________________
જૈનશાસન કહે છે, ભગવાનની સ્તુતિ કરતી વખતે, ભગવાનમાં ના હોય તેવા ગુણોનું વર્ણન કરો તો પણ મૃષાવાદનું પાપ લાગે છે. મહાપુરુષોએ તીર્થકર ભગવાનનાં એક એક વિશેષણ સિદ્ધ કરી બતાવ્યાં છે. “નમુત્થણ' સૂત્રમાં આવતાં વિશેષણો જૈનધર્મના ઇશ્વર તત્ત્વની ઓળખ આપનારાં છે. બીજા ધર્મોવાળા આવા વિશેષણોયુક્ત ઈશ્વર સ્વીકારતા નથી. તમે નમુસ્કુર્ણ સૂત્ર, અર્થ સાથે બરાબર ભણ્યા હો, તો ભગવાનની સરસ ઓળખાણ આપી શકો. નમુત્થણં સૂત્ર ઉપર પૂ.હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજ સાહેબનું મોટું વોલ્યુમ ભરી લખાણ છે. જગતમાં કોઈ એવો જીવ નથી કે જેને તારવાની શક્તિ ભગવાનમાં ન હોય, કે તારવાની હિતકામના તેમણે ન કરી હોય. સામાન્ય જીવ પણ સમ્યક્ત પામે તો તેને એટલી ભાવના થાય કે લાયક જીવને હું પમાડું. કેમ કે પોતે પામ્યાનો અનહદ આનંદ છે, ઉત્તમ વસ્તુની કદર છે, તેથી એવું થવાનું જ કે, આવું ઉત્તમ તત્ત્વ, લાયક હોય તો બીજાને આપું. આ ઉત્તમ તત્ત્વ બીજાને પમાડવાનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે-પ્રભાવના.
સભા - તીર્થંકરો તો અનંત શક્તિના માલિક છે ને? સાહેબજી - તીર્થકરોની શક્તિ તો પૂરેપૂરી છે, પણ અપાત્રતાના કારણે પેલા જીવો સહકાર નથી આપતા. વરસાદ ગમે તેટલો વરસે પણ ડોલ જ ઊંધી રાખો કે કાણી રાખો તો શું થાય? વરસાદમાં શક્તિ ઓછી છે તેમ ન કહેવાય.
અપાત્રતા-પાત્રતા દરેકના વ્યક્તિગત ગુણ છે. તેને ભેદવાનું કામ તીર્થકરોનું નથી અને તીર્થકરો એવી શક્તિ ધરાવે છે એવું અમારાં શાસ્ત્રો નથી કહેતાં. તીર્થકરો અભવ્યને ભવ્ય કે ભવ્યને અભવ્ય નથી કરી શકતા. ઈશ્વર એટલે બધી જ શક્તિ હોય તેવું નથી. ભગવાનની ભક્તિમાં કાળ-સ્વભાવ-ભવિતવ્યતાને બદલવાની શક્તિ છે, પણ પેલો ભક્તિ જ ન કરે તો? કેમ કે ભક્તિ મોક્ષના હેતુ માટે છે. તે હેતુ જ ન હોય તો ભગવાન શું કરે? પૂ.હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજ સાહેબે લખ્યું કે અનંતા તીર્થકરો ભેગા થાય તો પણ, એક જડ વસ્તુને ચેતન ન કરી શકે કે એક ચેતનને જડન કરી શકે. તેવી જ રીતે ધમસ્તિકાયાદિને પુગલ ન બનાવી શકે. કેમ કે આ બધી પદાર્થવિજ્ઞાનની વિરુદ્ધની વાત થઇ. તેવું ઇશ્વર કરી ન શકે. પછી તો અન્યના ભગવાન જેવું થાય કે ભગવાન ધારે તે કરી શકે. ભગવાન લોકને અલોક કે અલોકને લોક કરી શકે તેવું પણ નથી. L" - ઈશ્વર આત્માનું પરાકાષ્ઠાનું ઐશ્વર્ય પામી ચૂકેલા છે. તેવું ઐશ્વર્ય બીજા કોઈ પાસે નથી. માટે ટોપ લેવલના ઐશ્વર્યવાળા હોવાથી ઈશ્વર કહેવાય છે. ભાષા અને ભાવની દૃષ્ટિએ બેસતો હોય તેવો અર્થ કરાય. મનસ્વી અર્થ ન કરાય. જૈનશાસનમાં તર્કબદ્ધ વાતો છે. ઈશ્વરની સર્વ જીવોને તારવાની શક્તિ છે તેમ કહીએ છીએ, પણ ઈશ્વરમાં અભવ્યને ભવ્ય કે દુર્ભવ્યને આસન્નભવી બનાવવાની તાકાત નથી. દરેક જીવ પોતાનો સ્વભાવ લઈને ફરે છે અને તીર્થકરો પણ સ્વભાવ ફેરવી શકતા નથી.
સભા:- ભગવાને ચંડકૌશિકને પણ તાર્યો. સાહેબજી -સામે પાત્રતા હતી માટે જ ને? અને અપવાદ પણ નીકળ્યો ને? હાલિક નામનો (નાચાર) ક ક ક ક ક ૮૧એક કોક કોક ચક ક ક ક ક 2
