________________
સ્વાધ્યાય અને નવકા]
અથવા ૨
અને એ રીતે ઘટતાં ઘટતાં જેને બીજું કાંઈ પણ આવડતું ન હોય તેને પણ પંચ પરમેષ્ટિ નમસ્કારને સ્વાધ્યાય હાય છે. કારણ કે આ પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર દ્વાદશાંગને અર્થ છે, તેથી તે અતિમહાન છે.
શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર દ્વાદશાંગનો અર્થ હેવાનાં ત્રણ કારણો છે. (૧) દ્વાદશાંગના સ્થાને તેને ઉપયોગ થાય છે, (૨) પરિણામની વિશુદ્ધિનું કારણ છે અને તેનાથી (૩) જ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્રનું પણ આરાધના થાય છે.
શાસ્ત્રોમાં કહ્યું છે કે ઘરમાં આગ લાગે ત્યારે લોક જેમ કણ-કપાસાદિ અન્ય વસ્તુને છેડીને એકાદ મહામૂલા કિંમતી રત્નને ગ્રહણ કરે છે, અથવા રણસંગ્રામને વિષે સુભટ બીજો ઉપાય ન હોય ત્યારે તલવાર–ભાલા વગેરે શાને છોડીને એક અમેઘ બાણ કે શક્તિ આદિ શસ્ત્રને ગ્રહણ કરે છે, તેવી રીતે મરણ કાળ ઉપસ્થિત થાય ત્યારે પૂર્વધરે પણ જ્યારે અન્ય શ્રુત યાદ રાખવા અસમર્થ થાય, ત્યારે દ્વાદશાંગને છોડીને શ્રી અરિહંત આદિના નમસ્કારને જ યાદ કરે છે, તેથી આ નમસ્કાર દ્વાદશાંગને અર્થ છે તે સાબિત થાય છે.
અથવા સઘળું દ્વાદશાંગ પણ પરિણામની વિશુદ્ધિ માટે જ ભણાય છે, પરમ પુરૂષ પરમેષ્ઠિઓને નમસ્કાર કરવા દ્વારા પણ તે જ અર્થ સિદ્ધ થાય છે, તેથી તે દ્વાદશાંગાર્થ છે.
અથવા જ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્ર એ જ દ્વાદશાંગાથે છે, તે ગુણે શ્રી અરિહંતાદિ પાંચની અંદર રહેલા છે, પણ બીજામાં
ઉપાય ન ટ
શોને