________________
: જેમ લાલન ગત આત્માએ લાલનને તેમ સૂર્ય ગત આત્માએ સૂર્ય પદા કર્યા,' તેમ આત્માએ ચંદ્ર પેદા કર્યો, આત્માએજ તારા પેદા કર્યા, અને આ માએજ નક્ષત્ર બનાવ્યા. અને એવા જ પ્રકાશક તત્વ અમે છીએ, અર્થાત અમે આત્મા છીએ.
ઉપર કહેલા નવનિધિ અને વૈદ પ્રકારના રસ્તેથી ચક્રવત્તિ મહારાજને શેભા પ્રાપ્ત થાય છે, તથાપિ આપણું તેજ તે આપણામાંના પ્રત્યેકને સ્વાધીન છે તે તેજ તે ઈદ્રાદિ દેવતાને, ચક્રવર્તિ આદિ મહારાજાને, સર્વ જીવ માત્રને આધીન છે. તે તેજ આત્મતિમય છે. ચક્રવર્તિ કઈ છે કે ન છે, પરંતુ આત્મા તે પ્રત્યેક મનુષ્ય છે અને એટલા માટે પ્રત્યેક મનુષ્યને તે સ્વાધીન છે. વળી તે એવું તેજ છે કે જે તેજથી કંઈ પણ મોટું તેજ નથી. વળી એ તેજવડે બીજા અસં
ખે તેને ઓળખાય છે. આત્મા ન હોય તે એ બધા તેજ કયાંથી આવે ? માટે તે તેને કર્તા આત્મા છે, જેમ કેહીનુરમાં સઘળા હીરાની કિંમત સમાઈ જાય છે, તેમ આમ તેજરૂપ કહીનૂરમાં સઘળાં તેજ રૂ૫ નાના હીરા સમાઈ જાય છે, આશ્ચર્ય તો એ છે કે અઢાર દ્રવ્યથી માણસ ઓળખ ન જોઈ એ, પરંતુ માણસ અઢાર દ્રવ્યને પ્રાપ્ત કરનારો છે. માટે તે દ્રવ્ય મેટું ન ગણવું જોઈએ, પરંતુ તેને પ્રાપ્ત કરવાથી મેટું નહિ પણ ઘણું જ છેટું છે અને મોટા તે પોતે છે એમ ગણવું જોઈએ.
કયારે શરૂઆત કરવી જોઈએ? લાલનની તે એવી ઈચ્છા રહે છે કે અને તે સર્વ જીવોને જન્મની પર્વે જ મળે તેમ થવું જોઈએ, કે જેથી આ સંસારમાં–આ ત્રિલોમાં બંધાઈ તેના ગુલામ ન થઈ રહે, પરંતુ તેવું જ્યારે સર્વને માટે શક્ય છે તે મનુષ્ય યોનિમાં તે મોડામાં મોડું તે ધાવણ સાથે માનવ બાળકને આત્મજ્ઞાન કળાનું ભાન ઉર્દૂ ભવવું જોઈએ, નહિ તો ધાવણ પૂર્વેજ મળવું જોઈએ. જુઓ આપણુ–સર્વ જંતુના હિતચિંતક–પ્રભુ શ્રી વીર જન્મતાં જ ત્રણ જ્ઞાન સહિત––તે પછી આ પણે પણ હવે એવા શામાટે ન થઈ શકીએ ? આવતા ભવમાં આત્મજ્ઞાન કળાવડે ત્રણે જ્ઞાન સહિત શામાટે જન્મ ન લઈએ ? અને આપણે તીર્થકરના પુત્ર છેવટે તીર્થકરરૂપ શામાટે ન બનીએ?
૧ સૂર્ય એ આત્માના જ્યોતિષ દેવતાના શરીરનું નામ. જેમ આપણું આત્માના શરીરને માણસ કહેવામાં આવે છે.
