________________
શંભુ વળી જન્મ એજ મહા દુખ છે. જન્મને લીધે જ આધિ એટલે મનની પીડા, વ્યાધિ એટલે શરીરની પીડા અને ઉપાધિ એટલે સાંસારિક પીડા ઊદભવે છે માટે જન્મ ગયો તેની સાથેજ સનાતન કાળ સુધી–સદા કાળ સુધી દુઃખમાત્રનો નાશ થશે, સમજાયો. હવે જયારે દુ:ખ સદા કાળને માટે ગયાં તે પછી જે સનાતન કાળ સુધી સ્થિતિ રહી તે સુખનીજ રહી.
સેનામાંથી માટી ગયા પછી જેમ સુવર્ણ ચોખ્ખું કુંદન જેવું રહે છે, કાંટા નીકળી ગયા પછી જેમ ગુલાબનું ફુલજ માત્ર રહે છે, જેમ રાત્રિનું અં. ધારું ગયા પછી અજવાળું સદા રહે છે, જેમ સૂર્યને અસ્તે અંધારું અને ઉ. દલે અજવાળું હોય છે એમ નહિ પણ સૂર્ય પોતામાં જેમ સદા સર્વદા અને જવાળું હોય છે તેમ દુઃખમ્પ માટી, કાંટા, અંધારું ગયું કે સાદિ અનંત અને સનાતન કાળ સુધી સુવર્ણ જેવું, ગુલાબના ફુલ જેવું, સાશ્વત સૂર્યમાં પ્રકાશ જેવું સુખજ-આનંદજ હોય છે. આ સ્થિતિને શાસ્ત્રમાં અવ્યાબાધ સુખ કહે છે એટલે કે એ સુખમાં કોઈ કાળે, કઈ પ્રકારે દુઃખનો છોટે પણ નથી કેવળ, અનંત સુખ કે આનંદ છે. આવી આવી સ્થિતિ જેવી હોય તેજ શંભુ કહેવાય. અર્થાત્ સુખમાંજ વસનાર કહેવાય. માટે સનાતન વિશેષણ આપ્યા પછી તરતજ કેવળ સુખ કે કેવળ આનંદજ જેમાં છે એવા શંભુ; વિશેષણ આપ્યું તે યથાર્થ છે. એવા શંભુ એટલે સાશ્વત સુખવાળા કોણ છે? શ્રી જિનેશ્વર ભગવાન તે ત્રણ લોકમાં જય પામે.
સ્વયંભૂ-હવે એવું સાશ્વત આનંદ–સુખ કે શંભુપણું શાથી પ્રાપ્ત થાય છે, તેને વિચાર કરીએ તે તેજ વેળા માલૂમ પડશે કે પિતાના પ્રયત્નથીજવાશ્રયથીજ-( Self—relince ) સેફ રીલાયન્સથી જ, એટલા માટે જે પિતાના ઊપરજ–આત્મબળ ઊપરજ–આધાર રાખનારા હોય છે, તેજ વયંભૂ ગણાય છે. જે સાશ્વત સુખ છે તે સ્વપ્રયત્નથી જ મળે છે. માટેજ શંભુ શબ્દની નીકટમાંજ ૧ સ્વયંભૂ વિશેષણ લખ્યું છે, તે યથાર્થ છે, એવા સ્વયંભૂ કેણ છે! શ્રી જિનેશ્વર ભગવાન, તે ત્રણે લોકમાં જય પામોર
૧ નિકટ એટલે નિરંતર અંતર રહિત-વચ્ચમાં બીજો એક શબ્દ નહિ તે પાસે. ૨ આ શ્લોકના પદોની રચના એવી તે કઈ શંખલાબંધ છે કે, ક્યા ગુણ પછી કયો ગુણ આત્મામાં પ્રભવે તે સહજ રી આવે છે, જાણે એક ગુણ પ્રાપ્ત થતાં હવે પછી કો ગુણ આવશે, તે જાણે તેની મેળેજ આવી ઉમે હોય તેમ રચનાર શ્રી આચાર્ય મહારાજે મહા બુદ્ધિ પૂર્વક–અનુભવનુસારે રચના કરી હોય એમ સ્પષ્ટ જણાય છે અને તેથી લાલન જેવાને તે સ્મરણમાં રાખવાને Association of Ideas એટલે નાના પ્રકારની ભાવના શૃંખલાબંધ સંબંધ હોવાથી મહા મદદ થઈ પડી હોય એમ જાણી હર્ષ થાય છે.
