________________
મહામંત્રમાં શુભધ્યાનના પ્રકારે]
૬૭
આત્માના અભેદપણાની બ્રાંતિને નિવારણ કરનાર છે, કે જે ભ્રાંતિ અનત શાક અને આતંક આદિનું કારણ છે. શ્રી નવકાર મંત્રનું ધ્યાન પણ તેની આરાધના અજીવવિચય ધર્મ ધ્યાન
ભેદજ્ઞાનનુ
સાધક છે, માટે સ્વરૂપ મને છે.
૫-વિપાકવિચય-કર્મના વિપાકનુ ચિન્તન તે
વિપાકવિચય છે. અરિહંતની પદવીથી માંડીને નારકીની વિપત્તિ સુધી નું એકછત્રી સામ્રાજ્ય વર્તે છે, તે શુભાશુભ કર્મના મધુર-કટુક ક્લાના વિચાર કરવા તે વિપાકવિચય છે. વલી જે ક મૂલ–ઉત્તર પ્રકૃતિના ભેદ્દે અનેક પ્રકારનુ છે, પુદ્ગલાત્મક છે, ક્ષીરનીરન્યાયે આત્માની સાથે અનાદિ કાળથી સંબંધિત છે; ટ્રાહાગ્નિ ન્યાયે આત્માને પીડા કારક છે, તે કર્મના ફૂલની અભિલાષાથી આ ધર્મધ્યાન આત્માને વિમુખ કરનાર છે અને ભાવ વૈરાગ્યનું કારણ બને છે, શ્રીનમસ્કારમંત્રનું ધ્યાન કવિપાકથી છેડાવનાર છે, તેથી આ ધ્યાન પણ તેની અંતગત રહેલું છે.
૬-વિરાવિચય-આ શરીર અશુચિ છે, શુક્રÀાણિતરૂપી અશુચિથી ઉત્પન્ન થયેલું છે, મદિરાના ઘટની જેમ શુચિ ન થાય તેવું છે, વિનશ્વર છે, જેમાં જવા માત્રથી મિષ્ટાન્ન વિષ્ટારૂપ અને અમૃત પણ મૂત્ર રૂપ થઈ જાય છે, અનિત્ય છે, અપરિત્રાણુ છે, યમની પીડા વખતે પિતા, માતા, ભ્રાતા ભગિની, પુત્રવધૂ કે પુત્ર, કાઈથી પણ રક્ષણ ન થઈ શકે તેવું છે, જેમાંથી નિરંતર અશુચિ વહે છે અને નવ છિદ્રો વડે નિરંતર અશુચિ બહાર નીકળે છે, તેથી નક્કી
