Darshanachar

Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 26

પરમાત્માના શાસનમાં, આ જગતનું કઇ રીતે નિર્માણ થયું છે, તેનું સંચાલન કેવી રીતે થાય છે અનેં સંસારના સંચાલનના પાયાના નીતિ-નિયમો શું છે, તેનો જે રીતે પ્રબોધ કરાવાય છે, તેને સામે રાખીને આપણે પણ વિચાર-વિમર્શ કરીએ તો ખ્યાલ આવે કે, સંસારમાં જે કાંઇ બને છે તે ચોક્કસ નીતિ-નિયમોથી બને છે. તમે માનો કે આકસ્મિક કાંઇ થયું, પણ વાસ્તવમાં આદુનિયામાં કાંઇ આકસ્મિક બનતું જ નથી. શાસ્ત્ર કહે છે, જો કોઇ વસ્તુ આકસ્મિક કે વગર કારણે બને તો કાર્ય-કારણભાવનો સનાતન સિદ્ધાંત છે, તેનું ઉલ્લંઘન થાય. વળી આ સૃષ્ટિમાં કાર્ય-કારણભાવનો સિદ્ધાંત અચલ-ચોક્કસ છે. જે કાંઇ સંસારમાં સામે દેખાય છે, તે ઘટનાનું પૃથક્કરણ કરશો તો લાગશે કે, આવાં કારણો ઊભાં થયેલાં અને તેનાથી જ આ ઘટના બની છે. પણ તમને પદાર્થવિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ વિચારવાનો દૃષ્ટિકોણ જ નથી; માટે ઘણું તેવું બને છે જે તમે જોઇ લ્યો છો, પણ તેની પાછળનું રહસ્ય વિચારતા નથી. જેને કાર્ય-કારણભાવનો સિદ્ધાંત ન બેસે, તેને આપણો કર્મવાદ, પાપપુણ્યના સિદ્ધાંત, કશું બેસશે નહિ; કેમ કે ચોક્કસ કારણ બતાવવું હશે તો પુણ્ય-પાપની વાત આવીને ઊભી રહેશે.
દુનિયામાં ઘણું બને છે કે કર્મને ન માનો તો તે ઘટનાનો સંબંધ જોડી ન શકો. દા.ત. છ મહિનાનું બાળક હોય પણ આકસ્મિક માંદગી આવે, ક્રીપલ્ડ થઇ જાય, જ્યારે ઘણા ૭૦ વર્ષ સુધી હરતા ફરતા રહે છે. બંને ઘટના સ્પષ્ટ દેખાય છે. હવે આ બંનેમાં કારણ તો માનવાં જ પડશે. આવી તો કેટલીય હકીકતો મળશે. એકનું હૃદય જુવાનજોધ હોય છતાં એકાએક બંધ પડી જાય છે અને બીજાનું ૬૦ વર્ષે પણ બરોબર કાર્ય કરે છે. આ બધુ શું બુદ્ધિથી ચાલે છે? સંસારમાં જે બને છે તેની પાછળનાં કારણોની શોધ કરશો તો પુણ્ય-પાપની શ્રદ્ધા થશે. જેને પુણ્ય-પાપની શ્રદ્ધા થાય છે તેને મગજમાં બેસી ગયું કે, આ દુનિયામાં સારા-ખરાબ કાર્યનું ફળ છે; અને પુણ્ય-પાપને નથી માનતો તેને પોતે સારું-ખરાબ કરે છે તેના ફળમાં વિશ્વાસ નથી અને દુનિયામાં બધું આડેધડ થાય છે તેવું માને છે. વિજ્ઞાન આવા પ્રસંગે શું જવાબ આપે? ઊડતો જ. વળી આ સંસારમાં સારાં-ખરાબ કામ કરનારા માણસો છે, દુષ્ટ મનોવૃત્તિવાળા માણસો પણ છે અને સજ્જન-બુદ્ધિવાળા માણસો પણ છે. પુણ્ય-પાપ ન માનનારાને તો સજ્જને સજ્જનતા કરી અને દુષ્ટ માણસે દુષ્ટતા કરી તેમાં એકના સુકૃતનું અને બીજાના દુષ્કૃતનું ફળ જ ન હોય. પણ તે વાત બુદ્ધિમાં બેસે છે? ટૂંકમાં તમને એટલું તો બેસવું જ જોઇએ કે આપણો બીજા જીવો પ્રત્યે જેવો ભાવ-વર્તન હોય તેવું જ તેનું ફળ મળે છે. આ સિદ્ધાંતની બાબતમાં અટલ વિશ્વાસ જોઈએ. તેમાં જેટલા શંકાશીલ-ઢચુપચુ હશો તેટલા ધર્મઅનુષ્ઠાનો કરતા હશો તો પણ તેમાં આગ્રહ નહીં રહે.
સભા :- કર્મનું તાત્કાલિક ફળ મળે છે?
સાહેબજી :- તાત્કાલિક ફળ મળતું હોય તો મારે આ પાટ પર બેસી ઉપદેશ જ ન આપવો પડત. જૂઠું બોલો ને પાછળથી ધોકો પડતો હોત તો મારે ઉપદેશ આપવો પડત? હા, શાસ્ત્રમાં ઉત્કૃષ્ટ-જધન્યસ્થિતિ બતાવી છે. આપણે જનરલી જે કર્મ બાંધીએ છીએ તેનો જધન્ય અબાધાકાળ સો વર્ષનો છે. તમે સો વર્ષ જીવવાના?
દર્શનાયાર)
૨૧