________________
૩૩૪
આનંદઘન પદ - ૧૦૪
એક તિલભાર - તશમાત્ર પણ પાછી હટવા માંગતી નથી. મુખ મીન ધારણ કરીને સમાધિ રસમાં તરબોળ થયેલ છે, નાક હવે બહારની બધીજ ગંધોને અગ્રાહ્ય સમજી ફરી ગ્રહણ કરવા તૈયાર નથી અને સ્પર્શેન્દ્રિય પ્રભુ (પ્રેમનું સ્પર્શન) પ્રેમના સ્પર્શનું સ્પંદન ઈચ્છી રહી છે.
જેમ હાથી પોતે પોતાની સ્વાભાવિક ચાલે ચાલતો હોય છે ત્યાં સુધી માવતનો અંકુશ તેના પર જોર કરવા ઈચ્છતો નથી પણ હાથી નિરંકુશ બને ત્યારે માવતને અંકુશનો ઉપયોગ કરવો પડે છે. તેવીજ રીતે જેને મનને સાધ્યું તેણે સઘળું સાધ્યું એ વાત સાવ સાચી છે પણ કોઈ કહે કે મને મારું મના વશ થઈ ગયું છે તો તેની વાર્તને હું સાચી માનવા તૈયાર નથી કારણ તેને તો અનુભવજ પરખી શકે છે. સમાધિભાવમાં મન અમન બની ગયું હોય છે, વિકલ્પો શમી ગયા હોય છે એટલે મનને અંકુશની જરૂર રહેતી નથી. એના ભાવજ પલટાઈ ગયા છે કે જે અવસ્થા માલિકની તે અવસ્થા મારી એવી સમરસતા ત્યાં વર્તતી હોય છે.
સુન અનુભવ પ્રીતમ બીના, પ્રાણ જાત ઈહ ઠાંહી;
હૈ જન આતુરી ચાતુરી, દૂર આનંદઘન નાંહિ..૪. જ્યારે પ્રિયતમ નાથની છબી કે આકૃતિ અનુભવમાં આવ્યા પછી એ જ્યાર વિલીન થાય છે ત્યારે આત્માને પ્રભુનો વિયોગ ન ખમી શકવાના કારણે આંખોમાંથી અશ્રુની ધારા છુટે છે એને ડુમો ભરાવાથી શ્વાસોશ્વાસ રૂંધાઈ જવાના કારણે આ ક્ષણે પ્રાણ છૂટી જશે એવો અનુભવ આનંદઘનજીને થયેલા જેની નોંધ તેમણે અહિંયા લીધી છે. અનુભૂતિ સંપન્ન સાધક ચિંતક ખીમજી બાપા સ્વાનુભવ વર્ણવતા લખે છે કે ધ્યાનમાં એમને ભગવાન સીમંધર પ્રભુની આકૃતિના દર્શન થયેલ. કચ્છમાં પોતાના વતન નારણપુરમાં હતાં ત્યારે બપોરના ૩-૩યા ના અરસામાં આ બનેલ અને પછી તે દર્શનની અનુભૂતિ ચાલી જતાં, દર્શન બંધ થતાં, તેઓ એક કલાક સુધી એ દર્શનાનુભૂતિના વિયોગમાં ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડેલ. તે રૂદન એવુ હૈયાફાટ હતું કે કેમે કરીને તે બંધ થતુ ન હતું.
ખોજ નિત્યની હોય ઉત્પત્તિ નશ્વરની હોય.
