Book Title: Jain Shasan 2003 2004 Book 16 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
ચેત ચેત ચેતના તું ચેતા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ ૧૬
અંકઃ ૧૧
તા. ૨૭-૧-૨૦૦૪
- પ્રશરાજ
YO
ચેત ચેત ચેતના! તું ચેત
જ
(ગયા અંકથી ચાલુ) | - જે તારે દોષોથી બચવું તો દુઃખોને સહન કર. જે - હે આત્મની તારે ખરેખર સુખનો | દુઃખોને ગણકારે નહી તે દોષોથી બચે. કેમકે જેમાં મન અનુભવ કરવો તો શાનિઓએ આત્માના વગર પણ કરવું પડે તે ઉગ-કંટાળો લાગે અને જે મારે જે છ દુશમનો કહ્યા છે તેનો ત્યાગ કર. કરવું જ છે તે ભાવથી કરે તો ઉદ્વેગ થતો નથી. પછી તો પડે તે દુઃખ ભાગિનઃ” ઈષ્યાં, ઘણા, | | એવી થોપતા પેદા થશે કે દુઃખ પ્રત્યે દ્વેષ નહિ, સુખ અસંતોષ, શંકાશીલતા, ક્રોધ અને | પ્રત્યે રાગ નહિ, પ્રતિકુળતાની ચિંતા નહિ અને પરાધીનતા. આ છ નો ત્યાગ કરી સાચા અનુકુળતાની ઇચ્છા નહિ. આવી ભાવના આવશે એટલે સુખ-શાંતિને પામ.
ધર્મ પણ પાપના નાશ માટે થશે પણ પાપને પોષવા નહિ - તારે ખરેખર મુકિત જોઇતી હોય, થાય. મોક્ષ માર્ગની સાચી આરાધના કરવી હોય | બાકી જો તને સુખનો લોભ જ સતાવતો હોય, તો વિષયાસકિતનો ત્યાગ કરી વિરકિતમાં તારા જ પાપ ઉદયથી આવતું દુઃખ આકરું લાગતું હોય, રમ, દુઃખ, હર્ષ-શોક આનંદના વિકારોથી વાતવાતમાં સંસાર ભોગના સ્વપ્નોમાં રાચતો હોય, મુકત બન, રાગ-રીસના ક્ષણે ક્ષણે રંગ અનુકૂળતાઓ ગમે, પ્રતિકૂળતા જરાપણ ન ગમે, વિષય
બદલતા મનને તું કાબૂમાં લે તો કષાયનું આકર્ષણ વધતું જ હોય, ગુવદિની વાત ગમે મોક્ષ માર્ગની આરાધન શક્ય બનશે. બાકી વિષયસુખોમાં નહિ, ગુવિિદ પ્રત્યેનો વિનય સચવાય નહિ, વિવેક જ આનંદ માનતો હોય, તેજ તને પ્રિય હોય, રાગ-દ્વેષ | જળવાય નહિ, ‘હું જ કાંઈક છું' તેમ માનતો હોય તો જ ગમતા હોય, દુશમનના દાવપેચ ખેલવામાં મન પાવરધું સમજી લેજે કે - દોષો ઘર કરી ગયા છે. તું હવે અસાધ્ય હોય તો મુકિત તો નથી પણ મોક્ષ માર્ગ પણ દૂર-સુદૂર
દદ બન્યો છે. આ
| તારે જો આ રોગથી મુકત થવું હોય તો કર્મ તને - સદ્ગુરુ પ્રત્યેનો સાચો સમર્પણભાવ તે મુક્તિનું | બહુ બહુ તો ઇચ્છા કરાવે પણ પ્રવૃત્તિ કરવી કે ન કરવી બીજ છે. જયાં સમર્પણ હોય ત્યાં કોઈજ પૂર્વશરત ન | તે તારા હાથની વાત છે. તો મનાય કે તને દોષો પ્રત્યે હોય. જેના પ્રત્યે હૈયાની લાગણી-ભકિત હોય ત્યાં કાંઇ અણગમો પેદા થયો છે. જેના પ્રત્યે અણગમો જ માગણી ન હોય. માટે જ શાનિઓ સાધકને ઉદ્દેશીને | તિરસ્કાર, ષ, અપ્રીતિ હોય તેની સાથે કઈ રીતના કામ કહે છે કે - “તોષણીયચ્ચ સદગુરુ ' સદગુરુ ને પ્રસન્ન | કરાય તે આપણને આવડે છે. કર તારો આત્મા પ્રસન્ન બની જશે. દુનિયાને ખુશ કરવા બાકી દોષોની ઉપેક્ષા તે આત્મહિતની ઉપેક્ષા છે? ફાંફા મારવાની કે આમ તેમ ભટકવાની જરૂર નથી. નીતિકારે પણ કહ્યું કે- “કષાય, અગ્નિ, રોગ અને દે દુનિયા રીઝે કે ખીજે તેની પણ પરવા નથી પણ તારક એ ચારને મંદ-અલ્પ માની ઉપેક્ષા કરે તે પછી પસ્તા સગુરુને પ્રસન્ન કરવા વિનીત સમર્પિત અને નિસ્પૃહ પડે છે.” તે ચારે વધે તો શું થાય તે સ્વાનુભવમાં છે,
માટે હજી તું ચેતી જ. - અનાદિકાલીન વિષયો પ્રત્યેનો રાગ હોવાથી - મહાપુરૂષોના નામ માત્રમાં અદભૂત તાકાત હોય એકદમ વિષયોનો સંપર્ક ન છૂટે તે બને. પણ વિષયોનો છે કે, આત્માના સંકિલષ્ટ પરિણામને શાંત કરે, કલેશ લગાવ પણ જે ન છૂટે તો એકપણ આરાધી ન શકાય. | સંકલેશ, વાદ-વિવાદ-વિખવાદને શમાવે પણ તે માટે વિષયનો લગાવ છોડવાનો એક જ ઉપાય વિષયનો | હૈયાનો આદર- સમર્પણભાવ જોઈએ. માત્ર સ્વાર્થપૂરિ બિનજરૂરી સંપર્ક ટાળવો. ઈષ્ટનો રાગ ટાળવો તો ઈષ્ટથી | કે “ભગત' કહેવરાવવા નામ લે તો શું થાય? મગરના દૂર રહેવું અનિષ્ટનો લેપ ટાળવો તો અનિષ્ટની સાથે રહેવું. | આંસુ કોને કહેવાય તેની આપણને બધાને ખબર છે
બન.
