________________
મહામ`ત્રની વ્યાપકતા] ૩–લાગણીપ્રધાન વ
આજ્ઞાપ્રધાન અને યુક્તિપ્રધાન વર્ગ ઉપરાંત એક મેટાવ એવા છે કે જે કેવળ લાગણી પ્રધાન હોય છે, શાસ્ત્રોનાં વચના કરતાં કે તે વચનેને સિદ્ધ કરનારી યુક્તિઓ કરતાં પણ આ વર્ગનું દૃષ્ટાંતે, કથાનકે, કે ચરત્રો વધારે આકષર્ણ કરે છે. આ વને શાસ્રવચન કે હેતુયુક્તિની બહુ અપેક્ષા હોતી નથી. જે ક્રિયાવડે જે લેાકેાને કાયદા થયા હોય તેનાં કથાનક કે ચિરત્રો સાંભળીને તે વર્ગ તેના તરફ દોરાય છે. એવા વર્ગ પ્રમાણમાં હંમેશાં માટ હાય છે, તે વ લાગણી પ્રધાન હાય છે, ઘણી વખતે બુદ્ધિજીવી વમાં જે લાગણી જોવામાં આવતી નથી તે લાગણી એ વમાં જોવામાં આવે છે. લાગણી પ્રધાનતાના અળે જ તે વગ ધર્મ પ્રત્યે આકષ ણવાળા રહે છે. આવા વને નમસ્કારની વ્યાપકતા સમજાવવા માટે શાસ્ત્રકાર ભગવતાએ પુષ્કળ દૃષ્ટાન્તા, કથાનકા અને ચરિત્રો કહેલાં છે. કથાનુયોગના પ્રભાવ
નવકારના પ્રભાવે સર્પ ધરણેન્દ્ર બને છે અને સમળી રાજકુમારી તરીકે જન્મે છે, અરણ્યના ભિલ્લુ રાજા અને છે અને તેની સ્ત્રી ભિલ્લુડી રાજરાણી તરીકે ઉત્પન્ન થાય છે, પશુઓને ચારનાર ગેાવાલના બાળક પરમ શીલસ ંપન્ન સુદન શેઠ થાય છે અને ભયંકર કાઢ રાગથી ન્યાસ કાયાવાળા શ્રીપાળકુમાર પરમરૂપ અને લાવણ્યના ભંડાર અને છે. નવકારના પ્રભાવે ટ્વાર વિપત્તિ વચ્ચે રહેલા જુગારીઓ પણ પ્રાણાંત આપત્તિમાંથી ઉગરી ગયા છે તથા
૫
