Book Title: Jain Shasan 1999 2000 Book 12 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
વર્ષ-૧૨ ૦ અંક ૨૩ થી ૨૫ ૦ તા. ૧-૨-૨000
આ વાત માત્ર શ્રી જૈન શાસન જ કહે છે તેમ નહિ. અમે જ્યાં રહીએ ભૂમિની આજાબજામાં બસો હાથ લઃ ભગ પણ મોક્ષ પ્રતિપાદક જે દર્શનો છે તેઓ પણ નિયમમાં રહેવાનું. હિંસા-વધ ન થાય તો અમે સંયમની - સ્વાધ્યાયની સ ાધના જણાવે છે, તેમાંય આ ચોમાસામાં તો વિશેષ પ્રકારે નિયમિત નિર્વિઘ્નપણે કરી શકીએ તો તેમની તે વાત પણ તેને જાર બનવાનું કહે છે. આજે એવો ખરાબ કાળ આવ્યો છે કે, રાખી. આજે ચોમાસાની વિનંતિ કરનારા શ્રાવકો સ ધના શાસ્ત્રોની વાત ઘણાને ગમતી નથી, ઘણાને તો શાસ્ત્રો પણ સંયમની લેશ માત્ર પણ ચિંતા કરતા નથી. તમારે ધર્મ કેયા, જોઈતા નથી. “ખરાબ કાળમાં ગમે તેમ વર્તીએ તો પાપ લાગેT કરવી છે પણ ધર્મ સાચવવો નથી. જ નહિ'- તેવી માન્યતાવાળો મોટો વર્ગ થયો છે. | આ લાલબાગમાં ૧૯૮૫માં ઘણી નિદોર્ષ જગ્યા કતી રાજા-મહારાજાઓ, મહાત્માઓ આ ચાર મહિના કેવી રીતે પણ આજે ઘણી બધી વેચી નાખી. આજે સાધુને આવડે જવું જીવતાં તેનાં વર્ણન શાસ્ત્રોમાં છે. તેય ઘણાને વાંચવા નથી. જે] પણ બહુ મુશ્કેલ છે ! બેદરકાર લોકો ન હોત, પૈસાના ખ્યા લોકો વિરતિના પચ્ચકખાણ કરી અવિરતિની પ્રવૃત્તિ મજેથી| ન હોત તો આ સ્થાન બગડત નહિ. અહીં સંયમની સીમના કરે, કરવા જેવી માન-તેને કોણ બચાવે? '
માટે યોગ્ય ભૂમિ નથી. અહીં રહેવું છે માટે રહ્યી છે એ. નિયમ તો આત્માને બચાવનાર છે. અભ્યાસ માટે જીવે] સંયમની ચિંતા નાશ પામી ગઈ, ધર્મની ચિંતા નાશ પામી તેવો પોતાને જે ચીજ ન મલવાનો સંભવ હોય તેનો પણ ત્યાગ આ વર્તમાનકાળ છે. તેમાં જેને સાચા ભાવે ધર્મ યાદ ૨ાવે, કરવો અને તેની પણ પ્રતિજ્ઞા કરવી તે પણ લાભ કરનારી છે.] સંયમ યાદ આવે, આજ્ઞાનો પ્રેમ પેદા થાય તે જ બચી જવ ના. કોકવાર તે ચીજ મલશે તો પણ નિયમ હશે તો બચી જશે.] આ લોક સુધરવાનો, પરલોક સુધરવાનો તે મા સિક સદા અવિરતિના બંધનમાં પડેલા તને વિરતિની ક્રિયાનો યોગ અધ્યવસાયના બળે. મનના અધ્યવાસાય સાચવવા તે એ તણાં થશે, તેમાંથી આત્મા સુધરશે અને અંદર વિરતિની ક્રિયા કરી| હાથની વાત છે. આજના યુગે નિર્દોષ ચૅડિલ ભૂ!િ કે શકશે. આજે તો ઘણામાં વિરતિનું સાચું અર્થીપણું જાગ્યા માત્રાની ભૂમિ પણ રહેવા દીધી નથી. ધર્મક્રિયા જાદી વીજ વિના વિરતિની ક્રિયા થઈ રહી છે તેથી જ વિરતિનો જે આનંદ છે, ધર્મના પરિણામ જાદી ચીજ છે. તેમ સંયમની ક્રિયા hદી થવો જોઈએ તે થતો નથી. વિરતિનું અર્થપણું જાગે અને તે ચીજ છે, સંયમના પરિણામ જાદી ચીજ છે. સંયમ પાળવું હશે જીવ ન મળે તેવી પણ ચીજનો નિયમ કરે તો જીવ વિરતિના તો લાયક બનવું પડશે, હૈયું સુધારવું પડશે. ખાવું, માવું માર્ગમાં આવ્યો ગણાય. જે જીવને વિરતિનું પચ્ચકખાણ હોયકરનારા ધર્મ કરી શકવાના નથી. “મારે સંસાર નથી જો તો, અને અવિરતિ પર ઘોર રાગ હોય તેનું ઠેકાણું પડે નહિ! | મોક્ષ જ જોઈએ છે' આવી ભાવના હશે તે જ બચવાનું છે, નિયમના લાભ અંગે આપણે ત્યાં વંકચૂલની વાત આવે
ધર્મ કરી શકવાના છે. છે. ઘણી વાર સાંભળી પણ છે છતાંય તેવા નયિમ લેવાનું મન આ કાળમાં આપણે બધા ભગવાને કહ્યા મુજબ બધું થાય છે ખરું?
કરી શકવાના નથી. પણ ન કહેલું ન જ થાય, કહેલું ન માય અમારે ત્યાં સંયમ પ્રધાન છે. તીર્થયાત્રા માટે અમને તેનું દુઃખ થાય અને શક્તિ મુજબ કરવાનો પ્રયત્ન કરીએ તે ભગવાને વિહાર કરવાની મના કરી છે. તીર્થયાત્રાનું ફળ જે જ આપણે માટે બચવાનો આધાર છે. સમજાય છે કેસંયમયાત્રા તે પ્રાપ્ત થઈ ગયું. તેનું આજ્ઞા મુજબ આ સેવન સ્વછંદપણું બહુ જ ખરાબ છે, થોડા પણ નિયમમાં આવી જવું કરીએ તો જરૂર કલ્યાણ થાય. તમારે તીર્થયાત્રા શા માટે) તે સારું છે ! કરવાની ? મોજમજાદિ કરવા ? થાક ઉતારવા ?
આજે તમારાથી શું પળે તેવું છે? અમારે શ્રાવક ત કે. આનંદ-પ્રમોદ કરવા ? કે સંયમ પામવા? આજે જે રીતના | કેમ જીવવું તેનો વિચાર કર્યો છે? તમારું જૈન કુળમાં જન વુિં - તીર્થયાત્રા કરી રહ્યા છો તેથી એમ કહેવાનું મન થાય છે કે, કોગટ થયું છે. આજે જૈનોના ઘરો રાત્રિભોજન નહિ કરવા અધર્મ દૃશ્યમાન છે, ધર્મ અદૃશ્યમાન છે.
બહુ ઓછા છે. આરંભ - સમારંભ ઓછા થાય, સચિત્ત ભ ણ સાધુ અને શ્રાવક જગતમાં રહેનારા છે, પણ જગતથી બંધ થાય. રાત્રિભોજન બંધ થાય- આ ચોમાસામાં અને વુિં જાદા છે. આ બધાને વહેલામાં વહેલું આ જગતથી ભાગી જવું નથી કે બારે મહિના બને તેવું નથી. વિરતિની પ્રધાનતાવ ની છે તેમ જોનારને લાગે તેવું સાધુ અને શ્રાવકનું જીવન હોય!| ક્રિયાઓ, જેનાથી વિરતિ ન બની શકે, ગાઢ અવિરતિ હો. વંકચૂલની પલ્લીમાં આચાર્ય મહારાજ આવી ગયો અને રહેવું તેવા જીવ માટે સમ્યકત્વની કરણી પણ બતાવી છે, અને પડ્યું તો વંકચૂલે કોઈને ઉપદેશ આપવો નહિ તે શરત કરી રહેવાની જગ્યા આપી અને આચાર્ય મહારાજે પણ કહ્યું કે અધચર્યનો સ્વીકાર કરવો. તે મહાપાપ છૂટે તેની સાથે ધા
E સૌથી પહેલાં બહાક્રિયા કહી છે, અરે મહિના ર્સ
મળી
ઉતારતા કેમ
છે.*
