________________
૩૭.
મહામંત્રની સર્વશ્રેષ્ઠ ઉપાદેયતા] એવી જ ઉપમા આપીને સ્તવ્ય છે કહ્યું છે કેરત્નતણું જેમ પેટી ભાર અ૫ બહુ મૂલ્ય,
ચૌદ પૂર્વને સાર એ મંત્ર છે તેહને તુલ્ય; સકલ સમય અત્યંતર પદ એ પંચ પ્રમાણ, મહા સુઅખંધ તે જાણે ચૂલા સહિત સુજાણ.”
–ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી. અહીં નવકારને કેવલ રત્ન જ નહિ પણ રનની પેટી કહી છે અને તેના પ્રત્યેક અક્ષરેને મહામૂલ્યવાન રતને તરીકેની ઉપમા આપી છે. આગળ વધીને નવકારમંત્રને ચૌદપૂર્વની તુલ્ય કહ્યો છે, કારણ કે ચૌદપૂર્વે વડે જ્ઞાની પુરૂષને જે પ્રયોજન સાધવું ઇષ્ટ છે તે અવસ્થાવિશેષ કેવળ એક નવકાર મંત્રથી સિદ્ધ થઈ જાય છે. નવકાર મંત્રના પ્રથમ પાંચ પદે સઘળા સિદ્ધાંતેની અત્યંતર સમાયેલા છે, કારણ કે એ પાંચ પદેનું સ્મરણ, ધ્યાન, ઉચ્ચારણ કર્યા વિના કેઈ પણ સિદ્ધાંતની વાચના થઈ શકતી નથી. શ્રુતકેવલી ભગવાન શ્રીભદ્રબાહુસ્વામિજીએ સૌથી પ્રથમ નિર્યુક્તિ શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની રચેલી છે અને તે પૂર્વે કે ત્યાર પછી કેઈપણ સૂત્રની વ્યાખ્યા કરવા પહેલાં નમસ્કાર મંત્રની વ્યાખ્યા આદિ સૌ પ્રથમ કરવું તે શિષ્ટ પુરૂષને માન્ય પ્રણાલિકા છે પ્રથમનાં પાંચ પદે અને ચૂલિકાનાં ચાર પદે મળીને સંપૂર્ણ શ્રી નમસ્કાર મંત્રને શ્રી મહાનિશીથ આદિ માન્ય આગમમાં મહાશ્રુતસ્કંધ તરીકે વર્ણવેલ છે અને તે સિવાયનાં અન્ય આગમેને કેવળ શ્રુતસ્કંધ તરીકે સંબોધેલાં છે.
