vRddha puruSo- pavAnuM paNa A ja kAraNa che. jaina maMdirovALA pavitra nI AjJA laIne temaNe yatijIvanamA praveza koM, ke je parvatarnu pArzvanAtha pahADa ( pArasanAtha-hila ) evaM nAma jIvanane yuropanI mAphaka bhAratavarSamAM paNa kulanA jeSTha putra paNa A uparathI ja paDelu che. potAnI jIMdagInA chazivAyanA anya yuvAno mATe mahattvAkAMkSAo pUrI kara- vaTanA trIsa varamAmAM mahAvIre dhArmika upadeza Apyo vAnA kSetra tarIke mAnavAmAM Ave che. kollAgamAM nAya cha, tathA patAnA saMpradAyanI vyavasthA karI che. e kAmavaMzanA kSatriyoe eka dhArmika saMsthA sthApI hatI, ke mAM temane, temanA mAtRpakSane laIne sagapaNanAM saMbaMdhamAM jevI saMsthAo hajIe A dezamAM dRSTigocara thAya che. joDAelA utara ane dakSiNa bihArapadazamAMnA videha,magava ahIM kalakattAmAM ApaNI najIka AvelA mANikato- ane aMga dezanA rAjAonI ghaNI sahAyatA maLI hanI. lAmAM ja AvI eka saMsthA vidyamAna cha jene ApaNe A dezomAM AvelA zahero ane gAmaDAoma ja ghaNe badhA jANAe chIe. AvI saMsthAomAM maMdira ane bhAge temaNe potAnuM dhArmika jIvana gALyuM hatuM. paraMtu munione rahevA sAraM upAzraya hoya che ane tenI pharatu nepALanI hada bhaNI AvelI zrAvastI nagarI tema ja pArasaudyAna hoya che, keTalIka vakhate temAM stUpa paNa hoya nAthanI TekarI sudhI paNa temaNe potAnuM bhramaNa laMbAvelu che. A badhAne sAdhAraNa rIte caityanA nAmathI oLakha- kharUM. A uparathI ema kahI zakAya ke temanI dhArmika vAmAM Ave che, jo ke kharI rIte caitya nAma phakta aMdara- musApharI temanA samakAlIna buddhanA jeTalI ja lagabhaga nA maMdira mATe ja vAparI zakAya. nAya vaMzanA A cai- hatI. sAdhAraNa rIte temanA jIvanamA evA koI khAsa tyane daIpalAsa kahetA, ana temAM te vaMzamAM pUjya manAtA banAvo banelA nathI. buddha temanA eka bhayaMkara pratispardhA pArzvanAthanA saMpradAyanA sAdhuo AvIne vasatA hatA. hatA; to paNa temanI sAthe koI jANavA jevo vAda-vi. pAtAnA yatijIvananA AraMbhakALamAM mahAvIra svA. vAda thayo hoya ema lAgatuM nathI. jainonA graMthomAM buddhabhAvika rIte ja duIpalAsa caityamAM vasatA pArzvanAthanA no bhAgye ja ullekha Ave che, pratyuta te graMthomA tatkAlIsaMpradAya taLe rahevA lAgyA; paraMtu tyAga viSenA temanA na eka bIjA ja moTA dharmaguru sAthe mahAvIrane thaelA vicAro, jemAM digamvaratva mukhya hatuM, tene lIdhe, e saMpra- bhayaMkara vairano ullekha karalo che. A dharmaguru te gosAla dAyanA niyamo temane rocaka na lAgyA hoya ema jaNAya che. je eka makhalI ( bhikSu ) no putra hoI AjIvika Aho! Shrutgyanam Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka 196 sa0 nAmanA sAdhuono AcArya hato. A AjIvika sAdhu saMpradAya te samaya tema ja tadanaMtara paNa eka ghaNo AgaLa paDato saMpradAya hato. teno ullekha azokanA I0 pUrva 234 nA staMbha-lekhamAM paNa Ave che. paraMtu tyAra bAda te saMpradAya naSTa thayo lAge che. jyAre mahAvIra prAraMbhamAM nagnAvasthAmA pharavA lAgyA tyAre A gosAla mano pahelo ziSya thayo hato ema lAge che. paNa cha varSa o sAtha rahyA pachI te beUmAM vikhavAda utpanna thayo. tethI gosAla temanAthI judo paDyo ane eka navA ja sampradAyanA jAte guru banyo; ane te paNa mahAvIra karatAM be varSa pahelAM. potAno ziSya potAnI pahelAM gurupadane prApta thayo, AthI svAbhAvika rIte ja te beUmAM vaira yUM.' gosAla zivAya mahAvIrane mukhya 11 ziSyo hatA je saghaLA bhaktipUrNa rahyA hatA, ane temaNe upadeza ApI ekaMdara 4200 zramaNo banAvyA hatA. AbadhAmAMthI mahAvIranI pAchaLa jIvato rahenAra sudha n nAmano ziSya hato jenA lIdhe hAla sudhI jainadharma cAlyo Ave che. mahAvIranuM nirvANa temanA 72 mA varSe paTanA prAMtamAMnA pAvA nAmanA gAmamAM thayuM hatuM ke je sthAna jaina lokomAM hAla paNa pavitra mAnavAmAM Ave che. temanA janma ane nirvANanI sAdhAraNa rote manAtI tithio I0 sa0 pUrva 599 ane 527 cha. ane hAlanI zovakhoLo uparathI paNa e bahu khoTI lAgatI nathI. A pramANe buddhanI mitio paNa kramathI I0 sa0 pUrve 557 ane 477 che. eTalaM to nizcita ja che ke A banne samakAlIna hatA, ane mahAvIra buddha karatA pahelA nirvANa pAmyA hatA. temanuM prAbalya paNa buddha jeTalaM ja haze, kAraNa ke tao paNa potAno eka khAsa sampradAya calAvI zakyA che. temaNe khAsa karIne pArzvanAthanA khaMDa 1 pathanaM to potAnA matamAM ja meLavI lIdhA hato ke jethI pArzvanAthanA paMtha nirbaMdha nAma temanA paMthane paNa lagADavAmA AvyuM hatuM. e beUnA matamAM phakta nyUnAdhika vastro paheravA viSe ja mukhya phera paDato hato. pArzvanAthanA paMthanA sAdhuo te vakhate to A bAbatamAM ekamata thaI gayA hatA. paraMtu vastra viSeno A matabheda keTalAka samayasudhI gUDhAvasthAmAM rahone thoDA saikA bAda e pharIthI jAgI uThyo, ane AgaLa upara ApaNe joIzuM tema, tenA lIdhe zvetAmbara ane digambara evA meM khAsa vibhAga paDI gayA. pahelAM jaina loko nirgratha agara nigaNThanA nAmathI oLakhAtA hatA. upara kahelA I0 sa0 pUrve 234 nA azokanA staMbha lekhamAM paNa Aja nAma tema - ne mATe vApareluM che. tyAra pachonA ghaNA saikAparyaMta paNa Aja nAma cAlyuM AvyuM hatuM. kAraNa ke I0 sa0 pachInA sAtamAM saikAmAM Avelo cInI musAphara huensAma paNa temane e ja nAmathI oLakhe che. A nAma kevI rIte uDI gayuM ane tene sthAne " jaina " nAma kema pracalita thayuM te hajIparyaMta samajAyuM nathI. 2 gosAla viSa pro0 jekobInA vicAro saheja judA che. temanA mA pramANe gosAla ane mahAvIra banne svatantra matasthApaka hatA ke jebhI pAta potAnA paMthAne bhegA karavAnA hetuthI ja 6 varSa sAthai rahyA hatA, parantu saMghaTita paMthano koNa netA thAya te viSatakarAra paDato teonI bacce virodha utpanna thayo hato. ahiMyA krAIsTa ane mahAvIranA sAmya viSe thoDIka TIkA karavAnuM mane mana thAya che. te beUne bAra ziSyo hatA ke jemAMthI beUne eka zipyAbhAsa hato. AcI jAtanA keTalAka samAna banAvone lIdhe bauddhadharma ane IsAIdharma vacce jema parasparanI sApekSitA batAvavAmAM Ave che, tema jaina ane IsAI bacce batAvavAnuM kAma koI e karelu nathI. AvA banAvAne ghaNI vAra vadhu mahattva ApavAmAM Ave che. uparyukta nAva paNa jarA vicArAspada che, jo ke AvA chUTA vAyA banAvo bahu pramANabhUta to naja lekhAya. jaina ane bauddhadharmanI tapAsa calAvatAM mAluma paDe che ke mahAvIra ane buddhanA jIvana tema ja sindvAtomA ghaNI nAnI moTI bAbato mAM sAmya raheluM che. A sAmya uparathI ja mahAvIranA vRttAntamAM tathA temanI 3 RNa vepArInI vAta viSenA sAmya vALA AvA eka bIjA banAva mATe juo pro0 jekobIno uttarAdhyayanasUtra to anuvA da, pAna 29. Aho! Shrutgyanam Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] DaoNkahArmalanA jainadharma viSanA vicAge. 197 pahelA jaina dharmanA astitvamA ghaNAone azraddhA rahelI LathI, bIjA lokone paNa dAkhala karavAmAM AvyA. hatI. paraMtu upara ApelI mahAvIranA jIvananI rUpareSA brAhmaNa saMnyAsIo AvA brAhmaNetara saMnyAsI vargoM tarapha uparathI jaNAze ke temanuM jIvana buddhanA jIvana karatAM ghRNAnI najarathI juve, e svAbhAvika cha, ane tethI temacokasa bhinna ja che. nAmAM paraspara bheda bhAva ane virodha utpanna thAya e paNa teTalaM ja svAbhAvika cha. A kAraNathI brAhmaNa saMnyAsI- . siddhAnto ana vrata-niyamonA sAmyanI bAbataviSe bo onI jema jaina ane bauddha zramagoe ekalA karmakAMDane latAM pahelAM mAre jaNAva, joIe ke bauddha agara jaina e kharI ja tilAMjalI ApI aTakI nahIM rahyA, paNa temaNe eka rIte dharmo thI paraMtu eka jAtanI sAdhu-saMsthAo che. yuropamA pagalaM AgaLa jaI vedAdhyayana paNa baMdha karyu, ke jene jema DaoNminikansa ane phrAnsIskansa jevA sAdhusaMpradAyo __ lodhe teo kharI rIte brAhmaNadharmathI bilkula chUTA paDyA. che tevA A paNa bhikSusaMpradAyo che. baMne I. sa. pUrve pa jainadharma ane bauddhadharma e sudhAraka pakSanI caLavaLo hoI pAMcamAM saikAnA AraMbhamAM ane chaThThA saikAnA aMtamAM " khAsa karIne teo varNAzrama sAme baMDa uThAvanAra che, evaM sthapAyelA che. e vakhate uttara hinda mAM dhArmika caLavaLa vaLa je mata adyApi pacalita jaNAya che te taddana khoDhuM che. parajozamAM cAlatI hatI. evA ghaNA saMpradAyo e vakhata teo to phakta brAhmaNa saMnyAsIonA svAtaMtrya sAme ja udbhavyA hatA. paraMtu temAM A ba ja pracalita rahI zakyA. virodha uThAve ke. varNAzrama dharma upara teono dhasAro tIjo saMpradAya 'AjIviko' no hato, jenA viSe meM upara nathI. temanA saMpradAyomAM paNa, jo ke ughADI rote badhAne kaheluM ja che. A uparathI ema nahIM mAnavAna ke AvA avakAza che ema jaNAvavAmAM Ave che, chatAM ghaNA bhAge bhikSa saMpradAyo te vakhatanI paristhiAtamA khAsa sudhArArUpa mAtra ucca varNAne ja dAkhala karavAmAM Ave che. eka vAta agara navA ja hatA. AvI saMsthAo mULa cAlatA A- khAsa jANavA javI che, ke A panthone mAnanArA gRhastha velA brAhmaNa dharmamAM paNa hatI. brAhmaNa dharmamAM cAra loko sAdhAraNa rIte dhArmika bAbatomA potAnA paMthanA Azramo vihita che; jema ke vidyAbhyAsane mATe brahmacayA- vrataniyamone ja anusaranArA hatA, tema chatA, garbhAdhAna, zrama,, pachI gArhasthya, pachI ekAMtavAsa mATe vAnaprastha, ane lagnavidhi, uttarakriyA vigere saMskAromAM teo brAhmaNatyAra bAda chelAM varSoM mATe saMnyasta. A saMnyAsI onI , dharmanA upAdhyAya ne nimaMtratA hatA. bauddha agara jaina Dhabe ja jaina ane bauddhanA saMpradAyo I. sa. pUrva chaThA sai- bhikSa mo te lokonA dharmAcArya tarIkena kAma karatA, kAmAM astitvamAM AvyA hatA. phera mAtra eTalo ja ke jaka paraMtu te manuM gorapadaM to brAhmaNo ja karatA rahetA hatA. jaino tathA bauddhonI mAphaka brAhmaNoe moTI bhikssusNsthaao| racI na hatI. e dharmoe brAhmaNa saMnyAsIonA vidhi- A uparathI jaNAze ke bauddha ane jainadharmamAM ghaj niyamonuM ja anukaraNa karyu hatuM. ane tethI ja bauddha ane sAmya hovArnu kAraNa temanA vakhatanI paristhiti ja hatI. jainomAM sAmya hovAnuM kAraNa maLe che. ahiMsAno siddhAnta bAkI siddhAMta ane prakriyA viSayaka teomA ghaNI bhinnaje bauddho ane jainomAM khAsa agatyano gaNAya che te mULa tAo cha, ane te eTalI badhI tathA eTalI jhINavaTavALI brAhmaNa dharmanA saMnyAsIomAe paLAto hato. kALakrame ane paribhASika che ke AvA nAnA lekhamA hu~ bhAgye ja brAhmaNadharmamA evI eka vRtti udbhavI ke saMnyasta Azra- tenuM vivecana karI zakuM. tema ja tevu vivecana ghaNAne mamAM brAhmaNa zivAya bIjA loko dAkhala thaI zake nahIM; nIrasa paNa lAge. jemane temAM rasa paDe ema hoya temane ane prAyaH e kAraNane lodhe ja, brAhmaNetara jJAtio mATe pro. jekobInAM jaina sUtronA bhASAMtaronI prastAvanAo A jaina ane bauddha saMnyAsI Azrama sthapAyA hatA. emAM jovA mArI bhalAmaNa che. the bAbato ke jenA viSeno paNa prathama to kSatrione ja avakAza hato. paraMtu pAcha- ullekha bIje koI ThekANe thayo nathI te, mArA mata pramANe, Aho! Shrutgyanam Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anhannent AAKAAN .AR AMAnnar jaina sAhitya saMzodhaka [khaMDa, A be dharmo siddhAMta ane prakriyAmAno khAsa taphAvata ja- tathA koI duSTane bahiSkRta paNa karavAmAM Avato nahIM; NAvI zake che. 'triratna' nAmano prakhyAta zabda bauddho TuMkANamAM eja ke temanA paMthanA sAdhAraNa lokonI ane jainone sAmAnya cha, jeno artha bauddho buddha, dharma sthiti evI zithila tathA asaMbaddha hatI ke bauddha paMthano ane saMgha kare cha; ane jaina loko samyakdarzana, sabhya- amuyAyI sAthe sAthe bIjA paMthano paNa hoI zake; kAraNa jJAna, ane samyakAcAra kare che. beU dharmanA A mudrA- ke te mATe koI jAtanA khAsa niyamo na hatA. huM buddhanA lekho khAsa vicArasUcaka che. bauddha lokono mudrAlekha Adhi- mahAn saMghamAMno eka chu tathA tenA dhArmika phAyadA o bhautika arthavALo che ane jainono AdhyAtmika arthamA che. huM uThAbu chu; AvI magarurInI lAgaNI rAkhavA no avipahelA artha uparathI jaNAya cha ke buddha dharmamA vyAvahArika kAra bauddha upAsakone na hato. jainonA zrAvakAdinI ane jIvaMta utsAha bharelo che, ane bIjA artha uparayI sthiti AthI judI ja che. bauddha upAsaka karatAM taddana judo jaNAya che ke jaina dharma vicAromAM bahanAro ane asAha- ja rIte teo potAnA savanA khAsa Avazyaka aMga tarIke sika che.A anumAnane beU dharmanA itihAsI samarthana maLe gaNAtA; ane potAno gADha saMbaMdha bhikSuo sAthe joDAche.potAnA capaLa ane pravartaka utsAhathI bauddhadharma, hiMdustA- elo cha ema teo mAnatA. A bAvatamA bauddhadharme himAnanI bahAra prasaryo, ane phakta eka bhikSu saMpradAyamAMthI laya jevaDI moTI bhUla karI che; ane A bhUlane lIdhe ja vikasita thaIne silona, barmA, tibeTa,tathA anya bhAgomAM te hiMdustAna ke jyA teno khAsa prAdurbhAva thayo hato vadhIne eka mahAn dharma tarIke pariNata thayo; paNa jaina- tyAMthI, jaDamULathI jato rahyo che. AgaLa vadhatA I. sa. dharma zAntavRttIthI mAtra hindamAM ja cAlu rahyo. bIjo nA sAtamA saikAthI asarakAraka banatA jatA lokonA zabda jeno jaino ane bauddho bane upayoga kare che te dhArmika vaLaNamA pheraphAra thato hovAne lIdhe prakhyAta 'saMgha' zabda che. jainonA saMbamAM cAra prakAranA mANaso. cInI bhusAphara huentsaMganA samayamA bauddha dharmamA oTa no samAveza thAya che-jema ke bhikSu, bhikSuNI, zrAvaka thato gayo; ane temAM paNa kALakrame navamA saikAmAM zaMkaane zrAvikA. bauddha lokAnA saMghamAM phakta bhikSuo ane rAcArye prakaTAvelI brAhmaNa dharmanI saMsthAonA sacoTa bhikSuNI ono ja samAveza thAya che. te paMthamAM itara lokone virodhane lIdhe paDyA para pAdu mAravA jevaM thayu. Akhare koI khAsa nAmathI saMpradAyamAM joDavAmAM AvyA nathI. jyAre bAramA ane teramA saikAmAM bhAratavarSa upara, ucchepotAnA paMthanA loko sAtha koI prakAranA vyavasthita daka musalamAnonI svArIo thayA lAgI tyAre, tArAnAtha saMbaMdha vinA koI paNa bhikSusaMbana bhI zake nahIM, e spaSTa ane minhAjahInanI tavArIkhomAM jaNAvyA pramANe thoDA ja che. kAraNa ke potAnA saMpradAyanA astitvanI khAtara ghaNAM bAkI rahelA bauddha vihAro tathA caityone sakhata potAnA pathanA loko pAsethI dravya vigere meLavavAnI AghAta pahoMcyo, jethI bauddhadharma kevaLa chinnabhinna dazAmAM dareka saMghane khAsa karIne jarUra rahe cha ja. paNa e beU AvI aMte nAza pAmyo. teNe mULathI ja potAnA upAsapaMthonuM vartana potAnA upAsako tarapha taddana bhinna bhinna kone bhikSusaMghaptAthe gADha saMbaMdhamA rAkhyA nahIM, tema ja prakAranuM hatuM. bauddhomAM bhikSuonI bAbatamAM kAMI kahevA- pAchaLathI paNa te saMbaMdha yojAI zakayo nahIM, tethI karIne karavAno bIjAone koI adhikAra na hato. lokone sAdhAraNa upAsako pAchA brAhmaNa dharmamA joDAI gayA saMghamAM koI vidhipurassara dAkhala karavAmAM AvatA na ane tethI brAhmaNo kevaLa gorapadaM karavAne badale, puna: bauddha hatA. temane koI jAtanI pratijJAo levAnI na hatI.temanA dharmanA pahelAMnA samaya pramANe gorapadaM tema ja AcAryapa, AcArone mATe koI vidhi-niSecano khAsa graMtha na hato. baMne karavA lAgyA. phakta thoDAka loko, ane khAsa karIne temane mATe koI viziSTa dharmakriyA karavAmAM AvatI nahIM; baMgALanA keTalAka loko, brAmhaNadharmamAM na bhaLatAM buddha Aho! Shrutgyanam Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 tathA bhikSusaMgha vinA paNa bauddha dharmanI patita ane vizIrNa avasthAmA paDyA rahyA ke jesane jotAM sAdhAraNa rIte pahelAMnA jAho jalAlIvALA boddhadharmanuM bhAgye ja koI bhAna thA. bauddhadharmanA A avazeSa rahelA upAsakonI zodha karavAnuM mAna ApaNA joInTa philolojikala sekreTarI paMDita haraprasAda zAstrIne ghaTe che. temaNe ja prakhyAta bauddha trayImAMnA 'dharma' nA anuyAyI tarIke te lokone zodhI kahADyA che, ane 1895 nA ApaNI saMsthAnA jarnalamA temanI hakIkata prasiddha karI che. A loko uparathI ja dharmatolA sTrITa AvuM nAma vaDhAyuM che, tathA hanI paNa jAUM bAjAra sTrITamAM temanuM dharmacaitya maujUda che. DaoN. hornalanA jainadharma viSenA vicAro bauddha dharmanA A prakAranA vinAzakALa daramyAna jaina dharmanI sthiti taddana judI ja hatI. ane tethI te hajI paNa nirvighnapaNe cAlyA kare che tathA tenA sAbuko ane zrAvakasaMyo hajI paNa pazcima tathA dakSiNa hindamAM ane baMgAlamAM dRSTigocara thAya che. temanI evI eka saMsthA ApaNI najIkamAM AvelA mANikatolA parAmA ja maujuda che. junA vakhatanI dhArmika bhikSusaMsthA omAMthI hAla jIvatI jAgatI evI phakta e eka jainadharmanI ja saMsthA che. alabat AvI aikAMtika saMsthAnA itihAsamAMthI janasa* mAjane rasa paDe evo khorAka to bhAgye ja maLI zake; to paNa je eka bAbata ApaNA dhyAna upara khAsa ghasAro karI zake che te e che, ke A dharma paNa zvetAmbara ane digaMbara evA be paMthamAM vibhakta thaI gaelo che. A vibhAga thavAnuM kAraNa e shbd| uparathI ja sUcita thAya che. eDale ke nyUnAdhika vastro paheravAnA vikhavAda uparathI A bhAgoM paDelA che. A uparAMta pAchaLathI siddhAMta ane prakiyAmAM paNa beU saMpradAyo keToka bheda thalo che, paNa 'te janasamAja mATe vizeSa rasotpAdaka nathI. jainavarmanA A bane saMpradAya vibhakta tena ja virodhI avasthAmA rahyA kare che. beUnuM sAhitya paNa bhinna che; paraMtu ' aMgo ane 'pUrvo' nA nAme je junuM dhArmika sAhitya che te mAtra zvetAmbarAnuM ja gaNAya che. vakhata jatAM Ai bhAgomAMthI saMpradAyo ane sAdhuonA aneka phAMTA ni. 199 kaLyA che. bauddhonoM tathA jainono aitihAsika zokha ekasarakhI rIte vRddhiMgata thalo che.. teoe niyamita rIte potAnA dharmAcAryoM tathA guruonI paTTAvalIo jALavI rAkhelI che, jemAMnI ghaNI kharI pro. bulhare, DaoN. klATe, tathA meM iMDiyana enTIkverImAM ane epigrAphiA iMDi kAmAM prasiddha karI che. vizeSamAM temanA dhArmika tathA anya pustakomAM paNa aitihAsika bAvatonI nodho vAraMvAra jovAmAM Ave che. AdhI bAbatone uparyukta vidvAno uparAMta pro. vebara tathA pro. bhANDArakare paNa judI judI kADhIne saMgRhIta karI che. e sAhityamAthI hajI paNa evI ghaNI bAbato tAravI kaDhAya tema che, jenI TraMka rupa reSA huM ahiM nIce varNavaM chaM. mahAvIranuM nirvANa thayAM pachI bIjA saikAmAM- I0sa0 pUrve lagabhaga 310 mAM-magadha dezamAM eTale hAlanA vi hAra prAMtamAM dvAdaza vArSika dukAla paDyo. te vakhate jainadharma bihAraprAMta oLaMgI bahAra nIkaLyo hato ema jajAya che. te samaye tyAMno rAjA mauryavaMzIya caMdragupta hato. tathA adyApi avibhakta jainadharmanA AcAryapada para bhadrabAhu pratiSThita hatA. dukALanI AphatamAM keTalAka sAdhuoM sAtha bhadrabAhu dakSiNa tarapha karNATakamA nIkaLI gayA ane magadhamAM temanI jagyA sthUlabhadra bhogavavA lAgyA. lagabhaga dukALanA aMtamAM, paNa bhadrabAhunI gera hAjarImAM, pATalIputra ( paTanA ) mAM eka sabhA thaI jeNe agyAra aMgo tathA cauda pUrvo ke jeno samAveza bAramA aMgamAM thAya che te bhegAM karyo. durbhikSanA Apatti samayamAM je je harakato pedA thaI tenI asara jaina dharmanI prakiyA upara paNa thaI. sAdhuone mATe sAdhAraNa evo niyama hato ke temaNe nagna ja rahevuM joIe, jo ke apavAdarUpe keTalAka nabaLA sAdhuo amuka vastra paherezanI rajA paNa ApavAmAM AvelI hatI. magadhamA rahelA te keTalAka sAdhuoMne vakhatanI jarurIyAta 4. juo pro. vecaranuM 'pheTalAga oNpha jaina menyuskrIpTas ' 1888 ne 92; tathA pro. bhAMDArakaranI raraporTa oNpha dhI sarca phaoNra menskrIpTa 1883-4 vizeSa hakikata mATe vaLI juo. pro. jekobInI jainamutraunI prastAvanA ( bhAga 2 ) Aho! Shrutgyanam Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 jaina sAhitya saMzodhaka pramANe ema lAgyuM ke nagna dazA choDI ApaNe have zveta lAgI. tethI temane vyavasthita karavAnI jaina samAjane vastra paheravAM joIe. ethI ulaTuM keTalAka sAdhuo dhamadhi- atyaMta AvazyakatA lAgI ane TeTalAmATe Akhare saMpratAthI e vicArane vaza na thatAM potAnA varganA sAdhuone dAyanA eka mukhya AcArya devardhinI dekharekha taLe gujamATe nirvastra rahebAno pharajIyAta vidhi banAvyo, ane rAtamAM AvelA vallabhI nagaramAM eka sabhA bharatemanAthI alaga thaI dUra jatA rahA. durbhikSa pachI jyAre vAmAM AvI. pharIthI deza AbAda thayo tyAre te pelA sAdhuo pAchA A daMtakathA uparathI ema jaNAya che ke zvetAmbaroe AvyA parantu temanI gerahAjarImA zvetavastra peharavAno . " surakSita rAkhelA jaina siddhAntagraMtho I. sa. pahelAMnA niyama rUDha thaI gaelo hovAthI teo tyAMnA sAdhuo lagabhaga cauthA saikAnA aMta athavA trIjA saikAnA prAraMbha sAthe bhegA maLI zakyA nahIM. A gate digambaro ane __ jeTalA junA che, kAraNa ke pATalI putranI sabhA lagamaga zvetAMbaronI bhinnatAnA pAyo naMkhAyo. AnA pariNAme [I. sa. pUrve 300 mAM tharalI; ane te vakhate ja A pATalIputramA saMgRhIta thaelA dhArmika graMthone digambaro Agamo saMgRhIta thayA hatA. A hakIkata uparathI sUcita e mAnya rAkhyA nahIM ane tethI teo kahevA lAgyA ke thAya ke ke e graMtho te vakhata pahelo paNa vidyamAna hovA amArA 'pUrvo' ane 'aMgo' naSTa thaI gayAM che. zaruAtamAM joIe ane jaina daMtakathA paNa ema kaI che ke mahAvIre pA. A vibhAga bahu mahattvano na to parantu keTalAka saikA pachI nAnA pAne prathama po bhIkhalyA hata eTale lagamaga I. sa. 79agara82mAM A vibhAgoe custa- ane te pUrvo uparathI gaNadharoe navAM ' aMgo' banAvyAM rUpa dhAraNa kayu. vibhakta thavA viSa beU pakSanu ekamatya cha, hatA. pUrvo' eTale 'pahelAM'nA graMtho arthAt ' aMgo' nI parantu vibhakta thavAnA varSa mATe 3 varSanI bhinnatA jovAmAM / pahelA thaelA graMtho. pATalIputranI sabhA vakhate, jainonA kahevA na Ave cha. A samaye vihAra prAMtamAthI nIkaLIne jainadharme pramANe te graMthomAno keTaloka bhAga nAza pAmyA hato, dhaNI dUra sudhI potAno prasAra karyo hato tathA potAnI ane tethI bAkI rahelA bhAgane bAramA -- aMga' tarIke keTalIka saMsthAo ane pakSo vadhAryA hatA; ane ApaNe saMgrahIta karavAmAM Avyo. eka jaina daMtakathA ema jaNAve AgaLa joIzaM ke A vakhate temaNe mathurAmAM paNa eka ke ke maLamAM je siddhAnta graMtho hatA, temAthI bAkI rahelA sArI saMsthA sthApI hatI. tavArIkha uparathI ema jaNAya graMthone pATalIputranI sabhAmA punaH saMzodhita karI te samakeke A pramANe vistRta thavAnI pravRtti khAsa karAna, yane anakala Ave tevA navA rUpamA goThavavAmAM AvyA. hai sa. paDelAnAM trIjA sakAmAM zvetAmbarAcArya suhastin jaina dharma ane tenA itihAsa viSe A pramANe daMtanA samayamAM vadhI hatI. kAraNa ke se vakhatanI paTTAvalImA rAmA kathA o che. trIseka varSa pahelA A daMtakathAone bila. vibhAgo ane upavibhAgonI asAdhAraNa bharatI jovAmA kala bevajada gaNavAmAM AvatI hatI, parantu have tevI Ave che. ane eTaluM to nizcita ja che ke I. sa. pahe- vRttine, jaina sAhityamA dekhAI AvatI aitihAsika cokalAMnA bIjA saikAnI madhyamAM jainadharma orIsAnA dakSiNa .. " sAI ane jhINavaTane lIdhe sakhata phaTako lAgyo che. gata / bhAga sudhI pahoMcI gayo hato. kema ke kaTaka AgaLanA varSomAM pro. jekobI, pro. lyumaeNna ane meM prasiddha karelA khaMDagiri parvatanA khAravelanA lekhamAM jainono khAsa ullekha jaina pustako uparathI A daMtakathAonI satyatA vizeSa thaelo che. mAluma paDatI jAya che. pro. jekobIe jaina siddhAnta kALakrame pATaliputramA saMgRhIta thaelA jaina siddhAnto graMthonI bhASA ane zailInI bArIka tapAsa karIne temanA pharI keTalIka avyavasthAmAM paDyA, ane hastalikhita purANapaNA viSenuM potAnuM prAmANika mata prasiddha kayu che, pratonA abhAvane lIdhe temanA nAzanI paNa taiyArI thavA to paNa jyAM sudhI A daMtakathAo viSe acuka ane Aho! Shrutgyanam Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka * DA0 honalanA jaina dharma viSenA vicAro. 201 svataMtra purAvA maLI zake nahIM tyAM sudhI temanA upara athavA sAdhvionA upadezathI e kArya karavAmAM Avyu saMpUrNa vizvAsa rAkhI zakAya nahIM, e svAbhAvika ja che. tenAM ana je gaNa agara saMghanA teo anuyAyI hatA paraMtu have AvA svataMtra pUrAvAnI zodho paNa gayA varSomAM tenAM nAmo ApelA che. A samarpaNanA lekhomAthI ghaNI thaelI che, ane tenu mAna vIenAnA pro. bulharanI tItra upayogI bAbatonA vizvasanIya purAvAo maLI Ave che. buddhine ghaTe che. I. sa. 1871 mAM mejara janarala sara prathama to A lekhomA upadezaka tarIke ulikhita e. kanImhAne mathurAnA kaMkAlI TIlAnA khaMDeromAMthI sAdhu agara sAdhvi onA je je gaNa-saMgha zodhI kADhelA lekhAnu punarnirIkSaNa karIna pro. bulhare AdinAM nAmo emAM ApelA che te gaNAdi I. sa. nA tamAMnA kaTalAka lakhImA jainAnA keTalAka AcAryoM ane pahelA ane bIjA saikAmA vidyamAna hatA e. pAbatanA vibhAgonAM khAsa nAmI zodhI kADhA; ana tethI te vakha- purAvo kalpasUtra ane bIja! jaina graMthomAMthI ApaNane tanA AkI laoNjI mala savrhe khAtAna, baDA DaoN0 je maLI Ave che. je kauTika nAmanA gaNano emAM vAraMvAra bargesa dvArA te TekarAne barAbara khodAvavAnI vyavasthA kara- ullakha thaelo ke te gaNa susthitAcArya sthApelo hato. vAmAM AvI, je mujaba DaoN0 phuhararanA adhyakSapaNA nIce A susthita I. sa. panA bojA saikAnA pUrvArdhamA saMghanA 1889 thA 1893 sudhI ana punaH 1896 mA tenu AcArya tarIke vidyamAna itA. spaSTa rIteja AgaNa jainonI khodANa kAma karavAmAM Avyu. AthI bIjA ghnn| navA vetAMbara zAkhAno hato. ArIta ApaNane Alekho upalekho hAtha lAgyA ane tenI nakalo DaoN0 bulhara tarapha rathI I. sa. pUrvenA bIjA saikAnA madhyamAM jaina zvetAMbara ravAnA karavAmAM AvI. temaNa te lekho, parIkSaNa karI saMpradAyanI vidyamAnatAno parokSa purAvo maLe che eTalaM tamAthI keTalAka khAsa khAsa lekho cUMTI kADhathA ane ja nahIM paNa I. sa. nA prAraMbhanA be saikAmAM e saMpradAya vIenA orIenTala jarnalamAM tathA epIgrAphIA iMDI- no kauTika nAme gaNa mathurAsudhI phelAelo hato teno kAnA prathama be pustakomA prasiddha karyA. AmAMnA keTa. pratyakSa purAvo paNa maLe che. tathA e lekhomAM teno je lAka lekho dhaNA upayogI che. kAraNa ke temAM iMDo vAraMvAra ullekha Ave che tethI te mathurAmAM sArI peThe jAsithIyana saMvata e.Tale ke iMDo-sithIyana rAjA kaniSka, melo dRzaM ema paNa spaSTa jaNAyake. te samaya bulanda haviSka ane vasudeva upayoga karalA saMktanI mitio zaheramAM paNa eka evI saMsthA hatI jeno purAvo e lekhoApelI che. arAjAo I0 sa0 nA prathama ye saMkA omAM mAM AvatA uJcanagara athavA vAraNa nAmanA samudAyanA thaelA che ane tamanu rAjya hiMdanA uttara-pazcima kinA- sAdhuonAM nAmo uparathI maLe che. e banne nAmo ukta rAthI TeSTha mathurAsudhI prasayuM hatuM. A lekhonI miti, te zaheranA junAM nAmo hatA. saMvatnA 5 thA 98 mAM varSa sudhInI che, je I0 sa0 nA bIjI bAbata e ke ke, saMghanA eka aMga tarIke 83 thI 176 varSanI barAbara thAya che. AmAMnA ghaNA sAdhvI vargane je gaNavAmAM Ave chetenI hayAtIno purAvo lekho to jaina pratimA onI besaNI Upara kAtarelA che. paNa A lakho paro pADe i. ane te uparathI vizeSa e temAM te mUrti bana vanAra zrAvaka agara zrAvikAonA, je paNa hakIkata maLI Ave che ke potAnA dharmano vikAsa maMdiramAM te mUrti sthApita karavAmAM AdhI tenAM, je sAdhu karavAmAM A sAdhvI o paNa vaNo bhAga letI hatI, ane 5 A viSayanI gaMdha khoLanA temanA lekho vIenA orienTala khAsa karIne zrAvikAomAM. kAraNa ke eka apavAda jarnala, 10.7 thI 91, ane 1896 mA prasiddha thavA che; tema ja sivAya badhI ja zrAvikAoe sAdhvIonA upadezayo 1897 nA imbhirIyala ekeDemI oNpha sAyansanA janalamAM paNa pratimA samarpaNa karavAna jaNAvyuM che. A vAta ne jaina temaNe te prakaTa karAvyA he. 6 juma temanA sarve riporTara, bhAga 2. siddhAnta graMthonA lakhANathI samarthana paNa maLe cha. jaina Aho! Shrutgyanam Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka. dhanamA garara ane zvetAmbara e ba vibhAgo ghaNA junA lekhomAMrthI thaI zake ema che, e siddha karavA bhATe ghaNA yavatIM paDelA cha teno paNa eka adhika pUrAvo AmAMthI vistRta pUrAvA huM ApI zakuM tema chu; parantu tema karavA maLI ave. digambaro potAnA saMghamA strIAna sAmala karatA A viSayamA rasa lenAra sajjanAne pro. bulharanA karatAnathI. phakta zvatAmbaro ja tema kare cha. tethI Ale- lekhA ja svayaM vAMcI levAnI hu~ bhalAmaNa karavI yogya kho uparathI ema sid thAya cha ke bhathurAmAMnI A saMsthA dhAraM chu. hajI je eka bAbata mAre svAsa jaNAvavI joIe. shvetaambren| ja hatI tathA I. sa. nA prathama saMkAmAM A te e.che ke, supasiddha cakra ane stUpa tathA tenA anya vibhakta avasthA barAvara nizcita thae lI hatI. aMgo e bauddha dharmanA ja khAsa bAhya cinho manAya che; ___A uso uparathI eka bIjI hakIkata e maLe ke paNa 1883 mAM lIDana mukAme bharAelI chaTThI 'inTarake jaina saMghamA zrAvaka-zrAvikAonI vyavasthita racanA nazanala kAgrasa Apha nezanala kA~gresa oNpha orIenTAlIsTas' AgaLa karI se upara sUcanA karelI jake jaina saMghamAM vAMcelA lekhamAM marDama paMDita bhagavAnalAla iMdrajIe ApaNa eka agatyano vibhAga gaNAyakajadharmanI unna- batAvI Apyu hatu ke jaina loko paNa stUpone pUje che. timA dhagI mahattvanI bAbata che. e lekhomAM zrAvaka ane ane have pro. bulhare UMDI zodha khoLa karyA zrAvikA evA zabdo vaparAelA che jene hAla sarAvagI pachI sapramANa siddha karyu che ke caka ane stUpa vidhepaNa kAmAM Ave che. bauddhomA paNa zrAvaka zabda vapa. nI adyApi cAlatI AvatI vidvAnonI mAnyatA kevaLa rAelA u paNa tyAM teno artha arhat ( amuka kakSAno bhUla bharelI che. mathurAmAthI eka jaina stUpanAM avazeSa sudhAM sAdhu) evo karavAmAM Ave che. A hakikata zrAvakonI prakaTa rIte maLI AvyA che. pahelAthI thatI AvatI bhUlane cokasa sitiviSe ullekha kare.ke eTaluMga nahIM, paNa jaina lIdhe zaruAtamA ema lAgyuM hatuM ke A stUpa paNa bauddhono ane baud e be mahAn dharmonI viziSTatAnuM paNa spaSTa haze; parantu tenI bAjuethI jyAre be jaina maMdironA avapratipAdana kare che. zeSo maLI AvyA tathA jaina lekho ane pratimAo vigere eka pIjI upayogI bAbata e cha, ke te lekhomA zrAva paNa tyAM maLI AvyAM tyAre A stUpa paNa jainono ja konI jAtividhe paNa vAraMvAra ullekha Avalo che. jaina agara hovo joIe, te viSayamA pachI koI jAtanI zaMkA rahI bauddhadharma varNAzrama dUra karavA mAMge che, evI je mAnyatA na nahIM. tyArabAda keTalAka kotarelA pattharo paNa maLelA he, cha ta tahana khoTI cha ema meM pahelAM jaNAvelaM. eka jenA upara tenA bIjA apayazo sAthe jaina stUpono mANasa zrAvaka banavAthI varNabhraSTa thato nathI. te yotAnI AkAra kotarelo che. ApaNe hAla sudhI jene bauddha jAsino dhaMdho-rojagAra choDI zake cha. parantu kanyAnI stUpo mAnatA AvyA chIe tenA jevA ja A stUpo ke. Apale mATe tathA anya vyavahAra mATe to tene popAnI janI pro. bulhare to potArnu anumAna AgaLa doDAvIne ema jAtino ja Azrita rahaQ paMDe che. eka lekhamA eka lahAra paNa kayuM che ke stUpa-pUjA e junA vakhatamA phakta jaina dAna ApyAnuM varNavyuM che. jaina thayA pachI te luhAra banyo ane bauddha ja karatA ema nahIM, paraMtu custa saMnyAsIo - haze ema pAnatuM bhUla bharelu che, kAraNa ke zrAvakone mATe to (brAhmaNa dharmanA ) paNa karatA hatA. eka jaina pratimAnI luhAranA dhaMdhAnA niSedha karelo che. tethI A ulekha tenA besaNI jenA upara kotarakAma tathA lekha cha tanI zodha bApadAdAnI tathA tenI jAti mATe ja ze. to paNa ema khAsa jANavA jaivI cha. temAM bauddha pratimAonI mAphaka jaNAya che ke hAlanI mAphaka te bakhate paNa ghaNA kharA ja eka trizUla upara caka kADheluM che. A uparathI ema zrAvako vepArI varganA ja hatA. . siddha thAya che ke cakranu cinha e kevaLa bauddhonu ja nayI. jaina graMthAmAM ApelI dhagI bAbatotuM samarthana A. te lekhamA jaNAvyA pramANe, te pratimA, eka sAdhunA Aho! Shrutgyanam Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 aMka 4] DA0 hormalanA jaina dharma viSenA vicAro upadezathI eka zrAvikAe pratiSThita karI hatI. e beUnI hato ane te vakhate tenI marAmata vigare ma AkRtio paNa, A pavitra cinhanI teo stuti karatA Avo hatI; tathA temAM pattharo besAvamA jAgyA hatA. hoya tema, kotaravAmAM AvI che. vatrI lekhamA ema paNa mULa te stUpa IMTono banelo hato ane pArzvanAthane sama ullekha che ke, I. sa. 157 ne maLatI sAlamAM, Arpita karelI suvarNavAla temAM mukelI hatI. ema kAmAM devanirmita stUpamAM pratimA besADavAmAM AvI. ' devani Ave che ke e suvarNa thALa mathurAmAM devoe AgI hatI mita' e zabdathI sUcita thAya che ke e stUpa bahu ja juno ane ghaNA bakhata suvI jainone pUjA karavA mATe te bahAra hovo jo Ie. kAraNa ke I. sa. nA bIjA saikAmAM rAkhavAsAM yAvI htI. paraMtu pAchathI jyAre mathurAnA eka teno mULa itihAsa bhUlI javAyo hato ane tenuM sthAna junA rAjAnI te pALI paDAvI levAnI icchA thaI lAre eka daMtakathAe lIdhuM hatuM, tethI ApaNe to e ja nizcaya tenA upara IMTono A stUpa banAvavAmAM Ayo upara AvI zakIe ke ghaNA saikA pahelA e stUpa nirmita A samaya te, vaNA bhAge I. sa. pahelAMnA bInAkAnI thayo haze . mo. bulhare zodhalI e bAbatane eka jaina graMtha- ho, jyAre prathama ja jaino mathurAnAM vAta karA lAgyA mAMthI Teko paNa maLe che.' te daMtakathA pramANe I0 hatA. e thALa te o kadAva bihAramAthI chAvyA nA 9 mA saikAmAM te stUpa hayAtI dharAvato haze ane je rAjAra, thALa paDAvI levAnI icchA 1 e graMtha te jitaprabhakRta tIrthakala cha. e viSayamA vizeSa varNa kI, te kadAna I. sa. nI zaruAtamAM asala caDhAvato na mATe 'bIesa ekeDamI oNpha sAyansIz2anA, kArya vivaraNa mAM jubho. iMDo- sIviyana kaniSka rAjA ho. sa0 Aho ! Shrutgyanam Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 jaina sAhitya saMzodhaka mahAvIra nirmANano samaya-vicAra [* jemanI aitihAsika viSaya tarapha rucI che ane je o e viSayanA lekhornu mamanapUrvaka adhyayana-zravaNa kare che teo sArI peThe jANe che ke, jaina itihAsa ane jaina kALagaNAnAnA OM namaH rUpe je zramaga bhagavAn zrI mahAvIra devano nirvANa-samaya cha tenA viSayamA purAtattvavettAomAM Aja dhaNAM varSothI paraspara matabheda ane vAda-vivAda cAlI rahyo che. jaina dharmanA prAcIna sAhityamA paNa khuda e bAbatamA ekatA jaNAtI nathI. mahAvIradevanA nirvANa samaya, e jaina itihAsamAM to sauthI agra bhAga majave che; parantu akhila bhAratIya itihAsamAM paNa tenI teralI ja mahattA che ane e kAraNane laIne purAtatvajJonA mATe te eka vaNo ja agatyano savAla thaI rahyo che. sAmAnya rIte jaina graMthonI vaLaNa uparathI ema mAnavAmAM Ave che ke, hindustAnamA vartamAnamA je vikrama saMvatnA nAma saMvat pravarte che tenA prAraMbha pahelA 470 varSe, ane I0 sa0 527 pUrve, zramaNa bhagavAn zrImahAvIranuM nirvANa thayuM hatuM. jaina dharmanA digaMbara ane zvetAMbara nAmanA bane prAcIna saMpradAyonA ghaNA graMtho uparathI e nirNaya nikaLe che. paraMtu prasiddha jaina sAhityajJa jarmana vidvAn DA. harmana jekobIe, AcArya zrI hemacandranA eka ullekhathI prerAI e nirNayamA zaMkA upasthita karI ane tene maLatAM vIjA keTalAMka pramANAno Azraya laI, e junI mAnyatAne asaMbaddha jaNAvI. tyAra pachI bIjA ghaNAka vidvAnoe e saMbaMdhamAM, paraspara khaMDana-maMDana cAlu kayu ana eka bI jAe pota potAnA kathanane satya siddha karavA aneka jAtano UhApoha karyo. jArla cAra peMTiyara nAmanA eka vidvAne -- iMDiyana enTIkverI' nAmanA suprasid mAsika patranA san 1914 nA jUna, julAI ane AgaSTa mAsanA aMkomA, e viSayano eka vaNo ja vistRta lekha lakhyo' ane temAM mahAvIra nirvANa vikrama saMvat pUrve 470 varSe nahIM paraMtu 410 varSe (I0 sa0 467 pUrva) thayuM hatu, ane paraMparApramANe je gaNanA gaNavAmAM Ave cha temAM 60 varSa vadhAre che te kamI karavA joIe, ema siddha karavA vizeSa prayAsa ko hato. potAnA e vistRta lekhamAM prathama to e vidvAne ema siddha karyu ke, merutuMgAcArya vigerenA vicArazreNI Adi graMthomA jaina kALagaNanA saMbaMdhI je pAcIna gAthAo ApelI che, temAM jaNAvelA rAjAono koI paNa prakArano paraspara aitihAsika saMbaMdha cheja nahIM. tema ja mahAvIra nirvANa pachI 470 varSe je vikrama rAjA thavAno ullekha ke teno itihAsamA kyAe astitva nathI. mATe e purANI gAthAomA je prakAre kALagaNanA karavAmAM AvI che ane je rAjAonA rAjyakALa ApyA che te nirmULa che. lakhanA bIjA bhAgamA e vidvAne ema batAvyuM ke sAmaNNaphalasutta vigere keTalAka bauddha graMtho uparathI jaNAya che ke, mahAvIradeva ane buddhadeva bane samakAlIna hatA; ane bauddha grNth| pramANe buddhadevano nirvANa I0 sa0 parye 477 varSe thayu hatuM. janarala kaniMghAma ane mokSamullare paNa e tArIkha mAnya rAkhI che. buddhadevanI mRtyusamaya 80 varSanI avasthA hatI. to have jovAnuM ke, gAthAomAM jaNAvyA pramANe jo mahAvIra devano aMtakALa I.sa. parve 527 varSe thayo hoya to te vakhate baddhadevanI umara phakta 30 paraMtu e sau koI mAne cha ke chatrIsa varSanI ummara pahelA to gautama buddhane bodhijJAna paNa thayuM na hotuM, to pachI temanA *A lekha cAreka varSa upara lakhAyo ito. ane eka patramA te vakhata prakaTa karAyo hato. have ApaNa viSayanA badhAkho A patramA kramathI prakaTa karavAno vicAra rAkhyA che tethI A lekha aha prakaTa karavA Avazyaka bhAnya che.-naMdika 'lekha se anuvAda hara prch|naa aMkomA AvAmAM Avaze.-saMpAdaka, Aho I Shrutgyanam Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka mahAvIra nirvANano samaya-vicAra. anuyAyio to thAya ja kyA thI. tethI have siddha che ke mahAvIra devatuM nirvANa jo ukta kathana pramANe thayuM hoya, to pachI temanI, buddhadevanI sAthe samakAlInatA zI rIte maLI zake cha ?vaLI ema paNa kahevAmAM Ave che ke mahAvIra ane buddhadeva bane ajAtazatru (zreNikanA putra ) nA rAjyakALamAM maujuda hatA, aitihAsika ullekho pramANe ajAtazatru buddhadevanA mUtya parve 8 varSe rAjagAdIe beTho hato ane teNe ekaMdara 32 varSa suvI rAjya kayu. A rIte ukta jaina gAthA o pramANe jo mahAvIra nirvANa mAnavAmAM Ave to A hakIkata paNa baMdha besatI Ave tema nathI. tethI yA to mahA vIranirvANano samaya ukta samayathI A tarapha ANavo joIe ane yA to buddhadevano nirvANasamaya pAchaLa haThAvavo jAIe. paraMtu buddhadevano nirvANasamaya to cokasa gaNatarIe gaNelo che ane mahAvIrano samaya mAtra anumAnathI kalpI lIdhelo cha, mATe tene 60 varSa A tarapha khaseDavAnI jarurata cha. AnI puSTimAM hemacandrAcArthanA pariziSTa parva nuM kathana paNa upalabdha che A viSayamAM, AvI rIte, e lekhamAM te vidvAne vaNA ja laMbANathI carcA karI che. upara ja jaNAyu cha ke, jaina itihAsanA mATe A eka vaNo ja agatyano savAla che ane enA nirAkaraNa upara ja jainadharmanA sAhitya ane itihAsanI vAstavika ane Rmika racanA racI zakAya che, ane teTalA mATe, jaina vidvAnoe, e bAbata khAsa prayatna karavAnI jarUrata hatAH paraMtu joIe kIe ke saMkhya'baMdha jaina AcAryamAthI koIe. paNa, jamAnI gAdInA pote vArasa thavA jAya cha temanI, kharI tArIkha khoLI kADhayA maTe jarAe prayatna kayoM nathI. prayatna karavAnI vAta to dra rahI, parantu duniyAnA bIjA vidvAno e viSayamAM zo baDa-prathaLa karI rahyA che tenI khabara sudhAM mekavavAnI darakAra karatA nathI! astuzrIyuta kAzIprasAda jI jAyasavAla em. e. ( AzaphArDa yunivarsiTI. ) bArisTara-eTa-laoN karIne paTanAmA eka vidvAn gRhastha cha. hiMdustAnanA nAmI aitihAsikomAMnA tao eka che. temaNe bhAratanA prAcIna itihAsasambaMdhI dho UhApoha ko cha ane keTa lAka pAzcAtyonA bhrAMta vicArono kSaNa ja uttamatApUrvaka saMskAra ko cha ane aneka aitihAsika guMcavADAo ukelyA ke. prasaMgopAtathI mahAvIranA nivANa samayano paNa temaNe keTaleka ThekANe ullekha karelo che, ane upara jaNAvyA pramANe e guMcavAyalA kokaDAne paNa khAlavAno prazasanIya prayAsa karelo che. bihAra ane orIsA rIsarca sosAyaTInA sane 1915 nA sapTeMbara mAsanA jarnalamAM zaizunAka ane maurya kAla gaNanA ( Saisunakatund Mauyra Chronology ) vidhaye temaNe eka ghaNo ja mahattvano nibaMdha lakhyo che. temA aMte buddha deva ane mahAvIra devanA nirvANa-samaya, paNa vaNI ja vidvattApUrvaka vivecana karyu che, ane jainonI prAcIna gAthAonI gaNatarIne ja sapramANa siddha karI, je vidvAno ura jaNAvyA pramAge 60 varSanI nyUnata ANatA hatA temanI dalalA toDA pADavAnuM prayatna karyu che; tathA jaina, bauddha ane hiMduonA graMthonA prAmANika AdhArone laIne temaNe pAtAnAM kathanane puSTa banAvya che. hAlamA e vidvAne eka atyaMta mahatvanA aitihAsika lekhana saMzodhana karI ukta jarnalanAM chellA aMkamAM prakaTa koM cha. e lekha te suprasiddha samrAT khAravelano udayagirinI hAthIguhAvAlo lekha cha, je meM. DaoN. bhagavAnalAlajInI saMzodhita karelI AvRtti pramANe gaye varSe gujarAtImAM bahAra pADyo che. DaoN. bhagavAnalAlanA saMzodhanamAM thoDA varSa upara DaoN. phalITa vigere purAtattvajJoe zaMkA karI hatI, ane koI adhikArI vidvAnanA hAthe e lekhanuM punaH ava. lokana thavAnI jarUra jaNAvI hatI. te kArya zrIyata jAyasavAla mahAzaya pUrNa kayu che ane e lekhanI ghaNI ja sUkSma buddhiI chAnavIna karI tenI uttama AvRtti prasiddhimA mUkI vaNA navA tatvonuM udghATana karyu che. e lekhanA eka be bhAgA saMbaMdhamAM mArI sAyaM paNa temaNe keTaloka rasabharyo patravyavahAra calAyo hato. tebhanA e lekha-saMzodhanathI jainadharmanA tatkAlIna itihAsa upara DaoN. bhagavAnalAla karatAM paNa vadhAre prakAza paDayo che ane samuccaya bhAratIya keTaleka ThekANe Aho ! Shrutgyanam Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 jaina sAhitya saMzodhaka itihAsanI mahAttAmA paNa eka vizeSa umero thayo cha. e nibaMdhamAM paNa temage mahAvIra-nirvANa saMbaMdhI sUcana kayu che ane potAnA uparyukta kALanirNayavALA lekhamAM karelA kathanane vadhAre puSTa banAvyu che. temanI A badhI dalIlo purAtatvajJo mAnya karatA jAya che ane arli hisTarI opha inDi AnA lekhaka prasiddha itihAsajJa ni. vInseMTa smAtheSaNa have tamanA kathanane sAdara svIkAryu che, ema zrIyuta jAyasavAla mane potAnA tArIkha 9 / 7 / 18 nA patramAM, khAsa rIte nIce pramANe jaNAve cha.. ___" Apa ko yaha suna kara prasannatA hogI ki V. Srnith ne yaha aba mAna liyA ki buddhadeva tathA mahAbIrasvAmI kA nirvANa-kAla jaisA hama kahate haiM vahIM ThIka hai| arthAn jaisA ki una ke anuyAyI mAnate haiM / yaha khAravela ke lekha se siddha ho gayA / bhi. viseMTa smIthane patradvArA yaha mujhe likhA hai / " AvI rIta bhAratIya itihAsanA eka ghaNA ja mahatvanA praznano ghaNA yugAnI ghaDapathala pachI eka bhAratIya vidvAnanA hAthe ja nirNaya thato joI dareka bhAratIyane prasanna thavA je cha, anesAsa karIne jaina samAje to potAnA kRtajJatA prakaTa karavA mATe zrIyuta jAyasavAlane hArdika abhinaMdana Apa, joIe. kAlagaNanA viSayamA hamezAM kRpaNatA batAvanArA pAzca tya purAtatvajJoe mahAvIra-nirvAgane 60 varSa A tarapha kheMcIne pugaNA jaina graMthomA ApelI prAcIna gAthA Ane asaya ravA hatI, paratu zrIyuta jAyasavAla e graMthakArAMnA pakSamA vagara phIe berIsTarI karavA taiyAra thayA ane anAtha ane mUka evA e jIrNa graMthonA kathanane potAnA pratibhAbaLe satya TharAvI vicAraka jagat AgaLa temanI pratiSThAne pUrvavat sthira karI aap| che. zrIyuta jAyasavAlanA mata pramANe mahAvIra svAmI, nirvANa vi. saM. pUrve 470 varSe nahIM paraMtu 488 varSe thayaM hatu. kAraNa ke paTTAvalio vigaremA je 470 varSa lakhyA che te vikramanA rAjyArohaNa sudhInAM nathI; paraMtu janma sudhInA che. vikrama pota nA janmathI 18 me varSe gAdie beTho hato, ane tyArathI teno saMvat cAlyo che, tethI vikrama saM. nI zarUAta pahelA 488 varSa upara mahAvIra-nirvANa thayu hatuM e siddha thAya che. A gaNatrI pramANe Aje je ApaNe mahAvIra-nirvANa saMvat 2448 mAnIe chIe tenA badale 2466 (2448+18) mAnava joIe. keTalIka jUnI paTTAvaliomAthI paNa A kathanane purAvo maLe cha zrIyuta jAyaptavAle A saMbaMdhamAM chUTA chavAyA vaNA ullekho karyA che, paraMtu sabaLA purAvAono saMkSepamA ekatra saMgraha ane tenA uparathI nikaLato sAra; temaNe upara jaNAvyA pramANe bIhAra ana orIsA rIsarca sosAyaTInA jarnalanA prathama bhAganA prathama aMkamAM ( The Journal of the Bihar and Orissy, Restareh Society. Vol, I. Part 1.) zaizunAka ane mauryakAlagaNanA tathA buddhanirvANanI tArIkha (Saisunaka land Maurya Chronology and the Date of the Buddha's Nirvants) nAmanA lekhanI aMta, khAsa mahAvIranirvANa ane jaina kAlagaNanA saMbaMdhI eka svataMtra prakaraNa umerIne temAM Apyo che. jaina graMthomAM vAraMvAra maLI AvatA zreNikAdi zizunAgavaMzIya ane candragutAdi mauryavaMzIya rAjAonA vAstavika rAjyakAla jANavAnI jijJAsAvAlA dareka jaina vidvAne e samagra nibadhaM khAsa mananapUrvaka vAMcavo joIe. jijJAsu vAMcakonI khAtara tema ja vidvAn manAtA jaina munivaronA jJAnanI khAtara, e lekhamAMno aMtima bhAga je mahAvIra-nirvANa saMbaMdhI lakhAelo che teno anuvAda atra AsvAmAM Ave che. jaina vidvAno taraphathI AviSayamA adhAre UhApoha thavAnI AzA to rAkhI zakAya tema cha ja nahIM paraMtu jo teo ekavAra bhananapUrvaka A vadhuM samagra vAMcI javA jedalI paNa pravRtti karaze to A prayatna mATe levAyalo zrama AzA ApanAra nivaDaze. tathAstu.] Aho! Shrutgyanam Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] mahAvAra nirvANane samaya-vicAra 207 nirvANa zithA. have caMdragutanA rAjyArohaNa pahalAnuM 218 muM varSa te caMdragupta ra jAnA rAjyArohaNa viSaM jaino taraphathI nIye ( 326+218) I. sa. pUrvana 544 muM varSa thAya, pamANenI hakIkata maLe che.-je varSamAM navamo naMda eTale ke buddha nirvANanuM varSa paNa upara jaNAvyA pramANe, ( zakaTAlano svAmI ) mRtyu pAmyo ane caMdragupta gAdI. I. sa. pUrvenuM 544 muMja thayu. ane sIlona, barmA ane e baTho te ja varSamAM sthUlabhadrAcArya kAla ko hato.' A sIAmanI daMtakathAo pramANe paNa buddhanirvANa- e ja banAva mahAvIranA nirvANa pachI 219 varSe banyo hato. varSa Ave che, je jANI ApaNane sAnukULa Azcarya thaze. have jo ema mAnie ke mahAvIra caMdraguptanA takhtanazIna jaina kAlagaNanA(Jainas Chropology ) thayA pahelA 219 varSe nirvANa pAmyA, to pachI mahAvI DaoN0 honala sarasvatI gacchanI paTTAvalInI 18 mI ranA nirvANa pachI 53 ka 60 varSa pachI buddha nirvANa ... gAthAnA AdhAra vikrama sarvatnI zaruAta mATe 470 pAmyA, ema mAnavaM yogya gaNAva nahiM kAraNa ke teo pachI bIjAM 16 varSa vadhAre le che. gAthAno artha athavA baMne samakAlIna hatA ane tethI temanu mRtyu paNa thoDA ja to bhAvArtha evo che ke-vikrama soLa varSanI umara sudhI aMtare thayuM hoya ema mAnavu sakAraNa che. nirgrantha jJAtaputra ( mahAvIra ) jyAre pAvAmAM nirvANa khamA ane caMdraguptanI rAjyArohaNanI tArIkhamA paraspara kAI vi. pAmyA tyAra buddha jIvatA hatA evA bhAvArtha vALo ullakha roSa nathI. nandanA sainya sAmethI aeNkajheMDAno pAchA pharavAno ane paMjAbamA meseDoniyana laSkaranI hayAtIno paNa caMdragupte lAbha je aguttara nikAyamAthI maLI Ave cha ta pUrNa mAnavA lIdhA. paMjAbanA lokoe caMdraguptane magadhanu rAjya meLavavAmA yogya che.' ane je purAvAonA viSayamA atre UhApoha madata karI hatA. ane te evA irAdAyI karI haze ke magadhanu mahAn karyo che, temAthI paNa eja nikaLA Ave che, ke mahAvIra sainya parcha tamanA sataMtra bavAnA AsAne purI kare; eTa ke caM cadraguptanA rAjyArohaNa pUrva 219 varSe nirvANa pAmyA gupta paratAnA vijaya thathA pachI te senyano upayoga temanA mATe kare. alekajhenDara kAma nayAmA hte| eTalAmA ja paMjAbanA suane buddha 218 varSe. A pramANe caMdragupta 320 AM. bA philipposana ridionA hAthe khUna thayu, ane A kAma caMdraJ. (mahAvIra jina pachI) ( cAlu ) ane 219 A.B. guptanI uskeraNIthI thayu hoya tebha lAge che. sarakhAvI,mudrArAkSasanI ( = buddhadeva pachI ) ( cAlu ) gAdiye beTho; ane buddha, aMdara parvatakanA mRtyunI ikIkata. parvataka-paravaopiravao= philipposa (mudrArAkSasa viSayaka mhAro nibaMdha, IA, mahAvIranA pachI eka varSe nirvANa pAmyA. jainonI kA AkTobara, 1913.) lagaNana pramANe caMdragupta I. sa. pUrve 326 yA 325 nA yA 325 nAJ. RA.S. (jarnala oNpha dhI raoNyala aziyATika navheMbara mAsamAM gAdie beTho." se sAyaTi) 1909, 2. buddhadevanA nirmANanI tArIkha upara takSazIlAno itihAsa eka *jaina graMtho pramANa A kathana bilkula baMdhavamatuM nathI. rIne abhaka prkaarnN| prakAza pADe che. jyAre buddha upadeza ApatA saMpAdaka jaM. sA.saM. hatAvAre takSazilA e eka svataMtra saMsthAnanI rAjadhAna. hatI, 1 tapagacchanI paTAvalI I. A. 11-251 (inDiyana enttii| ( BI, P. 28.) ao hindI vidyArnu eka mahAn kendra hataM. kverI, pustaka 11. pRSTha 251 ). azokanA abhiSekanuM varSa bu. ni0 pachInuM 218 muM gaNI tenA , 2 kharatagacchanI paTAvalI. I. A.-11.246. uparathI gaNanA karatA buddhane upadeza samaya (11 varSa ) I. sa3 olaDenaburga, Z D IG.34,549. pUrva 528 thI 4.3 sudhImAM AvI jAya che. parantu takSazilA laga1 baraghara cokkasa bolie to buddha mahAvIra pachI eka varSa ane bhaga I. sa. pUrva 505 varSa nA arasAmA hindu rAjadhAnI tarIke rahI bhATha divase nirvANa pAmyA kAraNa ke mahAvIra kArtika vadI 15 mahatI. kAraNa ke teja varSe athavA to tanI AsapAsamA jate he. ne divase nirvANa pAgyA ( kalpasUtra, prakaraNa 123 ) ane bukha rIasatA hAthamA cAlI gaI hatI. buddha nA chellA vIsa varSanA arakArtika zudI ne diyase / phalITa,.J RAS. 1909,zi sAmAM takSazilA jo pArzi anenA tAdhe rahI hota to bhAgye ja koI 5 alekajhendara jyAre paMjAcamAMthI pAcho phoM (I.sa. pUrva 3. tene eka svataMtra rAjadhAnI tarIke athavA tA eka mahattvanu sthAna 26 bhaoNkTodhara ) tyAre nandarAjA rAjya karato hato. mA tArI. tarIke galI zakasa . Aho I Shrutgyanam Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 jaina sAhitya saMzodhaka (khaMDa 1 gAdie beTho hato nahIM. eTale ke 17 mA varSe pradyotonA samayathI laI zakarAjya' ane vikrama saMteno abhiSeka thayo, ene enA tAtparyArtha evA nakaLa vat sudhInI jaina kAlagaNanA nIce pramANe che. che ke te sattaramA varSanA aMtamAM athavA to 487 (a) pAlaka (jenu pradyota pachI gAdiye AvavAnuM A. M J. nA aMte gAdie beTho. AnuM pariNAma e varNana purANomAMthI paNa maLI Ave che. ) je rAtrie maAvyu ke jainoe vikrama saMvatnA prathama varSa ( I0 sa0 hAvIra nirvANa pAmyA te rAtrie ( arthAt divase ) apUrve 58-57) nA ate ane 470 A, M..J. vaMtInI gAdiye beTho. purA thayAnI vacce 18 varSatuM aMtara mutyu.. (ba) tenAM 60 varSoM pachI nandAnA rAjyane eka "brAhmaNa sAmra jya" nAmanA mhArA lekhamAM, mheM agatyano samaya gaNavAmAM Avyo che. ane teonA rAsAbIta karyu cha ke jaino vikrama nAmathI sAtakarNi bIjAne jyanA ekaMdara 155 varSa gaNelAM cha. purANonA hisAbe, oLakhe che (je nahapAnane tAbe karanAra hato ane jenA naMdavardhanathI te chellA nanda sudhI 123 varSa thAya che ane vidhe nIce juo-) ke je lagabhaga I. sa. pUrve 57 varSe teTalA kAla sudhI e lokonu rAjya cAlyu. 32 varSano matya pAmyoH athavA to tenA putra pulumAyi ke je je vadhAro cha ta ApaNane udAyonA rAjyanA prathama athavA tenA pachI te ja varSe gAdiye beTho. ane mhArA potAnA bIjA varSa AgaLa lAvI muke che. eTale ke pAlakavaMzano mata pramANe to have pulumAyi e ja jainono kharo lakSya kheMcavA lAyaka bojo eka agAyano samaya, udAvikrama ke. (kAraNa ke-lokamAM tanuM bIja ane ghaNaM ka- yInA rAjyArohaNathI zaru thAya che. paNa purANI pramANe rIne vadhAre pracalita nAma 'vilavaya ' hatuM (kuru-rAjA) ajAtazatrunA chaThThA varSanI pAlakanA rAjyArohaNa ) ane [ sarakhAbo, zikAnu nAma vivilaka (A- ) pilava, udAyInA abhiSekanI vacce ApaNe 64 varSa mUkI e (I-) purANono vilaka, W. and H, 195; V. chIe, jyAra jaina kAlagaNanA pramANe pAlaka ( eTale pAP. 45 n ] Aja vilava (viDava ) athavA pilava lakavaMza ) nA 60 ja varSa che" A rIte caMdragutanA sane, ka no la (Da) thaI gaelo samajI jainAe teno mayamA punaH 4 varSano pharaka Ave che, ane tethI te mavikrama karI nhAkhyo che. mAlavAnA kArtikAdi (kRteSu) hAvIra pachI 215 athavA 219 varSe gAdiye beTho ema saMvatanA pahelA varSano ane vilavanA rAjyArohaNano samaya judo judI tArIkho ApavAmAM Ave che. ApaNe AgaLa eka hovAthI, athavA vaNuM karIne teono paraspara samAna- joIzu tema, A taphAvata zuMga samayanI zarUAta sudhI kAla hovAthI, te banne eka ja hoya, ema mAnI lavAmAM barAbara karavAmAM Avyo na hato ane tethI te pAchaLayA AvyuM che. karavAmAM Avyo haze. 7. I. ANA, Page 347. sarasvatI gacchanI paTA- (ka) mauryonA rAjyakAlanA varSasamUhanA be vibhAgo valI, DaoN0 honalanI 360 mA pRSTha paranI TIkA. mahAvIranA ni- karavAmAM AvyA cha 108 ane 30. ( ekaMdara 138 vINathI te zaka sudhI 470 varSa sarakhAyo, LA...368.) varSa ane purANa pramANe 137 ) temA 108 varSa mauryabhane pachI vikrama saMvatnI zarUAta sudhI 18 varSa "vIrAt 492 vaMzanA ke ane 30 varSa puSyamitranA che. bIjA zabdomAM vikrama janmAnta varSa 2-rAjyAnna varSa 4" eTale ke 492 A M. J =4 vikrama saMvat. (purA thayAM ) bolIe to puSyamitranu pahelu varSa te ja tenA chellA varSa sarakhAvo, cAMDanA (hindI) caMkramaNa (saMskRta) saDa (hiM0) sakRt (saM.) 1 I. A, II. 361; XX, 311. bhaDa (hiM0)akra(saM) 10 ajAtazatru 29 bhaDAva (hiM0 ) akrama (sa) darazaka 35 vilam ( hiM. dhIme cAla)- vikram. Aho! Shrutgyanam Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] mahAvIra nirvANano samaya-vicAra 209 tarIke jaNAya che. ane balamitra-bhAnumitra (balamitra hemacaMdrAcAryanI bhUla. vaMzano bhAnumitra?) nA 60 gaNI samaya barAbara koM hemacaMdrAcArye pradyotonA je 60 varSa mukI dIdhA che, ke. A gaNanA ApaNane mahAvIra pachI 413 varSa sudhI te temanI eka mhoTI bhala che ane te spaSTa ja cha. kAraNa laI Ave che. 40 varSano bIjo AMkaDo nahapANanA ke jo ApaNe zuruAtanA te 60 varSa mukI daIra to, rAjyakAla mATe Apyo che." chellA aMkAmA 13 varSa caMdagata. sthalabhadra. sabhadra ane bhadra bAhunI samakAlInagardabhillanA rAjyanA che ane 4 zakarAjyanA che. AvI .. tAmAM virodha Ave che. pro0 jekobIe madhyakAlIna rIte ekaMdara saMkhyA 470 thAya che. ahiMA gAthA onI hemacaMdranA A bhAMgyAtuTyA ahevAlane potAnI gaNanAmA gaNanA baMdha thAya che. te prathama zakonA parAjayathI samApti pAyA tarIke lIdho che. ane Ama karavAmAM, pAlIpAme che.12 vikramasaMvat ane A gaNanAno (470 lekhomAM ApelA azokanA abhiSekanA bhUlabharelA mahAvIra pachI ) paraspara saMbaMdha meLavavA, jaino upara jaNA- samayanI ane tenA upara bAMdhelI nirvANakAla-gaNanAnI vyA pramANe bacce 18 varSano AMtaro muke che. 17 temanA upara vadhAre asara thaI che. gAthA, mahAvIranA nirvANarnu varSa ( 17+58+ pAlI lekhomAM ApelA samaya upara bAMdhalI gaNatarIe, 470= ) I0 sa0 pUrve 545 muM Ape che, ke jene ra ja lekhomAM lakhAyalI azokanA abhiSekanI tArIkha jaino, mahAvIra pachI 470 varSe, vikrama janma ane tenA ane pUrvaparaparAthI cAlatI Avelo tavArIkha vacce lagabhaga 18 mAM varSe vikramarAjya prAraMbhaH ema jaNAve che. 50 60 varSano taphAvata mukyo che. hemacaMdrAcAryanI bhUlathI mahAvIra kArtika vadI 15 nA divase nirvANa pAmyA jaina tavArIkhamAM paNa 60 varSa choDI devAmAM AvelA ane vikramanA kAlikAdI saMvatnI zuruAta thaI te vacce hovAthI, A gaNanA-ekatAe, kAlagaNanA viSe 470 ane 18 varSa pUrepUrA pasAra thaI gayA hatAM. saMkucita dRSTi raakhnaa| Adhunika abhiprAyane majabuta have A pramANe caMdraguptanA rAjyArohaNa- prathama varSa, banAvyo che. paraMtu pradyotano putra pAlaka, ke je ajAtake je mahAvIra pachI 219 varSe Ave te I0 sa0 zatruno samakAlIna hato, te mahAvIra nirvANa pachInA divase pUrve 326 nA navebaranA koIka divasanI ane I0 sa0 athavA varSe gAdiye beTho, e mAnavu svAbhAvika ane sapUrve 325 nA AkTombara-navembaranA aMtanI vacce Ave. . pramANa cha. hamacadrAcAyanA kA rojara pramANa che. hemacaMdrAcAryanA kathana pramANe, mahAvIra-nirvANa jainonA ahevAla pramANanI A tArIkha, azokanA pachI turata ja naMdavaMzarnu rAjya zarU thayu e mAnatuM taddana zilAlekho pramANenI tavArIkha ane tenI grIsanA rAjA- bhUlabharelu ane apramANika che. AnI samakAlInatA sAthe barAbara maLatI Ave che." upasaMhAra. upara je UhApoha karavAmAM AtyA che teno sArArtha 11 'brAhmaNa sAmrAjya ' nAmanA meM mhArA lekhamAM nahapANanI e nikaLe cha ke-purANonI gaNanA pramANe buddhanA nirvANarnu tArIkhanI carcA karI che.[ane te samaya 133-93 B. C.che] saMvatsara I. sa. pUrve 544 muM varSa Ave che. A tArIkhane 12 A zakono parAjaya sAtakarNi bIjAe ko hato...... jaina kAlagaNanA paNa puSTi Ape che, ane bauddhagraMtha dIpajyotiSiono vikramAditya te bImo zAtakarNi cha ane jainono vikrama te pulu pAyI che. vaMzanI aMdarathI paNa evI hakIkata maLI Ave che ke je 13 jaima tavArIkhane ujainanaH tavArIkha kahI zakAya. te pAlaka mA nirNayanai majabuta kare che. ane A badhA uparathI e nA rAjyathA zarU thaI nahapANa sudhI Ave che ane pachI mAlaba siTa thAya cha ke bauddhadharma ono, temanA dharmasaMsthApakanA saMvatathI prAraMbha thAya che. 14 juo, azekanA abhineka upara mhAro lekha..JASR nirvANa-samaya mATe vartamAnamA je abhiprAya che, te yathArtha dhAgasTa-sapTeMbara 1913. Thara cha. bIjo sArArtha enikaLe che, ke mahAvIranA nirvANa Aho! Shrutgyanam Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka samaya vidhe jainagraMthomAM ApelA ahevAlane purANomAMthI A traNe saMpradAyonA kathanomAM jo ke keTaloka paraTeko maLe che.15 spara virodhAbhAsa dekhAya che parantu bhAvArtha eka ja che. ___ vAstavika rIte sIlonanA pAlI-lekhone pugaNanI gaNa- A traNe Astika-nAstika paMtho kharekharA itihAsane nA sathe nirodha nathI. te tene pUrNa kare che ane puSTi Ape che anusaryA che, ane tenuM rakSaNa karyu che. be hajAra varSa tathA pote tenAthI pUrNa thAya che ana puSTi meLave che. naMdonA jeTalA lAMbA samayamAM je kAMI mUlo pesI gaI che te viSayano ghoTALo, ke jenA pariNAme, saikAo sudhI bIjA AvI rIte thoDI mehanate ane thoDaM dhyAna Ape dUra karI ghoTALAo udbhavyA hatA te dUra thavAthI jaina kAlagaNanA- zakAya evI che. nI kharI kiMmata jaNAI Ave che." 15 DaoN, hornalee jainakAlagaNanAmAno ghaNe ghaTATo dUra kayoM che. [jao, i. ana eMTIka vaiga, pu. 20, pRSTha 130] lekhanA sUkSma avalokanathI samajAze ke zrIyuta 16 saMprati ane suhastI viSe je tArIkha ApelI che te bhUla jAyasavAle jaina daMtakathA ane tanI purANI gAthAonI marelI cha. badhI pratIno saMpratinI tAra kha viSa eka mata nathA, bauddha ane hiMdupurANa graMthonI sAthe kevI uttama rIte saM[i. e. pu. 11 pR. 246 ] teo 202 A.M.J. ane 235 / baddha TharAvI che, ane Aja lagabhaga be hajAra varSa A.MJ.nI vacce hatA.[teja ThekANe juA.] jyAre caMdraguptanI jeTalA TIkALamadhI mAratAnA itihAsa nAmA tArIkha tI 2.9 thI 243 A.M.J. nAM varSe gaNI lIdhA che. sUdhI, bhAratanA itihAsa yuganA AdipurANonA AdhAre karalI gaNanA pramANe 235 A.M.J. nA ba- bhUta ullekhomAM, je paraspara virodha ane . asaMgatatA purAdatanI kharI tArIkha i. sa. pUrva 220, 545+220 %3D ] 325 tatvajJone jaNAtI hatI teno kevI uttama paddhatie nikAla A.M.J che. [ juo, aiDIkasa, C] zvetAMbara jainI, suhastA Apyo che. alabatta zrIyata jAyasavAlanA vicArono ke, je satanA samakAlIna itA, manI vidyama natAmA varSa sarvAze svIkAra hajI sudhI vidvAno taraphathI thayo na rAke 265 A.MJ. varSane gaNeche. paNa zvetAMbara jaino pAlakanA zarUmAtanA 50 athavA vAre-kharI rIte 54-varSe jao. vibhAga hoya,ke temAM kAMI koI aze matabheda hoya to te svAbhAvika 34, ba. ] mujhI de che. tethe suhastInI kharI ta ra kha 2651604 che; paraMtu temaNe bhAratanA prAcIna itihAsanA nirIkSaNarnu =329 A.M.J. che. aanemn| svargavAsanI tArIkha cha. A pra eka judUM ja dRSTibindu vicAraka jagat AgaLa upasthita karI, mANe muhastI, saMpratinA gAdInazIna thayA pachI cAra varSe devalokapAbhyA. itihAsanA guMcAelA kokaDAnuM navI ja paddhatie pRthakkaraNa caMdragupta ane suhastInA nirvANanI vacce zvetAMbara jaino 109 karavAnuM eka atyuttama sAdhana dekhADI Apyu che, temAM athavA 110 varSa muke che. [DaoN. jekobInI pariziSTaparvanA prastAvanA pR.5] / hakIgata purANokta kathana sAthe maLatA Ave che. kAIne saMzaya nathI. ane jaina kALagaNanA tathA mahAvIjio epeDIksa sI prakaraNa 25-25] 24 varSa caMdragupta, 25 varSa ra-nirvANa samayanA viSayanA temaMnA vicAro mhane to biMdunAra, 40 varSa azoka, 8 varSa kunAla, 8 dazaratha, 4 saMpratInA " ghaNe aMze grAhya jaNAya che. to paNa jo koI vidvAnanA rAjyanA = ekaMdara 109 sarakhAvo epeMDIksa bI. 3. hemacaMdra ane bIjAonA lekho pramANe jaina rAjaparaMparA nIce manamAM A saMbaMdhI matabhinnatA jaNAtI hoya, to teNe pramANe che. A. zreNika [biMbIsAra ]. avazya AvI rIte jAhera UhApoha karIne, ApaNA zramaNa B. kuNika [ ajAtazatru] [avaMtImAM pAlaka]. __ bhagavAna zrImahAvIradevanA nirvANa samayano sadAne C. udAyI. mATe nirNaya karI nAkhavo joIe. jyAMsudhI A D.naMda [naMda. vardhana ] ane, bIjA naMdo. rIte, koI pramANikapaNe zrIyuta jAyasavAlanA nirNaE. caMdragupta. F. biMdusAra, H. [ kunAla ]. yamAM zaMkA upasthita na karI zake ane A vicAG. azokazrI. I. saMprati. ramAM sapramANa matabheda na jaNAvI zake tyAM sudhI have Aho I Shrutgyanam Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra nirvANano samaya-vicAra 211 ApaNe e ja nirNayane kabUla karavo joIe ane vahe meM jisameM mahAvIrasvAmI aura vikramasaMvat ke bIca kA pachI vIra-nirvANa saMvat eja gaNatarIe lakhavAno vyava- antara diyA huA hai nahapANa kA nAma hamane pAyA / hAra ane pracAra karavo joIe. AvatA navA varSanA cha- vaha ' nahavANa ' ke rUpa meM hai| jainoM kI purAnI gaNanA pAtA jaina paMcAMgomAM vIra saMvat 2445 nA badale meM jo asaMbaddhatA yorapIya vidvAnoM dvArA samajhI 2463 lakhavA joIe. AzA cha ke jaina paMcAMga prakA- jAtI thI vaha hamane dekhA ki vastutaH nahIM hai / zako ane jaina patra saMpAdako A bAbata upara lakSya Apaze. mahAvIra ke nirvANa aura gardabhilla taka 470 pariziSTa varSakA antara purAnI gAthA meM kahA huA hai jisa [upara je lakhavAmAM AvyuM che, te zaruAtamA jaNAvyA digaMbara aura zvetAMbara donoM dalavAle mAnate haiN| yaha pramANe zrIyuta jAyasavAlanA eka iMgrejI vistRta ni yAda rakhane kI bAta hai ki buddha aura mahAvIra donoM baMdhanA thoDAka bhAganA bhASAMtararUpe che. e nibaMdhamA temaNe so eka hI samaya meM hue / bauddhoM ke sUtroM meM tathAgata jaina kALagaNanA saMbaMdhI vistRta vivecana kareluM che, ane kA nirgrantha nAtaputra ke pAsa jAnA likhA hai| aura te A lekha dhyAnapUrvaka vAMcI javAthI teno kAIka yaha bhI likhA hai ki jaba ve zAkyabhAme kI aura jA rahe the taba dekhA ki pAvA meM nAtaputra kA zarIkhyAla AvI jaze. A iMgrejI nibaMdha lakhyA pahelA 4-5 varSa agAu jyAre zrIyuta jAyasavAla pATalIputra rAnta ho gayA hai| jainoM ke 'sarasvatI gaccha' kI nAmanA hindI patranA saMpAdaka hatA tyAre te patramA paNa temaNe paTTAvalI me vikramasaMvat aura vikramajanma meM 18 varSa eka nhAno sarakho lekha jaina nirvANa saMvat upara hindI ra kA antara mAnA hai| yathA-" vIrAt 492 mAM lakhyo hato.e lekha paNa A viSayane ja lagato cha ane vikrama. janmAntara varSa 22, rAjyAnta varSa 4" saMkSiptamAM lakhAyelo hoI sahaja samajavA jevo che tethI te / vikrama viSaya kI gAthA kI bhI yahI dhvani hai ki paNa, temanI ja bhASAmA atra ApI devamAM Ave che. ] " vaha 17 veM yA 18 veM varSa meM siMhAsana para baiThe | isa se siddha hai ki 470 varSa jo jaina-nirvANa jana nivANa-saMvat aura gardabhilla rAjA ke rAjyAta taka mAne jAte haiM, jainoM ke yahAM koI 2500 varSakI saMvat-gaNanA kA ve vikrama ke janma taka hue -( 492=22+470) hisAba hinduoMbhara meM sabase acchA hai / usa se vidita ataH vikramajanma ( 470 ma0 ni0 ) meM 18 aura hotA hai ki purAne samaya meM aitihAsika paripATI kI joDane se nirvANa kA varSa vikramIya saMvat kI gaNanA varSagaNanA yahAM thI / aura jagaha lupta aura naSTa ho gaI, meM nikalegA arthAt ( 470+18) 488 varSa kevala jainomeM baca rahI / jainoM kI gaNanA ke AdhAra vikrama saMvat se pUrva arhanta mahAvIra kA nirvANa para hamane paurANika aura aitihAsika bahuta sI ghaTanAoM huA / aura vikrama saMvat ke aba taka 1971 varSa ko jo buddha aura mahAvIra ke samaya se idhara kI hai sama- bIta gae haiM, ataH 488 vi0 pU0 1971=2459 yabaddha kiyA aura dekhA ki una kA ThIka milAna jAnI varSa Ajase pahale jaina-nirvANa huA | para "digaMhuI gaNanA se mila jAtA hai / kaI eka aitihAsika bara jaina" tathA anya jaina patroM para vi0 saM0 bAtoM kA pattA jainoM ke aitihAsika lekha padAvaliyo meM 2441 dekha par3atA hai| isa kA samAdhAna yadi hI milatA hai / jaise nahapAna kA gujarAta meM rAjya karanA koI jaina sajjana kareM to anugraha hogA / 18 varSa usa ke sikkoM aura zilA-lekhoM se siddha hai | isa kA kA pharka gardabhilla aura vikrama saMvat ke bIca gaNanA jikra purANoM meM nahIM hai | para eka paTTAvalI kI gAthA choDa dene se utpanna huA mAlUma detA hai / bauddha loga Aho I Shrutgyanam Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 jaina sAhitya saMzodhaka laMkA, zyAma, varmA Adi sthAno meM buddha nirvANa ke nahIM to bauddha gaNanA aura 'digaMbara jaina ' gaNanA se Aja 2458 varSa bIte mAnate haiN| so yahAM milAna arhanta kA anta buddha-nivArNase 16-17 varSa pahele khA gayA ki mahAvIra, buddha ke pahale nirvANa-prApta hue; siddha hogA. jA purAne sUtroM kI gavAhI ke viruddha pddegaa| vijayasena sUrine AgarAnA saMghe mokalelo sacitra sAMvatsarika patra. A sAtha je eka citra ApeluM che, te tapAgacchanA hatuM. e bAbatano paNa thoDoka ullekha uparyukta pustakamAM suprasiddha AcArya vijayasenasUri upara saMvat 1667 mAM ko che. saMvat 1652 mAM hIravijayasUri svargastha AgarAnA jaina saMghe mokalelA eka sAMvatsarika-kSamApanA thayA ane temanI pATe vijayasenasUri adhiSThitta thayA. patranuM che. sAMvatsarika-kSamApanA patra eTale zu e jame te banAva pachI 10 varSe eTale saMvat 1662 mA akajANavAnI icchA hoya teNe amAruM vijJapti triveNI nAmarnu bara bAdazAha gujarI gayo ane tenI gAdie jahAMgIra hindI pustaka vAcavU. e pustakamAM ameM evI jAtanA Avyo. akabara bAdazAhe hIravijayasUrinA upadezathI patrA-ke jene vijJapti patra paNa kahevAmAM Ave cha nuM potAnA sAmrAjyamAM paryuSaNA vigerenA divasomA je jIva vistRta varNana kareluM che. hiMsA-niSedhanA pharamAna Adi bahAra pAGyA hatA te A sacitra patra munirAja zrIhaMsavijayajI mahArAjanA jahAMgIre rada karyA hatA eTalaM ja nahIM paNa jainonA dharmazAstra-saMgrahamAMthI maLI Avyu che. mULa patranA koIe be guruo upara potAnI khaphagI jAhera karI aneka rIte kakaDA karI nAMkhyA che ane temAM pahelA kakaDhAnA mathA- temane kanaDavAnI paNa teNe zuruAta karI hatI. LAno keTaloka bhAga jato rahyo che. A banne kakaDAnA vijayasena sUrinA ziSya samUhamA mahopAdhyAya vivekabhegI laMbAI ekaMdara lagabhaga 13 phUTa jeTalI che ane harSa gaNI karIne eka mahAn vidvAn ane aneka rAja. pahoLAI 13Ica che. pahelA ane bIjA kakaDAnI bacceno darabAromA ghaNuM mAna sanmAna pAmelA prabhAvazAlI yatikoI citra-bhAga jato rahyo che ke, che te barAbara che, te vara hatA. temaNe saMvat 1668 nI sAlamA AgarAmAM jANavAnu kazaM sAdhana nathI. citrasamUhanI nIce vijJapti- cAturmAsa ko ane rAjA rAmadAsAdi dvArA jahAMgIra lekha che ane teNe ekaMdara 3-7 jeTalI jagyA rokI che. bAdazAhane maLIne potAnI vidvatA ane zAMtavRttithI ___ A sacitra patranI pUrepUrI vigata samajavA mATe, ene tene saMtuSTa karI tenI pAsethI, te sAlamAM, tenA rAjyamAM lagato thoDoka itihAsa ahiM Apavo Avazyaka che. paryuSaNAnA divasomAM jIvAhaMsA na thavA pAme tevu phara jagadguru zrIharivijaya sUri ane temanA paTTadhara A- mAna bahAra paDAvyu. mahopAdhyAyanA AvA sukRtyathI cArya vijayasenasUri-bane jaina itihAsamAM suprasiddha che. AgarAnA jaina saMghane ghaNo AnaMda thayo hato. teNe hIravijayasUrine mugala samrATa akabara bAdazAhe kevI rIte potAnA e AnaMdane gacchapati AcArya ke, je te vakhate potanA darabAramA bolAvyA hatA ane kevI rIte devapATaNa (kAThiyAvADa ) mAM cAturmAsa rahelA hatA temano Adara-satkAra karyo hato, e vigereno itihAsa temanI agaLa prakaTa karavA mATe uttama citrakAra pAse amArA kRpArasakoSa nAmanA pustakanI prastAvanAmAM vi- sundara ane bhAvadarzaka citrapaTTa taiyAra karAvI sAMvatsarika stAra sAtha Apyo che. hIravijayasUri jyAre bAdazAhanI kSamApanAnA patrarUpe temanI upara mokalyu. A citrapaTTa. anumati laI pAchA gujarAtamAM AvyA tyAre eka-be mAM kevI rIte mahopAdhyAya vivekaharSa gaNI rAjA rAmavarSa pachI bAdazAhe vijayasanasarine paNa potAnI pAse dAsane sAthe laI jahAMgIra bAdazAha pAse pharamAna mekva mar aTe temanuM paNa te sAraM sanmAna kayu vAnI prArthanA kare che; te maLyA pachI kevI mate upA Aho! Shrutgyanam Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4] mahAvIra nirvANano samaya-vicAra dhyAyanA be ziSyo bAdazAhI nokarone sAthe laI AgarA ullekha karavAmAM Avyo cha ke-'ustAda sAlIvAhana zaharamA jAte te bAbatano DhaMDharo pITatA phare cha; ityA - bAdazAhI citrakAra che. teNe te samaye joyo tevo ja di dRzyo bahu sundararIta citrelAM che. citranA eka bhAgamA AmAM bhAva rAkyo che.' AthI A sacitra-patranI aitivijayasenasUrinI vyAkhyAnasabhA paNa citralI che ane hAsika mahattA keTalI vizeSa che te dareka vidvAn samajI temA vivekaharSa gaNI jAte e pharamAna patra laI AcAryanI zake tema che. sevAmA samarpita karI rahyAno dekhAva paNa kADhelo che. patranI bhASA hindI mizrita gujarAtI che ane te ___ A citramA AlekhalI AkRtiyo baha spaSTa ane kAnA-mAtranA hisAba vagara jema vyApArI loko lakhe cha tAdRza che. dareka pradhAna AkRti upara tenuM nAma paNa tevI rIte lakhAelI che. A nIce prathama patranI mULa kALI zAhIthI lakheluM che. citranI mahattA eTalA uparathI ja nakala- asalanI bhASAmA ja-ApI che ane tenI nIce samajI zakAze ke te khuda bAdazAhI citrakAranI pIMchIthI lAina jI lAInavAra hAlanI bhASA pramANe zuddha-saMskArI rUpAntara AlekhAyuM che. e bAbata e patramA nIce pramANe khAsa ApyuM che. (mULa nakala) (1) svAstAzrIcaMtAmaNApArasvajaNApraNAmo zrIdevakApATaNAmAhAnagarasUbhathAMne pUjaAraMddhA mAhAAtamo(2) ataMmacArItarapAtrasUrAmaNA kamataM aMdhakAranabhomaNA kalakAlagautamoavatAra sarasvatI kaMTha AmaraNA(3) caudavadAnaddhAMna aikabaddha asaMmanA TAlaNAhAra dUvaddha raMma parUpaka tragA tatavanA jANA cAra kakhAanA. (4) jIpaka paMcamAhAbaratanA pAlaNAhAra chakAanA pIhara sAtamaanA TAlaNAhAra ATha maddha sAnakanA jIpaka. (5) navavADavasaddhabaraMbhacarajAnApAlaNAhAra dasavaddhasaramaNAraMmapatrapAlaka agara aMgabAra UpAMganA jANA. (6) tera kAThoAnA jIpaka caUdabheda jIvanA paropaka panara paramAdhArmanA bhedanA jANa solakalAsaM(7) puraNa caMdravadana satarabheda saMjyamanA pratipAlaka aDhAra sahasa silaMga rathanA (8) dhArakaH ugaNisa nyatadharamanA parUpaka visa asamAdhIthAne ratiH aikavisa savala(9) nA vArakaH bAvIsa parIstAnA jIpakaH tevIsa sugaDA aMga adhenanA jANa caivi(10) sa tithaMkaranI AganyanA pratipAlakaH paMcavisa bhAvanAnA bhAyakaH chavisa(11) dasAkalapavivahAranA jANa satAvinna sAdhaguNanA upadesaka aThAvisa AyA(12) rakalapanA jANa ugaNAtesa papasutta prasaMganA TAlaNahAra: tisa mohanI sthAnIka( 13) nA jIpaka Ikatisa sidhaguNanA jANa: battisa joga saMgrahanA pratipAlaka te ---- (14) tisa guranI AsyatanAnA vAraNahAraH cattisa atIsainA jANaH pattisa zrIvita-- (15) rAgavaNInA guNanA kathakaH chattisa chattisI suraguNe vorajamAnaH vAdIgura(16) Da govIda vAdIgodhumagharaTa maridatavAdI maraTa sarasatilabadhaprasAdaH dalI / aneka duravAdavAda samudranI pari gaMbhIraH meraparabatani parI dhiraH prApata saM(18) sAra samudra tiraH mAyamahI viDAraNasIra: zrIjinasAsana sahakArakIra (19) karamasatta viDAraNavIraH vANi mIThi ImratakhIra: dharamakaratai na kara dhIraH nIra(20) malacita jIma gaMgAnIraH ujala jasasAgara DaMDIraH bhaMjaNa bhavabhiraH sAbhA(21) gaguNe abhinavai gurahIra jINa pratIbAdhya akabara sAha vaDavIra dI(22) na karaNIpara adhIka pratApa teja suvihata jaNasu dhare heja vaha vairAgI atI Aho Ishrutgyanam Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 jaina sAhitya saMzodhaka [khaM 1 (23) sobhAgI karaNani parI tyAgI mugatinA rAgI zrIpatsiAha prabodhaka aboha jI(24) va pratiboha kalikAla gota mA avatAra tapagacha sAgAra hAra tapateja dIvA(25) kara gachAdhIpati gachAdhIrAja sarabaupamAjogaH bhaTArika puridara zrI zrI zrI zrI zrI(26) zrI zrI zrI. zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI vijayasena surasUrisvara sa ) parivAra caraNa kamalAnaM zrI AgarAkoTAnu sadA AdesakArI caraNasevaka dAsana(28) dAsa pAiraja samAna sadAsevakaH sAH vimaladAsa sAH baMdIdAsa sA: lAlacaMda duragadA(29) saH saMH caMdubhopatI sAH nanajI: sA: caMdrasenaH saMH pratApasIH saH nAthu bhISArIdAsa sAH punumanA (30)sAH samIdAsa daragahamala: sAH pemana sAH ToDaraH saMH vIradAsa sAH kavaDU nanu saMH dharamadAsa gaTakA: saMH netasI: sAH khaDAH sAH bhoju sAH sA)gara saMH kavarajI varacamAnaH sA: vairA rAI sIdha sAH kavarA dharamasI sA: mokala sAH meghA ) sAH kaTArU pirathImala sAH bohIdha sAH gorA sAH vadhA kuhADa saMH devakaraNa sAH padamasI: sA: mA(33) nIkacaMda sA tIlokasI jaitasIH saH dharamadAsaH sAH tArAcaMda sAH patApIthAkA sAH rAsAH sAH gheta(34) sI sAH netasI sA mulA: sAH DUMgaraH saH rIgha bhadAsa sA cAu sA ghebhana sAH lISamIdAsa saH bhIra __ pAla sA: mImA sAH bhojurAju (35) sAH bhArUtAraNaH sA: patApasAri: sAH tArUpasArI sA: devajIH sonI: rISabhadAsa sonI vimaladAsaH (36) sAH amIcaMda sAH devakaraNa sAH devajI bhImajI sAH jIvA saMH udA kamA: saMH sIdhu saM sabala (37) saMH samIdAsa saMH lIlApatI saM: kalu saMH vIrajI: saM: kapurA sAdula sA: kalyANa sugaMdhIH daragaha sugaMdhIH ( 38) sAH kacarA muhaNaita sA: padA muphta sAH jesIgha muhaNeta sAH jAdU sAH Isara sAH bhAu sAH govala (39) sAH somasIH sAH pomajhI sAH varadhamAna sAH rAu sAH dhanarAja saMH nIhAlu sAH rUDAH sAH bho vAla sonI (40) sakatana sAH ratanA sAH saMsArU sAH vAghu sAH jAvaDa sAH Dagara vaida sAH gagga sAH bhU DUgara sAH su( 41 ) ratANAH sAH jekaraNa AdesakArI davasa vaMdaNAH sIkAha sA kAvaH rAghavanI avadhAra joH samasa(42) ta saMpanI dvAdasa vadaNA avadhArajoH Iha zrI pujAjInai prasAda kusala pema chai pujIjInA(43) kusala manA sadA samAcAra lISavAjI ta sevakanai parama saMtoSa upajaiH apara Iha zrI(44) pajusaNa praba nIrAbAda paNai huA chai amArI dIna 12 pajusaNanI vizeSa sAvadesaH purabadesaH ( 45 ) tathA DhIlamaMDalaH mevAtamaMDala rINathaMbhairagaDha desI: bIjA hI ghaNai desI amArI varatI chai teH saMtoSa mAnajo ( 46 ) zrI satarabheda pujA 15 zrI jahagIra pAtIsAha taSata beTha puDhe ye apuraba karaNI huI chai bha(47) gavanajInai prasAda zrItapAgacchanI unita vIseSa huI chai zrIH pAtisAhajI pharamAna 2 karI da-- (48) nAH te zrI pajusaNa Ava zrIjInuH ramadAsajI Agai huI gudaraNa hukama dIA DhaMDhorA dIvAya(49) pArIura vAra sArai dInA 12 amArI varatAIH jINa vela zrIjI hukama dInA tINavelA darISana(50) juDathA zrIjI jharoSai baiThA thA rAjA ramadAsajI Agai thA tINa pAchai phuramAna lIyaH paMH vivekaha [ harSa ] (51) tiNa pAchaiH paMH udaiI ( harSa ) thAH pacha amArI AsarI vinatI kI zrIpAtisAhajI hukama dInA (52) tatakAlIH tINavelAH jIsA darISanA juDasu tINa samanA ye leSa mAha saraba lISa chai Aho! Shrutgyanam Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] AgarA saMghano sacitra sAMvatsarika patra wwwwwwwwwwwwwww.aanwarunawunivHAANVarunuwannivwwwwww (53) usatA sAlIvahaNa pAtisAhI citrakAra chai teNa tINa samai deSa chai IsAhI INa ci(54) tra mAhe bhAva rASa chai su leSa deSa prIchajoH usatA sAlIvahaNa vaMdaNA vinavI chai pracha jo (55) Iha zrIH pajusaNa zrIsatara bheda pujA 15 sanAthadIna 61 tapa mAsaSamaNa 1 // mAsaSama(56 ) Na 1 / pASaSamaNa tathA aThAI tathA davadasama dasama aThama bIjAhI tapa ghaNA huA hai. (57) chamacharI posaha ta 901 sahamI vachala sAH baMdIdAsakaiH caimAsA pASI asaTamI sadI saha(58) mIvachala cAla chai pujojIkA prasAdathI aparaM Iha zrI jina prAsAda navA saMH caMdu karaya chai (59) pratImA pINa mAhAsudara huI chai dhaNinu pINA pratIsTAnA ghaNArha chai zrIpujI jI Avai tathA (60) zrIAcArijajI padhAratai jINasasaNInA ghaNA uchAha hoI sAra saMvanA manoratha paihacai / pujIjI kripAkara padhArajoH maho upAdhyAya zrIsomavijai pINa neDA chai pujI jaladathI laSI chai vicArI bhalA jANa tama lIjo jIma pujI lISa tima paramANa leSa prasAda vaigA makulajo ramAvAdaH paM: zrI: mAhAnaMda ThaNa 3 chai dIla: rI jeThaThaNa 2 chaiH pAroHgaNasaratanaha ThaNa 2 pahalI cai perojAbAda gaNI dhImAnaMda rahathA vijA matakA AcArija rahamATaH hIvaka tai te pAlI (65.) paDhaH hIvai caimAsa perojAbAdakI petanI cItA karajoH pahale kaitahI sAta parahathA tai saraba maDarASa (66 ) hIvai bhISu Seta pAlI na raha tIma karajoH sAvIkAnI vaMdaNA vinavi chai te pIchajo sahI cANajo. ( 67 ) saMH vimalAde bAH sAhAjade bAH mIragha bAH jAdava [ pAramAsahamanI vaMdaNA avadhArajo (68) bAI kapura de bAH lAcha bAH motArA payAdI bAH jIvaDa de 1sAH tArAcaMda sAH ghetAveda sAH mohIla (69)maNIka de bAH kavara bA: sIrade bAH bhagata 1 sAH chItu sAH kAsI sAH veNIdAsa (70) bAlAde vahuH manorathade bAH gArabade bAH rAja 1 sAH sAgara sAH bhairU sAH maNakacaMda (71) vahu kesarade bAH holI bAH garAde 1 sAH bhovAla sAH DholA sAH Dagara (72) pujIjI pratisTA uparI vaiga padhArajo IhanA saMghanA utakaMThA ghaNI chai aikavAra tumAra caraNa (73 ) deSa samasata saMva saMtoSa pAmaH nahItara mahoupAdhyanu Adesa dejo jINa sAsaNanI so(74 ) bhA hoI tIma karajo ghaNa sya lISI a pujIjI IhanI paracItA tumana che te pIchajo (75 ) saMvatu 1667 mItI kAtIsudI 2 subhadIne somavAre subhaM bhavatuH lIH sIkaha sA suta. [uparanA lakhANarnu hAlanI bhASAmAM zuddha saMskArI rUpAMtara ] (1) svasti zrIcintAmaNipArzvajinaM praNamya zrI devapATaNa mahAnagare zubhasthAne, pUjya ArAdhya mahAtmA, (2) uttama cAritra pAtraziromaNi, kumatAndhakAra nabhomANa, kalikAla gautamAvatAra, sarasvatIkaMThAbharaNa, (3) caudavidyAnidhAna, eka vidha asaMyamanA TALaNahAra, dvividha dharmaprarUpaka, traNa tattvanA jANa, cAra kavAyanA(4) jIpaka, paMcamahAvratanA pALaNahAra, chakAyanA pitA, sAta bhayanA TALaNahAra, ATha madasthAnakanA jIpaka, (5) navavADa vizuddha brahmacaryanA pALaNahAra, dazavidha pramaNadharma pratipAlaka, agyAra aMga bAra upAMganA jANa, (6) tera kAThiyAnA jIpaka, caUda bheda jIvanA prarUpaka, paMdara paramAdhArmikanA bhedanA jANa, solakalA Aho! Shrutgyanam Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 216 jaina sAhitya saMzodhaka ( 7 ) saMpUrNa candravadana, satarabheda saMyamanA pratipAlaka aDhAra sahasra zIlAMgarathanA ( 8 ) dhAraka, ogaMNIsa jJAtAdharma ( kathA ) nA prarUpaka, vIsa asamAdhi sthAnaka rahita, ekavIsa sabala - ( 9 ) [ doSa ] nivAraka, bAvIsa parISahanA jIpaka, tevIsa sUyagaDAMganA adhyayananA jANa, cauvI ( 10 ) sa tIrthaMkaranI AjJAnA pratipAlaka, paMcavIsa bhAvanAnA bhAvuka, chavIsa [ khaMDa 1 ( 11 ) dazAkalpa - vyavahAra [ adhyayana ] nA jAMNa, satAvIsa sAdhuguNanA upadezaka, aThAvIsa AcA( 12 ) ramakalpanA jAMNa, ogaNatIsa pApasUtraprasaMganA TALaNahAra, tIsa mohanIyasthAnaka - (13) nA jIpaka, ekatrIsa siddhaguNanA jANa, batrIsa yogasaMgrahanA pratipAlaka, te(14) trIsa gurunI AzAtanAnA vAraNahAra, cautrIsa atizayanA jAMNa, pAMtrIsa zrIvIta - (15) rAgavANInA guNanA kathaka, chatrIsa chatrIso sUriguNe virAjamAna, vAdogaru-(16) Dagovinda, vAdIgodhumagharaTTa, mRditavAdI maraTTa, sarasvatI labdha prasAda, dali-- ( 17 ) ta aneka duravAdI vAda, samudranI pare gaMbhIra, meru parvatanI pare dhIra, prAMtasaM(18) sAra samudratIra, mAyAmahI vidAraNasora zrIjinazAsana sahakArakIra, ( 19 ) karmazatruvidAraNavIra, vANI moThI amRtakSIra, dharmakaratAM na kare dhIra, ni( 20 ) mala citta jima gaMgAnIra, ujjvala yaza sAgara DaMDIra, bhaMjaga bhavabhIra, zaubhA(21) gya guNe abhinavaguruhIra, jeNe pratibodhyo akabara zAha baDavIra, di( 22 ) nakaranI pare adhika pratApa teja, suvihita janathI ghare heja, vaDa vairAgI, ati( 23 ) saubhAgI, karNanI pare tyAgI, muktinA rAgI, zrIbAdazAha prabodhaka, abodhajI - (24) va pratibodhaka, kalikAla gautamAvatAra, tapAgaccha zrRMgArahAra, tapateja divA( 25 ) kara, gacchAdhipati, gacchAdhirAja, sarvopamAyogya, maTTAraka puraMdara ( pAMca zrI ) ( 23 ) [ 16 zrI ] vijayasenasUri sUrIzvara sa (27) parivAra caraNakamalAn zrI AgarAkoTanA sadA AdezakArI, caraNasevaka, dAsAnu ( 28 ) dAsa, pAyarajasamAna, sadA sevaka, sA. vimaladAsa, sA. baMdIdAsa, sA. lAlacaMda dugaDa, ( 29 thI 42 mI lAIna sUcImAM AgarAnA Agavona zrAvakonAM nAmo mAtra ApelAM che. ) ( 43 ) - samasta saMghanI dvAdazavaMdanA avadhArazo. ahiMyA zrIpUjyajInA prasAde kuzala-kSema che. pUjyajInA (44) kuzala-kSemanA sadA samAcAra lakhavA, jethI sevakone paramasaMtoSa upaje. aparaM ahiMyA zrI ( 45 ) pajusaNa parva nirAbAdhapaNe thayA che. amArI dina 12 pajusaNanI, vizeSa sAvadeza, pUrvadeza, ( 46 ) tathA dillImaMDala, mevAtamaMDala, raNathaMbhora gaDhadeza, bIjAe ghaNA deze amArI varatI che, te saMtoSa mAnajo. ( 47 ) zrIsattara medI pUjA 15, zrI jahAMgIra bAdazAha takhata beThAM pachI A apUrva karaNI thaI che. ( 48 ) bhagavantajInA prasAde zrItapAgacchanI unnati vizeSa thaI che. zrIbAdazAhajIe pharamAna 2 karI dI(49) ghA, te zrIpajusaNa Avye zrIjInA rAmadAsajI AgaLa thaI gudaraNa ( ? ) hukama dIvo. DhaMDhero devAyo* (50) pArIuravArasAre ( ? ) dina 12 amArI varatAvI. je veLA zrIjIe hukuma dIghA te veLAM darIkhAno ( 51 ) bharANo hato. zrIjI jharoke beThA hatA. rAjA rAmadAsajI AgaLa hatA. temanI pAchaLa pharamAna laI 2 paM0 viveka harSa, Aho ! Shrutgyanam Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka - 4 ] AgaranA saMghano sacitra sAMvatsarika patra (52) tenI pAchaLa paM. udayaharSa hatA. pachI amArI bAbata vinaMtI kIdhI. zrIbAdazAhajIe hukama dIgho ( 53 ) tatkAla, te veLAra jevo darIkhAno bharANo hato, te samayano [ citAra ] A lekhamAM sarva lakhyo ke. (54) ustAda sAlIvahaNa bAdazAhI citrakAra che. teNe te samaya joyo che evo ja A ci A ( 55 ) tramAM bhAtra rAkhyo che. te lekha joI jANazo. ustAda sAlIvahaNe vaMdanA vinavI che. jANazo. (56) ahiMyA pajusaNamAM zrI sattarabhedI pUjA 15, snAtra divasa 61, tapa mAsakSamaNa, dor3ha mAsakSamaNa, (57) pAkSika kSamaNa, tathA aThAI, tathA dvAdazama, dazama, aThama bIjAMe tapa ghaNAM thayAM che. 267 ( 58 ) sAMvatsarika pauSadha 901, sAdharmika vAtsalya sA. baMdIdAsanuM, caumAsI, pakhI, aSTamI sudI sAha(59) mIvacchala cAle che, pUjyajInA pravAdathI. apara ahiMyA zrIjinaprAsAda navo sA. caMdue karAvyo che. (60) pratimA paNa mahAsuMdara thaI che. dhaNIne paNa pratiSThAno ghaNo harSa che. zrIpUjyajI AgyAthI tathA ( 1 ) zrIAcAryajI pavAratA jinazAsanano ghaNo utsAha thaze. sArA saMvanA manoratha pahocaze . ( 62 ) pUjyajI ! kRpAkarIne padhArajo. mahopAdhyAya zrIsosavijaya paNa najIka che. pUjyajI ! [ vinaMtI ] jaldI thI lakhI che. ( 63 ) vicArIne maluM jaNAya tema lakhazo. jema pUjyajI lakhaze tesa pramANa thaze. lekha- prasAda jaldI mokalAzevazeo. ( 64 ) ibrAhImAbAdamAM paM. zrImahAnaMda ThANA 3 che. dillImAM R jeThA ThANA 2 che. pArImA ( ? ) gaNI zrIratanaharSa ThANA 2. paheluM nau (65) mAsu perojAbAda maNI khImAnaMda rahyA hatA. bIjA matanA AcArya rahyA mATe. hamaNA te khAlI ( 66 ) paDayuM. have comAsA bAbata perojAbAdanI ciMtA karazo. pahelA keTalAe sAtapa ( ? ) rahetA hRtA. te sarva maDarAkhI (1) ( 67 ) have bhIpu ( 1 ) kSetra khAlI na rahe tema karazo. zrAvikAoe vaMdanA vinavI che, je jANAzo. sahI jANo ( 68 thI 72 mI lAIna sudhImAM zrAvikAonAM nAmo che. ) (73) pUjyajI ! praviSThA upara jaldI padhAro. ahiMnA saMghanI utkaMThA ghaNI che. ekavAra tamArAM caraNa (74) joI samasta saba saMtoSa pAmaze. nahIM tara mahopAdhyAyane Adeza Apazo. jinazAsananI zo(75) mA thAya tema karazo. ghaNuM suM lakhIe pUjyajI ! ahiMnI paNa ciMtA tamane ja che. te jApazo. (76) saMvat 1667 mitI kArtika sudI 2 zubha dine somavAre zubhaM bhavatuH lI: sIkahasA suta || Aho ! Shrutgyanam Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 .. jaina sAhitya saMzodhaka mahAvIra tIrthakaranI janmabhUmi. (brAhmaNakuNDa, kSatriyakuNDa ane vaizAlI e traNe eka ja zaharanA vibhAgo cha [ jaina samAjanI mAnyatA pramANe bhagavAna mahAvIranI janmabhUmi je kSatriyakuNDa ke kuNDagrAma nAme prasiddha cha te eka moTuM zahara hoI svataMtra rAjadhAnI hatI ane tenA adhipati siddhArtha te eka moTA rAjA hatA. ane e sthaLa hAlamAM gayA jilAmAM lachavADa nAme je eka nAnuM sarakhaM gAma che tyAM AveLu hatuM. paraMtu pazcimanA zodhaka vidvAno. nA mate mahAvIranI janmabhUmI tarIke oLakhAtuM kuNDagrAma te vaizAlInAme licchavionI rAjadhAnI pAse Avelu eka sAdhAraNa paruM hatuM ane siddhArtha te tyAMnA eka ThAkora hatA. pro. jekobIe jaina sUtroparanI prastAvanA (prathama bhAga, juo jai. sA. saM. aMka 2, pRSTha 70 ) mA e bAbata keTalIka carcA karI che, ane DaoN. hornale paNa potAnA jainadharma viSenA vicAromA ( juo, A ja aMkanA pR. 194 upara ) e bAbatanuM sUcana karyu che. ghaNA jijJAsuo A vicAra jANI vicAramA paDe che ane zA AdhAre A vidvAno vaizAlIne mahAvIranuM janmasthAna mAne che te jANavA utsuka rahe che. tethI A nIce DaoN. hornalanI lakhelI A saMbaMdhI eka noTa ApavAmAM Ave che jethI e bAbatano ghaNoka khulAso jijJAsuone maLI Avaze. e noTa, ukta vidvAne potAnA ' uvAsagadasAo ' nA iMgrejI bhASAMtaranA pRSTha 3 upara AvelA 'vANiyagAma ' zabda upara lakhelI che. e vANiya gAmano ullekha kalpasUtramA paNa Ave che. jaina vidvAnoe A noTarnu manana karI A saMbaMdhamA vizeSa UhApoha karavAnI AvazyakatA che. saMpAdaka. ] vA Ni ya gA ma ( saM. vANijyagrAma ) e vaizAlI bhidhAnathI ullekhI zakAya e spaSTa che. vANiyagAma sAthe nAmanA suprasiddha zaharanuM bIjU nAma che, je licchavionI lagADelA nayara e vizeSaNathI te moDhuM zahara hoya ema rAjadhAnI manAya che. jUo kaniMgahAmakRta hindusthAnanI jaNAya che; kAraNa ke, campA je ghaNuM ja moTuM zahara ho. prAcIna bhugola, pu0 443. kalpasUtra 122 mAM tene eka vAtuM prasiddha che te paNa 'nayarI 'nA vizeSaNathI uli. judA zahara tarIke, paNa sAthe vaizAlI joDe nikaTa saMbaMdha khita che. ( jUo, rokhilana buddha caritra pR. 136 ) dharAvatuM, lakhyu che. kharI dAta to e che ke je nagarIne kuNDagAma nAma paNa vaizAlInuM ja hatuM ane tethI vaizAlI ApaNe vaizAlInA nAme oLakhIe chIe te bahu ja vistAra e ja mahAvIranI janmabhUmi hatI. A ja kAraNathI mahAvALI nagarI hatI (huenasAMganA vakhatamAM te 12 mAIla vIrane vaizAlIya paNa kahevAmAM Ave che. (jao, AjeTalI vistRta hatI, jUo kaniMgahAmano ArkiolaoNjikala cArAMga sUtranA mASAMtaranI jekobInI prastAvanA, pR. 11, sarve riporTa bhAga 1, pa. 56) ane tenI sImAmAM vaizAlI mane vebaranI Indian Studies pu. 16, pR. 252) ke jene hAlamA besAra kahevAmAM Ave che, te sivAya buddha caritranA pR. 62 mAM ApelI eka bauddha AkhyAvIjA paNa keTalAMka sthaLono samAveza to hato. e stha- yikAmA vaizAlInA traNa bhAga hatA ema jaNAveluM che, komA eka vANiyagAma ane bIjU kuMDagAma ke kuNDa pura ane te kadAcit vaizAlI khAsa, kuNDa pura ane vANiyamukhya hatA. e sthaLonAM avazeSa rUpe hajI paNa vANiyA gAma ja haze ke jeNe anukrame samagra zaharanA Agneya, ane basukuNDa nAme gAmaDAo astitva dharAve che. (ju- aizAnya ane pAzcimAtya bhAgo vyApta karelA hatA.. o, arkiolaoNjikala sarve riporTa bhAga 1 mAMnI 21 IzAna konamA kuNDapurathI AgaLa kollAga nAmanu mI pleTa, tarthA bhAga 16 mAMnI bIjI pleTa ) AthI e (juo sUtra 7) sanniveza athavA paraM Avelu ituM jemA saMyukta zaharane enA game te pradhAna aMzabhUta sthaLanA a. 'zAta' athavA ' nAya ' jAtanA kSatriyo vasatA seya Aho Shrutgyanam Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 4 mahAvIra tIrthakaranI janmabhUmi / 219 ema lAge cha, ke je jAtamAM mahAvIra janmyA hatA. sUtra pekSA rAkhIra te pramANe jainonA dharmagraMthoMmA tenuM vadhAre paDatuM 66 mA te parAno nAyakulanA nAme ullekha thaelo che. varNana kareluM che, to paNa siddhArthane 'kuNDapura ke kuNDagA A kollAga sanniveza sAthe saMbaMdha dharAvatuM, paNa tenI manA rAjA' tarIke sarvatra varNavelo nathI. balke ethI bahAra, duipalAsa nAme eka caitya hatuM ( juo sUtra 3). ulaTuM sAmAnya rIte tene eka sAdhAraNa kSatriya (siddhatthe sAdhAraNa caityanI mAphaka temAM eka mandira ane tenI khattiye ) rUpe ja varNavyo che. je eka be ThekANe tene AsapAsa udyAna hatuM; A kAraNathI vipAkasUtra (1, 2) rAjA (siddhatthe rAyA) tarIke lakhyo che, te kathanane mAM tene ' dUipalAsa ujjANa' tarIke lakhela cha; ane te apavAdarUpa ja mAnavU jAIe. agara kollAganA kSatriyonA nAyakulanu ja hetuM e tenA 'nAyasaNDavaNe ujjANe' adhipati tarIke e vizeSaNa paNa saMgata hoI zake tema agara ' nAyasaNDe ujANe ' ityAdi ( kalpasUtra 115 'che.A uparathI spaSTa thAya che, ke mahAvIranI janmabhUmi e ane AcArAMgasUtra 2, 15 sU. 22 mAMnA ) varNana kollAga ja hatI ane te ja kAraNathI teo jyAre saMsAratyAgI uparathI siddha thAya che. thayA tyAre, svAbhAvika rIte ja potAnI janmabhUmi pAse AveA uparathI, je ThekANe kuNDapurane nayara tarIke ulle. lA duipalAsa nAmanA potAnA ja kulanA caityamA prathama kheluM che te jaina kathana paNa satya samajI zakAya che. kAra- jaIne rahyA. (juo kalpa. 115-116) mahAvIranA Na ke kuNDapura ra ja vaizAlI ema ApaNe mAnavu joIe. mAtA-pitA ane temanI sAthe temanI jAtinA bIjA paNa kalpasUtra 100 mA kuNDapura sAthe 'nayaraM-sabhitara badhA nAyavaMzI kSatriyo pArzvanAthanA siddhAnto ane AdebAhiriya' evaM vizeSaNa lagADelu che ane te vaizAlInuja zone anusaratA hatA ( juo AcArAM. 2, 15-16) varNana cha ema spaSTa jaNAya che. je sUtranA AdhAre ( juo ane tethI jyAre pArzvanAthanu potAnA ziSyo sAthe kuNDapuramAM sUtra 2.4, 22) kuNDapura ke kuNDagAmane sanniveza amuka vakhate Agamana yatuM te vakhate temanI sagavaDa mAnavAmAM Ave che (jekobInI AcArAMganI prastAvanA mATe temaNe eka ceiyanI sthApanA karI hoya e ghaNuM saMbhapR. 10 jaNAvyA pramANe ) te barAbara nathI kA- vita che. mahAvIra dIkSA laIne prathama pArzvanA saMpradAyamA raNa ke e ThekANe vaparAelA 'uttara-khattiya-kuNDapura joDAyA hovA joIe, ke jyAM teo thoDA ja samayama sannivesa' athavA 'dAhiNa-mAhaNakuNDapura-sannivesa' mukhya adhiSThAtA thaI tenA teo sudhAraka banyA hatA. vizeSaNano -- kuNDapurano uttarano kSatriyono bhAga ' ema ahiM vadhArAmAM eTalu e paNa kahI zakAya ke, sUtra 77 artha thato nathI paraMtu 'kuNDapuranuM uttara bAjunuM kSatriyakulanu ane 78 mAM vANiyagAmane ApelA -- uccanIcamajjhimakuparuM' arthAt ' jemA (nAyakulanA) kSatriyo vacatA hatA evaM lAiM-' UMca, nIca ane madhyama vargabALu ' e vizeSaNa kuMDapura, uttara bAjUnuM paruM' ema artha thAya che. AdhI teno, te sAthe dusva (rokhilanu buddha caritra, pR. 62) mA ApelaM zaharanA dakSiNanA parAthI,ke jyAM AgaLa brAhmaNo rahetA hatA, nIcenuM varNana maLatuM Ave che, jema ke " vaizAlImA traNa bheda batAvyo che. A arthane kalpasUtra 22 mAM vaparAelA . vibhAgo hatA. jemA pahelA vimAgamA suvarNa kara mavALA 'khattiyakuNDagAme nayare ' ane 'mAhaNakuNDagAme nayare' jevA vizeSaNothI prakaTa puSTi maLe che. A badhI bAbatonA 7.00 gharo hatAM, vacalA vibhAgamA rajatakaLasavAlA vicAra uparathI jaNAya che ke mahAvIra nA pitA siddhArtha e 14000 gharo hatAM ane chellA vibhAgamA tAmrakaLasakuNDagAma ke vaizAlI nagaranA kollAga nAme parAmA vasatA nAya vAlA 21000 gharo hatA. e vibhAgormA anukrame UMca, jAtinA kSatriyonA mukhya saradAra hatA. jo ke ApaNe a* mAma ane nIca varganA loko vasavA hatA." Aho! Shrutgyanam Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam