________________
આનંદઘન પદ - ૮૧
૧૮૩
છે તે પ્રમાદમાં રતિ કરવા બરાબર છે તેથી હે જીવ! ત્વરાથી તે સ્વયંના મહાન પદને સંભાળી અંતર્મુખ થા ! અંતર્મુખ થા! અંતર્ગખ થા ! જેથી અંતરાત્મા થઈ પરમાત્મપદ પમાય.
આનંદઘનજી મહારાજના એક એક વચનો અનભવના ઊંડાણમાંથી બહાર લઈ આવેલા અનભવમોતીથી આલેખાયેલા ટંકશાળી અક્ષરો - વચનો છે. નવ-પ્રમાણના કાલા-છોતરા ઉખેડવાણંજ પોતાના બુદ્ધિ કૌશલ્યનો ઉપયોગ કરનાર અને સર્વ વસ્તુને તર્કની શરાણ ઉપર ચઢાવીનેજ તાવનાર આત્માઓને અનુભવજ્ઞાની પુરુષોના અનુભવયુક્ત રસાળ વચનો કે જે અનુભવરસમાં તરબોળ થઈને નીકળ્યા છે અને જગતના જીવોની એકમાત્ર ભાવ-કરૂણાથીજ ઉચ્ચારાયેલા છે તે સમજાતા નથી માટે તે આત્માઓ પ્રત્યે તેમને બહુમાનભાવ તો જાગતો નથી પણ હદયના ખુણામાં તેમને માટે સખત અરૂચિ ઊભી થાય છે જે અવસરે અવસરે નિમિત્ત મળતા છતી થાય છે. આ જ્ઞાની પરષની ઘોર આશાતના છે જેનાથી દર્શન મોહ પુષ્ટ થાય છે અને ભાવિ ઉજજવળ બનતુ નથી. જ્ઞાની પુરુષની સો વાતમાંથી નવ્વાણુ વાત બેસે અને એક ના બેસે તો એક વાતને ખોટી જાહેર કરી તેનું ખંડન ન કરાય પણ મને નથી બેસતી તેમા મારી ખામી છે એમ માની મૌન ધારણ કરાય.
કોઈની પણ વાત આપણી બુદ્ધિમાં ન બેસે તેટલા માત્રથી તેનું ખંડના કરવુ તે બુદ્ધિનું ડહાપણ નથી પણ બુદ્ધિનું દેવાળુ છે, અંદરમાં શાંતરસ નથી પ્રગટ્યો તેની જાહેરાત છે.
તસ ઍની કર ગ્રહીયે જો ધન સો તુમ સોડહં ધારો સોહં જાની હરો તુમ મોહં - હૈ હૈ સમ કો વારો..૩
તે પ્રજ્ઞા છીણીને કર ગ્રહીયે એટલે આત્મસાત કરીને એટલે કે વારંવાર તેનો ઉપયોગ કરીને તમે જ્ઞાન અને રાગની સંધિને છેદી નાંખી એના દ્વારા જે , સોડહં સ્વરૂપ કે જે તમારું સાચું ધન - આત્મધન છે તેને પ્રાપ્ત કરો અને તે સોડહં સ્વરૂપને જાણીને - પ્રાપ્ત કરીને તમે મોહને દફનાવી દો તો તેજ સમત્વરૂપ આત્માને પ્રાપ્ત કરવાના વારા સ્વરૂપ છે અર્થાત્ ઉપાય સ્વરૂપ છે.
મોહરાજાની રાજધાની દેહ-ઈન્દ્રિય-વિષયો તેમાં જીવને અનાદિથી રાગભાવ
પુદ્ગલભાવોમાંથી જેનું કર્તુત્વ નીકળી ગયું છે તેનું માનસ જ્ઞાનસિદ્ધિનું છે.
