________________
સાચી માને દિકરા પ્રત્યે અનહદ અને અપૂર્વ વાત્સલ્ય હોય, તેમ સમ્યગ્દષ્ટિને ધર્મ અને ગુણિયલ પ્રત્યે અપૂર્વ અને અનહદ વાત્સલ્ય હોય.
- તમારામાં આ સાતમો દર્શનાચાર પ્રગટ્યો છે તેની નિશાની શું? ગુણિયલ અને ધર્મીને જોતાં હૃદયમાં એવો ઉલ્લાસ, ઉમળકો જાગે અને હૃદય વાત્સલ્યથી ભિજાઈ જાય. નેહ, ભક્તિ, બહુમાન અપૂર્વ હોય, માટે “વાત્સલ્ય' શબ્દ વાપર્યો છે. મા, દિકરા ઉપરના વાત્સલ્યના કારણે તેના બધા દોષો પચાવી જાય, તેમ સમ્યગ્દષ્ટિ ધર્મીના બધા દોષને પચાવી જાય. સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા ધર્મી પ્રત્યેના વાત્સલ્યના કારણે તેના ગુણોની સ્તવના-પ્રશંસા કરે અને અવગુણોને ઢાંકે. ધર્મીના દોષ સહન કરવાની અદ્ભુત તાકાત તેનામાં હોય છે. ધર્મી પણ સંપૂર્ણ ન હોય, ખામીઓ તો હોય. દા.ત. ઘણા કહે, “જોયા હવે પૂજા કરનારા, ગુસ્સો કેટલો છે?” પહેલા દિવસથી જ દેરાસરમાં જાય તેનામાં કોઈ દોષ ન ચાલે, તેવું અમુક વર્ગ માને છે. “દોષોવાળા દેરાસર જાય તેનો કોઈ મતલબ જ નથી એવું તમે બોલો તો ‘વાત્સલ્ય” ન આવે. ધર્મ કરનારમાં બધા ગુણ હોય તો ધર્મને દીપાવનાર છે; પણ ધર્મ કરનાર સાધક છે, પૂર્ણ નથી અને સાધક અપૂર્ણ હોવાથી ખામી હોઇ શકે. ઘણા ધર્મ કરનાર સ્વાર્થી, કંજૂસ, આળસુ, નિંદામોર, અસહિષ્ણુ સ્વભાવવાળા પણ હોય. દોષને તો દોષ જ કહ્યો છે, પણ દોષ હોય તેટલા માત્રથી ઘમીને કેન્સલ કરી નંખાયાદોષને આપણે ખરાબ જ કહીએ, સારો નથી કહેતા; પણ તેથી ધર્મ પ્રત્યે દ્વેષતિરસ્કાર આદિનો ભાવ રખાય? ધર્મી જીવની બંને Side(બાજુ) જોઈને સારી કે ખરાબ જે વધુ હોય તે પ્રમાણે તેની ધર્મની કક્ષાનું મૂલ્યાંકન કરવું પડે. વ્યક્તિમાં ખામીની સાથે ગુણ જોઈ યોગ્ય સમીક્ષા કરી બેલેન્સ કરવું પડે. તમે તમારા જીવનમાં દોષ વગરના છો? કે ખામીઓ દેખાય છે? પરંતુ તમને ધર્મીના ગુણો જોતાં આવડવું જોઈએ. લાયક જીવો હોય તેમનામાં પણ દોષો તો હોય, અવગુણો હોય, પણ તેમના પ્રત્યે તિરસ્કાર ન રખાય. વાત્સલ્યવાળા સમકિતી આત્માઓ ધમના અવગુણ જોઇ તેના પર દ્વેષ-તિરસ્કાર ન કરે, પણ દોષો પચાવી જાય. “ગુણ સ્તુતિ, અવગુણ ટાંકવા તે ૬૭ બોલની સમકિતની સઝાયમાં છે. આ આચરણ ધર્મ પ્રત્યે કરવાનું છે, અધર્મ પ્રત્યે નહિ. ધર્મીને પ્રોત્સાહન મળે તેવાં વખાણ, પ્રશંસા તેના ગુણોની કરે અને તેના દોષોને ઢાંકી દે. આપણે પણ ભૂતકાળમાં આવા દોષો સેવીને આવ્યા છીએ. A , પરંતુ અધર્મી જીવોના ગુણનાં વખાણ કરવાંતે પાપ છે. અધર્મીના અવગુણોને ઢાંકવાનું કહ્યું નથી. ધર્મીના ગુણ ઘણા હોય પણ અમુક દોષો હોય, તો તેના અવગુણોની ઉપેક્ષા કરવી પડે. જયારે અધર્મીમાં-નાસ્તિકમાં પ્રમાણિકતા, સજ્જનતા, નીતિ થોડી હોય, ઉદાર હોય તો પણ તેનાં વખાણ ન કરાય, કરે તો પાપ લાગે. અધર્મીના ગુણ વખાણવાથી અધર્મને પ્રોત્સાહન મળે છે, માટે અધર્મીના ગુણ જોઈએ તો પણ તેના ગુણોની ઉપેક્ષા કરવી પડે. અધર્મીના દોષ હોય તેમાં કોઈ ફસાઈ ન જાય માટે, ઘણીવાર તેની સામે Red Light(લાલ બત્તી) કરી લોકોને Alert(જાગૃત) કરવા પડે. દા.ત. ખેરનાર. ગુણ ખરા પણ તેના ગુણ વખાણાય નહીં. તે એક નંબરનો નાસ્તિક છે. તેના વિષે જે છાપામાં આવ્યું તે વાંચ્યું? તેની સાથેના સવાલ જવાબમાં, ઇન્ટરવ્યુમાં ખુલ્લેઆમ કહે છે કે તેને ધર્મમાં શ્રદ્ધા નથી. નાસ્તિકતા (દનાચાર) એક કરોડ રક૭૭) સિકચક ક ક ક ક ક ક સ રક
