________________
=
=
મહામંત્રનું ધ્યાન]
અશુદ્ધ મનને શુદ્ધ કરવાનું અને ચંચલ મનને સ્થિર કરવાનું કાર્ય અતિ દુષ્કર છે, તે પણ પંચપરમેષ્ઠિના ધ્યાનથી અને ભક્તિપૂર્વકના નમસ્કારથી તે સુલભ બને છે. કારણ કે પંચપરમેષ્ઠિ શુદ્ધસ્વરૂપવાળા, સ્થિર અને શાશ્વત છે.
સમુદ્રથી દૂર રહેલા સ્થાનમાંથી મનુષ્ય જેમ જેમ સમુદ્રની સમીપ આવતો જાય છે તેમ તેમ સમુદ્ર પરથી આવતા પવનની શીતલ લહેરે વડે તેને તાપ શમતે જાય છે અને આનંદ વધતું રહે છે તેમ ધ્યાનવડે મનુષ્ય પિતાના બહિર્મુખ મનને જેમ જેમ પરમતત્વની અભિમુખ કરી સમીપ આવતો જાય છે તેમ તેમ અંતઃકરણમાં અપૂર્વ શાંતિ, સમતા, તૃપ્તિ અને નિર્ભયતાને આનંદ અનુભવતે જાય છે. અથવા મેટા રાજાની સાથે અનુકૂળ સંબંધથી જોડાયેલા સામાન્ય માણસની પણ બાહ્ય-આંતર સ્થિતિમાં મોટો ફેર પડી જાય છે, તેમ જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવ વાળા પંચપરમેષ્ઠિઓ સાથે ધ્યાન વડે એકતાને અનુભવના મનુષ્ય પણ પોતાની અંદરની અને બહારની સ્થિતિમાં મેટ ભેદ અનુભવ્યા સિવાય રહેતો નથી. જ્યાં જ્યાં તે સ્થિતિ બદલાતી ન જણાય ત્યાં ત્યાં સમજવું કે તે પરમેષ્ઠિઓનું ધ્યાન ગ્ય રીતે કરતે (કરી શક્યો) નથી. ધારણા કાલે ધ્યેયની પ્રતીતિ ન્યૂન હેય છે અને અહંવૃત્તિની પ્રતીતિ વિશેષ હોય છે, ધ્યાન કાળે ધ્યેયની પ્રતીતિ પ્રબળ બને છે અને અહંવૃત્તિની પ્રતીતિ ઘટી જાય છે. ચાર આદિના ભયવાળા નગરમાં રહેનારા ધનાઢો પોતાના ધનને પ્રયત્ન પૂર્વક ગોપવી રાખે છે, તેમ ધ્યાનાભ્યાસીએ ધ્યાનથી ઉત્પન્ન
