Darshanachar

Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 99

એક જ છે. ચમત્કાર બતાવી ધર્મન પમાડાય, બાકી તો ભગવાન ઇદ્રને કહી દેતકે ચમત્કાર બતાવી ધર્મ પમાડ, અથવા અનને જેન બનાવી દે. પણ તે રીતે પમાડેલા ધર્મથી અનુયાયીઓનું મોટું ટોળું થાય, પણ તે ધર્મ જગતના જીવોના કલ્યાણનું કારણ બને નહીં. આથી આપણા કોઇ તીર્થકરોએ જગતના લાયક જીવોને ધર્મ, પમાડવા આવા આડાઅવળા ઉપાય નથી બતાવ્યા.
સભા - ચમત્કાર પ્રભાવનામાં ન આવે? સાહેબજી - ખાલી ચમત્કાર પ્રભાવના નથી. ચમત્કાર તો યોગ્ય જીવને આકર્ષવા પૂરતો છે, પણ જીવ આકર્ષાયા પછી લાયક જીવને પ્રતિબોધ કરવા તો ધર્મના સિદ્ધાંતો જ સમજાવવા જોઇએ. તેનાથી જ ધર્મ પ્રત્યે આકર્ષણ/શ્રદ્ધા વધે છે. જ્યારે ચમત્કાર દ્વારા તો ભૌતિક ફલની શ્રદ્ધા વધે. મૂળ સાચા ધર્મ પર ચમત્કારથી શ્રદ્ધા નહીં થાય. ધર્મ એટલે શું?
સભા - આત્માનો સ્વભાવ તે ધર્મ. સાહેબજી - તો પછી ચમત્કાર સાથે આત્માના સ્વભાવને કોઈ લેવા દેવા ખરી? ખાલી કોઈ જીવ ન આવતો હોય તો તેને ચમત્કાર દ્વારા આવતો કરાય. દા.ત. કોઈ દેરાસર-ઉપાશ્રય ન આવતો હોય, તો જેમ મોટો મહોત્સવ માંડો તેનાથી અહીં આવતો થાય, તેમ ચમત્કારથી આકર્ષાયેલા આવતા થાય. પરંતુ ચમત્કારથી ધર્મ પર શ્રદ્ધા નથી વધતી, પણ ધર્મના ભૌતિક ફલ ઉપર શ્રદ્ધા વધે છે. આવા જીવો ભગવાનના સમવસરણમાં જાય તો પણ શું પકડે? તીર્થકરના ગુણ પકડે કે તીર્થકરનું પુણ્ય પકડે? ભગવાન રત્નના સિંહાસન પર બેસે, તે જોઈ આવા જીવને થાય કે, કેવાં સિંહાસન! કેવાં છત્ર! વગેરે જોઈ મોંમાં પાણી આવે, પણ તેથી આત્માનું શું વળે? તે વળગ્યો કોને? ભગવાનને કે ભગવાનની આ બહારની રિદ્ધિસિદ્ધિને? ધર્મને વળગે છે કે ધર્મના ફળને? અભવ્ય જીવ પણ આવું જોઈ ધર્મમાં માને છે, પુણ્ય પાપની શ્રદ્ધા દ્વારા સંસાર ત્યાગી દીક્ષા પણ લઈ લે છે; પણ છતાં પલ્લે શું પડે? કોઈ દિવસ ધર્મ આવે ખરો? તે શ્રદ્ધાને ભગવાને ધર્મની શ્રદ્ધા નથી કહી. ધર્મના નામથી પોતાને ફાવતી વસ્તુ પર શ્રદ્ધા થઈ છે, તેમાં ધર્મને અને તેવી શ્રદ્ધાને લેવા દેવા શું? ન્હાવા-નીચોવાનો સંબંધ નથી. ધર્મને અને તેને કાંઈ લાગતું વળગતું નથી. આવી શ્રદ્ધાને ધર્મશ્રદ્ધા કહેવાતી હોત તો દુનિયાના બધા જીવોને આવી શ્રદ્ધા કરાવવાની તીર્થકરોની તાકાત હતી. પ્રભુની સેવામાં કરોડો દેવતા હતા. પણ તમને ખબર નથી કે આવી શ્રદ્ધા પેદા કરવા જતાં ઘણી વાર તો લાલચુ સ્વાર્થી લોકોનું ટોળું ભેગું થઈ જાય. તમારે ધર્મના ક્ષેત્રમાં ધર્મીઓને કે ધર્મના નામથી લાલચુઓને ભેગા કરવા છે?
સભા -- આવશે તો પામશે ને? સાહેબજી:-પમાડવાની જવાબદારી તમે લેશો? શાસ્ત્રમાં લખ્યું કે અહીં આવશે તો પણ કોણ પામશે? લાયક હશે તે. ગેરલાયક હજાર વાર આવશે તો પણ ધર્મ નહીં પામે. તમેં ધર્મ પમાડવાના નામથી શું ઇચ્છો છો? માત્ર ઉપાશ્રય ભર્યો ભર્યો રહે તેવું ઇચ્છો છો? બાકી તો
ક ક ક ક ક ક ક ક ક
૯૪
શૈક ક ક ક ક
(નાચાર)