________________
* મુનિઓ કેવું તેજ ધારણ કરે છે? दंलपर्वतदंनोविज्ञानध्यानधनं सदा । मुनयो वासवेन्योऽपि विशिष्टं धाम बिज्रति ॥१२॥
ગીતિ દંભરૂપ પર્વતને, દલિ થઈ સદાય જે તે ઈથકી અધિકે જે જ્ઞાન ધ્યાનને સદાય જે જોડે. તે પ્રકાશને મુનિગણ, સદાય શુદ્ધ હૃદયથી ધારે છે; કર્મ કલંક નિવારી ધારનારને હમેશતારે છે.
અનુવાદ–દંભરપી પર્વતનું ઉચ્છેદન કરવાને જે વજ સમાન છે. જે સદા જ્ઞાનમય અને ધ્યાનમય છે, અને જે ઇદ્રના તેજથી પણ વધતું તેજ છે, તે તેજ મુનિયે ધારણ કરે છે.
વિવણથં–જે તેજ (glory) મુનિ ધારણ કરે છે તે તેજ આત્મ તેજ છે. વજ જેમ પર્વતના ચૂરેચૂરા કરી નાંખે છે, તેમ આત્મા–જ્ઞાન–પ્રકાશ–તેજ, દંભ-કપટ–પાપ–અજ્ઞાનના અંઘકારના ચૂરેચૂરા કરી નાંખે છે. આત્માથકી–પિતાથકી શે. દંભ કે
પટ રહી શકે? કંઈ નહિ, પરંતુ એવા દંભના પવર્તના આવરણ ૨ હિત અપ્રમત્ત મુનિએજ હોય છે. સર્વત્ર તેમનું આત્મતિજ પ્રકારની રહે છે માટે ઈંદ્રના તેજ કરતાં પણ મુનિનું તેજ વધારે) વિશેષ છે.
વળી ઇંદ્રનું તેજ પુણ્યનું છે, અને પુણ્ય એ વેત કર્મ છે, અને દુનિયાનું તેજ તે આત્માનું છે, કારણ કે જીર્ણ કર્મની નિર્જરા અને નવીન કર્મને સંવર તેમને હોય છે.
મુનિયોનું તેજ જ્ઞાન રૂપ છે. જેમ જ્ઞાનતેજ મુનિયો તે પોતાને ગણે છે. તેમજ ધ્યાનરૂપ-રમણતા રૂપ પણ તેજ છે, ઇંદ્રના પુણ્યનું બળ સર્વ દેવ મને નુષ્ય કરતાં પણ ઘણું છે, તથાપિ આત્મવીર્યના બળ પાસે તે કંઇ બિસાતમાં નથી.
ઇંદ્ર તે એક હોય છે પરંતુ આમા એવા હજારે વખત ઇંદ્ર થાય તે પણ આત્મા તો કાયમને કાયમ, ઇંદ્ર પણું ખૂટે તોપણ આત્મા ખૂટે નહિ. માટે આત્માના તેજથી કોઈ અધિક નથી, અને આત્મા તેજ મુનિઓને હોય છે. પુણ્યવાન છેવોની બીજાપર એ (ame) પડે છે. તેમની બીજાઓને શું લાગે છે. પરંતુ મુનિ પાસે તો એવું તેજ હોય છે, કે જાણે તેમના મસ્તક પર બાહ્ય કિરણવાળો મુગટ હોય અને તેના તેજથી સર્વ કઈ રંજન થતા હોય એમ ભાસે છે