________________
પરિશિષ્ટ - ૬
19.
કે.•
આત્મા એક છે. એક એવો આત્મા અસંખ્યાત આત્મ પ્રદેશોનો ઘના (સમુહ) છે. એવાં એકેક આત્મપ્રદેશોને અનંતાનંત કાર્મણવર્ગણાઓ વળગેલી છે. આમ જીવરૂપ નાનકડી નાવમાં કામણવર્ગણાઓ રૂપી નદી ડૂબી ગયા જેવું થયું છે તે આશ્ચર્યકારી છે. વાસ્તવિકતાએ ખરેખર તો આત્મા કામણવર્ગણાથી પર (મુક્ત) રહી ભવસાગર ઉપર એટલે કે ચૌદ રાજલોકરૂપ ભવસાગર - સંસારસાગર ઉપર લોકાગ્ર શિખરે સિદ્ધશિલા ઉપર તરતો એટલે કે પોતાના પરમ પારિણામિક શુદ્ધ ચૈતન્ય આત્મસ્વરૂપમાં રમતો (રમમાણ) હોવો જોઈએ, તેને બદલે એ સંસારમાં ખૂંપી ગયો છે - ડૂબી ગયો છે એ મહા આશ્ચર્ય છે. નાનકડી એવી નાવમાં - આત્મામાં ચૌદ રાજલોકરૂપ સંસાર ડૂબી ગયો છે ચૌદ રાજલોકમાં આત્મા કયાં કયાં નથી રખડતો ?
હવે આ વાત બીજી રીતે વિચારીએ ! એક જ્ઞાનીએ પૂછ્યું કે આંખ મોટી કે પહાડ? વ્યાપકતામાં અસીમતા - અનંતતામાં કોણ ચઢે? જ્ઞાન કે આકાશ ? નાનકડી એવી આંખોમાં ઊંચો, વિશાળ, ભવ્ય એવો પહાડ સમાઈ જાય છે. એકેક આત્મપ્રદેશે રહેલ કેવળજ્ઞાનમાં ચદરાજલોક સહિતના લોકાકાશ અને અસીમ એવો આકાશ સમાઈ જાય છે એ અજબ ગજબની અજાયબી નથી શું ? આકાશ ક્ષેત્રથી મહાન સર્વવ્યાપી છે તો આત્મા જ્ઞાનથી મહાન સર્વવ્યાપી છે. એ તો જવા દો, આપણા નાનકડા એવાં મગજ (Brain) માં - ચિત્તમાં કેટ કેટલી સ્મૃતિઓના ગંજના ગંજ ખડકાયેલા છે તેનો વિચાર કરીએ તો પણ વાતનો મેળ ખાઈ જાય એમ છે. આપણા હાલના વૈજ્ઞાનિક સાધનોની વાત કરીએ તો એક નાનકડી CD માં DVD માં કે કોમ્યુટરના સોફટવેરમાં - ફ્લોપીમાં કેટકેટલું સંઘરાયેલું પડ્યું છે !
કીડી આવી સાસરે રે, સો મણ ચૂરમો સાથી હાથી ઘરિયો ગોમાં રે, ઊંટ લપેટ્યો જાય... (૨) જીવ અનાદિકાળથી નિગોદ - સૂક્ષ્મ નિગોદ - અવ્યવહાર રાશિમાં હતો ત્યાં એની દશા અત્યંત સૂક્ષ્મ - તુચ્છ નહિવત્ કીડી જેવી હતી. જેમ કીડીની
