Mruccha Katikam

Author(s): Sudraka, Prithvidhara, Hiranand Mulraja Sarma, Kashinath Pandurang Parab
Publisher: Tukaram Javaji

Page 348

26
P. 57. L. 1. [पाठे] is a cant of the gamblers; it may be rendered by 'throw.'
P. 57. L. 4. [गोहे. ] Man.
1
P. 57. L. 5. [पैदण्डा ] — लुप्तदण्डक - लुप्तं दण्डकं पणीकृतं द्रव्यं येन सः तत्संबुद्धौ.
You are bound by keeper of a gaming Nárada and Yajña
P. 57. L. 13. [द्यूतकरमण्डली . ] Gaming ring. the laws of the gaming table.' The house. सभा कितवनिवासार्था यस्यासौ स सभिकः ॥ valkya respectively define his duties in the following way
सभिकः कारयेद् द्यूतं देयन्देयाश्च तत् कृतम् । दशकं तु शतं वृद्धिस्ततः स्याद् द्यूतकारिता ॥ अथवा कितवो राज्ञे दवा लाभं यथोदितं । प्रकाश देवनं कुर्यादेवं दोषो न विद्यते । इति हे शतिकवृद्धेस्तु सभिकः पञ्चकं शतं । गृह्णीयाद्धूर्त्तकितवादितराद्दशकं शतं ॥ स सम्यकू पालितो दद्यात् राज्ञे भागं यथाकृतं । जितमुद्ग्राहयेत्रे दद्यात्सत्यं वचः क्षमी ॥ प्राप्ते नृपतिना भागे प्रसिद्धे धूर्तमण्डले । जितं स सभिके स्थाने दापयेदन्यथा न तु ॥ द्रष्टा व्यवहाराणां साक्षिणश्च त एव हि । राज्ञा सचिन्हं निर्वास्याः कूटाक्षोपाधिदेविनः ॥
Sabhika presides over gaming assemblies and provides the dice and all other essential requisites. (Mitaksara p. 235). The Sabhika is entitled to five per cent on money won at play whenever the sum exceeds one hundred; if it falls short of that amount he is to receive ten p. c. He is required to pay a fixed proportion of his gains to the king to obtain protection in return. ( याज्ञवल्क्य० 17, 199.) The royal taxes being duly paid the king is to enforce the payment of the lost sums, not otherwise. (Yajña. 201.) The lookers on are to be the witnesses. The foul players using false dice shall be branded and banished the kingdom. The King is to appoint proper officers to attend the house to secure dishonest characters (Mitaksara and Yajñavalkya p. 236 ) . Manu of course, directs the kings to prohibit this practice and even to kill the gamblers and the instigators thereof. (Manu. IX. 221,224.)
द्यूतं समाह्वयं चैव राजा राष्ट्रान्निवारयेत् राज्यान्तकरणावेतौ द्वौ दोषौ पृथिवीक्षितां ॥ प्रकाशमेव तास्कर्यं यद्देवनसमाह्वयौ । तयोर्नित्यं प्रतीघाते नृपतिर्यत्नवान् भवेत् ॥