________________
આત્મજાગૃતિ સિંહનું નાનું બચ્ચું મેટા હાથીના ગંડસ્થળને ભેદી શકતું નથી?” બાકર બચ્ચાં લાખ, લાખે બિચારાં, સિંહણ બચ્ચું એક, એકે હજારાં. આ વીરતાભર્યો ઉત્તર સાંભળતાં જ દશરથને શ્રમ ટળી ગયે. બંને કુમારે ધનુષ્ય બાણ લઈ મિથિલા ગયા. શત્રુઓને હરાવી, વિજયપતાકા ફરકાવી, ગૌરવપૂર્વક ઘેર આવ્યા!
આ ખમીર કયાંથી આવ્યું ? એ બહારથી નથી આવ્યું. અંદર જ છે. એને જાગૃત કરવાની જરૂર છે. આત્મામાં અનંત શક્તિ છે, એ ભાન થતાં, એ કેઈથી ય નહિ ગભરાય ! કોઈનાથી ય નહિ અંજાય. •
આજે માબાપ બાળકને વીર બનાવવાને બદલે કાયર બનાવે છે. બાળક રડતું હોય કે ઊંઘતું ન હોય તે, “જે બાવે આવ્યું, પકડી જશે.” આવા ભીરુતાભર્યા વાક્યો સંભળાવે છે. આથી બાળકની છાતી બેસી જાય છે. પછી એ માટે થાય, બહાર બહાદુર દેખાય, પણ અંદરથી ડરપોક હેય. આવા માણસે નાગરિક તરીકે પણ નકામ. બાયલા નાગરિકોથી દેશનું પણ રક્ષણ ન થાય તે આત્માનું કલ્યાણ તે થાય જ કેમ?
માણસની કેટલી તાકાત છે, એને પ્રત્યક્ષ દાખલો લે. એટમબોમ્બ ભયંકર છે. હાઈડ્રોજન બોમ્બ એથી પણ ભયંકર છે. એનામાં સંહારની અનંત શક્તિ છે. રતલ દેઢ રતલને બોમ્બ લાખો માનવીને સંહાર કરી શકે છે. માઈલના વિસ્તારને ઉજડ કરી શકે છે. એક નાનકડા બોમ્બમાં આટલી શક્તિ છે. પણ એને શોધનાર તે મનુષ્ય જ છે ને? તે વિચારી જુઓ. માનવીના સર્જનમાં પણ આટલી અપ્રતિમ શક્તિ છે, તે એના સર્જક એવા માનવીના આત્મામાં કેટલી શક્તિ હોવી જોઈએ? જડને આવિષ્કૃત કરનાર ચેતનામાં પ્રતિભા ન હતું તે આ અમર્યાદ શક્તિ આવિષ્કત કેમ પામત? આત્માની અપ્રતિમ તાકાતનું આ જવલંત દષ્ટાત છે.