Darshanachar

Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 95

શ્રાવકાચારમાં પણ આ બધી શક્તિ છે.
સભા ઃ- વ્યાખ્યાન આદિ પછી કરાતી પ્રભાવના, તે આ?
સાહેબજી :- વ્યાખ્યાન, પ્રતિક્રમણ પછી તમે જે પ્રભાવના કરો છો તે આ નથી. તે પ્રભાવના સ્થૂલ દર્શનચાર છે, સાધર્મિકભક્તિનો જ એક પ્રકાર છે. વ્યાખ્યાન આદિ પછી ધર્મી જીવોને ભૌતિકદ્રવ્ય દ્વારા, ધર્મ ઉપર તેમની પ્રીતિ, બહુમાન, આદર વધે તેના માટે કરાતી આ પ્રભાવના છે. તપસ્વી, ત્યાગી ધર્મી જીવોને ભૌતિકદ્રવ્યની પ્રભાવના કરી, પ્રભાવના કરનાર તેમની ભક્તિનો લાભ લે છે અને પ્રભાવના લેનાર પણ તેને આ લાભ આપે છે. આ પ્રભાવનાની અહીંયાં વાત નથી. તમારા મનમાં પૈસાની મહત્તા ખૂબ ઘૂસી ગઇ છે, પણ ભૌતિક દ્રવ્યોનું મૂલ્ય શું? જૈનશાસનમાં પ્રભાવના લેનારનો હાથ ઊંચો અને પ્રભાવના આપનારનો હાથ નીચો છે. પણ તમને તે બેસશે? બે-પાંચ હજાર રૂપિયા કોઇ વાપરે તો તમારું મોઢું ભરાઇ જાય છે, કારણ કે તમારા મગજમાં ભૌતિક વસ્તુ-પૈસાનું મહત્ત્વ વધારે છે. પણ ભૌતિક વસ્તુ કે પૈસો એ તુચ્છ વસ્તુ છે. પ્રભાવનામાં ભક્તિ કોની કરવામાં આવે છે? ધર્મ પામેલાની; ધર્મ પામેલા ન હોય છતાં પ્રભાવનાના આકર્ષણથી આવતા હોય તેવા જીવો, જો લાયક હોય તો આગળ જઇને ધર્મ પામી જાય તો તેમાં પ્રભાવના દ્વાશ સફળતા મળી કહેવાય.
સભા ઃ- પ્રભાવના કેવી ભાવનાથી આપવાની?
સાહેબજી :- ધર્મીના દર્શન પણ દુર્લભ છે. ૧૦૦ જણને તમે સંઘમાં પ્રભાવના કરો તેમાં કદાચ ૯૯ લાલચું હોય અને એક જીવ પણ લાયક હોવાથી પામી જાય તો તમારું આપેલું સફળ છે, સાર્થક છે. જગતમાં ધર્મ અને ધર્મીનાં દર્શન પણ દુર્લભ છે. તેમનાં ભક્તિ અને બહુમાન માટે મારી પાસે કંઇ નથી, પણ આ તુચ્છ વસ્તુ આપીને તેમની ભક્તિ કરી હું લાભ લઉં' તેવી ભાવનાથી પ્રભાવના કરવાની છે.
આ જગતમાં ધર્મ, સદાચાર, સદ્ગુણ એ શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ વસ્તુ છે. તે જેની પાસે છે તેઓ જ ખરેખર દુનિયાના વૈભવસંપન્ન જીવો છે. સાધુ-સાધ્વી તમારે ત્યાં ભિક્ષા માટે આવે તો તમારી પાસે આપવા માટે ઉત્તમમાં ઉત્તમ દ્રવ્ય શું છે? “આપણે જ કચરા જેવું જીવનારા તેમને શી ઉત્તમ વસ્તુ આપવાના?’ જે હોય તે બધું જ ધરી દો તોય ઓછું છે. આપણી પાસેનાં તુચ્છ આહાર-પાણી કે ઔષધ સંયમી મહાત્મા લે અને આપણી પાસે રહેલી કચરા જેવી વસ્તુથી આપણે તેમના સંયમમાં પૂરક બનીએ, તેના જેવું મહાભાગ્ય શું? સાધુ વહોરે તો તમને લાભ મળ્યો અને તમારા પર તેમણે ઉપકાર કર્યો, તેમ તમને થવું જોઇએ. તમે જે આપો તે તો સાધુઓ બધું છોડીને નીકળ્યા છે. અનુપમ આત્માના ગુણો, ઐશ્વર્ય અમારે જોઇએ છે અને તેના માટે અમે નીકળ્યા છીએ. મહાત્માને આપવા તમારી પાસે કોઈ ઊંચી અને સારી વસ્તુ નથી. માટે તમારી પાસે અમારે લેવાનું કાંઇ નથી અને તમે લાયક હો તો ઊલટું અમારે આપવાનું છે. તમારી પાસે આપવા ઊંચી કોઇ વસ્તુ નથી, છતાં તુચ્છ દ્રવ્યથી તમને લાભ મળે છે. મહાત્મા આવી તુચ્છ વસ્તુ લઇ તમારા પર ઉપકાર કરી રહ્યા છે.
* CO *
** દર્શનાચાર