________________
૧૦૦
ફૂપદષ્ટાંતવિશદીકરણ / ગાથા : ૧૨ અવતરણિકાર્ય :
દ્રવ્યસ્તવમાં ભક્તિજન્ય શાતાવેદનીયતો બંધ હોવાના કારણે વિરોધ પામતો એવો અશાતાવેદનીયતો બંધ ન થાઓ, પરંતુ દ્રવ્યસ્તવમાં પૃથ્વી આદિનું ઉપમદત હોવાને કારણે જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મબંધનું હેતુપણું હોવાથી જ તેનું દ્રવ્યસ્તવનું, હિંસાપણું અક્ષત છે, એ પ્રકારની આશંકામાં ગ્રંથકારશ્રી કહે છે -
ભાવાર્થ :
દ્રવ્યસ્તવકાળમાં ભગવાનની ભક્તિનો અધ્યવસાય છે, માટે ભક્તિના અધ્યવસાયથી શાતાવેદનીયનો બંધ થાય છે, અને શાતાવેદનીય બંધાય ત્યારે અશાતાવેદનીયનો બંધ થઈ ન શકે, માટે પૂજાકાળમાં અશાતાવેદનીયનો બંધ થતો નથી, તો પણ પૂજાકાળમાં પૃથ્વી આદિ જીવોનું ઉપમદન થાય છે–પૃથ્વી આદિ જીવોને કિલામણા થાય છે, તે જ્ઞાનાવરણીયાદિ અશુભ પ્રકૃતિના કર્મબંધનો હેતુ છે જ, અને શાસ્ત્રથી સંમત છે કે, દ્રવ્યસ્તવ કરનાર પણ જ્ઞાનાવરણીયાદિ અશુભ પ્રકૃતિ બાંધે છે; કેમ કે પાંચમા ગુણસ્થાનકમાં જ્ઞાનાવરણીયાદિ અશુભ પ્રકૃતિ અવશ્ય બંધાય છે. માટે દ્રવ્યસ્તવમાં હિંસાને કારણે જ્ઞાનાવરણીયાદિ અશુભ કર્મ બંધાય છે, તેમ સ્વીકારવામાં કોઈ દોષ નથી. તેથી ફળની અપેક્ષાએ દ્રવ્યસ્તવ હિંસાફળવાળું છે, માટે દ્રવ્યસ્તવમાં ફળથી હિંસા નથી એમ કહેવું ઉચિત નથી, એ પ્રકારનો પૂર્વપક્ષીનો આશય છે. તેનો ઉત્તર કાપતાં ગ્રંથકાર કહે છે -
ગાથા :
धुवबन्धिपावहेउत्तणं ण दव्वत्थयंमि हिंसाए । धुवबन्धा जमसज्झा, तत्ते इयरेयरासयया ।।१२।।
છાયા :
(ध्रुवबन्धिपापहेतुत्वं न द्रव्यस्तवे हिंसायाम् । ध्रुवबन्धा यदसाध्यास्तत्त्वे इतरेतराश्रयता ।।१२।।)
