________________
પડી જશે. ઉત્કટ દર્શનાચાર આગળ જતાં જ આવે અને ઉત્કટ દર્શનાચાર સુધી પહોંચવાનું કારણ શરૂઆતનો દર્શનાચાર જ બનશે. આપણા લેવલનો દર્શનાચાર રોજ ધીમે ધીમે પાળવો જોઇએ. આપણને આરાધક જીવો પ્રત્યે અપ્રીતિ, અબહુમાન વગેરે તો નથી થતાં ને? જ્યાં તેવોભાવ આવે ત્યાં તેટલો દર્શનાચાર ખોઇ રહ્યા છો. પછી ઘણા કહે સામાના ગેરવર્તાવમાં આપણે જ સહન કરવાનું? બીજાએ નહીં? તો તે ન ચાલે. આરાધક જીવોની ખામી વગેરે સહન કરી આપણે મેળવીએ છીએ. મેં વેઠ્યું તેમ દેખાયા કરે તો પણ હજી પરિણામથી ચૂકે છે. મેં મેળવ્યું છે, તેમ જ થવું જોઇએ. દર્શનાચાર પાળવા ચોવીસ કલાક આપણા પરિણામો
ન
ધ્યાનમાં રાખવાના જ. નહિતર ક્યાંકને ક્યાંક ખામી તો આવે જ.
યોગશતકમાં પૂજ્ય હરિભદ્રસૂરિ મહારાજ સાહેબે લખ્યું છે કે, ધર્મ માટે ઘસાવવાનું આવે ત્યારે શું વિચારવાનું? કે “અપૂર્વ લાભની પ્રાપ્તિ થઇ રહી છે”. વેપારીને થાય કે ધંધામાં સીઝન આવી છે, ગુમાવવા જેવું નથી. અહીં ગુણિયલ જીવોની ભક્તિ-આરાધનામાં પૂરક બનવામાં પણ ગુમાવવાનું ભાન થતું હોય, તો તેનો અર્થ એ કે આપણે ધર્મ નથી સમજ્યા. ધર્મભાવથી આપણે વિચારવું જોઇએ કે આ તો મેળવવાનું છે.
સભા(શિષ્ય) :- અમને તો ભણતા હોઇએ ત્યારે જ થાય કે, “આ મારું કરું છું.” સાહેબજી :- જ્ઞાન આદિનો અભ્યાસ કરવા માટે પણ જીવે બીજા પ્રમાદ આદિ ખંખેરવા પડે છે. આપણે યોગોની આરાધના પ્રમાદ આદિને કારણે ઘણી ઓછી કરીએ છીએ. વળી જ્ઞાનાચાર વગેરેમાં લાગે કે “આ મારું કરું છું” અને પેલું “પારકું કરું છું” તો તેનો અર્થ શું? આમાં દાળમાં કાળું શું આવે? તેનો શાન આદિનો વિકાસ કરવા પાછળનો આશય તૈયાર થવાનો હશે, કે ભણી ગણી આગળ આવું. પરંતુ તે જ્ઞાન આત્મકલ્યાણનું કારણ નથી, આરાધકભાવ સિાયનું જ હશે. તે જીવ નવ્વાણું ટકા વિષાનુષ્ઠાનની નજીક ગણાશે. કેમ કે જ્ઞાન આદિની આરાધનાનું લક્ષ્ય તો જ્ઞાનધ્યાન ભણી તૈયાર થઇ જીવનમાં ગુણો વિકસાવવાનું છે. હવે જ્યારે ખરેખર વડીલોની ભક્તિ દ્વારા વિનય-વૈયાવચ્ચ આદિ સંયમજીવનના ગુણો વિકસાવવાનો અવસર આવ્યો ત્યારે, તેને સાધનરૂપ જ્ઞાનમાં મન જાય તો તેનો અર્થ શું? વિકાસનો તેનો અર્થ શું? જાણકાર બનું કે તૈયાર થાઉં? જાણકાર બનીશ તો બધાને સમજાવી શકીશ અને તો જ હું આગળ આવીશ. એટલે વિષાનુષ્ઠાન જ આવ્યું. તેમાં તો મલિન આશય
સભા ઃ- આ સ્પષ્ટ ન દેખાય?
સાહેબજી :- દેખાય તો તેને થાય કે ભક્તિ-વૈયાવચ્ચમાં પણ મારી આરાધના કરું છું. આજ મારી ખરી આરાધના છે અને તેને પારકું માનવું તે આંતરિક ભ્રમ છે.
અહીં કોઇ વડીલો તેવા નથી હોતા કે ચોવીસ કલાક વૈયાવચ્ચ કરાવે. વડીલો પણ વૈયાવચ્ચ કરનારનું ધ્યાન રાખતા હોય છે. પણ તેને શું લાગે? ભણું-ગણું તે મારો વિકાસ છે અને વૈયાવચ્ચમાં મારો કસ નીકળે છે. આમાં નવ્વાણું ટકા જીવ વિષાનુષ્ઠાન તરફ હોય.
દર્શનાયાર)
૧૦૭ **
**
