________________
--
-
-
નઈને
આત્માને
થાય છે,
મહામંત્ર મનુષ્યને સ્વભાવસિદ્ધ ધર્મ)
૩૧ લાભ? તેઓ પિતે તે વીતરાગ હેઈ ભક્તને સ્વર્ગ કે મોક્ષ કાંઈ પણ આપી શકતા નથી, પછી તેમને નમસ્કાર કરવાથી શું ?
એને ઉત્તર એક જ છે કે–પવિત્રતમ આત્માઓને નમસ્કાર કરે એ વિવેક મનુષ્યમાત્રને સ્વભાવસિદ્ધ ધર્મ છે. આદર્શ સ્વરૂપ મહાન આત્માઓને નમવું, પૂજવું, એ સહુદય માનવહૃદયને એક સ્વતંત્ર અને સહજસિદ્ધ ભાવ છે, એમાં આપવા–લેવાને કઈ પ્રશ્ન છે જ નહિ, ગુણીજનોને જોઈને હદયમાં પ્રમોદ પામવો એ મનુષ્ય આત્માનું દિવ્યગાન છે, ગુણવાન આત્માઓને પુનઃ પુનઃ નમસ્કાર કરવાથી આત્મા એમના ગુણે તરફ આકર્ષિત થાય છે, અંતરથી તેમના જે બનવા ઈચ્છે છે. ઉપાસ્યના ગુણે જેવા ગુણે પિતામાં આવે તે માટે અભિરૂચિ જાગે છે. ભક્તમાંથી ભગવાન અને આત્મામાંથી પરમાત્મા બનવાને નમસ્કાર એક રાજમાર્ગ છે, ધ્યેયના અનુસારે ધ્યાતા અંતે દયેયરૂપમાં પરિવર્તિત થાય છે, એ એક સનાતન સત્ય છે, તેને સાક્ષાત્કાર નમસ્કાર વડે થાય છે. નમસ્કાર એ નમ
કાર્ય પાસેથી કાંઈ લેવા માટે છે એમ નથી, કિન્તુ પિતાના આત્માને નમસ્કાર્ય સ્વરૂપ બનાવવા માટે છે. ભાવની વિશુદ્ધિ માટે, ભાવનાની પવિત્રતા માટે અને આદર્શની સ્થિરતા માટે પવિત્ર અને આદર્શ ભૂત પુરૂષને નમવું, વારંવાર નમવું, એ માનવ જીવનનું એક પવિત્રતમ કર્તવ્ય છે. નમસ્કારને આ આંતરિક રહસ્યભૂત ભાવ છે અને તે શ્રી નમસ્કાર-મહામંત્રના પવિત્ર પદો વડે સૂચિત થાય છે.
