________________
(૧૦૨ ) કઈ સેનાધિપતિ હેય આમ નાનાપ્રકારના ભેદવાળા રાજાના સેવકો હેવાથી કોઈપણ તેને સેવક નહીં એમ કહી શકાય નહીં. એમ કઈ મંત્રીની પેઠે નીકળતે અને કેઈસિપાઈની પેઠે દૂર, પણ સેવક ઉભય રાજાનાજ કહેવાય,
તેજ પ્રમાણે ધર્મરૂપી જગતના સાર્વભૈમ રાજા જે પરમેશ્વર તેના સર્વ ધર્મના લેકે સેવકે છે. હા કઈ પાસેના અને કેઈ દૂરના કેઈ રાજાના મંત્રીની પેઠે પાસેના અને કઈ રાજાના સિપાઈ જેવા દૂરના ન્યાય અને વૈશેષિક જોઈએ તે પરમેશ્વરને તટસ્થ માને સાંખ્ય, અને યોગ પરમેશ્વરને પુરૂષ કે ઈશ્વર માને ઉ. ભયમીમાંસા પરમેશ્વરને ફૂટસ્થ માને ક્રિયન ક્રાંઇષ્ટ માને મોહમદનો ખુદા માને વૈષ્ણવો વિષ્ણપણે શવો શિવપણે તથાપિ તે બધા પરમેશ્વરના સેવકે છે. જે પર મેશ્વરને દૂર માની એમ કહે છે કે અમે એ પ્રભુના છીએ. તે તેઓના દૂરના સેવકે છે અને વૈશેષિકમતના માનવબાંધવો આબાંધવો હું તેને છું હુંકેતે જે દૂર છે તે પરમેશ્વરને છું અર્થાત્ બીજા પરમેશ્વરની પાસે રહી પરમેશ્વરને સ્તવના કરે છે. કે હે પ્રભુ હું તારે છું જે વડે પિતાને અંશ માનનારા થિયોસોફિક્સ્ટ વગેરે અને ત્રીજા વર્ગના માનવ બાંધવો પરમેશ્વરની સાથે અભેદરૂપે રહી તું તેજ હુંજ છું આમ માનનાર વેદાન્તી અને જૈને એ સર્વે પરમેશ્વરના સેવકો છે, ૫. રંતુ કેઈપણ ધર્મમાં પરમેશ્વરની પાસે કોણ કહેવાય અને દૂરના સેવકો કોણ કહે વાય તેની થોડી સમજની જરૂર છે.
જૈન જે બહિરાત્માને છોડી અંતરાત્મવાળો હોય જે નિશ્ચય સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરી પિતાના આત્મામાં પરમાત્મા જેતે હેય તેજ પરમેશ્વરને મંત્રી કહેવાય અને ને પાસેને સેવક ગણાય હવે જેઓ અંતરાત્મ નથી. પરંતુ પિતાની શુભમતિથી પરમેશ્વરને ઓળખી તેમાંજ શ્રધા રાખી દ્રવ્ય સમ્યકત્વ પામે છે એવા શુભવૃતિ વાળા જેન બાંધ તથા અંતરાત્માને બહિરાત્માને છેડે છે. અને પરમાત્માને ગ્રહણ કરે છે તેમ આ દ્રવ્ય સમ્યકત્વવાન અન્ય દેવલ છેડે છે અને જિનદેવને ગ્રહણ કરે છે આવા દ્રવ્ય સમ્યક્ત જૈનપણ પરમેશ્વરના સેવકે છે અને કોઈ સેનાધિપતિ નું તે કોઈ સૈનિકનું કામ કરે છે. તથાપિ આપણું મુમુક્ષુ છે. તેમજ ત્રીજે વ– જે રાજાના જેવો હોય છે. તેમ પ્રત્યેક ધર્મમાં દેવની ઓળખાણ નહિ પરંતુ જે પ્રવાહથી-કે જન્મ પ્રાપ્ત થયું તે દેવ એમાં શ્રદ્ધા રાખી પ્રવર્તતા જૈને પણ જો કે ઘણું દૂરના છે તે પણ પ્રભુના સેવકો છે.
