________________
अंक ३]
सदयवत्स लावलिंगानी जैनकथा.
सदयवत्स सावलिंगानी जैन कथा.
( सगत श्रीयुत चिमनलाल डा. दलाल. एम्. ए. )
[ सगत विद्वान् श्रावक श्रीयुत चिमनलाल डाह्याभाई दलाल एम्. ए. जैन साहित्यने लगता जे छुटा छवाया बे चार लेखो लख्या हता ते बधा एकज संग्रहमां जळवाई रहे तेवा उद्देशथी तेमना ए लेखोने जैन साहित्यसंशोधकां कमी प्रगट करवानो विचार राख्यो छे अने तिमांनो आ प्रथम लेख छे. आ लेख तेमणे ' वसन्त ' पत्रना संवत् १९७२ ना चैत्रना अंकमा प्रकट कराव्यो हतो. -- मुनिजिनविजय ]
*सदेवंत सावलिंगानी कथा गुजरातमां आबालवृद्ध जाणती छे. तेना आठ भवना नेह तथा विजोगनी वार्त्ता स्त्रीओ पण प्रेमी यांचे छे. आ कथा हमणांज नहीं पण जूना वखतमां पण हिंदुस्ताननी जुदी जूदी भाषाओम लोकप्रिय हती. अंत तेथी करीने कावओए पोतानी कवित्वशक्ति सूदानां पराक्रमो तथा सूदा - सावलिंगानो अद्भुत प्रेम वर्णववामां बतावेली छे जेटली लोकप्रिय छे तेटलीज जूदा जूदा रूपमा मळी आवे छे. [ १ ] संस्कृतमां रत्नशेवरना शिष्य हर्षवर्धननी सदयवत्सकथा ( गद्यम ): आ कथा सं. १५१०
आ कथा
- ३० ना अन्सामा रनायेली लागे छे. [ २] प्राचीन गुजरातमा भीम कविनो सदयवत्स वीरमबंध उर्फे सदयवत्सवीरचरित्र. [ ३ ] कर्ताना नाम वगरनी ( घणूं करीने जैन ) सदयबछ सावलिंगी चउपइ. [४] संवत्
संस्कृतमां सदयवत्स, प्राकृतमां सुदयवच्छ, सुद्दवच्छ तथा सुद; गुजरातोमां सूदो, सदयवछ अने सदेवत; मारवाडीनां तथा हिंदीमां सूदो तथा सदेवछ एवां नामो छे. सावलिंगाने केटलाक ठेकाणे सावलिंगी पण कहो छ.
१३५
१५९७ मां रचायेली कीर्तिवर्धननी सदयवत्स सावलिंगा चउपई. [५] मारवाडी भाषामा सं. १ ९७ मां लखायेली सदेवछ सावलिंगानी वात दूहा साथे.
[६] आ उपरांत गूजरातीमां नित्यलाभ नामना जैन साधुए सदयवत्स सावलिंगा चउपई तथा हिंदीमां सदेवंत सावलयाका दूहा पण जणायला छे.
लोककथाना सागर रूप कथासरित्सागरमां सदयवत्सनी कथा जणाती नथी; परंतु उज्जयिनी, हरसिद्धिमाता, प्रतिष्ठान तथा शालिवाहन, बावन, वीर खापरीओ चोर,
२ श्रीरत्नशेषरगुरुप्रवरप्रसादात् हर्षादिवर्धन गणी सुरसैकपात्रम् | चक्रे कथां सदयवत्सकुमारसक्तां सत्पात्रदानविमलाभयदानरम्याम् ||
३ श्रीखरतरगच्छ गगनदिणंद प्रतपै श्रीजिनहरषसूरींद । शिष्य त स बहूविद् विचार दीपति दयारत्न दिणकार ४९ गुरुअनुमति निजमनि उल्लास ए कहीयो मै प्रथम अभ्यास मुनि कीरतिवरधन शिष्य तास बंधवजनराषण रंगरास । पानर पदमणिविलास पदमणि पामैं सुखघरवास । भगतां लाभ वंछितमेोग सुणतां प्रतिमतणो संयोग ॥ ५१ ॥ रतिबंधित जे सुणसी सदा ते पामै पग पग संपदा ॥५२॥ बालंभ प्रीयुतणी पदमणी जेहना वली परदेसैं धणी । संवत मुनि निधि रस ससी विजयदसमी रविवार । चतुरचाहि रची चौपई मुनिकेशव हितकार ।। ५३ ।। वेधक जेवांचे सुवंछित पूजे (रे ) हाम !
जिम सावलिंगा सुष लह्यो सुदयवत्स सुखठाम || ५४ || मैं रचना आहीज रची कविजन परमकृपाल | सुणि के जिन हांसी करौ कब्जियों दया दयाल || ५५||
Aho ! Shrutgyanam