________________
૧૪૮
આનંદઘન પદ - ૯૩
હવે મારા માટે બીજા બધા જીવો ભલેરા ભાઈ સમાન ખરા પણ મારે આનંદઘન એજ એક સાચો સહારો છે જેની શોધમાં હું લાગેલી છું.
સ્વાનુભૂતિ પામવા માટે તત્પર સાધકને પ્રાપ્ત થતા ભોગના સાધનો પ્રત્યે રાગભાવ નીકળી ગયેલો હોય છે. ભોગના સાધનો પ્રત્યે અંતરમાં ઝળહળતો વૈરાગ્ય હોય છે. ઉત્તમ ચારિત્રવાન આત્માનું એ લક્ષણ હોય છે કે પોતાના જીવનમાં ઉપયોગમાં લેવા પડતા ભોગના સાધનો પ્રત્યે તેઓ નિર્લેપ રહેતા હોય છે અને પોતાના આત્માને તેઓ સતત હિતશિક્ષા આપવા દ્વારા જાગૃતા રાખતા હોય છે કે જગતના કોઈપણ જીવો સાથે મારે વેરભાવ નથી. બધા પોતપોતાના કર્મોનો ભોગવટો કરી રહ્યા હોય છે જેમાંથી તેમને છોડાવવા એ આજે તો મારા માટે ગજા બહારની વાત છે. છતાં પણ તેઓ અજ્ઞાન-મોહના અંધકારમાંથી બહાર નીકળે અને સત્યધર્મને પામે તેવી ભાવના તેમના આત્મામાં નિરંતર રમતી હોય છે, જેને માટે તે શકિત ઈચ્છે છે કે જેમ સ્નાત્રપૂજામાં ગવાય છે... જો હોવે મુજ શક્તિ ઈસી, સવિજીવ કરૂં શાસનરસી”.
જેમ લગ્નમાં વરરાજા કરતા સાજનિયાને વધારે મહત્વ આપવામાં આવે તો તે કેટલુ ઉચિત છે? તે વિચારવા જેવું છે તેમ આજે જીવ આંતર શત્રુઓનો નિગ્રહ કરી ઉપયોગને અંતર્મુખ બનાવવા પર ભાર આપવાને બદલે એને પડિલેહણ કર્યું કે નહિ, પૌષધ કર્યો કે નહિ, દેવવંદન કે ચૈત્યવંદન કર્યું કે નહિ આવી બાબતોને એટલી બધી આગ્રહ પૂર્વક વળગી રહેતો હોય છે કે તેમાં પોતાની પરિણતિ બગડે છે કે નહિ તેનો વિચાર સુતા ભૂલી જાય છે. જૈન શાસનમાં આ સર્વ અનુષ્ઠાનોને ચોકકસ સ્થાન છે, તેની ના નહિ અને તેનો આગ્રહ પોતાના માટે રાખે ત્યાં સુધી વાંધો નથી પણ તેનો એકાંત આગ્રહ આપણે જ્યારે બીજા માટે રાખતા હોઈએ ત્યારે તે સાજનિયાની તહેનાતમાં વરરાજાને ભૂલી જવા જેવું થાય છે. દરેક જગ્યાએ સમન્વય પદ્ધતિ અને સમાધાન કારક માર્ગ અપનાવવામાં આવે તોજ જૈનત્વ દીપે અન્યથા વિદાય. મારે મન સાજનિયા આદરણીય છે, તેની યોગ્ય સ્થાને હાજરી હોવી તે બધું જ બરાબર છે પણ મારે મન અગત્યનો વિષય તો મારા નાહલિયા આનંદઘન દેવ છે. સર્વથી મહત્વનું સ્થાન હું તેને આપુ છું અને મને તો
જ્ઞાનીઓને મન પુણ્ય એ ધર્મ નથી પરંતુ સંવરપૂર્વકની નિર્જરા એ ધર્મ છે.
