________________
કૂપદૃષ્ટાંતવિશદીકરણ | ગાથા : ૧૩
૧૧૭
તેથી ભગવાનની પૂજાની ક્રિયા તો પ્રણિધાનાદિ આશય વગરની છે. માટે પ્રણિધાનાદિ આશય વગરની ક્રિયામાં શુભભાવ સંભવે નહિ, તેથી પૂજામાં થતી હિંસાથી પાપબંધ થાય છે, અને તે બંધાયેલું પાપ પ્રણિધાનવાળા એવા ચૈત્યવંદનના કાળમાં થતા શુભભાવથી નાશ પામે છે. તેથી એ નક્કી થાય છે કે, પૂજાની ક્રિયા હિંસારૂપ હોવાથી અકર્તવ્ય જ છે. અને આથી જ પ્રણિધાનાદિ આશયરહિત એવી પૂજાની ક્રિયા હોવાથી તે દ્રવ્યક્રિયારૂપ છે, અને દ્રવ્યક્રિયારૂપ હોવાથી પૂજાને દ્રવ્યસ્તવ કહેવાય છે. એ પ્રકારના કથનમાં ગ્રંથકારશ્રી કહે છે
ગાથા =
दव्वथओ पुप्फाई ण उ पणिहाणाइविरहओ चेव । पणिहाणाई अन्ते भिण्णं पूव्विं तु सामण्णं ।। १३ ।।
છાયા
-
( द्रव्यस्तवः पुष्पादि न तु प्रणिधानादिविरहतश्चैव । प्रणिधानादि अन्ते भिन्नं पूर्वं तु सामान्यम् ।।१३।।)
અન્વય
दव्वथओ पुप्फाई ण उ पणिहाणाइविरहओ चेव, अन्ते पणिहाणाई भिण्णं દ્ધિં તુ સામળ્યું ||9રૂ ||
ગાથાર્થ :
પુષ્પાદિથી થાય છે, માટે દ્રવ્યસ્તવ છે, પરંતુ પ્રણિધાનાદિથી વિરહિત હોવાને કારણે દ્રવ્યસ્તવ નથી. ચૈત્યવંદનના અંતે (જે) પ્રણિધાનાદિ છે (તે) ભિન્ન છે. વળી પૂર્વે=પૂજાકાળમાં સામાન્ય (પ્રણિધાન) છે. ||૧૩|| ટીકા ઃ
'दव्वथउ पुप्फाई, सन्तगुणकित्तणा भावे' इति नियुक्तिवचनाद्द्रव्येण पुष्पादिना स्तवो द्रव्यस्तव इति व्युत्पत्तेर्जिनपूजाया द्रव्यस्तवत्वमुच्यते गुणवत्तया ज्ञानजनकः शब्दः (स्तवः ) इत्यत्र वर्णध्वनिसाधारणं ताल्वोष्ठपुटादिजन्यव्यापारत्वं शब्दत्वमिति जन्यान्तपरिहारेण व्यापारमात्रस्यैव ग्रहणौचित्यात्,
