________________
-
[પરમેષ્ટિ નમસ્કાર શ્રીઅરિહંતના અને શ્રીસિદ્ધના નમસ્કારના હેતુઓનું જ્ઞાન થયા પછી શ્રી આચાર્યનમસ્કારની પાછળ રહેલા હેતુનું જ્ઞાન જરૂરી છે, તે હેતુ આચારપ્રધાન છે. આચાર્યનો આચાર પાંચ પ્રકારનો, અથવા છત્રીસ પ્રકારને, અથવા એકસેને આઠ પ્રકારનો છે. જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ અને વીર્ય એ પાંચ આત્માના મુખ્ય ગુણો છે, તેને પ્રકટ કરવા માટેના પાંચ આચારે અનુક્રમે જ્ઞાનાચાર, દર્શનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપાચાર, અને વીર્યાચાર, એ નામથી ઓળખાય છે. તેમાં જ્ઞાનાચારના આઠ પ્રકારે છે, દર્શનાચારના આઠ પ્રકારે છે, ચારિત્રાચારના આઠ પ્રકારો છે અને તપાચારના બાર પ્રકારે છે, એ આચારના છત્રીસ પ્રકારે જાણવા. એ જ કુલ છત્રીસ પ્રકારના આચારોને ત્રણ પ્રકારના વીર્યાચાર વડે ગુણવાથી એકને આઠ પ્રકારના આચારે થાય છે, એનું વિસ્તૃત વિવેચન શ્રી આવશ્યક સૂત્ર અને તેની ટીકા વગેરેમાં આપેલું છે. એ સર્વ આચારના જ્ઞાનમાં અને પાલનમાં કુશળ હેય તે ત્રીજા પદે પ્રતિષ્ઠિત ભાવઆચાર્ય છે. ઉપાધ્યાયભગવંત અને સાધુભગવંત પણ આ સર્વ આચારથી પૂર્ણ હોય છે, પરંતુ તેઓ આચાર્ય ભગવંતની આજ્ઞા વડે પ્રેરાયેલા હોવાથી ગૌણ છે. પંચાચારના પાલક અને પ્રવર્તક મુખ્યતયા આચાર્ય ભગવંત જ કહેવાય છે, તથા આચાર્ય ભગવંતેના આ “આચાર ગુણનું પ્રણિધાન આચાર્ય નમસ્કારની પાછળ હોવું જોઈએ.
પાંચ વિષયથી મુંઝાયેલા વિશ્વમાં પાંચ પરમેષ્ટિએમાં રહેલા સર્વ શ્રેષ્ટ પાંચ વિષયોને અલગ પાડીને, તે તે
