________________
હતા. માટે.ડગલે-પગલે શાસ્ત્રાર્થ કરવાનો પ્રસંગ ઊભો થતો, અનેકવાર રાજસભામાં શાસ્ત્રાર્થ વગેરે કરી જૈનશાસનની સ્થાપના માટે બૌદ્ધિક પરિશ્રમ પડ્યો હોય. માટે તેઓશ્રી સામાન્ય રીતે બોર્ડ જ મારી રાખતા કે આ દુનિયામાં વીતરાગને છોડી કોઇ દેવ અમને લાગતા નથી અને તે વાતમાં જેને મતભેદ હોય તો તે ચર્ચા કરી શકે છે. જૈનશાસન ચોક્કસ વ્યક્તિને ભગવાન કહેતું નથી, ભગવાનના સ્વરૂપની વાત કરે છે. માટે વીતરાગતાને સામે રાખી તેઓ બોર્ડ રાખતા. આ શું બતાવે છે? દેવગુરુ-ધર્મની બાબતમાં તેઓનું નિઃશંકપણું હતું અને બીજાને પણ નિઃશંક કરવા આવી વાતો કરતા. તમને આવા નિર્ણયો સમજણથી (શ્રદ્ધાથી નહિ) બેઠા છે? આ બેસી જશે તો નિઃશંકપણું આવી જશે.
જગતમાં ગમે તેટલી મહાન વ્યક્તિ હોય પણ તેનામાં રાગ-દ્વેષ હોય તો તેનામાં પરમેશ્વરપણું ન હોઈ શકે. રાગ-દ્વેષ આવે એટલે તટસ્થતા ચાલી જાય અને આવી વ્યક્તિ સત્યને યોગ્ય ન્યાય ન આપી શકે. શાસ્ત્ર કહે છે પૂર્ણ મધ્યસ્થતા વીતરાગમાં જ આવે. અને ધર્મ સત્યમાં સમાય છે અને સત્યને બરાબર ન્યાય રાગ-દ્વેષથી રહિત પૂર્ણ મધ્યસ્થ હોય તે જ આપી શકે. તેથી આવી વ્યક્તિ જ ધર્મનું પ્રતિપાદન કરવા અધિકારી છે. તમારામાં કોઇના પણ પ્રત્યે રાગ આવ્યો એટલે તે બાજુ ઢળાવ આવશે. આજે તમે તમારા જીવનમાં યોગ્ય નિર્ણય નથી કરી શકતા, તેમાં કારણ તમારા મનમાં રહેલા રાગ-દ્વેષ જ છે. ભૌતિક દૃષ્ટિએ ખોટા નિર્ણય બંધાયા છે તેમાં પણ મોટે ભાગે રાગ-દ્વેષ જ કારણ છે. વળી ધર્મમાં તો પારમાર્થિક સત્યોની પ્રરૂપણા કરવાની છે, માટે પૂરી તટસ્થતા જોઇએ. માટે જ શાસ્ત્ર કહે છે કે, સર્વજ્ઞ, વીતરાગ સિવાય કોઇ ધર્મઉપદેશના સ્વતંત્ર અધિકારી નથી. અમારે તો તેમના વચનનું વ્યાખ્યાન-વિવેચન-સમજણ આપવાની છે. અમે સ્વતંત્ર રીતે • એક પણ વસ્તુ કહીએ તો.ઉત્સૂત્રં ભાષણ કહેવાય. ઈવન ગણધરો પણ ઉપદેશ આપે તો શું કહે? “પૂર્ણ જ્ઞાની, સર્વજ્ઞ, વીતરાગ ભગવાને આવું કહ્યું.” આપણે ત્યાં આગમમાં ઠેર ઠેર સુધર્માંસ્વામી કહે “મેં પ્રભુ પાસેથી આમ સાંભળ્યું છે”. મારી બુદ્ધિ આમ કહે છે તેવું લખાણ નહિ મળે. અહીં તો સ્વતંત્ર બોલવાનો અધિકાર વીતરાગ-સર્વજ્ઞને જ છે. તેઓં જ પૂર્ણતાને કારણે પૂર્ણ સત્યનું પ્રતિપાદન કરી શકે. જિનશાસનમાં પરમેશ્વરનું જે સ્વરૂપ બતાવ્યું છે તેમાં તમારી જેટલી નિઃશંકતા હશે, તેટલા તમે સાચા ધર્મી બનશો.
હવે પરમેશ્વરતત્ત્વ ધર્મનું ઉદ્ગમબિંદુ છે, જ્યારે ગુરુતત્ત્વ એવું છે જેની નિશ્રામાં રહી, માર્ગદર્શન.લઇ કલ્યાણના માર્ગે આગળ વધવાનું છે. માટે ગુરુતત્ત્વ અને ધર્મતત્ત્વ પણ પારખવાનું આવે. આ ત્રણેયમાં નિઃશંક બનો એટલે પહેલો દર્શનાચાર આવી ગયો. આવી વ્યક્તિ વ્યવહારથી સમકિતની ભૂમિકામાં આવી ગઇ છે. હવે દર્શનગુણ ખીલી શકે તેવું માળખું તૈયાર થઇ ગયું છે. આવો જીવ સંસારના કોઇપણ ક્ષેત્રમાં જાય, પણ દેવ-ગુરુ-ધર્મ પરની નિઃશંકતાનો પડઘો પડ્યા વિના નહિ રહે. તમે ગમે ત્યાં જાઓ પણ ભગવાનના છો એવું અમે કહી શકીએ? દેવ -ગુરુ-ધર્મ પરની નિઃશંક શ્રદ્ધા હશે, તો દેવ-ગુરુ-ધર્મની વિરુદ્ધ કાંઇ પણ વાત હશે તો તમારે મતભેદ થશે જ. તમારે બધાની સાથે બધાની વિચારસરણીમાં મેળ થાય (હરવા-ફરવા કે ખાવા પીવાના મેળની વાત નથી) તો
દર્શનાયાર)******
***
C
