________________
આનંદઘન પદ - ૧૦૭
પદ - ૧૦૭
(રાગ - વસન્ત)
तुम ज्ञानविभो फूली वसन्त, मनमधुकर ही सुखसों रसंत ॥ तुम. ॥१॥ दिन बडे भये वैरागभाव, मिथ्यामति रजनीको घटाव. || તુમ. રા. बहु फुली फली सुरुचिवेल, ज्ञाता जन समता संगकेल. || तुम. ॥३॥ जानत वानी पिक मधुर रुप, सुरनर पशु आनन्दघन सरुप ॥ तुम. ॥४॥
વસંતઋતુ એ સર્વ ઋતુઓમાં ઋતુરાજ કહેવાય છે. એમાં કુદરતનો આનંદ અવર્ણનીય હોય છે. તે વસંત ઋતુ પર કવિઓ મુગ્ધ બની ગયા છે એ ઋતુમાં જેવી કુદરતની સ્થિતિ હોય છે તેવી દશા જ્ઞાનવિભોર, ચેતનરામની હોય છે તે અત્રે બતાવવામાં આવી છે. આપણા એક ગુજરાતી કવિએ પણ રચના કરી છે... “રૂડો જુઓ આ ઋતુરાજ આવ્યો, જાણે વસંત શિરપાવા દીધો.'. તુમ જ્ઞાન વિભો ફૂલી વસંત, મન મધુકર હી સુખસોં રસંત...
આનંદઘનજી મહારાજ પ્રભુની પ્રભુતાઈ અને વિભુની વિભુતાઈ વસંતઋતુના દૃષ્ટાંતથી બતાવી રહ્યા છે કે જે વસંતઋતુમાં નવા પાંદડાઓની આકૃતિઓની. રચના દેખાય છે, નવી નવી કળીઓ ખીલે છે, સુંદર રંગબેરંગી સુગંધિદાર પુષ્પો આવે છે, ચારેબાજુ હરિયાળી પથરાયેલી હોય છે અને સૃષ્ટિ સમસ્યા નવપલ્લવિત થઈ નવા તાજગી સભર સાજ સજેલી જોવામાં આવે છે. આ ઋતુમાં વિવિધ પ્રકારના પર્ણોની રચના કરનાર, તેમાં રંગ પુરનાર, તેને સુગંધિત બનાવનાર, કોઈ વિશ્વેશ્વર વિભો હશે તો ખરોજ ? આ કલાકૃતિઓને આપણે સે નજરે જોઈએ છીએ છતાં તે કલાનો રચનાર કેમ કોઈ નજરે ચડતો નથી ? તેમ જુદા જુદા દેહોની આકૃતિ બનાવનાર પણ કેમ કોઈ ભાળ્યો નહિ ? તમે તમારી ભીતરમાં ઊંડા ઊતરી શોધવાનો પ્રયત્ન કરશો તો જરૂર જવાબ મળશે.
અહંકારમાંથી નીકળતો જ્ઞાનપ્રકાશ એ બુદ્ધિ છે.
