________________
=
==
=
મહામંત્રની વ્યાપકતા] શ્રી પંચનમસ્કાર રહિત છે જ નહિ, શ્રી પંચનમસકાર એ સર્વ શ્રુત અને સર્વ શાસ્ત્રની અત્યંતર રહેલો જ છે, પછી તે સ્પષ્ટપણે ઉલિખિત કરાયેલો હોય કે ન હોય. સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કરાએલો ન હોય તો પણ તે ત્યાં રહેલો જ છે, એમ સમજવું જોઈએ. કારણ કે પંચનમસ્કારના ઉચ્ચારણ વિના કેઈપણ શાસ્ત્રનું અધ્યયન કે અધ્યાપન શ્રી જેનશાસનમાં વિહિત નથી. આદિમંગળતા
શ્રી પંચનમસ્કારની સર્વશ્રુતઅભ્યતંરતા અને આદિમંગળતાને શાસ્ત્રકારોનાં વચનથી જાણીને તેની આચરણ શ્રી નિયુક્તિકાર ભગવંતથી માંડીને આજ પર્યંતના સઘળા શ્રતધાએ માન્ય રાખેલી છે અને આજે પણ કેઈ પણ સૂત્ર, વ્યાખ્યાન, કે પ્રવચનના પ્રારંભમાં સૌ પ્રથમ શ્રી પંચનમસ્કારને સ્મરવામાં આવે છે તથા સર્વ પ્રકારની શુભ કિયાઓના પ્રારંભમાં આદિમંગળ તરીકે તેને જ ગણવામાં આવે છે. ર–તકનુસારી વર્ગ
શાસ્ત્રાનુસારી વર્ગ પછી બીજે નંબર તર્કનુસારી વર્ગને આવે છે. શાસ્ત્રાનુસારી વર્ગ જેમ આજ્ઞાપ્રધાન હોય છે, તેમ તર્કનુસારી વર્ગ યુક્તિપ્રધાન હોય છે. જોકેમાં રાજાના વચનની જેમ લકત્તર પુરૂષોમાં શ્રી તીર્થકર–ગણધરનું વચન કેઈના તરફથી યુક્તિની અપેક્ષા રાખતું નથી, રાજાની આજ્ઞા તે આજ્ઞા જ છે, જેમાં તેની સામે બુદ્ધિ કે યુક્તિની
