Book Title: Kupdrushtant Vishadikaran
Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

View full book text
Previous | Next

Page 98
________________ ફૂપદષ્ટાંતવિશદીકરણ | ગાથાઃ ૯ ટીકા - द्रव्यस्तवे यावानारम्भस्तावद्दषणमिति गणनायां क्रियमाणायां, ऋजुसूत्रनये प्रतिजीवं भिन्नभिन्नहिंसाऽऽश्रयणादसङ्ख्यजीवविषय आरम्भः एकभगवद्विषया च भक्तिरिति अल्पपापबहुतरनिर्जराकारणत्वं सर्वथाऽनुपपन्नम्। आत्मरूपहिंसाऽहिंसावादिशब्दादिनयमते त्वाह-अल्पमपि विषं च हालाहलं मारयति । आध्यात्मिक आरम्भो यद्यल्पोऽपि स्यात्तदापुण्यानुबन्धिपुण्यप्राप्तिन स्यादेव, व्याध्या(?धा)द्यपेक्षया कर्णजीविनामिवाल्परसस्यापि तस्य शुभकर्मવિથિત્રાલિતિ મવિ . ટીકાર્ય : વ્યસ્તવે ... સર્વથા આનુષગ્નિમ્ દ્રવ્યસ્તવમાં જેટલો આરંભ છે, તેટલું દૂષણ છે, એ પ્રમાણે ગણના કરાય છત, ઋજુસરવયમાં દરેક જીવને આશ્રયીને ભિન્ન ભિન્ન હિંસાના આશ્રણથી (ભગવાનની પૂજામાં) અસંખ્ય જીવવિષયક આરંભ છે, અને એક ભગવાનવિષયક ભક્તિ છે. એથી ભગવાનની પૂજામાં અલ્પપાપ અને બહાર નિર્જરાનું કારણ પણે સર્વથા ઘટતું નથી. (એથી કરીને હિંસાનું અલ્પપણું કેવી રીતે હોય? અર્થાત ન હોય.) ભાવાર્થ : સંગ્રહનય સંગ્રહ કરનાર હોવાથી ભગવાનની પૂજામાં થતી સર્વ હિંસાને એક હિંસારૂપે સ્વીકારે છે. વ્યવહારનય ભગવાનની પૂજામાં પુષ્પ, જળ, પૃથ્વી આદિ છકાયમાંથી જે જે પ્રકારના જીવોની વિરાધના થતી હોય તે વિરાધનાને સ્વીકારે છે. તેથી ષકાય જીવોની હિંસા પ્રાપ્ત થાય, પણ અસંખ્ય જીવોની નહિ. * આથી ગ્રંથકારશ્રીએ સંગ્રહનય અને વ્યવહારનયની વિવલા છોડીને અહીં ઋજુસૂત્રનયનો મત ગ્રહણ કરેલ છે. ઋજુસૂત્રનય દરેક જીવોની ભિન્ન ભિન્ન હિંસાને ગ્રહણ કરે છે, તેથી પૂજાકાળમાં પૃથ્વી આદિ જીવોની સંખ્યા અસંખ્ય જ પ્રાપ્ત થાય છે, માટે પૂજામાં અસંખ્ય જીવોનો આરંભ છે, અને ભગવાનની ભક્તિનો વિષય માત્ર એક ભગવાન છે. તેથી ઋજુસૂત્રનયની દૃષ્ટિથી વિચારવામાં આવે તો પૂજામાં ઘણા જીવોનો આરંભ અને એક ભગવાનવિષયક

Loading...

Page Navigation
1 ... 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172