________________
ત્રણ એટલે આત્મા અને વય એટલે તેમાં રમણતા થઈ તે પછી મિક્ષજ આમાજ અને તે પણ અજન્ય અને અજર.
મરવાનું બંધ કરવું હોય, તે મારવાનું બંધ કરવું. અનાદિ, જળાદિ, હવાદિ ખવાય છે, પીવાય છે, શ્વાસ લેવાય છે, ત્યાં સુધી છવધ તો થયા કરે છે. મા2 છવધ બંધ કરવા સ્વરૂપસ્થ થઈ, અને અન્નજળના વિહાર ત્યાગ કરી, પ્રા. gયામથી પવનને—હવાને રૂંધી, મનને શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં લય કરી દેવું કે, મરણ બંધ થઈ, આત્માની જે સાદિ અનંત સ્થિતિ કહેવાય છે, તે પ્રાપ્ત થઈ સદા અજન્ય, અમર થઈ રહે, અને નિજાનંદમાં વિલસે.
નિરપાધિ-આત્માની પરમજયોતિ ઉપાધિ રહીત છે. અર્થાત શુદ્ધ ચૈતન્યને કંઈ કર્મની પણ ઉપાધિ નથી. કાળી એવી અશુભ કર્મ ઉપાધિ અને ધળી એવી શુભ કર્મ ઉપાધિથી આત્મા રહિત છે. કેવળ નિર્મળ ફાટિકવત છે. કર્મભનિત સ્વગદ અને કર્મ જનત નરકાદિક એ ઉભય ઉપાધિ છે. પરંતુ આવી ઉપાધિથી રહિત કેવળ જયોતિરૂપ આત્મા તેઓથી મુક્ત છે.
સ્ત્રી, છોકરાં, ઘરબાર-વાડી-બંગલા-હાટ-દુકાન–પેઢી– ઓફીશ-હવેલી– મહેલ–સગાંવહાલાં-ટેર-ઘોડા–હાથી-ગાડી–ચાકર-નફર વગેરે અનેક ઉપાધિ સં સારમાં છે. પરંતુ એ બધી પુગળને છે, આત્માને નથી. આત્મા તે તેને જાણે છે જુએ છે.
આ મુંબઈ નગર ચક્રવત મહારાજાધિરાજા એડવર્ડ ધી સેવન્થ જુએ છે, અને ને લાલન પણ જુએ છે. એ પણ જોઈ ખુશી થાય છે, અને લાલન પણ જોઈ–-જ
ખુશી થાય છે, માત્ર ફેર એટલો કેમહારાજા એડવર્ડ જુએ છે, અને તેને ઉપાધિ છે. મુંબઈ નાશ પામે, તે મહારાજાએડવર્ડ દુઃખી થાય, કારણકે તે માને છે કે, તે મારી છે. અર્થાત મુંબઈની હૈયાતિ સુખરૂપ અને નાશ દુઃખરૂપ છે. અને લાલનને સુખરૂપ છે, અને દુઃખરૂપ નથી. કારણકે મહારાજા એડવર્ડ મુંબઈને મારી ગણે છે. લાલન પિતે મારી ગણતા નથી.
વળી લાલન કહે છે કે, તે પુગળની જડ પદાર્થની (બનેલી) છે. આ દખલામાં જેમ લાલન ઉપાધિરહિત પણ મુંબઈનો આનંદ ભોગવતે જણાય છે. તેમ આત્માં પણ ઉપાધિરહિત હોઈ આનંદે વિલાસે છે.
હવે કમળપુષ્પ જળમાં મગ્ન હોવા છતાં નિર્લેપ રહે છે. તેનું કારણ જે છે, તેજ કારણથી આત્મદષ્ટિ આ સંસાર સમુદ્રમાં મગ્ન હોવા છતાં નિલેપ રહે છે.
