________________
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની વ્યાપકતા.
જગતમાં મુખ્યત્વે ત્રણ પ્રકારના માનવીઓ જોવામાં આવે છે. શાસ્ત્રાનુસારી, તર્કનુસારી અને ભાવનાનુસારી. પહેલો વર્ગ આજ્ઞાપ્રધાન મનવૃત્તિવાળો હોય છે, બીજે વર્ગ યુક્તિપ્રધાન મનોવૃત્તિવાળો હોય છે અને ત્રીજો વર્ગ આજ્ઞાથી અને યુક્તિથી નિરપેક્ષ–કેવળ ભાવ અને લાગણીપ્રધાન મનોવૃત્તિવાળ હોય છે. એ ત્રણે પ્રકારના (વર્ગવાળા) મનુષ્યને શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની વ્યાપકતા અને શ્રેષ્ઠતા પ્રતિબંધિત કરવા માટે શાસ્ત્રકાર મહર્ષિઓએ અથાગ પ્રયત્ન કર્યો છે. ૧–શાસ્ત્રાનુસારી વર્ગ
શાસ્ત્રાનુસારી વર્ગ આજ્ઞાપ્રધાન મને વૃત્તિવાળો હોય છે, આજ્ઞા એટલે આમ વચન. જૈનશાસનમાં આસ તરીકે વીતરાગ અને સર્વજ્ઞની ગણના છે, જેઓ રાગાદિ દેથી સર્વથા રહિત છે અને એ જ કારણે જેઓ સર્વજ્ઞસર્વદશી થએલા છે, તેઓનું વચન એ જ આજ્ઞા છે. એવી આજ્ઞાને અનુસરવાની વૃત્તિ શિષ્ટપુરૂષમાં સ્વાભાવિક જ હોય છે.
