________________
આનંદઘન પદ - ૭૮
૧૬૫
પ્રારબ્ધ કે ભાવિ કેવું ઘડવું એ તો આત્માની પોતાની સત્તાની અંદરની વાત છે.
યોગીરાજ કહે છે કે તું પોતેજ આતમરાજા અને છતાં કર્મ સત્તા આગળ દીન જીવન જીવવું એ તને કેમ પાલવે ? તારીજ રાજસત્તાનો તનેજ વિચાર કેમ નથી આવતો? મરણની બીક રાખવી એ તને ન શોભે. પ્રભુ આજ્ઞાથી વિરુદ્ધ તારું વર્તન અને દેહાત્મયમના ખોટા ખ્યાલોએ તને પછાત બનાવ્યો છે. તું તારા મગજમાંથી ખોટા ખ્યાલ કાઢી નાંખ. તું ઘેટા બકરાની જાતનો નહિ પણ તું સિંહ બાળ છે તો આવું કાયરપણું ક્યાં સુધી તું ભોગવતો રહીશ ? હે મૂઢમતિ! તેં કદી સાચા ગુરુની સેવાને મનથી પણ ચાહી નથી. આ પણ પ્રભુ આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન છે. - પૂર્વ પુજાઈના જોરે અને સુદેવ-સુગુરૂ-સુધર્મની આરાધનાના બળે, આખા પુરુષોએ પ્રકાશેલ પ્રવચન વાણીના જોરે તું આજે જ્યારે ઉત્તમ ક્ષેત્ર, ઉત્તમકુળ, ઉત્તમ ગોત્ર તેમજ જૈનકુળમાં જન્મ્યો છે ત્યારે જો હવે તું ધર્મપ્રાપ્તિનો સાચો ઉદ્યમ નહિ કરે તો અણિ ચૂકયો સો વર્ષ જીવે પણ સરી ગયેલો સમય ફરી પાછો આવતો નથી. આમ ગુરુ જ્યારે વારંવાર ચાબકા મારે છે ત્યારે જીવાત્માની ઊંઘ ઊડે છે અને ઊંધી સમજણ નાસે છે એટલે તે દુર્બદ્ધિ આત્મઘર છોડી નાસી જવાની તૈયારી કરે છે. ગુરુ અને શિષ્ય - જીવ અને શિવ વચ્ચે પડી ગયેલ વિવાદ રૂપી તિરાડને સત્સંગ દ્વારા ગુરજ સાંધી શકે. તેનાથી મતિના પરિણામ બધા સભ્યમ્ ચાલે જેનાથી સંવર તત્વ સધાય - નિર્મળ પુન્ય બંધાય. એનાથી પછી વિશુદ્ધિ વધતાં નિર્જરા તત્વમાં આત્મા પ્રવેશે એટલે કર્મો નીકળવા (ખરવા) માંડે.
આત્મિક આનંદથી તૃપ્ત બનેલા ગુરુની આંતરદશાનો મર્મભેદ પામવો હોયતો જીવાત્માએ પોતાની અંદર રહેલ અહંકારની જીદને છોડીને, બહિરાત્મપણું ત્યાગીને અંતર આત્માનો માર્ગ ખુલ્લો કરવો જોઈએ. તે પછીજ અકથ કહાની એટલે કોઈથી કહી ન શકાય, કળી ન શકાય, ભેદી ન શકાય તેવું આનંદઘન સ્વરૂપ ભાયુ (ભાળ્યું) એટલે ભાળી શકાય અર્થાત્ આનંદઘન મહારાજે જેવું
વસુ (ધન), વસ્તુ, વ્યક્તિ, વિભુ ઉત્તરોત્તર વૃઢિયાતા છે.
