________________
આનંદઘન પદ - ૮૫
૨૧૩
પોતાના સ્વામીનું મિલન થયું છે ત્યારે સમતાએ પોતાના સ્વામી સાથે અભેદરૂપે પરિણમીને પ્રેમ કટોરાનું ભરી ભરીને પાન કર્યું છે એટલે સમતાની એ આશા ઠગારી નહિ નીવડે તેની તેને ચોક્કસ ખાત્રી છે.
આ બધા પદોની પાછળ આનંદઘનજીની ચેતના-સમતાને જે પોતાના સ્વામીને મળવાનો જે તલસાટ છે તે આપણે લક્ષ્યમાં લેવા જેવો છે. આ પદો ખાલી બોલી જવાના નથી કે વાંચી જવાના નથી પણ અંતરના અટલ ઊંડાણમાંથી પરમાત્મ વિરહની તીવ્ર વેદના જાગે તે માટે છે. એ એવી રીતે ગવાવા જોઈએ કે આંતરવેદના શબ્દ રૂપે વહે - સાધક જ્યારે સાધનાના ઉન્નત શિખરે પહોંચે. છે ત્યારે એને પરમાત્મ પ્રાપ્તિની અંદરથી કેવી પૂરણા હોય છે ! એ અંદરમાં કેવી અકથ્ય વેદનાને અનુભવે છે ! તેનો ખ્યાલ કરવા જેવો છે. બંગાળમાં થઈ ગયેલ પરમાત્માના ભક્ત ચૈતન્ય મહાપ્રભુની આવીજ આંતર સ્થિતિ હતી. રાત્રિના સમયે સુતા પરમાત્માના નામ માત્રથી અંદરથી એવુ તીવ્ર રૂદન છુટતુ હતું કે આખી ચાદર આંસુના પાણીથી ભીંજાઈ જતી હતી. પરમાત્માનું નામ સાંભળતા તેના વિયોગે ચેતના મૂર્ણિત થઈ જતી હતી. આવી દશા આપણી પણ કયારે આવશે ? એ ભાવનામાં નિરંતર આપણે સૌ રહીએ એજ જીવનનું સાર્થક છે. પરમાત્માનો વિયોગ વેદના તીવ્ર બન્યા પછી જીવને ઈન્દ્ર કે ચક્રવર્તીના તમામે તમામ ભોગ સુખો અકારા લાગે છે. ભોગસુખો એ પછી ભોગવી શકતો નથી. ભોગસુખોમાં સ્પષ્ટપણે તીવ્ર અગનજાળ જેવી વેદના તે અનુભવતો હોય છે. પછી તે મઝેથી ખાઈ શકતો નથી, પી શકતો નથી, હરીફરી શકતો નથી, કોઈની સાથે હસીખુશીથી વાતો કરી શકતો નથી એનુ સમગ્ર કેન્દ્રસ્થાન પરમાત્મા પરમાત્મા ને પરમાત્માજ હોય છે. પરમાત્માની આવી વિરહવેદના જ પરમાત્માના દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવનો સંયોગ કરાવી સાક્ષાત ભાવ પરમાત્માનો ભેટો કરાવશે જે ભીતરમાં રહેલાં સ્વયંના ભગવાન આત્માને ભગવાન રૂપે અંતરમાંથી ઉભારશે.
સતત આત્મસ્મૃતિપૂર્વકનું આત્મપ્રવર્તન એ અપ્રમત્તતા છે.
