________________
ગૌતમબુદ્ધે કર્યું તે?
સભા :- ભગવાન વીરે કર્યું તે બરાબર. સાહેબજી ઃ- કેમ?
સભા ઃ- શાસનની શોભા વધે!
સાહેબજી - એકલું શાસનની શોભા જ નહિ, તેમની દીક્ષા જોઇ કેટલાય ધર્મ પામી ગયા. જીવનમાં તપ-ત્યાગ-સંયમ જ સાર છે. માટે ઈંદ્રો દેવલોકમાંથી આવ્યા. તે વખતે ઠહેરો કેવો હોય! લોકો જોઇને મોંમાં આંગળાં નાંખી જાય. આ જાહેરમાં દાન કર્યું કે ગુપ્ત રીતે કર્યું? હા, શક્તિ-સંજોગો ન હોય અને ગુપ્ત રીતે દીક્ષા લે તે વાત જુદી છે, પણ તે તો કલ્યાણથી વંચિત ન રહેવા માટે. બાકી તો ધર્મપ્રભાવના થાય તે રીતે જ કરવાનું.
હવે કોઇ સામાજિક-આર્થિક આપત્તિમાં છે, ધર્માત્મા છે, તો ધર્મી તરીકે તમારી ફરજ શું? સ્થિરીકરણ માટે બરાબર પીઠબળ આપવું જોઇએ. વળી તે સહાય નથી, મદદ નથી, ‘મદદ’ શબ્દ બોલશો તો પાપ લાગશે. સાધર્મિક તકલીફમાં હોય તો ભક્તિ કરવાની છે, અને ભક્તિ એટલે તેને મદદ કરવાની છે કે તેની ભક્તિ દ્વારા લાભ લઇ પોતાના આત્માને મદદ કરવાની છે તમે તો પૈસા ગણો અને શું કહો? મેં પૈસા આપ્યા, તેણે લીધા. સાધર્મિક વ્યક્તિગત ભક્તિ કરવાની આવે, તો શાસ્ત્ર કહે છે, તેવી રીતે દાન આપે કે જમણો હાથ આપે તો ડાબો હાથ ન જાણે, તેના ઘરનાં પણ કોઇ ન જાણે. આવું ગુપ્તદાન આપવા મોટું પેટ જોઇએ. જ્યારે સાર્થિવાત્સલ્યની સાધર્મિકભક્તિ જાહે૨માં કરવાની છે.
સભા :- બિલ્ડર દેરાસર બનાવે અને પોતાના ફ્લેટની જાહેરાત કરે તો ?
સાહેબજી ઃ- દેરાસર બનાવી આપતો હોય અને જગ્યાના ભાવ વધારે લેતો હોય તો પુણ્ય `નહિ બંધાય પણ પાપ જ બંધાશે. કેમ કે જૈનોમાં જે ધર્મભાવ છે તે ધર્મભાવનું શોષણ કરે છે. દેરાસર બંધાવવા દ્વારા મારી જમીનના ભાવ વધે એવો ભાવ હોય તો કર્મબંધ થાય. જૈનો માટે સારું છે પણ બિલ્ડરની મેલી ભાવના હોય તો તેને પાપબંધ થવાનો.
ધર્મનો સિદ્ધાંત છે કે ધર્મ કરતી વખતે શુભ ભાવ હશે તો જ પુણ્યબંધ થશે. પણ બિલ્ડર ધર્મભાવથી વિચારે કે પાપનો ધંધો છે, કર્માદાનનો ધંધો છે, તેમાં આટલા ફ્લેટ બાંધું અને તે કરીને હું પાપ કરું છું. મકાન બાંધે તેમાં અનંતા અનંત જીવોનો કચ્ચરઘાણ નીકળે અને મકાન બાંધી આપવાથી તેમાં આવીને રહેનાર જે કાંઇ પાપ કરશે, તે બધાં પાપ પેલા બિલ્ડરને લાગવાનાં. મનુસ્મૃતિમાં લખ્યું છે કે જે હિંસા કરે છે, કરાવે છે, હિંસા કરનારને જે સલાહ આપે છે વગેરે રીતે આઠ પ્રકારના હિંસક છે. બિલ્ડરને થાય કે મેં આટલાં પાપ કર્યાં, પણ જો અહીં ધર્મસ્થાનક હશે, તો ધર્મીને ધર્મનું વાતાવરણ મળશે, લોકો સદાચારી બનશે, તો તે ભાવ શુભ હોવાથી જમીનની કિંમત વધે તો પણ પુણ્ય બંધાશે, પણ હૃદયનો ભાવ મેલો હશે તો પાપબંધ થશે.
દર્શનાયાર)*
૭૧
***
