________________
જયારે તમે દ્રવ્યપ્રભાવના કરો છો તે ભક્તિનો એક પ્રકાર છે. યોગ્ય ભાવથી કરતા હોય અને તે યોગ્ય ભાવથી લેતા હોય તો બંનેને પુણ્ય બંધાય. “આપનાર ધર્મી માની મારી ભક્તિ કરે છે, તેથી ધર્માત્મા તરીકે મારું કર્તવ્ય વધી જાય છે. માટે મારે ધર્મ કરવાનો અને માસ પણ શક્તિ હોય તો હું પણ પ્રભાવના કરું,”તે ભાવથી પ્રભાવના લેવાની છે. પણ આ પ્રભાવના બહુમામૂલી વાત છે, તે અર્થ અહીં ન લેતા. દ્રવ્યપ્રભાવના અને ભાવપ્રભાવના બને જુદી છે. હૃદયથી કોઇ ધર્મથી પ્રભાવિત થાય તે ભાવપ્રભાવના છે. મયણાએ કેટલાને પમાડ્યા? તેણે ધર્મ ખાતર ઘણું બલિદાન આપ્યું. મયણાને ધર્મની પ્રભાવનાનો આશય છે. તેણે કાંઈ બધાને શ્રીફળ વહેંચ્યાં નથી. રાજ, કુટુંબ વગેરે બધાને છોડીને ગઈ છે. કોઇને શ્રીફળ આપવું તે સહેલું છે પણ કોઇના હૃદયમાં ધર્મ ગોઠવી આપવો તે દુષ્કર છે. માટે બંને પ્રભાવનાની સરખામણી ન કરાય. સાધનસંપન્ન હોય તો ભૌતિક વસ્તુની પ્રભાવના કરી શકે. પણ આ પ્રભાવના બહુ મામૂલી વાત છે. તે અર્થ અહીં ન લેવો.
સમ્યગદર્શન આવે પછી સંપૂર્ણપણે આઠેય દર્શનાચારનું અંતઃકરણપૂર્વક સેવન આવે અને સમ્યગ્દર્શન લાવવા પણ અભ્યાસરૂપે દર્શનાચારનું સેવન કરાય, અને તેનાથી આ ભવમાં ન પામે તો પણ પરભવમાં આ દર્શનગુણ આવે છે. આઠ પ્રકારનો દર્શનાચાર પાળતાં પાળતાં સમ્યગ્દર્શન ગુણ આવી જાય.
| દર્શનગુણ પામવા અને દર્શનગુણ પામેલાને સ્થિર કરવા દર્શનાચાર તે સાધન છે. હરેક ગુણનો જુદો જુદો આચાર છે. જ્ઞાનાચાર એ જ્ઞાનગુણનો ઓચાર છે. જ્ઞાનાચાર એ જ્ઞાનગુણનો પાલક, પોષક અને ઉત્પાદક છે. ચારિત્રાચાર, તપાચાર તે તે ગુણના પાલક, પોષક અને ઉત્પાદક છે. આપણે ત્યાં આચાર સુબદ્ધ અને સાંગોપાંગ છે અને તેમાં તે તે ગુણની ઉપાસના આવી જાય છે. • પાલક અર્થાતુ જે છે તે ટકાવી રાખે, જે છે તે સ્થિર રાખે.
પોષક અર્થાત્ જે છે તેની પુષ્ટિ કરે, અભિવૃદ્ધિ કરે. • પૂરક અર્થાત્ જે છે તેની પૂર્તિ કરે, દઢ કરે, સપ્લીમેન્ટ કરે. . ઉત્પાદક અર્થાતું ન હોય તો ઉત્પન્ન કરે.
સમ્યગ્દર્શનની સર્વાગી ઉપાસના કરવા અષ્ટવિધ દર્શનાચારમાં તન્મય થઈ જાઓ. આપણે ત્યાં ખૂબી એ છે કે તે તે ગુણને સંપૂર્ણ પ્રાપ્ત કરવા તે તે આચારમાર્ગ બતાવ્યા છે. તેમાં તે તે ગુણની સંપૂર્ણ ઉપાસના આવી જાય. સમ્યગ્દર્શન ગુણ એક મૂક્યો, પણ તેની સર્વાગી ઉપાસનાને આવરી લેવા આચાર આઠ મૂક્યા, જેથી કોઈ પાસું બાકી ન રહે. તે બધા દર્શન સાથે સંકળાયેલા છે. જૈનાચારમાં આ બધી ખૂબી છે. આટલો બધો સુબદ્ધ રીતે ગોઠવાયેલો આચારધર્મ જૈનધર્મ સિવાય ક્યાંય નહીં મળે. કેટલો વૈવિધ્યસભર, તર્કબદ્ધ અને સાંગોપાંગ જૈનશાસનનો આચારમાર્ગ છે! તે તમે જેમ જૈનદર્શનનો ઊંડાણથી અભ્યાસ કરતા જાઓ તેમ ખબર પડે. - પ્રભાવના આચારને જ્ઞાનાચારમાં ન મૂકતાં દર્શનાચારમાં કેમ મૂક્યો? કારણ સમ્યગ્દર્શન=એટલે ધર્મની તીવ્ર અભિરુચિ. આમ આ આચાર દર્શનગુણ સાથે સંકળાયેલો છે. ધર્મની તીવ્ર અભિરુચિવાળાને બીજાને ધર્મ પમાડવાની ઉત્કટ ભાવના થાય. ત્રાચાર) &
(૯૧ગ્રીક ગ્રીક ગ્રીક
