Darshanachar

Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 60

થવાની, કેમ કે સાથે રહે છે. તમારી માંગ એ છે કે સાપેક્ષમુનિ ભલે સમાજમાં-સંઘમાં રહે, પણ નિરપેક્ષ રહેવા જોઇએ, આ તમારી ખામી છે.
ઉપબૃહણા કરતાં સ્થિરીકરણ વધારે કઠણ છે. ઉપબૃહણામાં તો ખાલી પ્રશસ્ત અનુમોદના કરવાની છે, જરાક સમર્થન કરવાનું છે. અહીં તો ખડે પગે ઊભા રહેવું પડે, સંઘમાં મહાત્મા તપ-ત્યાગ-સંયમમાં સ્થિર થાય તેવી રીતે ઊભા રહેવું પડે.
સભા - ભગવાન ધર્મની ચિંતા ન કરે? સાહેબજી - તીર્થકરો નિર્વાણ પામે પછી પોતે શાસનની પણ ચિંતા કરતા નથી. અરિહંતદેવનો કહેલ ધર્મ જગતમાં સ્થિર થાય તેવી પ્રવૃત્તિ સ્થિરીકરણમાં તમારે કરવાની આવે. કેમ કે ભગવાન તો પૂર્ણ છે, વીતરાગ છે, તેમને તો કોઈ અપેક્ષા નથી. તેથી જગતમાં અરિહંતસિદ્ધનું મહત્ત્વ સ્થાપિત થાય તેવા પ્રકારની પ્રવૃત્તિ આપણે કરવાની આવે છે. લોકમાં જૈનધર્મ વહેતો કઈ રીતે રહેવાનો? આપણે ત્યાં “સંભવામિ યુગે યુગે છે? આપણા ભગવાન તો કહે છે કલ્યાણનો માર્ગ આ છે, માર્ગ બતાવું છું, વ્યવસ્થા સ્થાપું છું, હવે મારે કાંઇ નિસ્બત નથી. પોતે પરિપૂર્ણ આત્માની રિદ્ધિસિદ્ધિ પામીને બેઠા છે. કાળની ચઢતી પડતી આવે તો ભગવાને હાથ ઝાલવાની જવાબદારી નથી લીધી. જૈનશાસન અવતારવાદને નથી માનતું. એમને ત્યાં જે અવતારવાદની વાતો છે, તેનું આપણા આચાર્યોએ ખંડન કર્યું છે. ઈશ્વરને પણ અવતાર લેવો પડતો હોય તો તેમાં અપૂર્ણતા આવી જાય છે. જે કરવાનું હતું તે કરી લીધું, જે મેળવવાનું હતું તે મેળવી લીધું, તેમને કાંઈ અપૂર્ણતા નથી. અપૂર્ણ કોઇ દિવસ ભગવાન હોય નહિ. અવતારવાદનાં ખૂબ જ તર્કબદ્ધ રીતે ખંડન કર્યા છે. . એક કાળચક્રમાં આવા વિશિષ્ટ પુરુષો જન્મી શકે તેવાં મુહૂર્ત-સમયો જ ૪૮ આવે છે. એવા કાળને ચક્રની ઉપમા આપી છે. આપણે ત્યાં કાળ પર પણ ગ્રંથોના ગ્રંથો ભરાય તેટલું સાહિત્ય છે. તમારું વિજ્ઞાન તો ટાઇમ(સમય)ની વ્યાખ્યા પણ કરી શક્યું નથી. આપણે ત્યાં તો ખૂબ જ સમીક્ષા છે. ટાઇમની અસરના કારણે ધર્મની હાનિ-વૃદ્ધિ માની છે, પણ તીર્થકરો તે ધર્મની હાનિ-વૃદ્ધિની અસર નથી લેતા. આપણા ભગવાન આખા જગતનું દર્શન કરે પણ આખા જગતથી અલિપ્ત રહે છે. તે સંસારનું અવલોકન કરે છે પણ આત્મરસમાં મગ્ન છે. હવે તેમને દુનિયાની સાથે કાંઈ લેવાદેવા નથી. આપણે ત્યાં ભક્તની ભીડ ભાંગવા પોતે હાજર થાય તેવા ભગવાન માન્યા નથી. આવું દેવતત્ત્વ કોઈએ વિચાર્યું પણ નથી. પરંતુ પ્રભુએ સ્થાપેલું શાસન સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકા દ્વારા જગતમાં પ્રવાહરૂપે ચાલુ રહેવાનું.
- પ્રભુશાસનની મૂળ સંસ્થા સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકા છે. એટલે તેમાં સતત સ્થિરીકરણ કરે એટલે જૈનધર્મનું સ્થિરીકરણ થઈ ગયું. આ ચારને યથાશક્તિ સ્થિર કરતા હો તે સમજવાનું તમે તમારા દર્શનાચારમાં દઢ છો. તે કરવા તમારે હંમેશાં જોવું પડે કે સાધુસાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકા કોણ છે? અને તેઓ માટે તમારો વ્યવહાર એવો હોય કે જેનાથી તેઓ તેમના ધર્મમાં દઢ બને. તમે ભગવાનનું શાસન સ્વીકાર્યું હોય, તેના પર આસ્થા-શ્રદ્ધા બંધાઈ હોય, અને આવો ઊંચો ધર્મ જગતમાં ફેલાય-ટકે તેમાં જ સર્વનું કલ્યાણ છે, તેવું તમે માનતા હો, તો આ શાસનને વધારેમાં વધારે સ્થિર કરવા, સાધુ-સાધ્વીને દઢ કરવાની તમારી (દનાચાર) 2 ક
(પપરીશી ક ક ક ક રીત ઃ