________________
તજવું જોઈએ. તેને બદલે બેટું જાણ્યા છતાં પણ હું નતજવું. તેથી આધિલે પ્રથમ માનસિક પીડા, ઉપાધિ એટલે સાંસારિક અને વ્યાધિ એટલે શરીરાદિ પીડાઓ ક્રમે ક્રમે આવતી જાય છે, માટે આત્મદષ્ટિ રાખી તેમાં જે ખોટું જણાય, તેને ત્યાગ કરતાં જ, અને સાચું જણાય, તેને ગ્રહણ કરતાં જવું. તેથી આત્મા તે નિરોગી છે, પરંતુ તમારા શરીરાદિ પણ નિરેગી થશે.
જેવી સેબત તેવી અસર” આત્મા નિરામય છે તે તેની સંગે મન, વચન, કાયા, ઇન્દ્રિયને રાખીએ, તો તે પણ નિરામય એટલે નિરોગી થાય. આત્મા પારસમણિ જેવો છે, અને શરીરાદિ લોખંડ જેવાં છે, તે તે જેમ પારસમણિના સ્પર્શથી લોઢું સુવર્ણ થાય, તેમ નિરામય આત્મદર્શનવડે શરીરાદિ લોખંડ પણ સુવર્ણમય જાણે હેય, તેવું તે દેદીપ્યમાન દેખાશે–જણાશે-શોભાશે.
આ શ્લોમાં તે આત્મા નિશ્ચયનયથી કહેવાયો છે. અર્થાત વસ્તુતઃ કેવો છે. તે કહ્યું છે, હવે નિશ્ચયનયે આત્મા પરમાત્માના સરખો હોવાથી એક નવીન પદ્ધતિ• એ વગર ઔષધે ધ્યાનબળે શરીરના રોગાદિ મટાડી શકાય અને લોકોને આત્મા વલંબન આપી શરીરાદિને સારા કરાવી શકાય, એવી યુકિત પણ છે. તું પરમાત્મા નિશ્ચયનયે છે. માટે પરમાત્મા અને તું એને અભેદ જે. તું ઘડીભર સમજ કે, હું પરમાત્મા છું. હવે પરમાત્મા નિરોગી છે. વજ ઋષભનારા સંધયણવાળા, છે. અને મને પણ વજીભનારા સંઘયણ અપ્રગટપણે છે. તોતે પ્રગટ થાઓ. એ ભાવના બરાબર બે ઘડી હૃદયમાં રાખો, ચાર ઘડી મનથી સ્મરે, અને આઠ ઘડીમુખે જ. અને પછી જુઓ કે રોગ કયાં રહે છે? પરંતુ પ્રથમ નિશ્ચયનયે હું કેવો છું, તે જેમ જેમ યથાર્થ સમજાતું જાય. તેમતેમ રોગ શાંતિ જલદી થાય, એટલે કે અપ્રગટ શરીરાદિ બળ જેને પ્રગટ થયું છે, તેવાના ધ્યાનમાં તલ્લીન થતાં પિતામાં પણ બળ પ્રગટ થાય છે. - આ જન્મ એ પણ રોગ છે, મરણ એ પણ રોગ છે, જરા એ પણ રોગ છે, વ્યાધિ એટલે શારીરિક પીડા એ રોગ છે, ઉપાધિ એટલે સાંસારિક પીડા એ પણ ગજ છે, અને આધિ એટલે માનસિક પીડા એ પણ રેગજ છે. આ જન્મ, જરા, મરણ, આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિ, વગેરે રોગો શરીરને છે, આત્માને નથી. માટે આત્મા તે નિરામય જ છે.
જરા, જન્મ થાય, તેજ રોગ હોય, માટે જન્મવાનું બંધ કરવું હોય, તે જન્મ આપવાનું બંધ કરી લેવું. અર્થાત બહાચર્ય સર્વથા લેવાથી કેઇને જન્મ અપાશે નહીં. એટલે જન્મ થવાનો પણ સંભવ નહિ, કારણકે સ્થળ બ્રહ્મચર્ય પછી
