________________
ખેડૂત ભાગી ગયો ને? ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવના ભવમાં જે સિંહને ભગવાનના જીવે ફાડી નાખેલો તેના સંસ્કાર તે આત્મા પર ટકેલા. તે મનુષ્યના ભવમાં ખેડૂત તરીકે જન્મ્યો છે. પ્રભુએ જ્ઞાનથી જોયું કે અત્યારે આ જીવમાં ધર્મ પામવાની લાયકાત છે. તે લાયકાત સામે રાખી પ્રભુએ ગૌતમમહારાજાને પ્રતિબોધ પમાડવા કહ્યું. વળી ખબર છે કે, પામશે તો ગૌતમમહારાજાથી જ પામશે, કારણ કે સિંહના જીવને ભગવાન પર દ્વેષ છે. જ્યારે તે વખતે સારથિ તરીકે ગૌતમમહારાજાના જીવે મરતાં મરતાં અફસોસ કરી રહેલા સિંહને લાગણીસ્નેહ આપેલાં, તેથી ગૌતમમહારાજા પ્રત્યે સ્નેહ છે. તે સિંહ ભારતભરમાં અગ્રેસર કહેવાય તેવો હતો, એકલા હાથે કેટલાયને હંફાવતો. મોટા મોટા રાજા એનાથી ગભરાય તેવો પરાક્રમશીલ છે. ઊંચી ગુણવત્તાનો સિંહ છે. તે કારણે તેને અંદરમાં સિંહ તરીકેના પરાક્રમનો ગર્વ છે. માટે માને છે કે મારી સામે કોઇ ટકી ન શકે. પરંતુ તેને જીવનમાં કલ્પના ન હોય તેવું બન્યું. ત્રિપૃષ્ઠવાસુદેવ ૧૭ વર્ષના છે. વળી આવ્યા પછી રથ મૂકી નીચે ઊતર્યા. કેમ કે યુદ્ધમાં સિંહ જમીન પર અને હું વાહનમાં તે ન ચાલે. હાથનાં શસ્ત્ર પણ મૂક્યાં, કેમ કે આ સિંહ નિઃશસ્ત્ર અને હું શસ્રવાળો તે ન ચાલે. નજીક ગયા પછી વિચાર છે કે, ક્ષત્રિયનો ધર્મ છે કે આક્રમણ ન ક૨ના૨ને સીધો ઘા ન કરે. માટે સિંહ હુમલો કરે નહિ ત્યાં સુધી મારાથી હુમલો ન કરાય. સિંહને કહે છે તું તરાપ માર. સિંહ ખીજાયો છે. સિંહને થયું કે મને આ છોકરડો છંછેડે છે. પરંતુ તેણે ન ધાર્યું હોય તેમ મોંએથી પકડી આખોને આખો ઊભો ચીરી નાંખ્યો.. સિંહને અફસોસ છે કે આ છોકરાને હાથે હું મર્યો? તે વખતે ગૌતમમહારાજાનો જીવ આશ્વાસન આપે છે અને કહે છે કે જેમ પશુમાં તું કેસરીસિંહ છે, તેમ આ મનુષ્યમાં કેસરીસિંહ છે. આ ગમે તે નથી પણ ત્રણ ખંડનો ધણી વાસુદેવ છે. તેના હાથે તું મર્યો છે. તારું વીર મૃત્યુ થયું છે. આ વાત્સલ્યનાં વચનોથી સિંહને તેમના પર સ્નેહ થયેલો છે. રાગ-દ્વેષના સંસ્કાર કેટલા ભવ સુધી ટકે છે તેનું આ ઉદાહરણ છે. માટે પ્રભુ ગૌતમમહારાજને મોકલે છે અને કહે છે કે હાલિક ખેડૂતને ધર્મ પમાડો.
ચાર જ્ઞાનના ધણી, પ્રભુ પછી શાસનના નાયક, ત્યાં ગયા. તેના દેદાર જોઇ થાય કે આવાની પાસે મોકલ્યા? પણ આ તો સમર્પિત છે, એટલે તેવું કાંઇ ન થયું. હવે ગામડાના અનપઢને ધર્મ પમાડવા વાર્તાલાપ ચાલુ કર્યો. તું શું કરે છે? તારા જીવનમાં શું લક્ષ્ય છે? તેમ કરતાં સમજાવે છે કે જમીનમાં આટલું બીજ વાવતાં આ ફળ મેળવે છે, તેમ આત્મામાં ધર્મનું બીજ વાવવા જેવું છે. પછી ધર્મનું બીજ શું, આત્મા શું વગેરે સમજાવ્યું. પેલો ખુશ થઇ ગયો. પગમાં પડે છે અને કહે છે કે આપના જેવા ગુરુ મળ્યા, મારો ઉદ્ધાર નિશ્ચિત છે. દેવ-ગુરુધર્મની ઓળખાણ આપી, બોધિબીજ પમાડ્યું. લાયક જોઇ દીક્ષા આપી, શિષ્ય કર્યો. તે કહે છે કે તમે જ મારા ભગવાન. ત્યારે ગૌતમમહારાજા કહે છે કે મારા અને તારા બંનેના પરમગુરુ થાય તેવા ગુરુ બેઠા છે. પેલાને થાય છે કે આ ગુરુ આવા છે તો તેમના ગુરુ કેવા હશે! તેમના ગુણોનો પાર નહિ હોય. ભગવાન પાસે જતાં તો રુચિ-શ્રદ્ધા વધે છે, સમોવસરણ સુધી ખુશખુશ છે, હરખનો પાર નથી. પણ જેવાં સમોવસરણનાં પગથિયાં ચઢી પર્ષદામાં આવે છે, ત્યાં પ્રભુ વીર ચતુર્મુખે દેશના આપતા બિરાજમાન છે. પ્રભુના રૂપ-ગુણ વગેરે સુંદર હોવા છતાં ખેડૂતના જીવમાં સંસ્કારરૂપે દ્વેષ પડ્યો છે, તેથી જોતાં જ અણગમો ચાલુ
૮૨ **** ** દર્શનાચાર
