________________
આનંદઘન પદ - ૭૦
૧૧૯
રહી છે. આવા બધા સારા નરસા દશ્યો કે સારા નરસા ભાવો ચિત્રની જેમ સાધકને દષ્ટિગોચર થાય તે સાધકને માટે એક જાતની કસોટી છે. આ એક જાતનો અનુભવનો વિષય હોઈ સામાન્ય જન માનસમાં તે સમજાવવું કઠિના થઈ પડે છે. જે સાધના કરે તેને જ ખબર પડે કે સારા માણસને પણ સાધનાકાળમાં પૂર્વના કર્મો અને પૂર્વના સંસ્કારો શું વીતાડે છે ? તેનો ખ્યાલ બીજા લોકોને ન આવે તે સહજ છે.
માં કે આગે મામુકી કોઈ, વરનન કરય ગિવાર અજહું કપટ કે કોથરી હો, કહા કરે સરધા નાર. છબિલો.૧.
મમતા સમતાને ઉશ્કેરી રહી છે, તે કહે છે કે મા આગળ મામાનું વર્ણન તો કોઈ ગિવાર ગમાર પ્રાણી હોય તે જ કરે પણ ડાહ્યો માણસ કદાપિ ના કરે. તેમ તું તારા સ્વામીની મારી આગળ પ્રશંસા કરી રહી છે કે તે નિખાલસ છે, સરળ છે, ચોકખા હૃદયના છે, મારા પ્રત્યે હેતવાળા છે તે આ બધું મા આગળ મામાનું વર્ણન કરવા જેવું કરી રહી છે. તારા સ્વામી કેવા છે એને તું જેટલી ઓળખે છે તેના કરતા વધારે હું ઓળખુ છું માટે તારે તારા પતિની ખોટી પ્રશંસા કરવાની જરૂર નથી. જો તારા સ્વામી બહુ સારા છે તો આ કાયારૂપી કોથળો કે જેના અણુએ અણુમાં દુર્ગધ અને અપવિત્રતા ભરેલી છે તેના પ્રત્યે મોહ, માયા અને મમતાવાળા કેમ છે ? એની ઉપર કેમ સરધા-શ્રદ્ધા કરે છે ? તેનો તું જવાબ આપ ?
શ્રદ્ધા એ ભકિતયોગનો એક પવિત્ર ગુણ છે અને સમતા એ પરમા આત્માનો એક કોમળ - અતિકોમળ પરમ નરમ ગુણ છે. શ્રદ્ધાથી બાહ્ય મન જીતાય છે. શ્રદ્ધા સંપન્ન આત્મા બહારમાં કયારે પણ કાંઈ પણ અજુગતું કરતો નથી, બોલતો નથી. તે બહારમાં હંમેશા સદાચારી અને શીલ સંપન્ન બનીને રહે છે. લોકો એને આદર અને બહુમાનની નજરે જુવે છે. જ્યારે સમતાને સાધવાથી સાધક આંતરમનને વશ કરે છે. શ્રદ્ધા એ શિષ્યા છે સમતા એ તેની ગુરુણી છે. શ્રદ્ધાની ભકિત પોતાની ગુરુણી સમતા તરફ ઢળતી દેખીને કાયા પ્રત્યે આંધળી શ્રદ્ધા ધરાવનાર મમતા ગરમ થઈ જાય છે અને ગરમ થયેલી તે
અંતરતમથી અભેદ થવાય તો બહારના બધાંય ભેટ ટળી જાય.
