________________
ફૂપદષ્ટાંતવિશદીકરણ / ગાથા ૫ વળી, અભયદેવસૂરિ મહારાજે આપેલ સાધુને અશુદ્ધ દાનરૂપ દષ્ટાંત શુદ્ધ જિનપૂજામાં=અનનુગુણ છે=ઉચિત નથી.
તોષ નાનાદ્રિ - અહીં ’િ શબ્દ સંભાવનામાં છે, તેથી સર્વ સ્નાનાદિ સદોષ જ નથી, એમ અર્થ સમજવો.
ઉત્થાન :
અહીં પ્રશ્ન થાય છે, તો પછી અહીં ગાથા-રમાં ગ્રંથકારશ્રીએ કૂપદષ્ટાંતનું યોજન કર્યું, તેને પૂ. અભયદેવસૂરિમહારાજે આગમ અનુપાતી નથી, તેમ પૂજા પંચાશંકમાં કેમ કહ્યું? તેથી કહે છે – ટીકાર્ય :
સામાન્યાનુમિતો .... સામાન્ય અનુમિતિમાં સ્નાનત્વ પૂજાત્વાદિ અવચ્છેદન નિર્દોષત્વ અનુમિતિમાં, “આ આગમ અનુપાતી નથી” ઈત્યાદિ દ્વારા અંશથી બાધ દેખાડે છે, કેમ કે, વિધિ વિરહિત પૂજાનું કાદવના ઉપલેપાદિ તુલ્ય અલ્પદોષથી દુષ્ટપણું છે.
-: “સંતોષના કુષ્ટા” સુધીના કથનનો ભાવાર્થ :
પૂજા પંચાશક-૪-૧૦માં તોલમાપ નાનકે ..... એ પ્રકારનો પ્રયોગ છે. ત્યાં “જિ” શબ્દ સંભાવનામાં છે. તેથી પૂજાકાળમાં કરાતા સર્વ સ્નાનાદિ સદોષ જ છે, તેમ નથી; કેમ કે જે સ્નાનાદિમાં શાસ્ત્રોક્ત વિધિ પ્રમાણે યતનાદિ હોય અને ભગવાનની ભક્તિના ભાવનો ઉત્કર્ષ હોય તો તે સ્નાનાદિમાં કર્મબંધરૂપ દોષનો અભાવ છે.
આનાથી એ ફલિત થયું કે, વિધિશુદ્ધ પૂજામાં લેશ પણ કર્મબંધ નથી. માટે ગ્રંથકારશ્રીએ ગાથા-ર માં જે રીતે કૂપદૃષ્ટાંતનું યોજન કર્યું, તે વાત સંગત છે, એમ પૂજા પંચાશક/૧૦ના કથનથી નક્કી થાય છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય છે, તો પછી ગ્રંથકારશ્રીએ ગાથા-રમાં કૂપદષ્ટાતનું જે રીતે યોજન કર્યું, તેને પૂ. અભયદેવસૂરિ મહારાજે આગમ અનુપાતી નથી તેમ પૂજા પંચાશક૪/૧૦ની ટીકામાં કેમ કહ્યું? તેથી કહે છે –
થાવત્ પૂજામાં નિર્દોષત્વની અનુમતિ કોઈ કરતું હોય તેમાં અંશથી બાધ બતાડવા માટે આ આગમ અનુપાતી નથી, તેમ પૂ. અભયદેવસૂરિ મહારાજે કહેલ છે; કેમ કે, વિધિરહિત એવી પૂજાનું કાદવના ઉપલેપાદિ તુલ્ય અલ્પદોષથી દુષ્ટપણું છે.
