________________
પ્રથમ પ્રકાશ
“ જે વા સ્વવશ થઈને કમ કરે છે, તેઆને પરવશ થઈને કમ ભાગવવા પડે છે. પણ સ્વવરો જે દુ:ખ ભાગવે છે, તે પરવશ પડતા નથી.’” (૧) તે પછી પેાતાનુ ભાગ્ય બીજે સ્થળે હશે, એવુ' ધારો તે સમુદ્રના તીર ઉપર ગયા, અને તે જ દિવસે એક વહાણમાં બેઠા, ત્યાં રહેલા ધનાવહુ નામના એક ખલાસીની સાથે તે સુખે દ્વીપાંતરમાં આવી પહોંચ્યા. આ વખતે તે હૃદયમાં ફુલાઇ ગયા અને વિચાર કરવા લાગ્યા કે, · હવે મારા ભાગ્યના ઉદય થયા, કારણ કે, હુ· બેઠા છતાં આ વહાણ ભાંગ્યું નહીં કે બુડચું નહીં, અથવા મારા દુદૈવનુ કૃત્ય હમણા મને વિસરી ગયું. હવે વળતી વખતે મને એ ધ્રુવનું સ્મરણ ન થાએ, આ પ્રકારે ચિતવી તે પાછા વળતા વહાણ પર ચડ્યો. દુવે જેમ દઉંડથી પાત્ર ભાગે તેમ તે વહાણને ભાંગી નાંખ્યુ, તેના સેા કટકા થઈ ગયા, તે વખતે નિઃપુણ્યક એક પાટીયાને વળગી મહાક કરી કેટલેક દિવસે સમુદ્રને કાંઠે આવ્યેા. ત્યાં આવેલા એક ગામના ઠાકારને ત્યાં સેવક થઈ ને રહ્યો. તે ડાકારના શત્રુ ભીલાએ તે ગામ ઉપર ધાડ પાડી, અને આ ઠાકારને પુત્ર છે’ એમ ધારી નિઃ પુણ્યકને બાંધીને પેાતાની પલ્લીમાં લઇ ગયા. તે જ દિવસે બીજી પલ્લીના પતિએ આવી તે પલ્લીને નાશ કર્યાં. આથી પેલા ભીલાએ આ કાઇ અભાગીયેા છે એવું માની નિપુણ્યકને પેાતાની પલ્લીમાંથી બહાર કાઢી મુકયેા,
6
૫૩
આવી રીતે તે નિઃપુણ્યકને ઉપદ્રવાના હેતુ હેાવાથી ખીજા હજારેા ઠેકાણેથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા અને તેથી તેણે અનેક જાતના દુઃખા ભાગવ્યા હતા. એક વખતે તે વાંછિતને આપનારા એક ચક્ષના મદિરમાં આવી ચડ્યો. ત્યાં તેણે પેાતાના દુ:ખ નિવેદન કરવાપૂર્વક એકાગ્રતાથી તે યક્ષની આરાધના કરી, એકવીસ દિવસ ઉપવાસ કરતાં તે યક્ષ તેને તુષ્યમાન થયા. યક્ષે પ્રત્યક્ષ દન આપી કહ્યુ: “ ભદ્રે ! અહીં દરાજ સાયકાલે સેાનાના હાર પીંછાંવાળા એક મેટા મેાર આવી મારી પાસે નૃત્ય કરશે, તે નૃત્ય થઈ રહ્યા પછી તેના પીંછાંમાંથી દરરાજ એક એક સેાનાનું પીંછું પડશે, તે તારે ગ્રહણ કરવું....” યક્ષના આવા વચન સાંભળી તે નિઃપુણ્યક ખુશી થયા. પછી ત્યાં રહી તે પ્રતિદિન તે મારના સુવર્ણીના પીંછાંને ગ્રહણ કરવા લાગ્યા. અનુક્રમે તેણે નવસા પીંછાં એકઠાં કર્યાં. હવે તે મારની પાસે સે પીંછાં બાકી રહ્યા. દુદૈવથી પ્રેરાયેલા તે નિઃપુણ્યકે ચિંતવ્યુ કે– હવે એક એક પીંછુ લેવાને માટે આ અટવીમાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
