Mruccha Katikam

Author(s): Sudraka, Prithvidhara, Hiranand Mulraja Sarma, Kashinath Pandurang Parab
Publisher: Tukaram Javaji

Page 399

77
P. 171. L. 16-17 (Verse 18). The Goddess of Victory forsakes him, friends, kith and kin loathe him; he is always exposed to derision who abandons the refugee.
The desertion of one under shelter is according to the Hindu S'astrâs a heinous crime. The protection of a refugee is one of the greatest meritorious deeds. Cf. Ramayana.—
'बद्धाञ्जलिपुटं दीनं याचन्तं शरणागतं न हन्यादानृशंस्यार्थमपि शत्रुं परंतप ॥
स चेद्भयाद्वा मोहाद्वा कामाद्वापि न रक्षति स्वमा शक्त्या यथान्यायं तत्पापं लोकगर्हितम् ॥ विनष्टः पश्यतस्तस्य रक्षिणः शरणं गतः आदाय सुकृतं तस्य सर्व गच्छेदरक्षितः ॥ एवं दोषो महानत्र प्रपन्नानामरक्षणे अस्वर्ग्य चायशस्यं च बलवीर्यविनाशनम् ॥'
Val. Rama. VI. 18. 27, 29, 31.
P. 171. L. 18. [ श्येन. ] Hawk. ( श्यै गतौ + इनच् ३०२ ।४६) 'अथ शशादनः पत्री श्येनः' इत्यमरः.
P. 171. L. 19. [ पत्ररथः ] Bird पत्रं पतत्रं रथमिव यस्य. Cf. English feather.—[शाकुनिकः ] - ( शकुनान् हन्ति - ठकू ३०४।४३५ ) – 'जीवान्तकः शाकुनिकः' -Fowler, bird catcher.
P. 172. L. 3-4 (Verse 19). Even if the benevolent person who has once assured security to the refugee dies in its extension, still he is highly spoken of and lauded by the public at large.
'न गोप्रदानं न महीप्रदानं न चान्नदानं न तथात्मदानं । यथा वदन्तीह महाप्रदानं सर्वप्रदाज्ञेष्वभयप्रदानम् ॥ सर्वकालसमृद्धस्य अश्वमेघस्य यत्फलम् । तत्फलं लभ्यते त्रस्ते रक्षिते शरणागते ॥'
Hitop. III. 60-61.
Hence शरणागतवत्सलः is regarded as honourable title. - [परोपकाररसिक. ] Beneficient. आर्या measure.
P. 172. L. 11-12 (Verse 20). Your throat was choaked in confusion when you said 'I have seen indeed the Arya-and afterwards corrected yourself saying no, not Arya but Âryâ (noble)
Vasantasena.
Flurried and afraid, Chandanaka, unconsciously of course,