Darshanachar

Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 71

વાણી-વર્તનથી અધર્મીને ટેકો ન મળે, એ માટે કેટલી સાવચેતી જોઇએ? ઘણાને તો જીભમાં ચળ જ હોય કે, કાંઇ ને કાંઇ બોલ્યા જ કરે. શ્રદ્ધાળુની પણ કેટલીય સમીક્ષા કરી આવે કે ધર્મમાં પૈસાના ધૂમાડા ઘણા થાય છે. આટલા બધા મહોત્સવ, સંઘ, ઉજમણા આદિની શી જરૂર છે? ખરું ધર્મનું કામ તો ગરીબ સાધર્મિકોની સેવા છે. વગેરે વગેરે બાફતો ચાલ્યો જ જાય. સાંભળનાર નવા ધર્મી હોય તો કેટલાયને અભાવ કરાવે. જાગ્રત ન હોય તે ગમે ત્યાં અસ્થિર થઇ જાય. અને તેમાંય અત્યારના દેશકાળ તો એવા છે કે આવું બનવાનું જ. દા.ત. એક શ્રાવક ગુણિયલ હોય. નવો સવો ધર્મમાં જોડાયો છે. તેને ધર્મમાં સ્થિર કરવા શું કરવું પડે? પહેલાં તો તેની નિકટ જવું પડે, તેનું દિલ જીતી શકો તેવો વ્યવહાર જોઇએ, પછી આત્મીયતાથી ધર્મની એક એક વાત કરો, નવી નવી પ્રેરણા થાય તેવું બોલો; સંસારમાં અગવડતા-તકલીફ હોય તો દૂર કરો અને ધર્મમાં સ્થિર કરો તો પેલો ધર્મમાં સ્થિર થાય. વળી એનામાં પણ ઘણી નબળાઇ હોય, તે તમે પચાવી શકો તો જ કામ થાય ને? પણ તમારે મેળ ક્યાં સુધી છે? દૂર રહો ત્યાં સુધી જ. કેમ કે નજીક જાઓ એટલે સામી વ્યક્તિની ખામીઓનો પણ અનુભવ થશે. તો તમે કોઇની ખામીઓ પચાવી શકો? આવા સ્થિરીકરણ કરી શકે? એક નાસ્તિક ધર્મના માર્ગે વળે, આસ્તિક બને, ધર્મઆરાધના કરતો થાય, પછી તેને અહીં ટકાવી દિવસે દિવસે આગળ વધારે, તેવું કરનારા અમારી દૃષ્ટિએ શાસનની સારી સેવા કરનારા છે.
સ્થિરીકરણથી જ શાસન નક્કર બને છે. જેંટલું સંઘમાં સ્થિરીકરણ વધારે તેટલી શાસનમાં દૃઢતા વધારે. પણ સ્થિરીક્રરણ કરવા ધર્મનો ભેખ લેવો પડે. અત્યારે તો પૈસા કમાવાનો ભેખ લીધો છે ને? થવું જોઇએ કે આવો ઊંચો ધર્મ અમે પામ્યા, તો બીજા પામે અથવા પામેલા દઢ થાય, તે માટે યાશક્તિ પ્રયત્ન કરીએ, જેથી ભવોભવ આવો ઊંચો ધર્મ મળે. શાસ્ત્ર કહે છે કે ધર્મદાનમાં બીજાને મદદ કરી હશે તેને ભવોભવ આવો ધર્મ મળશે. તમને એમ થવું જોઈએ કે, અમારું વર્તન એવું હોવું જોઇએ કે અમારા વર્તનથી કોઇ ધર્મમાં અસ્થિર ન થાય અને ધર્મમાં જ સ્થિર થાય. ગમે તેવા સંયોગોમાં વર્તન કેવું જોઇએ? કોઇની પણ ધર્મશ્રદ્ધાને દઢ કરે તેવું જ. સ્થિરીકરણ કરવા માટે નક્કી કરવું પડે કે જીવનમાં સારાનું સમર્થન કરીશ. “મારું વર્તન એવું હશે કે જે જોઇ બીજાની ધર્મશ્રદ્ધા અભિવૃદ્ધિ પામે, બીજાનો ધર્મભાવ દઢ થાય.’’ આવા પચ્ચક્ખાણ કરો તો કેટલી કસોટીમાંથી પસાર થવું પડે?
મયણાને કેવા-કેટલા સંયોગો આવ્યા? પણ કોઇનો ધર્મભાવ ઘટે તેવા વ્યવહારવર્તન કર્યાં છે? ચઢતી-પડતી બંને આવ્યાં છે. છતાં એનામાં આઠે આઠ દર્શનાચાર ઝળહળતા છે. આઠે પ્રકારના દર્શનાચારને અણીશુદ્ધ પાળનારી છે. ખાલી દર્શનાચારને પાળી જીવનમાં એવું કરી બતાવ્યું છે, જે વાંચતાં આશ્ચર્યચકિત થઇ જઇએ. લાખોને ધર્મ પમાડ્યો છે. કુટુંબમાં બધાને સમ્યગ્દષ્ટિ બનાવ્યા છે. શ્રીપાળ, બાપ, બેન, બનેવી, ૭૦૦ કોઢિયા, પરિચયમાં જે આવ્યા તે સૌને સમકિત પમાડ્યું. તે સિવાય લાખો લોકોને ધર્મ પમાડ્યો. તેનામાં દર્શનગુણ તો અસ્થિમજ્જાની જેમ વણાઇ ગયો હતો. તેના જીવનમાં પ્રતિજ્ઞા છે કે ગમે તેવા સંજોગોમાં કોઇનો ધર્મભાવ નાશ પામે તેવું એક વાક્ય પણ ન નીકળે. શ્રાવકજીવનમાં પણ તમે ૧૦% શક્ય નથી કરતા.
૬૬
દર્શનાચાર