Jain Shasan 1999 2000 Book 12 Ank 01 to 48

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 407

:
- :
' 3;
તત્ત્વનિર્ણયાભાસ
૩૫૫ મહારાજા પ્રત્યેનો પોતાનો રોષ ઠાલવ્યો છે. આવા મહાપુ
આ બન્ને વ્યાખ્યાઓમાં પણ ઉપર કહ્યા મુજનો | | પ્રત્યે કરેલો કુષ કેવા કર્મ બંધાવશે ? તે ખરેખર ચિંતાજનક છે. | તાત્ત્વિક ભેદ રહ્યો છે. પ્રથમ વ્યાખ્યા ઘર્મનો સ્વામી (ઘમ વો | તેમને કરેલું લખાણ.... “જુઓ, જૈન શાસનમાં દેવ - ગુરુ| છે, (શિથિલતા વગેરે દોષવાળો કે એ દોષોથી રહિત) ની
અને ધર્મ આ ત્રણે તત્ત્વ સમાન રીતે ઉપાસ્ય છે. એટલે જે વાત | વિવેક્ષા વગર માત્ર ધર્મના સ્વરૂપની અપેક્ષાએ જ કરવામાં ઘર્મને લાગુ પડે એ દેવ - ગુરુને પણ લાગુ પડે એ સહજ છે. | આવી છે. જ્યારે બીજી વ્યાખ્યા ઘર્મના સ્વરૂપને ગૌણ કોને
એટલે ભૌતિક અપેક્ષાથી આરાઘાયેલા દેવને (અહીં ઘર્મને | એનો સ્વામી કેવો છે એની અપેક્ષાએ કરવામાં આવી છે એટલે | શબ્દ હોવા જોઈએ) અમે ભૂંડા ન કહેતા હોવાથી ભૌતિક | કે પ્રથમ વ્યાખ્યામાં ઘર્મીના આશય વગેરેને મહત્તા આપવામાં
અપેક્ષાથી ગુરુ અને દેવને ભૂંડા કહેવાની જરૂર અમને ઉભી | આવી નથી અને બીજી વ્યાખ્યામાં ઘર્મીના આશય વગે ની | થતી નથી. પણ જેઓ ભૌતિક અપેક્ષાથી આરાધાયેલા ધર્મને | મહત્તા છે. | ભંડો કહે છે. તેઓ પોતાના ગુરુ અને દેવને ભૂંડા કહેશે ?
આના પરથી એટલું સ્પષ્ટ થયું કે પરમાત્માએ બતા લો અર્થાત્ તેઓ
ધર્મ તે શુદ્ધ, સારો (જે શ્રતધર્મ તરીકે શાસ્ત્રમાં પ્રસિદ્ધ છે.) અને “ભૌતિક ઈચ્છાથી આરાધાયેલો ઘર્મ ભંડો છે' એની | નિર્મળ આશયથી કરાતો ધર્મ શુદ્ધ, સારો (જે ચારિત્ર ધર્મ તરીકે જેમ “ભૌતિક ઈચ્છાથી આરાધાયેલા ગલિશ્રી અભયશેખર | શાસ્ત્રમાં પ્રસિદ્ધ છે.) એમ બે પ્રકાર છે, તે જ રીતે પરમાત્માએ વિ. મ. ભૂંગા છે, સંસાર વધારનારા છે, રીબાવી રીબાવીને | ન બતાવ્યો હોય તે ધર્મ અશુદ્ધ, ખરાબ અને ભૌતિક આશંસાથી મારનારા છે ..... (અહીં એમણે તો પૂ. રામચન્દ્રસૂરિ મ. એવું | (સંસારના સુખ મેળવવાની ઈચ્છાથી) કરાતો ધર્મ તે અ , લખ્યું છે પણ તે મારાથી કેવી રીતે લખાય ?) આવો બધો | ખરાબ. પ્રચાર કરશે ખરા? ને એ જ રીતે... ભૂંડા કહેશે ખરા?
ગણિશ્રીએ ધર્મના બન્ને પ્રકારના અર્થની ભેળસેળ કરી (એમને પરમાત્માને પણ ભૂંડા લખવાનું કામ કર્યુ છે? ) |
તત્ત્વનિર્ણય પુસ્તકમાં લખાણ કર્યું છે. જેઓ આવી ગરબડ કરીને આ ખાસ કરીને એમની કહેવાતી વિદ્વત્તા તો ધૂળમાં | લખતાં હોય તેઓ તત્ત્વનિર્ણય શું કરી શકે ? તેઓ તો આવા જ મળી ગઈ છે. સાથે સાથે જૈન શાસનના સામાન્ય પદાર્થો | તત્ત્વનિર્ણય કરી પોતે ડૂબે અને અનેક ભદ્રિક જીવોને ડૂબાડે. પ્રત્યેનું અજ્ઞ ન પણ સુચિત થાય છે પણ આવા સામાન્ય
| દેવ - ગુરુ - ઘર્મ આ ત્રણે તત્ત્વ ઉપાસ્ય છે. અહીં કર્મ પદાર્થોથી એ તાત હોય એવું તો માનવાને કારણે લાગતું નથી.
પ્રથમ પ્રકારના અર્થવાળો (શ્રતધર્મ) લેવો જ્યારે ભૌતિક પણ ખરેખર ! ખોટી માન્યતા પકડાઈ જાય, અભિનિવેશ
અપેક્ષાથી આરાધાયેલો જેને અશુદ્ધ કે મહાભુંડો કહેવો છે તે આવી જાય ત્યારે પરપક્ષના વ્યકિત પ્રત્યેના દ્વેષને કારણે પેદા
બીજા પ્રકારના અર્થવાળો (ચારિત્રધર્મ) છે. જે એમણે ણ થયેલા આવામાં અનેક ઉત્સુત્રો બોલાઈ જાય એમાં જરાય
તત્ત્વાલોકન સમીક્ષા” પે. નં. ૯૫ પર અશુદ્ધ કહ્યો જ છે. આશ્ચર્ય નથ . જૈન શાસનમાં દેવ - ગુરુના કોઈ પ્રકાર બતાવ્યા નથી
ભૌતિક આશંસાથી ભગવાનને પૂજે, ગુરુને વંદન કોક જ્યારે ધર્મને બે પ્રકાર બતાડયા છે. (૧) શ્રતધર્મ (૨).
દાન - શીલ - તપ વગેરેની આરાધના કરે એ બધો જ બીજ ચારિત્ર ધર્મ - જે સંબંધી લખાણ ગણિશ્રીએ તત્ત્વલોકન
અર્થ પ્રમાણે ધર્મ કહેવાય તે બધા અશુદ્ધ અને ખરાબ કહેવાય સમીક્ષાના પે નં. ૯૫ ઉપર કર્યુ છે તે આ પ્રમાણે
આના પરથી શ્રુતધર્મ (કષ - છેદ - તાપથી શુદ્ધ પરમ મ “આ રીતે ઘર્મને પણ “અમલ”, “નિર્મલ', “શુદ્ધ',
પરૂપિત તત્ત્વ) ને ક્યારે પણ ખરાબ, ભૂંડો કે મહાભૂંડો થી વગેરે જે વિશેષણ લાગ્યું હોય છે તેના શાસ્ત્રકારોએ
શકાય નહિ. જ્યારે ચારિત્ર ધર્મ (જે દેવ - ગુરુ - ધમમી અર્થો બતાવ્યા છે.
ઉપાસના કરનાર વ્યકિતની આચરણા રૂપ) ને વ્યકિતના આ ય
પ્રમાણે શુદ્ધ - સારો અથવા તો અશુદ્ધ - ખરાબ કહી શકમ. (૧) કષ- તાપ - છેદ પરીક્ષામાં પાસ થઈ જતો એવો | કેવલીભાષિત જે ધર્મ છે તે “શુદ્ધ' અને એ સિવાયના અન્ય
તેથી જ્યારે કોઈ પણ વ્યકિત ભૌતિક આશંસાથી દેવ - ગુકે બધા વૈદાદિક ધર્મો “અશુદ્ધ
ધર્મ (શ્રત ધર્મ)ની આરાધના - આચરણા (જ ચારિત્ર ઘર્મ પ
છે) ને અશુદ્ધ - ભૂંડી કે મહાભૂંડી કહેવામાં જરાય વાંધો નથ | (૨) ધર્મ કરનારને જેના બદલામાં ભૌતિક ચીજ | જે ગણિીએ પણ ‘તત્ત્વલોકન સમીક્ષામાં' જણાવ્યું છે. મેળવવાની ઈચ્છા નથી, તેવો ઘર્મ અથવા તો ૫. | મુનિસુંદરસૂરિ મહારાજે શિથિલતા વગેરે જે ૧૩ દોષો કહ્યા છે.
હવે જો “તત્ત્વનિર્ણય પુસ્તક પ્રમાણે વિચારીએ. તે દોષોથી શૂન્ય વ્યકિતએ કરેલો ધર્મ એ અમલ - શુદ્ધ ધર્મ
ભૌતિક આશંસાથી કરાયેલો ધર્મ ભૂંડો કહેવાથી, ભૌ? ક અને એનાથી વિપરીત જીવે કરેલો ધર્મ એ અશુદ્ધ ઘર્મ. આશયથી પૂજાયેલા દેવ - ગુરુ પણ ભૂંડા કહેવાય'' એવું
મ